Kodlama

Dijital çağda, yeni nesil çocukları, dijital teknolojilere yatkınlıklarının açık şekilde görülmesi nedeniyle “dijital yerliler” olarak
adlandırmaktadır.
Yeni nesil çocuklarına yazabilme becerileri ya da daha geniş kapsamda tasarım, oluşturma, yaratma ve icat etme gibi
yetkinlikleri kazandırabilmek amacı ile bazı uygulamalar ve etkinlikler yapılmaktadır. Örneğin, alice, kodu game lab, code.org ve
scratch gibi görsel programlama platformları, ilkokul öğrencilerinin geleneksel programlama dillerinin karmaşık kod yapılarını
öğrenmelerine gerek kalmadan, kendi programlarını, oyun ve animasyonlarını geliştirebilmelerine ortam sağlamaktadır.
Bu süreçte ön planda tartışılan ve önemine her ortamda atıflar yapılan becerilerden birisi de kodlama becerisidir. Kodlama
bireylerin matematiksel ve kompütasyonel becerilerini (değişken ve koşul ifadeleri gibi) geliştirmekle beraber, bireyler
kodlama yaparken problem çözmeye ilişkin öğrenme stratejilerini, projelerini tasarlamayı ve fikirler arasında bağlantılar
kurmayı da öğrenmektedirler. Bu beceriler yalnızca bilgisayar uzmanlarının değil her yaştan, uğraştan ve meslekten herkes
için gerekli becerilerdir.
Kodlama uygulamaları, soyut bir işlem gerektiren yazılım süreçlerini somutlaştırmakta ve öğrencilere yazmış oldukları
kodların derlendikten sonra bir donanım ile nasıl çalışabildiğini doğrudan gözlemleme olanağı sağlamaktadır. Bu nedenle,
birçok eğitimci, programlama öğretimini bu tür donanımsal desteklerle çeşitlendirme yolunu tercih etmektedir. 21. yüzyıl
becerileri arasında sayılan kompütasyonel düşünme becerisine katkı sağladığı bilinen kodlama eğitimine robotik donanımların dahil edilmesi ile düzenlenen robotik kodlama etkinlikleri sayesinde hem akıllı cihazların hem de nesnelerin internetinin çalışma
mantığının somut uygulamalarla anlaşılabileceği bir öğretim ortamı sunulmaktadır.
Ülkemizde kodlama eğitimi kapsamında yürütülen çalışmalar neticesinde “Problem Analiz ve Çözme Yaklaşımları”, “Algoritma
ve Strateji Geliştirme (algoritma oluşturma mantığı, sözde kod, akış şemaları vb.)”, “Programlama”, “Yazılım Projesi
Geliştirme, Uygulama ve Yaygınlaştırma” konu başlıkları altında kodlama eğitimi 2012 yılında Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
Dersi Öğretim Programına dâhil edilmiştir.
21. yüzyıl becerileri arasında sayılan “kompütasyonel düşünme” ve “programlama” becerisine katkı sağladığı bilinen
etkinliklerini içerisinde barındıran robotik kodlama etkinliklerinin öğrencilerimize sunulması oldukça önem taşımaktadır.
Çocuklara problem çözme becerisi kazandıran ve bilgisayar bilimi dünyasına adım atmalarını sağlayan robotik kodlama eğitimleri
okulların müfredatında yer almasının yanı sıra ‘öğrenme’ eylemi merkezinde hizmet veren halk ve çocuk kütüphanelerinin
de sorumluluklarından biri haline gelmelidir. Günümüz bilgi çağında sundukları hizmetleri ile değişmek ve gelişmek zorunda
olan kütüphaneler halkın bilgiye erişimini, değişen teknolojiye uyum sağlamayı öğrenmesini mümkün kılan merkezler haline
gelmektedir. Bugün dünyada birçok ülkede halk kütüphaneleri hem çocuklara hem de ailelerine verdikleri bilgisayar destekli
birçok eğitim etkinlikleri ile halkın değişen ve ilerleyen teknolojik gelişime uyum sağlamasını kolaylaştırmaktadır. Çocuk
kütüphanelerinde verilen robotik kodlama eğitimleri hem aileleri hem çocukları öğrenme merkezi olan kütüphanelere çekmek
için de değerlendirilmesi gereken etkinliklerdir.
İngiltere’de SCL (Society of Chief Librarians) çocuklar, gençler ve yetişkinlerin teknolojik becerilerini geliştirmeye yönelik
eğitim programları içeren Yeşil Kod (Code Green) kampanyasını tüm halk kütüphanelerinde uygulamaya geçirmektedir.
Bu kampanya ile çocuklar aileleriyle birlikte halk kütüphanelerinde robotik kodlama eğitimlerine katılmakta, robotlar ve
uygulamalar oluşturma gibi faaliyetlere katılmaktadırlar.
Kanada’da bulunan LP Fisher Halk Kütüphanesi ise çocuklara robotik kodlama eğitimini bilgisayar ortamı dışında vermekte
olup anlaştığı bir oyuncak firması tarafından üretilen tahta bir robota kodlama yapılması oyunuyla çocukların robotik kodlama
mantığı ile tanışmasını ve bu konudaki becerilerini geliştirmesini sağlamaktadır.
Ülkemizde Beyoğlu Belediyesi Turabibaba Kütüphanesi de 7-14 yaş arası çocuklara robotik kodlama eğitimleri vermek üzere
atölye çalışmalarına başlamaktadır.
Kodlamanın gün geçtikçe artan önemi ve rolü ‘öğrenme merkezi’ olan kütüphanelerin özellikle çocuk kütüphanelerinin de
sorumluluğunda olması gereken bir konudur.
Bu çalışma kapsamında, ilkokul düzeyinde çocuklara robotik kodlama uygulamaları ve etkinlikleri öncesi ve sonrasında yapılacak
anket çalışmaları ile kodlamaya algılarının ölçülmesi planlanmakta ve bu kodlama uygulamalarının, kütüphanelerde merkez bir
uygulama hale gelmesini sağlayarak çocuk kütüphanelerinin ve kütüphanelerin önemi belirtmektir.

Ülkelerin müfredat programlarında programlama eğitimine ağırlıklı olarak lisans düzeyinde yer verilmektedir. Eğitimin geç yaşlarda verilmeye başlanılmasında, mevcut programlama ortamlarının karmaşık yapısı, süreçte üst düzey bilgi ve becerileri işe koşmanın gerekliliği ve kod yazmanın zorluğu gibi sebeplerden bahsedilebilir. Ancak son zamanlarda, okul öncesi dönemini de kapsayacak nitelikte görsel ortamların geliştirilmesi bu durumu tersine çevirmiştir. Günümüzde yazılımı sevdirmek, öğrencilerin programlama öğrenmelerini kolaylaştırmak ve öğrencileri daha erken yaşlarda programlama ile tanıştırarak bu eğitimleri daha geniş bir alana yaymak amacıyla bazı düzenlemeler yapılmaktadır. Bu süreçte hemen her yaşa uygun programlama ortamları geliştirilmekte, ulusal ve uluslararası niteliğe sahip platformlar oluşturulmakta ve birçok ülkede eğitim müfredatları güncellenmektedir. Bu doğrultuda yapılan bu çalışmada, öncelikle programlama eğitiminde ne tür zorlukların yaşandığı incelenmiş, ardından bu zorluklara ilişkin mevcut uygulamaların ve güncel yaklaşımların neler olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca ülkelerin ilköğretim müfredatlarında programlama eğitimine nasıl yer verdikleri ve programlama eğitimini yaygınlaştırmak amacıyla oluşturulan platformların hangi özelliklere sahip oldukları hakkında bilgiler sunulmuştur.
Anahtar kelimeler: Programlama, programlama eğitimi, görsel programlama ortamları, erken yaşta programlama.

Bilgisayar eğitimi ve kodlama eğitimi her geçen gün ilerleme kaydetmektedir. İlkokuldan itibaren müfredatlarda yer almaya başlayan kodlama eğitimi çocuklara bilgisayar alanının yanı sıra analitik düşünme, yaratıcılık ve problem çözümlerinde başarı kazandırmaktadır. Kodlama öğrenen çocukların karşılaştıkları problemlere çözüm üretebildikleri, yaptıkları hataları çözebildikleri ve sonuçlarını değerlendirebildikleri yapılan çalışmalarda ortaya konulmuştur. Kodlama eğitimi ayrıca başarı için hedefler koyan, bu hedefleri aşama aşama geçen çocuklar için ilgi çekici olan bir yapıya sahiptir. Bu yapıyı ortamda bulunan resim, ses, müzik ve benzeri medya araçları ile kodlama yazılımları sağlamaktadır. Tüm bunlar eğitim süreci boyunca çocuklara özveri ve çalışma disiplini kazandırmaktadır. Son yıllarda kodlama alanında gelişmeler, beraberinde kullanıcı profilinin çeşitliliğine sebep olmuştur. Kodlama alanında çocuklar için platformlar oluşturulmuş, onların seviyesine hitap eden eğlenceli ve öğretici yazılımlar tasarlanmıştır. Ancak bu yazılımların her birinin farklı özelliklere sahip olması, çocuklar için uygun bir ortamın seçimini zorlaştırmıştır. Bu sorunu çözebilmek amacıyla çalışmada, çocuklar için kodlama ortamlarından 40 tanesi farklı kriterlere göre karılaştırılarak incelenmiştir. Yapılan karşılaştırmalı analizler sonucu, Scratch, code.org ve App Inventor yazılımlarının diğer yazılımlara göre daha fazla özellik ve fonksiyonlara sahip olduğu görülmüştür. Bu bağlamda bahsedilen yazılımların çocukların kodlama öğrenimlerinde kullanımının daha yararlı olabileceği söylenebilir.

Günümüzde erken yaşta programlama öğretimi çalışmaları çok sayıda ülkede popülerlik kazanmış durumdadır. Programlama hem bir 21. yüzyıl yeterliliği olarak hem de eğitimde 21. yüzyıl yeterliliklerinin kazandırılması için önemli görülmeye başlanmıştır. Bu çalışmada erken yaşta programlama eğitimi üzerine yapılan çalışmalardaki eğilimlerin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla; alanla ilgili olan ve SSCI’de dizinlenen dergilerde, ulusal ve uluslararası tez veri tabanlarında “coding+kids; coding in primary education; programming in elementary school; programming for K12/ at K12 schools/ for K12 education/in the K12 classroom” anahtar kelimelerini içeren 6 makale ve 19 tez amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilerek analiz edilmiştir. Bu kapsamda belirlenen makalelerin/tezlerin analizi için araştırmacılar tarafından hazırlanan bir “Sınıflama Formu” kullanılmıştır. Makaleler ve tezler, betimsel tarama yapılarak, makalenin/tezin konusu, yöntemi, veri toplama araçları, örneklemi, veri analiz yöntemleri, tartışma ve öneriler bölümlerini kapsayacak şekilde ayrıntılı olarak incelenmiştir. Yapılan taramalar sonucu elde edilen veriler yüzde ve frekansa dayalı bir şekilde tablo ve grafiklerle sunulmuştur. Elde edilen verilere dayalı olarak erken yaşta programlama eğitimiyle ilgili çalışmalarda en çok nitel yöntemin kullanıldığı, örneklemin ortaokul düzeyinden seçildiği, çok geniş kitleleri kapsayacak şekilde uygulama yapılmadığı, en çok incelenen değişkenlerin akademik başarı ve düşünme becerileri olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu bölümde sunulan verilerin ve sonuçların erken yaşta programlama eğitimiyle ilgili yapılanları ve mevcut araştırma boşluğunu görmek adına yol gösterici nitelikte olacağı düşünülmektedir.

İçinde bulunduğumuz teknoloji çağının vazgeçilemez ana bileşenleri olan bilgisayar ve mobil cihazların günlük kullanımda yaygınlaşmasıyla birlikte, bu cihazlar üzerinde çalışan uygulama ve programlara da gereksinim aynı paralellikte artmıştır. Bu ihtiyaçlar doğrultusunda hali hazırda yükseköğrenim ve lise dengi kurumlarında verilen programlama ve kodlama eğitimlerinin ilköğretim okullarına indirgenmesi söz konusu olmuş ve özel kurs merkezlerinin yanı sıra birçok devlet ve özel eğitim kurumlarında da kodlama eğitimleri verilmeye başlanmıştır.

Tüketim toplumu olmaktan çıkıp üreten ve geliştiren bir toplu olmayı hedefleyen Türkiye, bu alanda en temel kaynağın genç nüfus olduğunu bilmekte ve genç nesilleri kodlama konusunda eğitmeye ve çeşitli fonlarla her alanda desteklemeye başlamaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı'nın kodlama eğitimlerini ilköğretim çağından itibaren zorunlu hale getirme noktasındaki düşünce ve gayreti önemlidir. Bu noktada okullardaki bilişim teknolojileri ders öğretmenlerinin ve derslerin sayısının artırılması ve kodlamanın geleceğimize de yön verecek bir kavram olduğunun bilinciyle çocuklara ve gençlere bu noktada bilinçli rehberlik edilmesi gerekmektedir.

Kodlama (programlama) yaşamın her alanında karşımıza çıkan yazılımların yani kullanılan programların temelini teşkil etmektedir. Masaüstü bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar, tabletler, phabletler ve telefonlar, gündelik hayatın her alanında aktif olarak kullanılmaktadır. Gündelik yaşamın yanı sıra, kamu hizmetleri, savunma sanayi, eğitim, sağlık ve enerji gibi önemli alanlarda da kodlama ile karşılaşılmaktadır. Kodlama, söylenilenleri ve istenilenleri yapması için elektronik cihazlara beceri kazandırmak olarak tanımlanabilir.

Bu çalışmada, kodlama hakkında temel bilgilerin verilmesinin yanı sıra, kodlamanın kazandırdıkları, kodlama yapabilmenin faydaları, kodlama öğrenmenin gerekliliği, kodlama öğrenmede yöntemler ve okul öncesi kodlamada swot analizi üzerine bir  inceleme yapılmıştır.

 Giriş
 Yöntem
 Ters Yüz Öğrenme
 Ters Yüz Öğrenme ve Etkileşimli Videolar
 Ters Yüz Öğrenme için Kullanılabilecek Platformlar
 Bir Ters Yüz Öğrenme Yönetim Sistemi: Edpuzzle
 Ters Yüz Öğrenme ile Programlama Öğretimi Pilot Çalışması
 Tartışma, Sonuç ve Öneriler
 Kaynakça

Programlama sürecinde yapa-boza (tinkering) öğrenme yaklaşımı bir algoritma ya da program parçası gibi bilgisayımsal bir model çerçevesinde en asgari düzeyde planlamayla kodlarda ufak değişiklikler yapmayı ve bunları test etmeyi kapsayan manipülatif bir etkinlik dizisidir. Yapıp-bozma hem acemilerin hem de uzmanların programlama yaparken gerçekleştirdikleri iteratif ve otantik bir süreçtir. Yapa-boza öğrenme olarak tanımlanan etkinlikler kurcalama, deneme-yanılma, geri bildirim mekanizmalarını bulma ve kullanma gibi etkinliklerin kombinasyonlarını içerir. Program kodlarıyla etkileşime girmeye ve onları manipüle etmeye dayalı olan yapa-boza yaklaşımı sorgulamayı teşvik eden üretken bir etkinliktir. Özünde tahmin et-sına süreçlerini barındıran yapa-boza yaklaşımı özellikle programlamaya yeni başlayan öğrenenler için kritik bir öneme sahiptir. Öğrenenler bu süreçte kod kümeleri içinde somutlaşan yapı ve kuralların nasıl işlev gördüğü kadar geliştirdikleri bilgisayımsal modellerin nasıl sonuçlandığını keşfetme fırsatı yakalar. Yapa-boza öğrenme bir problemin doğru cevabını bulmaktan ziyade ona ilişkin yeni anlayışlar keşfetmeye odaklanır. Bu bölümde öncelikle bilgisayımsal düşünme (computational thinking) kavramına yer verilerek, programlama eğitiminde karşılaşılan güçlükler adreslenmiştir. Daha sonra yapa-boza öğrenmenin özellikleri, bilgisayımsal düşünmeyle ilişkisi ve programlama eğitimindeki işlevine değinilerek, eğitsel düzenlemeler içerisinde nasıl yönlendirileceğine ve değerlendirileceğine ilişkin önerilere yer verilmiştir. Çalışma kapsamında ayrıca robotik etkinlikler ve blok tabanlı programlama uygulamaları yapa-boza öğrenme süreçlerini destekleme açısından incelenmiştir.

Resmî olarak Türkiye’nin Makerspace, Hackerspace ve FabLab olma özelliklerine birlikte sahip ilk ve tek kuruluşu olan Dijital Çağ Atölyesi, merkezi bugün “İnternet Cumhuriyeti” olarak adlandırılan ülke Estonya’da olan bir sosyal girişimdir. Atölye; teknolojiyi tüketenlerin değil, geleceği üretenlerin buluşma noktasıdır.

Bağlam bilgilerinin belleği nasıl etkilediğinin anlaşılması konusunda genel bir teorik çerçeve sunan kodlama özgüllüğü ilkesi, kodlama sırasında mevcut bulunan bilgilerin, geri alma (hatırlama) sırasında da bulunması, yani, geri alım bağlamının, özgün kodlama bağlamına benzerlik göstermesi halinde belleğin (hatırlamanın) daha iyi olacağını söyler. Bu ilkeye göre örneğin öğrencilerin hatırlama yetisi, sınavın konuyu öğrendikleri sınıfta yapılması halinde daha yüksek, farklı bir sınıfta yapılması halinde daha düşük olacaktır. Ayrıca  bağlama bağlı bellek, duruma bağlı bellek, ruh haline bağlı bellek, transfere elverişli işleme, kodlama, geri alım.

2021 yılında ilkini pilot olarak uyguladığımız Dijital Beşeri Bilimler Akademisi'nin ikincisi
9 Mayıs 2022-29 Mayıs 2022 tarihleri arasında online olarak gerçekleşecektir. Dijital Beşeri Bilimler Akademisi, programlama dili, sosyal ağ, metin ve mekânsal analiz odağında sosyal bilimcilere yönelik bir içerik ve formatta organize edilmiştir. Akademi, alanında uzman eğitmenler tarafından tasarlanan Dijital Beşeri Bilimlere giriş dersi ve dört farklı temadaki atölyelerden oluşmaktadır. Sizler de Dijital Beşeri Bilimler eğitimi alarak, yeni araştırma yöntemlerini çalışmalarınıza dahil etmek istiyorsanız aşağıdaki web sitemizdeki formu doldurarak Dijital Beşeri Bilimler Akademisi'ne başvuruda bulunabilirsiniz.

The second of the Digital Humanities Academy, the first of which we piloted in 2021, will be held on 9 - 29 May 2022 virtually.​ ​ The Digital Humanities Academy is organized in content and format for social scientists with a focus on programming language, social networks, text, and spatial analysis. The Academy includes an introductory course in Digital Humanities designed by expert trainers and workshops consisting of training in four different themes. The language of the Academy will be Turkish.​ ​Since Digital Humanities Academy is organized without a sponsorship, thus participation will be paid for trainers and technical infrastructure expenses. If there are sponsors in our academy organizations, our training will be updated free of charge.​ ​ If you want to include new research methods in your studies by taking Digital Humanities education, you can apply to the Digital Humanities Academy via our website.

Somut işlemler dönemindeki bir çocuğa programlama öğretmek etmek pek çok eğitimci tarafından olumsuz karşılanacaktır. Fakat Papert ’in temellerini attığı yapısalcılık kuramı ve onun uygulama ayağı olan LOGO programlama dili soyut işlemler
döneminde edinilebilecek kazanımları somut işlemler dönemindeki çocuklara aktarmanın yolunu açmaktadır. Bu sayede okul öncesi çağındaki çocuklar soyut kavramları somutlaştırarak geometri, matematik , fizik , programlama gibi dersleri ve bunun
yanında analitik düşünme,yaratıcı düşünme gibi yetileri de kazanmaktadırlar. Biz de çalışmamızda LOGO programlama
dilini ve onun gelişimini ele aldık.
Programming to teach a child to the concrete operational period, the negative will be covered by many educators. But Papert
'thrown in the basics of the theory of constructivism and its application available from the leg of the LOGO programming
language in the abstract operations to transfer the gains to children opens the way to the concrete operational period. This preschool
age children concretizing abstract concepts of geometry, mathematics, physics, programming, as well as courses such
as analytical thinking, creative thinking skills, such as the gaining. In our study, we have considered the LOGO programming language and its development.