Cyberkultura

Prezentowana publikacja jest pierwszą w Polsce książką w całości poświęconą zjawisku humanistyki cyfrowej. Jest ona owocem konferencji naukowej “Zwrot cyfrowy w humanistyce” zorganizowanej przez Instytut Kulturoznawstwa UMCS i UCZNiKO UMCS.

Nurt humanistyki cyfrowej jest obecnie dynamicznie rozwijajacym się polem badawczym. Koncepcja ta zrodziła się z idei połączenia refleksji humanistycznej z nowymi narzędziami cyfrowymi (komputer, Internet, GPS i inne), które wykorzystywane są zarówno do usprawnienia tradycyjnych badań, przetwarzania, wizualizowania, prezentowania i popularyzowania wyników badań naukowych, ale również kreują swoje własne metody i perspektywy badawcze (m.in.: analityka kulturowa, nowa nauka sieci, software studies, analiza big data).

Tekst był publikowany w: Digitalne dotknięcia. Teoria w praktyce/Praktyka w teorii. Red. Piotr Zawojski. Szczecin 2010, s. 29-42.
Odwołując się do rozważań Stephena Wilsona na temat relacji zachodzących pomiędzy sztuką, nauką i technologią autor stara się zaprezentować, w jaki sposób dziś dochodzi do łączenia praktyki twórczej z aktywnością poznawczą, traktowania nauki jako praktyki estetycznej i sztuki będącej praktyką badawczą. Doskonałym wyrazem takiej strategii jest działalność Christy Sommerer i Laurenta Mignonneau, którzy twierdzą, iż w ich przypadku "aktywność artystyczna staje się aktywnością badawczą, a dzieła sztuki, które tworzymy stają się projektami badawczymi poszerzającymi i badającymi status quo tego, co jest znane i komercyjnie dostępne". Cechą charakterystyczną wielu działań w obrębie sztuki nowych mediów cyfrowych jest autoświadomość i metakrytyczna postawa zarówno wobec własnych dokonań, jak i tego, co dzieje się w szeroko rozumianej cyberkulturze.

Autor, skupiając się na procesualnym oraz kontekstualnym charakterze tożsamości, rozwija perspektywę refleksji nad statusem wiedzy potocznej w Internecie, której zasadniczą cechą jest autorefleksyjność związana z  wykształcaniem się kompetencji komunikacyjnych odpowiadających na  potrzebę strategicznego i  negocjacyjnego modelu konstruowania i dystrybuowania wiedzy w Internecie. Stawiane wnioski odnosi do szerszej perspektywy rozwoju nauk humanistycznych, skupionych na problemach kultury cyfrowej, sytuując zagadnienia wiedzy potocznej, tożsamości i  kontekstu w  sferze aktualnej refleksji nad społecznościami sieciowymi i tzw. user generated content.

Upowszechnienie się nowoczesnych technologii spowodowało, że cyberprzestrzeń stanowi istotny element życia ludzi w społeczeństwach ponowoczesnych. Nie jest ona jednak tworem jednorodnym, stałym i niezmiennym, (czego dobitnym przykładem jest Internet). W artykule autor analizuje jak przebieg wzajemnych relacji i oddziaływań między państwem, rynkiem i kulturą hakerską konstruuje określone praktyki społeczne oraz wpływa na kształt i rozumienie rzeczywistości przez współczesnego człowieka.