Hitit

Hititlerden kalan kaynaklara bakıldığında, çoğunlukla yapılan seferlerin anlatıldığı görülmektedir. Hititlerden kalan en eski yazıtlarından biri olan Anitta’nın yazıtında, genellikle yapılan savaşlar ve M.Ö. ikinci binin ilk yarısındaki Anadolu’da küçük devletçiklerin sert çekişmeleri gözlemlenir. Anitta’nın seferleri ve sonraki Eski Hitit Devleti’nin ilk güçlü krallarının yaptıkları başarılı seferler, Hititlerin ilk dönemlerinden beri organize ve güçlü bir orduya sahip olduklarını göstermektedir. Kaynakların azlığı ve Hitit Devleti’nin gücünü kaybetmesi dolayısıyla, ordunun Orta Hitit Dönemi’ndeki durumu çoğunlukla kestirilememektedir. Ancak bu dönemdeki büyük sefer hareketlerini haber veren yazılı belgelerin yokluğu, Hitit iç çekişmelerinin Devleti zayıflattığını göstermektedir. Bu sıkıntılı ve karanlık dönemden sonra başa geçen güçlü kral I. Şuppiluliuma, Hitit İmparatorluğu’nun temellerini atmıştır. Bu dönemdeki veriler ise çeşitli ve zengindir. Sonraki II. Muvattali döneminde imparatorluk, Levant ve Suriye de dâhil olmak üzere, Batı Anadolu’dan Kuzey Mezopotamya’ya kadar olan geniş toprakları kapsamıştır. Böylesi toprakları yönetmek ise ancak sağlam bir yönetim ve her zaman saldırıya hazır bir disiplinli orduyla sağlanabilirdi.

Hittites thought that mountains were sacred places just as other societies in the ancient history. This was due to the idea that a mountain was viewed as a God and as an ermitage. Therefore, Hittites made some of their rituals on the mountains. Hittites thought some mountains, near their cities, were sacred mountains to be used in their religious lives. They consubstantiated these mountains with cities. The most notable ones are Boğazkale – Yazılıkaya, Ortaköy – Ağılönü, Alacahöyük - Kalehisar Tepesi, Kuşaklı – Karatonus/Kulmaç Dağı, Oymaağaç – Adatepe, Çadır höyük – Çaltepe, Hatıp höyük – Hatıp kayalığı, Maltepe Höyük – Arısama Dağı. There is no explanatory information in the Hittites cuneiform texts related with how open – air sacred spaces were chosen. We think that sacred mountains near the Hittite settlements were located within a few hours walking distance. In this paper, we will suggest that when Hitttie administrators or clergymen determined the sacred mountains of cities, they prefered to limit the distance within 5 km.

Ünlü Kadeş Savaşı, geleneksel kronolojiye göre M.Ö. 1274 yılında Doğu Akdeniz çevresinin iki güçlü devleti Hitit ve Mısır arasında o döneme kadar toplanabilmiş en büyük ordularla yapılan bir meydan savaşıdır. Savaş, Kuzey Suriye’deki Kadeş şehrinin yakınlarında bulunan Asi Nehri’nin kaynağında yer alan Homs Gölü civarında gerçekleşmiştir (Kitchen, 1996: 16-17).
Dönemin iki büyük devletinin, geçmişi yüzyıllara dayanan bir siyasetle bu bölgelerin kendilerine ait olduğunu iddia etmeleri ve Kuzey Suriye üzerinde hâkimiyet kurmak istemeleri, bu savaşın en asıl sebebidir. Bu bakımdan savaşa yol açan sebepleri incelemek ve anlamak, savaşın nedeninin ve sonucunun daha iyi kavranmasını sağlayacaktır.

ÖZET

Hititleri bu araştırmada kanunları yönüyle inceledim. Hitit kanunları çağının Önasya uygarlıklarındaki gibi göze göz dişe diş değil, zarar görenin zararını karşılamaya yöneliktir. Bu yönüyle Hitit kanunları Mezopotamya kanunlarından ileridir. Döneminin en ileri kanunlardır. O zamanki dünyanın ekonomisinin tarımla ayakta durduğunu düşünürsek, neden Hitit Kanunları’nda dişe diş değil de, karşı tarafın zararını karşılamaya yönelik olduğu açığa çıkıyor. Çünkü günümüzdeki gibi makineli tarım olmadığı için insan gücü çok önemlidir. İnsana ihtiyaç olduğu için, kanunlar Mezopotamya’ya göre daha hafiftir. Boğazköy ( Hattuša ) arşivlerinden Hitit Kanunları’na dair bilgilere 2 tablet ve 200 madde halinde ulaşıyoruz. Bu araştırmada Hitit kanunlarında, önce kanunun ne olduğu ve neden kanuna ihtiyaç duyulduğundan bahsetmenin doğru olacağını düşünüyorum.  Bu konudan sonra Hitit kanunlarının özelliklerini anlattıktan sonra konular üzerinden Hitit kanunlarını inceledim. Bazı yerlerde çağının Mezopotamya uygarlıklarıyla karşılaştırmalar yaptım. Bu sayede araştırmamın daha iyi anlaşılacağına inanıyorum. Okuyucu, bu araştırmada Hitit Kanunları’na tek bir yazıda ulaşabilecektir.

Öz
Neolitik Çağ'dan itibaren Anadolu'da en yaygın kullanılan bitkilerden birisi ketendir. Ketenin özellikle tohumu günlük yaşamda yakın zamana dek kullanılmıştır. Ancak keten tohumuna Hititçe metinlerde rastlanmamıştır. Eski Yakın Doğu çalışmalarında olduğu gibi susam ve keten arasındaki benzerliğin bu duruma neden olduğu söylenebilir. Hititçe metinlerde geçen ve genellikle susam ile ilişkilendirilen Sümerce ve Akadca birtakım kelimelerin keten tohumu olarak okunabileceklerine dikkat edilmelidir. Abstract
One of the most widely used vegetables from Neolithic Age is flax in Anatolia. Especially linseed is used in Daily life until recently. However linseed is not found in Hittite Texts. It is said that the similarities between sesame and flax have caused this situation in analogy to the Ancient Near Eastern studies. It should be noted that some Sumerian and Akkadian words mentioned in Hittite texts associated sesame can be read as linseed.

Tatarlı Höyük'de 2012 yılında gerçekleştirilen kazılarda ele geçen veriler, kronolojik bir düzen içerisinde verilmiş ve tespit edilen sonuçlar çevre yerleşimlerle karşılaştırılarak, yerleşimin Kilikya Bölgesi içerisindeki önemi tartışılmıştır