Küreselleşme Olgusu

hem İngiltere özelindeki hem de küreselleşmeyi inşa edip yararlanmış Batı dünyasının genelindeki çalkantıyı, basit bir ırkçı kabarışa indirgeme yanlışlığına düşmemek gerekiyor. Batı medeniyetini defalarca intiharın eşiğine getiren ırkçı dalganın yükselişinde, Avrupalı elitlerin demokrasi ve milliyetçiliğin buluştuğu çizgide biriken toplumsal taleplere sırtlarını dönüşleri pay sahibidir. AB üyesi ülkelerde yıllardır tartışma konusu olan milliyetçi talepleri; millî egemenlik, yönetici iradenin seçimler aracılığıyla millete dayanması ve millî kimliği var eden değerlerin korunması üçlüsüyle özetlemek mümkün. Bunların uzun süreli göz ardı edilmesinin doğurduğu tepkiler, değişik konuları merkezine alan protesto dalgalarıyla zaman zaman kendisini açığa vurmaktaydı. Yeni dünya konjonktüründe ise eşit vatandaşlığa ve dâhil edici millî kültür tasarımına dayanan milliyetçilikten boşaltılan alanın, ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla anılan aşırı akımlarca doldurulma gayretleri görülüyor. Ancak, yukarıda özetlediğimiz milliyetçi üçgenin içinde kalan talepler, açık tartışmalarda hâlâ geniş bir kitle tarafından benimsenerek savunuluyor. Gelecekte, iktidarını yitirmek istemeyen elitler, muhalif kesimlerin talepleriyle kendi konumları arasında bir sentez arayışına girdiklerinde; yine, aşırı sağda görülen gruplar, yalnızca yabancı düşmanlığıyla çoğunluğu sağlayamayacaklarını hissettiklerinde, bu üçgene doğru ilerleyebilirler. Yani, hızlanan jeopolitik rekabet iklimini ve tehdit lerle değişen güvenlik ortamını da dikkate alırsak, milliyetçi ilkelerin Batı’da yeni siyasi merkeze adres olabileceğini düşünebiliriz.

Küreselleşme kavramına ilişkin yapılan açıklamalarda odak noktasına değişim konulmaktadır. Bu değişim dünya politikası, ekonomi, ticaret, endüstri, suç ve terörizm, çevre, toplum, kültür ve teknoloji gibi farklı alanlara odaklanılarak değerlendirilmektedir. Küreselleşme konusuna var olan çok farklı yaklaşımlar kavrama ilişkin yapılan tanımlarda vurgu yapılan konulardaki farklılıkları da ortaya çıkartmaktadır. Bununla birlikte tanımlar arasında araştırmacıların sıklıkla üzerinde durduğu ortaklıklar da bulunmaktadır. Bunların içerisinde bağlantılılık, mekânın küçülmesi, zamanın hızlanması, teknoloji ve sermaye öne çıkmaktadır.

Küreselleşme kavramının kullanımı neoliberalizmin politikalarıyla bağlantılı bir biçimde 1970’lerden itibaren yaygın bir biçimde gerçekleşmiştir. Kavramı kullanan kesimlerin içerisinde, kavrama daha eleştirel bir yön yükleyenler de bulunmaktadır. Küreselleşmeye eleştirel yaklaşanlara göre kavram, daha önceki yüzyıllardan itibaren devam eden sömürgeleştirme, göçmenlik ve uluslararası ticaret gibi konular için ortaya atılmış olan popüler bir ifadedir.

Küreselleşme kavramsal açıklamalar ve yaklaşımların yanı sıra boyutlarıyla çok yönlülük taşımaktadır. Etkisi altına aldığı alanları da göz önünde bulundurarak boyutları ekonomi, politik, askeri, teknoloji, iletişim, kültür ve çevre şeklinde özetlenebilir. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler küresel ölçekteki değişimin önünü açarken, teknoloji tüm dünyadaki insanların bütünleşmesini olanaklı hale getirmektedir. Bu teknolojiler, iş gücü havuzunun genişlemesini ve pazarın büyümesini beraberinde getirmiştir. Ancak dijital uçurum ekonomik, kullanılabilirlik ve güçlendirme olmak üzere üç aşamadan oluştuğu ifade edilen, kapsamı karmaşık ve çok boyutlu, hem ülke içerisindeki hem de ülkeler arasındaki farklılıkları yansıtmaktadır.  Bu çalışma çerçevesinde küreselleşme konusunda kavramsal tartışmalar ve boyutları ortaya konulduktan sonra, küreselleşme konusunda eleştirilen konulardan bir tanesi olan dijital uçurumun Türkiye’deki durumu ele alınmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek üzere yöntem olarak literatür taraması gerçekleştirilmiştir. 

Anahtar kelimeler: Küreselleşme, küreselleşmenin boyutları, dijital uçurum

GLOBALIZATION,  ITS DIMENSIONS AND DIGITAL GAP IN TURKEY

Abstract
The focus is on change in the explanation of the concept of globalization. The change is assessed by focusing on different areas such as world politics, economy, trade, industry, crime and terrorism, environment, society, culture and technology. The very different approaches to the issue of globalization also reveal differences in the emphasis on the definitions made about grasping. Among the definitions, however, are the partnerships that researchers often emphasize. These include connectivity, compression of time and space, technology and capital.

The use of the concept of globalization has been widespread since the 1970s in connection with policies of neoliberalism. In the segments that use the concept, there are those who are more critical in their understanding. For those critically approaching globalization, the concept is a popular expression for colonialism, immigration and international trade that has been ongoing since the previous centuries.

Globalization is multifaceted with its conceptual descriptions and approaches, as well as its dimensions. The dimensions can be summarized as economy, politics, military, technology, communication, culture and environment, taking into account the areas under the influence of globalization. While advances in information and communication technologies pave the way for changes in the global dimension, technology makes it possible for people around the world to integrate. These technologies have brought the expansion of the work force pool and the growth of the market. However, the digital divide reflects the complexity and multidimensional nature of differences within and between countries, which is expressed in three phases, economic, usability and empowerment. After emphasizing the conceptual debate on globalization and dimensions In this framework, the state of the digital divide in Turkey, one of the criticisms about globalization issues have been addressed in this paper. In order to realize this aim, literature search was carried out as the research method.

Key words: Globalization, dimensions of globalization, digital divide

Abstract : Some Observations on Globalization
This study focuses on the necessity of making an analytical distinction between the concepts of ‘globalization’ and ‘globalism’ to provide an insight into current discussions of
globalization. This differentiation leads us to the conclusion that the protests of the groups who call themselves as anti-globalizationists indeed are not against globalization itself but against the challenges of globalism as a hegemonic power which has emerged during this period.
Keywords: Globalization, Globality, Globalism, Anti-Globalization, Anti-Globalism

McLuhan’ın “küresel köyünde” bugün yaşanan hızlı teknolojik gelişmelerden, iletişim
teknolojileri de kendine düşen payı almıştır. İletişim teknolojileri bu süreçte hem gelişmiş
hem de çeşitlenmiştir. Günümüzde bu gelişmelere paralel olarak sosyal bilimler alanında bir
çok sosyal bilimci kitle iletişim araçları veya yabancı dilde karşılığı olan ve ülkemizde de son
yıllarda kullanımı yaygınlaşan medya olgusunu çeşitli yönleri ile ele alıp incelemiş ve farklı
bakış açıları sunmuşlardır. Çünkü kitle iletişim araçları toplumsal ve siyasal yaşamın her
alanına derin etkiler bırakacak biçimde dahil olmuştur. Öyle ki, bireylerin ve toplumların
yaşam biçiminden düşün biçimlerine kadar pek çok alanı etkilemekte, daha da önemlisi
‘gerçekliği’ yeniden tanımlayarak kurmakta ve yeniden üretmektedirler.
Buradan hareketle bu çalışmada, 1980’ler sonrasında bir taraftan emperyal güçlerin
dünyayı yeniden kurma ve dönüştürme sürecinde, özellikle de Ortadoğu’da emperyal bir
hegemonik düzenin yaratılmasını ve yeniden üretimini sağlayacak düzenin devamlılığında
önemli bir manevra aracı olarak kitle iletişim araçlarının nasıl kullanıldığı; diğer taraftan ise
emperyal/küresel savaş gerçekliğinin nasıl “demokrasi ve insan hakları adına savaş”a
dönüştürülerek meşrulaştırıldığı, ‘biz’ ve ‘öteki’ tanımlamalarının ‘demokrat, insan haklarına
saygılı ve mağdur’ Hıristiyan dünyası ile ‘terörist, anti-demokrat, şeytani’ İslam dünyası
temelinde nasıl konumlandırılıp yeniden üretildiği ele alınıp incelenmeye çalışılmıştır. Bu
amaçla çalışmanın başında, çalışmanın sınırlarını çizebilmek adına, kitle iletişimden ne
anlaşıldığı üzerinde kısaca durulmuştur. Daha sonra ise, kitle iletişim araçlarına ayrıcalıklı bir
yer veren ve ona önemli işlevler atfeden, güçlü etkileri olduğunu varsayan düşünürlerden
Althusser, Baudrillard ve McLuhan’ın bu konudaki düşünceleri özetlenmiştir.

ÖZET
Küreselleşme süreci yaşamın birçok alanını derinden
etkilemekte ve alışılagelmiş olan değer yargılarını her gün
yeniden dizayn etmektedir. Bu sürecin doğal sonucu olarak
devlet teşkilatı ve onun ekonomik, mali ve sosyal yaşamdaki yeri
de dönüşüme uğramaktadır. Nitekim küreselleşmenin hız
kazandığı dönem olarak kabul edilen 1980 sonrasında kamu
maliyesi uygulamalarında önemli değişimler meydana gelmiş ve
1973 Petrol Krizi öncesinin hakim iktisadi paradigması
durumundaki Keynesyen öğreti ve onun somutlaşmış hali olan
Refah Devleti’nin ekonomik ve mali uygulamaları geçerliliğini
büyük ölçüde yitirmiştir. Böylece bu çalışmada küreselleşme
sürecinin devletin mali fonksiyonlarında meydana getirdiği
değişim incelenmiştir. Çalışmanın kapsamı, küreselleşme
sürecinin hız kazandığı 1980 sonrasında hayata geçirilen kamu
mali uygulamaları ile sınırlandırılmıştır. Çalışma ile
küreselleşme süreci ve onun devletin mali uygulamalarında
meydana getirdiği dönüşümün ortaya konulması amaçlanmıştır.
Yöntem olarak hem tarihsel süreç analizi kullanılmış, hem de
sayısal verilerden yararlanılarak, kamu maliyesinde yaşanan
dönüşüm somut bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Küreselleşme, Küyerelleşme,
Ulus Devlet, Mali Kurallar, Vergi Rekabeti

GLOBALIZATION ERA AND CONVERSION IN FISCAL
FUNCTIONS OF THE STATE

ABSTRACT
Globalization process deeply affects on many topics of
life and redesigns ordinary value judgements every day. As a
natural result of this process the state organization and its place
in economic, financial and social life is being transformed. Hence
 Gümüşhane Üniversitesi İİBF, sahin@gumushane.edu.tr
3078
after 1980 when is considered that globalization accelerated in
this period, significant changes have occurred in public finance
practices. Also economic and fiscal applications of Keynesian
doctrine and Welfare State which were the dominant economic
and social paradigms before 1973 oil crisis, losted validity
considerably in globalization era. Thus in this work it is
examined that glabalization process and its effects on fiscal
functions of the state. Scope of the study is restricted with public
finance practices after 1980. Aim of this study is to reveal
globalization process and its affect on fiscal apllications. In this
study historical process analysis and numerical data are used as
method to display changing in public finance.
Key Words: Globalization, Glocalization, Nation State,
Fiscal Rules, Tax Competition.

Küreselleşme Bir bilim insanı Orta Afika'da çalışmalarına başlarken köye davet edilmiştir. Dış dünyadan yalıtılmış bu toplulukta kendilerine özgü birşeyler öğrenme amacıyla gittiği köyde Basic İnstinct (Temel İçgüdü) filminin topluca seyredilmesinden başka bir şey görmemiştir. Üstelik film henüz Londra'da bile vizyona girmemişken! Giddens, bu durumun basit şekilde modern araçların (televizyon, bilgisayar, videolar) yaşamımıza dâhil olmasıyla açıklanamayacağını ifade etmekte ve şunları belirtmektedir: "Biz yaptığımız şeylerin hemen her yönünü etkileyen bir dönüşümler çağında yaşıyoruz. İster daha iyi ister daha kötü yönde olsun, hiç kimsenin tam olarak anlamadığı, ama etkisini hepimiz üzerinde hissettiren bir küresel düzene doğru sürüklenmekteyiz."1 Küreselleşme Asya krizinden itibaren yöneltilen eleştiri ve protestolara rağmen özellikle teknolojik imkanların gelişmesiyle daha geniş alanlarda etkisini hissettirmektedir. Bu sürecin ideolojik veya başka sebeplerle karşısında olmak, dünyanın en büyük GSYH'sine sahip olunsa bile yeterli değildir. Artık bir organizma gibi gelişimi tüm insanların ortak eylemleriyle artmakta olan küreselleşme; köyler, gecekondu mahalleleri, merkezi iş alanları veya yaş grupları fark etmeksizin herkesi dünyanın gündemine yöneltebilmektedir. Malatya'da bir köy kahvesinde ABD başkanlık seçimleri tartışılırken, Travnik'te Çin'in büyüyen güç olarak kendisini tehdit ettiği konuşulmakta, Kum'da bir medrese duvarında sosyal medyanın etkisine dikkat çekilmekte, Buenos Aires üniversitesinde öğrenciler küresel modanın ürettiği kıyafetlerle "küreselleşme"yi eleştirmekte, Hamburg'da G20 zirvesi öncesi küreselleşme karşıtları küresel iletişim araçlarını kullanarak organize olabilmektedir.

Ele alınan bu çalışmanın amacı, okuyucuya küreselleşme kavramını öncelikle ana hatlarıyla açıklamak, tarihsel gelişim sürecinden bahsederek günümüz dünyasına kadar geçen sürede izlediği yolu ortaya koymak ve kendisine getirilen eleştiriler neticesinde çeşitli bakış açıları ile hangi anlamlarda yorumlandığını ortaya koymaktır.

Zaman ve mekân sınırlarını bulanıklaştıran yeni medya, günümüz bilişim dünyasını da hızla değiştirmektedir. İnternet ile birlikte gelişen etkileşim ağı, kurumsal ve bireysel düzeyde riskleri ve olası tehditleri de ortaya çıkarmaktadır. Tehditlerin yaygınlığının ve türlerinin artması, yapılarının ve yönlerinin değişmesi, ulusal ve küresel çapta birçok önemli kuruma ait kritik alt yapıların ve gizli bilgilerin hedef haline gelmesi, karar alıcıların karşısına yeni bir mücadele ve savaş alanı çıkarmıştır. Bu çalışma, gelişen iletişim teknolojilerine paralel olarak siber saldırılardaki gelişimi, Stuxnet saldırısı üzerinden incelemektedir. Özellikle küresel saldırıların ve bu saldırılarla mücadelenin ağlar üzerinden nasıl gerçekleştiğini ortaya koymak ve siber güvenlik kavramına dikkat çekmek hedeflenmektedir. Araştırmada örnek olay analizi yöntemi kullanılmaktadır. Çalışma kapsamında incelenen Stuxnet saldırısında, devlete ait kritik altyapıların hedef alınabileceği ve ulusal güvenliğin tehdit altında olabileceği görülmüştür. Bu çerçevede, ağların güvenliğine yönelik etkili mücadele yöntemlerinin geliştirilebilmesi için uluslararası bir iş birliği ve dayanışmanın giderek önem kazandığı vurgulanmaktadır. Anahtar kelimeler: Yeni medya, siber ortam, siber savaş, siber güvenlik, Stuxnet Saldırısı Abstract New media, which blurs the boundaries of time and space, is also rapidly changing today's IT world. The network of interaction that develops together with the Internet also reveals risks and possible threats at the corporate and individual levels. The increase in the prevalence and types of threats, the change in their structures and directions, and the targeting of critical infrastructures and confidential information of many important institutions on a national and global scale have created a new fight and battlefield for decision-makers. This study examines the evolution of cyber-attacks in parallel with developing communication technologies through the Stuxnet attack. Especially, it is aimed to reveal how global attacks and the fight against these attacks occur through networks and to draw attention to the concept of cybersecurity. The case study analysis method is used in the research. The Stuxnet attack, which was examined as part of the study, showed that critical state-owned infrastructure could be targeted, and national security could be threatened. In this context, it is emphasized that international cooperation and solidarity are becoming increasingly important to develop effective methods of combating the security of networks.

Küreselleşme kavramının 1990'lı yıllardan itibaren akademik yazımda yoğun olarak kullanıldığı ve söz konusu kavramın siyasi tarih yazımı üzerindeki etkisinin belirginleştiği görülmektedir. Bu çalışmada; bireylerin, ürünlerin, hizmetlerin ve bilginin ülkelerarası dolaşımının serbestleştiği bir süreç olarak kavramsallaştırılan küreselleşmenin siyasi tarih yazımı üzerindeki etkileri ele alınmaktadır. Toplumlar arası etkileşimin dramatik bir biçimde artması, yaşanılan ortak gezegenin tarihinin yazılması ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Bu ihtiyaca yanıt vermesi beklenen yaklaşım olarak küresel tarih yazımı öne çıkmaktadır. Çalışmada küresel tarihin selefi olarak konumlandırılan dünya tarihi yazımının temel özellikleri incelenmiştir; Bunlar Batı merkezli yaklaşım, ulus devlet temelli yaklaşım, modernleşme teorisi eksenli yaklaşımlardır. Makalenin ana sorusu, küreselleşmenin etkisindeki tarih yazımında bu özelliklerde bir dönüşümün yaşanıp yaşanmayacağıdır. Çalışmada dünya tarihi yazımının özelliklerinin bir biçimde dönüşüm geçirecekleri savunulmakta ve söz konusu dönüşümün niteliği üzerinden tartışmalar yürütülmektedir. Bununla beraber küresel tarih perspektifiyle gerçekleştirilmiş çalışmalardan örnekler verilmiş, söz konusu çalışmaların geleneksel dünya tarihi anlayışından farklı olan yönleri ortaya konulmuştur.

Küreselleşme her geçen gün hayatın bütününü etkilemektedir. Enerji tüketimi bu konuların başında gelmektedir. Bu çalışmada, Türkiye örnekleminde 1970-2012 verilerinden hareketle küreselleşme ve enerji tüketim ilişkisi incelenmiştir. Ampirik bulgular, küreselleşme ve enerji tüketimi arasında uzun dönemli ilişki olduğunu göstermektedir.

"...Büyük güçlerin gündemlerindeki şu ya da bu yönüyle millî kimliklerle bağlantılandırılan tartışmaların yaygınlığı, milliyetçiliğin güçlenerek tarihe dönüşünün habercisi mi? Hiç şüphe yok ki, küreselleşmeciliğin simgesi "Davos Adamı" popülerliğini yitirirken yeryüzü rüzgârları müesses devletlere ait bayrakları kanatlandırıyor... Elimizdeki veriler, "Millî devletler ve kimlikler, küreselleşme karşısında ayakta kalabilecekler mi?" sorusunun tersinden tekrarlanması gereken bir çağa girdiğimize işaret ediyor... Küreselleşmeyi üreten olgular, küreselleşmeci elitlerin/grupların inşa etmek istedikleri kurgulara hayat vermedi. Yeni bir istikbale, zorlu bir geçiş dönemine doğru ilerliyoruz..."

21. yüzyılın dünyası düşünüldüğünde göze çarpan ilk şey bütün dünyada varlığı yadsınılamaz olan hızlı değişmelerdir. Ekonomik, teknolojik, siyasi ve sosyal olarak büyük değişimler gerçekleşmiştir. Yaklaşık yarım asırdır süren bu gelişmelerin sonucunda ülkeler birbirine yakınlaşmış ve birbirlerine bağımlı hale gelmiştir. Teknolojinin etkisiyle zaman mekân sınırlaması çoğu konu için oldukça önemsizleşmiştir. Tüm bu bulgular bir araya getirildiğinde karşımıza çıkan kavrama küreselleşme (globalleşme) deniyor. Küreselleşmenin gerçekleştirdiği değişimler hayatımızda kemikleşmiş olan kavramları da sorgulamamıza sebep olmaktadır. Bu çalışmada ulaşmaya çalıştığımız bilgi küreselleşmenin ulus devlete ne ölçüde etki ettiğidir.
Küreselleşmenin ulus devlete olan etkisini incelemeden önce küreselleşme olgusunu detaylı bir şekilde tanımak gerekir. Küreselleşme adı verilen bu değişim rüzgârı ekonomi sistemlerinden, siyasi düzene ve hatta sosyal yaşantıya kadar her alanda etkilerini kuvvetli bir şekilde hissettirmektedir. Peki, nedir bu küreselleşme? Nasıl bu kadar hayatımıza adapte olabilmiştir? Dünya ne zaman küreselleşmeye başladı? Çalışmada öncelikle cevaplanmaya çalışılacak sorular bunlardır.
Yukarda da değinildiği gibi küreselleşme var olan toplumsal yapıda ki hemen her kavramı değişikliğe zorlamaktadır. “Ulus” şeklinde ki kolektif kimlikten ekonomiye, uluslar arası ilişkilerden insanların günlük hayatta ki yeme içme alışkanlıklarına kadar hemen hemen her şey küreselleşmenin yol açtığı değişimden nasibini almaktadır ( Şahin 2010:28).
Küreselleşme ekonomi, sosyoloji ve siyaset bilimlerinin ortak konusudur. Küreselleşmenin siyaset bilimi alanında ki en önemli tartışma konusu ulus devlet örgütlenmesinde meydana getirdiği değişimdir. Çalışmanın ikinci bölümünde küreselleşmeyle şekillenen yeni dünya düzeninde ulus devlet örgütlenmesinin durumunu inceleyeceğiz. Ulus-devlet ile küreselleşme arasında nasıl bir etkileşim olduğu ve ulus devletin küreselleşmeye karşı nasıl bir tutum sergilediği sorularına cevap bulmaya çalışacağız.
Çalışma genel anlamda iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde küreselleşme olgusu başlıklar ve sınıflandırmalarla açıklanacaktır. İkinci bölümde ise ulus devlet siyasi örgütlenmesinin ne olduğundan bahsedilecek ve küreselleşme sürecinden sonra ulus devletin ne durumda olduğu üzerinde durulacaktır.