Satınalma

Yaşadığımız çağ, çoklarının ifade ettiği gibi başta ticaret olmak üzere küreselleşmenin hızla yaşandığı bir dönemdir. Öğlen yemek molası için işyerinizden ayrıldığınızda gittiğiniz uluslararası çapta faaliyet gösteren hızlı yemek restoranının ürünleri nerelerden geliyor ya da kullandığınız veya giydiğiniz bir ürün gerçekten üzerinde ismi yazan ülkede mi yapılmaktadır? Bu soruların cevabını vermeye kalktığımızda günlük ticari hayata konu olan birçok ürünün hammaddesinin ayrı, ara bileşenlerinin ayrı, montajının ayrı ülkelerde yapıldığı göreceğiz. Bu farklı coğrafyalardaki üretim gayretlerini bizim gibi farklı coğrafyalardaki müşterilerin talebini dikkate alarak sunan sistemin halkalarını bir araya getiren fonksiyon olarak lojistik karşımıza çıkmaktadır.
Dolayısıyla lojistik, yeryüzündeki tüm tüketicilerin barıma ve beslenme gibi temel düzeyde olanlardan prestij amacıyla kullanılan bir aksesuara kadar uzanan geniş yelpazedeki her türlü ihtiyacının doğru zamanda, doğru yerde, doğru şartlarda, doğru maliyetle, doğru müşteriye sunulabilmesi için hayati öneme sahip bir işletme fonksiyonudur. İşletmeler açısından bakıldığında ise lojistik, işletme girdilerinin sağlanmasında, işletme içi süreçlerde ürün ve ilişkili bilginin akışında ve işletme çıktılarının uygun pazar dilimlerine dağıtımının sağlanmasında stratejik önemli bir rolü olup aynı zamanda gerek işletme maliyetleri gerekse işletmenin değer yaratması açısından kritik düzeyde önemlidir. Üstelik lojistik işletmeler arası ürün akışını sağlayarak tedarik zinciri
ismi verilen bütünleşik yapının fiziki olarak gerçekleşmesine de sağlamaktadır.
Küreselleşmenin hız kazandığı son çeyrek yüzyılda işletmeler hem faaliyetlerindeki hızlarını korumak ve yapmış oldukları yatırımları en
uygun verimlilik düzeyinde çalıştırmak hem de en önemli gelir kaynaklarını oluşturan müşterilerini bulunduran pazarlarını kaybetmemek
adına lojistiğe giderek daha büyük önem atfetmişlerdir. Ancak lojistik çoğu kez salt bir ulaştırma faaliyetiyle bazen de bilgisayarlar
üzerinde yapılan sayısal optimizasyon uygulamalarıyla tanımlanmaya çalışılmıştır. Oysaki lojistiğin ileri düzeyde birçok hesaplamayı beraberinde getiren sayısal ve mali yönü bulunmakla birlikte her aşamasında planlama, organizasyon, icra ve kontrolü gerektiren yönetsel
bir yönü de bulunmakta ve kritik öneme sahip olmasına rağmen ulaştırma lojistik fonksiyonlarından sadece bir tanesini oluşturmaktadır.
Lojistik yönetimi dersi kapsamında hazırlanan bu kitap lojistiği stratejik seviyesi de dahil olmak üzere günümüz küresel ekonomisinin şartlarına uygun olarak yönetsel açıdan inceleyerek planlama, ağ tasarımı, müşteri ilişkileri, temel fiziki lojistik faaliyetleri, satın alma, envanter yönetimi hakkında bilgiler vermeyi amaçlamaktadır. Buna ilave olarak lojistik
operasyonları çerçevesinde karşılaşılabilecek riskler ile son dönemde ortaya çıkan teknolojik gelişmelerden bilgi teknolojilerinin lojistik
alanında ne şekilde kullanılabileceğine dair konuları da kapsamına alarak öğrencilerimize güncel ve gerek teori gerekse uygulamaya yönelik yeterli düzeyde bilgi sunmaktadır. Kitabın içeriğinin oluşturulmasında emeği geçen her biri kendi alanında üst düzey uzmanlığa sahip olan bölüm yazarlarına ve yayına hazırlanmasında katkı sunan Anadolu üniversitesi
AÖF personeline teşekkür eder, değerli öğrencilerimize başarılar dilerim.
Editör
Prof.Dr. A.Zafer ACAR

Bu çalışmanın amacı sağlık sektöründe önemli bir birim olmasına rağmen performansı ölçülmesi için ölçütler tanımlanmamış satınalma biriminin performansının ölçülmesi için ölçütlerin tanımlanmasıdır.
2003 yılında IMF ve Dünya Bankası raporları sonrasında, sağlık sektöründe ekonomik etkinliğin arttırılması konusunda 59. Hükümet çalışmalara başlamıştır. “Sağlıkta Dönüşüm Projesi”  bu çalışmaların sonucu olarak 2003 yılında Dünya Bankası’nın ve Hazine Bakanlığı’ nın desteklediği yaklaşık 60 Milyon Avro bütçe ile kabul edilmiş çalışmadır (Dünya Bankası Rapor No:277 17 –TU). Bu proje kapsamında sağlık sektörünün performansının ölçülmesi önem kazanmıştır. 2003 yılından sonra sağlık sektöründe performans ölçümü ve akreditasyon önemli kavramlar olarak gündeme gelmiştir. Sağlık bakanlığının bu dönemden sonra yayınladığı “Hastane Hizmet Kalite Standartları” ve “ Alt Yapı ve Süreç Değerlendirme Rehberi” sağlık kurumların performansının hangi ölçütler ile ölçüleceğini tanımlamaktadır. Her iki rehber içerik analizinden geçirilerek satınalma birimi performansını ölçmeye yönelik ölçütlerin varlığı sorgulanmış, olmayan fakat olması gereken ölçütler ise çalışma kapsamında hazırlanmıştır.
Bu çalışmanın literatüre en önemli katkısı bir sağlık örgütünün performans ölçme ölçütleri belirlenirken yaşanılan toplumun kültürüne ve pratiklerine uygun olmasının sağlanması konusunda oluşturacağı farkındalıktır.

Anahtar Kelimeler:
Satınalma, performans yönetimi, kültür, kalite, ölçüt

ÖZET: İnovasyon (yenilikçilik) günümüzün yaygın ve sık kullanılan bir kavramı olarak tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler tarafından teşvik edilmekte ve böylece bilgi ekonomisinde daha önemli kazanımlar amaçlanmaktadır. Kamu kaynaklarının kullanımında inovatif (yenilikçi) satın alma politikalarını benimsemek suretiyle tedarikçi işletmelerin kendilerini geliştirmelerinin yolunu açarak ekonominin bütününde daha fazla ve nitelikli katma değer yaratma stratejisi, yazında, kamu teşvik politikalarından/araçlarından birisi olarak değerlendirilmektedir. Gelişmiş ülkelerde farklı organizasyon, yapı ve uygulama biçimleri ile ele alınan konu Türkiye'de de son yıllarda tartışılmaya başlanmış ancak uygulamaya geçmemiştir. Yürütülen çalışmanın amacı, kamu inovatif satın alma perspektifinin Dünya örnekleri ışığında nasıl ele alınması gerektiği konusunda bir tartışma gerçekleştirmek ve öneriler ortaya koyabilmektir. Ortaya konan öneriler ile politika yapıcılar için konu hakkında bilimsel destek sağlanabileceği gibi, konunun akademik platformda tartışılması ile ulusal yazına katkı sağlanacağı düşünülmüştür. Tartışmanın odak noktasını kamu inovatif satın alma yaklaşımının cari kamu bütçe yapılanması içine kurgulanma biçimi oluşturmaktadır. Sonuçta, başlangıç aşamasında merkezi bir kurgu ile Türkiye'de kamu inovatif satın alma modelinin başlatılmasının maliyet etkin bir seçenek olduğu, sürecin kontrollü bir şekilde izlenerek edinilen tecrübeler aracılığı ile daha da geliştirilebilmesinin mümkün ve faydalı olacağı önerisi getirilmiştir. Bilahare, edinilen tecrübelerin yasal mevzuatta yaşanacak olgunlaşma süreci ve beşeri sermayenin geliştirilmesi yoluyla yaygınlaştırılabileceği öngörülmüştür.

ABSTRACT: Innovation, today's most common and frequently used as a concept, has been encouraged on by developed and developing countries, and so, more significant gains in the knowledge economy have been aimed. The strategy towards creating more quantified and qualified added value in the whole economy, founded on opening the path of self development of supplier businesses by adopting innovative purchasing policies in the use of public resources, is considered as one of the public incentive policies' or tools' in the literature. The subject that approached via different organization, structure and implementation forms in developed countries has been discussed in recent years in Turkey, but enforcement has not been realized yet. The aim of the study that is carried out realize a public debate on how public innovative procurement perspective needs to be addressed in the light of the world examples and put forward suggestions. As scientific support can be provided to policy makers about the issues raised through suggestions, with the platform to discuss academic issues it is thought to contribute to the national literature. The focus of the discussion is the way to create a public innovative procurement approach that will be fixed into the current public budget structure. Eventually, it is suggested that the launch of the public innovative purchasing model in Turkey with a central fiction is a cost-effective option at the initial stage and it was determined that the process to be handled in a controlled manner is that it can further be improved through the experience gained would be possible and useful. Subsequently, the acquired experiences are considered to be expanded through the maturation process to be happened in the legislation and the development of human capital.

ÖZ Küreselleşme ile birlikte dünya tek ve büyük bir pazara dönüşürken, bu dönüşüm tüketici eğilimlerini ve beklentilerini değiştirmiştir. İşletmeler bu değişimi kontrol altına almak ve ayak uydurabilmek için tüketici beklentilerini ve eğilimlerini takip etmek zorundadır. Bunun için tüketicilerin satın alma davranışında hangi faktörlerin etkili olduğunu tespit etmek önem arz etmektedir. Bu faktörler arasında yer alan tüketici etnosentrizmi ve menşe ülke kavramı araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Menşe ülke etkisi bir ürünün ait olduğu ülkenin tüketici gözünde oluşturduğu olumlu ya da olumsuz etkidir. Tüketici etnosentrizmi ise milliyetçilik, vatanseverlik gibi duygulardan dolayı tüketicinin kendi ülke ürünlerini tercih etmesi ve yabancı ülke ürünlerinin alınmasını doğru bulmamasıdır. Çalışmada yabancı uyruklu öğrencilerle, Türkiye Cumhuriyeti uyruğuna sahip öğrencilerin satın alma davranışlarında tüketici etnosentrizmi ve menşe ülke etkisi seçilen örneklemle test ve mukayese edilmiştir. Çalışma bulguları, yabancı uyruklu öğrencilerle Türkiye Cumhuriyeti uyruğuna sahip öğrencilerin etnosentrizm düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğunu gösterirken menşe ülke etkisinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olmadığını göstermiştir. Çalışmanın diğer bir incelenen konusu, menşe ülke etkisi ve tüketici etnosentrizmi düzeyinin tüketicilerin yerli gıda ürünleri tercihindeki etkisidir. Bu incelemeye yönelik bulgulara göre tüketicilerin gıda ürünlerini tercihinde tüketici etnosentrizm düzeyinin etkisi mevcutken menşe ülke etkisi mevcut değildir. Çalışma sonucunda elde edilen bulguların literatüre ve işletmelerin pazarlama faaliyetleri kapsamında alacakları kararlara ve oluşturacakları stratejilere katkı sağlaması hedeflenmektedir.

ABSTRACT
While the world transformed into a single and large market with globalization, this transformation changed consumer trends and expectations. Businesses have to follow consumer trends and expectation for keeping under control and keeping up to this change. Therefore, It is important to determine which factors are influential in consumers’ purchasing behavior. Among these factors consumer ethnocentrism and country of origin effect concepts are the subject of this study. Country of Origin effect is the positive or negative effect about product’s country on the consumer’s eye. Consumer ethnocentrism is a concept that refer to consumer who prefer own country’s product because of emotion such as nationalism and patriotism. This concept also describes consumer's thinking that purchasing products in foreign countries is immoral. In this study, consumer ethnocentrism and the country of origin effect on purchasing behaviors of students having foreign nationality and Turkish nationality tested and compared with the chosen sample. Study findings revealed that there are statistically significant differences between consumer ethnocentrism level of foreign nationality and Turkish nationality but there are not statistically significant differences in country of origin effect between these groups. Another subject of study is the country of origin effect and the level of consumer ethnocentrism on the consumers’ preference for domestic food product. According to the findings, consumer ethnocentrism level affect consumers' preference of food products but there is no effect on country of origin. It is aimed that the findings obtained from this study will contribute to literature and at the same time contribute the decisions that will be taken by the businesses for marketing and the strategies that they will create.

İşletmeler faaliyet gösterdikleri alanda büyüyebilmek için rekabetçi stratejiler uygulamaktadır. Söz konusu stratejiler günümüzde dönüşüm geçirerek varlıklarını sürdürmektedirler. Dünya üzerinde yaşanan ekolojik sorunlar tüm medya araçları vasıtasıyla insanlara aktarılmaktadır. Oluşmaya başlayan çevre bilinci ile beraber sivil toplum örgütleri, devletler ve işletmeler çevre konusunda girişimlerde bulunmaktadırlar. İşletme özelinde gerçekleştirilen girişimler tüketici satın alma davranışlarını doğrudan etkileyebilmektedir. Bu çalışmada öncelikle yeşil pazarlama kavramı ve alt unsurlarından bahsedilmiş olup daha sonra üniversite öğrencileri arasında gerçekleştirilen bir anket araştırması ile satınalma davranışlarında çevrecilik incelenmektedir. Araştırma sonucunda katılımcıların çoğunun satınalma kararlarında ürünün çevreciliğine dikkat etmedikleri görülmüştür. Katılımcıların çoğu çevreci ürünleri tercih etmeme sebebi olarak " ihtiyaçları ile uygunluk göstermemesi " olarak belirtmişlerdir. Bunun yanında ürünün fiyatı, markası ve ömrü önemli kriterler arasına yer almasına karşın sağlığa zararsız ürünlerin tercihi de ön plandadır. Katılımcılar ürünlerin çevrecilik düzeyi ile ilgili bilgileri daha çok reklamlar vasıtasıyla almaktadır.

Abstract: Firms which want to reach growth apply competitive strategies. That strategies continue with transformations nowadays. Ecological problems over the World are informed by all media tools. According to environmental awareness, non-governmental organizations, states and firms act about environment. Activities which is done by firms effect consumer buying behavior. In this paper, firstly, green marketing concept and its sub-elements is mentioned. After that, environmental awareness in buying behavior has been investigating with a survey study in university students. According to the research, participants are mostly not decide to buy environmental products. Most of the participants shows that the reason of not decide to buy environmental product is " does not comply with their requirements ". In addition, the product's price, brand and life are important criteria according to buying decision. However, the choice of non-harmful products are in the foreground. The choice of non-harmful products are in the foreground. Participants get the information about the environmental level of products from mostly commercial.

Uluslararası alanda Türkiye’nin en rekabetçi olduğu sektörlerin başında sağlık sektörü
geliyor. Bu durumu gerek Dünya Sağlık Örgütü gerekse OECD veya Dünya Bankası gibi
uluslararası örgütlerin çeşitli yayınlarında görebiliriz.
2019 yılı sonundan itibaren tüm dünyayı kasıp kavuran ve Dünya Sağlık Örgütü
tarafından pandemik bir hastalık olarak ilan edilen “COVID-19” salgınında Türkiye Sağlık
Sistemi’nin hazırlıklı olması çok önemliydi.
Gelişmiş ülkelerin bile gıpta ettiği bir sağlık sistemine sahip olan Türkiye’de “Tıbbi
Tedarik Sistemi” gerek hizmet sunumu, gerek sağlığa erişim, gerek finansal
sürdürülebilirliğin sağlanması gerekse sağlıktaki cari açığın azaltılması için en önemli başlıklar
biridir.