Birinci B.M.M’nin Kuruluşu 28 Ocak 1920 tarihinde Osmanlı Mebusan Meclisi’nin Misak-ı Milliyi oy birliği ile kabul etmesinin ardından 16 Mart 1920’de İstanbul İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmiş, vekillerin çoğu tutuklanıp Malta’ya... more
Birinci B.M.M’nin Kuruluşu 28 Ocak 1920 tarihinde Osmanlı Mebusan Meclisi’nin Misak-ı Milliyi oy birliği ile kabul etmesinin ardından 16 Mart 1920’de İstanbul İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmiş, vekillerin çoğu tutuklanıp Malta’ya sürgüne gönderilmiş ve meclis 18 Mart 1920’de süresiz olarak tatil edilmişti. Bu kararın ardından Heyet-i Temsiliye Başkanı sıfatıyla Mustafa Kemal Paşa, Ankara’da olağanüstü yetkiler ile donatılmış bir meclisin toplanmasına ilişkin çağrıda bulundu. 23 Nisan 1920 tarihinde bu çağrısına kulak verilerek yeni bir meclis kuruldu. Meclis azalarının büyük çoğunluğu (104 kişi) yeniden seçilirken bir kısmı (23 kişi) Mebusan Meclisi’nin kapanmasının ardından kaçarak Ankara’ya gelebilen vekillerden oluştu. İlk toplantısında Mustafa Kemal Paşa başkanlık makamına getirildi.
Mersinli Cemal Paşa, Türk askerî tarihinin ünlü simalarındandır. Balkan ve Birinci Dünya Harplerinde cephede mücadelenin içinde yer almıştır. Mondros Mütarekesi’nden sonra Millî Mücadele saflarında yer almasına rağmen İstanbul hükûmetinde... more
Mersinli Cemal Paşa, Türk askerî tarihinin ünlü simalarındandır. Balkan ve Birinci Dünya Harplerinde cephede mücadelenin içinde yer almıştır. Mondros Mütarekesi’nden sonra Millî Mücadele saflarında yer almasına rağmen İstanbul hükûmetinde Harbiye Nazırlığı görevi yapması Ankara ile ilişkilerini zedelemiştir. İstanbul’un işgalini müteakip İngilizler tarafından tutuklanarak Malta’ya götürülmüştür. Malta dönüşü ise I. TBMM’de Isparta mebusu olarak görev yapmıştır.
Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi, savaş meclisi olduğu kadar hükûmet-muhalefet çekişmesiyle de ünlüdür. Bu Mecliste Isparta mebusu olarak bulunan ve muhalefet saflarında yer alan Mersinli Cemal Paşa, bir yıldan biraz daha fazla sürede gerek müşterek çalışmaları gerekse münferit hareketleriyle dikkatleri üzerine çekmiştir. Mersinli Cemal Paşa’nın Meclisteki faaliyetleri dikkatle incelendiğinde nasıl bir siyasi kişilik olduğu daha rahat anlaşılabilir. Bu çalışmanın amacı, askerî hayatı sonrası dönemde siyasi bir kişilik olarak Mersinli Cemal Paşa’yı, özellikle muhalif yönüyle ele almaktır. Mersinli Cemal Pasha is one of the famous figures in Turkish military history. He took part in the struggle on the front in the Balkan and First World Wars. Although he was in the ranks of the National Struggle after the Armistice of Mudros, the fact that he was the Minister of War in the Istanbul government damaged his relations with Ankara. Following the occupation of Istanbul, he was arrested by the British and taken to Malta. After he returned from Malta, he became Isparta deputy in the 1st Parliament of Turkey.
Other than being a council of war, the First Parliament of Turkey is also renowned for a government-opposition contention. Mersinli Cemal Pasha, who was in this Parliament as the deputy of Isparta in the opposition ranks, attracted attention with his collective and individual actions for a little more than a year. When his activities in the Parliament are examined carefully, it can be seen more clearly what kind of a political figure he was. The aim of this study is to discuss Mersinli Cemal Pasha as a political personality in his post-military years, especially as a dissident. Keywords: Mersinli Cemal Pasha, Grand National Assembly of Turkey, Opposition, Second Group
Atatürk’ün Ankara’ya geldiği 27 Aralık 1919 günü önünde Fransız bayrağının sallandığı bina, bir kaç ay sonra millî bir meclise, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kapılarını açarken; yine aynı 27 Aralık günü İngiliz işgali altında bulunan... more
Atatürk’ün Ankara’ya geldiği 27 Aralık 1919 günü önünde Fransız bayrağının sallandığı bina, bir kaç ay sonra millî bir meclise, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne kapılarını açarken; yine aynı 27 Aralık günü İngiliz işgali altında bulunan istasyondaki Direksiyon Binası ise Atatürk’e kapılarını açmıştır.
