Reidar Sendemann

Reidar kom frå Viken, mogeleg Drammen. Sverres saga opplyser at han var ein klok og kunnskapsrik mann, og at han kom til kong Sverre sommaren 1195 etter å ha «vore lenge borte av landet og fare vide ikring». Reidar hadde då vore soldat hos keisaren i Konstantinopel. Han hadde med seg eit brev frå «den greske kongen Kirjalax», det vil seie den bysantinske keisar Aleksios 3., med oppmoding til kong Sverre om å sende han ein styrke på 1000 mann. Den same førespurnaden skal ha vorte sendt til den danske og den svenske kongen. Kong Sverre drygde med å avklare saka, og Reidar vart verande hos kongen over vinteren.

Då våren kom, vart det klart at kong Sverre ikkje ville sende hærfolk frå seg med ein så ustabil situasjon innanriks, men han let Reidar få lov til å verve folk på eiga hand. Reidar samla seg ein styrke av ukjend storleik og reiste til Danmark.

I Danmark slo Reidar seg saman med Nikolas Arnesson, biskopen i Oslo, som i fylgje med fleire andre verdslege og geistlege stormenn organiserte seg til motstand mot kong Sverre. Med denne styrken, som kom til å gå under namnet «baglar» (av norrønt bagall,’bispestav’), returnerte dei til Viken, der kong Sverre oppheldt seg. Reidar si rolle i planlegginga av baglarreisinga veit vi lite om. Svaret han fekk av kong Sverre, kan tyde på at kongen hadde fått nyss i at noko var i gjære, men dersom Reidar var involvert i planlegginga av dette tiltaket, var det i så fall ukjent for kongen.

I dei neste åra var Reidar ein av dei fremste sveithøvdingane i baglarhæren. Han var mellom anna med under angrepet på birkebeinane i Bergen i 1198, og han leia sjølv eit åtak på Oslo i jula 1199/1200. Hausten året etter vart Reidar og ein styrke på 240 mann omringa av kong Sverre på Berget (Slottsfjellet) i Tønsberg. Etter 20 vekers beleiring og fleire freistnadar på å tilkalle hjelp utanfrå måtte Reidar til sist kapitulere. Underernært og sjuk vart han ført til Bergen på same skip som kong Sverre, som også hadde vorte sjuk under beleiringa. Reidar vart frisk att, men kong Sverre døydde knappe to månader etter.

Etter Sverres død går det fleire år før vi høyrer noko meir til Reidar Sendemann, men i 1205 er han på ny å finne mellom høvdingane til baglane.

Ifølgje Bǫglunga sǫgur vart han ein gong etter 1207 gift med Margret, dotter til Magnus Erlingsson, og enka etter baglarhøvdingen Filippus av Veien (Fagrskinna hevdar at kongsdotteras namn var Kristin, og at ho var dotter til Magnus Erlingsson og Eldrid Bjarnesdotter).

Etter semja mellom birkebeinane og baglane i 1208 (Kvitsøyforliket) bestemte Reidar og birkebeinarhøvdingen Peter Støyper seg for å reise til Jerusalem på ei pilegrimsreise saman med ektefellene sine. Peter og Reidar var dessutan svograr – ettersom Peter var gift med ei anna av Magnus Erlingssons døtre. Peter og kona hans omkom på turen, men Reidar og Margret kom seg velberga til Jerusalem. Sidan gjekk Reidar på ny i keisaren si teneste, og han vart verande i Konstantinopel til han døydde i 1214.

• baglar
• Baglarsagaene
• borgarkrigane
• Noreg i høgmellomalderen

• Brathetland, Bente Opheim: biografi i Norsk biografisk leksikon, andre utgåve (NBL2)
• Gathorne-Hardy, Geoffrey Malcolm: A royal imposter – King Sverre of Norway, 1956
• Helle, Knut: Omkring Bǫglungasǫgur, 1957 og Norge blir en stat, 1974
• Koht, Halvdan: biografi i Norsk biografisk leksikon, første utgåve (NBL1), bind 11, 1952
• Munch, Peter Andreas: Det norske folks historie, bind 6, 1857/1943
• Sverres saga og Bǫglunga sǫgur, originaltekst i Det Arnamagnæanske Haandskrift AM81a Fol. (Skálholtsbók yngsta), utgitt av A. Kjær og Ludvig Holm-Olsen, 1910, omsett av Finn Hødnebø og Hallvard Magerøy, i Noregs kongesoger, bind 3, 1979