Müjdat GÖKÇE

Yapay zekâ çok amaçlı bir teknolojidir. Nerede ve nasıl uygulanacağı konusundaki tek sınır hayal gücümüzdür. Teknolojilerin hepsinin on yıllar hatta yüzyıllar sonra başta hiç düşünülmeyen sonuçlar ortaya çıkarabilir. Bu bağlamda bu tür teknolojilerin hepsi istismar edilme potansiyeli taşımaktadır.

Yapay Zekâ (YZ), makinelerin öğrenme, problem çözme ve karar verme yeteneklerini taklit ederek insan zekâsını modelleyen bilgisayar sistemlerinin genel adıdır. Günümüzde YZ, sağlıktan eğitime, finanstan otomasyona kadar pek çok alanda devrim yaratmaktadır. YZ'nin temelini oluşturan algoritmalar ve modeller, veri analizi ve örüntü tanıma gibi konularda insan zekâsını taklit eder. Bu sistemler, büyük veri setlerinden öğrenerek ve bu bilgileri yeni durumlarla ilişkilendirerek sürekli olarak kendilerini geliştirirler.

Sn. Zafer YILMAZ'ın yapmış olduğu
Yapay Zekâ ve Felsefe Soruşturması ve Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi'nde yayınlanan söyleşimiz.

https://dergipark.org.tr/tr/pub/dusuncevetoplum

* Yüksek Lisans Öğrencisi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Yeni Medya ve İletişim Bölümü

Yapay Zekâ (YZ), günümüzde teknolojideki hızlı ilerlemelerle birlikte önem kazanmış, bilim insanlarının ve filozofların dikkatini çeken önemli bir konudur. Yapay Zekâ, insan benzeri düşünme ve problem çözme yeteneklerine sahip bilgisayar sistemleri ve makinelerin tasarlanması ve geliştirilmesi olarak tanımlanabilir.

Teknolojideki hızlı gelişmeler ve dijital dönüşüm, insanlığın karşısına pek çok yenilikçi fırsat ve zorluk çıkarmıştır. Bu süreçte, Yapay Zeka (YZ) adı verilen teknoloji, adeta bir devrim yaratmıştır.
YZ, bilgisayar sistemlerini insan benzeri düşünme ve öğrenme yetenekleriyle donatarak onlara akıl ve zeka kazandıran bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yeni dönemin kapılarını aralayan YZ, dünya genelinde büyük bir ilgi ve heyecan uyandırmış, farklı sektörlerde çeşitli alanlarda uygulamaları ve başarı hikayeleriyle adından sıkça söz ettirmiştir.

Kuran, İslam dininin kutsal kitabı olarak müminlerin rehberi ve yol göstericisi olan eşsiz bir eserdir. İçerdiği evrensel mesajlar, ahlaki değerler ve öğretilerle insanların manevi gelişimine katkıda bulunur. Dil ve üslup açısından benzersiz olan Kuran, insanlara sürekli olarak okuma ve üzerinde düşünme teşvikinde bulunarak onları doğru yola ulaştırmayı hedefler.
Kuran, İslam dininin kutsal kitabı olarak inananlar için manevi bir rehber ve ışık kaynağıdır. İçerdiği evrensel mesajlar, ahlaki değerler ve öğretilerle insanların hayatlarına anlam ve yön verir. İslam inancına göre, Kuran Allah'ın kelamıdır ve insanlara doğru yolu göstermek, ahlaki erdemleri teşvik etmek ve manevi gelişimi desteklemek amacıyla indirilmiştir.

İletişimde nezaket sahibi olmak, karşıdaki insana saygı duymak, ona hoşgörülü davranmak, fikirlerine önem vermek, dinlemek, sözünü kesmemek, davetine icabet etmek gibi durumlardan meydana gelmektedir. Bunlara dikkat eden biri öfkesine yenilmeden, sesini yükseltmeden, yüz yüze iken göz teması kurarak iletişimi nezaket kuralları çerçevesinde gerçekleştirmiş olur.

Bilindiği üzere dijitalleşme bugün hayatın her alanını kuşatmış durumdadır. İletişim teknolojilerinin sağladığı imkânlarla modern dünyanın hemen hemen tüm unsurları, küresel boyutta bir dönüşüm ve değişime tanıklık etmektedir. Günümüzde hızla ilerleme kaydeden teknoloji dünyası, bireysel ve toplumsal yaşamı her yönüyle etkilemeyi sürdürmektedir.

Kitle iletişim araçları, birey ve toplumlara yalnızca bilgi aktaran araçlar olmaktan çok, onları eğiten, nerede nasıl davranacaklarını, neyi nasıl algılayarak anlayacaklarını, hatta neyin iyi ya da kötü olduğuna, nelere bağlı olarak karar vereceklerini öğreten araçlar haline bürünmüşlerdir. Haber ve bilgi sağlama, eğitme, eğlendirme, toplumsallaştırma, kültürü geliştirme gibi birçok işlevi bulunan kitle iletişim araçları, toplumsal hayatın her alanında önemli değişimlere neden olmaktadır.

Yapay zekâ sistemlerinin toplumsal alana giderek daha fazla entegre olması, kamusal yapıdan gündelik hayat pratiklerine kadar pek çok alanı da dönüştürmektedir. Kullanılan navigasyon sistemleri, eş zamanlı çeviri sistemleri, robot süpürgeler, cerrahi robotlar ve diğer pek çok yapay zekâ içerikli sistemler; makine öğrenmesi, doğal dil işleme, derin öğrenme gibi yapay zekânın oluşum süreçleriyle tasarlanmaktadır.

Dijital vatandaşlığa vurgu yapılan günümüzde dijital okuryazarlığı önemli beceriler arasındadır. Bilgi temelli toplumda verilerin yorumlanması, dijital teknoloji kullanımı için teknoloji okuryazarlığı, iletişim araçları ve network, bilgi ve iletişim teknolojilerinin genişlemesi konunun önemini daha da arttırmaktadır. Bugün, okuryazarlık kavramının içeriğine baktığımızda görsel, elektronik, dijital anlatım ve iletişim biçimlerini içerdiğini görebiliriz. Modern anlamda okuryazarlık teknolojiye ve kültüre bağlı olduğu için okuryazar olma yeteneği de geniş bir alanı işaret etmektedir.

Sosyal Medya ve Narsisizm Yeni iletişim teknolojilerinin gelişmesi ile geleneksel yöntemlerin yanında özellikle sosyal medya araçlarının kullanımı artış göstermektedir. Sosyal medya kullanımında bireyler takipçilerinin dikkatini çekebileceğini düşündüğü içerik paylaşımlarında bulunmaktadırlar. Sosyalleşme, insan topluluklarında bir öğrenme süreci olarak karşımıza çıkmakla beraber, bu sürecin gerçekleştiği sosyalleşme mekânları da tarih içerisinde çeşitlilik göstermektedir. Bir başka deyişle sosyalleşme mekânları da zaman içerisinde çeşitli dönüşümlere uğrayarak nihayet günümüzde teknolojinin de etkisiyle, artık gerçek anlamda mekan içerisinde bir araya gelme gereksinimi duyulmayan bir hal almıştır.

İletişim becerisi, insanın ruhi dengesinin kurulmasında; huzurlu, mutlu, sağlıklı ve başarılı bir hayat sürmesinde en önemli etkenlerden birisidir. Gerçek iletişim; duygu, düşünce ve davranış uyumu ile sağlanabilmektedir. İletişimin gerçek boyutu yüzeysel ilişkilerde değil derinliklerde gizlidir.

İnsanlık tarihine baktığımız zaman, insan ve dil gerçeğinin birbirinden ayrılmayan iki önemli unsur olduğunu görürüz. Çünkü birinin varlığı diğerini gerektirmektedir. İnsanda ne varsa onun tezahürü (ortaya çıkması) ancak onun iletişim sistemi dil ile gerçekleşmektedir.

Günümüzün en önemli olgusunun; farklılık yaratabilmenin ve geleceğe uzanabilmenin sürekli revize edilen bilgiden hareketle organizasyonel ortak amaç ve hedefler doğrultusunda yenilikçi faaliyet ve uygulamalardan oluştuğu çok büyük bir gerçektir.

'Yapay Zeka' kavramı ilk duyuşta ister akademisyen, öğretmen, öğrenci olsun ister işadamı olsun birçok kişi üzerinde merak uyandırmaktadır. Neden olduğu sorulacak olursa, zeka gibi soyut bir kavramın yapay ile nitelendirilmesi olarak cevap verebiliriz. Kavramın uyandırdığı merakla birlikte, içeriği yada temsil ettiği konular hakkında birçok kişinin ciddi bir malumatı yoktur. Yapay zeka; zeki makineler özellikle de, zeki bilgisayar programları yapma bilimi ve mühendisliğidir. Yapay zekâ; en kısa tanımıyla; insanların birbirlerinde zekice olarak kabul ettikleri davranışlara sahip bilgisayarların yapılmasıyla ilgili bir bilgisayar bilimidir. Bu teknik, insan beyninin; düşünme, hatırlama, değerlendirme, karar verme, karşılaştırma ve daha önceki tecrübelerden yola çıkarak sonuca ulaşma gibi temel fonksiyonlarının, bilgisayar ortamında gerçekleştirilmeye çalışılmasıyla ortaya çıkmıştır. Bir başka tanım da şöyle verilebilir: Zeki veya akıllı sistemlerin algılama, hafıza, anlama, öğrenme, sonuç çıkarma, karar verme ve düşünce üretme, öneride bulunma veya bazı uygulamalar için eylem yapma gibi özelliklerini araştıran, bunları denetleyen ve bu özelliklere sahip bilgisayarlar veya robotlar (yapay sistemler) yapmayı amaçlayan sistematik bir bilim dalıdır. Sözlük anlamı olarak Yapay zekâ, bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir robotun çeşitli faaliyetleri zeki canlılara benzer şekilde yerine getirme kabiliyeti olarak tanımlanmaktadır. Bilgisayar teknolojilerinin yeni ortaya çıktığı dönemde, "Makineler düşünebilir mi?" sorusunun Mathison Turing tarafından sorulması ile hakkında ilk adımların atılmaya başlandığı yapay zekâ, 2. Dünya Savaşı döneminde çeşitli askeri silah teknolojilerin ortaya çıkmasına ve bilgisayarların gelişmesindeki en önemli etkenlerden biridir. Günümüzde ise Google, Facebook ve özellikle Tesla gibi birçok büyük şirket yapay zekâ hakkında araştırmalarına devam etmektedir.

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişme sonucunda, ergenler birbirleriyle kişisel cep telefonu, internet gibi araçlar yoluyla da iletişim kurarak kendilerine özel ayrı bir kültürün parçası olmaktadır. Ancak bu gelişmeler ergenleri sanal ortamda saldırganlık, taciz ve zorbalık gibi davranışlara da daha açık hale getirebilmektedir. Sanal zorbalık, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak bir birey ya da grup tarafından diğerlerine zarar vermek amacıyla yapılan kasıtlı ve düşmanca davranış içeren bir zorbalık türü olarak tanımlanmaktadır. Uygun olmayan okul ortamında ortaya çıkan, öğrenciye etki eden yaygın ve önemli bir sorun olarak görülen zorbalık, öğrencinin hem akademik başarısına hem de gelecekteki yaşamına önemli ölçüde zarar vermektedir. Ülkemizde son yıllarda bu konuda birçok araştırma yapılsa da, zorbalık davranışlarının basit bir anlaşmazlıktan farklı bir durum olduğunun pek farkında değiliz. Zorbalıkla ilgili yapılan araştırmalar, öğrencilerin okula, öğretmenlerine, sınıf arkadaşlarına karşı tutumlarına ve akademik başarılarına etki ettiğini açıkça ortaya çıkarmaktadır. Giriş; Sosyal medya yeni medya kapsamında ele alınmaktadır. Günümüzde yeni medya araçları haberleşmenin ötesinde sosyalleşmek, eğlenmek ve en önemlisi öğrenmek ve eğitim için kullanılmaktadır. İnternet ortamı öğrencilere oldukça geniş bir bilgi dağarcığına ulaşım imkanı tanıdığı gibi akademik destek ve küresel düzeyde kültürler arası iletişim imkanı da sağlamaktadır.

O sayfa senin bu blog benim gezinen ve sörf yapan, sohbet eden, başkalarının ne yaptıklarını daha çok önemseyen, 'Beğen', 'RT' yapan, favorilerine ekleyen, ya da etkileşim halinde olan, çokça paylaşan yeni kuşaklardan zengin ürünler çıkabilecek mi? Özet; Yeni iletişim teknolojileri aracılığıyla mesaj bombardımanının en üst düzeyde yaşandığı günümüzde, gerek kurumlar, gerek insanlar birtakım çalışmalara farkında olarak ya da olmayarak duyarsızlaşmaktadır. Bu duyarsızlık beraberinde farklı davranışları geliştirmekte, insanları yeni arayışlara, yeni iletişim ortamlarına yönlendirmektedir. Günümüzde yeni iletişim ortamları, özelikle internet, modern iletişim sisteminin en büyük destekçisi olmaktadır. 1970'lerde başlayan ve 1990'lardan sonra hızla devam eden internet kullanımı, web sitelerinin, portalların yaygınlaşmasıyla kullanıcı sayısını artırmış, 2000'li yıllarda sosyal medyanın işlerlik kazanmasıyla her kesimden insanı ilgilendirecek noktalara ulaşmıştır. Sosyal medya, sürekli güncellenebilmesi, çoklu kullanıma açık olması, sanal paylaşıma olanak tanıması vb. açısından en ideal mecralardan biri olarak kendini göstermektedir. İnsanlar sosyal medyada günlük düşüncelerini yazmakta, bu düşünceler üzerine tartışabilmekte ve yeni fikirler ortaya koyabilmektedirler. Ayrıca kişisel bilgilerinin yanında çeşitli fotoğraflar, videolar, paylaşabilmekte, iş arayabilmekte ve hatta bulabilmekte ayrıca sıkılmadan gerçek dünyayı sanal ortamda yaşayabilmektedirler. Bu durum gün geçtikçe tüm dikkatlerin bu alana yönelmesine sebep olmakta ve yenilenen sanal dünyaya yeni bir kavramsal çerçeve çizmektedir. Sosyal medya uygulamaları artık sadece iletişimi sağlamamakta, oyun, bilgi edinme, arama yapma gibi birçok konuyu da kullanarak, bireylerin hemen her ihtiyacını sağlama niyeti içindedirler. Böylece aradığı hemen her şeyi sosyal medyada bulan kişilerin başka bir araca ihtiyaçları olmamaktadır. Giriş İnsanoğlu; sosyalleşme, başkalarına dayanma, paylaşımda bulunma ihtiyacı duyar. Teknolojinin getirdiği yeni ortamlar insanın bu ihtiyacını farklı ortamlar aracılığıyla gidermek için ideal yollar bulmakta ve bu noktada birey zaman ve mekan kavramından bağımsız daha çok sosyalleştiği bir ortamın içerisinde olduğu algısına sahip olmaktadır. Sosyal medyanın

Teknoloji doğa değildir, insandır, bir sosyal vetiredir. Teknoloji aletlerle ilgili değildir, insanın çalışma şekli, yaşama şekli ve düşünme şekli ile ilgilidir. Teknoloji insanın bir uzantısı olduğu içindir ki, teknolojideki temel değişme her zaman hem dünya görüşümüzü ifade eder, hem de dünya görüşümüzü değiştirir.

İletişim kurabilme ve ahlaklı olma insanoğlunun iki özsel niteliğidir. İletişim bireyin bir toplum içinde var olmaya ve varlığını anlamlı hâle getirme uğraşı iken; ahlak var olanın değer ve niteliğine ilişkindir. Doğal olarak her iki kavram bir eyleme(ye) işaret eder. İkisi yan yana geldiğinde ise “var olmanın anlam ve değeri” gibi bir terkip oluşur ki bu da bizi felsefe ile karşı karşıya getirmektedir. Günümüzde ortaya çıkan yeni medya teknolojileri ile beraber medyanın, dolayısıyla iletişimin niteliği de önemli ölçüde değişmiştir. Yeni medya tabiatı gereği yeni etik sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda yapılan etik tartışmaların önemli ölçüde geleneksel medyanın etik kriterleri çerçevesinde yapıldığını görmekteyiz.

İnsanoğlunun var oluşundan buyana kendisini ve çevresini tanımaya – anlamaya – anlatmaya çalışmasında vazgeçilmez unsurlardan biri de iletişim ve iletişim gereçleridir. İnsanlık tarihindeki sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik gelişmeler; özellikle iletişim bilimleri ve teknolojilerindeki ilerlemeler ve yenilikler ile daha da ivme kazanmıştır. Bu yönüyle de iletişim bilimleri, bilişim teknolojilerindeki baş döndürücü gelişmeler ile yeni boyutlar kazanmıştır. Yeni medya kavramı da bunlardan biri olup, günümüze farklı anlamlar ve olanaklar ile birlikte sorumluluklar da yüklemektedir. Bu sorumluluklar iletişim hukuku, güvenli ve sağlıklı iletişim, bilgi kirliliği, sosyal medya gibi yeni iletişim teknolojileri ve olanaklarını kullanma gibi bazı yeni medya unsurlarının gündelik yaşantımıza girmesine yol açmaktadır. Tüm bu gelişmeler; 7 ' den 77 'ye medya okur-yazarlığının önemine dikkat çekmektedir. Topluma çağdaş anlamda iyi ve verimli okur-yazarlığın kazandırılması ile her şeyden önce daha bilinçli bireyler kazandırılarak, bilgi kirliliklerinin önüne geçilmiş olmakla birlikte, birbirlerini daha iyi tanıyan – anlayan, sosyal ve kültürel anlamda kendisiyle ve birbirleri ile kalıcı ve uzun soluklu barışık toplumların oluşmasında hayati öneme sahip katkılar sağlanabilecektir. Nefret söyleminin kaynağı medya ya da yeni medya değil; toplumun kendisidir. Giriş Yeni medya, bünyesinde pek çok unsuru barındıran, sınırları ve etkileri geniş bir kavramdır. Yeni medya kavramıyla, geleneksel medyadan farklı olarak, sayısal tabanlı, iletişim kuran unsurların arasında eş zamanlı ve geniş kapasiteli, karşılıklı ve çok katmanlı etkileşimin yüksek hızda gerçekleştiği, çoklu-ortam yapısına sahip iletişim araç ve kanalları

İnsanlık tarihinin oldukça büyük kısmı, tarımsal üretimin merkezi bir yer tuttuğu bir yaşam dünyası çerçevesinde şekillenmiştir. Endüstri devrimi ile birlikte, toplumlar artık geri dönüşü olmayan bir yola girmişlerdir. Bilindiği gibi insani gelişim endeksi, sosyal, eğitimsel ve ekonomik açıdan yaşam kalitesindeki değişimi ölçmektedir. Diğer yandan, teknolojideki değişimler, ülke ekonomilerinin büyümesine ve toplumsal refaha katkı yapmaktadır. Teknolojik gelişim ise ancak yenilik üreterek ortaya çıkmaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojisindeki ilerlemeler ise hem mikro bazda hem de makro bazda ülke ekonomilerine katkı yapmaktadır. Bu sebeple bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler, yenilik üretimi ve insani gelişim endeksi arasındaki karşılıklı ilişkileri çözümlemek, toplumun sosyal ve ekonomik gelişimine yönelik etkin politikalar tasarlanmasına imkân verecektir. İnsani gelişme, sadece insan kaynaklarının gelişmesi değildir, fakat insanoğlu ve toplumsal kurumların gerçekten insani bir yaklaşım ve kapsamlı ve bütünleşik gelişimidir. Teknoloji dünyası, her geçen gün değişen, gelişen çehresi ve insanlığın hizmetine sunduğu buluşlarıyla sessiz ve sürekli bir hareket halindedir. Bilgi toplumunun yükselen değerleri arasında hızlı teknoloji dönüşümü, hızlı değişme ve gelişme, insan kaynağına ilgi, bilgiye dayalı organizasyonlar, öğrenen örgütler, bilgi insanı ve sürekli öğrenmeyi alışkanlık hâline getirmesi gereken bilinçli insan modeli yer almaktadır. Bilgi toplumu, yeni temel teknolojilerin gelişimiyle bilgi sektörünün, bilgi üretiminin, bilgi sermayesinin ve nitelikli insan faktörünün önem kazandığı, eğitimin sürekliliğinin ön plâna çıktığı, iletişim teknolojileri, bilgi otoyolları, elektronik ticaret gibi yeni gelişmeler ile toplumu ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasal açıdan sanayi toplumunun ötesine taşıyan bir gelişme aşamasıdır. Ar-Ge ve yenileşimin temel taşı " yeniliktir ". Genelde toplum ihtiyaçlarının değişmesi ve yeni ihtiyaçların ortaya çıkması sonucu " yeniliklere " ihtiyaç duyulmaktadır.

İnsanlık, bin yıllara yayılan tarihi boyunca ihtiyaçları doğrultusunda çeşitli iletişim yöntemleri ve sistemleri geliştirmiştir. Taşın veya bitki özlerinin kullanıldığı aracılanmış iletişimden mikroçiplerin kullanıldığı ve dünyayı ışık hızı ile dolaşan iletişime geçiş belki binyıllar almıştır. Ancak genel olarak kabul edilen gerçek, ses, işaret, resim ya da yazı her ne tür iletişim biçiminin toplumsal dönüşümlerin mimarları arasında olduğudur. Yeni medyanın oluşması ve günümüzdeki bu halini alması geçmişte meydana gelen birçok yeniliğin kaçınılmaz sonucu ve niteliğidir. Yeni medya ile coğrafi, fiziki ve zaman engelleri ortadan kalkmış, geniş bilgiye hızlı erişim sağlanmıştır. Yeni medyayla birlikte dengeler yerinden oynamaktadır. Okuma-yazma kuralları değişmekte ve yeni iletişim dilleri türetilmektedir. Duyuları biçimlendiren ve köklü değişiklikleri sağlayan yeni medya, bireylerin yaşam tarzlarını, iletişim süreçlerini ve daha birçok dinamiklerini değiştirmeye devam etmektedir. Yeni medya kavramı, içinde pek çok "yeniliği" barındırmaktadır. Yeni denilmesi, mesajın değil, ortamın paylaşılmasında getirilen yeniliklerden kaynaklanmaktadır. İletişim teknolojisindeki yenilikler medya kavramını da "yenileştirmiş", en başta interaktif özelliği nedeniyle kullanıcılarını "sosyal" hale getirmiştir. Yeni binyıla yeni medya oluşumları eşliğinde girilmiştir. Çok kısa sürede alışıldık kitle iletişim ortam ve araçlarından farklı sistemler hayatımızın rutinine dâhil olmuştur. Bugün bizler, cebimizde ya da çantalarımızda taşıdığımız araçlarımız ile geniş bir yelpazeye yayılan iletişim hizmetlerini alıyor, akışlara dâhil oluyoruz. Yeni medyadaki " yeni " yalın bir şekilde bu hizmetleri ve akışları anlamada ayırıcı bir terim olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer taraftan " yeni " ye dönüşüm sürecinin ardındaki gerçekler ile değerlendirildiğinde yeni medya daha farklı ilişkiler ağına yaslanan süreçleri temsil etmektedir.

İletişim, Kültür, Toplum ve Dijital Değişim (Derleme) Özet; Teknoloji yaşam biçimlerimizi ve kültürümüzü etkileyerek sürekli değişmektedir. Bu değişim toplumun hemen hemen her kesimini, her yaş grubunu etkisi altına almıştır. Yeni iletişim ortamları, farklı iletişim teknikleri ile birlikte yeni bir toplumsal ilişki sistemi ortaya çıkarmıştır. Günlük yaşantımızın bir parçası haline gelen elektronik-ticaret, mobil bilgi erişiminin biçimlendirdiği bu yeni kültür biçimi sayısal kültür olarak adlandırılmaktadır. Bilindiği gibi iletişimin en ilkel ve en temel formu, " vücut dili " ya da " beden dildir " İnsanlar duygularını ortaya koyabilmek ve gereksinimlerini ifade edebilmek için ilk önce vücutlarını kullandılar: Vücut hareketlerinden ve işaretlerden oluşan, fakat sözlü olmayan bu dil sayesinde insanlar kendi aralarında iletişimi sağladılar. Duygu, düşünce ve isteklerini birbirlerine bu sayede iletebildiler. Yeni medya; internet teknolojisiyle birlikte ortaya çıkan bilgiye erişmede kolaylık, hız ve farklı iletişim yolları ve sosyal paylaşım ağları ve tüm bunların yaşamımızda edindiği yer olarak tanımlanabilmektedir. Bu yeni medya tanımında dikkat edilmesi gereken noktalardan biri medyayla ilgili söylemlerin genelde bilginin dağıtılmasıyla ilgili olduğudur. Oysa yeni medyanın teknolojilerinde kullanıcılarının teknolojilerin içinde aktif olabildikleri de değerlendirmeye alınmalıdır. Yeni medya, bünyesinde pek çok unsuru barındıran, sınırları ve etkileri geniş bir kavramdır. Yeni medya kavramıyla, geleneksel medyadan farklı olarak, sayısal tabanlı, iletişim kuran unsurların arasında eş zamanlı ve geniş kapasiteli, karşılıklı ve çok katmanlı etkileşimin yüksek hızda gerçekleştiği, çoklu-ortam yapısına sahip iletişim araç ve kanalları kastedilmektedir. Hayatın içinde geleneksel medyanın kapladığı yeri ve zamanı, giderek daha fazla ikame etme eğiliminde olan yeni medya; artık kişilerarası iletişimden ticarete, siyasetten eğitime, spordan sağlığa yaşamın hemen her alanında oldukça etkin bir şekilde kullanılmaktadır.

Bilgi toplumu, uygarlık tarihinin nihai aşaması olarak nitelendirilebilecek uzun bir tarihi sürecin sonunda gelişmiş bir olgudur. Bu yüzden, bilgi toplumu önceki dönemlerden bağımsız, yalnızca bilgi çağında meydana gelen toplumsal bir gelişme olarak görülemeyeceği gibi, salt bilgi ve iletişim teknolojilerinin kurduğu toplumsal bir örgütlenme biçimi olarak da değerlendirilemez. Yeni iletişim sistemleri 2000'li yılların başından itibaren toplumun her kesimini etkisi altına almıştır. Gelişen iletişim teknolojilerinin toplumsal ve mekânsal yansımaları üzerine 1995-2005 yılları arasında akademik çalışmalarda ve yazınlarında dikkat çekilmeye başlanmış ve dünyada geniş bant iletişim sistemlerinin yaygınlaşmaya başladığı 2005 yılı sonrasında ise öngörülen bilgi toplumu toplumsal dönüşümü belirginleşmiştir. İletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmelerden büyük ölçüde etkilenen eğitim alanında ki yeniliklerin gerçekçi zeminlerde seyredebilmesi, bu teknolojilerin eğitime yansıma sürecinin kavramsal ve uygulama boyutları ile iyi bilinmesine bağlıdır. İnsanoğlu çoğu zaman, az sayıdaki kişi ya da kurumun, kuramsal ya da pratik olarak ortaya koyduğu yeniliklerin kullanıcısı olagelmiştir. Bu kullanımın nasıl yaygınlaştığı ise sosyal bilimlerin çalışma konuları arasında yer almış ve kuramlar geliştirilmiştir. Bir ülkede teknolojinin sağlıklı geliştirilebilmesin de bulunduğu toplumun ihtiyaçlarını iyi kavramış ve bir teknolojinin nasıl geliştirilmesi gerektiğini bilen kendinden önce geliştirilmiş teknolojileri özümsemiş fakat önceden yapılanlara takılıp kalmadan yenilikler önerebilecek mucit kabiliyetli fertlerin yetiştirilmesi en nemli problemi teşkil etmektedir. Günümüzde bilim ve teknolojide yetenek kazanmak artık bir devlet politikası olmaktan öte, toplumsal bir proje haline gelmekte; ortaya konulan politikaların uygulanabilmesi ve hedeflere ulaşılabilmesi için ilgili bütün kesimlerin paylaştıkları bir vizyon üzerine inşa edilmesi zorunlu görülmektedir. Bu teknolojik dünyada insanların, modern teknolojinin kavramları ve işlerini anlamaları ve kendilerini rahat hissetmeleri özellikle önemlidir. Bu ve diğer nedenlerden dolayı teknoloji ile ilgili öğretimin değeri ve önemi geniş kabul görmüştür. Küresel ölçekte teknoloji eğitimi programlarının çoğu; analitik düşünme, yaratıcılık, problem çözme, bir takım halinde çalışma, kişisel sorumluluk, inisiyatif ve merak etme gibi yeteneklerin geliştirilmesini kapsamaktadır. Giriş;

Her alanda başlayan değişim eğitimin öneminin giderek artmasına neden olmuştur. Günümüzde bilgilenme süreci yalnızca okulla sınırlı kalmayıp tüm yaşamı kapsayacak biçimde genişlemiştir. Bilgi, toplumsal yaşamın biçimlenmesine etki eden önemli bir özellik durumundadır. Günümüzde bilgilenme süreci yalnızca okulla sınırlı kalmayıp tüm yaşamı kapsayacak biçimde genişlemiştir. Bilgi, toplumsal yaşamın biçimlenmesine etki eden önemli bir özellik durumundadır. Bilim-teknoloji, birçok konu ile iç içe olan ve birbirinden ayrılması kolay olmayan bir konu olagelmiştir. Belki de bilim-teknoloji politikalarının iyi kavranıp, hazırlanıp uygulanmasında en büyük zorluk bu konunun birçok konuyu kapsamasından kaynaklanmaktadır. Teknoloji doğa değildir, insandır, bir sosyal vetiredir. Teknoloji aletlerle ilgili değildir, insanın çalışma şekli, yaşama şekli ve düşünme şekli ile ilgilidir. Teknoloji insanın bir uzantısı olduğu içindir ki, teknolojideki temel değişme her zaman hem dünya görüşümüzü ifade eder, hem de dünya görüşümüzü değiştirir. Yaygınlaşan bilgi ve uzay teknolojileri gündelik yaşamın bütün alanlarında kendini hissettirmektedir. Bu süreç, bilgi teknolojilerinin sunduğu hıza eklenince insanlar için baş döndürücü bir biçime bürünmüştür. Sosyal yaşamın makinelerle kuşatılması, insan makine ilişkisini yeni bir boyuta taşımıştır. Bilişim teknolojileri sonuçta onu kullanabilme bilgi ve becerisini zorunlu kılan bir içerik ve mantıkla düzenlemiştir. Bilgi teknolojileri, toplumun, toplumsal hayatın vazgeçilmez bir aracıdır artık. Bu, bireylerin, toplumsal yaşamla bağ kurdukları her kurumsal bağlamda bilgi teknolojilerinin sosyal bir uzantısıyla yüzleşmesine yol açmıştır. İnternet ve cep telefonunun bireysel yaşamı psikiyatrik süreçlere konu olunacak kadar etkilemesi/belirlemesi ise, teknolojinin tüm sosyal süreçleri kuşatıp belirlediğinin açık bir göstergesidir. İnsan bedeninin bu süreçlere konu olurken oluşan edilgenliği, insanların makine tarafından tüm algı içeriklerinin dönüştürülmesi anlamındaki bağımlılığının göstergesidir. Giriş; Teknolojinin insan hayatında sihirli değneğini dokundurmadığı alan görmek neredeyse imkânsız

Özet; Teknoloji yönetimi temelde: Örgüt hedeflerini şekillendirme ve bunlara ulaşabilme amacıyla, teknolojik yeteneklerin planlanması, geliştirilmesi ve uygulanmasında, mühendislik, bilim ve yönetim disiplinlerinin birbirine bağlanması amacını gütmektedir. GİRİŞ Toplumsal bir eylem olarak bilim, insanoğlunun çeşitli yer ve zamanlarda içinde bulunduğu tarihsel bir süreçtir. Bu bağlamda, bilimsel bilginin gelişimi tarih boyunca insanoğlunun yaşadığı değişim ve gelişimler doğrultusunda şekillenmiştir. Bilimsel bilginin gelişimi modern sistemlerin ortaya çıkmasına, toplumların ekonomik, siyasi, kültürel ve sosyal yönlerden farklılaşmalarına neden olmuştur. Yirminci yüzyılın başından itibaren iletişim araçları, enformasyonun bilgiye dönüşmesi sürecinde en etkin rolü üstlenen yapıyı oluşturmaktadır. Geçmişte buhar gücü, kömür, çelik ve petrol gibi araçları kullanan teknoloji, bugün mikro elektroniğin çevresinde yapılanmaktadır. Enformasyon teknolojilerinin hızlı gelişimi sonucunda, üretilen her türlü enformasyonun yerel ve uluslararası çapta paylaşımının şekli ve niteliği değişmiştir. Yirmi birinci yüzyılda enformasyon, bireylerin hayatta kalmasının bir gerekliliği haline dönüşmüştür. Bilginin Üretilmesi ve Teknoloji Kullanıcıları İçinde bulunduğumuz çağda bilgi, son kullanıcı güdümlü bir şekilde hiyerarşilerden ağlara doğru kayan bir yapı içerisinde var olmaktadır. Bilgiyi üretmek, saklamak ve işe koşmak en temel örgütsel aktivite haline gelmiştir. Bilginin hiyerarşilerden ağlara kaymasıyla birlikte, bilmenin gerçekleştiği ortam da var olan teknolojinin özelliklerine göre şekil aldığı söylenebilir. Bilginin toplumsallaşması süreçlerinden birisi de bireylerin kendi ihtiyaçlarını karşılayacak bilgiye kendi istekleri doğrultusunda ulaşabilmelerini kapsayan süreçtir. Teknoloji, yaşam kalitesini etkileyen ürünler sağlamada etkili olması nedeniyle bireyleri ve toplumu etkilemektedir. Toplumdaki sosyal, politik ve ekonomik gelişmeler de büyük ölçüde teknolojiden etkilenirler. Bununla birlikte insanların birçoğu bu teknolojiden korkmaktadır. Çünkü, teknolojiyle ortaya çıkan problemlerin, çözümünden daha hızlı büyümekte olduğuna inanılmaktadır. Sonuçta bu insanların tutumları, ihtiyaçları ve değerleri teknolojinin gelişmesinden etkilenir. Yeni teknolojik gelişmeler genellikle toplumsal gereksinimler veya mevcut teknolojinin

Yeni Medya Kavramı ve Toplumsal Sosyalleşme Aracı (Derleme) " Medya " sözcüğü; İngilizcedeki " medium " sözcüğünün çoğulu olup, ülkemizdeki yazılı ve görsel yayınların çoğalmasıyla dilimize " medya " olarak yerleşen ve kökeni Latince olan bir sözcüktür714. Medya kavramı günümüzde oldukça yoğun olarak kullanılmasına rağmen bu kavramın sınırları ve kapsamı tam olarak belli değildir. Kavram karmaşışını engellemek için medya kavramı yerine " kitle iletişim araçları " ifadesi de kullanılmaktadır715. Bu bağlamda, iletişimin bazı tekniklerle belirli bir teknoloji uygulanarak çoğaltıp güçlendirilmesi ve çok sayıda kişiyi etkileyecek biçime getirilmesine kitle iletişimi, kullanılan araçlara da kitle iletişim araçları veya medya denilmektedir. ÖZET; İnsanoğlu var olduğundan beri çeşitli araçlar geliştirmiştir. Geliştirilen her bir araç insanın yaşamını kolaylaştırmak için insanlığa hizmet etmiştir. İletişim teknolojileri de aynı şekilde insanoğlunun yaşamını kolaylaştırmak için hizmet eden araçlardır. Kimi zaman haberleşme, kimi zaman sohbet, kimi zaman eğlenme veya bir sorunu gidermek için iletişim teknolojisinden tarih boyunca yararlanılmıştır. Çünkü iletişim, insanın var olmasının ön koşullarından biridir. İletişim dünyasında bugün yaşanılan ve gelecekte yaşanılacak tüm süreçlerin teknolojiyle mutlak bir bağı olduğunu düşündüğümüzde " Yeni Medya Nedir ve Ne Değildir? " sorularına " teknik ve kuramsal olarak " cevap vermek büyük önem taşımaktadır. Yeni Medya kavramının tam olarak açıklanmaması ve her kişinin anladığı şekilde yorumlaması, yanlış fakat genel geçer fikirlerin ve içeriklerin doğmasına neden olmaktadır. Günümüzde, yeni medya kavramında da " Yeni Medya vs. Eski Medya " savaşı altında yanlış fakat genel geçer içeriklerin oluşmaya başladığını ve hatta bu çalışmada sunulacağı üzere bilimsel makalelere kadar sıçradığı görülmektedir. Bu durum ise yeni medya kavramında kuramsal bir boşluk izlenimi yaratmakta ve yeni medyanın sunabileceği erdemlerin tam olarak anlaşılmamasına neden olmaktadır. Bu çalışmada bir taraftan medya kavramı kuramsal olarak açıklanırken diğer taraftan da yeni medya ne değildir sorularının cevapları verilip yeni tartışmalar açılmıştır. Yeni medya kavramındaki yeni, eski kavramı üzerine değil, geleneksel medya kavramı üzerine yapılandırılmıştır. Kavram yeni ile eskinin bir ayırımı üzerine değil, etkileşimli, çevrimiçi sayısal teknolojiler ile, etkileşimiz çevrimdışı teknolojiler üzerine oturmuştur.

Yaşam Boyu Gelişim ve Öğrenme (Derleme) ÖZET Yaşam boyu gelişim yaklaşımı, bireyin doğumla başlayıp ölümle sona eren yaşamındaki gelişimini inceler. Bu yaklaşım psikoloji, psikiyatri, antropoloji, sosyoloji ve geriatri gibi çok sayıda disiplini ilgilendiren disiplinler arası bir yaklaşımdır. Yaşam boyu gelişim yaklaşımında temel varsayım, gelişimin yetişkinlik sürecinde tamamlanmadığı, bütün yaşam sürecinde devam ettiğidir. Yaşam boyu gelişim yaklaşımı, tarihsel süreçte gelişmiştir. Yaşam boyu gelişim yaklaşımı açısından gelişim, doğumla başlayan ve ölümle sonuçlanan süreçteki değişimleri içerir. Gelişim karmaşık bir süreçtir, ölümü ve ölmeyi de içinde barındırır. Yaşam boyu gelişim yaklaşımı, insan gelişimini gelişim dönemleri kapsamında ele alır. Yaşam boyu gelişim yaklaşımına göre, yaş temelli açıklamaların yapılmadığı toplumlara doğru gidilmektedir. Yaşam boyu gelişimde, kalıtsala karşı deneyim, sürekliliğe karşı süreksizlik, değişime karşı değişmezlik önemli konulardır. Yaşam boyu gelişim araştırmaların da, bireysel gelişimin üç alanında bilgi toplanmaktadır ve üretilmektedir. GİRİŞ Yirminci yüzyıldan bu yana, dünya sosyal, ekonomik ve kültürel olarak çok önemli değişim ve dönüşümler yaşamaktadır. Söz konusu bu değişimler bireylerin hayatları boyunca eğitim almalarını gerekli kılmakta, içinde bulundukları topluma ve bu hızlı değişimlere ayak uydurmalarını gerektirmektedir. Bireyin günlük hayatını topluma uyumlu bir şekilde sürdürebilmesi ve mesleğindeki gelişmeleri yakından takip edebilmesi de kendini yenilemesi ile mümkündür. Bireyin kendini sürekli yenilemesi ise ancak yaşam boyu öğrenme ile sağlanabilir. " Yaşam boyu öğrenme " bireyin olduğu her yerde gerçekleşebilen; yer, zaman, yaş, eğitim düzeyi gibi her türlü kısıtlamayı ortadan kaldıran bir kavram olduğu için dünyada eğitim alanında yürütülen çalışmalar arasında öncelikli konuma gelmiştir ve yaşam boyu öğrenme kavramıyla ilgili çeşitli çalışmalar yürütülmüştür. Bu çalışmada, yaşam boyu öğrenme kavramı ve kapsamı üzerine bir literatür taraması yapılarak bugüne kadar yapılmış olan tanım ve ifadelere yer verilmiştir. Mevcut tanımlardan yola çıkılarak genel bir değerlendirme yapılmış ve kapsamının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yaşam boyu öğrenme, örgün eğitimin yetersiz olduğu ve sanayinin ve toplumun ihtiyaçlarına cevap veremediğinin düşünüldüğü veya fark edildiği için kolay benimsenmiştir. Bu yüzden örgün eğitimin bir alternatifi değil, örgün eğitimde eksik ve yetersiz kalan verilerin sonradan tamamlanması veya daha önce keşfedilmemiş yeteneklerin keşfedilmesi olarak kabul edilmiştir. Yaşam boyu öğrenimin ortaya çıkmasında ve kısa sürede yaygınlaşmasının altında kimi sosyal,

ÖZET Bir toplumun insanlarının sahip olduğu eğitimin niteliği, o ülkenin gelişmişlik düzeyini belirleyen ölçü olmuştur. Bunun için günümüzde bilgi ve eğitim; kalkınmanın, gelişmenin en etkili aracı olarak görülmektedir. Bilgi toplumunda bireye öncelik verilir bireyden aklını kullanması, yeteneklerini ve yaratıcılığını sergilemesi beklenir. Bunu başarabilen bireyler toplumda iyi bir sosyal konuma ve statüye sahip olurlar. Bunun geniş anlamda ve orta vadede birçok dezavantajı ve kayıpları vardır. Bilgi toplumu oluşturmada ki amaç birey değil toplum olmalıdır. Eğitim programlarının odak noktasını toplumsal temelli eşitlik, dürüstlük, çoğulculuk, yaşam ve insanın yüceliği ile ilgili her şey oluşturmaktadır. Eğitimin amacı, ülkede yaşayan bireylerin eğitim isteklerine ve toplumun tüm gereksinimlerine cevap verebilecek bir biçimde olmalıdır. Bu bağlamda öğretimin hedeflerinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bunları yaparken toplumun bir kısmın öğretimi ile ilgilenirken bir kısım ihmal edilmemelidir. Örneğin öğrencinin öğretimi göz önüne alınırken öğretmenlerin günün gelişen şartlarına göre eğitilmeleri ihmal edilmemelidir. Çünkü toplum sadece öğretmen-öğrencilerden değil ülkenin kalkınmasında rol alan herkesin eğitimi göz önünde bulundurulmalıdır. Çağın gerektiği şekilde eğitim sağlanmalıdır. Toplumdaki bireylerin eğitim düzeyleri yükseldikçe toplumun kalkınması da o nispette artacağından hiç kuşku yoktur. Bunu yaparken kişinin üretken olması hedef alınmalıdır. Tüm bu çalışmalar yapılırken özellikle bilgi toplumunun oluşturulması hedeflenmelidir. Bilgi toplumu, çağdaş, günün teknolojisini kullanan daha kolay kılan bir uygulama alanı oluşturmayı hedeflemelidir. Bilgi ekonomik gelişmenin ve teknolojinin temel karakteristiğidir. Bu nedenle, toplumun kendini de saracak şekilde hayatın içine uzanmıştır. Bilgi toplumunun önemli üç sacayağının bilgi, bilişim ve yönetişim olduğunu söyleyebiliriz. Bunlardan birincisi toplumsal, kurumsal gövdenin içinde dolaşan kana benzetilebilir. İkincisi hücreler, ağlar ve damarlar olarak nitelendirilebilir. Yönetişim ise tüm bu süreçlerin verimli bir işletimini sağlayan yeni yönetsel bir modele denk düşer. Bilgi, tüm çalışmada değinildiği üzere artık toplumun kurumsal eksenini oluşturmaktadır. Dijital ağlarla örgütlenen yeni toplumda, bu ağlardan bilgi/bilgilenme/bilgilendirme akmakta ve toplumun hacmini bu açıdan sürekli genişletmektedir.

Bilgi, yaşadığımız çağın bir simgesi olarak kabul edilmektedir. Son yıllarda meydana gelen bilgi patlaması araştırma-geliştirmeye verilen önemin bir sonucudur. Teknolojik gelişmenin bir ürünü olarak evlere kadar uzanan bilgi ağları bilgi çağının özelliği olarak algılanmaktadır. Bu bilgiler bilgi otobanları denen hızlı bilgi ulaşım ağları vasıtasıyla yapılmaktadır. Çağımızda bilginin değeri tüm diğer ekonomik araçların önüne geçmiştir. Daha iyiyi bulma arzusu, teknolojik bilginin ulaştığı sınırsız imkanlarla birleşerek yeni teknolojik imkanlarla küçülen dünyada, toplumların bilgilerini artırarak onları her gün daha ileri noktalara ulaştırmaktadır. İnsanın yaşadığı tüm zaman dilimlerinde bilgi sürekli ön planda yer almıştır. Ancak, bilgi hiç bir dönemde bu kadar öneme sahip olmamıştır. Öyle ki, gelişmişliğin ölçü birimi sahip olunan bilgi, bilginin etkinliği de yeni bir bilgi üretimi olmuştur. Çağımızın en önemli özelliği toplumun bilgi üretme kabiliyetidir. Her ülke kendi potansiyeline göre bilgi üretmek üzere araştırma-geliştirme faaliyetinde bulunmaktadır. Araştırma-geliştirme faaliyetleri ile yeni ürünler elde edilebildiği gibi, hazır bilgilere erişme veya erişilmiş bilgilerin nasıl kullanılacağının öğretilmesi de mümkün olmaktadır. Bu sebeple tüm gelişmiş veya gelişmekte olan ülkeler araştırma-geliştirme faaliyetlerine büyük önem vermektedirler. Bilgi toplumunun amacı, ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye bilim ve teknolojinin etkisinin artırılmasıdır. Bilginin elde edilmesi ve işlenmesi sonucunda, yeni teknolojiler üretilmektedir. Üretilen teknolojik bilgiler insanların hayat standardını yükseltirken bireyin tek başına iş yapması kolaylaşmakta ve hızlanmaktadır. Birey için tüm bu kolaylıklar olurken toplumda yalnızlaşmakta, ancak, yaşama standardı yükselmektedir.