Gypsies & Travellers

A furcsa cím mögött érdekes könyv rejtőzik: Tanulmányok a cigánygyerekek oktatásáról. Összeállítója és szerkesztője dr. Farkas Endre, az Eötvös Loránd Tudományegyetem Tanárképző Főiskolai Kara Neveléstudományi Tanszékének oktatója. Bár pedagógiai témájú írások rnegjelentek már e tárgykörben, tanulmánygyűjtemények alig, s ez a kötet nemcsak mennyiségileg, hanem minőségileg is több az eddig külön-külön megjelent írásoknál: egymástól eltérő nézeteket is megszólaltat, így mutat példát a toleranciára. A kötet tárgyilagosságra is törekszik: nem fest rózsaszínű képet cigány honfitársainkól, de még gyermekeikől sem.

This article will briefly trace the travellers’ legal position in Britain from their sixteenth century emergence as a tangible (although imprecise) identity until now. It will be argued that although the position of the law has changed considerably in its waning severity, travellers’ legal status continues to be conditioned by enduring and shifting concerns around norms of labour and residence. Moreover, it is overly-simplistic to interpret their changing predicament as simply a more humane and multicultural relaxation of previously Draconian measures. Using Michel Foucault’s writings on discipline and ‘biopolitics’, it will be proposed that those extreme legal sanctions—which during certain periods included the death penalty—have been replaced by a much more nuanced matrix of regulation and control that seeks to assimilate traveller lifestyles into a mainstream understanding of human life and society.

This article critically evaluates the recent developments in Dutch policy formation regarding Roma minorities from the perspective of the increased attention paid to their position at European level. First, the author discusses the so-called ‘Europeanization of Roma representation’, that is the post-1989 representation of the Roma as a European minority and the simultaneous large-scale, Europe-wide devising of development, inclusion, and empowerment programs meant for them. Thereafter, the author argues that some of the risks of the Roma’s Europeanization – such as the isolation and culturalization of policy formation and the diminishing of democratic accountability – have also and ambiguously affected Dutch policies meant for Roma, Sinti and caravan dwellers. By means of a brief analysis of recent policy developments, the author demonstrates that the Dutch shift towards a policy that, at least in name, encourages social participation, has actually tended to result into a one-sided focus on the Roma as a ‘problem group’ and ‘security threat’.

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heeft in 2013 geoordeeld dat de woonwagencultuur en identiteit beschermd en gefaciliteerd dient te worden. De laatste jaren zijn veel kritische geluiden te horen ten aanzien van het  woonwagenbeleid in Nederland, onder meer van het College voor de Rechten van de Mens over gemeentelijk ‘uitsterfbeleid’ van woonwagenkampen. In dit artikel worden de toepasselijke internationale, Europese en nationale  mensenrechtenstandaarden beschreven en wordt
de juridische houdbaarheid van het bestaande Nederlandse beleidskader geanalyseerd.

The European Court of Human Rights stated in 2013 that the culture and identity of travellers should be protected and facilitated. In the recent years critical remarks have been placed with regard to the travellers’ policy in the Netherlands, inter alia by the Netherlands Institute for Human Rights concerning the ‘extinction policy of mobile home sites’ pursued by municipalities. In this article the applicable international, European and national human rights standards are discussed, and their implications for the existing Dutch policy framework are analysed. [The Article is in Dutch]

The work, first published in 2005, deals with the Nazi period in Hitler's birth region. The focus is on the topics of resistance and persecution. It examines which groups of people in this rural region, on the border with Bavaria, were persecuted by the Nazi regime and who tried to resist. The leading Nazis in the region attempted to ruthlessly smash any resistance on the part of the Catholic Church "in the Führer's homeland". But there was also communist resistance, which formed in the few places with industry. The few Jehovah's Witnesses in the district also suffered great losses. So-called "gypsies" were also brutally persecuted, as were the few Jewish people in the region. Last but not least, numerous people from the district of Braunau were murdered in the context of Nazi euthanasia. Whether the number of victims in Hitler's birth region was higher than elsewhere can not yet be definitively clarified. This would require comparative research in other Austrian districts. However, the fact is that the regime responded quickly and ruthlessly to any kind of resistance and tried to destroy it immediately.

Roma, Travelers, and Gypsies have been persecuted for millennia for their nomadic tribal traditional lifestyle.  Many like this author’s maternal grandmother were forced to settle.  Many were killed throughout several waves of attempted genocides.  Despite the persecution, a mystery and lore developed around the Gypsies.  The women were fetishized.  Most genre paintings depicting gypsies are of a few similar stereotypical themes:  fortune telling, dancing seductively, evil in religious motifs, or poor beggars and thieves.  Do female Impressionist and Post-Impressionist painters of the turn of the 20th century take a considerably different approach or are their portrayals just veiled in more subtle innuendos? Does class, gender, culture, or something altogether different have the most impact on the social experience inspiring artistic expression?

Tradicionalmente, las investigaciones no han tenido en cuenta la voz del pueblo gitano. Al no incluir a las personas gitanas en los procesos de investigación se han llegado a conclusiones que han provocado la reproducción de la situación de exclusión social en la cual se encuentran desde hace siglos. La triple exclusión a la que se ve sometida la mujer gitana sólo puede verse superada desde una investigación orientada a la transformación social. La metodología comunicativa de investigación posee esa orientación y incluye las mujeres gitanas en todas las fases de investigación. Esa participación se establece en un plano de igualdad, a través de un diálogo igualitario e intersubjetivo, donde los conocimientos científicos acumulados aportados por el personal investigador y las aportaciones realizadas desde el mundo de la vida por parte de las personas investigadas, llevan a transformar situaciones de desigualdad social que sufren las mujeres gitanas.

In Eastern Europe and in the Balkans there is an ongoing ethnic turnover due to very low birth rates of the natives and the very high birth rates of Roma people and by 2050 Romania, Bulgaria, Hungary, Slovakia and Serbia could be Roma-majority nations.

Fosztó László: Incursiune în lumea comunităților locale: studii de comunitate, In Horváth István (ed.) Raport de cercetare SocioRoMap. O cartografiere a comunităților de romi din România. p. 215- 231. Institutul pentru Studierea Problemelor Minorităţilor Naţionale, Cluj-Napoca, 2017.

The paper draws on the speaker’s 25-year history of busking in UK city centres, and notes the increasing importance of playful loitering in the urban space. It notes the changing attitudes of the general public to costumed performance in the city in recent years and considers the role of leisure technology, CCTV and the roving nature of street-policing in influencing public response to live urban performance. It suggests that singing– particularly acapella singing – brings a necessary breath to the streets and is essential to maintain. The paper further argues that costumed performance in the current climate effects a disruptive and transgressive intervention that troubles the British public with an uneasy nostalgia. It considers whether buskers increasingly provoke 'unheimlich' conditions with song, and asks how performers can adapt to changing social and legal conditions that render the simple act of public singing ghostly, subversive and queer. The paper reflects on the history of street-singing in the UK, suggesting that it has always enjoyed an ambivalent relationship to commerce, and brought mixed responses from the public and from city authorities. It considers the recent imposition of £1,000 fines by Camden Council, London on buskers performing without a license. It asks what cultural or economic values street-singers represent and whether these values are increasingly in tune or at odds with the British public’s perception of normalcy, performance and the function of city spaces. Noting Michael de Certeau’s ideas on space, the paper asks whether buskers effect a necessary delinquency to the ‘practiced place’ of the street, and how the singing, busking, performative body can resist marginalisation and ‘inscribe itself into the interstices of the codes’ of the urban space it both ‘undoes and displaces’.

De groep woonwagenbewoners in Nederland is van origine divers. Het begrip woonwagenbewoners is te herleiden tot het sinds de tweede helft van de 19 e eeuw ontstaan van de woonwagen. Daarvoor trokken mensen rond en verbleven in tenten of in goedkope logementen. Een deel van de woonwagenbewoners is afkomstig uit families die al sinds de vroege middeleeuwen rondtrokken als kooplui of musici in Europa. Een ander deel van de woonwagenbewoners bestaat uit Roma. De Roma zijn een van oorsprong nomadisch volk afkomstig uit Noordwest-India. De oorspronkelijke taal van de Roma is het Romani, alhoewel dit eigenlijk niet één taal is maar een verzamelnaam voor meerdere talen. De Roma kunnen opgedeeld worden in verschillende groepen, vooral gebaseerd op hun woonplaats, hun gewoontes en hun dialect. De belangrijkste vijf groepen zijn: Erlides (Zuidoost-Europa), Kale (Frankrijk, Iberisch schiereiland en Noord-Afrika), Kalderari (Balkan, Centraal-Europa en Noord-Amerika), Romnichal (Groot-Brittannië en Noord-Amerika), Sinti (Frankrijk, Duitsland en Benelux). De term Roma kan zowel betrekking hebben op het gehele volk als op een van de groepen. Verder een groep woonwagenbewoners stamt af van landarbeiders en turfstekers uit Nederland die rond 1850 begonnen rond te trekken als onder meer marskramers, matten-of mandenvlechters of ketellappers. Een aantal woonwagenbewoners hielp ook bij de in oogst als seizoenarbeider, terwijl ze de rest van het jaar rondtrokken. Tenslotte zijn er groepen woonwagenbewoners die zich van oudsher meer toelegden op het amusement zoals circusartiesten, muzikanten en kermisreizigers. In de loop der tijd is, mede door het verbod om rondtrekken, het uiterlijk van de woonwagen sterk veranderd en worden op sommige locaties zelfs versteende vormen van woonwagens gebouwd. Het bijzondere aan de groep is dat ze meestal niet in vaste loondienst waren, maar in gezinsverband rondtrokken om in hun levensonderhoud te voorzien en een eigen omgangscultuur hebben ontwikkeld. Andere kenmerken zijn de onderlinge verbondenheid, de solidariteit binnen de groep en het in familieverband samenwonen. In 1918 werden voor het eerst in de Woningwet regels opgenomen over woonwagens. De aanleiding voor deze wet was onder meer het verslag van de staatscommissie bedelarij, landloperij, woonwagen en woonschepen en habituele dronkenschap. Deze wet bevatte regels waaraan de woonwagen en de bewoners moesten voldoen en was bedoeld om de toename van het aantal woonwagens af te remmen. De bewoner van een wagen die niet aan de eisen voldeed, kreeg geen vergunning. Er kwam tevens een eind aan de vrijheid om de woonwagenwagen overal neer te zetten. Door een wijziging van de Woonwagenwet in 1957 werd het mogelijk dat gemeenten gezamenlijk regionale woonwagencentra (de latere grotere regionale kampen) konden inrichten. Het beleid richt zich vanaf dan meer op resocialisatie en het wegwerken van achterstanden. De Woonwagenwet van 1968 maakte het rondtrekken vrijwel onmogelijk en beoogde een concentratie van woonwagenbewoners in grote kampen. Het doel was het welzijn van de woonwagenbewoners te bevorderen en hen als aparte groep met eigen voorzieningen te helpen en te verheffen. Daartoe werden er zo'n 50 grote regionale kampen met een beperkt aantal trek-kersplaatsen en eigen voorzieningen gepland. Deze centra lagen meestal op afgelegen plaatsen, weg van de bewoonde wereld. Standplaatsen buiten de regionale kampen zijn verboden. Wie naar een ander kamp wil, moet eerst informeren of daar wel plaats is. Tegelijkertijd wordt het vergunningenstelsel beperkt: wie in een woonwagen wil gaan wonen, krijgt alleen een standplaats wanneer de ouders ook al in een woonwagen woonden. Dit afstammingsbeginsel is bedoeld om uitbreiding van het aantal standplaatsen tegen te gaan. Ieder woonwagencentrum krijgt een maatschappelijk werker, gezondheidszorg, recreatievoorzieningen en een eigen lagere school. Naast de 45 grote centra, waren er in 1975 ook nog 125 kleinere centra. Halverwege jaren 70 van de vorige eeuw wordt in de Nota woonwagenbeleid 19751 vastgesteld dat dit systeem niet goed functioneert. In deze nota werd gekozen voor deconcentratie, decategorisering, normalisatie en deconcentratie. De scholen op de centra werden opgeheven en er volgde een meer individuele benadering. In Woonwagenwet van 1978 werd het rondtrekken geheel verboden en gestreefd naar kleine centra met tien tot vijftien standplaatsen door iedere gemeente een verplichting op te leggen om op het eigen grondgebied een woonwagencentrum in stand te houden of aan te leggen (artikel 2 Woonwagenwet). In beginsel was de gemeenraad vrij te bepalen waar het woonwagencentrum

Conferencia basada en el paper presentado al Forum for Romani Histories, que se desarrollará en septiembre en Czech Academy of Sciences, Villa Lanna, Prague. Cuyo título original es "Outcast or classless? The art of resistance in the Gypsy lumpenproletariat".

Het recht op huisvesting kan worden geëffectueerd via de burgerlijke en politieke grondrechten Mr. Vital E.H. Moors Huisvesting is een basale levensbehoefte, maar is ook medebepalend voor de identiteit en het welbevinden van de persoon.1 Het huis is de plaats, het fysiek bepaald gebied, waar het privé-en gezinsleven zich ontwikkelt.2 Huisvesting is essentieel voor de ontwikkeling van het individu omdat het toegang biedt tot een sociaal netwerk, betere kansen voor werkgelegenheid3 en participatie en integratie4 in de samenleving5. Het recht op huisvesting als een mensenrecht ontspringt niet uit de kwestie van burgerschap, maar vanuit het mens-zijn zelf.6 Het recht op huisvesting houdt in dat iedereen toegang heeft tot ten minste standaard huisvesting waarmee ook de bescherming van de persoonlijke levenssfeer samenhangt. Dit is van fundamenteel belang niet alleen voor het individu en zijn familie maar ook voor de stabiliteit en continuïteit van de samenleving.7 Daarom kan zelfs worden betoogd dat zonder het sociale grondrecht op huisvesting de realisatie van de klassieke grondrechten weinig om het lijf heeft. Welke betekenis heeft het verbod om zonder toestemming de woning te betreden8 als je geen woning hebt? Dit wordt onderschreven in de slotverklaring van de VN-Wereldconferentie Mensenrechten van Wenen in 1993 die benadrukt dat alle mensenrechten universeel, onscheidbaar, onderling afhankelijk en samenhangend zijn.9 Dit pleit voor een convergente benadering van de mensenrechten.10 In dit artikel wordt onderzocht hoe het recht op huisvesting verder is geconcretiseerd en geëffectueerd via burgerrechterlijke en politieke grondrechten. Door de nadere precisering van de sociale grondrechten onder meer door de toezichtorganen op deze verdragen, lenen de sociale grondrechten zich steeds beter voor rechterlijke toetsing.11 Na een schets van het internationale en nationaal juridisch kader van het recht op wonen zal worden ingegaan op twee casussen namelijk de huisvesting van woonwagenbewoners en van niet rechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen. Beide onderwerpen zijn niet alleen actueel maar geven ook aan hoe internationaal verdragsrechtelijke bepalingen elkaar kunnen versterken.

Türkiye farklı din, dil ve etnik gruplardan çeşitli toplulukları bünyesinde barındırmaktadır. Bu etnik gruplardan biri de Romanlardır. Kökenleri Kuzey Hindistan’a dayanan Romanlar günümüzde Romanya, Bulgaristan, İspanya, Macaristan ve Türkiye başta olmak üzere Doğu Avrupa ve dünyanın farklı ülkelerinde yaşamaktadırlar. Romanlar sahip oldukları kültürel değer ve yaşama biçimleriyle farklı ülkelerdeki baskın kültürden çoğu zaman farklılık gösterdikleri söylenebilir. Bu bağlamda araştırmanın amacı yerel düzeyde kamu kurumlarında görev yapan üst düzey idareciler ve yöneticiler ile Roman kökenli Türk vatandaşlarının gözünden Romanlar ve yaşadıkları problemleri ortaya koymaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan temel nitel araştırma kapsamında yürütülen bu çalışmada üç kaymakam, üç ilçe belediye başkan yardımcısı ile İl Nüfus Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nden birer üst düzey yetkilinin yanı sıra, biri Roman dernek başkanı olmak üzere, beş Roman kökenli Türk vatandaşıyla görüşme yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler nitel veri analiz tekniklerinden betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda Romanlar da dahil katılımcıların Romanları çoğunlukla olumsuz nitelendirmeler ile tanımladıkları ve Romanların en önemli problemlerinin toplumda karşılaştıkları önyargıların yanı sıra istihdam, eğitim ve barınma olduğu tespit edilmiştir.

This article discusses the role of fairground performance and presentation of the self in the development of early cinema on travelling sideshows. It draws upon oral histories and ethnographies among Scottish travelling showpeople alongside analysis of extant fairground topicals, to demonstrate the interplay between showmanship techniques and the 'imprinting' of everyday life onto film.

This is a Euro-centric timeline of the assorted acts, laws and other means of excluding the GRT (gypsy-Roma-Traveller) from larger society. This exhibit intends to show that San Francisco is merely one more municipality in a long series with a “custom, pattern and practice” of degenerating those who can't help (due to their unfortunate DNA) but to be vehicle-dwellers, forever hoping to wander away. While this exhibit's focus is on the spread of violent anti-GRT laws in Europe over a span of more than six centuries, it is to be noted that America too has an uneasy history with the nomad. History books give an indication of how the Native American suffered for his nomadic ways, but xenophobia was more widespread than that. In 1777, the sixth sentence of the Articles of Confederation firmly negates the rights of the free-range citizen in society: “the free inhabitants of each of these States, paupers, vagabonds, and fugitives from justice excepted, shall be entitled to all privileges and immunities of free citizens in the several States.” However, by 1868, the Constitution's Amendment XIV, Section 1, Clause 2, states: “The Citizens of each State shall be entitled to all Privileges and Immunities of Citizens in the several States.”

This article aims to demonstrate that folk tales can be understood as socionarratives or as meaningful narratives within a social framework; therefore, I will carry out an analysis focused on fundamental social parameters from the perspective of women’s role. One of the singularities
of fairy tales is that they relate the young protagonists’ itinerary until their elevation to men or women’s status. They go through the different life stages in which they must pass some tests to demonstrate courage and
aptitude, characteristics that at the end of the journey will provide them to fulfil a heroic destiny. While this itinerary lasts, the hero/ heroine is governed by patterns of behaviour and norms imposed by his/her society, and in his/her actions, he/she tries to obey the ways of acting assimilated during the socialization. Therefore, a rigorous textual analysis can bring
us closer to the comprehension of women’s roles and image as they are represented in the folk narratives collected from different Gypsy communities in Spain and Hungary.

En este artículo pretendo demostrar que los cuentos folclóricos pueden ser
entendidos como socio-narraciones, o como narraciones significativas dentro de un marco social; por consiguiente, llevaré a cabo un análisis centrado en parámetros sociales fundamentales desde la perspectiva del papel de la mujer. Una de las singularidades de las narraciones folclóricas y, sobre todo, de los cuentos maravillosos en general, es que relatan el itinerario de los jóvenes protagonistas hasta su elevación a la condición de hombres o de mujeres mientras recorren las distintas etapas de la vida, en las que hay que superar pruebas y demostrar valentía y aptitud, características que al final del trayecto ayudan a cumplir destino heroico. Mientras dura este itinerario el héroe/la heroína se rige por normas impuestas por su comunidad y en sus actuaciones procura obedecer a los comportamientos aprendidos en la infancia. Por ende, un análisis textual riguroso nos puede ayudar a entender la imagen que se tiene sobre la mujer según es representada en las narraciones folclóricas recogidas en distintas comunidades gitanas de España y Hungría.

Over many years the multi-ethnic Gypsy and Traveller communities of Britain have been successfully constructed in Parliament and the press as being ‘anti-social’ and ‘folk devils.’ This chapter examines why Gypsy and Traveller communities have been labelled as anti-social, principally in terms of their nomadism, settlement and accommodation preferences. We ask why, wherever they settle, Gypsies and Travellers are deemed to be ‘out of place’ in Britain and the neighbours that nobody wants. We suggest that behind normative and racialised assumptions of their presumed asociality are mainstream attitudes that formed as a result of the confluence of particular socio-economic trends and cultural understandings from the mid-nineteenth century which, by the end of the twentieth century, had become firmly entrenched in the British psyche.

Fişe de informare pentru cadre didactice-profesori si elevi-studenti despre istoria romilor editate in cadrul Proiectului Romani al Universităţii din Graz (Austria), în strânsă colaborare cu proiectul „Educaţia copiilor romi în Europa” al Consiliului Europei.

* DUMINICA,  I. Deportarea şi exterminarea ţiganilor din România în Transnistria (1942-1944). In:  65 de ani ai verdictului Tribunalului de la Nurnberg: Învățăminte pentru Europa contemporană. Conferința științifică  internațională, 19 decembrie 2011. – Chișinău: CEP USM, 2012. – p. 38-62.

In the Bengali speaking regions of Bangladesh and India, the Bengali term "bede" today often evokes stereotypical imaginations of itinerant people. Of highly contested origin, the term has in the last two hundred years become the pivotal element for categorising and portraying diverse service nomads of the Bengal region. Besides an analysis of their portrayal in ethnographic and Bengali fictional literature, this book traces causes, reasons, and processes that have led to an increasing perception of these so-called 'Bedes' as being ethnically different from the sedentary majority population.

This edited volume offers an interdisciplinary perspective on the history of Irish Travellers. Scholars from anthropology, history, literary studies and socio-linguistics explore the methodological problems that arise when a marginalised minority is portrayed by an established and powerful majority population. Each chapter addresses how different sources illuminate settled and Traveller history alike. With new research and perspectives from a number of disciplines, Irish Travellers: Histories and Representations is a welcome consideration of a neglected aspect of Irish society; the relationship between Irish Travellers and the majority, settled population. Although Irish Travellers are a conspicuous minority in contemporary Irish society, their past existence is often ignored. The contributors to this volume demonstrate a range of sources and approaches that prove Travellers deserve a place in the narrative of Ireland. This book will appeal to scholars interested in majority-minority relations generally, and the example of Ireland in particular.

The book contains a study about the terms that call the Holocaust in Romani language: Porrajmos, Pharrajimos, Samudaripen, Kali Trash. Contains ten testimonies of Roma survivors of the Deportation in Transnistria. Archive documents and a graphic art exhibition on Roma deportation to Transnistria.