Hattuşa

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın girişimleriyle ülkemize geri kazandırılan
Boğazköy-Hattuşaş Sfenksi, İstanbul Restorasyon ve Konservasyon
Merkez Laboratuarı Müdürlüğü tarafından yürütülen koruma
ve onarım çalışmalarının ardından, 26 Kasım 2011 tarihinde düzenlenen
açılış töreni ile Boğazkale Müzesi’nde sergilenmeye başlanmıştır.
Çorum’da tüm ihtişamıyla izlenebilen sfenks, bundan 94 yıl önce, restorasyon
ve konservayon çalışmalarının yapılması amacıyla Almanlar
tarafından Berlin’e götürülmüştü ve yakın bir tarihe kadar Pergamon
Müzesi teşhirinde bulunmaktaydı. Çeşitli nedenlerle yurtdışına götürülen
kültür varlıklarının ait oldukları topraklara iade edilmesi açısından
yürütülen girişimlerin başlangıcı niteliğinde kabul edilen Boğazköy
Sfenksi’nin anavatanına dönmesi sürecinde yaşananlar, yurdumuzda
olduğu kadar yurtdışında da ilgiyle takip edilmiştir.

UNESCO’nun 1972 Dünya Doğal ve Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’ne göre oluşturulan yönetilen Dünya Miras Listesi'nde Miras Alanı olarak ilan edilen 1031 miras yer almaktadır. Bunlardan 802’si kültürel, 197’si doğal ve 32’i karma (doğal ve kültürel) miraslardır. 2016 yılı itibariyle Türkiye’nin bu listede 13’ü kültürel, 2’si karma olmak üzere
15 mirası bulunmaktadır. İç Anadolu Bölgesi’nde Çorum İli’ne bağlı  Boğazkale İlçesi sınırları içerisinde bulunan Hattuşa, Dünya Kültürel Miras Listesine 1986 yılında, “Hattuşa: Hititlerin Başkenti” ismiyle kaydedilmiş ve Türkiye’nin sahip olduğu dördüncü kültürel miras
alanı olmuştur. Bu çalışmada Hattuşa’nın bir kent imgesi olarak kullanımının sorgulanması ve özellikle kent imgesi olarak kültür ekonomisinde yerini alması düşüncesi bu çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır.

The world of distillation has many fathers and mothers and an abundant progeny.  The world of Medicine, Perfumery, Alchemy, and Spirits have claimed a leading role. Understanding anything about it becomes a basic need, and a decisive starting point. It is a good idea to begin with the facts before venturing in the farrago of hypotheses and interpretations. In a world divided and diversified as that of distilling the facts can come only from archaeology. Maria Rosaria Belgiorno is the archaeologist we owe the discovery and reconstruction of a device dated to 1850 BC. She is the person who takes the reader on this long path… in a space of time as far as current. Gianfranco Todisco.

L'articolo è una descrizione delle strutture templari presenti all'interno dei confini dell'antica città di Hattusha, prendendo in analisi la relazione del popolo Ittita con la religione autoctona e le influenze esterne delle religioni dei popoli vicini conquistati e integrati nella cultura ittita.

Çorum İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile Çorum Kent Konseyi işbirliğinde , Karşıyaka Şehit Onur Bakbak İlkokulu tarafından uygulamaya konulan ‘’Geçmişten Geleceğe Gülümse Projesi’’ kapsamında hazırlanmıştır. Çorum ilinin tarihi ve kültürel tanıtımına katkı sağlamak amaçlanmıştır.Medeniyetlerin buluşma noktası olarak, Anadolu’nun kültür ve sanat geleneğini devam ettiren, birçok uygarlık kalıntısını saklayan açık hava müzesi konumundaki ilimiz, her şeyden önce kendi vatandaşları tarafından tanınmalıdır. 7-10 yaş grubu öğrencilerde çevre ve tarihsel bilinç oluşturmayı amaçlayan Geçmişten Geleceğe Gülümse Projesi, kent kültürünü geliştirmek; kültürel, doğal ve tarihi güzelliklerimizi tanıtmak adına çok ümit verici olmuştur. Yapılan faaliyetler ve etkinliklerle minik yüreklerin ilgisi, tarihi ve doğal güzelliklerimiz üzerine çekilmiştir. Oluşturulan sosyal öğrenme alanları, öğrencilerin sosyal ve akademik başarılarının artırılmasında isteklendirme aracı olarak kullanılmıştır.
Geçmişten Geleceğe Gülümse Projesi, ilimizin tanıtımına önemli katkılar sunarak, minik yüreklerin eğitim hayatlarına kalıcı dokunuşlar yapmayı başarmıştır.
1.1. Çalışmanın Özgünlüğü
İlgili paydaşlarla iş birliği halinde uygulanması, çalışmanın bilimsel ve tarihi dayanaklarının oluşturulmasını sağlamıştır. Bu bağlamda, 7-10 yaş grubu öğrencilerle bir Hitit halkı oluşturulmuştur.  Eğitim ve drama çalışmalarıyla bilinçlendirme etkinlikleri yapılarak, sosyal öğrenme alanlarının oluşturulması, çocuklara bir dönemi hissetme, yaşama olanağı sunmuştur. Bu yönüyle özgün bir çalışmadır. İlimizde bu konuda daha önce yapılmış bir çalışmaya rastlanmamıştır.
1.2.Çalışmaya Neden İhtiyaç Duyulduğu
Tarih öğretiminin kitaplar ve görsellerin dışında, sosyal öğrenme ortamları ile desteklenmesi gerektiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Tarih ve çevre bilincinin küçük yaşlarda oluşturulması, geleceğe güvenle bakan bireylerin yetiştirilmesine katkı sağladığı bilinmektedir. İlimizin tarihi dokuya sahip; doğal güzellikleri olan bir uygarlık merkezi olması, ilimizin toplumsal gelişimine ve tanıtımına katkı sağlayacak nitelikte bir çalışmayı ihtiyaç haline getirmiştir.
2.Problem Durumu
Tarih ve çevre konularında kalıcı öğrenmenin sağlanması için sosyal öğrenme alanları oluşturulmalıdır. Öğrenciler yeterli bilince ulaştırıldıktan sonra; sahada öğrenme etkinlikleri yaşatarak yapılmalıdır. Sosyal öğrenme alanları oluşturarak tesis edilen bir öğrenme modeli, öğrencilerin isteklendirilmesine ve akademik başarısının artmasına katkı sağlar.
3.Çalışmanın Amaç ve Hedefleri
3.1. Çalışmanın Amaçları
7-10 yaş grubundaki çocuklarda:
a.Çevre koruma bilinci oluşturmak.
b.Tarihsel dokuyu ve doğal güzellikleri tanıma, tanıtma ve koruma bilinci oluşturmak.
c.Planlı çalışma alışkanlığı edinmelerini sağlamak ve serbest zamanlarını etkin ve verimli değerlendirebilme alışkanlıklarını geliştirmek.
d.Girişimci olabilme ve bunu başarı ile sürdürebilme, yeni durum ve ortamlara uyabilme davranışlarını geliştirmek.
e.Aldığı görevi istekle yapabilme, sorumluluk alabilme alışkanlığını geliştirmek.
f.Bireysel olarak veya başkalarıyla iş birliği içinde çevresindeki toplumsal sorunlarla ilgilenebilme ve bunların çözümüne katkı sağlayacak nitelikte projeler geliştirebilme ve uygulayabilme davranışlarını geliştirmek.
g.Grupça yapılan görevleri tamamlamak için istekle çalışabilme ve gruba karşı sorumluluk duygularını geliştirmek.
h.Kendini tanıyabilme, yeteneklerini geliştirebilme, bunları kendisinin ve toplumun yararına kullanabilme isteği oluşturmak.


3.2. Çalışmanın Hedefleri
a. Öğrencilerin dört aylık süre içinde tarih bilinci oluşturmaya yönelik etkinliklere katılımını sağlamak.
b.Öğrencilerin dört aylık süre içinde çevre bilinci oluşturmaya yönelik etkinliklere katılımını sağlamak.

4. Yöntem ve Plan
4.1. Yöntem
Proje fikrinin oluşmasında literatür tarama yöntemi, geliştirilmesinde alanında uzman kişilerle mülakat yöntemi, planlanmasında paydaşlarla mülakat,  uygulanmasında saha çalışması, drama çalışması ve eğitim çalışması gibi yöntemler kullanılmıştır.
5. Uygulama
5.1. Çalışmanın Uygulanması
18-22 Mart tarihleri arasında; okulumuz sınıf ve mekânlarında öğrencilere yönelik tarihsel bilinçlendirme çalışmaları yapıldı.
Tarihsel bilinç oluşturma etkinliklerine katılan öğrencilerin Hitit Uygarlığını tanımaları sağlandı. Öğrenciler, hazırlanan Hitit kıyafetlerini giyerek, bir Hitit halkı oluşturdu. Öğrenciler, tarihi varlıkları korumaya yönelik drama çalışmalarına alındı. İlk dramalar, 27 Nisan’da Müze girişinde ve müze iç mekânlarında gerçekleştirildi. Öğrencilerin bir Hititli gibi müze ziyaretine gelerek; binlerce yıl önce kendilerinden kalan tarihi dokuyu incelemeleri sağlandı. Drama çalışmaları görüntülendi ve fotoğraflandı. Hititlerde yaşama dair dramalar, tarihsel doku içinde sahnelendi.
14 Mayıs Ören yerleri gezisi kapsamında, Büyük Mabet, Aslanlı Kapı, Yer Kapı, Yazılı Kaya gibi, Hititlerin savaş, ibadet ve gündelik yaşamlarına dair drama çalışmaları tamamlandı. Yapılan faaliyetler fotoğraflandı. 
Elde edilen verilerle hazırlanan Hititler Geri Döndü Masal Kitabı ve katalog çalışmaları tamamlandı. Basım ve dağıtımı yapıldı. Öğrencileri tarafından dramaların görüntülerinden Hatti’nin Rüyası isimli belgesel film tamamlanarak; paydaşlara ve ilgili kurumlara ulaştırılmak üzere, basım ve dağıtımı yapıldı. Proje kapsamında yapılan çalışmalar fotoğraflanarak, düzenlenen bir sergi ile kamuoyu ile paylaşıldı.
5.2. İzlenme ve Değerlendirme
İzleme ve değerlendirme çalışmaları danışmanlar, yürütme kurulu üyeleri ve paydaş kurum temsilcileri tarafından yapıldı. Proje faaliyetleri başlamadan önce, hedef kitleye tarih ve çevre bilinci tutum ölçeği kullanılarak başlangıç verisi alındı. Uygulamalar sonunda aynı ölçekle sonuç algılarına ait veriler alındı. Örneklem olarak proje faaliyetlerine katılan 160 öğrenci alındı.
6. Sonuçlar
6.1.Paydaşlara sağlanan katkılar, amaç ve hedeflere ulaşma düzeyi
Yapılan çalışma sonunda, sosyal öğrenme alanları oluşturmanın eğitim ve öğretime, öğrenci akademik başarısının gelişimine katkı sağladığı tespit edildi. Eğitim bölgesinde bulunan 350 aileye, paydaşların katkılarıyla, tanıtım materyali ulaştırılarak, başka illerde bulunan yakınlarına ulaştırmaları sağlandı. Böylelikle ilimizin turizm açısından gelişimine katkı sağlandığı düşülmektedir.
Çalışma kapsamında 160 öğrenci eğitim, uygulama ve saha çalışmalarına alınarak tarih ve çevre bilinci geliştirildi. Eğitim bölgesinde yer alan 315 velinin eğitim ve konferanslarla kişisel gelişimine katkı sağlandı.
Yapılan çalışmalar kaynak alınarak, teknik ekip tarafından çekimi yapılan fotoğrafların çizimlerinden yararlanılarak, 34 sayfadan oluşan Hititler Boyama Kitabı hazırlandı. 5000 adet basım ve dağıtım faaliyetleri yürütülmek üzere ilgili paydaş kuruma temsil edildi. İlimizde faaliyet gösteren İlkokullara dağıtımı sağlandı.
Yapılan drama çalışmaları kaynak alınarak 45 sayfadan oluşan Hititler Geri Döndü isimli bir masal kitabı hazırlandı. 5000 adet basım ve dağıtım faaliyetleri yürütülmek üzere ilgili paydaş kuruma temsil edildi. İlimizde faaliyet gösteren İlkokullara dağıtımı yapıldı.
Saha çalışmalarından elde edilen görüntülerle Hatti’nin Rüyası isimli, 30 dakikalık bir belgesel film hazırlandı.500 adet basımı yapılarak, ilimizin tanıtımında kullanılmak üzere, ilgili kurumlara ulaştırıldı.
Teknik ekip tarafından sahada yapılan fotoğraflarla desteklenerek hazırlanan Hititler Katalogu 60 sayfa olarak dizayn edildi. 300 adet basılarak, ilimizin tanıtımında kullanılmak üzere, ilgili kurum ve kuruluşlara ulaştırıldı.
Yapılan algı ölçümleri sonucunda, tarih ve çevre konularında kalıcı öğrenmenin sağlanması için sosyal öğrenme alanları oluşturulması, öğrencilerin isteklendirilmesine ve akademik başarısının artmasına katkı sağladığı tespit edilmiştir.

Two different localizations of Ziplanda, the Hittite sacred city, and the Da ḫa mountain connected with it have been proposed in research to date. The one identifying Ziplanda with Uşaklı/Kuşaklı Höyük (Yozgat) is based on an idea from the 1930s linking Ankuwa from Hittite sources, said to lie near Ziplanda, with Amkuwa (modern Alişar Höyük) known from Cappadocian tablets; if so, then Daḫa would be the modern Kerkenes Dağ. The other one challenges the identification of Ankuwa with Amkuwa-Alişar, suggesting instead that Ziplanda be identified with Alacahöyük and the Da ḫa mountain with Kalehisar, this in view of the fact that Hittite texts point to a more likely location of Ankuwa to the north or northeast of Ḫattusa. The present paper argues in favor of a new identification, linking Ziplanda with Kuşsaray, located c. 15 km to the northeast of Çorum, and Daḫa with the nearby Kaletepe. The new idea is fueled by a fragmentary text with a description of the spring festival in Ziplanda, found among the tablets from Kuşsaray. Topographical data on Ziplanda from Hittite sources has also been compared with the situation on the ground today. The landscape of Kuşsaray and Kaletepe appears to argue in favor of the presented hypothesis identifying the site with the Hittite Ziplanda.

Dünyaca ünlü bir besteci müzisyenle röportaj için hazırlık yaparken en çok zorlanacağınız konu neler soracağınız oluyor. Aslına bakarsanız tüm soruların daha önce sorulmuş, tüm cevapların daha önce verilmiş olmasıyla karşı karşıya kalırsınız. Bütün röportajlarını okuyarak ve çekilmiş bütün görüntüleri izleyerek, en önemlisi de tüm başyapıtlarını birden fazla dinleyerek müzisyen kimliğinin yanı sıra insani özellikleriyle de sıra dışı birisi olan, efsane isim Angelija Akbar'ı anlamaya ve anlatmaya çalışmak kolay değil. Piyanonun siyah beyaz tuşlarına her dokunduğunda farklı renklere can veren bir ismin müziğini anlayabilecek bilgiye sahip olmamız gerekmiyor. O'nu piyanonun başında, parmaklarının tuşlara her basışında verdiği duyguyu hissederek izlediğinizde sıra dışı biriyle sıra dışı bir yolculuğa çıkıyorsunuz. Doğduğu toprakların sosyal ve siyasal olarak büyük bir değişim geçirdiği dönemde biraz da tesadüf gibi görünen nedenlerle Türkiye'ye gelip, bu toprakları vatan edinen Anjelika Akbar, dünyanın çok gelişmiş herhangi bir ülkesinde yaşamak varken neden Türkiye'de kalmayı seçmişti? Türkiye'ye gelirken burayı yaşamak için seçmiş değildim. İş gereği, eski eşimle birlikte geldim, UNESCO üyesi olarak uluslararası bir film projesinden dolayı başka ülkelerden sonra sıra Türkiye'ye geldi. O zaman da hamileliğimin son ayında idim ve doğum burada oldu mecburen. Ama ilk günden beri Türkiye'de tanıştığım insanlar bu ülkeyi bana sevdirdi. Kalbim, daha önce hiç aklıma gelmeyen bir şeyi bana söyledi, burasının benim ikinci evim olacağını. Ve öyle oldu. Kısa zaman sonra SSCB dağıldı, elimizde Sovyet pasaportu vardı ama artık öyle bir ülke yoktu... Kalbimin söylediğini bu sefer zâhiri olarak olaylar da tasdik etmiş oldu. Olaylar kısaca bu şekilde gelişti. Ve her geçen gün, yeni yeni mükemmel insanlar ile karşılaşırken, kalbimin kararının ne kadar doğru olduğunu anlıyorum, şükrediyorum. Kendimi çok şanslı hissediyorum burada yaşadığım için... Evet, dediğiniz gibi, dünyanın birçok ülkesinde yaşayabilirdim... Hattâ SSCB dağıldıktan sonra geniş olan ailemin fertleri birçok ülkeye yerleşmiş oldu, Avrupa ve Amerika ağırlıklı... Herkes beni yanına çağırıyordu ve ben ısrarla her teklifi reddettim. Küçüklüğümden beri içimdeki sesi dinleyeme alıştım. Bu sefer de öyle yaptım. SUSARAK DİL ÖĞRENMEK Sadece şivesi nedeniyle yabancı olduğunu anlayabilirsiniz, ancak kullandığı sözcüklere, kurduğu cümlelere odaklanırsanız yabancı bir dili kendi kendine öğrenmiş olmasına inanamazsınız. Dilbilimcilerin yabancı bir dile ileri düzeyde hâkim olmanın ancak o dile ait olan derin kültürü de özümsemek gerektiğini ifade ettiklerine de vurgu yapmak isterim. Çevresiyle iletişime çok önem veren birisinin Türkçe bilmediği için iki yıl susması kolay olmasa gerek. Türkiye'de kalmaya karar verdiğinde onu en çok zorlayanın susmak olduğunu Anjelika Akbar şu ifadelerle dile getiriyor: Sadece sürekli susmak zorladı. Hiçbir Türkçe kelime bile bilmiyordum, bir şey anlamıyordum. Eşim her ne kadar Kırım Tatarı olsa da, Kırım Tatarca sadece birkaç kelime biliyordu, "merhaba, teşekkürler, evet, hayır" gibi. O kadar. Yani kimse yardımcı da olamazdı tercüme anlamında. Halen de hiç Türkçe dersi görmedim. O zamanlar 2 sene boyunca sustum. Sadece dinledim, insanları dinleyerek, levhaları vs okumaya çalıştım, hiç anlamını bilmesem de. O zaman benim için aynı zamanda hayatımın en önemli kazanımı oldu; kalp dili ile insanlarla anlaşmanın nasıl olabileceğini deneyimledim. Bu büyük bir hediye idi. Başka ülke, başka gelenekler, başka alışkanlıklar, sen çocuk doğurdun ve iletişime çok ihtiyacın var, bilgi edinmeye, duyguları paylaşmaya… Ve bunu kelime kullanarak hiç yapamıyorsun... Böyle bir dönemdi... Anjelika Akbar ile röportaj hazırlığı için yaptığım çalışmalarda beni en çok etkileyen bir bilgiye, kendisiyle daha önce yapılmış röportajlardan birisinde rastladım. Türkiye'de bulunduğu ilk zamanlarda onu en çok etkileyen 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları olmuş. O'nu etkileyen neydi sorusuna verdiği cevap hepimize unuttuklarımızı yeniden hatırlatacak nitelikte. O zaman Ankara'da idim ve denk geldim. Sokaklarda yüzlerce neşeli çocuklar vardı, her yerde çok güzel müzikler, ağırlıklı olarak marşlar ve koro yorumunda çocuk şarkıları çalıyordu. Bu Bayramı Dünya'ya Atatürk'ün kazandırdığı, eşi benzeri olmayan, tüm dünya çocuklarına ev sahipliğini yapan bir bayram olduğunu öğrenmek ve heyecanlanmamak mümkün değil... Gözyaşlarımla dolaştım sokaklarda... Hâlâ, her 23 Nisan günü gözlerim doluyor...

This paper is a stocktaking of the present state of research in Hittitology and ancient Anatolian studies in general, including the ongoing publication and digitalization projects concerning Hittite texts and iconographic sources as well as spectacular archaeological discoveries made in the past few decades. New study perspectives and still debatable issues are also highlighted, with reference, among others, to Hittite history, geography, written legacy and text dating, and a new approach to descriptions of cult festivals and magical rituals known from the archives of the Hittite capital Hattusa.

This paper is a stock-taking of the present state of research in Hittitology and ancient Anatolian studies in general, including the ongoing publication and digitalization projects concerning Hittite texts and iconographic sources as well as spectacular archaeological discoveries made in the past few decades. New study perspectives and still debatable issues are also highlighted, with reference, among others, to Hittite history, geography, written legacy and text dating, and a new approach to descriptions of cult festivals and magical rituals known from the archives of the Hittite capital Hattusa.

Abstract
One day I managed to visit the Holy City of the Phrygians which travellers and archaeologists call
Midasshehri. What was the real name of that mysterious city of temples, altars and tombs? ‘The
tomb of Midas’ was more of a sanctuary of the Mother Goddess, perhaps of Kybele, whose idol
once stood in the lower niche. Who destroyed Gordion if it was not razed by the Kimmerians? Two
Phrygian rulers, who seemed real enough have again slipped through our fingers like phantoms.
At the latest conference on Lydia in Izmir (17–18 May 2017) Eberhard Zangger told the story of
the search for the monumental bronze inscription of Beyköy. The inscription of Beyköy presented
a vast panorama of Anatolia about 20 years after the destruction of Hattushas. It vanished shortly
after its discovery. The Classical historians did not bother to tell the story of a fabulously rich
kingdom of Kommagene. In the codices which preserved Gregory of Nazianz’ poetic lore the
reader can find a collection of epitaphs deploring the destruction of graves. Were the epigrams
actually composed by Gregory of Nazianz? If so, did he visit Nemrud Dağ or other Kommagenian
hierothesia himself? If not, who was the gifted author or authors of these verses? It cannot be
excluded that it was Nemrud Daǧ, furthermore, that some other epigrams might have referred to
other hierothesia like Kara Kuş or Sesönk. The Belevi mausoleum is still so impressive that it must
have been commissioned by an immensely wealthy person. No inscription is extant to take us into
the mausoleum’s history, which remains a riddle. Was it a mausoleum raised for Antiochus I Soter,
or for his successor and coregent Antiochus II?
Key words: Midasshehri, the Phrygians, Gordion, inscription of Beyköy, Kommagene, the Palatine
Anthology, Gregory of Nazianz, the Belevi mausoleum

This paper deals with a group of twelve SANGA-priestss who "deutlich mit der alten anatolischen Kultschicht verbunden sind."l Strangely this group ofpriests has never been thoroughly discussed until now, evcn though — as we shall see—it may shed new light on the Old Hittite state cult and ideology of kingshipj and in a broader perspective, on the earliest history of the kingdom of Uattuqa).