Cultural Identities in the Roman World

La relación entre los dioses y los mortales es un aspecto característico de la poesía épica, en la que las divinidades intervienen ya respaldando y amparando las acciones humanas, ya estorbando y obstaculizando su realización. En la Eneida de Virgilio, el relato de las aventuras de Eneas hasta asentarse en Italia y fundar la gens que dará origen a la futura Roma, son centrales los discursos en los que los dioses anuncian, describen y confirman el cumplimiento de eventos venideros, tanto en el breve plazo de las acciones del poema como en el lejano porvenir reservado a la Urbs. En la bibliografía crítica de los siglos XX y XXI, los análisis de las profecías de la Eneida se han centrado en los grandes anuncios sobre Roma para indagar si encerraban mensajes optimistas y pesimistas respecto del gobierno de Augusto. Sin dejar de lado este enfoque, que ha dado lugar a lecturas valiosas y fructíferas, la propuesta del presente estudio consiste en realizar un examen exhaustivo de todos los discursos proféticos de Eneida desde una perspectiva que privilegia su dimensión comunicativa. El análisis de los rasgos que caracterizan estos discursos con personajes divinos como emisores y humanos como destinatarios, de las acciones rituales que los acompañan y de la dificultad inherente a su interpretación se revelan como una herramienta para dilucidar la particular disposición de la esfera religiosa en Eneida, el funcionamiento del fatum y la representación de la historia en un texto central para la configuración de la identidad romana.

https://www.minoydavila.com.ar/MLA-927694109-dioses-y-hombres-en-la-eneida-de-virgilio-ma-emilia-cairo-_JM

https://www.amazon.com/Dioses-hombres-Eneida-Virgilio-Mediterráneo-ebook/dp/B098R8WKLW


Reseña de M. C. Dominguez / Review by M. C. Dominguez en Circe 26.1 (2022): https://cerac.unlpam.edu.ar/index.php/circe/article/view/6710

Reseña de C. Beltrão / Review by C. Beltrão en Phoînix 28.1 (2022):
https://revistas.ufrj.br/index.php/phoinix/article/view/52888/28881

Collective identity in the so-called Byzantine Empire is a much-debated issue that has drawn a lot of attention over the years. The current paper attempts a critical assessment of the hitherto main lines of thinking about Byzantine identity, focussing on the period between the seventh and the thirteenth centuries. By proposing an alternative view on source material based on a comprehensive theoretical framework, I argue that a conceptualization of the collective identity of this medieval imperial social order with its constantly fluctuating geopolitical and cultural boundaries needs to be disconnected from essentialist and reifying views on perennial ethnicity as well as from the modern phenomenon of the nation-state.

//This thesis hopes to demonstrate how Alaric and his Goths were Romans in virtually all that is known about them. To do this, the author has drawn from the social sciences to take the conceptual scope of the eminent sociologist Pierre Bourdieu. Using the concept of habitus, among other things, the author has tried to argue how Alaric’s ‘habits’ were similar to those of the Romans of his time.

//Cette thèse a comme objectif de démontrer combien Alaric et ses Goths étaient Romains dans pratiquement toutes les catégories connues sur leur compte. Pour ce faire, l’auteur a puisé dans les sciences sociales et a emprunté le champ conceptuel de l’éminent sociologue Pierre Bourdieu. À l’aide du concept d’habitus, entre autres choses, l’auteur a tenté de faire valoir à quel point les actions d’Alaric s’apparentaient à celles des généraux romains de son époque.

ÖNSÖZ
Ölüm, arkeolojinin en verimli konularından biridir. Ölümle ilgili pratikler sayesinde birçok bilgi elde eder, Eski Çağ’a ışık tutmaya çalışırız. Ölüm, duyulduğu andan itibaren başlayan ve hiç bitmeyen tören ve ritüellerle yaşamayı sürdüren bir kavramdır. Ölüm, ilk olarak ağıt ile başlar ve birçok aşamadan geçerek anma ritüelleri ve mezarlar sayesinde canlı kalır. Bu canlılık sadece materyalde değil, aynı zamanda zihinlerdedir. İnsanın ölümü düşünmediği bir gün bile yok gibidir. Bu durum, insanın kendi içinde zamanla kaygı ve korku geliştirmesine sebep olur. Bu psikolojik durum nedeniyle insan kendini rahatlatmak için ölümü sonsuzluğa giden bir yol olarak görmüş, birçok ritüeli bu yolda akamete uğramamak için oluşturmuştur.
Gelenekler ihtiyaçlardan doğar. İnsanın kaygı ve korkuyu yenmek için bireysel olarak sürdürdüğü eylemler, zamanla gelenek hâline gelmiş ve bu gelenekler, toplumların, kültürlerin, ailelerin yanı sıra çok sayıda farklı alana da taşınmıştır. Ölüme dair bireysel inançlar, Roma İmparatorluğu ile birlikte devlet kontrolü altına alınan pratiklere dönüşmüştür. Roma dinî inancı, çıkarcılık üzerine kurulur. “Do ut des” kavramı yani “vermen için veriyorum” düşüncesi, Roma ölü kültü için de temel bir anlayış olarak kabul edilebilir. Bu anlayış bağlamında, tanrı ve tanrıçalara ya da ölenlerin ruhlarına, yaşayanların refahı için çeşitli ritüeller gerçekleştirilmiş, ölenlerin ruhlarının sakinleşmesi amaçlanmıştır. Bu ritüellerin başında elbette kurban ritüeli gelmektedir. Kurban, kanlı ya da kansız olmak üzere ritüellerin merkezinde yer alır. Kurban sunumunu sadece hayvan kesmek olarak düşünmemek gerekir. İnsanın kendisini adaması, yiyeceklerin mezarlara serpilmesi, libasyon yapılması da kurban ritüelinin bir parçasıdır.
Roma inancının takvimi niteliğindeki Roma festivalleri, ölü kültünü anlamamıza yarayan önemli ritüel zamanları8
Roma Dünyasında Ölüm
dır. Bu takvimde ölüler için de ritüel günleri belirlenmiş,
Roma’nın resmî takviminde ölü kültü festivalleri yer almıştır.
Bu ritüellerin bazıları evlerde, bazıları mezarların
başında, bazıları da kutsal alanlarda gerçekleştirilmiştir.
Bu kitapta öncelikle kült ve ölü kültü gibi kavramlara
açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Ardından Roma dünyasında
ölüme nasıl bakıldığı ve ölümün neden bir kirlilik
olarak görüldüğü detaylarıyla açıklanmıştır. Ardından,
ölümden sonraki aşamalar anlatılarak ölü gömme âdetlerine
dair çeşitli bilgiler verilmiştir.
Roma’da yas tutma şekillerinin kökenleri ve üzüntünün
çeşitli pratiklere dönüşmesi de kitap içinde yer almaktadır.
Bunun yanında, Roma dininin en önemli açıklayıcısı olan
Roma festivallerinden bahsedilerek ölü kültüne dair festivaller
tek tek ele alınmıştır.
Ölü kültüne önemli açıklamalar getiren kenotaph kavramı
ve kurban ritüeli de kitabımızın önemli bir parçasıdır.
Ayrıca mezar yazıtlarının hüzünlü ifadelerinden hareketle
yaptığımız değerlendirmeler, cenaze işlerinin bir sektör olduğu
Roma’da bu işin ne şekilde yapıldığı, Roma’nın çok
kültürlü yapısının en önemli kanıtı olan Roma Panteonu ve
bu Tanrılar Birliği’nde yer alan ölümle ilgili tanrı ve tanrıçalar
da kitapta yer verilen diğer konulardır.
Belki de kitabın en zorlayıcı ve faydalı olacak tarafı bir
mezar tipolojisi oluşturmaktı. Çünkü Roma bu konuda çok
zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu zenginliğin en önemli sebebi
Roma’nın hem geniş topraklara hem de çok kültürlü
bir yapısı olmasından dolayıdır. Bu eklektik yapı nedeniyle
değişemeyecek bir mezar tipolojisinden söz etmek imkansızdır.
Örneğin “Anıtsal Mezar” tipinde yapmış olduğumuz
kategorilerindirme yeterli değildir. Roma’nın refah
seviyesinin gelişmesiyle sosyal statüsü yüksek insanların
artması ve mezarların da bu statüyü göstermeye yönelik
bir tanıtım aracına dönüşmesine neden olmuştur. Bu nedenle
ünik form dediğimiz tekil örnekler özellikle Roma ve
eyaletlerinde sıklıkla görülmeye başlamıştır. Bu statüdeki
mezarları “Anıtsal Mezar” tipinin altına ekleyebiliriz. Diğer
tipler Roma ve eyaletlerinde görülen mezar tipleridir.
Tuna Akçay 9
Yukarıda da dediğim gibi bu tipoloji kesinlikle bir öneridir
ve bilim dünyasına sunulan naçizane bir birikimin sonucudur.
Bu tipolojide ayrıca dikkat edilmesi gereken de terminoloji
problemlerini ortadan kaldırmaktır. Mezar tiplerinin
başlıklarını belirlerken Latince ve Eski Yunanca kökenleri
dikkate alınarak bir mantık geliştirilmiştir. Bu mantık sayesinde
de mezar tiplerinin arkeoloji camiası içinde tek bir
şekilde kullanılması önerilmiştir.
2012 yılından beri akademik anlamda çeşitli dersler
vermekteyim. Bunların başında da “Yunan ve Roma’da
Ölü Kültü” üzerine vermiş olduğum dersler gelmektedir.
Ancak en büyük sıkıntı bu derslere önereceğimiz Türkçe
kaynak sıkıntısıdır. Bu eksikliği gidermek için elimden
geleni yapmaya çalıştım. “Yunan ve Roma’da Ölü Kültü”,
“Olba’da Ölü Kültü” ve “Antik Çağ’da Ölüm Terminoloji
Sözlüğü” başlıklı naçizane kitaplarımı her türlü zorluğa
rağmen çıkartıp Türk arkeolojisine, arkeoloji meraklılarına
ve öğrencilerimin hizmetine sundum. Bu kitap umarım bir
açığın belli bir kısmını kapatır ve Roma’da ölü kültü kavramının
başlangıç kitabı olur. Kitap içerisindeki başlıkların
hemen hemen hepsi ayrı bir araştırma konusu olabilecek
nitelikte geniş kapsamlı konulardır. Ben bu konu başlıklarını
arkeolojik verilerin yanı sıra antik kaynaklara da dayanarak
özetleyip okuyuculara sunmaya çalıştım. Aynı zamanda
Türkçe kaynak açığını gidermek için değerli eşim
Almanca mütercim tercüman Hülya Yavuz Akçay ile kitap
çevirileri yaparak çalışmalarımızı yabancı kaynakların aktarımı
alanında da sürdürmekteyiz.
Her daim söylediğim gibi bilim ve sanat benim için ülkeme
hizmet etme aracıdır. Bu süreçte benim yetişmeme
katkısı olan bütün hocalarıma, bu kitap için bana yardımcı
olan değerli öğrencilerime ve başta eşim Hülya Yavuz Akçay
olmak üzere, aileme gönülden teşekkürlerimi sunarım.
Dr. Tuna Akçay
Ekim 2020

in Gender, Memory and Identity in the Roman World (ed. Jussi Rantala). Amsterdam University Press, January 2019, 283-300.

This volume approaches three key concepts in Roman history - gender, memory and identity - and demonstrates the significance of their interaction in all social levels and during all periods of Imperial Rome. When societies, as well as individuals, form their identities, remembrance and references to the past play a significant role. The aim of this volume is to cast light on the constructing and the maintaining of both public and private identities in the Roman Empire through memory, and to highlight, in particular, the role of gender in that process. While approaching this subject, the contributors to this volume scrutinise both the literature and material sources, pointing out how widespread the close relationship between gender, memory and identity was. A major aim of this volume as a whole is to point out the significance of the interaction between these three concepts in both the upper and lower levels of Roman society, and how it remained an important question through the period from Augustus right into Late Antiquity.

This article explores how Etruscan soldiers serving in Roman armies presented themselves through visual media during the Middle Roman Republic (c. 300-100 B.C.E.), proposing a class-based model for how they formulated their military identities. Elite representations, in particular cavalry combat on cinerary urns, displayed elaborately Hellenized soldiers, rather than Roman-style combatants. Meanwhile, non-elite representations, primarily of infantrymen on more economically accessible votive figurines, displayed either hybrid panoply or made no attempt to differentiate the portrayed soldier from a generic citizen legionary. In the realm of martial identity, Etruscan elites in visual media appeared culturally aloof from Rome as well as socially removed from common soldiers in their own communities. The article concludes by placing the corpus of Etruscan evidence in the context of more scattered evidence from across the peninsula, suggesting the trend of elites eschewing the Roman panoply in visual media and non-elites partially or wholly embracing it was widespread in Italy prior to the Social War

The goal of this paper is to offer a re-interpretation of Roman funerary portraits as mediums – archaeological objects carrying certain messages. In contemporary research, the Roman province of Syria is often described as a field to the very successful fusion of Roman and ‘Eastern Greek’ culture. The pivotal example of that fusion is illustrated on Palmyra Portraits – an extraordinary set of reliefs combining Roman, Hellenistic, and local stylistic, iconographic, and epigraphic traditions. Undeniably the funerary portrait reliefs from Palmyra are the visual and epigraphic mediums – they communicate certain values and ideas across time and space. The messages transmitted by this group of monuments were the product of complex mechanisms of cultural transformation in the region. In his ‘Empire and Communication’ Innis observes that the invention of the alphabet subversed the relationship between the center of civilizations and those on their fringes. As a result, new ideas or techniques could emerge in the marginal zones. That observation certainly applies to Palmyra where the correlation between three-lingualism and extraordinary rich artistic culture can be attested. The Palmyrene funerary reliefs are often depicted by several attributes including writing tools. The several messages concerning male identity can be read simultaneously: schoolboys, Greek and Roman citizens, entrepreneurs, mourners, and cult observers. Further, the female portraits decorated by household insignia, rich jewelry, other attributes as well as Greek and/or Aramaic inscriptions communicate the statuses of modest wife, rich bourgeoise, mother, and relation to the man-of-letters. The perfect examples of cultural dialogue and deliberate, spontaneous code-switching in the private, funerary space of Roman Near East the Palmyra Portraits give also a unique example of balance between visual and written media. The image plays here as a crucial role as text – sanctioning the position of the one that was depicted as would Innis write.

Octavian's decision in 28 B.C.E. to ban Egyptian cults from within the pomerium was not a sign of hostility to foreign cults, especially since the emperor himself arranged for the restoration of those shrines outside the city's religious boundary. Rather, his action served to reassert the Roman openness to foreign religions while at the same time underlining the distinctions between Roman and foreign religious practices. Using the pomerium to demarcate a clear boundary between Roman and non-Roman helped to reconstruct the sense of Roman identity that had been shattered by the civil wars of the previous fifty years.

“Most cultural theorists saw network analysis as located squarely in the positivist camp, reducing cultural richness to 1s and 0s and lacking attention to processes of interpretation and meaning-construction.”; thus Ann Mische in 2011 summed up attitudes towards network analysis which are still strong also in many circles of historical studies.  Of course, these verdicts were not entirely unfounded, as Mustafa Emirbayer and Jeff Goodwin pointed out in 1994 in their influential paper on „Network Analysis, Culture, and the Problem of Agency“: “despite its powerful conceptualization of social structure, network analysis as it has been developed to date has inadequately theorized the causal role of ideals, beliefs, and values, and of the actors that strive to realize them; as a result, it has neglected the cultural and symbolic moment in the very determination of social action.”  Although meanwhile various theoretical concepts and models of “relational sociology” have been developed , the cultural dimension is still underrepresented in many works of quantitatively oriented social and also historical network analysis. In this paper, I will present the explanatory value of some of these relational approaches to social reality for historical research and their combination with quantitative network analysis. For various case studies, the actual interplay between the structural and the cultural dimension of social, religious, economic, political or intellectual linkages between individuals, groups, communities, but also cultural concepts will be demonstrated.

In this research seminar paper I will discuss the ways in which the writers and rhetoricians of the High-Imperial era adopted and adapted elements of ethnographic writing into their discourse of cultural belonging. The knowledge-ordering and social-identity-building aspects of the ancient uses of ethnographic - or rather, ethnographic-looking or ethnographically presented - information are foregrounded. What is intended by picking a certain selection of ethnicised exemplars? What are the implied associations triggered by the selection? Why are contemporary groups omitted in favour of antiquarian ones – or the other way around? And what was the degree to which inherited ethnonyms or ethnic categories were still ‘good to think with’? Another big question, so far quite seldom explored, is the connection and position of ethnographicising gestures within and in relation to the register of technical writing in antiquity.

Throughout the paper I will in particular pay attention to how the Roman administrative divisions, primarily provinces, begin in the High Imperial period to obtain a degree of ‘entitativity’ – the quality of being naturalised entities of stereotyping – and emerge as meaningful frameworks of ‘common knowledge’ instead of the previously more narrowly ‘ethnicised’ categories. This would have highlighted the already-existing Greco-Roman tendency to think about population groups in an ‘essentialising’ fashion; an ideological pattern which resulted both from inherited literary tropes and some of the most elaborate technical theory-building of the ancient world – particularly the climatological, astrological, and physiognomic ones.

In this article we show the different changes suffered by the Greek city of Corinth as a part of the process of romanization and construction of a Roman identity that become it in a Roman colony and then in the capital of the province of Achaia, a focus of Romanitas in a Hellenic cultural scene, besides a huge commercial emporium, a center of storage and distribution of commodities in the Eastern Mediterranean.

In the paper we discuss a small Roman provincial cemetery, excavated in 1997 near the modern village Podlipoglav east of Ljubljana, Slovenia. This cemetery of a small hamlet in the backdrop of the colony of Emona came into use about a generation after the Roman conquest. Grave architecture and the structure of grave goods are a collage of different traditions, including
Roman. The Podlipoglav cemetery and the sites in the wider area are strongly linked to a local prehistoric tradition, also through reuse of pre-Roman burial traditions and places in the Roman era. The recycling of pre-Roman traditions, as documented in the wider area of Podlipoglav, is in our opinion a marker of the importance that the predecessors had for the identity of the community inhabiting the area. We assume that the local community of the region was included in the Roman Empire through the formation of a new local, hybrid cultural identity, constructed through references to their ancestors and continuous tenure of the land.

En este trabajo proponemos estudiar la dinámica de memoria y olvido implicada en el diálogo entre Júpiter y Juno en Eneida XII, 791-842. Examinaremos la definición de los romanos planteada por Juno (y en especial su pedido de que Troya caiga en el olvido) teniendo en cuenta que la identidad no es algo dado sino el producto de una constante configuración y negociación. En segundo lugar, proponemos examinar los elementos en común entre este pasaje y el diálogo entre Júpiter y Venus en I, 223-304, en el que también se discute la relación entre el pasado troyano y el futuro de la ciudad que Eneas fundará. Si bien algunos críticos han analizado estos pasajes en términos de oposición, señalando contradicciones irreconciliables entre lo que Júpiter afirma al principio y al final del poema, entendemos que estas variaciones pueden considerarse en el marco del proceso de negociación entre memoria y de olvido que supone toda propuesta de definición de una identidad.

Il saggio è dedicato ad alcune figure professionali del mondo romano legate alla lavorazione e alla vendita dell'oro e di manufatti realizzati con questo metallo prezioso. Nel testo si analizzano in particolare le testimonianze epigrafiche di Roma e quelle di Mutina nel cui territorio, secondo un'antica tradizione popolare, sarebbe stato possibile estrarre masse aurifere.

We are happy to announce the call for papers for the third conference Imperialism and Identities at the Edges of the Roman World. The conference covers various topics within the theme of social interactions directly or indirectly connected to the Roman socio-political system operating for several centuries in the Mediterranean and continental parts of Europe, Asia and Africa. The goal of the conference is to enable an open discussion on variety of approaches from different theoretical and methodological positions, as well as various disciplinary perspectives (archaeology, history, anthropology, art history, heritage studies). The IIERW is set to establish a wide network of scholars with different geographic and academic backgrounds and research experiences dealing with the Roman imperialism and related issues.

//This thesis hopes to demonstrate how Alaric and his Goths were Romans in virtually all that is known about them. To do this, the author has drawn from the social sciences to take the conceptual scope of the eminent sociologist Pierre Bourdieu. Using the concept of habitus, among other things, the author has tried to argue how Alaric’s ‘habits’ were similar to those of the Romans of his time. //Cette thèse a comme objectif de démontrer combien Alaric et ses Goths étaient Romains dans pratiquement toutes les catégories connues sur leur compte. Pour ce faire, l’auteur a puisé dans les sciences sociales et a emprunté le champ conceptuel de l’éminent sociologue Pierre Bourdieu. À l’aide du concept d’habitus, entre autres choses, l’auteur a tenté de faire valoir à quel point les actions d’Alaric s’apparentaient à celles des généraux romains de son époque.

The author examines how the Romans self-perceived themselves in the context of their enmity with the Carthaginians. The subjects discussed are: similarities in body politics, exoticism of “Punicness”, shift in significance of maritime trade, treatment of allies and stereotype of “Punic perfidy”. The author concludes that in the course of history the image of the Punic enemy fulfilled two purposes: first, was that of an antithesis of the Romans as an alien but worthy opponent, whose vanquishing explained the latter’s domination over the world, and second, as a reference point for emerging imperial self-perception.

This is the abstract for my MPhil thesis, 'The Presentation of Scipio Africanus: Hellenization and Roman Elite Display in the 3rd and 2nd Centuries BCE' (2021), completed at the University of Queensland under the supervision of Assoc. Prof. Tom Stevenson.

Le récit des origines troyennes d’un peuple non grec était d’abord un mythe grec, conçu et développé par des Grecs et pour des Grecs, attesté un peu partout dans le bassin méditerranéen dès la fin de l’époque archaïque. L’identité troyenne revendiquée par les Romains, au moins à partir du IVe siècle av. J.-C., n’était qu’une des composantes de l’identité romaine, mais une composante qui leur permettait d’afficher une parenté avec le monde grec, une forme d’« altérité incluse », tout en se distinguant de ce monde grec par la revendication d’une forme d’« hellénisme de frontière ». Le lien étroit entre organisation politique et organisation religieuse dans la Rome antique explique la facilité avec laquelle une identité d’origine mythique et étrangère a pu être intégrée et servir de support à certains cultes publics romains pendant la période républicaine

This paper analyses the concept of Romaness in the letters of Sidonius Apollinaris, arguing that for Sidonius being Roman was anchored in a set of cultural traditions. Sidonius' letters also demonstrate, how the senatorial elite of late Roman Gaul attempted to maintain and control the discourse of Romaness.