Kościół

Diecezja tarnowska, która niesie w sobie dziedzictwo Kościoła Krakowskiego cechuje się wielką pobożnością widoczną w kulcie świętych pańskich a szczególnie Matki Bożej. Na jej terenie znajdują się także miejsca związanie ze świętym Jakubem. Są nimi kościoły w Brzesku, Tuchowie, Podegrodziu i Rozdzielu. W tych miejscach kult apostoła rozwija się przez dbałość o materialne oznaki jakimi są elementy sztuki sakralnej: obrazy, figury, witraże, malowidła oraz relikwie. Kult świętego rozwija się w diecezji tarnowskiej dzięki obchodom roku jakubowego, który w kościołach był związany z przywilejem odpustu. Przez diecezję tarnowską przechodzą także szlaki Droga św. Jakuba Via Regia oraz Beskidzka Droga Świętego Jakuba.

Niniejsze studium przedstawia zagadnienie kultu świętego Jakuba Apostoła
w świetle analizy teologiczno–historycznej. Celem rozprawy jest prezentacja historii kultu Jakuba Starszego i ukazanie jego aspektów teologicznych oraz znaczenia dla współczesnego życia religijnego oraz teologii. Przedmiotem rozprawy jest życie świętego Jakuba zaprezentowane w kontekście danych biblijnych oraz apokryficznych, historyczny rozwój kultu Apostoła w Santiago de Compostela,a także innych częściach Europy.Szczególny nacisk położono na omówienie zagadnieniafenomenu ruchu pątniczego do grobu Apostoła. W dalszej części pracy zostaje poddany analizie kult świętego Jakuba w Polsce począwszy od średniowiecza, z uwzględnieniem elementów tego zjawiska pojawiających się w hagiografii i kaznodziejstwie. Ostatni rozdział prezentuje nauczanie papieskie dotyczące postaci świętego Jakuba i pielgrzymowania do jego sanktuarium w Composteli, zwłaszcza w świetle wypowiedzi papieży Jana Pawła II i Benedykta XVI. Ukazano także zarys rozwijającego się współcześnie kultu świętego Jakuba zwłaszcza jego aspektów teologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem rzeczywistości polskiej.
Praca powstała w oparciu o wypowiedzi Magisterium Kościoła, literaturę historyczną i teologiczną, a także zebrane materiały konferencyjne poświęcone tej tematyce.

Nauka o nakładaniu rąk? Co to jest? Z czym nakładanie rąk jest związane?
Z pewnością, z wszystkich siedmiu tematów Pierwszych Zasad Nauki Bożej, ten temat jest najmniej znany. W chrystiańskiej literaturze w naszym języku (i nie tylko w naszym) nie można właściwie znaleźć niczego satysfakcjonującego na temat nakładania rąk. Czasami odzywają się jakieś echa tego tematu, ale związane są one na ogół z czymś bardzo mistycznym i tajemniczym. A jednak nauka o nakładaniu rąk zaszeregowana została przez piszącego pod natchnieniem Ducha Świętego autora Listu do Hebrajczyków do Pierwszych Zasad Nauki Bożej. Jest to więc „chrystiańskie mleko“. Dlaczego zatem pisze i mówi się tak mało na ten temat? Wynika to być może z obawy przed dotykaniem czegoś, co inni mocno wypaczyli albo też z niedoceniania tego zagadnienia.
Po modlitwach, przemyśleniach, studiach i analizach doszedłem do wielu ciekawych – moim zdaniem – wniosków, z którymi chcę się dzielić.

This article describes the architecture of the Opinogora church, inclusive of its crypts. The church was funded in the 20s of the 19th century by General Wincenty Count Krasiński in the shape of classicist rotunda, its architect unknown. Since its very beginnings, the Opinogora church has had an adjacent sepulchral chapel belonging to the Krasiński Family, in which the mortal remains of the Polish national poet Zygmunt Krasicki rested. In the 70s of the 19th century, the rotunda was replaced by a currently standing neoclassical temple, whose architect was Wincenty Rakiewicz.

The purpose of the article is to draft a proposal for a conceptual change in religious education in Poland in such a way, that the teaching of religion during „accelerated” secularization is close to the needs of children and young people, and that it remains to the tasks set by the Church. The proposed informational and educational model of religious education, whose core in the Polish context could be the personalist pedagogy of dialogue by J. Tarnowski, assumes not only the specificity and integrity of social phenomena and individual experiences, but its implementation would allow linking in their assumptions problems that students struggle with their families, as well as „building bridges” between different worldviews.

Kościelne Wspólnoty Podstawy (CEBs) to fenomen eklezjalny, który charakteryzuje Kościół w Ameryce Łacińskiej. Potencjał ewangelizacyjno-misyjny wraz CEBs nabiera nowego znaczenia – jako praxis, która wypływa z rzeczywistości życia i doświadczenia życiowego. Grupy CEBs są usytuowane w tym samym środowisku życia i funkcjonowania,
a członkowie pochodzą z tych samych sektorów populacji. Stąd mogą być przykładem przejścia od biernego otrzymywania do uczynienia z siebie aktywnego podmiotu własnej ewangelizacji, która wypływa z nieustannego kontaktu ze słowem Bożym, medytowanym w konkretnym życiu ludu Bożego. Gdzie konsekwentna wiara domaga się nieustannego
osobistego nawracania się, lecz także stopniowej transformacji struktur społecznych.

Artykuł przedstawia Kościół - Eklezję jako wspólnotę, która tworzy się w dynamice relacji dialogicznych zachodzących między osobami Boskimi i ludzkimi. Taka struktura wspólnoty eklezjalnej skłania do stosowania w teologii metody uformowanej na dialogice. w artykule wyjaśniono tę kwestię.

Artykuł opublikowany w: „Studia Gnesnensia” t. 30, (2016), s. 181-195

Laikat w Kościele. Refleksje teologiczne na kanwie Lumen gentium Pięćdziesiąt lat po Soborze Watykańskim II skłania do podjęcia refleksji nad recepcją nauczania Kościoła. Laikat w Kościele jest jednym z tematów, który szczególnie potrzebuje podsumowania, gdyż określa soborowe wyzwanie dla kato-lików pokolenia posoborowego. Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie istotnych aspektów apostolskiej aktywności laikatu. Bazą źródłową jest konsty-tucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium 1 , a także dekret o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem 2 będący dokumentem uszczegółowiającym wytyczne zawarte w konstytucji. W pierwszym punkcie przedstawiono laikat jako eklezjalną grupę wiernych świeckich chrześcijan. W drugim, jako stan kościelny biorący udział w potrójnej funkcji Chrystusa-prorockiej, królewskiej i kapłańskiej. W ten sposób nakreślono podstawę do wniosków wskazujących na soborową wizję udziału laikatu w zgromadzeniu liturgicznym (punkt trzeci) oraz reprezentacji Eklezji wobec świata (punkt czwarty). Teologiczne analizy nauczania soborowego dotyczącego świeckich pozwoliły wypracować tezę o po-wołaniu eklezjalnym, które uwidacznia się w aktywności apostolskiej świeckich (punkt piąty), rozpoczynającym się w cnotach teologalnych (punkt szósty) oraz realizowanym w cnotach eklezjalnych-uwidaczniających się w apostolskiej perspektywie powołania chrześcijańskiego (punkt siódmy). Istotny wątek so-1 Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele "Lumen gentium" (21 XI 1964), w: Sobór Watykański II. Konstytucje-dekrety-deklaracje. Tekst polski, nowe tłumaczenie, Poznań 2002, 104-166 (dalej: KK). 2 Sobór Watykański II, Dekret o apostolstwie świeckich "Apostolicam actuositatem" (18 XI 1965), w: Sobór Watykański II. Konstytucje-dekrety-deklaracje. Tekst polski, nowe tłumaczenie, Poznań 2002, 377-401 (dalej: DA). Dr hab. Katarzyna Parzych-Blakiewicz (ur. 1968 r.); profesor nadzwyczajny, kierownik Katedry Teologii Dogmatycznej i Fundamentalnej Wydziału Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie;

Źródło: Paweł Tarasiewicz, Filozofia kultury polskiej w ujęciu Mieczysława A. Krąpca OP, „Człowiek w kulturze” 19 (2007), s. 163-177 [ISSN 1230-4492] ● Kultura polska nie jest ostatecznym celem życia ludzkiego, lecz jawi się jako cenny instrument rozwoju człowieka. Podjęte rozważania uzasadniają takie twierdzenie na trzy sposoby. Najpierw, koncentrując się na istocie polskości, wydobywają z niej na światło dzienne humanizm zachodniego chrześcijaństwa, wyrażający się w formie racjonalno-emocjonalnej wolności oraz tolerancji i otwartości. Następnie, poszukując ostatecznych racji istnienia kultury polskiej, odnajdują je w korelacji takich czynników, jak określony skład personalny, specyfika ziemi ojczystej oraz swoistość doświadczeń dziejowych. Wreszcie, rozpatrując związek polskości z tym, co transcendentalne, odkrywają w niej parametry kultury narodowej, stanowiące realną podstawę nie tylko do dialogu międzykulturowego, lecz przede wszystkim do udziału w pomnażaniu bogactwa kulturowego ludzkości.

Artykuł „Przedreformacyjna teologia Jana Husa” przedstawia w części pierwszej życie i dzieło Jana Husa, wskazując zaangażowanie czeskiego teologa w XV-wieczny czeski ruch reformatorsko narodowy. Część druga artykułu skupia się na prezentacji treści najważniejszego działa teologicznego Jana Husa – traktatu De ecclesia – wskazują m. in. na zastosowane tam pojęcie Kościoła jako wspólnoty wybranych oraz krytykę redukcji pojęcia Kościoła do jego formy instytucjonalnej. Część trzecie zaś przybliża jak osoba i dzieło Jana Husa było przyjmowane przez wittenberską Reformację, a szczególnie Marcina Lutra, który w swym stosunku do czeskiego reformatora przeszedł ewolucję od początkowej niechęci po uznanie ruchu reformacyjnego za kontynuację rozpoczętego w Pradze dzieła.

Imię Jahwe „Jestem, który Jestem” wyraża istotę Boga. W sensie biblijnym oznacza Boga, który „jest” ze swoim ludem. W sensie filozoficznym oznacza pełnię istnienia. W Starym Testamencie imię to zostało objawione Mojżeszowi. W Nowym Testamencie objawieniem imienia Bożego jest Jezus – Jehosua: Jahwe jest zbawieniem. Jezus używa formuły objawieniowej „Ja jestem”, identyfikując się ze swoim Ojcem i wskazując na swoje mesjańskie posłannictwo. Objawieniem imienia Bożego jest Modlitwa Pańska, w której Bóg jest określony jako Ojciec, wiąże się również z nim jedno z wezwań modlitwy będące prośbą o uświęcenie imienia Bożego. Przykazanie nakazuje szacunek dla imienia Bożego i całej rzeczywistości sakralnej. Zabrania ono używania go do błahych spraw, a tym bardziej do składania kłamliwych przysiąg lub wypowiadania przekleństw. Imię Boże powinno być wzywane z najwyższym szacunkiem, w czasie modlitwy z rozwagą i sprawiedliwością.

Status teologii jako dziedziny nauki był i jest przedmiotem dyskusji. Wątpliwości budzi specyficzny status teologii ze względu na fakt jej powiązania z autorytetem Bożego objawienia, a jednocześnie z autorytetem Kościoła opartego na posłuszeństwie wiary. Podobnie dyskutowany był i jest status filozofii chrześcijańskiej w całości myśli filozoficznej.

Artykuł ma na celu ukazanie specyficznych czynników, które wpływają na utrzymanie zdrowia psychicznego w życiu i pracy księży katolickich. Każdy człowiek spotyka się w swoim życiu ze stresem, który może wpływać mobilizująco lub niszcząco. W tym drugim przypadku, aby utrzymać równowagę psychiczną, należy korzystać z zasobów – zewnętrznych i wewnętrznych – które pozwalają przed nim się obronić. Artykuł nie tylko definiuje owe zasoby, ale przybliża też specyficzne przestrzenie w pracy księży rzymskokatolickich, które mogą utrudniać utrzymanie higieny zdrowia psychicznego. Stara się także uwrażliwić na konieczność dbania o higienę zdrowia psychicznego, jako niezbędnego elementu potrzebnego do osiągnięcia równowagi psychicznej.

The aim of this article is to present specific factors which influence the maintenance of mental health in the life and work catholic priests. Everyone of us has contact with stress in our life or work. It can affect us in a good or bad way. If we want to maintain mental health, we have to use our internal and external resources. The article not only defines those resources, but also sketches those situations, in which catholic priests are particularly exposed to stress, which makes difficult the maintenance of mental health. It helps us also to understand better the specificity of their life and tries to make us more aware regarding the hygiene of mental health.

Źródło: Paweł Tarasiewicz, Świadectwo jako wyraz tożsamości chrześcijańskiej (kilka uwag filozoficznych), w: Chrześcijańskie świadectwo wczoraj i dziś, red. ks. W. Guzewicz, M. Radziłowicz, ks. S. Strękowski, Wydawnictwo „Adalbertinum”, Ełk 2013 [ISBN 978-83-60737-30-9], s. 9-26.

Man is constantly confronted with the question about God and has the knowledge that what is absolute is not fully linguistically available. In this perspective, speaking about God is always a struggle with the question about the meaning of our humanity, about the meaning of faith and unbelief, the sense of life in the earthly and eternal dimension. Once, God was the guarantor of order and harmony in terms of values, social relations, rules of thinking and the physical world. Today, this understanding of order has been disturbed, and all attempts to scientifically approach absolute reality always fail. L. Kołakowski is an agnostic, but also an apologist from the outside in relation to Christianity, and therefore someone who has reasons for and against absolute reality.

Chiesa come comunita di salvati - un approccio alla comprensione deH’assioma: „extra ecclesiam nulla salus”
(Sommario)
La piu antica tradizione della Chiesa e univoca nel ripetere che la Chiesa sia una comunita di salvati. Chi morra come il suo membro, non sara sottoposto al giudizio, perche e gia risorto in prima risurrezione (batte- simale). Chi non ne appartiene, non e salvato sulla terra, ma puó esserlo dopo il giudizio universale. Con san’Agostino e awenuta un’identificazione della Chiesa sulla terra con la Chiesa dei salvati nell’ Ea%axov e sie fatta strada la credenza nelFimpossibilita della salvezza etema dei non battezzati. Parallelamente la Chiesa pian piano smetteva di predicare la Buona Novella sulla salvezza che „scende” dal cielo, centrandosi sulla predicazione della speranza della salvezza futura e condizionata dalFoperare umano.

Szkic stanowi przegląd inscenizacji Dziadów Adama Mickiewicza ostatniej dekady. Autorka pisze o fenomenie niezwykle silnej obecności dramatu Mickiewicza na polskich scenach w latach 2010–2020, wskazuje na moment założycielski tej tendencji, jej punkt kulminacyjny i zmierzch. Więcej uwagi poświęca spektaklom w reżyserii Pawła Wodzińskiego, Radosława Rychcika, Pawła Passiniego i Michała Zadary, skupiając się nie tyle na ich dogłębnej analizie, ile na wskazaniu przeoczonego przez recenzentów albo widocznego dopiero z dzisiejszej perspektywy potencjału krytycznego.

The attempt to define Christianity, according to Leszek Kołakowski, raises some controversy. The church exists between heaven and earth. He is the depositary of grace and protector of God’s laws on earth. Christians are obliged to follow and proclaim the values, which flow directly from the Gospel. Focusing on another human, means, that the Church, can not remain apolitical and remain silent, when the rights of the weakest are violated and the boundary between good and evil of evil is blurred. The Church as a part of culture should take responsibility for the political sphere of human activity.

The problem of Jesus Christ is rarely mentioned in the writings of L. Kołakowski. The Polish philosopher, although he saw Jesus as a man – a “prophet and reformer” – rather than God, takes the attitude of an “outside-apologist” towards Christ, that is, he outlines his image, and thus also an image of Christianity, “compatible” with the philosophical mind unbeliever. In this sense, the will to understand the mission and work of Jesus Christ is an extremely original page in the writings of L. Kołakowski. In addition, a closer acquaintance with the intellectual legacy of this outstanding thinker in this area may be a source of impulses and inspiration for Christians themselves, agnostics, and even atheists, who persistently seek answers to their questions about the personal God or the meaning and purpose of human life.

Christianity brings a number of essential values into the social culture and above all, the concept of man open to transcendence. It inspires commitment to justice and common good. It also proclaims the concept of one’s complete development. As for the free market, it offers social relations marked with trust. As far as the environmental protection is concerned, it stresses the need for human ecology. When it comes to globalization, it promotes the idea of fraternity based on the fatherhood of God, the Father of all the people

“Crisis” is a word that for decades has been one of the most commonly used nouns in the public sphere. According to L. Kolakowski, all the phenomena in which we see the crisis and even the fall of Christianity are not unequivocal. The particularly dangerous form of the crisis and secularization of the Christian world according to the Polish philosopher is the blurring of the boundaries between the sacred and the profane. The action of the Church itself is often the cause of this situation. L. Kołakowski’s views on Christianity and his crisis are cautious. The philosopher is not afraid of an early fall of Christianity; on the contrary, he goes to say that religion can never die.

Po swoim wyborze na Stolicę Piotrową Papież Franciszek bardzo szybko wszedł w świat młodych ludzi i zaskarbił sobie ich zaufanie. Nawiązał z nimi życzliwy, ale i wymagający dialog, który sprawił, że dla wielu stał się ważnym punktem odniesienia oraz przewodnikiem i towarzyszem po drogach wiary i życia. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie głównych treści papieskiego nauczanie skierowanego do młodzieży oraz zadań, jakie stawia Franciszek młodemu pokoleniu chrześcijan w Kościele i w świecie. Studium przedmiotu objęło analizę oficjalnych dokumentów i wypowiedzi papieża Franciszka, jakimi są coroczne Orędzia na Światowy Dzień Młodzieży, homilie podczas Mszy św. w uroczystość Niedzieli Palmowej (która w Kościele obchodzona jest również jako Światowy Dzień Mlodzieży w wymiarze diecezjalnym), przemówienia i homilie ze Światowych Dni Młodzieży w Rio de Janeiro i w Krakowie oraz List do młodych z okazji przygotowania Documento Preparatorio XV Zgromadzenia Ogólnego Zwyczajnego Synodu Biskupów na temat «Młodzież, wiara i rozeznanie powołania». W ich świetle wyszczególniono następujące zagadnienia: 1) Młodość; 2) Misja młodych w Kościele; 3) Misja młodych w świecie.

Patriotyzm jest godziwą miłością do własnego narodu, a kultura narodowa jest środowiskiem osobowego rozwoju człowieka. Zatem wymogiem sprawiedliwości wobec wspólnoty, która nas ukształtowała, jest trwanie w narodzie oraz solidarność i miłość do niego. Istotnym obowiązkiem każdego człowieka jest wychowanie patriotyczne. Ważną rolę w tym procesie odgrywa roztropna polityka historyczna. Do środowisk wychowania patriotycznego należą: rodzina, szkoła, ludzie kultury, harcerstwo, organizacje pozarządowe i samorządowe, a także grupy związane z wydarzeniami sportowymi oraz rekonstrukcjami historycznymi. Z podstawą patriotyzmu łączą się wymogi uniwersalizmu: otwarcie i szacunek wobec osób należących do innych tradycji, kultur, wspólnot posługujących się innym językiem

W publikacji autor zamierza ukazać duszpasterstwo katechetyczne, które realizowane jest poprzez działalność Sarepty. Dyrektorium ogólne o katechizacji mówi o tym, że różne ruchy i stowarzyszenia, które rozwijają się w Kościele partykularnym, mają na celu niesienie pomocy
uczniom Chrystusa w ich misji w świecie i w Kościele. Dyrektorium wyjaśnia także charakter stowarzyszeń i ruchów: „We wszystkich tych stowarzyszeniach i ruchach, w celu głębokiego kultywowania podstawowych wymiarów życia chrześcijańskiego, narzuca się konieczna formacja, dokonująca się w taki czy inny sposób: Każde bowiem z tych zrzeszeń za pomocą sobie właściwych metod umożliwia formację głęboko wszczepioną w doświadczenie życia apostolskiego,
a równocześnie daje okazję do integracji, ukonkretnienia i bliższego określenia formacji otrzymywanej przez swoich członków od innych osób i wspólnot. Katecheza jest zawsze podstawowym wymiarem w formacji każdego świeckiego. Dlatego też stowarzyszenia i ruchy na
ogół rezerwują sobie odpowiedni czas na katechezę. Nie jest ona bowiem alternatywą dla formacji chrześcijańskiej, jakiej one dostarczają, ale jest jej istotnym wymiarem”. W kolejnym punkcie
Dyrektorium uzupełnia tę informację o stwierdzenie: „Należy uwzględniać własną naturę katechezy, rozwijając całe bogactwo jej treści przez potrójny wymiar słowa, pamięci i świadectwa (doktryna, celebracja i zaangażowanie życiowe). Katecheza, bez względu na miejsce, w jakim jest realizowana, jest przede wszystkim organiczną i podstawową formacją wiary. Powinna więc obejmować poważne studium nauki chrześcijańskiej oraz stanowić poważną formację religijną otwartą na wszystkie elementy życia chrześcijańskiego”3. Trzeba podkreślić, że ruch, jakim jest Sarepta, w doskonały sposób odzwierciedla założenia podane przez Dyrektorium. Poprzez badanie
zagadnień związanych z Sareptą autor zmierzać będzie do udzielenia odpowiedzi na pytania: w jaki sposób zrodził się ten ruch?, czy i w jaki sposób wpłynął on na rozwój katechetyczny i wychowawczy młodzieży greckokatolickiej w Polsce? Autor pragnie również odpowiedzieć na
pytanie, w jaki sposób realizowane są cele Sarepty i jakie są jej największe problemy? Ma również zamiar zaproponować nowe kierunki jej rozwoju.

Patriotyzm jest godziwą miłością do własnego narodu, a kultura narodowa jest środowiskiem osobowego rozwoju człowieka. Zatem wymogiem sprawiedliwości wobec wspólnoty, która nas ukształtowała, jest trwanie w narodzie oraz solidarność i miłość do niego. Istotnym obowiązkiem każdego człowieka jest wychowanie patriotyczne. Ważną rolę w tym procesie odgrywa roztropna polityka historyczna. Do środowisk wychowania patriotycznego należą: rodzina, szkoła, ludzie kultury, harcerstwo, organizacje pozarządowe i samorządowe, a także grupy związane z wydarzeniami sportowymi oraz rekonstrukcjami historycznymi. Z podstawą patriotyzmu łączą się wymogi uniwersalizmu: otwarcie i szacunek wobec osób należących do innych tradycji, kultur, wspólnot posługujących się innym językiem

W artykule podjęto zagadnienie relacji Kościoła do kultury. Kościół i kultura są związane z osobą ludzką. Kierują także człowieka do świata wartości: dobra, prawdy, piękna. Związane są więc z celowym i odpowiedzialnym działaniem ludzkim. Kościołowi zależy na tym, aby aktywność człowieka oparta była na zasadach ewangelicznych. Dlatego podejmuje dialog z kulturą. Dialog rozumiany jest tu jako wyraz zainteresowania, inną niż chrześcijańska, kulturą i uznanie jej wartości. Kościół pragnie kulturę ubogacić prawdą płynącą z pełni Objawienia w osobie Jezusa Chrystusa. Celem zaś działania Kościoła jest dobro każdego człowieka ze względu na powszechne dzieło Odkupienia.