Franciszek z Asyżu

Tom ten jest poświęcony tematyce braterstwa, jaka obecna jest w Pismach Świętego z Asyżu. Został on podzielony na 4 rozdziały. Rozdział pierwszy ukazuje w świetle franciszkowej parafrazy Ojcze nasz figurę Boga Ojca. Potem następne rozdziały po kolei dotykają tematyki: braterstwa powszechnego (Pieśń Słoneczna), braterstwa ewangelicznego i braterstwa minoryckiego. Nowością tego tomu jest to, iż zawiera on Komentarz do Modlitwy Ojcze nasz i do Pieśni Słonecznej, tekstów powszechnie znanych, jednak mało studiowanych w literaturze polskiej. Ponadto ukazuje w czym tkwi istota minoryckiego czy franciszkańskiego braterstwa, które w świetle Pism brata Franciszka nie jest do końca jednoznaczne z braterstwem ewangelicznym.

Patrząc na współczesną historiografię franciszkańską można odnieść wrażenie, że składają się na nią przede wszystkim pisma świętego Franciszka i świętej Klary, biografie, kroniki czy dokumenty Stolicy Apostolskiej. Niniejsza publikacja przypomina, że równoprawnym źródłem historycznym przedstawiającym życie i duchowość Świętego z Asyżu są świadectwa ikonograficzne. Ich szczególnym przykładem jest tablicowa nastawa ołtarzowa z kaplicy Bardich w kościele Świętego Krzyża we Florencji. Studium daje nie tylko szczegółowy opis tego dzieła, ale także wnika w głąb jego poszczególnych elementów, analizując kolejne sceny w konfrontacji ze źródłami pisanymi. Malarskie ujęcie postaci świętego Franciszka odkrywa subtelności, których tekst literacki nie jest w stanie przekazać w pełni.

The publication of this article entitled “«Rule and Life of the Brothers». 800th Anniversary of the drafting of the Regula non bollata (1221-2021)” is part of the celebration marking the eight centuries since the composing of the Rnb. Its first part presents the basic motives underlying the composition, namely, to introduce the Order’s General Chapters (1216-1220), to profile the pilgrimage of St. Francis to the Holy Land and to spotlight the formation of a split in the Order’s ranks, resulting in the demand of the scholarly brothers for a new Rule. The second part outlines the basic topics in the Rnb, that is, following in Christ’s footsteps (cf. 1 Pt 2: 21), the horizontal and not hierarchical structure of brotherhood, founded on the spirit of service, like Christ who washes the feet of the apostles (cf. Jn 13: 12-14), the friars’ subsistence means like working and seeking of alms, the mission among the Saracens and other infidels (Rnb XVI), and finally, Francis’ exhortation to build a dwelling and an abode in his flesh for the Holy Trinity (Rnb XXII). Indeed, the topics discussed do not exhaust the rich contents of this document. The essay is a small contribution and an initiative to make known the longest of the writings of Francis of Assisi.

Ewangeliczne przesłanie Franciszka z Asyżu głęboko i trwale naznaczyło tych, którzy poznali go osobiście. Niniejsze studium przybliża duchową drogę rozwoju pierwotnej wspólnoty, jaka utworzyła się wokół osoby Franciszka. I choć w jej łonie pojawiają się osoby o różnych charakterach, to pragnienie życia na wzór „doskonałości Ewangelii Świętej” i osobisty przykład Świętego z Asyżu, uczyniło z nich jeden organizm: braterstwo, które przeszło do historii pod nazwą braci mniejszych.