Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Przejdź do zawartości

morze

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: mòrzemòrzé
morze (1.1)
morze (1.2) maków
wymowa:
IPA[ˈmɔ.ʒɛ], AS[mo.že] ?/i ?/i
homofon: może
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) geogr. hydrol. duży zbiornik słonej wody mający połączenie z oceanem; zob. też morze w Wikipedii
(1.2) przen. ogromna ilość czegoś
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
(1.1) Statki wypłynęły w morze, zmierzając ku Nowemu Światu.
(1.1) I chodzą ludzie podziwiać szczyty gór i wzdęte fale morza, i szerokie nurty rzek, i przestwór oceanu, i kręgi gwiezdne, a siebie zaniedbują[1].
(1.2) Powszechnie wiadomo, że studenci potrafią wypić morze piwa.
(1.2) Przy muzyce łatwiej było wywołać w sobie to morze rzeczy, spojrzeć w słodką otchłań spraw nieznanych[2].
składnia:
(1.2) morze + D.
kolokacje:
(1.1) poziom / stan / zasolenie / temperatura / zlodzenie / zanieczyszczenie / głębokość / powierzchnia / obszar morza • pełne morzewyjść w morze • wejść do morza • jechać za morze • panować na morzach • środ. jechać na morze • jechać nad morze • wrócić znad morza • płynąć / żeglować / serfować po morzu • pływać w morzu • wypłynąć w morze • wrócić z morza • wpłynąć na morze • wychodzić w morze • przepłynąć morze • pokonać morze • nieruchome / gładkie / zmarszczone / pofalowane / spienione / wzburzone / rozszalałe morze • słone / słonawe / żyzne / przeżyźnione / martwe / tropikalne morze • utonąć / utopić / zatopić w morzu • pochować na morzu • obserwować morze • spędzać czas (urlop, wakacje, weekend) nad morzem • wypoczywać nad morzem • kąpać się w morzu • przepłynąć morze • uratować rozbitka z morza • odholować na pełne morzebrzeg / linia brzegowa / toń / zlewisko / dno / basen morza • władca / władczyni / bóg / bogini / król / królowa / pan / pani morza (mórz) • morze śródziemne / przybrzeżne / szelfowe / epikontyntentalne / wewnętrzne / płytkowodnebadacz mórz • ludzie morza • oddać morzu (na morzu) życieżyć z morza • żyć na morzu • legenda / bohater / gwiazda mórz • wpływać / wpadać / uchodzić do morza • ekosystem / biologia / cyrkulacja / hydrografia morza • ofiara morza • pokój z widokiem na morze • wiatr od morza • bezmiar / bezkres morza • pochłonięty przez morze • wyprowadzić statek (jacht, okręt, żaglowiec, flotę, armadę, konwój) na morze • morze szumi / huczy / ryczy • morze bije (falami) o brzeg / o burtę • morze podchodzi / cofa się / ustępuje / podnosi się / opadatoń / głębia / głębina / płycizna morza • morze białe / szare / sine / błękitne / lazurowe / zielone / szafirowe / malachitowe / granatowe / czarnerzucić / wrzucić / strącić do morza • morza dalekie / bliskieeustatyczne / pływowe / falowe ruchy morza • fluorescencja morza • dostęp do morza • służyć / pracować na morzu • wejść do służby na morzu • Dni Morza
synonimy:
(1.1) środ. żegl. wacha
(1.2) bezmiar, mnóstwo, ogrom, masa, bezlik, jezioro
antonimy:
(1.1) ląd
hiperonimy:
(1.1) akwen
hiponimy:
holonimy:
(1.1) ocean
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. pomorski mrz, przedmorze mrz, morszczyn m, Pomorze n, pomorze n, przymorze n, Pomorzanin m, Pomorzanka ż, namorzyn m, morzysko n, morzyszcze n, morszczysko n, morszczak m, morszczuk mzw
przym. przymorski, morski, nadmorski, podmorski, zamorski, pomorski, namorzynowy, morzyskowy, morszczynowy, morszczynowaty; przest. morzski, morzowy
związki frazeologiczne:
chłopcy z obcych mórzkropla w morzu potrzeblać oliwę na wzburzone morzemorze goryczymorze księżycowemorze otwartemorze terytorialnemorze uniesieńmorze wyrzuciło na brzegmorze zabrałomorzu wody przylewaćowoce morzapirat siedmiu mórzpanować od morza do morzapłyń po morzach i oceanachprzejść przez Morze Czerwoneprzelać morze łezrzucić morzu wyzwanieszukać rozumu za morzemutonąć w morzu rozpaczyutopić w morzu krwiwolność mórzwybierać się jak sójka za morzewypić morzeza morzami, za lasamiza siedmioma górami, za siedmioma morzamizaślubiny z morzemzew morza
przysłowia: Bóg stworzył morze, ale Holender wybrzeżana Grzegorza zima idzie do morzamorze żywi i bogacimorze przepłynął, na brzegu utonąłwszystkie rzeki idą do morzazostać na morzuza morzemmorze sprzyja odważnymwięcej ludzi utonęło w kieliszku niż w morzurozigrało się morze, ustatkować się nie może
etymologia:
(1.1) prasł. *morje < praindoeur. *móri
uwagi:
(1.1) Nazwy mórz pisze się wielką literą, np. „Morze Bałtyckie”, „Morze Czarne”, ale „morze Bałtyk”.
(1.1) por. ocean
tłumaczenia:
źródła:
  1. Aureliusz Augustyn z Hippony, „Twórczość. Miesięcznik Związku Literatów Polskich”, tom 10, wydania 9-12, RSW „Prasa-Książka-Ruch”, Warszawa 1954, s. 38
  2. Jarosław Iwaszkiewicz Brzezina, rozdział XI