Müjdat GÖKÇE

İletişim kurabilme ve ahlaklı olma insanoğlunun iki özsel niteliğidir. İletişim bireyin bir toplum içinde var olmaya ve varlığını anlamlı hâle getirme uğraşı iken; ahlak var olanın değer ve niteliğine ilişkindir. Doğal olarak her iki kavram bir eyleme(ye) işaret eder. İkisi yan yana geldiğinde ise “var olmanın anlam ve değeri” gibi bir terkip oluşur ki bu da bizi felsefe ile karşı karşıya getirmektedir. Günümüzde ortaya çıkan yeni medya teknolojileri ile beraber medyanın, dolayısıyla iletişimin niteliği de önemli ölçüde değişmiştir. Yeni medya tabiatı gereği yeni etik sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda yapılan etik tartışmaların önemli ölçüde geleneksel medyanın etik kriterleri çerçevesinde yapıldığını görmekteyiz.

Dijital vatandaşlığa vurgu yapılan günümüzde dijital okuryazarlığı önemli beceriler arasındadır. Bilgi temelli toplumda verilerin yorumlanması, dijital teknoloji kullanımı için teknoloji okuryazarlığı, iletişim araçları ve network, bilgi ve iletişim teknolojilerinin genişlemesi konunun önemini daha da arttırmaktadır. Bugün, okuryazarlık kavramının içeriğine baktığımızda görsel, elektronik, dijital anlatım ve iletişim biçimlerini içerdiğini görebiliriz. Modern anlamda okuryazarlık teknolojiye ve kültüre bağlı olduğu için okuryazar olma yeteneği de geniş bir alanı işaret etmektedir.

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişme sonucunda, ergenler birbirleriyle kişisel cep telefonu, internet gibi araçlar yoluyla da iletişim kurarak kendilerine özel ayrı bir kültürün parçası olmaktadır. Ancak bu gelişmeler ergenleri sanal ortamda saldırganlık, taciz ve zorbalık gibi davranışlara da daha açık hale getirebilmektedir. Sanal zorbalık, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak bir birey ya da grup tarafından diğerlerine zarar vermek amacıyla yapılan kasıtlı ve düşmanca davranış içeren bir zorbalık türü olarak tanımlanmaktadır. Uygun olmayan okul ortamında ortaya çıkan, öğrenciye etki eden yaygın ve önemli bir sorun olarak görülen zorbalık, öğrencinin hem akademik başarısına hem de gelecekteki yaşamına önemli ölçüde zarar vermektedir. Ülkemizde son yıllarda bu konuda birçok araştırma yapılsa da, zorbalık davranışlarının basit bir anlaşmazlıktan farklı bir durum olduğunun pek farkında değiliz. Zorbalıkla ilgili yapılan araştırmalar, öğrencilerin okula, öğretmenlerine, sınıf arkadaşlarına karşı tutumlarına ve akademik başarılarına etki ettiğini açıkça ortaya çıkarmaktadır. Giriş; Sosyal medya yeni medya kapsamında ele alınmaktadır. Günümüzde yeni medya araçları haberleşmenin ötesinde sosyalleşmek, eğlenmek ve en önemlisi öğrenmek ve eğitim için kullanılmaktadır. İnternet ortamı öğrencilere oldukça geniş bir bilgi dağarcığına ulaşım imkanı tanıdığı gibi akademik destek ve küresel düzeyde kültürler arası iletişim imkanı da sağlamaktadır.

Yapay zekâ sistemlerinin toplumsal alana giderek daha fazla entegre olması, kamusal yapıdan gündelik hayat pratiklerine kadar pek çok alanı da dönüştürmektedir. Kullanılan navigasyon sistemleri, eş zamanlı çeviri sistemleri, robot süpürgeler, cerrahi robotlar ve diğer pek çok yapay zekâ içerikli sistemler; makine öğrenmesi, doğal dil işleme, derin öğrenme gibi yapay zekânın oluşum süreçleriyle tasarlanmaktadır.

Günümüzün en önemli olgusunun; farklılık yaratabilmenin ve geleceğe uzanabilmenin sürekli revize edilen bilgiden hareketle organizasyonel ortak amaç ve hedefler doğrultusunda yenilikçi faaliyet ve uygulamalardan oluştuğu çok büyük bir gerçektir.

İnsanlık tarihine baktığımız zaman, insan ve dil gerçeğinin birbirinden ayrılmayan iki önemli unsur olduğunu görürüz. Çünkü birinin varlığı diğerini gerektirmektedir. İnsanda ne varsa onun tezahürü (ortaya çıkması) ancak onun iletişim sistemi dil ile gerçekleşmektedir.

İletişim becerisi, insanın ruhi dengesinin kurulmasında; huzurlu, mutlu, sağlıklı ve başarılı bir hayat sürmesinde en önemli etkenlerden birisidir. Gerçek iletişim; duygu, düşünce ve davranış uyumu ile sağlanabilmektedir. İletişimin gerçek boyutu yüzeysel ilişkilerde değil derinliklerde gizlidir.

Kitle iletişim araçları, birey ve toplumlara yalnızca bilgi aktaran araçlar olmaktan çok, onları eğiten, nerede nasıl davranacaklarını, neyi nasıl algılayarak anlayacaklarını, hatta neyin iyi ya da kötü olduğuna, nelere bağlı olarak karar vereceklerini öğreten araçlar haline bürünmüşlerdir. Haber ve bilgi sağlama, eğitme, eğlendirme, toplumsallaştırma, kültürü geliştirme gibi birçok işlevi bulunan kitle iletişim araçları, toplumsal hayatın her alanında önemli değişimlere neden olmaktadır.

Sosyal Medya ve Narsisizm Yeni iletişim teknolojilerinin gelişmesi ile geleneksel yöntemlerin yanında özellikle sosyal medya araçlarının kullanımı artış göstermektedir. Sosyal medya kullanımında bireyler takipçilerinin dikkatini çekebileceğini düşündüğü içerik paylaşımlarında bulunmaktadırlar. Sosyalleşme, insan topluluklarında bir öğrenme süreci olarak karşımıza çıkmakla beraber, bu sürecin gerçekleştiği sosyalleşme mekânları da tarih içerisinde çeşitlilik göstermektedir. Bir başka deyişle sosyalleşme mekânları da zaman içerisinde çeşitli dönüşümlere uğrayarak nihayet günümüzde teknolojinin de etkisiyle, artık gerçek anlamda mekan içerisinde bir araya gelme gereksinimi duyulmayan bir hal almıştır.

İnsanoğlunun var oluşundan buyana kendisini ve çevresini tanımaya – anlamaya – anlatmaya çalışmasında vazgeçilmez unsurlardan biri de iletişim ve iletişim gereçleridir. İnsanlık tarihindeki sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik gelişmeler; özellikle iletişim bilimleri ve teknolojilerindeki ilerlemeler ve yenilikler ile daha da ivme kazanmıştır. Bu yönüyle de iletişim bilimleri, bilişim teknolojilerindeki baş döndürücü gelişmeler ile yeni boyutlar kazanmıştır. Yeni medya kavramı da bunlardan biri olup, günümüze farklı anlamlar ve olanaklar ile birlikte sorumluluklar da yüklemektedir. Bu sorumluluklar iletişim hukuku, güvenli ve sağlıklı iletişim, bilgi kirliliği, sosyal medya gibi yeni iletişim teknolojileri ve olanaklarını kullanma gibi bazı yeni medya unsurlarının gündelik yaşantımıza girmesine yol açmaktadır. Tüm bu gelişmeler; 7 ' den 77 'ye medya okur-yazarlığının önemine dikkat çekmektedir. Topluma çağdaş anlamda iyi ve verimli okur-yazarlığın kazandırılması ile her şeyden önce daha bilinçli bireyler kazandırılarak, bilgi kirliliklerinin önüne geçilmiş olmakla birlikte, birbirlerini daha iyi tanıyan – anlayan, sosyal ve kültürel anlamda kendisiyle ve birbirleri ile kalıcı ve uzun soluklu barışık toplumların oluşmasında hayati öneme sahip katkılar sağlanabilecektir. Nefret söyleminin kaynağı medya ya da yeni medya değil; toplumun kendisidir. Giriş Yeni medya, bünyesinde pek çok unsuru barındıran, sınırları ve etkileri geniş bir kavramdır. Yeni medya kavramıyla, geleneksel medyadan farklı olarak, sayısal tabanlı, iletişim kuran unsurların arasında eş zamanlı ve geniş kapasiteli, karşılıklı ve çok katmanlı etkileşimin yüksek hızda gerçekleştiği, çoklu-ortam yapısına sahip iletişim araç ve kanalları

Bilindiği üzere dijitalleşme bugün hayatın her alanını kuşatmış durumdadır. İletişim teknolojilerinin sağladığı imkânlarla modern dünyanın hemen hemen tüm unsurları, küresel boyutta bir dönüşüm ve değişime tanıklık etmektedir. Günümüzde hızla ilerleme kaydeden teknoloji dünyası, bireysel ve toplumsal yaşamı her yönüyle etkilemeyi sürdürmektedir.