Zamek w Budzanowie
49°09′50″N 25°42′20″E/49,163889 25,705556 Basteja | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
zamek |
| Rozpoczęcie budowy |
XVI |
| Ważniejsze przebudowy |
XVII |
| Zniszczono |
1648, 1651, 1672, 1675, 1914–1918 |
| Odbudowano |
1765 |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
Jan i Marcin Chodorowscy, Aleksander Sieneński, Lewoczyńscy, Tomasz Łużecki, ks. Kulczycki |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 49°09′50″N 25°42′20″E/49,163889 25,705556
| |
Zamek w Budzanowie – gniazdo XVI-wiecznej rodziny Budzanowskich[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy drewniany zamek na wzgórzu zbudował Jakub Budzanowski. Został on zniszczony podczas najazdów tatarskich[2]. W 1631 r. zamek przeszedł w ręce Aleksandra Sieneńskiego, a potem w ręce rodziny Lewoczyńskich. Kozacy zdobyli i zniszczyli zamek podczas buntów w latach 1648 i 1651[2]. Przeprowadzona w 1661 r. lustracja stwierdza, że stropy i dach pogniły i opadły, ściany i baszty popękały w wielu miejscach, okna potłuczone, piece rozwalone, stajnia zrujnowana a most i ganki strzelnicze zgniły[2]. Obiekt odbudował Tomasz Łużecki. Ponownie zdobyły i częściowo zniszczyły zamek wojska tureckie w latach 1672 i 1675. Prawie sto lat później bo w 1765 r. postanowiono odremontować stojące wieże[2]. Od 1817 r. na mocy darowizny był własnością proboszcza, dlatego skrzydło zachodnie przebudowano na kościół z prezbiterium w miejscu bastei od południa. Skrzydło południowe zamieniono na plebanię. W 1846 r. ksiądz Kulczycki w jednym ze skrzydeł zbudował budynek klasztoru sióstr Miłosierdzia ze szpitalem. Zamek został zniszczony w czasie I wojny światowej. Po 1945 r. klasztor i kościół zamieniono na szpital, usuwając zdobienia i wprowadzając betonowe stropy. Z zamku do dzisiaj zachowały się dwie basteje i wschodni odcinek murów.
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Czworoboczne murowane założenie z czterema kolistymi bastejami w narożach zbudowano na początku XVII wieku na polecenie Jana oraz Marcina Chodorowskich[2]. Do zamku prowadziła brama przez budynek bramny w narożniku północno-zachodnim i furta od strony miasta.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu..., zespół red. A. Strojny, K. Bzowski, A. Grossman. Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 274. ISBN 83-921981-6-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Budzanów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 446.
- zamek w Budzanowie