Etkili Okul

This study investigates the mediator role of teachers’ work effort in the relationship between sustainable leadership and perceived school effectiveness. It employs the relational survey model. The data was obtained from a study group of 411 teachers. Three different measures were used in the study: “Sustainable Leadership Scale”, “Perceived School Effectiveness Scale” and “Work Effort Scale”. The findings showed that principals’ sustainable leadership scores were above moderate level except for social sustainability. On the other hand, teachers perceived their school as effective and their work effort above moderate level. It was also found that there were significant positive high and moderate level correlations among variables. Sustainable leadership predicted both perceived school effectiveness and work effort. Finally, it was determined that work effort did not have a mediator role in the relationship between sustainable leadership and perceived school effectiveness.

OKUL MÜDÜRLERİNİN
ÖĞRETİMSEL LİDERLİK DAVRANIŞI GÖSTERME DÜZEYLERİ İLE
ÖRGÜT İKLİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
BAYKAL, Barış
Tezsiz Yüksek Lisans, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Proje Danışmanı: Doç. Dr. Yusuf İnandı,  Sayfa 30
Bu araştırma projesinin ana amacı okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının sonuçları itibariyle örgüt iklimini olumlu yönde etkileyip etkilemediğini tespit edebilmektir. Bu amaçla öncelikle lider ve liderlik kavramları irdelenmiştir. Daha sonra liderliğin boyutları ve liderlik yaklaşımları araştırılmıştır. Daha önce yapılmış olan çalışmalar incelenmiş ve okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları sergilemeleri sonucunda örgüt ikliminin olumlu etkilendiği birçok çalışmada ortaya konmuştur. Ancak bazı araştırmalar okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışı sergileme düzeylerinin yetersiz olduğunu göstermektedir. Bu okullarda bulunan öğretmenler, müdürlerden daha fazla öğretimsel liderlik davranışı göstermelerini beklemektedirler.

Bu çalışmada etkili okulların etkililiğinin sürdürülmesinde yönetici faktörü araştırılmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek üzere 30 soruluk üç bölümden oluşan beşli derecelendirme likert tarzında hazırlanmış bir anket geliştirilmiştir. Geçerlilik ve güvenirlik testleri yapılan anket, Elazığ ilinde ki tüm Anadolu, Fen ve Anadolu Öğretmen Liselerinde görev yapan öğretmenlere uygulanmıştır. Verilerin analizinde ikili karşılaştırmalar için bağımsız gruplar t testi, üçlü karşılaştırmalar için ise, one way anova testi yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşleri branş ve okul türüne göre analiz edilmiştir. Öğretmen görüşleri öğretmenlerin branşlarına göre incelendiğinde sosyal branşlarda görev yapan öğretmenlerin okul yöneticilerine ilişkin görüşlerin yer aldığı maddelere daha yüksek bir aritmetik ortalama ile katıldıkları görülmüştür. Okul türüne yapılan karşılaştırmalarda Anadolu Öğretmen Lisesinde görev yapan öğretmenlerin yöneticilerine ilişkin görüşlerinin, Anadolu ve Fen Lisesi öğretmenlerinin görüşlerine göre daha yüksek bir aritmetik ortalamaya sahip olduğu görülmüştür. Öğretmenler yöneticilerinin okula kaynak bulma ile olan maddelere, diğer iki gurupta ki maddelere oranla daha düşük oranda aritmetik ortalama ile katılmış, bu bölümde ki maddelerden bir kaçına ise kararsız olduklarını belirtmişlerdir. Okul etkiliğinin devam ettirilebilmesi adına yöneticilerin öğretmen başarılarını güdülemeleri, öğrenciler için yeterince sosyal etkinlikler düzenlenmeli ve yöneticilerin okullarına yeni kaynaklar bulabilmeleri amacıyla yöneticilere konu ile ilgili eğitimler verilmelidir.

Bu çalışma Anadolu Sağlık Meslek Liselerinin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerinin yanı sıra bu okulların işbirliği yaptığı hastanelerde çalışan yöneticilerin deneyimlerinden yola çıkarak, sağlık meslek liselerinin etkili okul kavramı ile incelenmesini ve bu liselerin etkili okul boyutlarını göz önünde bulundurarak kendilerini geliştirebilecekleri alanları belirlemeyi ve buna yönelik önerilerde bulunmayı amaçlamaktadır. Araştırma, nitel bir durum çalışmasıdır. Amaçlı örneklem yöntemi ile bir Sağlık Meslek Lisesi seçilmiştir. Veri, yarı yapılandırılmış görüşme formları ile, mülakatlar yapılarak toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre Anadolu sağlık meslek liselerinin öncelikle donanım eksikliklerinin olduğu görülmüştür. Donanım yetersizliği, eğitim öğretim konusunda bazı aksaklıkları beraberinde getirmektedir. Özellikle uygulama eğitiminin niteliği, öğretmen niteliği, öğrenci motivasyonu, öğrenci ve öğretmen sayısı oranları ve ölçme ve değerlendirme sürecinde uygulama eğitiminde kazanılması beklenen becerilerin ölçülmesi, sonuçların odaklandığı boyutlardandır.

2023 Eğitim Vizyonu doğrultusunda Antalya İl Millî Eğitim Müdürlüğü tarafından 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde "Okul 2023" projesi uygulamaya konulmuştur. Bu araştırmanın amacı Okul 2023 projesini okul müdürlerinin görüşleri doğrultusunda incelemektir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeliyle yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Okul 2023 projesine dâhil olan 14 okulda görev yapan okul müdürleri oluşturmaktadır. Üç okulda ilk ve ortaokul müdürü aynı olduğu için araştırma kapsamında 11 okul müdürü ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Her biri yaklaşık 25 dakika süren görüşmeler, ses kayıt cihazıyla kayıt altına alınmıştır. Toplanan veriler yazıya aktarıldıktan sonra içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Analizden elde edilen bulgular tema, alt tema ve kod şeklinde gruplandırılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular incelendiğinde projenin, uygulandığı okullara ve paydaşlarına etkilerinin olduğu ve okulun atmosferini değiştirdiği görülmüştür. Projeyle ilgili okul müdürlerinin görüşlerinin incelenmesi sonucunda projenin genel olarak başarılı olduğu ve uygulanmasının projenin paydaşlarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Özellikle bireylerin kendilerini tanımalarına ve geliştirmelerine imkân tanıması ve okulu sevilen bir mekân haline getirmesi nedeniyle proje önemli görülmektedir. Anahtar Kelimeler: 2023 Eğitim Vizyonu, etkili okul, serbest zaman etkinlikleri, okul müdürü. ABSTRACT The School 2023 is a project that was first implemented during 2018-2019 academic year in order to make the schools a more effective place under the coordination of Antalya Provincial Directorate of National Education. In this context, the present study aims at examining the School 2023 project in line with the opinions of the school principals. The case study design of qualitative research methods was adopted in the study. The study group consisted of all the school principals working in 14 schools involved in the School 2023 Project. Since primary and secondary school principals were the same in three schools, interviews were conducted with 11 school principals. Semi-structured interview form prepared by the researchers was used as the data collection tool. Each interview lasted approximately 25 minutes. The collected data were first transcribed and then analysed through content analysis technique. The findings obtained from the analysis were grouped as theme, sub-theme and code. When the findings obtained within the scope of the study were examined, it was observed that the project had an impact on the schools and its stakeholders and changed the atmosphere of the school. As a result of the analysis of the school principals' opinions about the project, it is considered that the project is generally successful and its implementation will contribute to the schools. The project is considered important, especially since it allows individuals to define and develop themselves and to make the school a favourite place.

Araştırmada bir devlet üniversitesinde görev yapan öğretim elemanlarının okul geliştirme ve etkili okul paradigmalarının temel bileşenleri hakkındaki görüşlerini incelemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımı içerisinde tasarlanan araştırmada durum çalışması yöntemi benimsenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını Trabzon ilinde bulunan özel bir üniversitede görev yapan ve araştırmaya gönüllük esasına göre dahil edilen 18 öğretim elemanı oluşturmaktadır. 2015-2016 eğitim öğretim yılı bahar yarıyılında yürütülen araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Ses kayıt cihazı ile elde edilen veriler metin haline getirilerek nitel veri analizi programlarından birisi olan NVivo 9 Programı kullanılarak betimsel analiz sürecine tabi tutulmuştur. Araştırmanın güvenirlik konusu için Kappa Güvenirlik Katsayısı (KGK) değeri 0.70 olarak hesap edilmiştir. Katılımcılardan elde edilen veriler araştırmanın alt problem durumları göz önüne alınarak tablolar ve şekiller olarak sunulmuştur. Araştırma sonucunda, öğretim elemanlarının okul geliştirme ve etkili okul paradigmalarının temel bileşenlerini hakkında bilgi sahibi oldukları görülmüştür. Ayrıca öğretim elemanlarının değindikleri hususların eğitim kurumları tarafından dikkat edilmesi gereken hususlar olduğu da ortaya konulmuştur. Bu bilgiler doğrultusunda da öğretim elemanlarına okul geliştirme ve etkili okul paradigmaları üzerine hizmet içi eğitim kursları ya da seminerler verilmesi önerilmiştir.

This study investigates the mediator role of teachers’ work effort in the relationship between sustainable leadership and perceived school effectiveness. It employs the relational survey model. The data was obtained from a study group of 411 teachers. Three different measures were used in the study: “Sustainable Leadership Scale”, “Perceived School Effectiveness Scale” and “Work Effort Scale”. The findings showed that principals’ sustainable leadership scores were above moderate level except for social sustainability. On the other hand, teachers perceived their school as effective and their work effort above moderate level. It was also found that there were significant positive high and moderate level correlations among variables. Sustainable leadership predicted both perceived school effectiveness and work effort. Finally, it was determined that work effort did not have a mediator role in the relationship between sustainable leadership and perceived school effectiveness.

This study investigates the mediator role of teachers’ work effort in the relationship between sustainable leadership and perceived school effectiveness. It employs the relational survey model. The data was obtained from a study group of 411 teachers. Three different measures were used in the study: “Sustainable Leadership Scale”, “Perceived School Effectiveness Scale” and “Work Effort Scale”. The findings showed that principals’ sustainable leadership scores were above moderate level except for social sustainability. On the other hand, teachers perceived their school as effective and their work effort above moderate level. It was also found that there were significant positive high and moderate level correlations among variables. Sustainable leadership predicted both perceived school effectiveness and work effort. Finally, it was determined that work effort did not have a mediator role in the relationship between sustainable leadership and perceived school effectiveness.

Bu araştırma proje okullarının etkili okul özelliklerini belirlemeye yöneliktir. Proje okullarının yapısal ve yönetimsel özelliklerinin diğer okullara göre fark yaratıp yaratmadığı ve etkili okulların oluşmasını sağlayıp sağlamadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemine göre gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamındaki yönetici ve öğretmenler, öğretmen olarak atanma yeterlilikleri ve özlük hakları bakımından birbiriyle aynı özelliklere sahip olmakla birlikte çalıştıkları okul türü proje kapsamında olan ve olmayan şeklinde birbirinden ayrılmaktadır. Bu sayede okullar arasında karşılaştırma yapma imkânı elde edilmiştir. Araştırma 2019 yılında İstanbul’daki 15’i proje kapsamında olan, 9’u da proje kapsamında olmayan toplam 24 okulda çalışan 603 yönetici ve öğretmenle yapılmıştır. Balcı’nın hazırlamış olduğu Etkili Okul Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre proje okullarının etkili okul özelliklerinin tüm boyutları bakımından proje kapsamında olmayan okullardan daha etkili olduğu görülmüştür. Proje okulları, yönetici, öğretmen, okul ortamı, öğrenciler ve veliler şeklindeki tüm faktörler boyutunda öğretmenler tarafından 'tamamen etkili’ olarak kabul edilmektedir. Proje okullarının, eğitim olanakları, fiziksel altyapı imkânları, zengin eğitim araçgereçleri ve daha küçük gruplarla ders yapma olanakları ile katılımcılar tarafından daha etkili okul olarak algılanmasını sağladığı görülmektedir. Proje okullarında çalışma süresinin sekiz yıl ile sınırlandırılmış olması da bu okulların etkililiğini arttırdığı söylenebilir. Özellikle müdürün kendi ekibini kurma yetkisi, iyi okul imajı, meslekî gelişim imkânları ve program çeşitliliğinin bu okulları daha etkili yapan unsurlar olarak öne çıktığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, proje okullarının yapısal ve yönetimsel özelliklerinin bu okulların etkili okul özelliklerini kazanmasında önemli rol oynadığı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Etkili Okul, Proje Okulu, İmam Hatip Lisesi, Verimlilik, Liderlik, Program Çeşitliliği. *** Abstract This research aims to determine the effective school characteristics of project schools. It has been tried to determine whether the structural and administrative characteristics of the project schools make a difference compared to other schools and whether they create effective schools. The research was conducted according to the quantitative research method. Although the teachers in the research have the same characteristics in terms of their professional qualifications and personal rights, the type of school in which they work is differentiated within the scope of the project. In this way, it was possible to make comparisons between schools. The research was conducted in 2019 with 603 teachers working in 24 schools, 15 of which are in the scope of the project and 9 of them are not in the project. The Effective School Scale prepared by Balcı was used. According to the results of the research, it was seen that project schools were more effective in terms of all dimensions of effective school features than schools non-project. The project schools is considered to be fully effective tarafından by teachers in all factors dimensions: schools, administrators, teachers, the school environment, students andd parents. It is seen that the project schools are perceived by the participants as more effective schools with their educational facilities, physical infrastructure facilities, rich educational tools and the opportunity to make lessons with smaller groups. It can be said that working time in project schools is limited to eight years, which increases the effectiveness of these schools. In particular, the principal's authority to establish his / her own team, good school image, professional development opportunities and diversity of programs have been identified as the elements that make these schools more effective.As a result, it has been determined that the structural and administrative characteristics of the project schools play an important role in gaining effective school features of these schools. Keywords: Effective School, Project School, Imam Hatip High School, Productivity, Leadership, Program Diversity.