narracja

Przedmiotem artykułu jest adaptacja metaleptycznych i metafikcjonalnych elementów  powieściowej  Serii  niefortunnych  zdarzeń  Lemony’ego  Snicketa  (1999–2006)  w powstałym na jej podstawie serialu (2017–2019). Celem autorki jest wykazanie, w  jaki  sposób  poglądy  twórców  na  właściwości  medium  filmowego  wpłynęły  na  redukcję tych elementów, eksplicytację i ujednoznacznienie sensów tekstu źródłowego oraz poddanie fabuły tradycyjnym konwencjom narracyjnym

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, do którego typu tekstów należy instrukcja gry planszowej. Według różnych badaczy instrukcja jest tekstem użytkowym o charakterze urzędowym lub naukowym. Instrukcje przygodowych gier planszowych wykazują jednak cechy charakterystyczne dla tekstów literackich. Zostały wzbogacone m.in. o narracyjne fragmenty, styl artystyczny oraz zatarcie granicy między fikcją a rzeczywistością. Mimo to instrukcja pozostaje tekstem użytkowym z dyskursu poradnikowego, dla którego dydaktyzm odgrywa kluczową rolę. SŁOWA KLUCZOWE: tekst użytkowy, tekst literacki, instrukcja gry planszowej, przygodowe gry planszowe, narracyjność INSTRUCTION OF BOARD GAME-FUNCTIONAL TEXT OR LITERARY TEXT? ABSTRACT: The article focuses on board games' instructions and addresses the question of the text type they belong to. In various research instruction is categorized as a functional text with official or scientific character. However, adventure board games' instructions show characteristics of literary texts, e.g. narrative segments, artistic style and blurring the boundary between reality fictional world. Despite those facts instructions still remain functional texts conforming to guideline discourse, in which didacticism plays a central role. W ostatnich latach można zaobserwować na powrót wzmożone zainteresowanie grami planszowymi. Powstaje coraz więcej tytułów, otwiera się kawiarnie skierowane do graczy, a nawet organizuje festyny, turnieje i spotkania rodzinne. Gry planszowe to uni-wersalna rozrywka przeznaczona dla ludzi w różnym wieku. Planszówki jednoczą ludzi, zbliżają ich do siebie, zacieśniając więzi, lub pozwalają nawiązywać nowe znajomości, gdyż podczas rozgrywki jej uczestnicy często stają się śmielsi. Gracze integrują się ze sobą, lepiej się poznają, a jednocześnie w przyjemny sposób spędzają czas wolny. Dla wielu jest to z pewnością ciekawa alternatywa względem rozrywek wymagających użycia komputera, telewizji bądź Internetu. Ponadto przy grze oczy nie męczą się tak bardzo. Gra planszowa urozmaica też spotkania z przyjaciółmi i stanowi zamiennik zwykłego wyjścia z domu. Można przy rozgrywce śmiać się i rozmawiać. Gry są wcią-gającą zabawą, podczas której jej uczestnicy mogą ze sobą rywalizować. Oprócz aspektu ludycznego warto zwrócić uwagę również na znaczenie relaksacyjne-gry odprężają i odstresowują. Co ciekawe, gry planszowe pobudzają zarówno wyobraźnię, jak i umysł (aspekt intelektualny). W zależności od typu gra ćwiczy kreatywność, zdolność logicz-nego myślenia lub stanowi sprawdzian umiejętności i wiedzy.

The article aims at presenting a method rooted in philological science in order to analyze freeform interviews with elements of narration. The method presented is a compilation of two methods: communicative grammar and narratology. Both of the aforementioned methods were created in order to analyse narrative texts. In the case of the former method, the discipline in which particular texts were created is of no importance. The latter method, on the other hand, is used mainly for literary analyses. The communicative grammar method originated from Polish linguistics, provides a possibility of conducting in-depth linguistic analyses. When used for interview analyses, communicative grammar may help a researcher overcome their subjective approach and get, as close as possible, to the contents uttered by a respondent indirectly. Application of the discussed method also facilitates the process of overcoming cultural differences between a researcher and a respondent. * Dziękuję prof. dr hab. Danucie Urbaniak-Zając za merytoryczne konsultacje i wskazówki.

Oś tematyczną, a zarazem cel niniejszego artykułu, stanowi przede wszystkim wykazanie i komparatystyczna analiza rozlicznych podobieństw wybranych elementów systemów narracyjnych Franza Kafki i Nikołaja Gogola. W kontekście badania wykorzystany został aparat pojęciowy wypracowany przez współczesną narratologię; określiwszy fokalizację, diegetyczność, rodzaj modusu narracyjnego, a ponadto umiejscowienie „filtrów” i „reflektorów” w ramach diegezy, autor wykazuje, w jaki sposób Gogol i Kafka kreują swoich narratorów, równolegle konstruując poczucie absurdu i wymuszając interpretację.

❧ Świerczyński, F., „Ściany labiryntu. Systemy narracyjne Franza Kafki i Nikołaja Gogola”, „Studia Rossica Gedanensia” 2020, nr 7, s. 133–145.

❧ URL: https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/SRG/issue/view/385/227

Political anthropodoxis as a theoretical category and object of analysisThe article presents a meaning of the notion “political anthropodoxis” and justifies its analytical separation. The title category, inspired by the structure of philosophical anthropology thought and findings in folk psychology, is first placed into the system of political theory concepts. Its subsequent detailed characteristics is followed by outlined methodological perspective appropriate for its analysis.

Milada Součková in the Labyrinth of Memory: Excursus on the Prose Piece 'Josefína Rykrová's Autobiography' This article focuses on 'Josefína Rykrová's Autobiography' ('Vlastní životopis Josefíny Rykrové') by Milada Součková, dealing in particular with issues related to the motif of memory in the form of labyrinthine prose. The collection of texts that is the subject of this analysis presents a retrospective narration based on the memories of Josefína Rykrová (although it makes multiple references to the biography of Milada Součková). Of particular importance is the fact that, at various times in the text, the subject position is split, suggesting a certain play with identities. Having created the figure of Josefína Rykrová, the author points to the splitting and loss of the self in the memories of others, which in turn become part of one's own memory. Josefína, the titular heroine and the author of the memoirs, gets to know herself not only through her mother's stories, but also through photographs. In this case, she draws from descriptions written on the back of the photos as an additional source of information. Součková shapes her text on the basis of an architectural metaphor of memory: the labyrinth. Moving towards the centre of this labyrinth is a complex process of remembering and erasing the traces of the past. The reconstruction of memories is aimed at reaching the first memory which remains entirely untainted. In this labyrinth, it is impossible to find the truth about oneself, yet the multiplicity of voices and images causes the subject to lose any certainty about this 'self '. Any certainty regarding the ontological status of the narrator is thus also lost by the reader. The labyrinth of the text, even though it uncovers the reality of intimate memories, never creates any intimate space for the subject, because it is interrupted by other voices-quotes, interjections, comments. Going through the labyrinth of memory is a symbolic attempt to confront one's own identity and determine who one is.

Odwołując się do kategorii teoretycznych psychologii narracyjnej, rekonstruuję i porównuję partyjne narracje, stanowiące odpowiedź na porażkę wyborczą PiS w 2007 i PO w 2015 roku. Porównując poziom ustrukturyzowania obu narracji, dokonuję następnie próby ich oceny pod względem ich walorów mobilizacyjnych i perswazyjnych.