Miasto

Opracowanie przedstawiające przykłady interesujących konsultacji społecznych, które zrealizowano w pięciu miastach w Polsce i zagranicą.

W raporcie zostały uwzględnione przykłady procesów dotyczących dokumentów strategicznych (Surrey, Wiedeń), planów zagospodarowania przestrzennego (Sztokholm) i konkretnych inwestycji w mieście (Boulder) oraz stworzenia centrum młodzieżowego (Gdynia).

Materiał powstał na zlecenie m.st. Warszawy.

Streszczenie: Chodzenie, siadanie, przebywanie. Utarło się przekonanie, że aby móc bywać w przestrzeni publicznej, trzeba w niej ograniczyć ruch kołowy, w mieście powstaje coraz więcej ciągów pieszych. Nie idzie to jednak w parze z tworzeniem ogólnodostępnych miejsc do odpoczynku, ustawianiem ławek, kreowaniem przyjaznych przestrzeni do nawiązywania relacji społecznych i międzyludzkich. Tekst rozważa teorię wpływu przestrzeni na zachowania ludzi. Udowadnia że im więcej pro-społecznych siedzisk na deptakach tym więcej ludzi generujących zwiększenie potencjału nabywczego przechodniów. Warunkiem siadania nie jest wyłącznie duży tranzyt, ale przede wszystkim zatrzymanie ludzi w przestrzeni. Na licznych przykładach opisuje miejsca do-społeczne i od-społeczne, tłumaczy i wyjaśnia zasady ich działania w odniesieniu do przebywania w przestrzeni publicznej miasta. Przestrzeń publiczna miasta, wymieniona w tytule, definiowana jest rozmaicie. W projektowej codzienności architektonicznej jest terminem, którego definicja, zawarta w ustawie 2 , zestawia przestrzeń z pojęciem obszaru: Obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, określony w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Przestrzeń publiczna jest dialektyczna i działa jak sztuka, generuje pozytywne lub negatywne emocje, rodzi się z zacnych lub niecnych potrzeb, kreuje formy i antyformy. Rodzi się z ambiwalencji i sama taka jest. Jedną z ambiwalentnie ocenianych potrzeb mieszkańców 3 jest siadanie-główny przedmiot niniejszego tekstu. Można zignorować tę czynność, nie starać się zwiększać szans społecznych i 1 eMSA Inicjatywa Edukacyjna. 2 Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 3 To wynik własnych badań terenowych prowadzonych od 2009 roku. Partnerstwo Lokalne 8 SCEN zrealizowało w 2010 roku badania socjologiczne na terenie trzech wrocławskich osiedli. Wskazują one, że brak ławek jest dla mieszkańców ważnym problemem; URL: https://sites.google.com/site/emsasobotka/partnerstwo-8-scen/ankietyidiagnoza. Podobne badania zrealizował magistrat Olsztyna, w efekcie zwiększa się tam liczbę ławek, URL: http://www.konsultacje.olsztyn.eu

Tekst kuratorski do katalogu wystawy Menno van der Meer 'Gdynia en face', napisany wspólnie z kuratorką Dianą Lenart. / Curatorial introduction for the Menno van der Meer exhibition catalogue 'Gdynia en face', written in collaboration with the curator Diana Lenart.

Średniowieczne miasta Śląska miały regularny układ urbanistyczny z umieszczonym pośrodku placem targowym - rynkiem. Środek tego placu zajmowała i zwykle nadal zajmuje zwarta grupa budynków, w których koncentrowały się administracja i handel. Zespół ten w dużych miastach był bardzo rozbudowany. Tworzyły go w średniowieczu przede wszystkim ratusze, sukiennice, szeregi kramów i straganów, hale targowe, waga miejska.
Od około dwudziestu lat prowadzone są regularne studia nad architekturą zespołów śródrynkowych w miastach Śląska. Dzięki nim obszerna jest dziś wiedza o średniowiecznych zabudowach rynków w Brzegu, Głogowie, Głubczycach, Lubaniu, Namysłowie, Środzie Śląskiej, Świdnicy i Wrocławiu. Niniejsza praca stanowi podsumowanie wieloletnich studiów. Zawiera uogólnienia, porównania i opisy charakterystycznych rozwiązań. Przedstawia chronologię powstawania budowli zajmujących środki rynków i ich typowe formy i rozwiązania architektoniczne.

Celem pracy jest poznanie wpływu struktury miasta na czynniki warunkujące
zrównowaŜony rozwój i wysoką jakość Ŝycia. W pracy tej scharakteryzowano czynniki
warunkujące rozwój zrównowaŜony oraz podano przykłady obrazujące ich związek ze
strukturą miasta. W oparciu o przykłady miast, projektów, dokumentów i wytycznych
dotyczących rozwoju przestrzennego, dokonano analizy, której wynikiem są propozycje
moŜliwe do wykorzystania w planach rewitalizacji miasta Krakowa.

Artykuł związany jest z ideą lokalnej polityki gospodarczej, tzn. polityki prowadzonej przez władze samorządu lokalnego w stosunku do podmiotów gospodarczych. Wraz z decentralizacją państwa następuje decentralizacja zadań, praw i środków, które mogą zostać użyte przez wspomniane władze w procesie stymulowania rozwoju gospodarczego. Jednym z obszarów owego oddziaływania jest obszar polityki gospodarki mieniem gminy, który jest ściśle związany z finansami wspomnianego samorządu. Bazując na metodach analizy systemu prawnego, analizy opisowej i badań terenowych, autor definiuje wspomniany obszar oraz identyfikuje jego instrumenty, a także typowe formy ich stosowania. Całość zamykają pożądane kierunki zmian systemu prawnego regulującego gminną gospodarkę nieruchomościami i związanych z nią finansów lokalnych.

Układ przestrzenny Lublina w znacznym stopniu został uwarunkowany przez trzy rzeki: Bystrzycę, Czechówkę i Czerniejówkę. Niepokojącym zjawiskiem jest coraz częstsze zabudowywanie dolin tych cieków pod obiekty usługowe i mieszkaniowe, z jednoczesną utratą potencjalnych terenów rekreacyjnych i walorów krajobrazowych. Jedynie częściowe wykorzy-stywanie ich możliwości nie pozwala na sprawne funkcjonalnie systemu wypoczynkowego mia-sta. W artykule, na podstawie badań przeprowadzonych w obrębie dolin rzecznych (waloryzacja przyrodniczo-krajobrazowa), wskazano przyrodniczo cenne obszary oraz miejsca mogące służyć rekreacji. Określono także tereny, które w wyniku złej gospodarki zatracają wartości środowi-skowe. Sformułowane wnioski dotyczą kierunków przyszłego zagospodarowywania terenów nadrzecznych Lublina, w kontekście ich potencjału, umożliwiającego rozwój funkcji wypoczyn-kowych.

The spatial arrangement of Lublin was conditioned to a large extent by three rivers: Bystrzyca, Czechówka and Czerniejówka. The frequent development of their valleys with service facilities with a simultaneous loss of potential recreation areas and landscape values is a worrying process. The lack of attractiveness conditioning solutions is also noticeable. Only a partial usage of the lands’ potential prevents an efficient management of the town’s recreation system. In the article, on the basis of the research conducted in the rivers’ valleys, naturally valuable and recrea-tion areas were indicated. Moreover, the areas which environmental values were lost due to bad improper management were also specified. The conclusions formulated on the basis of the re-search concern the future development of the river areas of Lublin in context of their recreation potential.

Artykuł jest prezentacją szeregu informacji na temat wdrażania strategii rozwoju jednostek samorządu terytorialnego będących wynikiem prac badawczo-wdrożeniowych  autora, przeprowadzonych w samorządach lokalnych i regionalnych w okresie kilkunastu ostatnich lat. Dotyczą one w szczególności podstawowych pojęć z nią związanych, kształtowania procesu jej budowy tak by prawdopodobieństwo jej realizacji było wysokie oraz elementów składowych procedury wdrożeniowej. Swoje rozważania autor wzbogaca przykładami pochodzącymi z praktyki działalności samorządowej.

Tematyka publikacji obejmuje następujące obszary: rozwój lokalny i regionalny; gminne, powiatowe i wojewódzkie zarządzanie rozwojem lokalnym i regionalnym; metody ilościowe w badaniach regionalnych; wielopoziomowe zarządzanie rozwojem; partnerstwo w rozwoju lokalnym i regionalnym; promocja i rozwój województwa dolnośląskiego.

Nie istnieje zadowalająca definicja średniego miasta. Brakuje refleksji nad tym, czym wyróżniają się średnie miasta w Polsce. Zainteresowanie tematem rośnie, dyskusje o dawnych stolicach wojewódzkich lub mniejszych miastach toczą się ostatnio wyjątkowo intensywnie. Niniejszy artykuł jest próbą zebrania wątków, które są istotne w dyskusji o średnich miastach oraz zaproponowania ram ułatwiających dyskusje o tych miastach i prowadzenie w nich działań.

Współczesne miasto jest nie tylko przestrzenią urbanistyczną
i przestrzenią życia mieszkańców, ale także przestrzenią kształtowania
różnego rodzaju doświadczeń, także kluczowych dla obecnej
świadomości kulturowej. Ikonosfera miasta staje się elementem
naszego doświadczenia wizualnego. Jest przestrzenią formułowania się
wartości. Stanowi wyraz ludzkiej siły i wielkości, ale też słabości
i niedostatków. Jest zarówno wyrazem ducha człowieka, jak i jego
intelektualnych dążeń. Tak spostrzegane bywa też niebezpieczne i
groźne. Uznawane jest wówczas za czynnik negatywny kulturowo
i moralnie. Stać się może więzeienim i pułapką. Częściej jednak obok
takiego całkowicie pejoratywnego spojrzenia mamy do czynienia
z bardziej wyważonym obrazem miasta, gdzie to co istotne określane
jest przez przypadkowe doświadczenia codzienności. Spotkać można
się również z zupełnie bezkrytycznym podejściem do przestrzeni
miejskich. Specyficzną formą myślenia o mieście stały się utopie,
zarówno historyczne, jak i współczesne. W myśleniu utopijnym miasta
dawne i współczesne są zazwyczaj oceniane negatywnie. Źródłem
szczęścia mają być natomiast miasta przyszłości, projektowane
w ramach różnego rodzaju utopii. Co ciekawe pomimo całego
zachwiania się modernistycznego paradygmatu kultury, wciąż raczej
odwołujące się do wiary w możliwości rozwoju i przemiany.

This paper presents retail as a concept inherent both to the idea of the city, and to universal human needs. The author discusses the ideas of utilitarian and hedonic needs, closely related to the idea of urban retail. Next, the author goes on to outline the relationship between human needs and the evolution and functioning of various forms of retail – from the first marketplaces, through high streets and department stores, to modern shopping malls. The author concludes the article with some thoughts about the confrontation of modern urban planners with the expansion of the recent forms of retail, uniform and full-on retail chains. [full article in polish]

W artykule przedstawiono koncepcję handlu, jako nierozerwalnie związaną zarówno z ideą miasta, jak z uniwersalnymi, ludzkimi potrzebami. Autor omawia pojęcia potrzeb utylitarnych i hedonistycznych, ściśle związanych z miejskim handlem.  Zarysowuje związek ludzkich potrzeb z ewolucją i funkcjonowaniem różnych form miejskiego handlu – począwszy od pierwszych placów targowych poprzez rynki, ulice handlowe i domy towarowe a skończywszy na współczesnych centrach handlowych. Artykuł kończy się rozważaniem o konfrontacji współczesnych urbanistów z ekspansją najnowszych, sieciowych, zuniformizowanych i coraz bardziej totalnych form handlu.

The article aim is presentation of diametrical area transformation on the east side of Kraków at the turn of 1940s and 1950s. The theme was analysed basing on literature and authors studies and observations. The text contains characteristic of space of past villages, where still factory and the new city were built, especially sacred buildings, manor houses and palaces and military, communication, industrial and social objects. Afterwords there is description how the new city development was insert in existing natural conditions and historical communication ways. The second part of article is characterisation of Nowa Huta architecture and town planning and the main public buildings of the new city.

New Footprints – Old Roads. Europe in the Memoirs of Poles
The question of shaping European identity can be considered as overlapping social, cultural, political and economic processes of changes in the  interpretative „frames” of understanding and realisation of the idea of Europeanism. This idea in everyday reality “occurs” mostly on the level of actions of elites and non-elites. The longest taking outlook change concerned Christianity and connected with it possibility of taking control over the spheres of sacrum and profanum. The second change of “frames” and another attempt at cultural uniting of Europe occurred between 16th and 18th century, when the contemporary “scientific” view of the world became popular and at the same time the meaning of an individual in shaping history was perceived. The present research covers the ground delineated by the question whether we presently observe the third change in the interpretative „frames”. At present, voices concerning the role of institutional union seem to be divided and point to the fact that the existing model of Europe should be redefined in the connection with the movement towards the East. European Union, as a historical entity, might not survive unless it creates in the Europeans common and daily, but not uniformizing, sense of unity and loyalty.
Throughout centuries, European values have been shaped within the frames of the European culture of dialogue, which has been a spiritual and dynamic project. The key word is “project”, implying interference and an attempt at realising a vision how reality should function. It is then a vision that takes as its starting point data and assumptions which usually are not independent gauges of the dimensions of this reality. The „project” takes place in the above mentioned two opposing levels/dimensions. The dimension of elites is available to the majority of citizens in the form mediated by the media. Such a situation took place in May 2004, when 77% of the surveyed Poles claimed to feel Europeans, whereas in “normal” conditions the number does not surpass 2 - 4%. The main goal of this research is the description of everyday arguments for the sake of the Polish “option” of being European of just these few per cent of the Poles. It is worth the time and effort to research the level of non-elites with the use of the memoir method, as it not only gives opportunity of analytical insight into the sphere of social knowledge and individual methods of joining facts and arguments but also stresses the overlapping of local, national and international aspects. Memoirs contain an awareness of “politicking” in an ancient sense, within the frames of everyday life of Poles, and it precedes the actions of politicians and is realised in everyday identity-building strategies; among others in the processes of looking for satisfying intercultural and international contacts in different times, places and contexts (borderland, travels, emigration, locality, mediality).
Chapter 1 refers to several theoretical social and historical aspects as described by the chosen experts on European matters, whose research constituted a rich starting point for the analysis of multi-level European identity. For the sake of the matters mentioned in the memoirs, the author referred to the most important European questions. Numerous theoretical aspects (such as Polish-German relations) could not, however, be raised because of the scarcity of place. The purpose was to build a theoretical background for the 20th and 21st century biographical experience of the memoir writers. Each choice of the content matter for such background is arbitrary and connected with deepening of an only small part of knowledge about reality. This was a choice dictated by the compromise between the result of the research in Polish literature of analyses and reflections on not solely Polish “option” of Europeanism and what was in the field of biography offered by the authors of the memoirs themselves.
Particularly important are Chapters 3 to 7, presenting experience of memoir writers from different social „worlds”, who most fully describe the ways in which individual experiences are rooted in the historical sphere of overlapping Polish and European „places and ideas”. The importance of the descriptions quoted in the original language of the memoir writers is caused by the lack of such “data” in Poland at the time. Their description is the consequence of the analytical strategy (Chapter 2) of treating a memoir as a cohesive “microcosm”, consisting of a “content matter” filling various “forms” in the creative process of writing down (creating) memories. The presented “data” were created as a result of the use of “phenomenological maps of consciousness” based on the modified technique of concept maps (the division into descriptive, argumentative and factographic parts, nonlinearity of time, the use of categories-frames and their mutual dependencies). It allowed to compare in a multidimensional way particular memoirs en bloc, and, moreover, opens a realm of reflection on the recreating of supra-individual ways of reflective orientation of a modern European in the world of multidimensional culture.
The Conclusion is a kind of summing up of the vast sphere of interpreted experience. Phenomenological “leaning” results in each autonomous intentional memoir’s “defending” itself, through showing richness of descriptions and arguments. The interference of the researcher, through overly extended but unrooted in their “world”’ interpretations, would bring about the excessive interpretative impoverishment of the biographical sphere of each of them.  The categorization of the dimensions of Polish “options” of Europeanism was used, concentrating not on the typological classification of the memoirs but on the discovery of social “worlds” responsible for the construction of their social background. The memoir writers are aware of the fact that Poland has been a part of Europe for centuries. The conviction of their own „natural” or „geographical” Europeanism coexists with such features as knowledge of a foreign language, numerous and frequent contacts with foreigners, openness, respect, tolerance, diverse general and specialist knowledge (e.g. concerning history, literature, painting, technology) about the connection between Poland and European culture. Apart from that, the narrators share Europeanism consisting in experiencing the following everyday spheres of opposition: 1) the spiritual and the material – the narrators in the world of spirit place aesthetic, moral and religious values, communal and family values (solidarity, responsibility, understanding, help for those in need, compassion, hope, life in accordance with one’s conscience, finding Christian features in the representatives of other nations – Germans, among others, as the closest “strangers” - and European cultures, the symbol of which is usually John Paul II).  The opposing pole is occupied by the values from the world of the material, i.e. in the opinion of the narrators values connected with the negative features of the functioning of UE (consumerism, „rat race”, individualism), constituting a threat to the Polish culture;  2) the world of the masses and the elites (politicians) – this opposition in based on the confrontation between the quotidian life of ordinary simple people who in their everyday existence realise naturally such values as sincerity, openness, lack of pose, looking for the dialogue – and the life of „politically correct” elites (setups, artificiality, fiction, ideology), the actions of whom are incomprehensible to an average person; 3) the sense of the necessity of the occurrence of deep generation transformations, changing an outdated Pole, a European of the second category, into the “mature” and “true” identity of a Pole-European of the first category, a modern Pole free of complexes. The conditioning of this transformation is macro-social. It is concerned with geopolitical changes on the European continent and in its inter-generational dimension translates into vital differences in the ways of experiencing the social reality. The young generation’s “breaking free” from history (World Wars I and II, Communism) offers chances of creating the experience of Europeanism through closeness, everyday life, lack of stereotypes and “normality” of contacts, based on natural curiosity, a need to meet “the Other” and to pull down barriers, mostly due to their linguistic and technological competences, which contribute to their being an equal partner in contacts with the representatives of the nations of the West Europe.

W artykule poruszone zostały kwestie związane z markowymi produktami turystycznymi w odniesieniu do Szklarskiej Poręby. Na początku przedstawione zostały wybrane, teoretyczne aspekty produktu turystycznego i marki, zaproponowana została autorska definicja markowego produktu turystycznego. W dalszej części zaprezentowane zostało zestawienie markowych produktów turystycznych miasta Szklarska Poręba, wraz z odpowiadającymi im elementami kluczowymi, przemawiającymi za kompleksowym charakterem produktów. Wspomniane zestawienie stanowi część aktualnie wdrażanej Strategii Promocji Miasta Szklarska Poręba na lata 2010 – 2020. W ramach podsumowania wyszczególnione zostały potencjalne korzyści, które mogą przynieść markowe produkty turystyczne w kontekście rozwijania się miasta i poprawy jakości życia społeczności lokalnej. Celem niniejszego opracowania jest próba wskazania na markowe produkty turystycznych, jako istotne elementy w procesie promocji i rozwoju jednostek terytorialnych.

PEST analysis represents the commonly used tool supporting the analysis of a given entity macro-environmental changes. Within the framework of the conducted analysis the occurring changes can be observed in a broader perspective, avoiding negative phenomena and taking advantage of the occurring developmental opportunities. The study presents the segmentation of environmental factors exerting impact on the Municipality development, divided into political, economic, socio-cultural and technological factors. The impact power of particular factors on the Municipality development was also assessed (in a three-level scale) along with the anticipated direction of a particular factor development (positive, unchanged, negative) in the perspective till 2026 in terms of its influence on the discussed development. The purpose of the study is to present PEST analysis for Piechowice Municipality, taking into account its potential power and future impact directions of the analysed factors on its development.

Jaki problem porusza ta praca? Nasuwa się on już na pierwszej stronie Stambułu:

Od wczesnego dzieciństwa wierzyłem, że gdzieś w Stambule, w mieszkaniu dokładnie takim samym jak nasze, mieszka drugi Orhan, który jest podobny do mnie jak dwie krople wody. (s.9)

Aby problem został wyznaczony w pełni muszę przytoczyć jeszcze ostatnie zdanie książki Pamuka:

„Nie będę malował – powiedziałem. – Zostanę pisarzem”. (s.464)

Pierwsze i ostatnie zdanie otwierają temat. Po pierwsze, wyznaczają one obszar, można rzec topografię, po której będziemy się poruszać. Jest to problem przestrzeni, ale też czasu. Jest to zatem problem czytania i pasania – rozgrywa się on w przestrzeni między otwierającymi ją słowami (pierwszym zdaniem Stambułu) a ostatnimi (zamykającym zdaniem Stambułu) i w czasie – podczas procesu czytania przestrzeni Stambułu. Książka jest jak świat – wchodzimy do niej jak do innego świata. Ustawiamy się w pozycji etnografa, który przybywa do jakiegoś miejsca. Książka ta jest takim miejscem; odgrodzona od reszty świata tymi dwoma zdaniami. Dlatego skupimy się na jednej książce. Nie jest ona jednak poza światem. Niezbędne będzie zatem sięgnięcie do innych tekstów (zarówno Pamuka jak i innych pisarzy oraz myślicieli), które posłużą nam za urządzenia nawigacyjne ułatwiające poruszanie się po Stambule.

W niniejszym artykule poruszona została problematyka związana z promotion mix w odniesieniu do strategii promocji miasta. Na wstępie scharakteryzowane zostały teoretyczne aspekty promotion mix oraz zaprezentowane zostało jego umiejscowienie w klasycznej kompozycji marketingowej. Następnie, przedstawiono podstawowy zestaw elementów promotion mix, rozpisany na poszczególne narzędzia,  dla Szklarskiej Poręby wykorzystany w strategii promocji tego miasta. Z uwagi na uniwersalny charakter większości wyszczególnionych elementów, mogą one zostać wykorzystane w przypadku działań promocyjnych innych miast. Zaprezentowano również przykładowe wady i zalety promotion mix, które mogą okazać się istotne w kontekście stosowania tej kompozycji środków w strategii promocji miasta.

Artykuł poświęcony został problematyce promocji dużych miast. We wstępnej jego części autor wskazuje promocję jako integralny element polityki informacyjnej samorządu lokalnego oraz łączy ją z kategorią miasta kreatywnego. W dalszej kolejności definiuje kluczowe pojęcia swojego wywodu, takie jak duże miasto, obszar promocji, cel promocji i działanie promocyjne. Następnie, przy użyciu dwóch kryteriów wyodrębnia szesnaście obszarów promocji oraz prezentuje cele działalności promocyjnej miasta w każdym z nich. Klasyfikację wzbogaca licznymi przykładami. Artykuł kończą uwagi na temat przyczyn rozwoju obszarów działalności promocyjnej miast.

Przestrzeń publiczna miasta. Definicje, procedury, życie. Streszczenie: W tekście podejmujemy rozważania dotyczące różnych definicji przestrzeni publicznej funkcjonujących w dyskursie publicznym. Analizujemy, czy wytyczne przyjęte w strategiach opracowanych dla Wrocławia znajdują odzwierciedlenie w realnej, fizycznej, otwartej przestrzeni publicznej miasta. Kwestionujemy interpretację terminów jak: obszar, przestrzeń publiczna, przestrzeń przyjazna, brzydota, estetyzacja. Stawiamy pytania i podejmujemy próbę oceny wyników konkursów architektonicznych oraz zabiegów estetyzacyjnych urzędników i projektantów. Na podanych przykładach staramy się dociec, czy istniejące definicje, przepisy, studium, plany zagospodarowania sprzyjają potrzebom prospołecznego kształtowania przestrzeni publicznej miasta. O przestrzeni publicznej mówi się i pisze we Wrocławiu coraz więcej, ale efektywność tego dyskursu jest wciąż znikoma, mocno odległa od definicyjnego bogactwa ww. pojęć. Jedna z definicji przestrzeni publicznej, istotnej w procesach inwestycyjnych i codziennym życiu w mieście, odwołuje się do Studium 3 opracowanego dla Wrocławia, które w punkcie 2.2.1.8. (to tylko 12-wierszowy akapit) wskazuje, jako obszary przestrzeni publicznej Wrocławia (w liczbie mnogiej): " (…) ważne place, ulice, skwery oraz parki przeznaczone dotychczas i w przyszłości w dużym stopniu dla pieszych, umożliwiające kontakty i uczestnictwo w wydarzeniach oficjalnych, kulturalnych, komercyjnych, a także zapewniające dostęp do ważnych obiektów. (…) Przyjęto, że przestrzenie publiczne stanowią ważny element większości typów zespołów urbanistycznych wspomagający lokalnie integrację społeczną. " W powyższym cytacie użyto liczby mnogiej: przestrzenie. Jakkolwiek z perspektywy lingwistycznej jest to polemiczne, tak uzus, tj. praktyczne zastosowanie takiego terminu w językach specjalistycznych może stanowić przedmiot analiz i diagnoz. Tymi przestrzeniami chcielibyśmy się tutaj zająć, jak również innymi, które nie były uznane przez planistów, autorów ww. definicji, za ważne. Definicja przestrzeni publicznej jest zatem prawnie określona, ale częściowo tylko słuszna i niepełna: oscyluje wokół potrzeb społecznych, a na pewno nie stawia nacisku na potrzeby 1 Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej 2 Inicjatywa Edukacyjna eMSA 3 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia, s. 22, URL:

Absorpcja czynników egzogenicznych to jeden z głównych elementów zarządzania rozwojem lokalnym. Sprzyja jej współcześnie wiele ponadlokalnych uwarunkowań, wśród których dominująca jest dystrybucja środków finansowych pochodzących głównie z funduszy Unii Europejskiej. W absorpcji tej zdarzają się jednak niepowodzenia mające różne przyczyny i skutki. Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących tego zagadnienia, zrealizowanych w dwóch fazach. Pierwsza obejmowała obserwacje uczestniczące poczynione w latach 2000-2014 w 61 różnych gminach, których celem była identyfikacja cech wspomnianych niepowodzeń i ich typowych wzorców. Druga ukierunkowana została na identyfikację częstości i przyczyn występowania tych wzorców w zarządzaniu rozwojem lokalnym małych miast. Wykorzystano w niej długie wywiady osobiste, które przeprowadzono w 2014 r. z burmistrzami 46 takich miast. Artykuł kończą zalecenia odnośnie do doskonalenia procesów lokalnego i ponadlokalnego zarządzania rozwojem lokalnym, ukierunkowanego na redukcję liczebności i skutków niepowodzeń w absorpcji egzogenicznych czynników rozwoju lokalnego.

[The absorption of exogenous factors remains one of the main components in local development governance. It is facilitated contemporarily by many supra-local determinants, among which the dominating one is the distribution of financial means originating mainly from the European Union funds. Such absorption, however, does experience failures having various reasons and effects. The article presents the research results in this matter, which were carried out in two phases. The first of them covered participant observations performed in the period 2000-2014, in 61 different municipalities, aimed at identifying the characteristics of the above-mentioned failures and their typical patterns. The second one focused on identifying both the frequency and reasons of these patterns occurrence in local development governance of small towns. Long personal interviews were used in its course, which were conducted in 2014 with the Mayors of 46 such towns. The article is concluded with recommendations related to the improvement of local and supra-local governance of local development aimed at reducing the number and consequences of failures in absorbing exogenous factors of local development].

Theme of this article is constituting discussion about investments under the form of the transfer of the technology into the Polish furniture industry, there are subjects about the different organizational-law form, located in cities of Poland. Essential aim of this article is analysis of the influence of these investments on the public-economic development of the city. This influence consists on: for keeping one’s balance on the local labour market, domestic and international shaping profits on the level higher than the domestic average wages and on the special offer of the city on the forum. It is possible to assess, that in the end of these investments the majority of the production of furniture in Poland comes from enterprises whom actively new technologies are accustoming through the transfer. In the very big measuring cup exactly thanks to opening the business for the transfer of new technologies, the Polish furniture industry got the strong position on the European market of furniture.

Problemem, podjętym w artykule jest kwestia aspektów społecznych i przestrzennych oraz ich wpływ na bezpieczeństwo przestrzeni wielkomiejskich. Zagadnienie badano, posługując się przykładem problemów wielkiego amerykańskiego miasta, którym jest Chicago. Zdecydowano się wykorzystać przypadek Chicago ze względu na to, że ten ośrodek podziela problemy innych dużych (amerykańskich) miast, jednocześnie będąc kolebką współczesnej myśli na temat związków pomiędzy przestrzenią i poziomem przestępczości, takich jak chicagowska szkoła ekologii społecznej. Z drugiej strony należy podkreślić, że Chicago stało się miejscem narodzin unikatowych rozwiązań w zakresie ograniczania przestępczości, realizując specyficzny rodzaj community policing, czyli strategię CAPS, i wiążąc ją z koncepcją zapobiegania przestępczości poprzez projektowanie środowiskowe (CPTED). Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej z nich przedstawiono pokrótce koncepcje, dotyczące związków pomiędzy ukształtowaniem przestrzeni a poziomem przestępczości, kładące nacisk na znaczenie czynnika społecznego; w sposób szczególny zwrócono uwagę na dorobek Jane Jacobs, stanowiący fundament, na którym oparto rozwijane przez jej następców teorie. W drugiej części tekstu skoncentrowano się na znaczeniu nieformalnej kontroli społecznej, omawiając szerzej założenia „przestrzeni obronnej” Oscara Newmana. Z kolei w części trzeciej przeanalizowano założenia koncepcji środowiskowego zapobiegania przestępczości (CPTED) pierwszej i drugiej generacji, podkreślając znaczenie czynników społecznych. Część czwarta to studium przypadku Chicago, w której zwrócono uwagę na przestępczość, która stanowi duży problem dla władz miasta oraz przedstawiono sposoby jej zwalczania. Artykuł kończy zestawienie wniosków.

Rozdział poświęcony koncepcjom zrównoważonego transportu miejskiego w oparciu o wymogi Agendy 2030. Książka zawiera kilkanaście autorskich opracowań dotyczących pogrupowanych w 9 rozdziałów zagadnień związanych z rozwojem miast. Biorąc za punkt wyjścia cel 11 z Agendy 2030 (zrównoważone miasta i społeczności) autorzy poszczególnych tekstów, po przedstawieniu diagnozy istniejącego stanu w odniesieniu do omawianego zagadnienia, przedstawiają występujące w danym obszarze problemy, omawiają podstawy prawne oraz problemy prawne, przedstawiają rozwiązania przyjmowane w innych państwach oraz formułują wnioski w tym postulaty de lege ferenda.

Artykuł poświęcony jest możliwościom wykorzystania koncepcji cyklu życia obszaru turystycznego w procesie programowania rozwoju funkcji turystycznej na obszarach miejskich, szczególnie w zakresie określania wczesnych symptomów stagnacji oraz proponowania strategii wydłużania fazy rozwoju produktu turystycznego miasta. Zagadnienie to zostało omówione na przykładzie miasta Poznania, w którym – pomimo trwającej fazy rozwoju – obecne są pewne negatywne tendencje rozwojowe. Teoretyczną ramą rozważań jest koncepcja cyklu życia obszaru turystycznego R.W. Butlera (1980), a także model rozwoju turystyki w mieście J. van der Borga (1991) oraz model błędnego koła rozwoju turystyki w miastach kulturowych A.P. Russo (2002, 2006). W artykule wykorzystano metody badawcze: krytyczną analizę dostępnych źródeł wtórnych, metody statystyczne oraz analizę opisową.
Słowa kluczowe: funkcja turystyczna, cykl życia obszaru turystycznego, stagnacja, upadek, zarządzanie turystyką, turystyka miejska, konkurencyjność miast i regionów.

Wobec erozji modernistycznej koncepcji miasta jako "maszyny do mieszkania" i rozwijanych następnie idei "Miasta - maszyny wzrostu" następuję powrót do koncepcji wspólnotowych, tożsamościowych. Wymiar przestrzenny tego zjawiska przejawia się w propozycjach formułowanych na gruncie Nowego Urbanizmu. Tu zaprezentowane zostało autorskie ujęcie tematu na przykładzie Poznania. Jest to prezentacja wystąpienia wygłoszonego 6 listopada 2014 r. w trakcie Dni Kilonii na UAM.