Talak

Osmanlı devletinde yemin geleneği, Türk İslam devletlerinde yaygın olan hükümdar yeminleri, Osmanlı padişahlarının kendi tebası ve ecnebi devlet hükümdarları ve tebasına ahitname suretiyle verdikleri imtiyazlar; Tanzimat döneminde padişah ve devlet memurlarına yemin ettirilmesi, II. Meşrutiyet döneminde Kanun-i Esasi'de yemin, Milli Mücadele döneminde yemin ve tahlif şartları.

Perkawinaan adalah akad yang menghalalkan hubungan laki-laki dengan perempuan dalam ikatan suami istri. Dalam perkawinan setiap orang ingin membentuk keluarga bahagia dan utuh sampai akhir hayat tetapi, kadang ada suatu permasalahan yang membuat pertengkaran bahkan menngambil jalan perceraian. Allah paling membenci hal tersebut.
Talak ialah melepaskan ikatan nikah dari pihak suami dengan mengucapkan lafazh yang tertentu.

Toplumun temelini oluşturan aile kurumunun yıkımı anlamına gelen boşamanın sadece taraflar değil; toplum bakımından
da önem arz etmesi hukuk sistemleri tarafından konu hakkında
çeşitli düzenlemelere gidilmesine neden olmuştur. Günümüz hukukunda, özellikle, boşanmanın tarafların beyanlarıyla kesinlik
kazanmayıp mahkeme kararıyla sonuçlanması, ailenin toplum için
önemiyle ilişkilendirilebilir.
Tarafların evlilik ilişkisini bitirmeye yönelik iradelerinin
mahkeme süreciyle anlam kazandığı modern hukuktan farklı olarak, fıkıh doktrininde boşama, genelde erkeğin sözlü tasarrufundan ibaret görülmektedir. Bu nedenle, kocanın sözlerinin boşama
anlamına gelip gelmediği üzerinde önemle durulmakta ve beyan
birtakım unsurlar bağlamında değerlendirilmektedir. Zikri geçen
unsurların analizi, bu kitabın konusunu oluşturmaktadır.
Günümüz hukukunda genelde niyet-beyan ilişkisi bağlamında ele alınan konunun, diğer unsurları da dikkate alarak yeniden gözden geçirilmesi uygun görülmüştür. Çalışmamızda beyanı
merkeze alan bir metot takip etmemizde, İslam hukukunda objektif nazariyenin, mezheplere göre farklılık arz etmekle birlikte, ön
planda tutulması etkili olmuştur. İslam hukukçularının izlediği bu
yöntemin günümüz hukukundan önemli oranda farklılık arz ettiği
kanaatindeyiz.
Boşanma hukukunu çalışmaya yönelmemizde, iç iradeyle ilgili İslam hukukçularının görüşlerinin anlaşılmasında hukukun bu
dalını önemli bir alan olarak görmemiz belirleyici olmuştur. Daha
önce kastın tespitiyle ilgili, ceza hukukunda öldürme suçunu çalışmamız da bu noktada yönlendirici olmuştur.
Bu çalışma, günümüzde yoğun tartışılan İslam boşanma hukuku ve iradenin değerlendirilmesi konularında okuyucuya bilgi
sunmayı amaçlamaktadır. Belli alanda yapılan münakaşanın sıhhati açısından konunun detaylarıyla bilinmesi önem arz ettiğinden, araştırmamızda imkanlar ölçüsünde, meselelerin farklı yönlerine temas etmeye gayret edilmiştir.

Özet Ayıntâb " ta aile kurumunun oluşmasında iki temel faktör belirleyicidir: İslam hukuku ve örf adetler. Öte yandan ailenin sona erişi ise tamamen İslam hukuku çerçevesinde gerçekleşmektedir. Kocanın tek taraflı iradesiyle herhangi bir sebep göstermeksizin ve kocanın karısının rızasını aramaksızın evliliğe son vermesi (talâk), kadının bazı haklarından feragat etmek suretiyle karşılıklı anlaşarak ayrılma (hul " veya muhâla " a) ve evlenmenin belli sebeplerle kâdı kararıyla sona erdirilmesi (tefrîk) olmak üzere üç şekilde gerçekleşir. Bunlardan talâk, tamamen kocanın iradesiyle gerçekleşirken, muhâla " a ve tefrîk " de boşanma isteği genellikle kadın tarafından gelirdi. Abstract In the province of Ayıntab, the formation of a family, that is, marriage is influenced by such decisive main factors as Islamic Law and Tradition. Moreover, in parallel with Islamic Law, the termination of a family i.e. divorce is performed in three ways: with a husband " s one-sided will with no assertion of any reason or no consent of his wife (talak), with a mutual agreement to break-up the marriage, which declares the wife " s renunciation from her rights (hul " or muhala " a), the termination of the marriage with the decision of the judge (kadı) as a result of some specific reasons (tefrik). Talak, one way of divorce, is the termination of a marriage performed only with the will of the husband. However, muhala " a and tefrik, the other two ways of divorce, are the termination of marriage only with the wife " s demand for divorce.

Hanafî legal doctrine in which that rational methods are often referred in reasoning legal matters after sacred texts, has many methods of legal reasoning. The concept of division and part-whole relation are two of these rational methods and are applied in many legal arguments. Hanafî jurists categorise matters as divisible and indivisible. They regard that a part represents whole in indivisible matters and mentioning any part of an indivisible matter is interpreted as mentioning and meaning whole of it. In Hanafî legal sources, part-whole relation is analysed with the combination of the concept of division in some legal matters
and on its own in some others. We must state that although the concepts of division, part and whole are look like the atomic concepts that are used in Islamic theology, in this article the relationship of these concepts with the atomic idea will not be mentioned. The focus of
this article is how the Hanafî scholars used these terms while reasoning legal matters and how they solved the legal problems using the principles based on these concepts. The main source of this article is Sharakhsî’s famous book Mabsût. We will investigate some subjects
(guardianship, ties of kinship, dowry, detachment period of woman, the likening of a woman to a kinswoman, wet nursing) in the marriage and the divorce sections of Sharakhsî’s book. In addition to these subjects, we will compare the opinions of scholars to the concept of
separation and the part-whole relation in the marriage and divorce sections with those in other legal sections.

Hükümlere ulaşmada nassların yanında birçok aklî delilin etkili olduğu Hanefî doktrininin, hukukî konuların incelenmesinde önemli derecede metodolojik bir zenginliğe sahip olduğu söylenebilir. Hanefî hukukçuların hükümlere ulaşma noktasında itibara aldıkları bu metotlardan biri, bölünme
kavramı veparça-bütün ilişkisi ekseninde ortaya çıkmaktadır. Birtakım
meseleleri bölünebilir veya bölünemez olarak niteleyen Hanefî
hukukçular, bölünme kabul etmeyen hususlarda, parçanın tek başına
bütünü temsil edebileceği, belli bir parçanın zikredilmesi halinde
bütünün kastedilmiş olacağı gibi birtakım ilkeler tespit etmişler ve
meseleleri çözüme kavuştururken bu ilkelerden hareket etmişlerdir.
Ayrıca Hanefî doktrininde, birçok hukukî meselede dikkate alınan
butun-parca ilişkisi bazı meselelerde bölünme kavramıyla bağlantılı, bazen de bağımsız olarak ele alınmıştır. Burada belirtilmelidir ki, bölünme, parça ve bütün kavramları, kelam ilminde etkili olan atomcu kavramlarla benzerlik göstermekle birlikte bu makalede zikri geçen kavramların atomcu düşünceyle ilişkisi üzerinde durulmayacaktır. Bu makalede, üzerinde durulan husus, Hanefî hukukçuların birtakım meseleleri çözerken, sözü edilen kavramları nasıl kullandığı ve bu kavramların dayandığı ilkeler çerçevesinde meseleleri nasıl çözümlediği olacaktır. Bu araştırmada, Serahsî’nin Mebsût adlı eseri temel alınmıştır. Onun eserinin nikah ve talâk bölümünde yer alan velâyet, talak, mahremiyet, mehir, iddet, zıhâr, süt emme konuları incelememizin odağını oluşturmaktadır. Bunun yanında bölünme kavramı ve parça-bütün ilişkisi hususunda benimsenen yaklaşımın aile hukukuyla diğer hukuk alanlarına etkisi mukayese edilecektir.

Erken dönemlerden itibaren fıkhî meseleler üzerindeki tartışmalar, bir yönteme bağlı kalınarak icra edilmiştir. Tartışmalarda belirli soru ve cevap türlerine başvurulmuş, soruların tertibine özen gösterilmiştir. Bu sayede taraflar kendi görüşlerinin doğruluğunu, karşıt görüşün yanlışlığını çelişkiye düşmeden ortaya koymaya çalışmıştır. Bu çalışmada ilk olarak cedelden ve cedelin fıkha tatbikinden bahsedilmiş, sonrasında münâzaracı kimlikleriyle meşhur olan Hanefî fakihi Kudûrî ile Şâfiî fakihi Ebü’t-Tayyib Taberî arasında geçtiği rivayet edilen talâka dair bir münâzara inceleme konusu edilmiştir. Yer yer tartışma kurallarına atıfların yapılması yönüyle de önemli olan bu münâzara incelenirken, cedelin fıkha tatbikine dair kısımda zikredilen bilgilerin pratikte nasıl uygulandığına işaret edilmiştir.



The Use of Jadal in the Science of Fiqh in the Context of Objection between Quduri and Tabari
Abstract
From an early period on, debates over matters of Islamic Jurisprudence (Fiqh) were performed in accordance with a certain methodology. In fact, when performing these debates, certain types of questions and answers were selected, and the questions were arranged carefully, all in accordance with this methodology. This enabled parties involved to demonstrate both validity of their own, and invalidity of their opponents, in their arguments without running into contradiction. The present work deals with first the science of Jadal and its application to Islamic Jurisprudence and then analyzes a debate over divorce narrated to be taken place between two prominent scholars well-known for their abilities to perform debate well, namely, the Ḥanafite scholar Qudūrī and the Shāfiʿite scholar Abū al- Ṭayyib al- Ṭabarī. When examining this debate, which is important also thanks to the references it makes here and there to the rules of debating, the present work shows how the information provided in the section on the application of Jadal to Islamic Jurisprudence was put into practice.

Skripsi ini bertujuan untuk menjelaskan perbandingan secara vertikal, horizontal, dan diagonal mengenai ketentuan perceraian yang meliputi syarat sah perceraian, bentuk perceraian, alasan perceraian, hakam dan mediasi, rujuk, dan sanksi pelanggaran dalam perbandingannya antara Fikih Syafi`i, Hukum Keluarga Indonesia, dan Hukum Keluarga Maladewa. Penelitian ini menggunakan jenis penelitian kualitatif dengan pendekatan yuridis normatif. Teknik pengumpulan data dalam penelitian ini dilakukan melalui kajian kepustakaan (library research) dengan melakukan pengkajian terhadap kitab fikih klasik dan peraturan perundang-undangan yang berkaitan dengan judul skripsi ini. Hasil penelitian ini menunjukkan bahwa secara perbandingan vertikal, Hukum Keluarga Indonesia dan Hukum Keluarga Maladewa sama-sama telah melakukan pembaruan atau telah beranjak dari aturan yang terdapat dalam Fikih Syafi`i. Namun keberanjakan Hukum Keluarga Indonesia dari Fikih Syafi`i terlampau lebih jauh dibandingkan dengan keberanjakan Hukum Keluarga Maladewa dari Fikih Syafi`i. Sedangkan secara perbandingan horizontal, Hukum Keluarga Indonesia dan Maladewa memiliki persamaan sekaligus perbedaan. Persamaan tersebut dapat dilihat dari segi syarat sah perceraian yang mengharuskan perceraian dilakukan di pengadilan; bentuk perceraian yang meliputi 1) cerai talak 2) cerai gugat 3) khuluk dan 4) fasakh; putusan cerai gugat yang tergolong kepada talak bâ`in sughrâ; hakam dan mediasi yang dapat dilakukan di pengadilan ataupun di luar pengadilan, dan; pelaksanaan rujuk yang harus mendapatkan persetujuan istri. Sedangkan perbedaan masing-masing negara dapat dilihat dari segi alasan perceraian, fasakh, hakam dan mediasi, serta sanksi pelanggaran. Kemudian, secara perbandingan diagonal, Hukum Keluarga Indonesia dan Maladewa memiliki poin keunggulannya masing-masing. Adapun Indonesia memiliki keunggulan dalam hal alasan perceraian yang diberlakukan secara setara bagi pihak suami ataupun istri dan pelaksanaan mediasi dilakukan tanpa syarat bagi cerai talak maupun cerai gugat. Sedangkan poin keunggulan yang dimiliki Maladewa ialah terletak pada adanya sanksi pelanggaran bagi perceraian atau rujuk yang dilakukan di luar pengadilan.