Tourism Guidance

Turizm endüstrisinde ekoturizm hızlı bir yükseliştedir ve bu durum turizm sisteminde yer alan paydaşlara bazı görevler yüklemektedir. Doğal alanların korunması pek çok kesim için yarar sağlamaktadır. Turist rehberleri de bu yararlanıcılar arasında gösterilebilir. Bu yararlar sorumlulukları da beraberinde getirmekte; doğal kaynakların sürdürülebilirliği adına turist rehberlerine büyük sorumluluklar düştüğü kabul edilmektedir. Bu çalışma, rehberlerin rol ve sorumluluk algıları ile ekoturizm konusundaki tutumlarını araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırma yöntemi olarak nicel araştırma yöntemlerinden biri olan anket tekniği turist rehberlerine uygulanmıştır. Araştırma verileri; veri analiz programı yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; turist rehberlerinin doğal çevreye yönelik algıları ve doğa turlarında rol ve sorumluluklarına dair algıları yüksektir. Ziyaretçi farkındalığı, anlatım içeriği, doğal çevreye yönelik boyutları ile cinsiyet ve çalışma şekli arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Ayrıca çevreye yönelik genel tutum ölçeği ile eko turlarda turist rehberlerinin görev ve sorumluluklarına dair alt faktörler arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. ABSTRACT Keywords: Tour quides Ecotourism Ecotour quides Attitudes Turkey Ecotourism is fastly increasing in tourism industry and this increasing brings some responsibilities to tourism shares. Protecting the natural areas gains benefits to us. Tour Guides are also crucial actor in tourism with this responsibilities. This study aims to explore tour guides" perceptions of their role and responsibilities and attitudes for ecotourism. As a research method, Survey method, being One of the quantitative research method is applied to tour guides. According to results; perceptions of tourist guides about the natural environment and their perceptions of their role and responsibilities in nature tours are high. There was a significant difference between visitor awareness, narrative content, dimensions towards natural environment and gender and working style. Furthermore, a positive relationship was found between the general attitude scale for the environment and the sub-factors related to the duties and responsibilities of the tourist guides in the eco-tours.

Endüstri (deney) döneminin bir ürünü olan kitle turizminden, postmodern (deneyim) dönemin hizmeti olan özel ilgi turizmine geçiş, turist rehberliğini de doğrudan etkilemektedir. Bu bağlamda Avrupa Birliği'nde turist rehberlerine yönelik hazırlanan bir eğitim modeli (DIN EN 15565), Federal Almanya Turist Rehberleri Birliği (BVGD-Bundesverband der Gästeführer in Deutschland) öncülüğünde ve Alman Turizm Birliği (Deutscher Tourismusverband) desteğiyle ilk kez Almanya'da uygulamaya konmuştur. Bu çalışmada Almanya'daki turist rehberliğinin gelişim sürecinin ortaya konulması ve turist rehberliği eğitimi kapsamındaki yıldız sınıflandırmasının araştırılması amaçlanmaktadır. Çalışma tanımlayıcı bir araştırma olup veriler ilgili alanyazın ve web sayfaları taranarak elde edilmiştir. Çalışma sonucunda bu modelin Almanya özelinde Avrupa Birliği ülkelerindeki turist rehberlerinin niteliklerinin standartlaştırılması ve turistlerin deneyimlerinin sürdürülebilir kılınması için uygulandığı görülmüştür. Bu gelişmenin, uluslararası turizm hareketleri bağlamında Avrupa Birliği'ne uyum sürecindeki Türkiye'ye orta ve uzun vadede yansımaları olabileceği düşünülmektedir.

In tourism studies globalization and localization are often conceived of as a binary opposition. The ethnography of an Indonesian group of tour guides presented here illustrates how the global and the local are intimately intertwined through what has been described as the process of “glocalization”. The guides studied are remarkable front-runners of glocalization. They fully participate in global popular culture and use new technologies in their private lives. While guiding, however, they skillfully represent the glocalized life around them as a distinctive “local”, adapted to the tastes of different groups of international tourists. It is concluded that tourism offers excellent opportunities to study glocalization, but that more grounded research is needed.

Özet

Turistlerin ziyaret ettikleri bölgeleri yakından tanımak, ziyaret ettikleri destinasyona ilişkin detaylı ve doğru bilgi alabilmek için yararlandıkları turist rehberlerinin yerini, teknolojik gelişmelerle birlikte “mobil rehberler” almaya başlamıştır. Akıllı uygulamaların yaygınlaşması ile birlikte web tabanlı sunuculardaki bilgilere gps (küresel konum yer belirleme sistemi) üzerinden bağlanabilen cihazlarla, turistler bulundukları destinasyonda istedikleri yere kendi imkânları ile gidebilmektedirler. Bu çalışmada gittikçe popüler hale gelen mobil rehber ile turist rehberinin kültürel mirasın aktarımı konusunda yetkinliğinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda araştırma alanı olarak, profesyonel turist rehberlerinin anlatım yaptığı ve mobil rehber uygulamasının da kullanıldığı Mevlana Müzesi seçilmiştir. Araştırma için, ilgili literatür taraması incelendikten sonra yarı yapılandırılmış görüşme tekniğine uygun olarak görüşme formlarında yer alan sorular oluşturulmuş ve müze ziyaretçileri ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kültürel Miras, Profesyonel Turist Rehberliği, Mobil Rehberlik

Abstract

"Mobile guides" began to replace of tourist guides that tourists take advantage in order to receive detailed and accurate information about the destination and knowing the region closely.  Tourists can go wherever they want by themselves with the devices that connect servers of web-based information on GPS (global positioning system location) with expansion of smart applications. In this study it is aimed to compare mobile guides who becoming increasingly popular and tourist guides’ competence in the transfer of cultural heritage. In this context, Mevlana Museum, which has mobile guides application and tour guide service has been choosed as research area. With examined related literature, the interview questions were created and semi-structured interviews conducted with tourists.
Keywords: Cultural Heritage, Professional Tour Guidance, Mobile Guidance

Bu araştırmanın amacı turist rehberliği mesleğine ilişkin görüşlerin içerik analizi yoluyla değerlendirilmesidir. Belirlenen amaç doğrultusunda “Ekşi Sözlük” incelenmiş ve yorum yapanların turist rehberliği mesleği ile ilgili bilgi düzeyleri ve mesleğe ilişkin görüşleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Literatür incelendiğinde, turist rehberliği mesleğine ilişkin böyle bir araştırmanın eksik olması araştırmanın önemini ortaya koymakta ve literatürde önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Araştırma deseni olarak fenomenolojik desen (betimleyici fenomenoloji) belirlenmiştir. Yapılan araştırmada, veri toplama aracı olarak doküman inceleme tekniği kullanılmıştır. Bahsi geçen katılımcı sözlük tarzındaki ağ sayfasında toplam 95 yorum tespit edilmiş ve analize tabi tutulmuştur. Veri analiz stratejisi olarak içerik analizinden yararlanılmış ve verilerin görselleştirilmesi için “MAXQDA 20” yazılım programı kullanılmıştır. Verilerin işlenmesi tümdengelimsel ve tümevarımsal yöntemlerin bir arada kullanılması ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öncelikle kapalı kod sisteminden yararlanılmış olup, alanyazın doğrultusunda temalar ve alt temalar belirlenmiş ve sonrasında sahadan gelen veriler ışığında açık kod sistemiyle temalar ve alt temalar yeniden ele alınmıştır. Araştırma sonucunda, dört ana tema ve on iki alt tema belirlenmiştir. Bu temalar arasında en fazla görüşün “zor bir meslek olması,” “sevilen ve tavsiye edilen bir meslek olması” ve “sevilmeyen ve ön yargı oluşturan bir meslek olması” alt temalarına ait olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda turist rehberliği mesleğine yönelik birtakım görüş ve öneriler sunulmuştur.
The aim of this research is to evaluate the opinions about the tourist guiding profession through content analysis. In line with the stated aim, “Ekşi Dictionary” was examined and it was tried to determine the knowledge levels of the commenters about the tourist guiding profession and their opinions about the profession. When the literature is examined, the lack of such a research regarding the tourist guiding profession reveals the importance of the research and fills an important gap in the literature. Qualitative research methods were used in this research. The phenomenological pattern (descriptive phenomenology) was determined as the research pattern. In the research, the document review technique was used as a data collection tool. A total of 95 comments were determined and analyzed on the mentioned participant dictionary-style web page. Content analysis was utilized as a data analysis strategy and the “MAXQDA 20” software program was used to visualize the data. The processing of the data was carried out by using deductive and inductive methods together. Firstly, closed code system was used in the research, themes and sub-themes were determined in line with the literature, and then themes and sub-themes were re-examined with the open code system in the light of the data coming from the field. As a result of the research, four main themes and twelve sub-themes were determined. It was determined that the most opinions among these themes belonged to the sub-themes of “being a difficult profession,” “being a profession that is loved and recommended” and “being a profession that is unloved and biased.” In this direction, a number of opinions and suggestions are presented for the tourist guiding profession.

Öz: Bu çalışma sektörün ihtiyaçları doğrultusunda, günümüzde turist rehberi eğitiminin nasıl olması gerektiği sorusuna yanıt aramaktır. Fakülte ve meslek yüksek okullarında rehberlik bölümleri programlarının düzenlen-diği dönemlerden günümüze değin, gerek ülkemizde gerekse dünyada yaşanan gelişmeler ve değişimler, ders programlarının çağın dinamiklerine ve yeniliklerine uygun olarak güncellenmesini kaçınılmaz kılmıştır. Buna karşın son yıllarda öğretimi devam eden rehber adaylarının ve yeni mezunların üniversitelerde verilen eğitim-den şikayetleri gittikçe artmaktadır. Uygulama gezilerindeki gözlemler ve mesleğe kabul şartlarından birisi olan yabancı dil sınavındaki başarı oranları, eleştirilerin haklılığına işaret etmektedir. Rehberlik bölümlerindeki artış ve verilen eğitimin niteliklerinin sorgulanması kaçınılmaz bir hal almıştır. Araştırma kapsamında 18 üniversite-nin rehberlik bölümleri ders programları çıkarılmış ve yurtdışındaki rehberlik eğitimi programlarıyla karşılaş-tırılmıştır. Böylece, öğretim sürecinde verilmesi gereken dersler ve ders yoğunlukları ile programlarda yer al-malarına rağmen rehberlik mesleği için gereksiz olduğu düşünülen dersler belirlenip çözüm önerileri sunul-muştur. Turizm fakültelerinde, ortak derslere göre akademisyen kadrosu açma uygulamaları ve rehberlik eğiti-minde olması gereken dersler göz önüne alındığında, turist rehberliği bölümlerinin turizm fakültelerinden ayrı-larak sosyal ve beşeri bilimler ya da insan ve toplum bilimleri fakülteleri bünyesine dahil edilmeleri mesleğin ve ülke turizminin geleceği için daha faydalı olacaktır. Abstract: This study with the aim of satisfying the sector's needs, seeks to answer the question of how must the education be for a tourist guide. Due to the period of courses arranged today in departments of the Tourism faculty and in vocational high schools, with the developments and changes both in our country and the world, it's the inevitable that the guidance provided by Tourism Guide courses be updated, according to the dynamics and novelties of the age. On the other hand the complaints of the candidates for tourist guides, in continuing education and the newly graduated has progressively increased over recent years. The observations made in the implementation trips and the degree of success in the language exams, which is the one of the condition of acceptance into the profession, show the rightfulness of the critics. It has been inevitable that queries arise concerning the guidance department and the quality of the education. As a part of this study, the course schedules of 18 Tourism Guidance departments at universites were brought together and these were compared with those provided by foreign guidance education programs. Thus the lessons which must be taught in the education periods, the intensity of the lessons and the lessons which are thought to be unnecessary for the work of guides, even though thay are on the schedule of courses were determined and some solutions are presented. In the light of academician staff opening practices according to common lessons in tourism faculties and the lessons which must be in the education of the guidance, if tourist guidance departments add to social and human sciences faculties by leaving from tourism faculties of tourist guidance departments, it will be much more useful for future of this job and all country's tourism.

Hızla değişip küreselleşen dünyamızda SOKÜM unsurları
ya yeni sosyal şartlara uyum sağlayarak varlıklarını
sürdürmekte ya da kaybolup gitmektedirler. Günümüzde
SOKÜM unsurlarının güncellenerek yaşatıldığı alanlardan
biri de turizm endüstrisidir. Ancak kültür bilimciler turizm
endüstrisine şüpheyle yaklaşmaktadır. Uzmanlarca yapılan değerlendirmeler incelendiğinde, çoğunlukla turizmin kültürel ürünleri değerlerini azaltıp metalaştırmak suretiyle bozmakla suçlandığı; birkaç örnekte ise sağladığı ekonomik fayda i le kaybolmakta olan kimi kültürel ürünlerin yaşamasına katkıda
bulunması yönüne dikkat çekildiği görülmektedir. Turizm
endüstrisi tarafından konu edilen SOKÜM unsurlarından biri de fıkralardır. “SOKÜM’ün aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören dille birlikte sözlü gelenekler ve anlatımlar” başlığı altında ele alınan fıkralar, diğer sözlü ürünler gibi dile ve anlatıcıya bağımlıdırlar.
Turizm endüstrisi söz konusu olduğunda yerli veya
yabancı dillerde aktarım çoklukla turist rehberleri tarafından sağlanmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı fıkraların turist rehberleri tarafından kullanım yollarının tespit edilmesi ve bu durumun olumlu/olumsuz sonuçlarının tartışılmaya açılmasıdır.
Bu amaca ulaşmak için hem Türkçe hem de yabancı dillerde anlatım yapan turist rehberlerinden karşılıklı görüşme yöntemiyle elde edilen veriler işlevsel kurama göre incelenerek tahlil edilecektir.

Rehberlikte uzmanlaşma eğitimleri turist rehberlerinin niteliklerinin artırılmasında önemli bir süreçtir. Rehberlere yönelik uzmanlık eğitimleri bölgesel rehber odaları ve Anadolu Üniversitesi tarafından farklı yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Eğitimlerde başarılı olanlara konusuna ilişkin uzmanlık sertifikası verilmektedir. Bu çalışmanın amacı turist rehberlerinin uzmanlaşmalarının önemini vurgulamak, verilen uzmanlık eğitimlerinin niteliğini tartışmak ve bu eğitimlerin rehberlere olan katkılarını ortaya koymaktır. Nitel bir araştırma olarak tasarlanan bu çalışmanın verileri görüşme tekniği kullanılarak uzman rehberlerden oluşturulmuş bir örneklemden elde edilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile oluşturulan sorular maksimum çeşitleme ile belirlenen çalışma gurubuna Mart Mayıs 2020 tarihleri arasında uygulanmıştır. Verilerin analizinde betimsel çözümleme tekniği kullanılmıştır. Bulgular, uzaktan eğitimlerin rehberlikte uzmanlaşma için yeterli olmadığını, uzmanlık sertifikalarına sektörde itibar edilmediğini, eğitimlerin organizasyon ve planlanmasında eksiklikler olduğunu göstermiştir. Çalışma, uzmanlık eğitimlerinde belirlenen yetersizliklerin giderilmesi için bazı önerilerde bulunmuş ve ileride ihtiyaç duyulabilecek uzmanlık konularına yönelik çeşitli fikirler ileri sürmüştür. Bölgesel turizm potansiyelleri ve ihtiyaçlar değerlendirildikten sonra uzmanlık eğitimlerinin layıkıyla düzenlenmesi önerilmektedir.

Altmıştan fazla sektöre girdi sağlayan turizm sektörü sebebiyle ülkemize gelen turistlerin sayıları her geçen yıl artmaktadır. Bu artış aynı şekilde kültür turizmine olan talebi de etkilemektedir. Turist Rehberliği hizmeti kalitesi bu kültür turlarına katılan misafirlerin memnuniyetinde anahtar rol oynamaktadır. Bu kalitenin sağlanması açısından da TUREB, TÜRSAB ve Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri tarafından belirsiz zamanlarda ve mekanlarda saha denetimleri yapılmaktadır. Bu çalışmada, 2019 yılında yapılan bu denetimlerde tespit edilen eksiklikler kullanılmıştır. Bu eksikler "Pareto Analizi” yöntemi ile analiz edilmiş ve öncelikli olarak olarak giderilecekler belirlenmiştir. Buna ilave olarak da tespit edilen bu sorunların giderilmesi ile ilgili çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

Since the spread of the Covid 19 pandemic throughout the world, many concerns and inquiries about the future of travel and tourism during and after Corona have appeared. Those questions were divided into what will affect travel in general and how tourism will look like considering the pandemic. The pandemic has seized all the inhabitants of the globe and prevented people from all over the world from leaving their homes because of the quarantine needed to prevent the disease and to avoid the spread of the virus between humans specially those who have contacted with patients. The unprecedented spread of the epidemic has affected the global tourism movement. Rather, it led to the reluctance of tourists to travel , whether internally or externally, and it was a pandemic reason to stop flying completely and close the airports for the first time in history. All transportation has stopped, even partially, and the impact of the epidemic on the movement of people has increased, with the full or partial curfews imposed in many countries of the world. Specialists and experts have started studying the form of travel and tourism in light of these precautionary measures that may hinder the movement of people in general and tourism and leisure activities in particular. Indeed, in the event that those places are reopened, this will be partial and phased, and will not allow more than 30% to 50% of the capacity, taking into account considerations of social and physical spacing, wearing masks and gloves, and using sterilization and disinfection methods, which negatively affects the tourism experience, which is essentially a human experience that depends on dealing with citizens and locals in the tourist destination, exchanging experiences, practicing local customs and traditions, and moving with utmost freedom and liberty without restrictions. The return of these procedures will be subject to allowing only those who are stranded and whose visas, stays and visits have ended, and for the return of citizens of countries to their homeland. This means that traveling for tourism under these circumstances may require staying in quarantine for a period of four weeks divided equally by the tourist destination and the country of origin. These negative impacts on travel and tourism have led the writer to initiate some scenarios that may shape the form of travel and tourism at the present time and their future. The first of these perceptions is related to aviation as one of the most important sectors that may allow the people of the world to resume travel in general and tourism in particular. Therefore, it was suggested that the necessary tests and checkups should be carried out shortly before travel with appropriate vaccinations, if available, and the issuance of health certificates or what is known as a health passport. But this does not exempt from taking precautionary measures to achieve social and physical disbanding, measuring body temperature, sterilization, and disinfection of all surfaces, whether in airports or on planes automatically and electronically, using cleaning and self-sterilization tools, equipment, and devices avoiding human involvement. This also includes wearing masks and gloves for travelers and crews, and even wearing protective coverall and face guard for all workers. The glass separators should be placed between the passengers to prevent interaction and contact among them.

This chapter discusses some of the most pressing challenges that lie ahead in cultural heritage tourism and stresses the importance of heritage interpretation for its sustainable development. The case study of central Java, Indonesia, illustrates the general trends and shows the urgent need for more dialogue and collaboration between the fields of heritage management and tourism.

Turist rehberliği, sadece tarihi eserlerin anlatılmasının ötesine uzanan ve
bütünsel tatil deneyimi üzerinde de etkisi olan bir meslek olarak farklı
rolleri gerektirmektedir. Bu araştırmanın amacı Kültür ve Turizm
Bakanlığından çalışma belgesini (ruhsatname) almış olan turist
rehberlerinin liderlik ve aracılık rollerinin öncelikle rehber performansı ve
sonrasında bütünsel tur deneyiminin değerlendirilmesine yönelik
etkilerinin incelenmesidir. Dolayısıyla parametreler arasındaki ilişkilerin
belirlenmesi amacıyla önemli bir turizm bölgesi olan Sarıgerme‟de 2013
yılı Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında rehberli doğa turlarına katılan
yabancı turistler üzerinde bir anket uygulanmıştır. Soru formlarıyla elde
edilen veriler aracılığıyla kurulan liderlik ve aracılık rolünün, iki ayrı model
olarak rehber performansı ve bütünsel tur deneyimi üzerindeki ilişkisi
Yapısal Eşitlik Yöntemiyle (YEM) incelenmiştir. Araştırma sonucunda
rehberlerin liderlik ve aracılık rollerinin rehber performansının
değerlendirmesinde önemli olduğu ve algılanan rehber performansının da
bütünsel tur deneyimi üzerinde etkili olduğu anlaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Profesyonel turist rehberi (PTR), liderlik, aracılık, tur
deneyimi, doğa turları, yapısal eşitlik modeli.

ÖZET: Çalışmanın amacı, lisans düzeyinde turizm rehberliği eğitimi alan öğrencilerin mesleğe dönük tutumlarına göre kümelendirilmeleri ve profilerinin ortaya konmasıdır. Veriler, literatüre dayalı geliştirilen bir anketin Türkiye'de lisans düzeyinde turizm rehberliği eğitimi alan 1105 öğrenciye uygulanmasıyla derlenmiştir. Anketler, öğrencilere 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar yarıyılında, turizm rehberliği bölümlerinde görevli öğretim elemanlarının yardımıyla, sınıf bazında kota örneklemesine göre yüz yüze uygulanmıştır. Veriler faktör, iki aşamalı kümeleme ve ki-kare analizine tabi tutulmuştur. Öğrencilerin mesleğe dönük tutumlarının tek boyutlu bir yapı sergileyerek toplam varyansın %40,5'ini açıkladığı tespit edilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin mesleğe dönük tutumlarına göre üç kümeye ayrıldıkları belirlenmiş olup; kümeler, "kararsızlar " (=3,1139), " rehberliği sevenler " (=3,9931) ve " rehberlik sevdalıları " (=4,7273) olarak adlandırılmıştır. Sınıflar ve staj yapıp yapmama ile kümeler arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Üst sınıflara doğru ilerlerken rehberlik sevdalılığı oranlarının düşme ve kararsızlığın ise artma eğiliminde olduğu anlaşılmaktadır. Anahtar kelimeler: Turizm rehberliği, mesleğe dönük tutum, lisans öğrencileri Clusterıng The Undergraduate Students of Tourism Guıdance Based on Their Occupational Attitudes ABSTRACT: This study aims at clustering and profiling the undergraduate students of tourism guidance according to their occupational attitudes. The data were collected by applying a questionnaire based on the literature to 1105 students who received tourism guidance education at undergraduate level in Turkey The questionnaires were applied to the students face to face with the help of the lecturers in the tourism guidance departments in the spring semester of 2016-2017 academic year, according to quota sampling based on class. The data were subjected to factor, two-step cluster and chi-square analysis. It has been found out that the occupational attitudes of the students explain 40,5% of the total variance by displaying a one dimensional structure. It was also determined that students were

Dünyanın en eski mesleklerinden birini icra eden turist rehberleri, yüzyıllar boyunca seyahat eden birçok insana eşlik etmiş ve bulundukları ülkenin imajında etkili olmuşlardır. Bu çalışmada, Anadolu'ya gelen yabancıların yazdıkları seyahatnamelerde rehberlerden nasıl bahsettikleri incelenerek o döneme ilişkin bir durum tespiti yapmak amaçlanmıştır. Osmanlı topraklarına gelen seyyahların rehberlik hizmetinden yararlanmış olacağı ve bunları seyahatnamelerinde anlatacakları düşünülmüş, 1662-1913 yılları arasında Anadolu'ya gelen seyyahların seyahatnameleri taranmıştır. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışmada Almanca, İngilizce ve Fransızca dillerinde yazılan 57 seyahatnamede tercüman, rehber, mihmandar, kılavuz, eşlik eden, kavas vb. sözcükleri ile arama yapılmıştır. Elde edilen verilere nitel veri analiz programı olan Maxqda ile içerik analizi yapılmış ve beş kategori belirlenmiştir. Bunlar; rehberlerin tutum ve davranışları, rehberlerin çalışma koşulları, rehberlerin verdikleri hizmetler, rehberlerin becerileri ve rehberlerin demografik özellikleridir. Araştırma sonucuna göre en sık kullanılan ifadeler rehberlerin zeki, yardımsever, yol konusunda bilgili ve araştırma gezisinde yönlendirici oldukları, seyyahlara eşlik ettikleri, rehberin nereden temin edildiği, aldıkları ücretler, milliyetleri veya etnik kökenlerine ilişkindir. Seyyahların kendi deneyimlerini aktardığı seyahatnamelerde yer alan bulguların değerlendirilmesi, mesleğin düzenlenmesindeki gerekliliği ortaya koymuştur. Bu nedenle çalışma, turist rehberliğinin tarihsel gelişimi için bir kaynak olması ve turizm tarihine ışık tutması bakımından önemlidir..

Günümüzde Türkiye’de turizm rehberliği eğitimi; 7 aylık kurslar, 2 yıllık ön lisans, 4 yıllık lisans ve 2 yıllık yüksek lisans olmak üzere dört farklı seviyede verilmektedir. Ön lisans programları kendi içlerinde “örgün” ve “uzaktan” olarak, lisans programları hem “yüksekokul” ve “fakülte” olarak, hem de “birinci öğretim” ve “ikinci öğretim” olarak, yüksek lisans programları ise hem “tezli” ve “birinci öğretim” hem de “tezsiz” ve “ikinci öğretim” olarak ayrılmakta, toplam dokuz farklı yöntemle rehberlik eğitimi verilmektedir.

Araştırmada, tartışılmaya başlamasının üzerinden geçen çeyrek asır boyunca konunun hangi paydaşlar tarafından ele alındığı ve günümüzdeki durumuna nasıl gelindiği sorununa yanıt aranmaktadır. Bu amaçla ilgili alanyazın taranmış, farklı paydaşların konu hakkındaki
görüşleri derlenmiş, elde edilen bulgular kronolojik bir sıralamayla sunulmuştur. Araştırma sonucunda ortaya çıkan duruma göre; Kültür ve Turizm Bakanlığı, üniversiteler, Turist Rehberleri Birliği (TUREB), Yükseköğretim Kurumu (YÖK) olmak üzere dört farklı paydaş arasındaki koordinasyonsuzluk ve güç çatışması arasında kaldığı için turizm
rehberliği eğitiminin parçalanmış yapısına çözüm bulunamamış, durum günümüzde daha da parçalı bir hal almıştır. Bu araştırmada, rehberlik eğitiminin parçalanmış yapısına çözüm olarak, eğitimin sadece tezli yüksek lisans programları ile verilmesi önerilmektedir. Bu önerinin rehberlik eğitiminin diğer sorunlarına da çözüm olacağı savunulmaktadır.

İlgili çalışma, tur katılımcılarının tur sırasında veya tur sonrasında yaptıkları şikâyet unsurlarını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın diğer bir amacı ise, karşılaşılan şikâyetlere yönelik uygulanan telafi stratejilerini incelemektir. Bu noktada turist rehberliği bağlamında telafi stratejilerine yönelik çalışmaların eksik olması bu araştırmanın önemini ortaya koymaktadır. Nitel araştırma desenlerinden durum çalışması olarak yürütülen araştırmada veri toplama yöntemi olarak görüşme tekniği kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla 01 Nisan-15 Ağustos 2021 tarihleri arasında eylemli 28 turist rehberine ulaşılmıştır. Araştırmanın örnekleme yöntemi olarak olasılık temelli olmayan örnekleme yöntemlerinden “amaçlı örnekleme” yöntemi seçilmiştir. Araştırmanın amacı dikkate alındığında amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan “maksimum çeşitlilik örnekleme” yönteminin uygun olacağı kararlaştırılmıştır. Araştırmanın bulguları betimsel analiz tekniği ile değerlendirilmiş olup; tur katılımcılarının sıklıkla yemekler, esnafın fahiş fiyat uygulaması ve otel konularında rehberlere şikâyette bulundukları tespit edilmiştir. Turist rehberlerine, şikâyet sonrası izledikleri telafi stratejileri sorulduğunda ise; şikâyet davranışı sergileyen ve memnun edilmek istenilen tur katılımcılarına sıklıkla hediye verme ve ücret iadesi/kısmi ücret iadesi gibi telafi stratejilerine başvurdukları sonucuna ulaşılmıştır.

Teknoloji alanında yaşanan gelişmeler, robot teknolojisinin gelişmesini ve turizm endüstrisinde kullanılmasını sağlamıştır. Dolayısıyla bu araştırma ile turist rehberlerinin robot rehberler hakkındaki görüşlerini belirlemek ve robot rehberlerin avantajları ve dezavantajları ile gelecekte oluşturabileceği fırsatları ve tehditleri ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemin temel alındığı araştırmada, araştırma deseni olarak fenomenoloji belirlenmiştir. Araştırma desenine uygun olarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmış ve robot rehberlere yönelik veriler toplanmıştır. Turist rehberlerini belirlerken ölçüt örnekleme yönteminden yararlanılmış ve toplam on beş turist rehberi ile görüşme yapılmıştır. Görüşmelerin ardından temalar belirlenmiş ve bu aşamada hem kapalı hem de açık kod sisteminden yararlanılmıştır. Veri analiz stratejisi olarak ise içerik analizi belirlenmiştir. Son olarak veriler Maxqda yazılım programına yüklenmiş ve betimsel analizler yapılmıştır. Araştırma sonucunda ise yedi ana tema, otuz bir alt tema belirlenmiştir. Belirlenen ana temalar arasında en fazla kodlananlar sektöre uygunluk, zayıf yönler ve tehditlerdir. Turist rehberlerinin çoğu robot rehberlerin performansının düşük olacağını, konaklama sektöründe kullanımının daha uygun olacağını, en güçlü yanının standart hizmet vermesi, en zayıf yönünün ise memnuniyetsizlik ve bilgi yetersizliği olacağını bildirmişlerdir. Ayrıca gelecekte farklı istihdam olanaklarının oluşmasına ve teknolojik bir ülke imajı yaratılmasına katkı sağlayacağını; diğer yandan işsizliğe neden olup büyük bir tehdit unsuru olacağını ifade etmişlerdir. Bununla birlikte birçok turist rehberi robot rehberlerin uzun vadede yaygınlaşacağını belirtmiştir.
Advances in technology have led to the development of robot technology and its use in the tourism industry. Therefore, with this research, it is aimed to determine the opinions of tourist guides about robot guides and to reveal the advantages and disadvantages of robot guides and the opportunities and threats they may pose in the future. In the research based on the qualitative method, phenomenology was determined as the research design. In accordance with the research design, semi-structured interview technique was used and data for robot guides was collected. While determining the tourist guides, the criterion sampling method was used and a total of fifteen tour guides were interviewed. After the interviews, the themes were determined and both closed and open code systems were used at this stage. Content analysis was determined as a data analysis strategy. Finally, the data was loaded into the Maxqda software program and descriptive analyzes were made. As a result of the research, seven main themes and thirty-one sub-themes were determined. Among the main themes identified, the most coded ones are compliance with the industry, weaknesses and threats. Most of the tourist guides reported that the performance of robot guides would be low, they would be more suitable for use in the accommodation sector, their strongest point would be standard service, and their weakest point would be dissatisfaction and lack of information. In addition, it will contribute to the creation of different employment opportunities in the future and the creation of a technological country image; on the other hand, they stated that it would cause unemployment and would be a major threat. However, many tourist guides stated that robot guides will become widespread in the long term.

Turist Rehberliği Mesleği Yönetmeliği’nde yer alan Madde 23 “üniversitelerin turist/turizm rehberliği bölümlerinin ön lisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olan ve yabancı dil yeterliliğine sahip
bulunanlara” mesleğe kabul edilmenin yolunu açmaktadır. Bu maddeden yola çıkarak bu çalışmanın amacı yüksek lisans programlarına alan dışı öğrencilerin kabulüne ilişkin eleştirel bir bakış açısı sergilemektir. Söz
konusu yönetmeliğin sunduğu haklar gereği seçilen örneklemin duruma ilişkin bakış açısını değerlendirmek üzere nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden kartopu örnekleme tekniği
benimsenerek ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak turizm rehberliği lisans ve lisansüstü öğrencileri, turist/turizm rehberliği akademisyenleri ve turist rehberlerinden elde edilen veriler, betimsel analize
tabi tutulmuştur. Madde 23’e yönelik görüşler kapsamında ortaya çıkan temalar şunlardır: eğitim eksikliği; eğitim programının yetersizliği; mesleki dejenerasyon; rehberlere yönelik psikolojik etki; rehberlik bölümü öğrencilerine yönelik psikolojik etkisi; mesleki aidiyet eksikliği; mesleki yetersizlik; meslek istihdamına etkisi; lisansüstü programına yönelik eleştiriler; eğitim veren akademisyenler; eğitim programı müfredatı; müfredat içerik planlama; lisansüstü alım koşulları; program iyileştirme ve öğrencilere yönelik entegrasyondur. Bu temalar, söz konusu maddeye ilişkin makro bakış açısı sunarken, lisansüstü rehberlik eğitimine ilişkin görüşler ve önerilerde tanımlanmıştır.

Nowadays, local tour guides are key players in mediating tensions between concurrent processes of localization and globalization. Drawing on fieldwork in Yogyakarta, Indonesia, this paper explores how Javanese guides adapt their practices to better serve and please Asian clients. By way of an anthropological examination of Yogyakarta's tourism sector in general and the guiding scene in particular, the paper illustrates how the surge in tourists of Asian origin is redefining the roles commonly assigned to guides in the scientific literature. The empirical data illustrate that while the Javanese guides are fine-tuning their routines to accommodate what they perceive as Asian cultural sensibilities and interests, broader structural dynamics frame the encounter. This reaffirms that tourism of Asian origin is both shaped by and shaping the currently dominant models, discourses, and imaginaries of international tourism.

Psikolojik dayanıklılık turist rehberliği gibi çalışma şartları ağır olan mesleklerde öne çıkan bir kavramdır. Psikolojik dayanıklılık düzeyini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Mesleki özdeşleşme ve öz yeterlilik bu faktörler arasında önemli bir yer teşkil etmektedir. Bu araştırmanın amacı, mesleki özdeşleşmenin psikolojik dayanıklılığa etkisinde öz yeterliliğin aracı rolünü ortaya koymaktır. Bu kapsamda kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış ve Nevşehir Rehberler Odası'na bağlı profesyonel turist rehberlerinden toplam 256 anket toplanmıştır. Aracı etkinin olup olmadığı yapısal eşitlik modeli ile ortaya koyulmuş ve bootstrap testi ile anlamlılık düzeyi incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre, mesleki özdeşlemenin hem psikolojik dayanıklılık hem de öz yeterlilik üzerinde, öz yeterliliğin ise psikolojik dayanıklılık üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu saptanmıştır. Ayrıca mesleki özdeşleşmenin psikolojik dayanıklılık üzerindeki etkisinde öz yeterliliğin aracı etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar, teorik ve pratik katkılar dikkate alınarak tartışılmıştır.
Psychological resilience is a prominent concept in professions with heavy working conditions, such as tourist guidance. Many factors affect the psychological resilience level. Occupational identification and self-efficacy constitute an important place among these factors. This study aims to reveal the mediating role of self-efficacy on the effect of occupational identification on psychological resilience. In this context, a convenience sampling method was used and a total of 256 questionnaires were collected from professional tourist guides affiliated to Nevşehir Chamber of Guides. Whether there was a mediating effect or not was revealed by the structural equation model and the significance level was examined with the bootstrap test. According to the findings of the research, it was determined that occupational identification has a positive effect on both psychological resilience and self-efficacy and self-efficacy on psychological resilience. Besides, it was found that self-efficacy has a mediating effect on the effect of occupational identification on psychological resilience. The results are discussed considering the theoretical and practical contributions.

Asia’s market share in global tourism has increased dramatically over the last few decades. In countries like China, India, and South Korea, the emergence of a rising Asian middle class that can afford to travel is quickly turning the region into one of the most attractive tourist markets. As a result, Asian tourism hot spots, like destinations elsewhere in the world, are competing to obtain their piece of the lucrative Asian tourist pie. Singapore, Hong Kong, and Thailand are already strongly positioned; China is the fastest rising star; and competition is high in Malaysia, Indochina (Vietnam, Cambodia, and Laos), South Korea, the Philippines, and Indonesia. Here, by way of an ethnographic case study, I examine how tourism in Yogyakarta (commonly referred to as Jogja), Indonesia, has been opening up to Asian tourists and how local tour guides have adapted their practices, originally oriented toward Western tourists, to fit what they perceive to be the interests and expectations of Asian clients. The research described here was part of a larger multisited study of guiding discourses and practices.

Purpose-It is understood that the personality traits and intelligence levels of the tourist guides directly or indirectly affect their ability to solve the problems they encounter on tours. This study aims to test whether emotional intelligence has an intermediary effect on the problem-solving skills of professional tourist guides with perfectionist personality traits. Design/methodology/approach-Field research was conducted within the study to analyze suggestions on the interaction of variables on an empirical basis, and data were collected using interview, document review and survey technique. Thus, the mixed-methods approach was used in the study. Within the scope of this study in which 410 professional tourist guides were surveyed, a substantial part of the research data was obtained through the application of the survey technique. Besides, interviews were carried out with 12 professional tourist guides. The clues obtained by the qualitative study were transformed into hypotheses within the scope of the quantitative study, and the intermediary effect was tested. Findings-A relationship between the main themes, sub-themes and codes was determined within the framework of the qualitative method. As a result of the mediation test, it has been revealed that emotional intelligence has an intermediary role in the relationship between perfectionism and problem-solving skills. According to the results of bootstrapping, the indirect effect of emotional intelligence on perfectionism and problem-solving skills was found out to be significant. Practical implications-The study acknowledged that positive perfectionism, high emotional intelligence and problem-solving skills contributed to the professional tourist guides being willing to provide better service. In tune with the assumption that the more the quality of the tours carried out through agencies increases, the more satisfied tourists are; the study implicated that it would be advisable for agencies to prioritize the trainings provided for their tour guides to enhance their positive perfectionist, emotionally intelligent personalities and problem-solving skills. Given that professional tourist guides may create a positive country image with the quality service they provide, the significance of such trainings stretch beyond the benefits of such organizations. Originality/value-Relevant variables were analyzed with a mixed method and applied on professional tourist guides.

Published by 𝙂𝙤𝙤𝙙𝙛𝙚𝙡𝙡𝙤𝙬 𝙋𝙪𝙗𝙡𝙞𝙨𝙝𝙚𝙧𝙨, 𝐎𝐱𝐟𝐨𝐫𝐝, 𝐔𝐊, ɪɴᴛᴇʀᴘʀᴇᴛᴀᴛɪᴏɴ ᴀɴᴅ ᴛᴏᴜʀ ʟᴇᴀᴅᴇʀꜱʜɪᴘ: ᴘʀɪɴᴄɪᴘʟᴇꜱ ᴀɴᴅ ᴘʀᴀᴄᴛɪᴄᴇꜱ ᴏꜰ ᴛᴏᴜʀ ɢᴜɪᴅɪɴɢ a complete manual to tour guiding that is based on the authors’ first-hand experience of training thousands of tour guides. With a solid theoretical base, it applies the theory to the practice with a hands-on focus and guides the reader through a tour guide’s key roles and responsibilities. It tackles a diverse range of issues and areas, such as interpretation techniques and types; responsible tourism and ethics; leading visitors in a (post) covid scenario; best practice ‘do’s and don’ts, and setting up a tour guiding business, among others.
𝐈𝐧𝐭𝐞𝐫𝐩𝐫𝐞𝐭𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐚𝐧𝐝 𝐓𝐨𝐮𝐫 𝐋𝐞𝐚𝐝𝐞𝐫𝐬𝐡𝐢𝐩: 𝐏𝐫𝐢𝐧𝐜𝐢𝐩𝐥𝐞𝐬 𝐚𝐧𝐝 𝐏𝐫𝐚𝐜𝐭𝐢𝐜𝐞𝐬 𝐨𝐟 𝐓𝐨𝐮𝐫 𝐆𝐮𝐢𝐝𝐢𝐧𝐠 is an essential toolkit for all students and practitioners looking to understand more about this essential part of the tourism industry.
The e-book and individual e-chapters are available at https://bit.ly/3wRcOQ2.

Purpose-It is understood that the personality traits and intelligence levels of the tourist guides directly or indirectly affect their ability to solve the problems they encounter on tours. This study aims to test whether emotional intelligence has an intermediary effect on the problem-solving skills of professional tourist guides with perfectionist personality traits. Design/methodology/approach-Field research was conducted within the study to analyze suggestions on the interaction of variables on an empirical basis, and data were collected using interview, document review and survey technique. Thus, the mixed-methods approach was used in the study. Within the scope of this study in which 410 professional tourist guides were surveyed, a substantial part of the research data was obtained through the application of the survey technique. Besides, interviews were carried out with 12 professional tourist guides. The clues obtained by the qualitative study were transformed into hypotheses within the scope of the quantitative study, and the intermediary effect was tested. Findings-A relationship between the main themes, sub-themes and codes was determined within the framework of the qualitative method. As a result of the mediation test, it has been revealed that emotional intelligence has an intermediary role in the relationship between perfectionism and problem-solving skills. According to the results of bootstrapping, the indirect effect of emotional intelligence on perfectionism and problem-solving skills was found out to be significant. Practical implications-The study acknowledged that positive perfectionism, high emotional intelligence and problem-solving skills contributed to the professional tourist guides being willing to provide better service. In tune with the assumption that the more the quality of the tours carried out through agencies increases, the more satisfied tourists are; the study implicated that it would be advisable for agencies to prioritize the trainings provided for their tour guides to enhance their positive perfectionist, emotionally intelligent personalities and problem-solving skills. Given that professional tourist guides may create a positive country image with the quality service they provide, the significance of such trainings stretch beyond the benefits of such organizations. Originality/value-Relevant variables were analyzed with a mixed method and applied on professional tourist guides.

Araştırma, turizm rehberliği öğrencilerinin kariyer algılarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, araştırmada nicel yöntem benimsenmiştir Araştırmanın örneklemi olasılığa dayalı olmayan örnekleme türlerinden kolayda örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Bu kapsamda Türkiye'deki devlet üniversitelerinde turizm rehberliği ön lisans, lisans ve yüksek lisans programlarında eğitimine devam eden 406 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama tekniği olarak anket kullanılmıştır. Veriler Ocak 2020-Mart 2020 tarihlerinde çevrimiçi platformdan elde edilmiştir. Elde edilen verilere faktör, korelasyon, varyans analizi (ANOVA), kümeleme ve çoklu uyum analizleri uygulanmıştır. Bulgular, turizm rehberliği öğrencilerinin kariyer algılarının "işin doğası", "işin zorluğu", "işin değeri", "ekonomik getiri" "dini ifade özgürlüğü" ve "saygınlık" olmak üzere altı boyutta toplandığını; saygınlık boyutu dışında kalan diğer tüm faktörler için rehberlik mesleğinde kariyer yapma isteği duyduklarını göstermektedir. Öğrencilerin kariyer algıları genel olarak orta ve yüksek seviye aralığında olmakla beraber yükseköğrenim düzeylerine göre bir karşılaştırma yapıldığında ise lisans düzeyindeki öğrencilerin kariyer algılarının diğerlerine göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bir diğer bulgu da erkek öğrencilerin kadınlara göre daha yüksek mesleki kariyer algısına sahip olduğudur. Son olarak öğrencilerin; gelecekte çalışma kartı almak istedikleri diller arasında ilk sırada İngilizcenin yer aldığı, bunu Rusça ve İspanyolcanın takip ettiği, bölgesel rehber olarak hizmet vermek istedikleri ve gelecekte uzmanlaşma bağlamında ise en çok arkeoloji, gastronomi ile sanat tarihi ve kültürel miras alanlarını tercih etmek istedikleri tespit edilmiştir.

Since January 1, 2014 licenses needed to execute a tour guide profession in Poland (with exception of mountain tour guiding) have been abandoned. This study attempts to examine whether regulation paucity affected prices and quality of service at the tour guiding market.
A majority of findings refers to the results of questionnaires conducted among tour guides during annual meeting of tour guides’ association which was supported with structured interviews with heads of tour guide associations. The questionnaires were divided into three parts which are related to information asymmetry, price changes and quantity of service on the market after deregulation.
Most of interrogated tour guides believe that tour operators may correctly assess a quality of their services and their licenses still act as a quality certificates. A majority did neither experience a price fall of their services nor they observed new tour guides on the market. However a half of interviewed tour guides observed that tour guides widen their services into fields previously restricted (e.g. other area). Hence, deregulation benefited mostly existing group of tour guides.
Findings of this study may serve as an case study for tourism policy makers in other areas where regulation of tour guide profession is going to be modified. Some insights might be implemented also to the process of deregulation of other occupations. Scientific implications are elaborated.

TOUR GUIDES’ PERCEPTIONS TOWARDS PAMUKKALE DESTINATION TURKEY
The aim of this study is to inspect attitudes of tourist guides towards Pamukkale destination that has an important role in Turkish tourism. Survey method was used to collect data about the attitudes of tourist guides towards Pamukkale regarding their gender, age and income criteria. Data collected by questionnaire technique was analyzed by a statistical software called SPSS 13.0 (Statistical Program for Social Sciences), a widely used program in social sciences. When the attitudes of tourist guides towards Pamukkale destinations are questioned in terms of gender, age and income level significant differences are discovered.
Keywords: Tourist guide, destination, destination image, Pamukkale, Denizli
(TUR) REHBERLERİN PAMUKKALE DESTİNASYONUNA YÖNELİK ALGILAMALARI
Bu çalışmanın amacı; rehberlerin turizmde önemli bir yere sahip olan Pamukkale destinasyonuna yönelik tutumlarını incelemektir. Bu çalışmada, cinsiyet, yaş ve gelire göre rehberlerin Pamukkale’ye olan tutumlarını hakkında veri toplamak için anket tekniği kullanılmıştır. Anket yoluyla toplanan veriler, sosyal bilimler için geliştirilmiş olan SPSS 13.0 (Sosyal Bilimler İçin İstatistik Programı) adlı istatistik programı ile analiz edilmiştir. Rehberlerin tutumları cinsiyet, yaş ve gelir durumu açısından incelendiğinde oldukça önemli farklılıklar ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: Turist Rehberi, Destinasyon, Destinasyon İmajı, Pamukkale, Denizli

Published by 𝙂𝙤𝙤𝙙𝙛𝙚𝙡𝙡𝙤𝙬 𝙋𝙪𝙗𝙡𝙞𝙨𝙝𝙚𝙧𝙨, 𝐎𝐱𝐟𝐨𝐫𝐝, 𝐔𝐊, ɪɴᴛᴇʀᴘʀᴇᴛᴀᴛɪᴏɴ ᴀɴᴅ ᴛᴏᴜʀ ʟᴇᴀᴅᴇʀꜱʜɪᴘ: ᴘʀɪɴᴄɪᴘʟᴇꜱ ᴀɴᴅ ᴘʀᴀᴄᴛɪᴄᴇꜱ ᴏꜰ ᴛᴏᴜʀ ɢᴜɪᴅɪɴɢ is a complete manual to tour guiding that is based on the authors’ first-hand experience of training thousands of tour guides. With a solid theoretical base, it applies the theory to the practice with a hands-on focus and guides the reader through a tour guide’s key roles and responsibilities. It tackles a diverse range of issues and areas, such as interpretation techniques and types; responsible tourism and ethics; leading visitors in a (post) covid scenario; best practice ‘do’s and don’ts, and setting up a tour guiding business, among others.
𝐈𝐧𝐭𝐞𝐫𝐩𝐫𝐞𝐭𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐚𝐧𝐝 𝐓𝐨𝐮𝐫 𝐋𝐞𝐚𝐝𝐞𝐫𝐬𝐡𝐢𝐩: 𝐏𝐫𝐢𝐧𝐜𝐢𝐩𝐥𝐞𝐬 𝐚𝐧𝐝 𝐏𝐫𝐚𝐜𝐭𝐢𝐜𝐞𝐬 𝐨𝐟 𝐓𝐨𝐮𝐫 𝐆𝐮𝐢𝐝𝐢𝐧𝐠 is an essential toolkit for all students and practitioners looking to understand more about this essential part of the tourism industry.
The e-book and individual e-chapters are available at https://bit.ly/3wRcOQ2.