Sağlık Mevzuatı

Ülkemizde sağlık-hastalık alanı ve sosyal teori arasındaki boşluk her geçen biraz daha azalmaktadır. Bu eser genel olarak böyle bir katkı sunma çabasındadır. Çalışma içerisindeki farklı bölümlerde şu tartışmalar yer almaktadır.
Sağlık ve hastalığa ilişkin temel kavramlar izah edilmekte, sağlık sosyolojisinin Türkiye’deki gelişimi üzerinde durulmakta ve daha önce yapılmış çalışmalar ele alınmaktadır. Sosyal teorinin sağlık sosyolojisi alanına uygulanması temel teoriler ekseninde izah edilmekte, sağlık ve onun toplumsal temelleri, kültürel örüntüler dikkate alınarak tartışılmaktadır. Genel bir problem olan sağlık ve hasta iletişimi incelenmekte, Türkiye’de sağlık hizmetlerinin geldiği nokta ve sağlık hizmetlerinin sunumu ele alınmakta, Türkiye’deki sağlık hizmetleri istatistiki bulgular ile gözler önüne serilmektedir.  Genel olarak dünyada sergilenen ideolojilerin sağlık politikalarına yansımasına değinilmektedir. Sosyoloji literatüründeki temel tartışmalardan olan beden sosyoloji ve toplumsal cinsiyet konusu sağlık ve kültür ekseninde eleştirel bir tutumla ele alınmaktadır.
Diğer yandan literatürde pek tartışılmayan sağlık ve din-darlık konusu incelenmektedir. Oldukça popüler hale gelen yaşlılık tartışmaları da sağlık ve hastalık ekseninde ele alınmaktadır. Yoğun entelektüel tartışmalara kapı aralayan biyo-kültürel ve biyo-medikal sağlık perspektifleri üzerinden, sağlık-insan-toplum tartışmaları yürütülmektedir. Küreselleşme ve sağlık etkileşimi eleştirel bir bakış açısıyla, faydaları ve zararları bağlamında ele alınmaktadır. Hasta hakları kavramı üzerinde durulmakta, tıp etiği ekseninde hasta mahremiyeti yeniden tartışılmaktadır. 
Bu tartışma konuları dikkate alındığında elinizdeki eser, konuya ilgi duyan, kendisini bu alanda geliştirmek isteyen ve genel kültür düzeyini yükseltmek isteyen bireyler için rahatlıkla okunabilecek bir eser olmaktadır.

ÖZ
Sosyal güvenlik hukukumuzda; kısa vadeli sigorta hükümleri açısından, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim veya sağlık kurulu raporu ile ilk defa tespit edildiği tarih sonrasında oluşacak; uzun vadeli sigorta hükümleri açısından ise ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra yapılacak yaş düzeltmelerinin sonuç doğurmaması esası getirilmiş bulunmaktadır.
Söz konusu esas ile bireye dair oluşmuş olan statükonun korunması, tahsis hükümlerinin bir temele dayandırılması, bu çerçevede makro planda sosyal güvenlik sisteminin aktüeryal dengesinin korunmasının amaçlanmış olduğu görülmektedir.
Sosyal güvenlik mevzuatına göre, ilk defa sigortalı olduğu tarihte geçerli olunan emeklilik açısından dikkate alınmakta olup, işe giriş tarihinden sonra yaptırılan yaş düzeltmeleri emeklilik hesabında dikkate alınmamaktadır. Yargı içtihatlarında da genel kabul gören ve eşitlik ilkesine uygun bulunan bu hukuki durum çerçevesinde sosyal güvenlik sistemi kaynaklı tahsislerde, tahsisi doğuran olgudan sonra yapılacak yaş düzeltmesi işlemleri bir hüküm ifade etmemektedir. Diğer bir deyişle, sigortalı olduğu tarihten sonra yaşını mahkeme kararıyla büyütenler için erken emeklilik söz konusu olmayacaktır.

Geleneksel  ve tamamlayıcı tıp, “fiziksel ve ruhsal hastalıklardan korunma, bunlara tanı koyma, iyileştirme veya tedavi etmenin yanında sağlığın iyi sürdürülmesinde de kullanılan, farklı kültürlere özgü teori, inanç ve tecrübelere dayalı, izahı yapılabilen veya yapılamayan  bilgi, beceri ve uygulamaların bütünü” olarak tanımlanmaktadır.

ÖZ
5510 sayılı Kanun çerçevesinde uygulanmak olan “beş puanlık işveren hissesi prim desteği” 29.05.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6486 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonrasında genişletilmiş bulunmaktadır. Buna göre yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak için işverenlerce götürülen çalışanlar için beş puanlık teşvikten yararlanmak mümkündür. Ancak bu işçilerin Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan yada sözleşmelerin uzun vadeli sigorta kollarını kapsamadığı ülkelerdeki işyerlerine götürülmüş olması gerekmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu’nca yapılan denetimlerde, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının işyerinde fiilen çalışmadığının tespit edilmesi, başka bir deyişle sahte sigortalı olarak bildirildiğinin anlaşılması halinde, işverenler bir yıl süreyle bu maddeyle sağlanan destek unsurlarından uzaklaştırılacaktır.

ÖZ:
Dünya tıp literatüründe yaygın bir uygulama olan triyaj sistemi Sağlık Bakanlığı mevzuatı gereği Türkiye’de de uygulanmaktadır. Sosyal güvenlik mevzuatı yönünden özellik arzeden bir uygulama olan triyajın uygulanma esasları Sağlık Uygulama Tebliği’nde belirlenmiştir. Buna göre triyaj kapsamında yapılan değerlendirme sonucu yeşil alan muayenesi kapsamına giren sağlık hizmetlerinden katılım payı ve ilave ücret alınabilmekteyken, yeşil alan muayenesi kapsamı dışında kalan acil sağlık hizmetlerinden bu tutarlar alınamamaktadır. Bu uygulamayla, acil hizmetlerindeki gereksiz iş yükünün azaltılması yanında aile hekimliği sisteminin sağlıklı işlemesinin sağlanması ve sevk zinciri sistemine geçiş için sağlık hizmetlerinin olgunlaştırılması hedeflenmektedir. Bu çalışma, triyaj sistemlerinin tanımı ve amaçlarının açıklanması yanında sağlık hizmetleri ve sosyal güvenlik mevzuatı açısında Türkiye’de uygulanan triyaj sisteminin yeri ve uygulama esaslarının derli toplu bir şekilde ortaya konulmasını amaçlamaktadır.
ANAHTAR KELİMELER: Triyaj sistemleri, genel sağlık sigortası, yeşil alan muayenesi, muayene katılım payı, ilave ücret.
ABSTARCT
Triage system which is a common practice in world medical literature, has been also implementing in Turkey according to legislation of Ministry of Health. The implementaion principles of triage system, which constitutes a special practice in terms of social security legislation, has determined in Health Budget Notification Act. Accordingly, as a result of the evaluation carried out with triage system, it can be taken contribution fee and additional charge from the health care services within the scope of green category examinations while those amounts can not be taken from emergency healt care services except green category examinations. With this implementation it is being targeted to reduce the burden of unnecessary work on emergency services, in addition to ensure healthy functioning of the family practioners system and to elaborate the health care services for transition to the referral system. This study aims to explain the definition and objectives of the triage systems alongside to disclosure neatly the position and application principles of triage system in Turkey in terms of health care services and social security regulations.
KEYWORDS: Triage Systems, General Health İnsurance, Green Category Examination, Examination Contribution Rate, Additional Fee.