Mimowolne cyborgi. Mózg i wojna przyszłości

2019

Streszczenie: W artykule przedstawiono ewolucję, stan i dokonano próby określenia przyszłości w obszarze prowadzenia wojen informacyjnych. Prezentowanym wywodom towarzyszyło założenie, że wojna informacyjna jest najszerszym pojęciem obejmującym cyberwojnę (ang. CyberWar), wojnę psychologiczną, wojnę w eterze, propagandową czy nawet wojnę sieciową (ang. NetWar). Wykazano to za pomocą krótkiej analizy zarówno historycznej, jak i instytucjonalnej oraz normatywno-doktrynalnej. Na tej podstawie dokonano próby określenia struktury wojny informacyjnej opartej na kryterium rodzaju komunikacji, wychodząc z założenia L. Ciborowskiego na poziomie taktycznym, że nie ma informacji bez jej przekazu. Przedstawionej próbie prognozy rozwoju wojny informacyjnej w najbliższej przyszłości towarzyszyły największe obawy w związku konwergencją sfery informacyjnej i kosmicznej.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka, 2012

Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne

Już na samym wstępie muszę uczynić zastrzeżenie, że traktuję termin "Europa Środkowa" jako swoiste uogólnienie, za którym kryją się rozliczne wizje kulturalne i geopolityczne (nierzadko konkurencyjne, powstające równocześnie albo sukcesywnie), związane z: planami federalizacji imperium austro-węgierskiego (od Czecha Palackiego poczynając, a na Rumunie Popoviciu kończąc), projektem Mitteleuropy Naumanna, francuskim planem "federacji naddunajskiej" czy pomysłami zawartymi w Memorandum Aristide'a Brianda. Nie można też pominąć idei "paneuropejskiej" Coudenhove-Kalergiego, która stanowiła swoiste przedłużenie wcześniejszych projektów. Nie zamierzam przy tym iść śladem Jacques'a Le Ridera i snuć rozważań z zakresu "archeologii semantycznej", ani powracać do mocno już wyeksploatowanej koncepcji "zmiennej geometrii" obszaru środkowoeuropejskiego; natomiast wybieram najprostszą drogę prezentacji poszczególnych projektów w ich konkretnym kontekście historycznym. Zacznijmy od stwierdzenia, że kultura rumuńska stanowi przypadek szczególny, w którym "środkowoeuropejska świadomość" bycia pomiędzy i jej możliwe konceptualizacje są od początku torpedowane przez głęboko zakorzenione przekonanie o "wyspowym" charakterze tej kultury. Wprawdzie przeświadczenie o odegranej w średniowieczu roli "przedmurza chrześcijaństwa" (identyczne z tym, jakie żywią Węgrzy, Polacy i inne Publikacja jest udostępniona na licencji Creative Commons (CC BY-NC-ND 3.0 PL).

Finanse i Prawo Finansowe

Artykuł dotyczy pandemii koronawirusa COVID-19 i jego potencjalnego wpływu na gospodarkę, system finansów publicznych oraz finanse osobiste. Szok związany z wybuchem i ekspansją wirusa w skali globalnej stawia przez gospodarkami, finansami publicznymi i systemami zdrowotnymi ogromne wyzwania związane z groźbą recesji, drastycznego zmniejszenia dochodów osobistych w gospodarstwach domowych, konieczność opracowania programów rządowych, łagodzących skutki pandemii oraz włączenia się Banku Centralnego w postaci obniżki stóp procentowych i stopy rezerwy obowiązkowej, a także uruchomienia niestandardowych instrumentów polityki monetarnej tzw. luzowania ilościowego (QE). Celem opracowania jest zaproponowanie języka nanofinansów do opisania pandemii jako destrukcji mechanizmu solidarności międzypokoleniowej i wewnątrzpokoleniowej. Główną hipotezą badania jest, że jakość zarządzania ryzykiem finansowym codzienności przesądzi o skali strat finansowych oraz czasie niezbędnym do wyjścia z załam...

Teksty Drugie, 2021

Symulantów wystawiono na scenach polskich w latach 60. czterokrotnie, po czym utwór został zapomniany i raczej tak już pozostanie, chyba że w polskim teatrze zapanuje jakaś perwersyjna moda na PRL. Śmierć porucznika jest utworem bardzo dobrym. Pierwodruk został opublikowany w miesięczniku "Dialog" 2 , w tym czasie "Dialog", kierowany przez Adama Tarna, starał się wpływać na repertuar teatralny, pokazując wszystko, co ciekawe, nowatorskie, awangardowe, zamieszczał też tłumaczenia światowej dramaturgii. Śmierć porucznika nawiązuje do Mickiewiczowskiej Reduty Ordona. Oto na polu bitwy na Woli zjawia się poeta, a generał prosi go, by sprawdzał, co dzieje się z odległą placówką. Generał nie widzi, poeta patrzy przez lunetę, ale nie rozumie, wychodzi na to, że dowódca zginął, powstaje legenda i znakomity utwór, który zaczyna żyć własnym życiem, gloryfikując bohaterską śmierć na polu bitwy. Ale co zrobić, Orson żyje dalej, nie może tylko ożenić się z Zosią, bo jako ktoś, kto nie żyje, nie uzyska pozwolenia ojca panny. Wreszcie ma wszystkiego dość. Epilog przedstawia tego samego bohatera sto trzydzieści lat później, nadal żyjącego. Konfrontuje go z "wykolejoną młodzieżą". W didaskaliach czytamy, że wykolejona młodzież tym się odznacza, że nie chce śpiewać Kukułeczki ani Przeleciał ptaszek. No tak, bo jednym z koszmarów festiwali młodzieży był repertuar ludowy, jeszcze w 1955 roku Mrożek nie chciał śpiewać Szła dzieweczka do laseczka podczas uroczystości w Pałacu Kultury w Warszawie i wraz z innymi kołysać się w rytm melodii 3. Na scenie pojawiają się więc według didaskaliów: "dziewczęta z włosami do ramion, rozpuszczonymi i częściowo zakrywającymi twarze. Kostiumy i charakteryzacja nie tyle odpowiadające aktualnej modzie, ile utrwalone w powszechnej świadomości jako strój młodzieży «trudnej i zagadkowej»" 4. Wreszcie w ostatniej scenie Orson umiera. Odwołania do Mickiewicza są zabawne, ale z tego powodu jest to chyba najmniej przekładalny z utworów Mrożka, gdyż trudno go zrozumieć bez gry z cytatami i odwołaniami literackimi.

Studia Philosophica Wratislaviensia, 2021

The book written by Wojciech Sady is an interesting and inspiring attempt to reconstruct the mechanism of the revolution that took place in physics at the beginning of the 20th century. As part of the attempts to characterize the process of the emergence of special relativity theory and the old quantum theory, author also raises the issue of the role of genius and imagination in the process of searching for new scientifi c theories. The work is based on rich factual material, however, has several weaknesses and-as it seems-several places that would not require greater precision. This work aims to identify these points.

Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie, 2020

Wedle spisanej kilkanaście lat później relacji rtm. Paula von Gülpena, temperamentnego oficera kawalerii, służącego jesienią 1918 roku w Magdeburgu w charakterze dowódcy kolumny samochodowej, 8 listopada przybył do niego działający z polecenia Urzędu Spraw Zagranicznych rtm. Harry hr. Kessler, który zaproponował mu udział w nietypowej eskapadzie-w wywiezieniu Józefa Piłsudskiego via Berlin do odradzającej się Polski. Zasadniczą przyczyną uwolnienia przetrzymywanego w twierdzy Brygadiera miała być obawa przed wybuchem na ziemiach polskich rewolucji, która mogłaby być groźna dla przebywających tam Niemców. Piłsudski miał zaś oświadczyć, że posiada "władzę i wolę", ażeby owemu rozlewowi krwi zapobiec 2. Niewykluczone, iż kwestia ta mogła w jakimś stopniu motywować władze niemieckie w Berlinie do podjęcia decyzji o uwol-* Mariusz Wołos-absolwent Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pracownik naukowy Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie i Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. W latach 2007-2011 dyrektor Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Moskwie i równocześnie Stały Przedstawiciel PAN przy Rosyjskiej Akademii Nauk. W kadencji 2016-2020 prorektor ds. nauki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Prowadzi badania z zakresu historii dyplomacji francuskiej, sowieckiej i polskiej w XX w., biografistyki, dziejów Związku Sowieckiego, polskiej irredenty przed pierwszą wojną światową i podczas niej, współczesnej historiografii rosyjskiej i polskiej. Jest autorem około 250 prac naukowych. ** Artykuł jest fragmentem przygotowywanej przez autora biografii Józefa Piłsudskiego.

2020

Amikor a problémamegoldás készségéről beszélünk, akkor általában a programozás jut eszünkbe, mint tevékenység, ami fejleszti az algoritmikus gondolkodást, illetve az absztrakciós készséget. Ugyanakkor a táblázatkezelésről első gondolatként a szoftveralkalmazás területe juthat eszünkbe, illetve második gondolatként eszünkbe juthat a matematika. Amikor a táblázatkezelés és a programozás egy lapon szerepel, akkor a makrók programozása kerül előtérbe, ami inkább programozás, mint táblázatkezelés. Cikkünkben azt vesszük górcső alá, hogy miként hat egymásra ez a két terület, illetve fel kívánjuk hívni a figyelmet arra, hogy a táblázatkezelés is hatékony eszköz az algoritmikus gondolkodás fejlesztéséhez, sőt, több "áthallás" van a két eszköz között. Példákon keresztül mutatjuk meg továbbá, hogy a programozás és a táblázatkezelés között két irányú kapcsolat létezik, azaz a kölcsönös egymásra építés mindkét témakör számára hasznos lehet.

Eski Yunan kültürünün hâkim olduğu Doğu Akdeniz çevresinde, Roma kültürünün mirası ile Hıristiyan inancının kaynaşması sonun da, yerli medeniyetlerden de kalıntıları alarak meydana gelen Bi­ zans medeniyeti, bin yılı aşkın bir süre boyunca Ortaçağ dünyasın­ da variiğını göstermiştir. Roma İmparatorluğunun 395'de resmen ikiye ayrılması ile Doğu Roma İmparatorluğu, İlkçağın bu büyük devletinin hıristiyanlaşmış de-vamcısı olmuş ve "Romalılığını", 1453'de yıkılışına kadar muhafaza etmiştir. Bu devletin halkına Türklerin verdikleri "Rum" adı da "Romai" yani "Romalı" adı­nın biraz bozulmuş şeklinden ibarettir. Bugün bu medeniyete verilen Bizans adı, geçen yüzyıl Batılı tarihçilerinin, bu imparatorluğun başkenti olan Byzantion'-dan ilham alarak yarattıkları bir addır. Artık Bizans Sanatı olarak bilinen Doğu Roma İmparatorluğu sanatı, eski Yunan ve Roma sanatlarından köklerini almakla beraber, sahip olduğu topraklann eski san'at geleneklerine de ilgisiz kalmamıştır. Bu bakımdan Bizans sanatı bazı bölgelerde değişik karakterde eserler vermiştir. Fakat bu san'at en güçlü kaynağını Anadolu'da bulmuş ve Anadolu insanının yaratıcılığı onun ge­ lişmesinde, yeni buluşlarla zenginleşmesinde en büyük âmil olmuştur. Ayrıca Anadolu'nun Doğu ile Batı arasında köprü durumunda oluşu, gerek yakın, ge­ rek üzak doğunun san'at akımlarının Bizans san'atma sızmasına da imkân ver­ miştir. Bizans mimârîsi her yerde en uygun gördüğü yapı malzemesini en uy­ gun biçimde işleyerek kullanmıştır. Nitekim İstanbul'da kesme taş ve aralarda tuğla hatıllı yapı tekniğine karşılık, İç Anadolu'da ve hatta Trakya'da yalnız tuğ-la'nın kullanıldığı görülür. Batı Anadolu'nun Akdeniz kıyılarının batı kesiminde eski yapılardan devşirme taşların gelişi güzel kullanılmalarına karşı, Güney-Batı Anadolu'da eski Lykia'da tabiî moloz taşların işlenmeksizin duvar örgülerine yer­ leştirildiği görülür. Halbuki daha doğuda, eski Kilikia bölgesinde ana duvarlar küçük ölçüde kaba yontulmuş kesme taşlardan, kemer, tonoz gibi aksam ise daha muntazam ve daha iri taşlardan yapılmıştır. Kayseri dolaylarında ve Kara­ deniz'in doğu kesiminde ise yapılarda sadece muntazam işlenmiş kesme taşlar kullanılmıştır. Bu malzeme ve tekniklerin yanısıra Bizans devrinde İç Anado­ lu'nun büyük bir kısmında, arazinin içinin oyularak kat kat evler, manastırlar ve kiliseler meydana getirildiği bilinir ki bu da başlıbaşına bir "mağara" tekni­ ğinin varlığını ortaya koyar. Ahşabın bol olduğu bölgelerde ve Anadolu'nun en eski devirlerden beri önemli bir yapı malzemesi olan kerpiçin Bizans devrinde ne ölçüde kullanıldıklarını ise şimdilik bilemiyoruz. Bizans San'atı bin yıldan itibaren ise gittikçe artarak taş ve tuğla yardımıyle dış süslemeye önem vermiştir.

The Continuum Companion to Continental Philosophy, 2009