Pandeminin Medikopolitiği - İDA Söyleşileri

Saha Dergisi [Yurttaşlık Derneği / hyd.org.tr/tr/saha-dergisi], 7. sayı, Aralık 2020, s. 82-88.

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 2021

Modernitenin Pandemik Halleri, 2020

Tüm dünya Aralık 2019 tarihinde Çin’in Hubei bölgesinin başkenti Wuhan’da ortaya çıkan Koronavirüs (COVID-19) adlı ölümcül virüs salgınıyla karşı karşıya kaldı. Henüz tedavisi bulunamadığı ve yayılması engellenemediği için küresel bir krize dönüşen bu ölümcül virüs, din, dil, ırk, sınır, sınıf, cinsiyet, yaş, makam ayırt etmeden, yüz binlerce insanın ölümüne neden oldu. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO), yayılma hızına, insan sağlığı üzerindeki etkisine ve yol açtığı felakete bakarak koronavirüsü 11 Mart 2020’de pandemi (küresel salgın) ilan etti. Günümüzde yaşanan koronavirüs hadisesi gibi büyük felaket ve musibetlerin yaşandığı zamanlarda, insanların bir kısmı korku, panik ve endişe gibi manevî krizler yaşabilmektedir. Salgın sonrası dönemde yaşanan bu krizlerin atlatılabilmesi için topluma yönelik bir takım moral yükseltici ve umut verici dinî, manevî ve psikolojik çalışmaların yapılması elzem görülmektedir. Bu bakımdan bize göre bu mücadelenin dinî ve manevî boyutu da en az diğer boyutları da kadar önem arz etmektedir. Bu bakış açısıyla ele alının bu çalışmada, konu meselenin dinî boyutuyla sınırlı tutularak ele alınacaktır. Bu çerçevede insanlığın tarih boyunca maruz kaldığı bulaşıcı hastalıklara ve benzeri musibetlere İslam’ın verdiği anlam esas alınarak bilim ve aklın rehberliğinde günümüzde yaşanan koronavirüs salgınının nasıl anlamlandırılması gerektiği incelenecektir

ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESI İLETİŞİM FAKÜLTESİ 8.Uluslararası İletişim Günleri Dijital Çağda Kriz İletişimi Sempozyumu, 2021

Salgın hastalıklarda sağlıkla ilgili haber ve bilgi ihtiyacı artar. İnternet ve sosyal medya platformları, bu süreçte benzeri görülmemiş miktarda içeriğe doğrudan erişim sağlayabilir, söylenti ve şüpheli bilgileri artırabilir. Böyle bir ortamda sağlık okuryazarlığında gelinen düzeyin belirlenmesi infodemiye karşı direnme, güvenilir bilgilere, tavsiyelere erişip bunlara göre hareket becerilerine ayna tutabilir. Çalışmanın konusu COVID-19 pandemi sürecinde sosyal medya kullanım pratikleri ile sağlık okuryazarlığı ilişkisidir. Araştırmada küresel bir salgın hastalıkta sosyal medya kullanım amaç ve alışkanlıklarında değişim sorgulanarak kullanım pratiklerinin sağlık okuryazarlığı üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nicel bir araştırma yöntemi olan online anket yöntemi ile veriler toplanmıştır. Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği Türkçe Uyarlaması (ASOY-TR) ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32) ölçekleri baz alınarak hazırlanan anket soru formu, 10 Ağustos-10 Kasım 2020 tarihleri arasında 449 katılımcı tarafından yanıtlanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 16.0 programı ile analiz edilmiştir. Demografik özellikler ile sosyal medya kullanım pratikleri frekans dağılımı ve yüzde olarak tanımlayıcı istatistiklerle incelenmiş; hipotezlerin test edilmesinde Çok Yönlü Regresyon Analizi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), T Testi ve Post Hoc Analizi kullanılmıştır. Araştırmada katılımcıların çoğunlukla kişisel kullanım için mobil telefon, bilgisayar ve internet bağlantısına sahip olduğu, COVID-19 pandemisi sürecinde bilgilenme sürecinin ilk kez haber web siteleri ve sosyal medya platformları üzerinden başladığı, pandemi hakkında en çok bilgi aranan ve takip edilen platformların ise resmi kurum ve kuruluşların web siteleri, sosyal medya platformları, ana akım medya ile sosyal çevre olduğu tespit edilmiştir. Pandemiyle ilgili bilgilenme süreci ve sağlık okuryazarlığı yeterlilikleri karşılaştırıldığında ise ilgili bilgiye ulaşma, sağlıkla ilgili bilgiyi anlama ve sağlıkla ilgili bilgiyi kullanma boyutunda yüksek düzeyde; sağlıkla ilgili bilgiyi değerlendirme ve pratiğe uygulama boyutunda orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. COVID-19 pandemisi sağlık okuryazarlığı yeterliliği alt boyutlarının demografik özellikler ve sosyal medya kullanım pratiklerine göre minör farklılıklar gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 2020

COVID-19 enfeksiyonu bireyleri ve toplumları yalnızca fiziksel olarak etkilemekle kalmamış, tarihte yaşanan diğer viral enfeksiyonlar gibi ruhsal olarak da etkilemiştir. Ruhsal etkilenmenin kötü sonuçlarından biri olan, nedenleri ve sonuçları itibariyle bir halk sağlığı problemi olarak ele alınması gereken intihar vakaları bu gibi dönemlerde artmaktadır. Birçok çalışma ile pandemi sürecinde intihar düşünce ve davranışına zemin oluşturan faktörler tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmamızda intihar düşünce ve davranışlarının pandemi sürecinde hangi faktörlerden ne şekilde etkilendiğini, hangi yöntemlerin bu dönemde arttığını ve engellenmesi için alınabilecek önlemlerin neler olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır.

Medya Okuryazarlığı Araştırmaları Dergisi, 2023

Makale / Pınar Sarıçam

2021

XXI Mimarlık, Tasarım ve Mekan Dergisi, 2020

Kentin Muhalif Yüzü köşesinde yayınlanan bu metin, pandemi ile birlikte gelen yeni mekansal koşulları kamusallık, politik eylem, dayanışma ağları ve dijital alan gibi çeşitli perspektiflerden okuyor.

Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 2022

Dünya Sağlık Örgütü’nün COVID-19’u pandemi ilan etmesinden günümüze kadar geçen süre boyunca sağlık ve iletişim arasındaki ilişkinin ne kadar önemli olduğu bir kez daha görülmüştür. Halk sağlığı için büyük bir tehdit olan COVID-19’a karşı hükümetler tarafından farklı çözümler düşünülmüş, tedbirler alınmış ve halkın bunlara uymasını sağlamak üzere çeşitli iletişim çalışmaları yürütülmüştür. Sağlık iletişimi açısından oldukça önemli olan sosyal medya bu süreçte bilgilendirme, duyuru ve ikna aracı olarak kullanılmıştır. Bu çalışmanın genel amacı, halkın COVID-19 tedbirlerine yönelik inançlarını etkileyen faktörlerin ve bu konuda sosyal medyanın rolünün belirlenmesidir. Çalışmada, Pala vd. (2020) tarafından geliştirilen ölçekten ve hükümet-halk-uzman olmak üzere üç ana bileşenden oluşan iletişim modelinden faydalanılmıştır. Hükümet yetkilisi olarak COVID-19 pandemisinin Türkiye’deki planlamasından ve müdahalesinden sorumlu kişi olan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından sosyal medyada paylaşılan mesajların, modelin diğer bir bileşeni olan halkın sağlık inançlarını etkileyip etkilemediği araştırmanın ana sorusunu oluşturmaktadır. Bu doğrultuda, öncelikle Sağlık İnanç Modeli (SİM) ve sosyal medyanın sağlık davranışlarına etkisi hakkında kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Daha sonra 614 katılımcıdan toplanan veri analiz edilmiştir. SİM’e göre teorik olarak birbiri ile ilişkili olan alt boyutların, mevcut veri setinde de birbirleriyle oldukça ilişkili oldukları görülmüştür. Bulgular, COVID-19 SİM alt boyutlarından sadece eyleme geçiriciler/öz-yeterliliğin, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’yı sosyal medyada takip edip etmeme bağlamında farklılaştığını ortaya koymaktadır. Demografik özellikler bakımından ise cinsiyet ve farklı yaş gruplarının, eyleme geçiriciler/öz-yeterlilik alt boyutu bağlamında kendi aralarında farklılaştığı tespit edilmiştir. Mevcut bulgular medya kuruluşları, hükümet temsilcileri, uzmanlar ve akademisyenler için faydalı olacaktır.

JOURNAL OF BIOTECHNOLOGY AND STRATEGIC HEALTH RESEARCH, 2020