Küresel Politika

Bu çalışma, Doğu Türkistan’lı Alimcan Ablet tarafından, Asya’nın bölgesel gücü olmaktan küresel bir oyuncu olmaya ilerlemekte olan büyük Çin’in, farklı alanlarda kendisine özgü dış politikalarının ve dış ilişkilerinin analizini yapmak amacıyla kaleme alınmıştır.

Bu çalışma, genellikle Çince, İngilizce ve Türkçe yazılı kaynaklardan yararlanılarak, Çin diplomasisinin çok önemli araçlarından biri olan Konfüçyüs öğretileri gibi antik Çin’in barış ve savaş döneminde uyguladığı çeşitli düşünce ve politikalar ışığında, Çin’in uluslararası ilişkiler ve diplomasi tarihini, stratejik riskten korunma politikalarını, anlaşmazlıkların çözümü konusundaki yaklaşımlarını, uluslararası çevre hukuku politikalarını, Çin’in gelişim sürecini ve  Çin’in ekonomik, teknolojik ve askeri sanayi açısından geleceğe bakışını genel hatlarıyla ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma bireysel iddialar ve duygusal yaklaşımlardan kaçınmaya özen gösterilerek hazırlanmıştır. 

Uygur Türkü olan Alimcan Ablet, Çin’in başkenti Pekin’de Dışişleri Üniversitesi’nde Dış Politika eğitimi almış ve Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde master yapmış olup, halen Konya Selçuk Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde doktora programına devam etmektedir.

Küreselleşme Bir bilim insanı Orta Afika'da çalışmalarına başlarken köye davet edilmiştir. Dış dünyadan yalıtılmış bu toplulukta kendilerine özgü birşeyler öğrenme amacıyla gittiği köyde Basic İnstinct (Temel İçgüdü) filminin topluca seyredilmesinden başka bir şey görmemiştir. Üstelik film henüz Londra'da bile vizyona girmemişken! Giddens, bu durumun basit şekilde modern araçların (televizyon, bilgisayar, videolar) yaşamımıza dâhil olmasıyla açıklanamayacağını ifade etmekte ve şunları belirtmektedir: "Biz yaptığımız şeylerin hemen her yönünü etkileyen bir dönüşümler çağında yaşıyoruz. İster daha iyi ister daha kötü yönde olsun, hiç kimsenin tam olarak anlamadığı, ama etkisini hepimiz üzerinde hissettiren bir küresel düzene doğru sürüklenmekteyiz."1 Küreselleşme Asya krizinden itibaren yöneltilen eleştiri ve protestolara rağmen özellikle teknolojik imkanların gelişmesiyle daha geniş alanlarda etkisini hissettirmektedir. Bu sürecin ideolojik veya başka sebeplerle karşısında olmak, dünyanın en büyük GSYH'sine sahip olunsa bile yeterli değildir. Artık bir organizma gibi gelişimi tüm insanların ortak eylemleriyle artmakta olan küreselleşme; köyler, gecekondu mahalleleri, merkezi iş alanları veya yaş grupları fark etmeksizin herkesi dünyanın gündemine yöneltebilmektedir. Malatya'da bir köy kahvesinde ABD başkanlık seçimleri tartışılırken, Travnik'te Çin'in büyüyen güç olarak kendisini tehdit ettiği konuşulmakta, Kum'da bir medrese duvarında sosyal medyanın etkisine dikkat çekilmekte, Buenos Aires üniversitesinde öğrenciler küresel modanın ürettiği kıyafetlerle "küreselleşme"yi eleştirmekte, Hamburg'da G20 zirvesi öncesi küreselleşme karşıtları küresel iletişim araçlarını kullanarak organize olabilmektedir.

ABD yönetiminin Doğu Akdeniz’de hala kapasitesini göstermediğini ve kontrollü bunalım ile sorunların devamını beklediğini görebiliriz. Pasif politikalar ile bölgede kaybettiği mevzi sadece politika değil, ekonomi ve stratejik hamleler ile ikame edilmeye çalışıldı. Özellikle Amerikan odaklı küreselleşmenin tartışıldığı, Transatlantik ilişkilerde Avrupa merkezli bazı yeni söylem ve fikirlerin somutlaşmaya başladığı, ittifak ruhunun sorgulandığı bu dönemde bölgede müttefikler arasındaki problemlerin çözülmemesi ve rakiplerin politika geliştirmede kendilerine sık sık imkan oluşturabiliyor olmasının Amerikan küresel siyaseti için olumlu görünmüyor.

Yeni tip koronavirüsün (Covid-19) uluslararası gündemde yerini almasından bu yana salgının küresel etkileri üzerine çok sayıda fikir yazısına maruz kaldık. Bunların arasında özellikle, ele aldıkları konunun uzmanı olmayan amatör uluslararası ilişkilerciler tarafından kalem alınan büyük bir kısmı, hiçbir şeyin artık eskisi gibi olmayacağını, dünya ekonomik ve siyasal sisteminin hızla değişeceğini, siyaseten otoriter rejimlerin sayı ve etkinliğinin artacağını, ekonomik açıdan küreselleşmenin ve neoliberal kapitalizmin sonunun geldiğini, uluslararası ilişkilerde de önemli güç kaymalarının yaşanacağını iddia ediyorlar. Henüz virüsün ortaya çıkardığı salgının ne kadar süreceğini bilmiyoruz. Tekrarlama veya uzun süreli hale gelme ihtimali halen güçlü gözüküyor. Küresel etkileri ise çok değişken. Gelinen noktada virüsün ilk tespit edildiği günlerde, hatta haftalarda, ortaya koyulan veriler dahi sorgulanıyor, bunlara dayalı ön-kabuller değişiyor. Tüm dünyada doğru bilinenlerin ve alışkanlıkların alt üst olduğu böyle bir ortamda "büyük" analizler üretmek, hele de sistemsel değişimler konusunda kesin sonuçlara varmak için erken olduğu ortada. Yine de isteyen herkes şimdiden birtakım tespitlerde bulunabilir tabii. Fakat bunlardan yola çıkarak, her şey bu kadar değişken iken, bugün yaptığımız ön tespitlerin salgının büyük ölçüde devam edeceğinin anlaşıldığı önümüzdeki aylarda değişmeyeceği varsayımından hareketle, gelecek projeksiyonları yapmak büyük ölçüde yanıltıcı olacaktır.

Türkiye'nin varoluş mücadelesini verdiğini ifade eden Çav, "Batı yıkmak için geldiği müddetçe, Türkiye hep kıyamda olmalı, direnmeli, kuşatmayı yarmalıdır" dedi.
ABD'deki 11 Eylül saldırısından sonra Bush'un "Haçlı Seferi" açıklamasının bugün yaşananların temel nedeni olduğunu ifade etti.
Çav, küresel sisteme karşı Türkiye'nin varlık-yokluk mücadelesi verdiğini sözlerine ekledi.
Türkiye'nin yaşadıkları ABD'nin "Haçlı Seferi" yüzünden 11 Eylül saldırısından sonra ABD Başkanı Bush'un "Haçlı Seferi" açıklamasının bugün yaşananların temel nedeni olduğunu ifade eden Erkan Çav, "Büyük bir tarihe sahip Türkiye sadece kendisini değil, onunla gönül bağı içinde olan ülkeleri de düşünüyor, yanında yer alıyor. Bu yüzden 16 yıldır Haçlı seferlerinin hedefindeyiz" dedi.
Suriye'de yürüttüğü Zeytin Dalı (Afrin) Harekâtı'yla bekasını korumak için kararlılıkla adım atan Türkiye Cumhuriyeti'nin 2002'den beri geçirdiği değişim, hamleler, yerli ve millileşme süreci, bu süreci durdurmaya çalışan küresel güçler ve Türkiye'deki işbirlikçileri tarafından gerçekleştirilen operasyonlar siyasi tarihimizin belki de en önemli olaylarını oluşturuyor. 15 Temmuz Gecesi, Cumhuriyet tarihi boyunca Türkiye'deki siyasî, askerî ve en belirgin olarak ise toplumsal tanımları, algıları, kavramları, süreçleri, teorileri ve pratikleri temelinden değiştiren bir gece oldu. Bu değişimi doğru anlayıp doğru yorumlamak gerekir.

Yayın Tarihi: 13 Şubat 2018