Performans Denetimi

Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu kaynaklarını kullanırken, gerçekleştirmiş oldukları iş ve işlemlerinin sadece mevzuata uygunluk, doğruluk ve düzenlilik yönlerinden denetlenmesi günümüzde artık yeterli görülmemektedir. Aynı zamanda bu kaynakların verimli, etkili ve tutumlu bir şekilde hesap verme sorumluluğu kapsamında kullanılması, sadece girdilere değil, çıktı ve sonuçlara odaklanan bir denetimi gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler açısında kamu mali yönetimi reformları kapsamında performans denetimi gündeme gelmiştir. Ülkemizde de kamu mali yönetimi alanında yapılan reformlar sonucunda Sayıştay Başkanlığı dış denetim kapsamında kamu idarelerine yönelik performans denetimi yapma yetkisine sahip olmuştur.

Bu çalışmada; kamu mali yönetimi alanındaki değişim ve dönüşümlere kısaca değinilmiş ve performans denetimi incelenmiştir. Bu kapsamda Sayıştay’ın performans denetim yetkisi tarihsel süreç içinde ele alınmıştır. Ayrıca yapılan yasal düzenlemeler ve bu düzenlemelerde Sayıştay’ın performans denetimi yetkisinin gelişimi ele alınmıştır. Sayıştay’ın yapmış olduğu performans denetimi kapsamında verimlilik, etkililik ve tutumluluk (VET) denetimi yapamadığı sadece performans bilgisi denetimi yaptığı tartışılmıştır.

Kamu yönetiminin amaç ve işlevleri ile örgütsel yapı ve işleyişinin sürekli yeniden yapılanma içinde olduğu gözlenmektedir. Kamunun faaliyet hacmi sürekli genişlerken, kamu gelirlerinde buna paralel bir artış sağlamanın mümkün olmaması, kıt olan kamu kaynaklarının verimli, etkin ve ekonomik kullanılmasını, bir başka deyişle, işletme yönetimi yaklaşımlarının kamuda da uygulamaya geçirilmesini zorunlu hale getirmektedir.
Bu makalede, etkin bir kamu yönetimi için etkin bir denetimin zorunlu olduğu; etkin bir denetimin gerçekleştirilebilmesi için ise performans denetiminin önemli olduğu vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kamu Yönetimi, Etkinlik, İşletme Yönetimi, Denetim, Performans Denetimi.

ABSTRACT
Quest For Effectiveness In Public Sector: Effective Audit For An Effective Public Management
Looking at its historical development, it becomes evident that the objectives and functions as well as organizational structure and operation of public management are under a constant restructuring. Since the public revenues can’t be increased in parallel to ever-growing public sector, it requires effective, efficient and economic utilization of scarce public resources, namely, employing as well the business management approaches. This article states that an effective audit is sine qua non for an effective public management; and for an effective audit, performance audit is essential.
Key Words: Public Management, Effectiveness, Business Administration, Performance Audit
Jel Classification Cod: M1

Bu çalışmada, Sayıştay’ın performans denetimi yetkisi bağlamında 5018  sayılı kanun ile 5227 sayılı (kadük) kanun arasındaki farklar ortaya konacaktır. Performans denetimi bağlamında ana eksen devam etse de, içeriği farklılaşmaktadır.  Ayrıca Sayıştay’ın performans denetimi yetkisinin, aslında performans bilgisinin  denetimi  olduğu savunulacaktır. Performans bilgisinin denetimi yerine performans denetimi kavramının yasa metinlerinde yanlış bir şekilde kullanılması, kavramsal esneme ve gerilme sorununa neden olmaktadır. Performans bilgisinin denetimi; aracı, amacı, kapsamı ve önemi açılarından performans denetiminden ayrılmaktadır. Performans bilgisinin denetimi; saydamlık ve hesap verilebilirliğin  sağlanması, üretilen performans bilgisinin kalitesinin ve güvenilirliğinin artırılması açılarından avantajlara sahip olsa da hata bulmayı hedefleyen geleneksel  denetim  anlayışının  bir  devamıdır.  Dolayısıyla,  performans  denetimi  yerine  ikame edilemez.

In this study, the difference between law no. 5018 and caduceus law no. 5227 will be explained in terms of the Turkish Court of Accounts performance audit function. Although the main axis is continuing in the context of performance audit, its content becomes different. Besides, it will be argued that performance audit function of the Turkish Court of Accounts is actually performance information audit. The wrongful use of the term performance audit, instead of performance  information  audit  in  the  law  texts  paves  the  way  for  conceptual stretching  and  straining  problem.  Performance  information  audit  is  different from performance audit in the following respects: means, ends, scope and importance. Although performance information audit has multiple advantages like  achieving transparency and accountability, increasing the quality and reliability  of the performance information produced, it is a continuation of the traditional  auditing understanding aiming at detecting errors.  Hence, it cannot be substituted for performance audit.