Prawny akt inkardynacji jest starożytną instytucją prawa w życiu Kościoła. Jest środkiem organizacyjnego powiązania między biskupem a duchownymi i narzędziem dla zachowania porządku w Kościele. Duchowni, jeśli są w potrzebie, mogą zwrócić... more
Prawny akt inkardynacji jest starożytną instytucją prawa w życiu Kościoła. Jest środkiem organizacyjnego powiązania między biskupem a duchownymi i narzędziem dla zachowania porządku w Kościele. Duchowni, jeśli są w potrzebie, mogą zwrócić się do swoich prze-łożonych. Inkardynacja duchownych chroni ich prawa i środki do godziwego życia. Jest również wyrazem związku duchownego z Kościołem partykularnym. Związek ten wyraża duchową przestrzeń dla dyscypliny kanonicznej i gwarantuje społeczności wiernych stabil-nych duchownych. Dla duchownych następnie określa ich kościelną przynależność, chroni ich prawa, godziwie zabezpiecza, ale i wyznacza nad nimi hierarchiczny nadzór.
Catholicism is strongly attached to Polish tradition. It had its unique role in integration and stabilization of people who lived in Wałbrzych after World War II. At that time, priests of Catholic Church played a major role in gathering... more
Catholicism is strongly attached to Polish tradition. It had its unique role in integration and stabilization of people who lived in Wałbrzych after World War II. At that time, priests of Catholic Church played a major role in gathering believers in Polish parishes, which were divided according to German church structures. Rev. F. Apolinary Wałęga and Rev. F. Adolf Iwańciow were among those priests. They came from archdiocese in Lwow. They arrived form Tarnopol and were between 1948-1988 parish priests in parish of SS Angels the Custodians (Świętych Aniołow Strożow)- the biggest and the most numerous parish in Wałbrzych. They were not only priests but also deans of church district in Wałbrzych. The aim of this article is to retain those extraordinary priests in hearts of Wałbrzych residents. The stories of lives of two priests are presented in the article. Those stories are based on documents stored in church and state’s archives as well as diaries of Rev. F. Iwańciow. The history of Wałbrzych priests is an example of history of people from Kresy exiled form mother’s land. After drastic experience of Siberian penal of servitude people very often (Rev. F. Iwańciow) couldn’t return to their homeland and they settle in Wałbrzych. Despite many restrictions imposed by communistic regime, those people attached to the town, worked for the sake of whole community, stimulated spiritual, social and cultural life of its residents.
Biographies of the Clergy of the Kielce Diocese with Primary and Secondary Sources in the Dictionary of Polish Catholic Theologians (Pol. Słownik Polskich Teologów Katolickich). Report on the Work Done Abstract The present report covers... more
Biographies of the Clergy of the Kielce Diocese with Primary and Secondary Sources in the Dictionary of Polish Catholic Theologians (Pol. Słownik Polskich Teologów Katolickich). Report on the Work Done
Abstract
The present report covers the work consisting in compiling biographies of the clergy of the Kielce diocese for the Dictionary of Polish Catholic Theologians. The research began in the 1970s and was published in the form of individual volumes of the dictionary. The first volume was published in 1981. In 2019, the 10th and latest volume was published. Biographies of the clergy from the period of 19th – 21st century were usually prepared by priests belonging to the Kielce scientific community and associated with the Kielce Seminary. In the Middle Ages and in modern times, the area belonging now to the Kielce diocese was part of the Krakow diocese and the Gniezno archdiocese. Biographies of the clergy working in the diocese at that time were usually drawn up by priests not connected with the theological environment active in Kielce. Thanks to the Dictionary, the majority of church writers from the Kielce area who have left behind any publications of scientific value have well documented biographies consisting of a scientific biography supported by primary and secondary sources.
Streszczenie
Sprawozdanie obejmuje prace polegające na opracowaniu biogramów duchowieństwa diecezji kieleckiej do Słownika Polskich Teologów Katolickich. Badania te rozpoczęły się w latach siedemdziesiątych i były publikowane w poszczególnych tomach słownika. Pierwszy tom słownika wydano w 1981roku. W 2019 roku ukazał się najnowszy – 10. tom. Biogramy duchowieństwa z czasów funkcjonowania diecezji kieleckiej XIX-XXI wiek były zwykle opracowywane przez duchownych należących do kieleckiego środowiska naukowego związanego z Seminarium Duchownym w Kielcach. Tereny diecezji kieleckiej w średniowieczu i w nowożytności wchodziły w skład diecezji krakowskiej i archidiecezji gnieźnieńskiej. Biogramy duchowieństwa działającego w tamtym czasie zwykle były sporządzane przez księży nie związanych ze środowiskiem teologicznym działającym w Kielcach. Dzięki słownikowi większość kieleckich pisarzy kościelnych, którzy pozostawili publikacje odznaczające się walorami naukowymi, posiada dobrze udokumentowane biogramy złożone z życiorysu naukowego, bibliografii podmiotowej i przedmiotowej.
The app roach of the chapter in Kamień (Cammin in Pomm ern) diocese toward Protestantism and a restructuration of the Church in stitution in the Duch y of Pomerani a until the mi d-16th century Summary The author presents an important,... more
The app roach of the chapter in Kamień (Cammin in Pomm ern) diocese toward Protestantism and a restructuration of the Church in stitution in the Duch y of Pomerani a until the mi d-16th century Summary The author presents an important, and so far not systematically researched, problem of the approach of the chapter in Kamień diocese to Lutheranism and the Church reform introduced 1534/35 by dukes Barnim IX and Phillip I in the Duchy of Pomerania. Initially the stance of the chapter to the Reformation was hostile supporting the activities of the Catholic bishop Erasmus von Manteuffel (1521–1544) against first propagators of Luther’s doctrine. However, already in the 1530s the approach of prelates and cannons to Lutheranism was gradually changing. 1533 the chapter employed a first Lutheran preacher which shows that the supporters of the Reformation already gained ground there. Despite this decision the chapter opposed the Church reform introduced by the Pomeranian dukes and through many years protested against the “Church Ordonnance” (Kercken Ordeninge) compiled by Johannes Bugenhagen in 1535. Only under the ducal pressure it accepted the new regulations in 1539. From this year forward the real head of the chapter was the superintendent of Szczecin (Stettin) Paul vom Rode. After the demise of Erasmus von Manteuffel the chapter elected as a new bishop Johannes Bugenhagen according to the will of the Pomeranian dukes. Because Doctor Pomeranus did not accept the bishopric a Stettiner chancellor Bartholomäus Suawe (1494–1566) became a new bishop who in October 1545 subordinated to the ducal authority the territory so far remaining under the rule of Kaminer chapter. This led to the emergence of the unitary Pomeranian Protestant Church. The Protestant reform and all changes resulting from that had survived despite the policies by the next bishop of Kamień Martin von Weiher (1549–1556).
Księgozbiór kapituły kieleckiej znajduje się obecnie w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Rękopisy i druki kapitulne przechowywane wcześniej w katedrze zostały przeniesione do biblioteki seminaryjnej zapewne w latach... more
Księgozbiór kapituły kieleckiej znajduje się obecnie w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Rękopisy i druki kapitulne przechowywane wcześniej w katedrze zostały przeniesione do biblioteki seminaryjnej zapewne w latach 70. XX wie-ku 1. Rękopisy zostały oddzielone od druków i cały ich zbiór połączono z rękopisami biblioteki seminaryjnej. Druki kapitulne zostały umieszczone w jednej szafie, która znajduje się w sali ze starymi drukami zaliczanymi do poloników. Starodruki w seminaryjnej bibliotece mają dwa ciągi sygnatur i analogicznie dwa magazyny. Polonika opatrzono własnym ciągiem sygnatur i przechowywane są one w oddzielnym magazynie (mniejszym). Starodruki obce, oznakowane również własnym ciągiem sygnatur, przechowywane są w oddzielnym magazynie (większym). Szafa z drukami kapitulnymi znajduje się w sali poloników, stoi przy ścianie pomiędzy dwoma oknami. Druki kapitulne nie zostały podzielone na stare i nowe. Stanowią jeden zbiór i posiadają własny ciąg sygnatur. Jest to odrębny od poloników ciąg. Są więc w bibliotece seminaryjnej trzy ważne ciągi sygnatur: dla poloników, druków obcych i druków kapitulnych. Starodruki kapitulne obejmują ciąg sygnatur od sygnatury K.001 do K.00235. Niestety, nie umieszczono kart katalogowych księgozbioru kapitulnego w oddzielnej szufladzie. Karty są rozproszone (według alfabetu) po wszystkich szufladach z kartami 10 000 starodruków biblioteki seminaryjnej. Niepotrzebnie i bezcelowo utrudniono w ten sposób badania nad starodrukami kapitulnymi. Należałoby bowiem wśród 10 000 kart szukać tych sygnatur, które rozpoczynają się od oznaczenia K.00. Złożenie starodruków kapitulnych w jednej szafie stanowi jednak niezwykle fortunną okoliczność, przyczynia się do ograniczenia mozołu i usprawnia badania. Faktycznie więc biblioteka kapitulna nie została rozproszona. Inkunabuły kapitulnej biblioteki zostały w przeszłości skatalogowane, sporządzone karty oddzielono od kart inkunabułów biblioteki seminaryjnej. Ułatwia to w znacznym stopniu poszukiwania. Na kartach katalogowych są jednak błędy. Ponadto, jak się okazało,
W artykule zaprezentowana została sylwetka jednego z najważniejszych przedstawicieli soleckiego duchowieństwa w dobie przedrozbiorowej. Poza prezentacją życiorysu kapłana omówieniu podlegał również stan badań nad pochówkami wewnątrz... more
W artykule zaprezentowana została sylwetka jednego z najważniejszych przedstawicieli soleckiego duchowieństwa w dobie przedrozbiorowej. Poza prezentacją życiorysu kapłana omówieniu podlegał również stan badań nad pochówkami wewnątrz kościoła pw. św. Stanisława BiM w Solcu Kujawskim oraz na przykościelnym cmentarzu. Postać soleckiego duchownego została również wpisana w szeroki kontekst kultury funeralnej XVIII w. Opowieść o ks. Wojciechu Lipińskim zwieńczona jest próba zrekonstruowania przebiegu ceremonii pogrzebowej duchownego.
The article shows various expressions of patriotism and its relationship to nationalism in historical terms. There are two non-competing definitions of patriotism issued in Polish public discourse. The first one presupposes accompanying and... more
The article shows various expressions of patriotism and its relationship to nationalism in historical terms. There are two non-competing definitions of patriotism issued in Polish public discourse. The first one presupposes accompanying and even participation in military resistance against an outside enemy, the second consist in organic work – that is in grass-root activities. The Polish Catholic Clergy actively participated in both national uprisings and in organic work. Nowadays the Polish Catholic Clergy plays a role of a memory organizer within a framework of unifying Europe and its tendency to forget or even blot out its history.
FATHER JOHANNES LIEBELT – THE REVEREND OF GERMANCATHOLICS IN WAŁBRZYCH To continue the important industrial production and coal mining in the Walbrzych area of Lower Silesia the Polish authorities found it necessary to maintain a... more
FATHER JOHANNES LIEBELT – THE REVEREND OF GERMANCATHOLICS IN WAŁBRZYCH
To continue the important industrial production and coal mining in the Walbrzych area of Lower Silesia the Polish authorities found it necessary to maintain a significant German population. A large proportion of these highly skilled and experienced workers were of the Roman Catholic faith. Their spiritual wellbeing continued to be served by German priests after the end of of he Second World War as appointed by Church authorities. The priest Johannes Liebelt (1889–1963) was the longest serving spiritual leader for this con-fessional group, a strong advocate of German identify for his flock. Providing stimulation for their cultural and educational lives Liebelt was active in the entire Lower Silesian region until 1959. Particularly intere-sted in liturgical restoration he was a strongly involved in the „Una Sancta” and „Quickborn” movements. Largely biographical in nature this article looks at the vicissitudes of Liebelt’s life, his birth in Boleslawiec to his final days in Heidelberg in Western Germany. In particular his work as a parish priest in Lautawerk Lusiatia; his collaboration with Max Joseph Metzger in Meitingen; the time he spent in Rachowice near Gliwice and his service as a chaplain of a hospital in the Festung Breslau.
The process of realisation of the reform of the Italian system of remuneration of the clergy according to the Concordat of 1984 The present Italian system of the remuneration of the Catholic clergy, which is the consequence of the... more
The process of realisation of the reform of the Italian system of remuneration of the clergy according to the Concordat of 1984
The present Italian system of the remuneration of the Catholic clergy, which is the consequence of the reform initiated by the 1984 Agreement modifying the Lateran Concordat, constitutes one of the most important attempts to realise Can. 1274 § 1 of the Code of Canon Law of 1983. However, not only the solutions of which it consists, but also the procedure of elaborating and enacting these solutions – which is the subject of the present study – deserve careful attention. The process of the realisation of the reform under discussion appears to be an inspiring example of loyal and effective collaboration between the State and Church authorities in establishing norms that are valid in both legal orders, while expressly appreciating the role of the national Bishops’ Conference. What is especially noteworthy on the part of the Church are the procedural decisions that result from seeking balance between the due respect for the rights of individual diocesan bishops and the Plenary Assembly of the Bishops’ Conference on the one hand, and the need to act efficiently on the other (sometimes according to the rules established at hoc, with no apparent basis in the norms of the Code of Canon Law). The open explanation of the decisions made by the Church authorities to all interested subjects played an important role as well. The conducted analyses lead to the conclusion that all the factors mentioned above were adequately balanced. As a consequence, the solutions used in Italy can constitute a useful point of reference for similar processes undertaken in other countries.
God’s Mighty Fortress – A former protestant Martin Luther Church in Sobięcin, Wałbrzych. The XIXc. industrialization led to an increase in population of Wałbrzych Industrial District, especially in an area of a former village Sobięcin... more
God’s Mighty Fortress – A former protestant Martin Luther Church in Sobięcin, Wałbrzych.
The XIXc. industrialization led to an increase in population of Wałbrzych Industrial District, especially in an area of a former village Sobięcin (German: Hermsdorf). Since 1951 it is a district of Wałbrzych. Spiritual needs of the inhabitants resulted in an erection of two churches. Even though Sobięcin was dominated by Lutheran believers, Martin Luther church wasn’t erected till 1914 which was in response to the erection of Catholic church of St. Joseph in 1910. The article depicts, both the history of the Protestant church since it was erected until nowadays as well as the history of the local Protestant parish. In the presentation of the decor and furnishings of this modernist temple, the altar (Orgelkanzelaltar) was particularly described, attempting to interpret its ideological programme. Seperately, with particular attention the organ by Schlag & Sohne firm from Świdnica (opus no. 1015) has been presented. They were translocated after 1962 to St. Trinity-Church in Szczecin, after that renovated by a German Association Verein zur Erforschung und Erhaltung schlesischer Orgeln e.V. The desecrated Protestant church in Sobięcin was taken over by state authorities, currently owned by a private foundation. Devastated is falling into ruin.
[Rec.] Krzysztof Charamsa, Kamień węgielny. Mój bunt przeciw hipokryzji Kościoła, przełożyła Aleksandra Lasota-Sîrghi, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2017, ss. 320.