Stanislaw Burdziej

A considerable body of literature has documented the significance of fair treatment in terms of generating trust towards decision-makers across different institutional contexts. It has also been demonstrated that even young children are sensitive to procedural justice, and that experiences of both fairness and unfairness help shape young people's wider attitudes towards authority. In this paper, we seek to extend these findings into the academic context. We use data from two separate studies of university students in Poland. In study 1 (N = 315), using a survey to capture students' actual experiences, we find that fair treatment was a stronger predictor of perceived legitimacy of university authorities than were fair outcomes. In study 2 (N = 751), also using a survey of a nationally representative sample of university students, we demonstrate that this procedural effect is mediated by students' identification with their university, and that trust in academic authorities translates into higher levels of engagement and lower levels of burnout. Academic identification fully mediated the relationship between both procedural and distributive fairness and engagement and partly mediated the relationship between the two dimensions of fairness and burnout. We conclude that the experience of procedural fairness leads students to more strongly identify with their university and thereby enhances their trust in university authorities.

[PL poniżej] A large body of research supports the procedural justice hypothesis that quality of treatment matters more than outcomes for institutional legitimacy. How fairness matters across legal institutions and geographic settings remains an open question, however. This article uses a survey of criminal defendants to test the factors associated with perceived legitimacy of courts in Poland, a country whose judiciary is currently subject to intense political contestation. The findings confirm the primacy of procedural justice, while also illustrating the influence of instrumental performance factors such as time and court organization. This suggests that in contexts of political transition with disputed legal institutions, citizens’ contact with procedurally fair, operationally efficient institutions can support the legitimacy of authorities and strengthen the rule of law.

[PL] Wiele badań potwierdza hipotezę sprawiedliwości proceduralnej, że dla legitymizacji instytucji sposób traktowania jest ważniejszy niż rezultaty jej działania. Jednak kwestia, jak ważna jest sprawiedliwość proceduralna w różnych porządkach prawnych i warunkach geograficznych, pozostaje kwestią otwartą. W artykule wykorzystano badanie oskarżonych w sprawach karnych w celu przetestowania czynników związanych z postrzeganą legitymacją sądów w Polsce, kraju, którego sądownictwo jest obecnie przedmiotem intensywnych sporów politycznych. Ustalenia potwierdzają pierwszeństwo sprawiedliwości proceduralnej, jednocześnie ilustrując wpływ instrumentalnych czynników wydajności, takich jak czas i organizacja sądu. Sugeruje to, że w kontekście transformacji politycznej kontakt obywateli z proceduralnie uczciwymi, sprawnymi operacyjnie instytucjami może wspierać legitymizację władz i wzmacniać rządy prawa.

[PL poniżej] Civic Courts Monitoring is a research program run continuously since 2010 by the Court Watch Poland Foundation. It's a response to the problem of low social confidence in Polish courts and its goal is to change this situation by using the achievements of social sciences and animating the impact of courts and civil society on each other. One of the methods of action adopted is implementation in Poland of the idea of ​​"court watch". Ordinary people participate in the hearings as public and conduct systematic, social supervision over how the judiciary is exercised. This action - called by us Civic Courts Monitoring (initially only district, now basically all except military courts) - met with great interest of university students, who in large numbers joined the ranks of the Foundation's volunteers. Thanks to their help, we collected data from observations of over 20 thousand court hearings in less than five years. This article explains the idea of citizen monitoring of courts, which has been conducted by the Court Watch Poland Foundation since 2010. It discusses the methodology and results of the fourth edition of the monitoring program carried out in 2013-2014. It also presents the theoretical context of the monitoring, which is determined by the concept of procedural fairness. According to it, the participants’ subjective assessments of court proceedings (including the possibility of speaking and the way they are treated) are of great importance for their sense of fairness and, in the longer perspective, for legitimizing the judicial power.

[PL] Obywatelski Monitoring Sądów jest programem badawczym prowadzonym nieprzerwanie od 2010 r. przez Fundację Court Watch Polska z siedzibą w Toruniu. Powstała ona w odpowiedzi na problem niskiego zaufania społecznego do sądów w Polsce, a jej celem jest zmiana tej sytuacji poprzez wykorzystanie dorobku nauk społecznych i animowanie oddziaływania na siebie sądów oraz społeczeństwa obywatelskiego. Jedną z metod działania, jaką przyjęliśmy, jest realizacja w Polsce idei "court watch". Polega ona na tym, że w rozprawach uczestniczą, w charakterze publiczności, zwykli obywatele i prowadzą systematyczny, społeczny nadzór nad tym, w jaki sposób sprawowana jest władza sądownicza. Działanie to – nazwane przez nas Obywatelskim Monitoringiem Sądów (początkowo tylko rejonowych, obecnie w zasadzie wszystkich, poza sądami wojskowymi) – spotkało się z ogromnym zainteresowaniem młodzieży studenckiej, która bardzo licznie zasiliła szeregi wolontariuszy Fundacji. Dzięki jej pomocy w ciągu niespełna pięciu lat zebraliśmy dane z obserwacji ponad 20 tys. posiedzeń
oraz infrastruktury 150 budynków sądowych.

W rozdziale postawiono tezę, że zasoby kapitału społecznego należy postrzegać nie tylko jako cechę środowiska społecznego, w którym funkcjonują instytucje wymiaru sprawiedliwości, lecz także jako efekt oddziaływania tych instytucji na swoje otoczenie. Innymi słowy, kontakt z instytucjami publicznymi (w tym z sądami) jest zawsze okazją do weryfikacji przekonań obywateli co do ich wiarygodności i skuteczności. W warunkach społeczeństwa obywatelskiego, przekonania te silnie wpływają na postrzeganą prawomocność instytucji. Takie dynamiczne ujęcie autorytetu trzeciej władzy oznacza, że autorytet jest pochodną sprawiedliwego traktowania (a także szeregu innych czynników, jak instrumentalna efektywność oraz sprawiedliwość dystrybutywna, tj. satysfakcja z samej decyzji) i musi być stale odnawiany.
Wyniki badań, które zaprezentowano, pozwalają zaobserwować, jak ten kontakt obywatela z trzecią władzą wygląda obecnie. Z jednej strony, przedstawiony obraz pozytywnie odbiega od dominujących wyobrażeń opinii publicznej, kształtowanej w dużej mierze przez media popularne. Z drugiej strony, widać jasno, że niemało jeszcze trzeba zmienić – w zakresie interakcji sądów i obywateli – by kontakt z tą instytucją rzeczywiście skutkował wzrostem autorytetu sądów i sędziów. Na szczęście istnieje wiele sposobów – zarówno formalnych, jak i nieformalnych – w jaki trzecia władza może budować swój kapitał społeczny. Musi tylko chcieć z nich korzystać.

[Draft. Artykuł w ostatecznym kształcie ukazał się w pracy zbiorowej pt. "Wymiar sprawiedliwości w dobie oczekiwań społecznych. Część II. Zarządzanie i ekonomia"  red.nauk. ROMAN SOBIECKI i PRZEMYSŁAW BANASIK, Wydawnictwo C.H.Beck, rok: 2016, tom: II, strony: 163-173]

Court Watch Poland Foundation was established and launched its first monitoring program in 2010. Our aim is to organize watchdog activities in the area of the Polish system of justice – especially in the courts. Our first project, Citizen Monitoring of District Courts in Poland 2010/2011 resulted in a report based on ca. 2,500 hearing observations from over 150 volunteer observers. The current, sixth report was based on 5124 hearing observations from 485 volunteers and 137 courts. Like in the previous years, volunteers were asked to fill in two forms: one regarded the hearing (fairness of the judge, respecting rights of participants and following legal procedures), the other – the court building infrastructure (e.g. accessibility for the disabled, public toilets, etc). Our methodology is fit for anybody who would like to visit their local courts and watch hearings – no special knowledge of law is expected or required. Actually, unlike some other programs, including those previously conducted in Poland, our project aims at encouraging regular citizens, not lawyers or even law students, to visit the courtrooms. This enables us to reconstruct the perspective of ordinary citizens, who make for the majority of court clients, not legal professionals, who are insiders and tend to accept existing dysfunctions as a necessary evil or even something normal. The most important findings concerning hearing observations conducted between July 2015 and July 2016 are:
• 12 per cent of scheduled hearings did not take place;
• 51 per cent of hearings started with a delay;
• for the hearings delayed, in 75 per cent of cases nobody explained or apologized for the delay;
• in 4 per cent of hearings observed the judge questioned the
right of observers to stay in the court room and/or to take notes;
• in 11 per cent of hearings the prosecutor or the attorney of at
least one party were present in the court room before the hearing started, during the break and/or after it finished with the doors to the courtroom shut and other parties absent (it considered mostly prosecutors);
• in 3 per cent of hearings observed the judge treated someone in an impolite manner;
• in 13 per cent of cases where a judgment was issued, oral reasons for the decision were not clear and comprehensive;
• only 35 per cent of hearings observed concluded the case.
Unlike in previous years, this year we concentrate in our quantitative analysis on observations from 37 courts that were monitored most intensively. Still, however, transparency and access for the public remain our focus. Our monitors are instructed to present themselves as “members of the public, unrelated to the case”, in order to avoid getting a different treatment than regular citizens. Over the past years we have seen a decrease in those cases where monitors are being denied access to the courtroom for open hearings; overall, we can see that courts and court employees, as well as the judges, are getting used to the presence of public and/or our monitors. Nevertheless, our report documents some cases when access to the courtroom was restricted in many different ways – starting with court security, through denial of access to public information (e.g. case schedules), to thorough questioning by the judges.