Μετά το σχίσμα των Εκκλησιών το 1054, όπου επιβεβαιώθηκε ότι το ελληνικό και το λατινικό κομμάτι του χριστιανισμού είχαν ακολουθήσει διαφορετικές πορείες, η θρησκευτική εχθρότητα και η πολιτική δυσπιστία μεταξύ των Λατίνων και των...
moreΜετά το σχίσμα των Εκκλησιών το 1054, όπου επιβεβαιώθηκε ότι το ελληνικό και το λατινικό κομμάτι του χριστιανισμού είχαν ακολουθήσει διαφορετικές πορείες, η θρησκευτική εχθρότητα και η πολιτική δυσπιστία μεταξύ των Λατίνων και των Ορθοδόξων υπήρξε ασύχαστη. Εχθρότητα και δυσπιστία, που έφτασε στο έπακρο, με την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους σταυροφόρους, πράξη που ουσιαστικά εξαφάνισε και την τελευταία πιθανότητα για πραγματική ένωση μεταξύ των δυο Εκκλησιών. Αναλύεται, μέσω των ιστορικών γεγονότων η νέα κατάσταση, που επέφερε στη λατρευτική ζωή των κάτοικων της Κωνσταντινουπόλεως η λατινοκρατία. Πλήθος περιορισμών, προσπαθειών εκλατινισμού του Ορθοδόξου πληρώματος, απαγορεύσεων ορθοδόξων λατρευτικών εκδηλώσεων, δημεύσεων ορθοδόξων ναών και διώξεων χαρακτήριζε αυτή την ιδιόμορφη χρονική πάροδο. Πρόκειται για ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, που άφησαν και το στίγμα τους βαθιά στη λειτουργική ζωή της Ορθόδοξης Ανατολής. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης κάτω από τις δύσκολες αυτές συνθήκες οι τελετές του ασματικού Τυπικού, που απαιτούσαν ενοριακούς ναούς και ένα σημαντικό αριθμό ψαλτών οδηγήθηκαν στο μαρασμό. Ο Συμεών στο κατεξοχήν ερμηνευτικό του έργο, το «Διάλογο», απέδωσε την παρακμή του ασματικού Τυπικού στις ιστορικές συγκυρίες, αναφέροντας την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους, ως τη σημαντικότερη από αυτές. Τελικώς, όπως επισημαίνει ο Άγιος Συμεών το αρχαιότατο έθιμο κατέληξε, από όλη την οικούμενη, να τελείται μόνο στην Εκκλησία της Θεσσαλονίκης, όπου ο ίδιος την ανακάλυψε και αναμόρφωσε. Η χρονική διαδρομή, λοιπόν, του ασματικού τυπικού στον ενοριακό χώρο, που άρχισε τον Δ΄ αιώνα και υπήρξε σταθερή έως και τον Θ΄ αιώνα, πλήττεται σοβαρά συνεπεία της αλώσεως του 1204, φθίνει και φθάνει στο τέλος την εποχή της Τουρκοκρατίας.
