Fuzuli

Leyla vü Mecnun ile Hüsn ü AĢk, klasik Türk Ģiirinin iki büyük
temsilcisi olan Ģairlerinin isimleriyle özdeĢ, iki baĢyapıttır. Aralarında
yaklaĢık iki yüz yıllık zaman farkı olmakla birlikte, eserlerinin zengin
niteliği Fuzuli ile ġeyh Galib‟i birleĢtirir. Her ikisinde de aĢkın konu
edinildiği bu eserler anlatım biçimi bakımından birbirinden farklıdır:
Leyla vü Mecnun‟da anlatım sembolik; Hüsn ü AĢk‟ta ise alegoriktir.
Bu iki önemli eserin karĢılaĢtırmalı olarak incelenmesi, aralarındaki
münasebetin yanı sıra, daha önce dikkat edilmemiĢ bazı özelliklerinin
ortaya konulması açısından da gereklidir. Leyla vü Mecnun ile Hüsn ü
AĢk‟ı üç temel unsuru esas alarak karĢılaĢtırmak mümkündür. Bunlar
olay, kiĢiler ve konudur. Eserlerin bütün olarak taĢıdıkları özelliklerin
de ayrıca göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Olayın, içerik ve
episodlar; kahramanların ise eserlerde dile getirilen özellikleri
itibariyle karĢılaĢtırılması, ortak veya benzer özelliklerin
azımsanamayacak kadar çok olduğu sonucunu ortaya çıkarmaktadır.
Ġki eser arasındaki asıl benzerlik konudadır. Hüsn ü AĢk‟ta ve Leyla vü
Mecnun‟da aĢk, tasavvufî bir içerikle ele alınmıĢ ve bu çerçevede
vahdet-i vücud öğretisi dile getirilmiĢtir.

Abbasiler döneminde eski Yunan kaynaklarından yapılmaya başlanan çevirilerle İslam dünyası bir nevi erken dönem Rönesans’ı yaşamıştır. Özellikle felsefe ve bilim alanlarında yapılan çeviriler, hâlihazırdaki Arap ve Ortadoğu kültürleriyle harmanlanınca ortaya bir İslami Helenizm çıkmıştır. Bu şekilde, eski Yunan felsefe ve bilim düşünceleri erken dönem İslam dünyasında da yer edinmiş ve kabul görmüştür. Meydana gelen bu paradigma, Avrupa’daki Rönesans ve Aydınlanma çağına dek devam etmiş; Kopernik, Galileo ve Newton tarafından tamamen sona erdirilmiştir. Özellikle Dünya’yı merkeze alan Ptolemaios sistemiyle birlikte felekler, en çok kabul gören astronomik sistem olmuş ve İslam toplumlarında Fuzuli (1483?-1556) gibi divan şairleri tarafından şiirlerde sıkça işlenmiştir. Hayali öğelerle kurulmuş olan divan şiiri gazellerinde bilimsel geleneğe bir bağlılık hep olmuş ve gerçek hayatta bir karşılığı olmayan benzetmelere bu şiirlerde pek yer verilmemiştir.

Öz: Bir Arap efsanesine dayanan Leyla ve Mecnûn hikâyesi, ilk olarak İranlı ünlü şair Nizâmî-i Gencevî tarafından mesnevi olarak yazılır. Türk edebiyatında ise 15. yy'dan itibaren mesnevi formunda işlenmeye başlanır. Bu konuda verilen eserlerin en meşhuru Fuzûlî'ye aittir. Fuzûlî, bu basit aşk hikâyesinde kişilere sembolik değerler yükler. Şair, eserinin girişinde Leylâ'yı hakikat sırrının, Mecnûn'u ise insan ruhunun sembolü olarak kullandığını söyler. Beşeri aşkın İlâhî aşka dönüşmesini anlatırken hem aşkın beşeri boyutundan kopmaz hem de estetik ve sanat kaygısını ön planda tutarak eserini kuru ve didaktik olmaktan kurtarır. Leylâ ve Mecnûn hikâyesi beşeri boyutuyla incelendiğinde daha çok Mecnûn'un Leylâ'nın aşkından dolayı aklını yitirmesi, çöllere düşmesi, hayvanlarla arkadaşlık etmesi üzerinde durulur. Ancak hikâyenin Leylâ'ya dair yaklaşımı da gözardı edilmemelidir. Bu çalışmamızda edebiyatta sevilen kadınların ilkörneği sayılabilecek Leylâ'nın, Mecnûn'un kendisine duyduğu aşk ve bu aşk sonucu geçirdiği değişimler karşısındaki tavrını, Fuzûlî'nin, mesnevisinde " Leylâ dilinden Gazel/Murabba " başlığı altında verdiği şiirlerden takip etmeye çalışacağız.

Öz:
Rind ü Zâhid, Fuzûlî’nin Farsça eserleri içinde önemlilik arz eden mensur bir çalışmadır. Eserde yer yer manzum parçalar da bulunmaktadır. Eserde Rind ve Zâhid, eser kişileri olmakla birlikte eserin kavram ve sembol boyutunda önemlilik arz ederler. Eser, değer eğitimi açısından kayda değer bulgular barındırır. Eserde Rind ve Zâhid’in kavramsal analizlerine bakıldığında Fuzûlî’nin Rind ve Zâhid’e yüklediği mana, mazmun, sembol ve imgelerin farklı boyutları göze çarpar. Bu çalışmada Rind ve Zâhid’in dramatik aksiyonda görüntü seviyeleri ve ülkü ve karşı değer bağlamında kavramsal ve sembolik görüntülerinin gösterilmesi amaçlanmıştır. Rind ve Zâhid ile ilgili değerlendirmelerde Fuzûlî’nin tanımlamalarına yer verilmiş olup bu tanımlamalar hakkında kısa değerlendirmeler ve açıklamalar yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Rind, Zâhid, dramatik aksiyon, kavram, sembol

Dünya edebiyatları içerisinde aşkı en uzun süre konu edinen, her yönüyle inceleyen geleneklerden biri de İslam medeniyetinin şekillendirdiği Divan edebiyatı geleneğidir. Bu geleneğin en önemli nazım şekillerinden biri olan mesnevilerde aşk, bütün güzelliğiyle ele alınır. Doğu kültürünün mahremiyete bakışı, özellikle aşk mesnevilerinde âşık ile mâşuk arasındaki münasebetin belirlenmesinde önemli bir ölçüttür. Nitekim bu eserlerde mahremiyet, dokunma duyusuyla değil, görme duyusuyla ilişkilendirilir. 16. yüzyılın büyük şairi Fuzuli, Leylâ ve Mecnun mesnevisinde bu durumu kahramanlar üzerinden gözler önüne sermektedir. Kadın karakterler erkek karakterlerin aksine aşklarını kendi içlerinde yaşarlar. Ayrılığın hüznüyle kendisini çöllere vurarak toplumdan soyutlanmış bir şekilde yaşayan, melamet (kınama, ayıplama) korkusu olmayan Mecnun'un karşısında, eve kapanarak sosyal hayatın içinde yaşamaya devam eden ve melametin tutsağı olmuş bir Leylâ vardır.
Çalışmamızın amacı, mahremiyet kavramının Fuzuli’nin Leylâ ve Mecnun mesnevisinde Leylâ üzerinden nasıl ele alındığını ortaya çıkarmaktır. Bu çalışmada Prof. Dr. Muhammet Nur Doğan'ın eserin kütüphanelerde mevcut yazma nüshalarını gözden geçirerek hazırladığı “Fuzulî Leylâ ve Mecnun” adlı kitabı esas alınmıştır.
Leylâ ve Mecnun mesnevisi mahremiyet yönüyle ele alındığında çok çarpıcı örneklerle karşılaşılır. Leylâ’nın kimselere açamadığı aşk derdini insan dışındaki varlıklarla paylaşması, nihayetinde de bu derdi Allah’a açarak iffetini korumak için O’ndan yardım istemesi; Mecnun’un bir levhada sevgilisiyle birlikte çizilmiş resmine rastlayıp sevgilisinin resmini silmesi, Leylâ’nın aşk acısını belli etmemek adına yaptıkları bu örneklerin en dikkat çekenleridir. 
Bu çalışma “mahremiyet” mefhumunun Divan edebiyatında ele alınış şekillerinin bir örneği olması hasebiyle önem arz etmektedir.

Eflatun tarafından “Doğumsuz, ölümsüz, artmaz, eksilmez bir güzellik ” olarak tanımlanan aşk, dünyanın her yerinde edebiyatın, özellikle de şiirin en önemli temasıdır. Bu güzelliği dünya edebiyatları içerisinde en uzun süre konu edinen, her yönüyle inceleyen geleneklerinden biri de İslam medeniyetinin şekillendirdiği Divan edebiyatı geleneğidir. Çalışmamızın amacı Divan edebiyatının aşk üzerine yazılmış şaheseri kabul edilen Fuzulî'nin Leylâ ve Mecnun mesnevisi ile İngiliz edebiyatının büyük ustası Shakespeare'in romantik tragedyası Romeo ve Juliet'i kadını ele alış yönüyle mukayese etmek ve aynı yüzyılda (16.yüzyıl) yaşamış bu iki önemli söz ustasının kadına bakış açılarını ortaya koymaktır.
Bu çalışmada Prof. Dr. Muhammed Nur Doğan'ın eserin kütüphanelerde mevcut yazma nüshalarını gözden geçirerek hazırladığı “Fuzulî Leylâ ve Mecnun” adlı kitabı ile Özdemir Nutku’nun Türkçeye kazandırdığı "William Shakespeare, Romeo ve Juliet" çevirisi esas alınmıştır.
Leylâ ve Mecnun mesnevisi kadına bakış açısı yönüyle incelendiğinde mesnevinin daha başında kadın ve erkek arasındaki farklılık göze çarpar. Mecnun olağanüstü özelliklere sahip ve herkesin gözü gibi baktığı bir çocukken Leylâ'nın hiçbir özelliğinden bahsedilmez. Leylâ bu aşkın taraflarından biri olması hasebiyle Mecnun'un hayatında vardır. Aynı zamanda erkeğin aşk vadisinde ilerlemesi için de bir basamaktır. Ayrılığın hüznüyle kendisini çöllere vurarak toplumdan soyutlanmış bir şekilde yaşayan melamet (kınama, ayıplama) korkusu olmayan Mecnun'un karşısında, eve kapanarak sosyal hayatın içinde yaşamaya devam eden ve melametin tutsağı olmuş bir Leylâ vardır.
Romeo ve Juliet ise şiddeti yaşamın bir parçası hâline getiren toplumsal gerilimi ve uzlaşmazlığı yansıtan bir trajedidir .  Eserde,  aşkı yaşamın bir ışığı olarak gören bu uğurda toplumun değer yargılarını hiçe sayan ve onlara kafa tutan Juliet karakteri ailesinin baskısına rağmen Romeo ile sonuna dek beraber olmaktan vazgeçmez ve aileye itaatsizliğinin sonucu ölümü seçer.
Bireylerin cinsiyetinin toplumlarda ne ölçüde bir ayrıcalık öğesi olduğu insan türünün doğası ile ilgili değil, o toplumun kültürel ve tarihî özellikleri ile ilgilidir. Bu çalışmayla iki farklı medeniyetin kadına bakış açısının; toplumların var olan değer yargıları, tarihsel geçmişleri ve kültür özelliklerinden kaynaklandığı gerçeği vurgulanarak kadının edebiyata yansıma biçimi de açıklanmış olacaktır.

А.Махмудова
ПОЭТИЧЕСКОЕ ОТРАЖЕНИЕ СОЦИАЛЬНЫХ ВОПРОСОВ В ТВОРЧЕСТВЕ ФУЗУЛИ
Резюме
Творчество Фузули обширно и разносторонне как по содержанию, так и по идеям и жанрам. Произведения поэта также имеют большое значение при изучении истории общественно-философской мысли в Багдаде в XVI веке. Потому что общественные отношения и сознание общества XVI века, философско-нравственные взгляды того времени, условия жизни масс в определенной степени отражены в произведениях Фузули.
Фузули жил в период, когда Багдад многократно претерпел смену власти. Поэт описывает трудности своего времени и несправедливости в обществе поэтическим языком. Временами в своей поэзии поэт поднимает голос протеста, как человек и как поэт он не хотел мириться с социальным неравенством и социальной несправедливостью.
В нашей статье мы постараемся найти ответы на некоторые вопросы связанные с этой темой. В том числе, как социальная среда отражается в работах Фузули, роль социальной справедливости в творчестве Фузули, влияние социальной справедливости на формирование мировоззрения Фузули и т. д.


A.Mahmudova
THE POETİC REFLECTİONS OF SOCIAL ISSUES IN  FUZULI'S WORKS
Summary
Creativity Fuzuli extensively and diversified both in content, in ideas and genres. Works of the poet are also of great importance when studying the history of social and philosophical thought in Baghdad in the XVI century. Because social relations and the consciousness of the society of the XVI century, philosophical and moral views of the time, the living conditions of the masses are to a certain extent reflected in the works of Fuzuli.
The time that Fuzuli lived coincided to undergoing to the change of authority of Baghdad repeatedly. Fuzuli was describing in his works the difficulties of time, justnesses happening in the social life with his poetical language. Little by little Fuzuli rised his voice of objection, he did not want to be reconciled with social inequality and social justness.
In our paper we’ll try to find answer to such questions like the place and role of society, education and social justice in the Fuzuli's works and how Fuzuli was reflected in his creative works to problems of society, and influence of these problems and etc. to forming of the Fuzuli’s world outlook.



A.Mahmudova
İCTİMAİ MƏSƏLƏLƏRİN FÜZULİ ƏSƏRLƏRİNDƏ POETİK ƏKSİ
Xülasə
Füzulinin yaradıcılığı həm məzmun, həm ideya, həm də janr etibarilə geniş və çoxtərəflidir. Şairin əsərləri eyni zamanda XIX əsr Bağdad mühitində ictimai-fəlsəfi fikrinin tarixini öyrənmək üçün böyük əhəmiyyətə malikdir. Çünki XVI əsr cəmiyyətinin ictimai əlaqələri və şüuru, dövrün fəlsəfi-əxlaqi görüşləri, xalq kütlələrinin həyat şəraiti Füzulinin əsərlərində müəyyən dərəcədə öz əksini tapmışdir.
Füzulinin yaşadığı dövr Bağdadın dəfələrlə dəyişikliyinə uğradığı dövrə təsadüf edir. XV-XVI nəsrlərdə Bağdad Ağqoyunluların, Səfəvilərin və Osmanlıların hakimiyyəti altında olmuşdur. əldən0ələ keçən şəhərin əhalisi ağır həyat şərtləri ilə üz-üzə idi. Füzuli belə bir şəraitdə yazırdı, yaradırdı. Füzuli əsərlərində zəmanəsinin çətinliklərini, cəmiyyətdə baş verən ədalətsizlikləri şair qələmi ilə təsvir edirdi. Yeri gəldikcə, şair öz etiraz səsini ucaldır, ictimai bərabərsizlik və ictimai ədalətsizlik ilə barışmaq istəmirdi.
Məqaləmizdə Füzuli yaradıcılığında cəmiyyət, təhsil və sosial ədalət məsələlərinin necə əks olunduğu, bu məsələlərin Füzulinin yaradıcılığındakı yeri, rolu, onun Füzulinin dünyagörüşünün formalaşmasına təsiri və s. bu kimi suallara cavab tapmağa çalışacağıq.

Öz Batı Türklük alanının Klasik Osmanlı Türkçesi metinleri arasında yer alan 16. yüzyılın önemli şairlerinden Fuzuli, Taşlıcalı Yahya Bey ve Nev'i'nin neşredilmiş Türkçe divan dibacelerindeki nesir kısımlarında yer alan ki/kim'li yapılar bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. Türkçede yaklaşık bin yıldır kullanılan ki/kim bağlama edatlı birleşik cümlelerin ilk basit örnekleri Hint-Avrupa dillerinden olan Sanskritçenin etkisiyle Uygur Türkçesi dönemi metinlerinde görülmüş daha sonra ise Farsçanın tesiriyle Doğu ve Batı Türk yazı dillerinde yoğun olarak kullanılmıştır. Türkçenin cümle yapısına aykırı olan bu ki'li birleşik cümlelerde birbirlerine ki ile bağlanan iki cümle söz konusudur. Ki'den önce ana cümlenin, ki'den sonra ise yardımcı cümlenin geldiği bu söz dizimi içinde, seyrek de olsa, Türkçenin cümle yapısına uygun bir şekilde yardımcı cümlenin önce esas cümlenin sonra geldiği örnekler de görülür. Türkçenin eski dönemlerinden itibaren kullanılan bu ki'li birleşik cümleler başlangıçta kim soru zamiri ile karşılanırken zamanla yerini Farsça asıllı ki bağlama edatına bırakmıştır. İncelenen üç dibacede de kim ve ki'li örnekler görülmektedir. Özellikle Fuzuli'nin dibacesinde ki/kim'li yapılar çok yönlü ve Türkçe yapılarla birleştirilerek kullanıldığı için bu dibaceye yoğunlaşılarak ki/kim'li yapılar ve bunların işlevleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca dibacelerdeki ki/kim'li yapıların ifade gücüne ve anlam inceliklerine dikkat çekilmiştir.

The love that exists in human nature is the name of a universal phenomenon. Love, the name of extreme love that takes the will of man, and thoughts about love differs from society to society. Love is blessed in some societies, while in others it is excluded. But in many cultures and literatures of nations, thought of love merges with religious and mystical elements and creates colorful and vibrant paintings. Gasset, one of the most important Spanish thinkers of the 20th century, in his book translated into Turkish by the name of Sevgi Üstüne, explored the concepts of affection and love in various ways and found important and interesting findings. Among determinations about love and affection In Gasset's Sevgi Üstüne and love thought expressed in love-oriented classical Turkish poetry, striking similarities and relations are attract the attention. For this reason, Gasset's determinations about love and the comprehension of love thought expressed in classical Turkish poetry are important. In this scope of work, intersection points of thought of love that Gasset expressed in Sevgi Üstüne and conception of love in Fuzûlî (Dîvân and Leylâ vü Mecnûn) with a system of mystical thought will be emphasized. Özet İnsanın fıtratında var olan aşk, evrensel bir olgunun adıdır. İnsanın iradesini elinden alan aşırı sevginin adı olan aşk ve aşka dair düşünceler, toplumdan topluma farklılık arz eder.

Bazı toplumlarda âdeta kutsanan aşkın bazı toplumlarda dışlandığı görülür. Fakat pek çok milletin kültür ve edebiyatında aşk düşüncesi, dinî ve mistik unsurlarla birleşip renkli ve canlı tablolar oluşturur. XX. yüzyılın önemli İspanyol düşünürlerinden Jose O.Y. Gasset, Türkçeye Sevgi Üstüne adıyla çevrilen eserinde, sevgi ve aşk kavramlarını çeşitli yönleriyle irdelemiş, önemli ve ilginç tespitlerde bulunmuştur. Gasset'in Sevgi Üstüne adlı eserindeki sevgi ve aşka dair tespitlerle aşk eksenli klasik Türk şiirinde dile getirilen aşk düşüncesi arasında çarpıcı benzerlik ve ilgiler göze çarpmaktadır. Bu sebeple Gasset'in aşka dair tespitleriyle İslam kültüründe ve klasik Türk şiirinde dile getirilen aşk anlayışının mukayesesi önem arz etmektedir. Bu çalışma kapsamında Gasset'in Sevgi Üstüne'de dile getirdiği aşk düşüncesi ile tasavvufi düşünce sisteminde ve âşıkane şiirin önemli temsilcisi Fuzûlî'deki (Dîvân ve Leylâ vü Mecnûn) aşk anlayışının kesiştiği noktalar üzerinde durulacaktır.

Fuzûlî, Divan'ında ve Leylî vü Mecnûn mesnevisindeki gazellerde, "can" kelimesini yardımcı fiiller ve cümledeki farklı fonksiyonlarıyla çok kullanmıştır. Bazı beyitlerde 3-4 defa "can" kelimesini kullanarak, anlam oyunu sergilemiştir. Kelime tekrarının zaaf olduğu sanılırken Fuzûlîcan kelimesini anlam ce fonksiyon değişmesiyle tekrar tekrar kullanarak şiirine bir zenginlik katmıştır

Edebi metinler kapalı, temas etmeyen bir nesne değildir. Edebi metinler başka metinlerle, düşüncelerle temas ediyor, bu zaman hem kendisi mana bakımından zenginleşiyor, farklı anlamlar kazanıyor, hem de muhtelif zamanlarda sosyal ve edebi düşünceye farklı tesirde bulunuyor. Edebi metnin algılanması iki zaman kesiminde mümkün oluyor: geçmiş zamanda ve şimdiki zamanda. Metni algılayan, herhangi bir yorumda bulunan insan yaşadığı zamanla metnin yazıldığı zaman arasında ilişki kurmuş oluyor. Aynı zamanda metni algılayan, yazarla beraber metnin yaratıcısı fonksiyonunu üstleniyor. Zira, her bir edebi metnin yüzyıllarca yaşamasında onu algılayan, anlamağa çalışan, yorumlayan okuyucusunun da bir rolü vardır. Edebi metin yorumlanmaya ne kadar çok yatkınsa, zamanla onun algılanmasında bir o kadar çok farklılıklar ortaya çıkmış oluyor ve düşünüyoruz kı, bu farklılıkların ortaya çıkmasıyla yazarın metne yüklediği manadan bir o kadar çok uzaklaşmış oluyoruz.
Yaratıcılık süreci karmaşık bir süreçtir. Biz şairin eserinde ne yaptığını, ortaya nasıl bir eser koyduğunu göre bilsek de, ne yapmak istediğini, nelere nail olduğunu sadece tahmin edebiliriz. Sanat eseri onu yaratan sanatkardan ayrıldıktan sonra bağımsız hayatına başlıyor. Eserin, edebi metnin okuyucunun tefekküründe ne tür bir yankı doğuracağı, eserin anlaşılmasında ve yorumlanmasında ne gibi bir tesirde bulunacağı tahmin dışı bir olaydır.
Son yıllar Divan edebiyatı incelemelerinde modern yöntemlerin kullanıldığı görülmektedir. Edebi metinleri anlama ve yorumlamada bu yöntemlerin ne kadar etkili olduğu tartışmalı bir konu olsa da, bir çok edebi metinde uyguladığımız hermeneutik yöntemin bu bakımdan faydalı ve etkili olduğu kanaatindeyiz.
Geçen beş yüz yıl Muhammed Fuzuli’nin gazellerini anlama ve yorumlama işinde farklı münasebetler meydana çıkmıştır. Fuzuli metinlerinin çok yönlülüğü, fonksiyonelliği zamanla farklı anlam ve yorumların yaranmasına yol açmıştır. Şairin gazellerine yüklediği anlamın sonrakı asrlarda ortaya çıkan anlam ve yorumlarla ne kadar yakın bir alakası olduğu araştırılmağa değer bir konudur.
Bildirimizde dil ve metin, yazar ve okur ilişkisi bağlamında Fuzuli gazellerinin geçen bir kaç yüz yılda algılanması ve yorumlanmasındakı farklılıkları incelemeğe, bu mesele ile alakadar gelenek ve yorum problemini de Fuzuli eserlerine yazılmış nazirelere muracaat ederek çözmeğe çalışacağız. Bildirimizde, İngilis, Rus, Türk ve b. araştırmacıların konumuzla alakadar modern filolojik yöntemleri ele aldığı eserlerinden fayadalanacağız.
Anahtar kelimeler: Edebi Metin, Dil, Gelenek, Anlama, Yorumlama, Fuzuli

In light of primary sources and related literature, this article analyzes the settlement of the Bayat Tribe in Iraq, its loss of national identity and assimilation, and contributions to the Turkish culture. The Bayats, one of the Oghuz/Turkmen tribes, settled in countries such as Anatolia, Iran, Syria, Azerbaijan, and Iraq before the Ottomans, and they played an important role in the formation of the Turkish states and civilizations in history. In Iraq, they mostly lived in and around Kirkuk and Tuzkhurmatu, Daquq, and Kifri located on the south. They laid the basis for Iraqi Turkism in many aspects like population and cultural influence. Some of the Iraqi Bayats lived in dispersed settlements remote from each other, together with the Arabs and Kurds who were the majority. In this way, over centuries, they forgot their languages and cultures, the main elements of their national identities, which resulted in Arabization or Kurdization of considerable numbers of them. As a result of this social transitivity, the phenomenon of miscegenation is observed in the case of Iraqi Bayats. Before and during the Ottoman period, this group made their presence strongly felt in fields such as administration, military service, music, literature, and culture: Iraqi Bayats, who raised blood horses, gained reputation for their militancy. Many places and a division were named (Bayat Sanjak) after them. Many renowned poets and scientists like Fuzuli, Nasimi, and Mustafa Cevad as well as others were raised among them. As a remarkable contribution, they brought “bayati maqam” in the Turkish music. By these features, they made highly lasting and rich contributions to the Turkish history, culture and civilization.

Space is one of the main elements in fictive works. Space assigns  a concrete place to fictional work by giving it a realistic dimension. In addition, it has a function of drawing characters. In descriptive works, one of the methods of examining the function of space is to assess space in peripheral and sensorial aspects. 
Assessment of space in its sensory aspect analyzes the problem of person-space identicalness. Besides, it contributes to understanding and assigning meaning to the text and solving inter-related interactions.
In this article, two concepts, pub (meyhane) and temple (mescit) wil be analyzed in a sensory aspect in the work Rind ü Zâhid by Fuzûlî,the famous literary figure in our literature.