Polityka Kulturalna

Global Cultural Economy critically interrogates the role cultural and creative industries play in societies. By locating these industries in their broader cultural and economic contexts, Christiaan De Beukelaer and Kim-Marie Spence combine their repertoires of empirical work across four continents to define the ‘cultural economy’ as the system of production, distribution, and consumption of cultural goods and services, as well as the cultural, economic, social, and political contexts in which it operates.

Each chapter introduces and discusses a different theme, such as inclusion, diversity, sustainability, and ownership, highlighting the tensions around them to elicit an active engagement with possible and provisional solutions. The themes are explored through case studies including Bollywood, Ghanaian music, the Korean Wave, Jamaican Reggae, and the UN Creative Economy Reports.

Written with both students, researchers, and policy-makers in mind, Global Cultural Economy, is ideal for anyone interested in the creative and cultural industries, media and cultural studies, cultural policy, and development studies.

Artykuł poświęcony jest problematyce kluczowych pojęć polityki intraregionalnej. Autor konstruuje w nim własne definicje tej polityki, identyfikuje jej podmioty oraz buduje dwie klasyfikacje jej celów. Następnie określa kategorię instrumentu polityki intraregionalnej i prezentuje ich główne cechy. Ostatnia część opracowania zawiera autorską klasyfikację narzędzi polityki intraregionalnej opartą na kryterium formy ich oddziaływania na struktury regionu.

Dziedzictwo to współcześnie kategoria podlegająca eksploatacji ze strony najróżniejszych podmiotów, instytucji czy społeczności.  Szeroki zasób przekazów określanych tym mianem nie tworzy jednak spójnej, jednolitej wykładni na temat formy reprezentacji kulturowej przeszłości. Analogiczna sytuacja pojawia się także w kontekście dyscyplin naukowych, które odnosząc się do różnych właściwości dziedzictwa, uniemożliwiają tym samym stworzenie wspólnego ujęcia teoretycznego. Elastyczny charakter samego pojęcia dziedzictwa i różne konteksty jego funkcjonowania nakazują wybór określonej perspektywy badawczej. Tak też w kolejnym rozdziale, służącemu przeglądowi wariantów naukowej refleksji nad dziedzictwem, pobieżnie zarysowuję ujęcie, które stopniowo rozwijać będę w kolejnych częściach. Ujęcie to stanowi syntezę założeń towarzyszących heritologii (critical heritage studies ) pracom niemieckiego kulturoznawstwa oraz studiów nad pamięcią kulturową. Dorobek wspomnianych form refleksji nad przeszłością pozwala uchwycić współczesny fenomen dziedzictwa jako zasobu dynamicznego i procesualnego, który podlega zarówno negocjacjom jak i staje się zaczątkiem politycznych konfliktów.
Głównym celem tej publikacji jest prześledzenie różnych procesów społecznych, politycznych i kulturowych, które doprowadziły do ukształtowania się współczesnej wizji dziedzictwa. Choć problem ten jest już dobrze opisany w literaturze, warto jeszcze raz przyjrzeć się mu w optyce kulturoznawczej. Wówczas doskonale zauważalny stanie się procesualny charakter współczesnego dziedzictwa i jego uzależnienie od rozstrzygnięć w sferze instytucjonalnej i politycznej. Taka perspektywa pozwoli szczegółowo prześledzić proces stopniowej de-elitaryzacji dziedzictwa, który miejsce codziennej pracy fizycznej uczynił istotnym i zarazem interesującym śladem przeszłości. Kolejnym celem tej publikacji byłaby analiza idei dziedzictwa postindustrialnego, ujmowanego jako szczególnej konsekwencji popularności „dziedzictwa codzienności”.

Polityka kulturalna stanowi jedno z bardziej kłopotliwych pojęć. Mnogość kontekstów, w ramach których bywa ona stosowana, stwarza niejednorodną i także problematyczną wykładnię jej celów oraz funkcji. Począwszy, bowiem, od sfery samorządowej do instytucji reprezentujących struktury ministerialne, polityka kulturalna pojawia się jako specyficzny ogół działań administracyjnych i zarządczych. Powyższe działania zwyczajowo nakierowane są na wspieranie twórczości artystycznej, dziedzictwa kulturowego bądź na rozwój tak zwanych przemysłów kreatywnych. To stwarza zaś wrażenie jakoby treści polityki kultury nie podlegały rozmaitym negocjacjom, stanowiąc element bezdyskusyjny i zarazem permanentny wobec życia społecznego. Jednocześnie, stanowisko to doskonale wzmacnia społeczne hierarchie, scedowując określone decyzje na temat kulturowych przekazów na grupę dominującą. Celem niniejszej publikacji jest, zatem, próba ukazania, iż zakrojone w ten sposób ramy działania polityki kulturalnej nie służą wzmacnianiu społecznej integracji ani demokratyzacji przestrzeni kultury najczęściej utożsamianej z włączeniem grup marginalizowanych. Podobnie, nie staną się one rozwiązaniem na współczesne problemy instytucji kultury, niejednokrotnie borykających się z niską frekwencją oraz nikłym zainteresowaniem. Oczywistość relacji zachodzących między sferą instytucjonalną a pojęciem kultury winna, bowiem, prowokować tu co najmniej do sceptycyzmu. Sama wykładnia pojęcia kultury uwikłana zostaje w rozliczne sprzeczności a obserwowalne współcześnie poszerzenie pola kultury sugeruje konieczność zmiany horyzontu myślenia. Sposób definiowania kultury rzutuje, bowiem, na formuły działań podejmowane z ramienia polityki kultury. Tu pojawia się zatem pewien paradoks. Jeśli wykładnię pojęcia kultury ograniczyć do twórczości artystycznej i dziedzictwa narodowego, zadaniem polityki stanie się tworzenie systemowych rozwiązań wspierających instytucjonalne struktury odpowiedzialne za powyższe dziedziny życia społecznego. W tym też aspekcie, część społeczeństwa wyłączona z tak pojmowanej przestrzeni kultury, będzie obiektem podejmowanych starań i realizowanych projektów, pozwalających na włączenie do sfery bardziej uprzywilejowanej. Tu też nastąpi spiętrzenie rozmaitych procesów regulujących społeczne hierarchie. Powyższe rozumowanie, pozwalające uznać część społeczeństwa za grupę żyjącą poza kulturą, winno jednak wzbudzić słuszny opór a treści uznawane za oczywiste zostać krytycznie przeanalizowane.

Celem badawczym tych rozważań jest analiza problemu dysproporcji
płciowych w odniesieniu do przestrzeni instytucjonalnej dedykowanej
praktykom kulturowym. Głównym kryterium branym pod
uwagę była częstotliwość bywania w klasycznych instytucjach kultury
i zatrudnienie w tych jednostkach na stanowiskach kierowniczych.
Uzupełnieniem analizy tytułowego paradoksu jest sposób
postrzegania kultury w Polsce. Jej marginalnie określane znaczenie
koresponduje zaś z ograniczeniami nakładanymi przez relacyjny
dyskurs płci, opisywany przez Pierre’a Bourdieu jako społeczny
konstrukt utrzymujący męską dominację.

Raport z badań miejskiej polityki kulturalnej w Białymstoku. To wynik pierwszego etapu prac nad „Programem polityki kulturalnej” dla tego miasta.

Lektura niniejszego raportu może stać się źródłem dwóch sprzecznych pytań. Pierwsze z nich: dlaczego jest tak dobrze, skoro jest tak źle? Drugie, znacząco zmieniające szyk wyrazów: dlaczego jest tak źle, skoro jest tak dobrze?

[Cooperation] J. Sójka (ed.), Po co seniorom kultura? Badania kulturalnych aktywności osób starszych. Raport (Why seniors culture? Cultural study of active ageing. Report), Regionalne Obserwatorium Kultury Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Związek Miast Polskich, Poznań 2012, 196 p.

A b s t r a k t: Celem artykułu jest przeanalizowanie procesu kształtowania się literackiego śro-dowiska w Szczecinie i wskazanie jego głównych organizatorów. Zestawienie dotychczasowej literatury z dokumentami wytworzonymi przez administrację rządową i Związek Zawodowy Literatów Polskich oraz z listami i wspomnieniami pisarzy pozwala ukazać przebieg "repoloni-zacji kulturalnej" w Szczecinie, a także powody krótkotrwałości tej akcji i motywacji twórców kierujących się na Zachód. S ł o w a k l u c z o w e: Szczecin, wojewoda Leonard Borkowicz, literaci, polityka kulturalna, Zie-mie Zachodnie, Ministerstwo Kultury i Sztuki. A b s t r a c t: The aim of the article is to analyse the process of formation of the literary circle in Szczecin and to indicate its main initiators. A juxtaposition of the literature on the subject with documents issued by the government administration and the Professional Association of Polish Writers as well as letters and memories of writers makes it possible to trace the course of "cultural re-Polonization" in Szczecin. It also permits to indicate the reasons why the action was so short-lived and the motives of writers who decided to move to the city. K e y w o r d s: Szczecin, voivode Leonard Borkowicz, men of letters, cultural policy, Western Territories, Ministry of Culture and Art.

The main purpose of the paper is a presentation of an important aspect of European policy, which actions are concentrated on culture. Nowadays much space is devoted to economic and financial considerations. Attention is highly focused on exchange of goods and capital. However we should not forget that the exchange of ideas and thoughts and the spiritual dimension of integration are equally important areas. The starting point for the European unification is preservation of its common cultural heritage and creating the system of European values. EU decision makers in order to reach these goals, provide various cultural programs, of which one obviously seek to consolidate and specifically, by creating a cultural programs. One of them (Europe for Citizens) and its financial aspects will be the subject of deeper analysis.

Key words: European Union, European funds, cultural programs,

Opracowany dokument stanowi Uchwała Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej z 1958 roku, podjęta w sprawie prezesa Centralnego Urzędu Kinematografii, Leonarda Borkowicza, odpowiedzialnego m.in. za dopuszczenie do produkcji filmu w reżyserii Aleksandra Forda "Ósmy dzień tygodnia".

Celem artykułu jest analiza działań podejmowanych na poziomie UE, dotyczącychotwierania cyfrowych zasobów, takich jak wytwory kultury, prace naukowe bądź materiały edukacyjne, wraz z rozpoznaniem ich motywów oraz skutków. Unia Europejska,w której tworzy się wiele dzieł należących do każdej z wymienionych dziedzin i któraprzyznaje, że są to zasoby strategiczne dla jej rozwoju, podejmuje działania w zakresiepolityki publicznej w celu zachowania równowagi pomiędzy interesem publicznym (społecznym), czyli dostępem do owych zasobów, jak i interesem prywatnym, a więc prawamiwłaścicieli. Ze względu na odmienny charakter i miejsce tych zasobów w gospodarce,działania te nie mają jednorodnego charakteru. Zasobami naukowymi i edukacyjnymizajęto się około 10 lat wcześniej niż zasobami kultury. Również interes społeczny, czylidostęp odbiorców, okazał się w ich wypadku ważniejszy niż prywatne prawa własności.