Marina Dabetic ex Filipovic

The paper presents the results of a qualitative research regarding the household earthquake and community-level preparedness in Serbia and its relationship with various demographic factors. A series of 1,018 face–to–face interviews were conducted at the beginning of 2017 in 8 Serbian municipalities. The results show generally unprepared population and lower percentages of reported enhanced preparedness levels. In addition to presenting findings, the study also considers future research directions, including using this study as a baseline for more in-depth examination and to assist in facilitating community-led programs and strategies in order to raise the level of security of citizens during earthquakes.

The aim of this paper is to assess the risk of terrorist attacks as perceived by individuals, the local community as a whole, and municipal public safety officials in Belgrade, the capital of the Republic of Serbia. The structured questionnaire about perceived risk of terrorist attacks and preparedness was developed using close-ended, multiple choice questions and questionnaire items featuring 5-point Likert response options. Data were collected between June and September 2017 by a telephone survey using a random digit dialing procedure; 485 adult Serbian residents participated in the research voluntarily. Study participants exhibited low levels of perception vis-a-vis the future likelihood of terrorist attacks occurring in their communities, and only a moderate knowledge of counter-terrorism activities currently being undertaken by public safety authorities. Other responses to our questionnaire indicated statistically significant differences in perception of the risks of terrorism threats in Belgrade with respect to demographic variables such as age, gender, employment and past exposure to major emergencies. We encourage emergency management agencies in Serbia to use the differences in public perception of risks identified in our study to develop enhanced counter-terrorism preparedness measures through the promotion of behavioural change. Such action goes hand-in-hand with the adoption of improved risk management decision-making procedures. Furthermore, to improve risk management decision-making we need to anticipate virtually all possible scenarios because terrorism is now a clear and present danger to the safety of the citizens of Serbia. All cities and towns in Serbia need to have up-to-date disaster plans that are tailored to specific scenarios and locations as opposed to only preconceived generalized plans. Keywords: terrorism, risk perception, threat, preparedness, decision-making, Belgrade

Polazeći od negativnog uticaja katastrofa na društvene sisteme, u poslednjoj deceniji višestruko je povećan broj naučnih istraživanja iz oblasti katastrofa. Pri tome, interdisciplinarnost sprovođenja istraživanja uslovljava primenu teorijskih okvira različitih naučnih disciplina kao što su sociologija, psihologija, geografija itd. Pregledom literature iz oblasti katastrofa, utvrđeno je da istraživači koriste raznovrsne teorijske okvire, kao što su teorija racionalnog izbora, ugroženosti, otpornosti, planiranog ponašanja, simboličkog interakcionizma, pripremljenosti, odlučivanja, sistema, motivaciona zaštitna teorija itd. Polazeći od postojanja većeg broja relevantnih teorijskih okvira za realizaciju istraživanja iz oblasti katastrofa, autori u radu najpre identifikuju i sistematizuju, a zatim analiziraju i opisuju teorijske okvire i mogućnosti njihove primene u konkretnim istraživanjima iz oblasti katastrofa. --------Starting from the negative impact of disasters on social systems, over the last decade, the number of scientific disaster research has been multiplied. Thereby, the interdisciplinary nature of the research implies the application of theoretical frameworks of various scientific disciplines such as sociology, psychology, geography, etc. A review of literature on disasters showed that researchers use a variety of theoretical frameworks, such as the theory of rational choice, vulnerability, resistance, planned behavior, symbolic interactionism, preparedness, decision-making, systems, motivational protection theory, etc. Starting from the existence of a number of relevant theoretical frameworks for research on disasters, the authors first identify and systematize, and then analyze and describe the theoretical frameworks and the possibilities of their application in concrete studies on disasters.

orests have a vital role for all living things. Children understanding of forest phenomena is the important knowledge for various sectors such as educators, policymakers, environmentalists, etc. This paper deals with the factors that affect knowledge and perception of forest fires of students , aged 10 to 19, in the city of Belgrade. The research was conducted between October 20 th , 2013 and February 3 rd , 2014. The authors have used a method of surveying students in order to identify and describe the factors affecting their knowledge about forest fires. A total of 3,548 students from 18 schools in Belgrade participated in the survey. The results of the research show that there is a discrepancy between perception and reality that is what students think they know and what they actually know in very basic terms. This set of findings in combination with other findings of moderators repli-cates previous research on the need for educational programs to ensure there is a match between youth confidence about what they know of hazards and their actual knowledge levels. Mismatches between the two could have serious consequences in disaster risk reduction terms. Given basic knowledge gaps here, this translates into educational programming that then needs to take account of this basic discrepancy to ensure, even from the early ages, consistency between " knowledge and coping confidence " and actual knowledge and ability to cope and respond.

Recently, the role of social networks in the disaster risk management process has become significantly important. This is largely due to a huge number of smartphones with installed applications (facebook, twitter, software) that allow their users to share information in the form of text, images and video. By analyzing and describing the multiple possibilities and significance of social networks in various stages of disaster risk management (before, during and after), the authors conducted a research of quantitative research tradition with the aim of examining the attitudes of the students of the Academy of Criminalistic and police Studies in terms of possibilities, reliability and motivation for the use of social networks in such situations. The obtained research results show a high degree of motivation of respondents for the use of social networks in situations immediately before, but also during and after the manifested consequences of disasters. Emphasizing the undeniable advantages of using social networks in disaster risk management, as well as the results of the research, decision makers could create certain programs to improve citizen security and reduce disaster risks by using information platforms of social networks such as Facebook, Twitter, Instagram. Keywords: disasters, social networks, Facebook, Twitter, Instagram, attitudes...........Apstrakt: Uloga društvenih mreža u procesu upravljanja rizicima od katastrofa je poslednjih godina značajno dobila na značaju. Tome je posebno doprineo veliki broj pametnih telefona sa instaliranim aplikacijama (facebook, twiter, instragram) koje omogućavaju svojim korisnicima da podele informacije u vidu teksta, slika i video zapisa. Analizirajući i opisujući višestruke mogućnosti i značaj društvenih mreža u različitim fazama upravljanja rizicima (pre, za vreme i nakon) od katastrofa, autori su sproveli istraživanje kvantitativne istraživačke tradicije sa ciljem ispitivanja stavova studenata Fakulteta bezbednosti i Kriminalističko-policijske akademije u pogledu mogućnosti, značaja, pouzdanosti i motivisanosti za korišćenjem društvenih mreža u takvim situacijama. Dobijeni rezultati istraživanja pokazuju visok stepen motivisanosti ispitanika za korišćenjem društvenih mreža u situacijama neposredno pre, ali i za vreme i nakon manifestovanih posledica katastrofa. Naglašavajući neosporne prednosti korišćenja društvenih mreža prilikom upravljanja rizicima od katastrofa, kao i iznete rezultate istraživanja, donosioci odluka bi mogli kreirati određene programe unapređenja bezbednosti građana i smanjenja rizika od katastrofa korišćenjem informacionih platformi društvenih mreža kao što su fejsbuk, tviter, instagram i slično. Ključne reči: katastrofe, društvene mreže, fejsbuk, tviter, instagram, stavovi.

Bezbednost omladine nakon posledica prirodnih katastrofa direktno je uslovljena njihovim poznavanjem načina postupanja u takvim situacijama. Rukovodeći se time, autori u radu predstavljaju rezultate kvantitativnog istraživanja znanja učenika o pravilnom načinu postupanja za vreme prirodnih katastrofa. Cilj istraživanja predstavlja ispitivanje statistički značajnog uticaja određenih personalnih i sredinskih faktora na nivo znanja učenika o pravilnom načinu postupanja. U realizaciji istraživanja korišćeno je anketno ispitivanje zasnovano na višeetapnom slučajnom uzorkovanju kako bi se obezbedila odgovarajuća reprezentativnost. Ukupno je anketirano oko 3548 učenika iz osamnaest osnovnih i srednjih škola sa područja Beograda. Prema dobijenim rezultatima istraživanja, utvrđeno je da bi 42,9% ispitanika pravilno postupilo za vreme zemljotresa, 77,9% za vreme poplava, 69,2% za vreme klizišta, 92,9% za vreme suše, 90,2% za vreme cunamija, 80,2% za vreme jakih vetrova, 57% za vreme šumskih požara, i 68,8% za vreme epidemija. Pored toga, utvrđeni su različiti uticaji personalnih i sredinskih faktora na pravilnost postupanja za svaku od spomenutih prirodnih katastrofa. Rezultati istraživanja mogu biti iskorišćeni za unapređenje bezbednosti omladine za vreme prirodnih katastrofa. The safety of youth against the consequences of natural disasters is directly conditioned by their knowledge of the way of acting in such situations. Accordingly, the authors present the results of quantitative research of students’ knowledge of the proper way of acting during natural disasters. The aim of the research is to examine the statistically significant influence of certain personal and environmental factors on the level of students’ knowledge of the proper way of acting. The research included a survey based on multipoint random sampling in order to ensure adequate representativity. A total of 3548 students from 18 primary and secondary schools from Belgrade were interviewed. According to the obtained results of the survey, 42.9% of the respondents would properly act during earthquakes, 77.9% during floods, 69.2% during landslides, 92.9% during droughts, 90.2% during tsunami, 80.2% during heavy winds, 57% during forest fires, and 68.8% during epidemics. In addition, there are various influences of personal and environmental factors on the properness of acting for each of the mentioned natural disasters. The research results can be used to improve the safety of youth during natural disasters.

Полазећи од великог броја научних истраживања у којима се испитује перцепција ризика у области нуклеарне енергије, спроведено је истраживање са циљем да се пружи научна дескрипција постојећих теоријских сазнања и развијених методолошких процедура. Управо стога, у првом кораку идентификована су постојећа прегледна и оригинална истраживања публикована у домаћим и престижним међународним часописима, као и у зборницима радова. Само проналажење радова реализовано је уз помоћ сервиса " Google scholar " , популарне мреже кооперативног " онлајн библиографског система и сервиса (COBISS), српског цитатног индекса (SCI) и портала конзорцијума библиотека Србије за обједињену набавку (KoBSON). Након тога приступљено је сортирању, свеобухватној анализи и критичком сагледавању утврђених резултата спроведених теоријских и квантитативно-квалитативних истраживања. Резултати истраживања показују динамичност проблематике испитивања перцепције ризика како у односу на предмет тако и у односу на коришћење истраживачких методолошких инструмената и замисли. Треба напоменути да недовољној теоријској развијености третиране проблематике у Србији у великој мери доприноси непостојање нуклеарних објеката.
Оригиналност истраживања огледа се у до сада некодификованом корпусу сазнања о перцепцији ризика у нуклеарној енергетици у домаћој литератури.

Forests have a vital role for all living things. Children’s understanding of forest phenomena is important knowledge for various sectors as educators, policy makers, environmentalist, etc. In this study, factors that affect knowledge and perception of forest fires of students, aged 10 to 19, in the city of Belgrade were examined. The research was conducted between October 20, 2013, and February 03, 2014. The authors used a method of surveying students in order to identify and describe the factors affecting their knowledge about forest fires. A total of 3,548 students from 18 schools in Belgrade participated in the survey. The results of the research showed that there is a discrepancy between perceptions and reality, what students think they know and what they actually know, and in very basic terms. This set of findings in combination with other findings on moderators replicates previous research on the need for educational programs to ensure there is a match between youth’s confidence about what they know about hazards and their actual knowledge levels. Mismatches between the two could well have serious consequences in disaster risk reduction terms. Given basic knowledge gaps here, this translates into educational programming that then needs to take account for this basic discrepancy to ensure, even from early ages, consistency between “knowledge and coping confidence” and actual knowledge and ability to cope and respond.

Efikasno smanjenje rizika od prirodnih katastrofa je jedino moguće sprovesti kroz implementaciju integrisanog obrazovanja o prirodnim katastrofama u okviru porodice, škole i lokalne zajednice. Rukovodeći se time, predmet kvantitativnog istraživanja predstavlja ispitivanje stanja i faktora uticaja na edukaciju učenika o prirodnim katastrofama u okviru porodice. Pored toga, u radu se ispituje i nivo motivisanosti učenika za edukaciju u okviru porodice, ali i i u okviru škole kako bi se sveobuhvatnije sagledali njihovi stavovi u tom pogledu. U realizaciji istraživanja korišćen je višeetapni slučajni uzorak i u prvom koraku je korišćenjem liste svih osnovnih i srednjih škola u Beogradu na slučajan način odabrano njih 18. U drugom koraku, korišćenjem spiskova učionica u kojima se održava nastava, izabrane su učionice i anketirani učenici koji su prisustvovali nastavi. Sa procentom odgovora od 98%, anketirano je 3548 učenika u spomenutom broju osnovnih i srednjih škola. Rezultati istraživanja pokazuju da je 70,7% učenika istaklo da je edukovano u okviru porodice, 57,4% bi želelo da bude edukovano o prirodnim katastrofama, 18% bi želelo da se edukuje u okviru porodice, a 51,9% u okviru škole. Inferencijalne statističke analize pokazuju da na edukaciju u okviru porodice statistički značajno utiču pol, godine starosti, obrazovanje oca i majke, razred pohađanja i prosek u školi. Naučni i društveni značaj istraživanja ogleda se u upostavljanju reprezentativne empirijske osnove koja može poslužiti donosiocima odluka prilikom uspostavljanja integrisanog sistema smanjenja rizika od katastrofa kroz obrazovanje.

Savremeni terorizam koga karakteriše upotreba oružja za masovno uništavanje predstavlja jedan od najozbiljnijih scenarija ugrožavanja bezbednosti građana. Teroristima na raspolaganju stoji različit izbor oružja za masovno uništavanje koje se razlikuje po svojim karakteristikama i načinima njegove primene. Zbog povećane pretnje upotrebe radiološkog oružja u terorističke svrhe, krajem XX veka je uvršćeno u oružje za masovno uništavanje iako je njegova upotreba razmatrana još davne 1941. godine. Polazeći od mogućnosti zloupotrebe radiološkog oružja u terorističke svrhe, autori u radu elaboriraju pojam i vrste radiološkog oružja, sa posebnim osvrtom na njegovu primenu u prošlosti. Pored toga, analiziraju se i opisuju karakteristike i načini njegove upotrebe u terorističke svrhe.

Nuclear technological production of electricity is characterized as a low-carbon technology, which on the one hand, has key importance in terms of reducing greenhouse gas emissions, while on the other hand there are numerous controversies, defensive approach and anxiety due to the danger of nuclear accidents and solving the problem of radioactive waste. Starting from the actuality and importance of the issue of the use of nuclear energy in the context of solving environmental changes, the paper carried out a thorough review of literature. On this occasion, the paper carried out an insight into the existing relevant scientific knowledge in this field and a secondary analysis of the contents of documents of relevant international institutions, which within their competence publish data on the energy state and current emissions of greenhouse gases on a global level. The majority of papers emphasize the advantage of the use of nuclear energy in comparison with the generation of energy in the process of combustion of fossil fuels. It is primarily stated that small amounts of radioactive gases, which are regularly discharged under controlled conditions in the operation of nuclear power plants, can not produce effects such as acid rain, smog, ozone depletion and do not contribute to an increase in temperature of the troposphere. However, the possibility of producing nuclear accidents and the severity of the consequences if radioactive isotopes leave the reactor uncontrollably, and the generation of radioactive waste results in a dilemma in the scientific and social community and creates a division in the acceptance of nuclear energy as an alternative to the use of fossil fuels.

Disaster risk management is nowadays hard to imagine without appropriate information systems that facilitate the decision-making process in phases before, during, and after the disaster. In the face of disasters, decision makers must look at and analyze various information on hazard characteristics such as nature, power, intensity, while on the other hand they must take timely measures to achieve a short-term and long-term recovery of the community from the consequences of such events. Certainly, the spatial dimension of disasters has a decisive importance in terms of rapid addressing the resulting consequences and preventing the further spread of harmful effects of various disasters. In the paper, the authors describe the existing information systems, their characteristics and ways of applying in the process of disaster risk management. In addition, special attention is paid to the description and the way of using geographic information systems as well as remote detection and satellite recording. Also, the role and significance of social media systems and interactive simulation and visulation for modern disaster risk management are examined.

The consideration of issues relating to various aspects of energy security is in the focus of interest of the key factors in long-term strategies for sustainable development of modern states. To achieve the objectives of sustainable development requires the integration of social, economic and environmental dimensions, development of a new energy strategy relying on alternative energy sources. In this paper, is used the technique of content analysis of secondary documents of relevant international institutions within their jurisdiction collect, analyze and publish data on the current energy situation globally and greenhouse gas emissions. Therefore, the subject of the work relates to the analysis of the role of nuclear energy in achieving an ambitious seventh goal of sustainable development, which relates to access to affordable, reliable and sustainable energy for all of the role of nuclear energy and its share in the global fight against climate change. Aims of paper are showing the potential contribution of energy production addressing the development challenges for sustainable development. A comprehensive reassessment of the relevant domestic and foreign scientific papers on the issues treated came to the conclusion that nuclear energy contributes to the decarbonisation of the global economy especially the security of the energy sector.

Keywords: security, nuclear energy, energy security, sustainable development

Every day, people are exposed to a variety of risks ranging from small and insignificant to larger ones, such as natural disasters. The concept of risk has been a topic of interest for researchers from different disciplines in the past fifty years. For these reasons, there are many definitions of risk which reflect a scientific discipline itself from which they originated. Managing risks of natural disasters is very complex and conditioned by the existence of well-defined and elaborated management model that will allow efficient and prompt elimination of consequences. Certainly, understanding of the perception of risk is essential for the management prosess. Namely, individuals diferently perceive risks of natural disasters due to their demographic, socio-economic and psychological characteristics. Thereby, there are various methods of risk evaluation, which are conditioned by scientific-disciplinary approach, origin and size of risks.
Starting from the multi-dimensionality of risks of natural disasters, authors firstly analyze the theoretical determination of risk through the lens of different disciplines and perspectives with special emphasis on the types of risks. In addition, special attention is given to consideration of the risk management process through generally accepted models, methods and methodology of risk assessment in Serbia. Also, the paper gives an overview of the most important approaches to risks of natural disasters in social sciences.

Retki su danas događaji koji mogu baciti na kolena čitave lokalne zajednice kao što to čine ekstremne opasnosti poreklom iz prirode prouzrukujući ozbiljne katastrofe. Kao takve, one nanose ozbiljne posledice ljudima i njihovim materijalnim dobrima uprkos organizovanim pokušajima društva da se one ublaže. Preduzimanje preventivnih mera sa ciljem unapređenja zaštite od takvih događaja podrazumeva postojanje jasne svesti ljudi o mogućim posledicama, njihovim razmerama i ozbiljnostima. U vezi sa tim sprovedeno je kvantitativno istraživanje u kojem su ispitani stavovi građana i njihova percepcija o posledicama prirodnih katastrofa. Višeetapnim uzorkovanjem, anketnim ispitivanjem je obuhvaćeno oko dve hiljade i petsto građana sa područja devetnaest opština. Rezultati istraživanja pokazuju da je 23% ispitanika doživelo materijalne i 16% ispitanika nematerijalne posledice prirodnih katastrofa. Pri tome, statističke analize pokazuju da na nivo značajnosti od pet procenata na percepciju građana o materijalnim posledicama utiču sve posmatrane promenljive: pol, godine starosti, obrazovanje, bračni status, prihodi, obrazovanje oca i majke, zaposlenost, roditeljstvo, dok na percepciju nematerijalnih posledica ne utiču pol, obrazovanje, obrazovanje majke i zaposlenost. Pri tome, upravljanje u prirodnim katastrofama naprosto nameće potrebu za kontinuiranim istraživanjima uticaja prirodnih katastrofa na ljude iz čega i proizilazi naučna i društvena opravdanost sprovedenog istraživanja. Ključne reči: prirodne katastrofe, kvantitativno istraživanje, posledice, građani, Srbija. Today its very rare the events that can throw the knee entire local community like extreme hazards originating from the nature causing a serious disaster. As such, they cause serious consequences to people and their material goods despite the organized efforts of society to mitigate them. Preventive measures with the aim of improving the protection of such events implies the existence of a clear awareness of people about the potential consequences of their scale and seriousness. In this regard we have conducted quantitative research which examined the attitudes of citizens and their perception of the consequences of natural disasters. With multistage sampling, a survey has covered about two thousand five hundred of citizens from the area of the nineteen municipalities. The survey results showed that 23% of respondents experienced material and 16% of non-pecuniary consequences of natural disasters. In addition, statistical analysis showed that the significance level of five percent, perception of citizens about the material consequences were affect all observed variables: gender, age, education, marital status, income, education of father and mother, employment, parenting, while the perception of intangible result not affected by gender, education, mother's education and employment. At the same time, natural disaster management simply imposes the need for continuing research on the impact of natural disasters and people from which it follows scientific and social justification of the research.

Keywords: natural disasters, quantitative research, consequences, and citizens of Serbia.

Cilj kvantitativnog istraživanja predstavlja naučna eksplikacija uticaja određenih činioca na modalitete informisanja građana o vanrednim situacijama. Posebna pažnja je bila usmerena ka ispitivanju uticaja sledećih činioca na informisanje: pol, godine starosti, obrazovanje, bračni status, status zaposlenosti i roditeljstva, percepcija rizika i prethodno iskustvo. Istraživanje je sprovedeno u toku 2015. godine i višeetapnim slučajnim uzorkovanjem anketirano je 2500 građana u 19 lokalnih zajednica u Srbiji. Dobijeni rezultati deskriptivnih statističkih analiza pokazuju da je najviše građana o vanrednim situacijama informisano preko televizije 58,9%, zatim preko štampe 31,7%, ukućana 31,2%, interneta 28,7%, radio emisija 15,7%, u školi 14,3% i u na kraju u okviru porodice 12%. Rezultati inferencijalnih statističkih analiza pokazuju da postoji statistički značajna povezanost načina informisanja preko televizija sa polom, bračnim statusom i statusom zaposlenosti. Sa druge strane, način informisanja preko radio emisija je povezan sa obrazovanjem i prethodnim iskustvom. Na informisanje građana preko štampe i interneta statistički značajno utiču pol, obrazovanje i bračni status.
Ispitivanje modaliteta informisanja građana o vanrednim situacijama ima veliki naučni i društveni značaj. Dobijeni rezultati istraživanja u velikoj meri mogu uticati na opredeljenje izbora najadekvatnijeg načina informisanja pojedinih kategorija građana. Originalnost istraživanja ogleda se u neispitanom stanju i modalitetima najoptimalnijeg informisanja građana o vanrednim situacijama u Srbiji.

Ključne reči: bezbednost, vanredne situacije, informisanje, činioci, građani.

U radu su izneti rezultati kvantitativnog istraživanja činioca uticaja na znanje građana o prirodnim katastrofama izazvanim poplavama u Republici Srbiji. Statističkom metodom i metodom iskustvene generalizacije stratifikovane su lokalne zajednice u Republici Srbiji sa u kojima postoiji rizik od nastanka poplava. Na taj način dobijen je stratum, odnosno populacija koju su činili svi punoletni stanovnici lokalnih zajednica i metodom slučajnog uzorka odabrano je njih 19 od ukupno 154 u kojima je indikovana ugroženost ugroženost od poplava. Rezultati istraživanja pokazuju da 77% ispitanika zna šta je poplava kao prirodna katastrofa. Utvrđeno je da na znanje o prirodnim katastrofama statistički značajno utiču sledeći činioci: pol, godine starosti, prihodi, bračni status, percepcija rizika, zaposlenost i strah. Sa druge strane, utvrđeno je da na nivo znanja statistički značajno ne utiče status zaposlenosti građana. Dobijeni rezultati istraživanja pružaju odgovarajuću empirijsko-teorijsku osnovu za unapređenje znanja građana o prirodnim katastrofama što ujedno smanjuje i njihovu ugroženost od samih posledica takvih događaja.

Ključne reči: bezbednost, prirodne katastrofe, činioci, građani, poplave, Srbija.

Upravljanje rizicima od prirodnih i antropogenih katastrofa predstavlja sistematski i multi-sektorski pristup čije korišćenje omogućava sprečavanje novih i smanjenje postojećih rizika. Jačanje državnih mehanizama smanjenja rizika od katastrofa je nezamislivo bez donošenja i usvajanja većeg broja strateških, zakonskih i podzakonskih propisa koji direktno ili indirektno uređuju spomenutu oblast. Potreba za usredsređenim delovanjem država na planu smanjenja rizika od katastrofa, prema Sendai okviru za smanjenje rizika od katastrofa, zahteva razumevanje rizika od katastrofa; jačanje sistema upravljanja rizicima od katastrofa u cilju upravljanja rizicima; ulaganje u smanjenje rizika od katastrofa u cilju jačanja otpornosti; unapređenje spremnosti za delotvorno reagovanje u slučaju katastrofa i izgradnja boljeg sistema od onog pre katastrofe u toku obnove, sanacije i rekonstrukcije. Rukovodioci i pripadnici subjekata i snaga sistema zaštite i spasavanja u Republici Srbiji imaju obavezu da poznaju i primenjuju propise koji se direktno/indirektno odnose na oblast katastrofa u cilju realizacije pravovremenih, stručnih i zakonski utemeljenih aktivnosti sprovođenja pripreme, ublažavanja, odgovora i oporavka od posledica katastrofa. Rukovodeći se time, u izdanju Naučno-stručnog društva za upravljanje rizicima u vanrednim situacijama odštampana je prva sveobuhvatna ,,Zbirka propisa iz oblasti upravljanja rizicima od katastrofa“ u Republici Srbiji. Polazeći od višegodišnjeg iskustva autora u naučno-istraživačkom radu, nakon detaljnih analiza odabrani su svi postojeći i relevantni strateški, zakonski i podzakonski propisi na osnovu kojih se zasniva sistem zaštite i spasavanja ljudi i njihove imovine za vreme katastrofa na području Republike Srbije. Pored nacionalnih zakonskih i podzakonih rešenja, zbirka propisa sadrži i najznačajnije međunarodne akte koji uređuju oblast upravljanja rizicima od katastrofa. Zbirka propisa namenjena je za polaganje stručnog ispita iz oblasti procene rizika predviđenog Pravilnikom o programu, načinu i troškovima polaganja stručnog ispita, postupku izdavanja i izgledu licence za procenu rizika. Pored toga, namenjena je i za polaganje stručnog ispita zaštite od požara predviđenog Pravilnikom o posebnoj obuci i polaganju stručnog ispita iz oblasti zaštite od požara. Takođe, namenjena je i svim pripadnicima interventno-spasilačkih službi odnosno snagama sistema zaštite i spasavanja (sektor za vanredne situacije, policija, vojska, služba hitne medicinske pomoći, gorska služba za spasavanje, jedinice civilne zaštite opšte i posebne namene, dobrovoljna vatrogasna društva) koji se u svom radu susreću sa reagovanjem u uslovima katastrofa, ali i zaposlenima u organima državne uprave, autonomne pokrajine i jedinica lokalne samouprave na poslovima koji se odnose na upravljanje rizicima od katastrofa. I na kraju, zbirka je namenjena istraživačima iz oblasti studija katastrofa, kao i studentima Univerziteta u Beogradu, Fakulteta bezbednosti, Kriminalističko-policijskog univerziteta, Geografskog fakulteta i drugih srodnih institucija.

Predgovor - Polazeći od nemogućnosti sprečavanja nastanka prirodnih katastrofa, ljudima, nažalost, jedino preostaje da unapređuju svoju pripremljenost kako bi mogli da ublaže posledice takvih događaja. Rukovodeći se značajem pripremnih aktivnosti za izbegavanje najgorih mogućih scenarija prirodnih katastrofa, autori su korišćenjem kvantitativne istraživačke tradicije na jedan sistematičan način ispitali stavove građana o pripremljenosti državnih organa, lokalnih zajednica i samih građana za reagovanje u takvim situacijama. U prvom delu monografije ispitani su uticaji demografskih, socio-ekonomskih i psiholoških faktora na individualnu pripremljenost za reagovanje u prirodnim katastrofama. Sudeći prema dobijenim rezultatima, od ukupno 2471 ispitanika samo 26,6% je istaklo da je spremno za reagovanje na prirodnu katastrofu. Po istom principu, autori su ispitali uticaje spomenutih faktora i na pripremljenost lokalnih zajednica za reagovanje. Utvrđeno je da samo 25,5% ističe da je njihova lokalna zajednica pripremljena za reagovanje. Sa druge strane, rezultati pokazuju da je samo jedna trećina odnosno 31,6% ispitanika naglasilo da je država Srbija spremna za reagovanje. Utvrđeno je i da 38,6% ispitanika misli da će im preduzimanje mera pripremljenosti pomoći da se izbore sa posledicama prirodne katastrofe. Na kraju, autori polazeći od dugogošnjeg iskustva, daju konkretne preporuke za unapređenje bezbednosti građana za svaku od vrsta prirodnih katastrofa. Apstrakt - U monografiji se ističe da, polazeći od nemogućnosti sprečavanja nastanka prirodnih katastrofa, ljudima jedino preostaje da unapređuju svoju pripremljenost kako bi mogli da ublaže posledice takvih događaja. Rukovodeći se značajem pripremnih aktivnosti za izbegavanje najgorih mogućih scenarija prirodnih katastrofa, autori su korišćenjem kvantitativne istraživačke tradicije na sistematičan način ispitali stavove građana o pripremljenosti državnih organa, lokalnih zajednica i samih građana za reagovanje u takvim situacijama. U prvom delu monografije ispitani su uticaji demografskih, socio-ekonomskih i psiholoških faktora na individualnu pripremljenost za reagovanje u prirodnim katastrofama. Sudeći prema dobijenim rezultatima, od ukupno 2.471 ispitanika samo je 26,6% istaklo da je spremno za reagovanje na prirodnu katastrofu. Po istom principu, autori su ispitali uticaje spomenutih faktora i na pripremljenost lokalnih zajednica za reagovanje. Utvrđeno je da samo 25,5% ističe da je njihova lokalna zajednica pripremljena za reagovanje. Sa druge strane, rezultati pokazuju da je samo jedna trećina odnosno 31,6% ispitanika naglasilo da je država Srbija spremna za reagovanje. Utvrđeno je i da 38,6% ispitanika misli da će im preduzimanje mera pripremljenosti pomoći da se izbore sa posledicama prirodne katastrofe. Na kraju, autori, polazeći od dugogošnjeg iskustva, daju konkretne preporuke za unapređenje bezbednosti građana za svaku od vrsta prirodnih katastrofa. Abstract - Starting from the inability to prevent the occurrence of natural disasters, unfortunately, the only thing people can do is to improve their preparedness in order to mitigate the consequences of such events. Guided by the importance of preparatory activities to avoid the worst possible scenarios of natural disasters, the authors examined in a systematic way the attitudes of citizens towards the preparedness of state authorities, local communities and citizens to respond in such situations, using quantitative research traditions. In the first part of the monograph, they examined the impact of demographic, socio-economic and psychological factors on individual preparedness to respond to natural disasters. Based on the results, out of a total of 2471 respondents, only 26.6% noted that they are prepared to respond to a natural disaster. By the same token, the authors examined the effects of these factors on the preparedness of local communities to respond. It was found that only 25.5% state that their local community is prepared to respond. On the other hand, the results show that only one-third or 31.6% of the respondents stated that the Republic of Serbia is prepared to respond. It was found that 38.6% of respondents think that taking measures will help them cope with the consequences of natural disasters. Finally, starting from long experience, the authors provide specific recommendations for improving the security of the citizens for each type of natural disasters.