Józef Piłsudski

The Chief Committee for Commemorating the Memory of Marshal Józef Piłsudski was established in June 1935. The Committee, composed of leading politicians of the sanacja camp, was an institution entrusted with care for all initiatives intending to commemorate Marshal Józef Piłsudski, who died on 12 May 1935. The Committee also formulated priority and foremost nationwide targets.
The work performed by the Committee was concentrated in its Executive Department, headed by General Bolesław Wieniawa-Długoszowski and then by General Kazimierz Sosnkowski. The Department was divided into a number of sections: organisational, artistic, financial, cultural-educational, commemorative boulders and information. Particular cells of the Committee were organised at voivodeship and county levels. Local committees consisted of leading representatives of civilian authorities, the Church and the military in a given region. The involvement of the administration was regulated by directives issued by the Ministry of Internal Affairs. To the outbreak of the war the Committee managed to réalisé several projects, such as the mound on Sowiniec or the mausoleum of the Marshal’s Heart in the Rossa cemetery in Vilno. Nonetheless, the planned undertakings encountered assorted obstacles. Already in following year the campaign of collecting funds floundered. Conflicts between the Committee headquarters and local environments proved that the later were unwilling to entrüst funds collected by them for nationwide projects.

Gustav Stresemann, Nobel Peace Prize laureate and German Foreign Minister of the 1920s, is well-known for the international cooperation of the Weimar Republic with Europe’s great powers. He simultaneously pursued a peaceful modification of the eastern boundaries of Germany, while accepting the reality of the Versailles system. This paper analyses the change in Germanys relations with her eastern neighbours, as well as Stresemann’s intentions to achieve border revisions and to support German minorities abroad. It is especially exciting to consider the purposes of the German approach to the Soviet Union in Stresemann’s program, and if this could have been used to force concessions from the West. The study also sheds light on why Stresemann overestimated the revisionist potential of the ocarno Treaties, and on the remaining possibilities of border revisions that existed at the end of his six-year tenure as Foreign Minister.

Гай-Нижник П. Переосмислення ролі С.Петлюри та значення військово-політичного союзу України з Польщею (1920) в сучасній українській історичній пам'яті // Спадщина Пілсудського та Петлюри. Минуле, сьогодення та майбутнє партнерства Польщі та України. Монографія. – Київ: Ніка-Центр; Люблін: Видавництво УМКС, 2021. – С.60–78.

The history of the Polish question during the Great War is mainly associated with the history of the Polish Legions, commonly known as the Piłsudski’s Legions. Their fortunes  have been presented in thousands of academic and popular science papers and literary works. Despite that fact many important questions of their history have been omitted so far. Numerous studies have focused mainly on military issues, whereas that hardly brings us closer to understanding the political and social background of the events. Who and under what circumstances devised and organised the Legions? Another important issue is how it was possible for the Polish society to undertake a grand organisational task of independently fielding a ready-to-fight formation that was a substitute for the national army. Clarifying the above mentioned issues cannot be satisfactory without discussing the history of the Polish Supreme National Committee – an organisation that for three years (1914-1917) was strictly, or even organically connected with the Legions. Both structures were actually created at the same time (on August 16, 1914) and were supposed to be one functional unit.
The purpose of this book is to provide the first synthetic and general overview of the history and functioning of  the Polish Supreme National Committee in the Polish historiography. The author aims at presenting the subject in such a way as to outline the course of the most important events from the Committee’s history but also to supply the reader with a comprehensive overview of various aspects of its activities. Adapting such an approach results from the strong belief that the Polish Supreme National Committee should be commemorated  not only as an important political phenomenon but also as a platform within which great, though often forgotten, organisational and propagandist work was done. Thus the reader receives a complete study that answers basic questions: how the Polish Supreme National Committee was created, how it functioned and how it declined, as well as how the organisation and particular people involved influenced the history of the Polish Legions.

Tekst jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego Wilno zachowało daleko posuniętą rezerwę wobec propozycji reaktywacji unii przedstawionej przez Józefa Piłsudskiego w Odezwie do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (22 kwietnia 1919 r.) w oswobodzonym od bolszewików mieście. W czasie wojny polsko-sowieckiej J. Piłsudski podejmował liczne działania w celu doprowadzenia do odrodzenia unii lubelskiej w nowoczesnym, XX-wiecznym kształcie. Na niepowodzenie tej polityki federacyjnej miały głównie wpływ konsekwencje niemieckiej polityki specjalnej prowadzonej w latach 1915–1918 na terenie niemieckiej okupacji części ziem byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, tzw. Ober-Ost. Polityka Niemców mająca na celu osiągnięcie własnej dominacji politycznej i gospodarczej na okupowanym terytorium wykorzystywała ambicje polityczne innych niż polska narodowości, starała się o antagonizowanie przedstawicieli różnych grup narodowych z najsilniejszą i najniebezpieczniejszą dla niemieckich interesów na terytorium byłej
Rzeczpospolitej Obojga Narodów grupą polską. W tej sytuacji liderzy litewscy i białoruscy pozostający pod okupacją niemiecką nie widzieli korzyści płynących z ewentualnego sojuszu z Polakami, a posunięcia mające wymowę antypolską przynosiły im konkretne dotacje ze strony niemieckich okupacyjnych władz wojskowych. Próby porozumienia się polityków polskich, litewskich i białoruskich kończyły się zatem niepowodzeniem, zwiększały się natomiast sprzeczności interesów spadkobierców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (16 lutego 1918 r. Litwini ogłosili po raz drugi niepodległość, 25 marca 1918 r. liderzy BRL wydali III Hramotę, 11 listopada 1918 r. proklamowano powstanie pierwszego litewskiego rządu, 11 grudnia 1918 r. członkowie żydowskiej starszyzny weszli do litewskiej Taryby). Wejście bolszewików do Wilna dodatkowo zantagonizowało Polaków i Żydów. Niezależnie od narodowości mieszkańcy Wilna odnieśli się więc nieufnie do idei federacji. Nie była zatem możliwa realizacja projektu systemu (ew. unii) państw buforowych, oddzielających Polskę od Rosji. W wyniku politycznej klęski polityki federacyjnej po podpisaniu traktatu ryskiego na terenie b. Rzeczypospolitej Obojga Narodów nie było już silnego związku narodów mogącego skutecznie stawić opór różnego rodzaju ekspansji – czy to ze wschodu, czy z zachodu.

Проект Восточного пакта стал последней попыткой Франции обезопасить Европу от угрозы со стороны немецкого ревизионизма, открыто заявившего о себе  после прихода Гитлера к власти. Главная цель пакта заключалась в предоставлении Парижем странам Восточной Европы гарантий нерушимости  их территориального status quo, подкрепленных соответствующими обязательствами, и поддержкой все более влиятельного Советского Союза.
В то время, как Франция сделала ставку на модификацию своей системы союзов путем привлечения к ней СССР, Польша выбрала для себя политику равноудаленности от Германии и СССР, тем самым торпедируя попытки создания единого фронта государств, жизненно заинтересованных в совместном противостоянии ревизионистам.
В статье рассматривается эволюция позиции Варшавы в отношении вопроса заключения Восточного пакта и предпринята попытка оценить влияние подобных действий Польши на развитие польско-французских отношений в 1930-е гг.

Kompozycja książki została w całości podporządkowana procesowi odkrywania mechanizmu rytualnego. Podejmując taką decyzję, zależało mi aby czytelnik mógł z łatwością wejść w rolę czujnego obserwatora pracy badacza, który postępuje niczym detektyw kultury. Dzięki temu zabiegowi czytelnik-detektyw, na początku intrygującej sprawy ma zawsze dostępne jedynie ślady i tropy, które traktowane z osobna, niczego nie wyjaśniają. Ujęte jednak w rytualny kontekst układają się w logiczny wzór, według którego ofiarnik zabija ofiary. Każda zbrodnia dostarcza kolejnych poszlak pozwalających stworzyć procesualny model dokonywanych morderstw, ujawniając jednocześnie ich cel. W toku prowadzonego śledztwa możliwe stało się także zrekonstruowanie ukrytego porządku wcielania się w role ofiarników i ofiar. Okazuje się, że w tej starej grze każdy z nas może zostać pochłonięty przez mechanizm rytualny. Wszystkie zaproponowane w książce rozwiązania formalne pełnią zatem rolę specyficznych egzorcyzmów. Takie podejście stwarza każdemu chętnemu możliwość uwolnienia się spod działania magicznego uroku podążania dawną drogą mordów rytualnych zapowiadających nadejście kolejnego „złotego wieku”.



Zusammenfassung von "Mechanizm rytualny" (Ritueller Mechanismus).
Über das Modell von dem Opfer-Beschließen einer neuen politischen Ordnung

Der Aufbau des Buches wurde als Ganzes dem Prozess der Enthüllung eines rituellen Mechanismus untergeordnet. Als ich mich dafür entschied, legte ich großen Wert darauf, dass sich der Leser mit Leichtigkeit in die Rolle eines aufmerksamen Beobachters der Arbeit eines Forschers hineinfühlen kann, der sich wie ein Detektiv der Kultur benimmt. Dank einer solchen Methode verfügt der Leser-Detektiv am Anfang eines spannenden Falles immer nur über Spuren, die, wenn sie getrennt behandelt werden, nichts erklären. Wenn sie aber in einen rituellen Kontext gefasst werden, bilden sie ein logisches Muster, nach dem der Opferpriester die Opfer tötet. Jedes Verbrechen liefert weitere Indizien an, die ein prozessuales Modell der begangenen Morde zu schaffen ermöglichen und damit das Ziel dieser Morde offenbart wird. Während der Ermittlung war auch möglich die versteckte Ordnung des Verkörperns der Rollen von Opferpriestern und Opfern zu rekonstruieren. Es stellt sich heraus, dass jeder von uns in diesem alten Spiel in den rituellen Mechanismus einbezogen werden kann. Alle im Buch vorgeschlagenen formalen Lösungen erfüllen also die Rolle spezifischer Exorzismen. Eine solche Betrachtungsweise schafft für jeden Willigen die Möglichkeit der Befreiung von der Macht des Zaubers, der die Fortsetzung der alten rituellen Morde ist, welche das nächste “goldene Zeitalter”; ankündigen.


The Synopsis of The Ritual Mechanism.
On the Model of the Sacrificial Establishment of a New Political Order.

The composition of the book is entirely subordinated to the process of detecting the ritual mechanism, which aims at enabling the reader to take the role of a vigilant observer of the work of an investigator who acts like a detective of culture. Thanks to this operation, at the beginning of an intriguing case, only traces and clues are available for the reader-detective, which, treated separately, do not explain anything. However, when placed in the ritual context, they arrange themselves in a logical pattern, according to which the sacrificer kills the sacrifice. Each crime provides further clues allowing to create a processual model of the commited murders and reveal their purpose. In the course of the investigation, it becomes possible to reconstruct the hidden order of embodying the roles of sacrificers and sacrifices. It occurs that, in this old game, each of us can be devoured by the ritual mechanism. Therefore all formal solutions proposed in the book perform the role of specific exorcism. Such an approach creates the possibility of liberation from the magic spell of following the old path of ritual murders announcing the coming of another “Golden Age”.

A szertartás mechanizmus.
Minden uj politikai berendezkedés áldozatmodelljéről.

A könyv kompoziciója teljes egészében a szertartások mechanizmusának feltárást szolgálja. A szerző ugy döntött,hogy az olvasót bevezeti a kutatómunka folyamatába, mely a kultura-nyomozás része. Ennek köszönhetően az olvasó-detektiv először nyomokat, tetthelyeket talál és semmi sem világos. Bár a szertartásos kontexusban logikus minta kerül elő, melynek alapján a tettes megöli áldozatát. Ugy tünik,hogy ebben a régi játékban van gyilkossági modell mely a gyilkosság célját is megmutatja. A feltárás folyamán áldozat és tettes szerepe is megvilágosodik. Ebben a régi játékban,bármelyikben is részt vehet. Minden javaslat a könyvben az ördögüzés valamely formája. Igy a rituális gyilkosságok is,melyek a soronkövetkező "Aranykornak" is sajátjai.

Резюме Оврядового механизма
Композиция книги целиком подчинена процессу расследования
ритуального механизма.

Принимая такое решение, я заинтересован был в том, штоб читатель мог легко войти в роль бдительного наблюдателя работы исследователя веущего себе будто детектив. Благодря этому приёму читатель-сыщик, прежде чем получит теоретическое знание на удовлетвояющем уровне про интересующие его явления, сначала всегда распоминает лиш только косвенными уликами. Но никакая из них, принята каждая в отдельности, ничего вначале не объясняет. Приём всех предпосылок в соответствующем ритуальном котексте начинает складываться в легкопонятную и нетрудно предвиденную мифологическую целину. Мои исследования обрядового механизма напоминали таким образом криминальное дело, в катором преступник каждый раз оставляет следы, принимая пример из ранних преступлений проходящих по том же самом сценарию. Экстраординарным оказался факт, что на основе знания этого сценария и его очередных повторений возможным является разоблачение несостоявшегося преступника прежде тем, как совершит он очередное преступление учреждая «новый лад». Все формальные разрешения, предложены и описаны в книге, исполняют роль особых экзорцизмов. Их разобрание, с одной стороны, создаёт возможность освобождения от сглазу механизма приведенного в движение, механизма, который переносит общественных актёров соперничающих за власть в преступничем пространстве. С второй стороны всё таки этотмеанизм осущесвляетса на наших глазах и при нашем удействие ставляя читателя не только в роль детектива, но тоже человека, который по описанию внешности подходит на преступника или жертву, что делает следствие глубоко личным вопросом.

Was the Ministry of Foreign Affairs of the Second Polish Republic Dominated by Former Officers of the Polish Army?

After the May Coup of 1926, a few dozen (at least 43) professional officers, enjoying the trust of Jozef Piłsudski, were admitted to the Polish Ministry of Foreign Affairs as full-time officials. About half of this group were military intelligence officers in the past. They left the army by orders of their superiors. Along with military attaches officially employed in the Ministry and residents of military intelligence working in the agencies of the MFA, there were over one hundred of them. They formed a noticeable group in the Ministry which in the 30s employed 1300 officials (full-time and contract). And because they usually held high-ranking positions (including the highest) – also an influential group. Changes can be seen in the MFA after 1933 indicating the transfer of military models: strictly enforced demand for professional secrecy, influence of superiors on the choice of a spouse, employment of only Polish citizens, reduction of reporting and bureaucracy, transfer to other positions without consideration of the will of the interested party, etc. The style of management of diplomacy by Minister Jozef Beck, far from collegiality, somewhat authoritarian, can be associated with patterns prevailing in the army. The officers saw making the Ministry more efficient tool to implement the will of Marshal Piłsudski as the main value of their presence in the MFA. The “centralisation” of the decision-making process, corresponding to the traditional military structure, was highly valued. Civilian officials pointed to the negative effects of work of the military men: the dominance of patterns harmful in diplomacy, such as the lack of respect for individualism, combating criticism (even of unjust decisions), worship of obedience (even against common sense), the lack of professionalism and good manners.

The Earliest Period of the Polish Ministry of Foreign Affairs 1918–1921 (concepts, organisation, cadre)
The article discusses the first two years of the Polish Ministry of Foreign Affairs’ existence, although it does not include analyses and summaries of Polish foreign policy. The topic is the ministry, its organisational structure, the underlying legal regulations, the development of the cadre, and its changing everyday workings. In other words, it is about the several hundred people who were responsible for the foreign relations of the country in its earliest period: from October 1918, when the Ministry of the Exterior was formally established in Warsaw, until the spring of 1921, when the first organisational structure of the Ministry of Foreign Affairs was adopted and the structure matured, which in general survived until World War II.
The Polish Ministry of Foreign Affairs was built from scratch. Inspiration was taken from Germany and France, but only to a limited degree. The method consisted in experimenting with various approaches until a solution was adopted that had no simple analogy anywhere in the world. In the latter half of 1921, there were 26 embassies and 4 delegations under the authority of the Ministry. the mission of the General Commissariat of the Republic of Poland in Danzig was accorded special status. The network of consulates was improved and consisted of 49 independent missions, 17 consular department within embassies, and 19 honorary consulates. In the latter half of 1921, the Ministry employed 632 public servants. After the restoration of independence, the creation of the Polish diplomatic cadre proceeded in two ways as a consequence of there being two centres of foreign policy – the Paris-based Polish National Committee, and the Warsaw-based Ministry of Foreign Affairs. Both used various reserves. Their recruitment methods also differed (they were merged In the spring of 1919). One of the officials taking part in the establishment of the Ministry stated that 90% of the candidates who satisfied the requirements were “counts and Jews”. They were also accepted. The former part of the statement was not far from the truth, but only in the case of principal posts in diplomacy. The Ministry in fact accepted many members of noble and aristocratic families. However, not many Jews were employed.

La fortuna polacca di Curzio Malaparte negli anni Trenta del Novecento si limitò in effetti ai suoi famosi saggi storiograffci scritti in francese e si situò prevalentemente in un contesto politico. Sorprende l’immediatezza della ricezione e la scala dell’impatto pubblicistico di Technique du coup d’État e Le bonhomme Lénine, che furono ampiamente accolti e analizzati in tutti gli ambienti politici della Polonia tra le due guerre. Le reazioni variavano dall’entusiasmo dei periodici di endecja alle polemiche moderate dei socialisti, fino all’attacco frontale della stampa progovernativa. L’estrema destra polacca intuì in Malaparte un suo fratello spirituale: lo credeva antisemita e apologeta del fascismo, anche se sembra che i pubblicisti vicini alla Democrazia Nazionale conoscessero le opere malapartiane solo indirettamente, dalle recensioni giornalistiche.

Panele dyskusyjne otworzyli dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Robert Andrzejczyk, oraz Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Instytutu Polonika.

W czasie pierwszego panelu dyskusyjnego, poprowadzonego przez Zbigniewa Dziedzica z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, wypowiedzieli się autor biografii prof. Kazuhiko Sawada, japonistka prof. Ewa Pałasz-Rutkowska oraz Katarzyna Nowak, wicedyrektor Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w Krakowie. O zawiłościach językowych i licznych wyzwaniach, które przyniosło tłumaczenie pozycji, opowiedziała Barbara Słomka, tłumaczka biografii.

Drugi panel dyskusyjny poprowadziła koordynatorka wydawnicza książki „Bronisław Piłsudski. Dziennik 1882–1885” – dr Olga Kucharczyk z Instytutu Polonika. W dyskusji wzięli udział dr hab. Jolanta Żyndul, historyczka i autorka opracowania dziennika, historyk prof. dr hab. Leszek Zasztowt, dr Rimantas Miknys, były dyrektor Instytutu Historii Litwy. Dzięki łączeniu online dr Sigitas Narbutas, dyrektor Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich, mógł zaprezentować zebranym oryginał trzech zeszytów Bronisława Piłsudskiego.

Nagranie video z konferencji „Bronisław Piłsudski. Wielkie otwarcie” – Sulejówek:
https://www.facebook.com/InstytutPolonika/videos/1113472369222770
(time code drugiego panelu: ok 1:24:25 – 2:08:20)

The present chapter synthetically analyses – at the 100th anniversary of the restoration of Poland’s sovereignty – the evolution and shaping of the legal system of the Polish state. The shaping of an independent Polish state was not an oneoff act but a process consisting of a number of acts, both of political and legal nature. The discussion aims at the analysis of the issues related to the legal process of the reconstruction of the Polish Republic during at the beginning of its existence, with special emphasis on the role of the Basic Law in this process.

Niniejszy rozdział stanowi syntetyczną analizę ewolucji i kształtowania się systemu prawnego państwa polskiego w setną rocznicę odzyskania niepodległości w 1918 r. Proces kształtowania się niepodległego państwa polskiego nie był aktem jednorazowym, lecz składało się na niego szereg aktów, zarówno o charakterze politycznym, jak i o charakterze prawnym. Celem niniejszych rozważań jest analiza zagadnień związanych z procesem prawnym odbudowy Rzeczypospolitej w pierwszych latach jej istnienia, ze szczególnym uwzględnieniem materii dotyczącej roli Konstytucji RP w tym procesie.

Politicienii polonezi cu orientare conservatoare au jucat un rol important în perioada de formare a Poloniei independente. Mulți dintre reprezentanții conservatorilor, cei care apărau interesele moșierilor și ale industriașilor, avuseseră un loc în parlamentele țărilor ocupante, unde dobândiseră experiența necesară mai târziu pentru construirea statului polonez. În anul 1919 și-au luat locul în Seimul Legislativ al Republicii Polone și au putut să-și folosească această experiență. Conservatorii au făcut, de asemenea, carieră și în diplomație și au participat la înființarea Ministerului Afacerilor Externe. Aceștia erau, așadar, politicieni influenți, a căror voce conta în trasarea direcțiilor celor mai importante ale politicii externe a Poloniei. Chiar dacă mediul acesta era la interior fragmentat, în grupe ce aveau o poziție diferită de concepțiile politice ale lui Józef Piłsudski și Roman Dmowski, în chestiunea României poziția lor era aceeași. România era considerată de conservatorii polonezi un pilon al alianței ce stătea de strajă unei Europe Centrale și de Est stabile politic. Afirmau nevoia unor relații politice strânse între Varșovia și București și construirii pe baza lor a unui bloc mai larg de state aliate.

Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku należy postrzegać jako rozciągnięty w czasie proces. Wielki sukces, jakim stało się utworzenie suwerennego państwa, ma wiele źródeł. Pamięć historyczna, entuzjazm społeczny, nieprzerwane zaangażowanie w działalność konspiracyjną, korzystna sytuacja międzynarodowa-wszystkie te czynniki przyczyniły się do tego, iż kraj mógł się odrodzić. Nie można zapomnieć, że "pomysłów na nową Polskę" było wiele. Niekiedy różniły się one w swojej wykładni politycznej, a także gospodarczej i kulturowej. Jednakże w kluczowym momencie czołowi przedstawiciele polskiej polityki-Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Paderewski, Wincenty Witos, Stanisław Thugutt, Wojciech Korfanty, Ignacy Daszyński czy Józef Haller, porzucili osobiste wizje oraz projekty i przystąpili do współpracy na rzecz odbudowy państwa polskiego. Podobnie czyniło tysiące innych osób zaangażowanych w czyn niepodległościowy. Szansa na odrodzenie ojczyzny była wy-czuwalna w społeczeństwie. Oddolne inicjatywy rozbrajania wojsk zaborczych i zrzucania symboli ciemiężycieli przez Polaków, tak mocno doświadczonych represjami zaborców, zataczały coraz szersze kręgi, by wkrótce ujawnić się również poprzez ofiarę przelanej krwi podczas powstania wielkopolskiego (1918-1919), wojny polsko-bolszewickiej (1919-1921) czy powstań śląskich (1919-1921).

Уже не одно десятилетие в работах исследователей и публицистов звучит тема превентивной войны Польши против Германии. Сообщения о желании Варшавы в 1933 г. нанести превентивный удар по Берлину, циркулировавшие в дипломатических кругах Польши и Запада, должны были, с одной стороны, проверить прочность союза с Францией, с другой – дойти до А. Гитлера, который уже в то время начал высказываться о необходимости корректировки польско-немецкой границы. Более того, выход Германии из Лиги наций и её разрыв с конференцией по разоружению создали принципиально новую ситуацию. Польше было жизненно необходимо обеспечить себе место за столом будущих конференций, а для этого следовало демонстрировать способность к самостоятельным действиям.

The concept of preventive war in the context of the Franco-Polish alliance (1933-1934)
For decades historians and researchers alike were attracted to the topic of preventive war against Germany. In 1933 reports of Warsaw’s desire to strike Berlin preventively, circulating in the diplomatic circles of Poland and the West, were aimed, on the one hand, to check the solidity of the alliance with France and, on the other hand, to reach A. Hitler, who already at that time spoke about the necessity to adjust the Polish-German border. Moreover the withdrawal of Germany from the League of Nations and its severance with the conference on disarmament created a fundamentally new situation. It was vital for Poland to ensure a place at the table of future conferences, and for this it was necessary to demonstrate the ability to act independently.

Today, an Intermarium could stretch from Narva in the north to Batumi in the south. Significant parts of the populations and the majority of foreign affairs experts of the countries between the Baltic and Black seas view Putin’s Russia today as the biggest risk, a clear threat, and a dangerous enemy. Inside NATO, the political mainstreams of Estonia, Latvia, Lithuania, Poland, and Romania especially regard Russia as a major security problem. The same can be said of Georgia, Ukraine, Azerbaijan, and Moldova outside NATO. These states could thus form the core of an East-Central European-South Caucasian defense coalition. Further European countries within, or close to, the “land between the seas” — from the Scandinavian to the Western Balkan nations — might, for historical or other reasons, be willing to support, join, or associate themselves with such an alliance. With regard to its legal set-up, the above-mentioned 2010 Agreement on Strategic Partnership and Mutual Support between Turkey and Azerbaijan could play the role of a model treaty for a security arrangement between certain eastern NATO states on the one side, and some post-Soviet non-NATO countries on the other. As in Article 2 of the ratified Turkish-Azeri alliance, the exact modus of action, in case of an aggression, could be left open to each Intermarium country. The pact could simply state an obligation that, if confronted with an attack, the parties would “mutually assist each other” and that the “means and extent of this assistance” would be agreed upon ad hoc, once a military infringement has happened.

Wydarzenia z maja 1926 roku do dziś rozpalają emocje wśród zawodowych historyków, ale także oddziałują na wyobraźnię szerszych kręgów społecz- nych czy polityków. Podziały dotyczą kwestii nazewnictwa – w zależności od sympatii w stosunku do marszałka Piłsudskiego używa się pojęć takich jak: wypadki majowe, rewolucja majowa, przewrót majowy; niechętni mu częściej będą używali określeń, takich jak zamach majowy czy wręcz pucz. Podejmuje się oceny tych wydarzeń z perspektywy krótko i długofalowych konsekwencji. Próbuje się ważyć na szali, z jednej strony korzyści, a z dru- giej – blisko 400 zabitych. Niektórzy starają się przenosić ów spór na płasz- czyznę moralną, która nie jest adekwatną dla oceny polityki i polityków. Jedna rzecz nie ulega wątpliwości – przewrót majowy i powrót Marszałka do władzy nieodwracalnie zmieniły losy Polski w XX wieku.

„HISTORIC DAY”. JÓZEF PIŁSUDSKI IN KONIN (10 JULY 1921)

On 10 July 1921, Józef Piłsudski, the Marshal of Poland came to Konin. The main purpose of his one-day visit in this city was giving the military flag to the 18th Infantry Regiment. This flag was founded by people of counties of Konin, Koło and Słupca. This visit can easily pretend to be one of the most important events of the history of Konin in the 20th century. By far it was either omitted or superficially noted by Piłsudski’s biographers, although this visit was an essential part of much longer Piłsudski’s journey round Kujawy and Wielkopolska.
This article is the reconstruction of the course of Józef Piłsudski’s visit. It is also an attempt to put this visit in slightly wider context, connected for example with his political activity, with shaping his public image in consciousness of either the Polish Military soldiers and counties’ residents.