Ceza Hukuku özel Hükümler

ÖZ Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu, Türk Ceza Kanunu'nda tehdit, şantaj, cebir suçlarıyla birlikte "Hürriyete Karşı Suçlar" başlığı altında düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre bir kimseyi hukuka aykırı olarak bir yere gitmek veya bir yerde kalmak hürriyetinden yoksun bırakan kişiye, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir. Düzenlemenin ikinci, üçüncü ve beşinci fıkralarında suçun nitelikli hallerine yer verilmiştir. Dördüncü fıkrada ise suçun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hali ihdas edilmiştir. Son fıkrada ise içtimaya ilişkin özel bir düzenleme öngörülmüştür. Bu düzenlemeye göre bu suçun işlenmesi amacıyla veya sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır. Nihayet bir sonraki madde hükmünde etkin pişmanlık düzenlemesi yer almaktadır. Bu çalışmada tüm bu hususlar incelenecek, bu yapılırken Alman doktrininden ve mahkeme kararlarından da faydalanılacaktır. Anahtar Kelimeler: Hürriyetten yoksun bırakma, kesintisiz suç, tehdit, cebir, hile, etkin pişmanlık. THE CRIME OF DEPRIVATION OF LIBERTY Abstract The crime of the deprivation of liberty is regulated in the Turkish Penal Code under the heading "Crimes Against Freedom" along with the crimes threat, extortion and algebra. According to this regulation, any person who unlawfully restricts the freedom of a person to move or to remain in a particular place, shall be sentenced to a penalty of imprisonment for a term of one to fi ve years. The qualifi cations of the off ense are contained in paragraphs 2, 3 and 5 of the regulation. In the fourth paragraph, the aggravation of this crime due to its consequences is regulated. In the last paragraph there is a special regulation regarding the aggregation. According to this regulation, where an aggravated injury on account of its consequences is * Doktor Öğret m Üyes , İstanbul Ün vers tes Hukuk Fakültes Ceza ve Ceza Muhakemes Hukuku Anab l m Dalı, muhammedem rel@gma l.com,

Hukuk fakültesi sıralarında öğrencilerin karşılaştığı en büyük problemlerden biri derste anlatılan teorik bilgilerin somutlaştırılması ve uygulamaya geçirilmesidir. Bu problemin üstesinden pratik derslerinin yapılmasıyla gelinebilmektedir. Bu derslerde öğrenciler, derste öğrendiklerini gerek uygulama çalışmaları ile gerek Yargıtay kararları ile pekiştirmektedirler.

Hukuk öğretimi bakımından pratik derslerinin ve uygulama çalışmalarının önemi göz ardı edilemeyeceği gibi mesleki yaşantı bakımından da büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle kitapta ya gündemde öne çıkmış ya Yargıtay kararlarına konu olmuş ya da yazarının bizzat avukat sıfatıyla muhakemesinde yer almış olduğu olaylar yer almaktadır.

Kitap yedi bölümden oluşmaktadır; sırasıyla olay ve yargı kararlarının inceleme ve çözüm yöntemi, ceza hukuku genel hükümler, ceza hukuku özel hükümler, ceza muhakemesi hukuku, ceza hukuku kliniği, bilişim suçları ve internet iletişim hukuku derslerine ilişkin uygulama çalışmaları yer almaktadır. Özellikle soruların yanıtlarına da yer verilerek, sınavlarda hem nasıl soruların sorulduğu hem de ne tür cevapların beklediği yönünde öğrencilere kolaylık sağlanması amaçlanmıştır.

Yedinci bölümde ise ceza hukuku genel hükümler ve ceza muhakemesi hukuku derslerinin kolay anlaşılabilmesi, öğrencilerin bu derslerdeki bilgiyi bir bütün olarak görebilmeleri için şematik anlatımlara yer verilmiştir.

"Bilişim Suçları ve İnternet İletişim Hukuku" lisans seviyesindeki hukuk öğrencilerinden akademisyenlere  her seviyedeki okuyucuya hitap etmesi hedeflenen çok yönlü bir kitaptır. Bilişim hukuku alanına yeni ilgi duyan hukukçular ve fakültelerinde bilişim hukuku dersi alan öğrenciler için temel bir bilgi kaynağı olması amacıyla kitapta yer alan konular tüm açılardan incelenip açıklanmıştır. Bu yönüyle bir genel bilgi/ders kitabı niteliğindeki kitabın yeni okuyucularımıza faydalı olacağı kanısındayım.
Lisansüstü eğitim alan ve bu alanda bilimsel çalışma/araştırma yapan okuyucular için kitapta konu, öğretideki farklı görüşler ve karşılaştırmalı hukuk içerecek şekilde derinlemesine incelenmiştir. Kitap, bu özelliğinin yanı sıra güncel ve geniş kaynakçası ile okuyuculara yol gösterici niteliktedir. Uygulamada karşılaşılan sorunlara yanıtlar getiren ve içerisinde yer alan çok sayıda güncel yargı kararı ile kitap, uygulayıcı okuyucular için de başvuru kaynağı özelliği taşımaktadır.
İlk hazırlık sürecinden bu yana on altı yıl geçmesine rağmen, her basıda güncellenerek yenilenmesi neticesinde kitap, hızla gelişen bilişim alanında karşılaşılabilecek hukuki sorunları en güncel haliyle okuyucuya aktaran dinamik bir bilgi kaynağı kimliği kazanmıştır.
Bu yönleri ile kitap, bilişim hukukuna ve özellikle bilişim suçları ile internet iletişim hukukuna ilgi duyan her seviyedeki okuyucuya yeterli ve doyurucu bilgiyi sağlayabilecek niteliktedir.

Hukuk fakültesi sıralarında öğrencilerin karşılaştığı en büyük problemlerden biri derste anlatılan teorik bilgilerin somutlaştırılması ve uygulamaya geçirilmesidir. Bu problemin üstesinden pratik derslerinin yapılmasıyla gelinebilmektedir. Bu derslerde öğrenciler, derste öğrendiklerini gerek uygulama çalışmaları ile gerek Yargıtay kararları ile pekiştirmektedirler.

Hukuk öğretimi bakımından pratik derslerinin ve uygulama çalışmalarının önemi göz ardı edilemeyeceği gibi mesleki yaşantı bakımından da büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle kitapta ya gündemde öne çıkmış, ya Yargıtay kararlarına konu olmuş ya da yazarının bizzat avukat sıfatıyla muhakemesinde yer almış olduğu olaylar yer almaktadır.

Kitap beş bölümden oluşmaktadır; sırasıyla olay ve yargı kararlarının inceleme ve çözüm yöntemi, ceza hukuku genel hükümler, ceza hukuku özel hükümler, ceza muhakemesi hukuku, bilişim suçları ve internet iletişim hukuku derslerine ilişkin uygulama çalışmaları yer almaktadır. Özellikle soruların yanıtlarına da yer verilerek, sınavlarda hem nasıl soruların sorulduğu hem de ne tür cevapların beklediği yönünde öğrencilere kolaylık sağlanması amaçlanmıştır.

Tanım: Cinsel davranışlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlığının ihlal edilmesidir. A. TEMEL UNSURLAR 1. MADDİ UNSURLAR a) Fail:Herkes bu suçun faili olabilir. b)Mağdur: 18 yaşından büyük herkes bu suçun mağduru olabilir. Eşler de mağdur olabilir ancak şikayete bağlıdır. Kimin eş olduğuna dair iki görüş vardır. Birinci görüşe göre resmi nikahlı kişiler, diğer görüşe göre süreklilik arz edecek şekilde birlikte yaşayan kişiler eş sayılmaktadır. c) Konu: Kişinin vücududur. d) Fiil: Mağdurun vücuduna temas etmek suretiyle cinsel arzuları tatmine yönelik hareketler suçun fiil unsurunu oluşturur. Cinsel davranış; cinsel arzuları tatmin amacıyla gerçekleştirilen hareketlerdir. Yani suçun temel şekli için fiilin cinsel arzuları tatmin amacıyla yapılması ve vücut dokunulmazlığını ihlal etmesi gerekir. e) Netice: Sırf hareket suçudur. Yani cinsel tatmin olması neticesi aranmaz. 2. MANEVİ UNSUR Kasten işlenebilen bir suçtur. 3. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU Bu suçta ilgilinin rızasının tartışılması gerekebilir. Kişinin üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği bir hakkı için açıkladığı rızası çerçevesinde işlenen fiiller hukuka uygundur. Cinsel dokunulmazlık da mutlak surette tasarruf edilebilecek bir haktır. Rızanın aşılması halinde de suç gerçekleşir. Ayrıca kişinin rıza göstermeye ehil olması gerekir. Kişi ehil olmamasına rağmen ehil zannedilerek fiil gerçekleştirilirse hukuka uygunluk sebeplerinin maddi şartlarında hata vardır. Kişi kasten hareket etmediği için suç işlenmemiş sayılacaktır. On beş yaşını doldurmuş ve kendilerine yönelik bu eylemin hukuki anlam ve sonuçlarını anlama ve algılama yeteneği gelişmiş çocukların rızası geçerli bir rızadır. B. NİTELİKLİ UNSUR  Vücuda organ veya sair cisim sokulması  Suçun beden ve ruh bakımından kendisini savunamayacak kişiye karşı işlenmesi

Toplumsal hayatta çok hızlı bir şekilde yer eden elektronik belgelerin hukuki niteliği uzun zamandır kanun koyucu, yargı içtihatları ve doktrin tarafından ele alınmış ve alınmaktadır. Nitekim mevzuatımızda çeşitli kanunlarda elektronik belgelerin hukuki durumu ve niteliği düzenlenmiştir. Ancak elektronik belgelerin sahtecilik suçlarının konusu olup olmayacağı konusunda açık bir hüküm yoktur. TCK m. 204-212 hükümlerinde düzenlenen belge kavramının elektronik belgeleri de kapsayacağı yönünde mevzuatta açık bir hüküm yer almamakta, ancak bu yoruma engel teşkil edecek bir hüküm de bulunmamaktadır. Gerek belge kavramının sözel (gramatikal yorumu), gerek kanun koyucunun hazırlık çalışmalarındaki iradesi elektronik belgelerin de belgede sahtecilik suçları bağlamında belge olarak kabulünün mümkün olduğunu göstermektedir. Hukuk sistemimizdeki diğer kanunlarda elektronik belgeyle ilgili düzenlemeler, mantık kuralları ve sosyolojik gerçekler ise elektronik belgelerin sahtecilik suçlarının konusu olabilmesini kaçınılmaz bir biçimde zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, yazılılık, içerik ve düzenleyeni belli olma unsurlarını taşıyan bir elektronik belge, belgede sahtecilik suçlarına konu olabilir.

Tanım: Cinsel davranışlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlığının ihlal edilmesidir. A. TEMEL UNSURLAR 1. MADDİ UNSURLAR a) Fail:Herkes bu suçun faili olabilir. b)Mağdur: 18 yaşından büyük herkes bu suçun mağduru olabilir. Eşler de mağdur olabilir ancak şikayete bağlıdır. Kimin eş olduğuna dair iki görüş vardır. Birinci görüşe göre resmi nikahlı kişiler, diğer görüşe göre süreklilik arz edecek şekilde birlikte yaşayan kişiler eş sayılmaktadır. c) Konu: Kişinin vücududur. d) Fiil: Mağdurun vücuduna temas etmek suretiyle cinsel arzuları tatmine yönelik hareketler suçun fiil unsurunu oluşturur. Cinsel davranış; cinsel arzuları tatmin amacıyla gerçekleştirilen hareketlerdir. Yani suçun temel şekli için fiilin cinsel arzuları tatmin amacıyla yapılması ve vücut dokunulmazlığını ihlal etmesi gerekir. e) Netice: Sırf hareket suçudur. Yani cinsel tatmin olması neticesi aranmaz. 2. MANEVİ UNSUR Kasten işlenebilen bir suçtur. 3. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU Bu suçta ilgilinin rızasının tartışılması gerekebilir. Kişinin üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği bir hakkı için açıkladığı rızası çerçevesinde işlenen fiiller hukuka uygundur. Cinsel dokunulmazlık da mutlak surette tasarruf edilebilecek bir haktır. Rızanın aşılması halinde de suç gerçekleşir. Ayrıca kişinin rıza göstermeye ehil olması gerekir. Kişi ehil olmamasına rağmen ehil zannedilerek fiil gerçekleştirilirse hukuka uygunluk sebeplerinin maddi şartlarında hata vardır. Kişi kasten hareket etmediği için suç işlenmemiş sayılacaktır. On beş yaşını doldurmuş ve kendilerine yönelik bu eylemin hukuki anlam ve sonuçlarını anlama ve algılama yeteneği gelişmiş çocukların rızası geçerli bir rızadır. B. NİTELİKLİ UNSUR  Vücuda organ veya sair cisim sokulması  Suçun beden ve ruh bakımından kendisini savunamayacak kişiye karşı işlenmesi

Malvarlığına karşı işlenen suçlar 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda ikinci kitap (özel hükümler), ikinci kısım (kişilere karşı suçlar) onuncu bölümde düzenlenmiştir. Hırsızlık suçu da malvarlığına karşı işlenen suçlar bölümünde ele alınmıştır.

Bu makalede genel hatlarıyla hırsızlık suçundan, hırsızlık suçunun nitelikli hallerinden bahsedilecektir. Örnek Yargıtay kararları eklenmiştir.

EDİTÖR'DEN

Değerli Okuyucularımız,
Akademik Teklif Dergisinin beşinci sayısı ile yeniden karşınızdayız.
Akademi dünyası ile düşünce dünyası arasında bir köprü kurma hedefi ile
yola çıkmış olan, millet egemenliği ve hukukun üstünlüğüne inanmış, Büyük
ve Güçlü Türkiye idealini yüksek bir ideal olarak benimsemiş olan Akademik
Teklif Dergisi, yoluna kaldığı yerden, sağduyu ve kararlılıkla devam etmektedir.
Akademik Teklif Dergisinin beşinci sayısı, bahsettiğimiz işte bu Büyük
ve Güçlü Türkiye ideali için canlarını feda eden kahraman şehitlerimize ve
gazilerimize ithaf edilmiştir.
Bu sayımızda, Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku ve Uluslararası Hukuka dair
doktrinsel ve uygulamaya dönük makale ve karar değerlendirmeleri yer almakta,
bunun yanı sıra özellikle son dönemde mevzuatta yapılan değişikliklerin
neticesi olarak hukuk uygulayıcılarının sık karşılaştıkları ve tereddüt
doğuran hususlara ve hukukun temel sorunsallarından olan akıl ve irade
konusuna ilişkin yazılar da siz değerli okuyucularımızın istifadesine sunulmaktadır.
Faydalı olması ve bir sonraki sayıda buluşmak dileğiyle.

akademikteklif@gmail.com

"Bilişim Suçları ve İnternet İletişim Hukuku" lisans seviyesindeki hukuk öğrencilerinden akademisyenlere kadar her seviyedeki okuyucuya hitap etmesi hedeflenen çok yönlü bir kitaptır. Bilişim hukuku alanına yeni ilgi duyan hukukçular ve fakültelerinde bilişim hukuku dersi alan öğrenciler için temel bir bilgi kaynağı olması amacıyla hazırlanan kitapta yer alan konular, tüm açılardan incelenip açıklanmıştır. Bu yönüyle kitap, bir genel bilgi/ders kitabı niteliğindedir.

Lisansüstü eğitim alan ve bu alanda bilimsel çalışma/araştırma yapan okuyucular için kitaptaki konular, öğretideki farklı görüşler ve karşılaştırmalı hukuku içerecek şekilde derinlemesine incelenmiştir. Kitap, bu özelliğinin yanı sıra güncel ve geniş kaynakçası ile okuyuculara yol gösterici niteliktedir. Uygulamada karşılaşılan sorunlara yanıtlar getiren ve içerisinde yer alan çok sayıda güncel yargı kararı ile kitap, uygulayıcı okuyucular için de başvuru kaynağı özelliği taşımaktadır.

İlk hazırlık sürecinden bu yana yirmi yıla yakın zaman geçmesine rağmen, her basıda güncellenerek yenilenmesi neticesinde kitap, hızla gelişen bilişim alanında karşılaşılabilecek hukuki sorunları en güncel haliyle okuyucuya aktaran dinamik bir bilgi kaynağı kimliği kazanmıştır.

Bu yönleri ile kitap, bilişim hukukuna ve özellikle bilişim suçları ile internet iletişim hukukuna ilgi duyan her seviyedeki okuyucuya yeterli ve doyurucu bilgiyi sağlayabilecek niteliktedir.

Gelişen teknolojinin zaman içerisinde
radyoloji teknikerleri yüksek oranda beceri, teknik bilgi gerektiren işleri yaptıkları görülmektedir.
Radyoloji profesyonellerinin aktif olarak radyoloji ve girişimsel radyoloji bölümünde çalışmaları
kaliteli hizmetin sunulabilmesi için bütüncül bir yaklaşımla kaliteli sağlık hizmeti sunumunu
gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Bu makalenin yazılmasındaki temel dayanak, gelişen teknoloji ve
tıbbi yeniliklerine uyumlu olarak mesleki ve eğitim müfredatının uluslararası alanda radyoloji
profesyonelleri olarak bir bütün olarak çalışma ortamlarını ve akademik çalışmalarının yapılmasının
önemine vurgulanmaktadır.
Radyoloji

Hata, sözlük anlamı itibarı ile " Yanlış, istemeyerek ve bilmeyerek yapılan yanlış, kusur, yanılma, yanılgı " şeklinde ifade edilmiştir. 1 Türk Ceza Kanunu m. 30 ise hata hallerini 4 fıkra şeklide düzenlemiş olup konumuzun yalnızca mağdurun yaşında düşülen hatayı içermesi sebebiyle yalnızca TCK m.30/1 kapsamında değerlendirme yapılacaktır. TCK m. 30/1 " Fiilin icrası sırasında suçun kanuni tanımındaki maddi unsurları bilmeyen bir kimse, kasten hareket etmiş olmaz. Bu hata dolayısıyla taksirli sorumluluk hali saklıdır. " şeklinde düzenlenmiştir. Buna göre fiilin icrası sırasında suçun kanuni tanımındaki maddi unsurları bilmeyen bir kimse, kasten hareket etmiş olmayacağından cezalandırılmaz. Düşülen hata dolayısıyla eylemin taksirli şeklinin cezalandırılacağı açıkça düzenlemiş ise taksirli şekli saklıdır. Şayet taksirli şekli suç olarak düzenlenmemiş ise bu durumda failin taksir sebebiyle cezalandırılması da mümkün değildir. Suçun kanuni tanımında belirtilen maddi unsurlar ise; fail, mağdur, hareket, netice, nedensellik bağı ve objektif isnadiyetten ibarettir. 2 " Birinci fıkrada suçun maddi unsurlarında hataya ilişkin hükme yer verilmiştir. Kast, suçun kanuni tanımındaki maddi unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. Bu unsurlara ilişkin bilgisizlik, eksik veya yanlış bilgi sahibi olunması durumu ise, maddî unsurlarda hata olarak adlandırılır. Böyle bir hata kastın varlığına engel olur.

Bu kitap, Hukuk fakültelerinde okutulmakta olan Ceza Hukuku Genel Hükümler ve Özel Hükümler lisans derslerinde ve ayrıca, ceza hukuku alanındaki yüksek lisans ve doktora programlarında çeşitli tarihlerde yapılan sınavlarda sorulan sorularla bu soruların cevaplarından oluşmaktadır.
Sorular, büyük ölçüde Yargıtay kararlarına konu olmuş olaylardan ve sorunlardan esinlenilerek hazırlanmıştır. Bütün bu soruların sorulduğu sınavların ortak özeliği, sınav sırasında kanun, kitap ve sair kaynak kullanımının serbest olmasıdır.
Kitapta, bütün bu soruların cevapları da yer almaktadır. Bu yönü itibarıyla kitap, ceza hukuku alanında bir uygulama kitabı mahiyeti taşımaktadır.
Sorular ve cevaplar, okuyucuya bir ceza hukuku sorununun maddi yönden nasıl ele alınması gerektiği hususunda bir yöntem bilgisini de kazandırmaktadır.

Özet: Makalemizde, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 179. maddesinde
yer verilen ve ancak kasten işlenebilen, trafik güvenliğinin korunmasını amaçlayan üç ayrı suç tipi incelenmiştir. Suç tiplerinin uygulanmasında özellikle önem arz eden, ehliyetsiz araç kullanma, sarhoş araç kullanma, uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi altında araç kullanma gibi durumlar ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir. Uygulamada büyük önem taşıyan m. 179/3’ün tatbikinden doğan maddi ve usuli sorunlar tespit edilerek olası çözüm yolları önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Trafik Güvenliği, Sarhoş Olarak Araç Kullanma,
Ehliyetsiz Olarak Araç Kullanma, Madde Etkisi Altında Araç
Kullanma, Tehlike Suçları

Abstract: This article analyzes three different criminal offenses
laid down in Art. 179 of the Turkish Penal Code, that can only be committed intentionally, and which aim at protecting traffic safety. Instances that are of particular importance in the application of these
provisions, such as driving without a license, drunk driving, driving
under the influence of narcotic drugs, have been dealt with in detail.
The substantive and procedural problems arising from the application
of Art. 179 (3), which bears particular importance in practice, have been determined, and possible solutions have been suggested.

Keywords: Traffic Safety, Drunk Driving, Driving Without a Licence,
Driving under Substance Influence, Crimes Constituted by
Endangerment of Legal Interests

Özet: Bu makalede 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 195. maddesinde düzenlenen “Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu” ele alınmıştır. Öncelikle, “açık norm” adı verilen ceza normu yapma tekniğinin bir örneği teşkil eden hükmün, bu haliyle, kanunilik ilkesinin gereklerine uygun olup olmadığı tartışılacaktır. Ardından, bu suç tipinin yapısal unsurları, suç tipi inceleme sistematiğine ve tekniğine uygun olarak izah edilecektir. Bu bağlamda, yeni Corona virüsü (COVID-19 veya SARS-CoV-2 veya 2019-nCOV) salgını vesilesiyle Türkiye uygulamasında ortaya çıkan ve TCK m. 195 çerçevesinde tartışılan birtakım örnekler ele alınacaktır. TCK’daki düzenlemenin maksada uygunluk yönünden bazı ciddi yorum sorunları yarattığı ve Türkiye uygulamasında TCK m. 195 kapsamına sokulmak istenilen çoğu hukuka aykırı davranışın aslında bu suç tipi açısından tipik olmadığı ortaya konulacaktır. Sonuç kısmında ise, mevzuata dair bazı önerilerde bulunulacaktır.

Anahtar kelimeler: bulaşıcı hastalıklar, COVID-19, kanunilik ilkesi, açık ceza normu, karantina

Abstract: This article focuses on the crime of “Acting in Violation of Measures Regarding Contagious Diseases” found in Article 195 of the Turkish Criminal Code numbered 5237. Firstly, it is explained whether the provision, which is an example of the method of criminalization that is known as “blanket or open norm”, is in compliance with the requirements of the principle of legality. Following that, the constitutive/foundational elements of this crime are elaborated on, according to the systematic of legal analysis of crimes. In that regard, some examples that appeared in Turkish practice and are discussed in relation to TCC art. 195 with respect to the new Coronavirus pandemic (COVID-19 or SARS-CoV-2 or 2019-nCOV) are tackled. It is explained that the provision in the TCC creates several serious issues of interpretation in terms of its suitability to its purpose, and that many unlawful acts against which TCC art. 195 is tried to be implemented are actually not acts that are typical with regard to the crime in question. In the conclusion section, some suggestions are made concerning the legislation.

Keywords: contagious diseases, COVID-19, principle of legality, blanket/open norms, quarantine

30.10.2018 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne altı milletvekili tarafından “Sağlıkla İlgili Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” (teklif) sunuldu. Gündem konusu teklif, sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin önlenmesine ilişkin düzenlemeden, sigara yasağının kapsamının genişletilmesine kadar birçok konuyu düzenlemeyi hedefliyor. Kamuoyunda geniş yankı uyandıran ve tıp camiasında “sağlıkta şiddet yasası” olarak nitelendirilen teklif kırk maddeden oluşuyor. Bu yazının konusu ise sadece teklifin organ ve doku nakli ile taşıyıcı annelik ve sperm bağışına ilişkin düzenlemelerini içeren 17. ve 18. maddeleri hakkında değerlendirmelerimden oluşuyor.

İddia ve savunma dokunulmazlığı, Anayasa'nın "Hak Arama Hürriyeti" başlıklı 36. maddesinde, "Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir." şeklindeki ifade ile tanınmış ve bir hak olarak anayasal güvence altına alınmıştır. Savunma hakkının kullanılması ve bu anlamda hak arama hürriyetinin sağlanması ancak bu hakkın herhangi bir cezai veya idari yaptırım tehditlerinden bağışık olmasına bağlıdır. Savunma, dokunulmaz olmalı ve böylece kişiler herhangi bir korkuya ve tereddütte kapılmadan haklarını serbestçe kullanabilmeli ve arayabilmelidirler. 5271 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun "Şerefe Karşı Suçlar" başlıklı sekizinci bölümünde yer alan "Hakaret" suçunda iddia ve savunma dokunulmazlığı 128. madde ile bir hukuka uygunluk nedeni olarak kabul edilmektedir. Anılan madde uyarınca, yargı mercileri veya idari makamlar nezdinde (objektif şart-tahkirin yeri), kişiler açısından somut isnat ifade eder nitelikte maddi vakaların ortaya konulması veya olumsuz değerlendirmelerde bulunulması hallerinde (objektif şart-tahkirin şekli) iddia veya savunmada bulunan bu kişilere (sübjektif şart) ceza verilmez. Ancak bunun için isnat ve değerlendirmelerin, gerçek ve somut vakıalara dayanması ve uyuşmazlıkla bağlantılı olması (objektif şart-ölçülülük) gerekir. Yargıtay 18. Ceza Dairesi de konuya ilişkin vermiş olduğu bir kararda, "Bu şekilde, davada taraf olan; davalı, davacı, şahsi davacı, katılan, sanık ve savcının iddiasını ve savunmanın gerektiği şekilde yapılabilmesi için belirli koşullar dahilinde bazı isnadlarda bulunabilecekleri, bunu yaparken de bazen muhataplarını küçük düşürücü ifadeler kullanabilecekleri öngörülmekle, iddia ve savunmanın gerekliliği ile orantılı olmak şartıyla bu şekilde ortaya çıkan eylemlerin hukuka uygun sayılacağı" şeklinde hüküm kurmuştur. Bu makalemizin odak noktasını, bu konuya dair, Anayasa Mahkemesi'nin avukat olan başvurucunun duruşmada söylediği sözlerden ötürü hakaret suçundan cezalandırılmasının, kişinin ifade özgürlüğünün ihlali oluşturduğuna hükmettiği kararı oluşturmaktadır .

Hukuk düzenince koruma altına alınmış en temel hak hiç kuşkusuz yaşama hakkıdır. Yaşama hakkının kanunsuz bir biçimde ihlalinin derinlemesine incelenmesi ve sert yaptırımlara bağlanması tarihten bu yana bütün hukuk düzenlerinde görülmektedir. İnsan öldürmek her
yerde ve toplumda suç olarak kabul edilmektedir.
Türk Kanun koyucusu, yaşama hakkını koruma amaçlı düzenlemeler yaparken, sadece icraen gerçekleşen fiillere hukuki sonuç bağlamakla kalmamış, pasif icra da diyebileceğimiz ihmali davranışla insan hayatının sonlandırılmasını da cezai yaptırıma tabi tutmuştur.
5237 sayılı TCK’nın 83. Maddesinde düzenlenen ‘’Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi’’ suçu çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır.
Çalışmada öncelikle ihmal kavramı irdelenecek, suçun tarihsel gelişimi ve benzer suçlardan farkı izah edilip suçun unsurlarına eğildikten sonra özel görünüş biçimleri tartışılıp genel bir değerlendirmeyle sonuca ulaşılmaya çalışılacaktır.
Çalışmamızda konunun genişliği ve doğal yansımaları nedeniyle Tıp dünyasından da çeşitli isimlerin akademik değerlendirmeleri, yabancı memleketlerde konuya yaklaşımlar , ülkemizde ki uygulamanın Yüksek Mahkeme içtihatları ile tespit ve değerlendirilmesi yer almaktadır.

Gerçek şu ki: Türkiye henüz; güçlü ve şaşmaz bir adalet sistemini, bağımsız ve tarafsız bir yargıyı, düzenli ve öngörülebilir, sistematik ve bilimsel bir hukuk hizmetini yakalayabilmiş, topraklarında yaşayan insanlara bunu sağlayabilmiş; modern, gelişmiş ve adil bir ceza adalet sistemine sahip olan bir ülke değil. Bunu söylemek, bu ülkenin vatandaşı, tüm yaşamını ve geleceğini bu ülkede kurmuş, çocuklarını bu ülkede yetiştiren ve hem tüm mesleki kariyerini hukuka adamış hem de geçimini hukuk mesleğinden sağlayan benim gibi bir kişi için zor ve acı verici. Ama gerçek bu ve bunu düzeltmek için her şeyden önce gerçekle yüzleşmek gerekli. Oysa hızlı, eşit ve nitelikli bir hukuk uygulaması ve adaletin sağlanması, devletin vatandaşlarına sağladığı bir lütuf değil, sunması gereken bir "hizmet"tir. Devletin var olmasının en temel nedenlerinden biri budur; zira bireyler farazi toplumsal sözleşme gereğince, adaletin sağlanması görevini ve hakkını devlete devretmişlerdir. Ekmeğini taştan çıkaran ancak ekmeğinin yarısını kaşla göz arasında vergi adı altında devlete veren vatandaşların adalet talebi, en temel haktır; bu vergilerin verilmesinin bir nedeni de adaletli ve herkesin hukuk normlarına uygun davrandığı bir toplumsal yaşamın sağlanması, bunun için de iyi bir adalet sisteminin kurulabilmesidir. Ancak yine üzülerek ifade etmeliyim ki bu talebi karşılayacak bir "arz" henüz bulunmamaktadır. "Türkiye'de adalet mümkün mü?" sorularına ilişkin olumlu yanıtların sayısı ve bu konudaki ümitlerimiz, gün geçtikçe daha da azalmaktadır. Adalet sistemine ve yargıya olan güvenin azaldığı (hatta günümüzde dibe vurduğu) bu gibi dönemlerde hep ortaya çıkan ve sorunları kökünden çözeceği inancı empoze edilen yargı reformlarından birinin daha kapımıza dayandığını görmekteyiz. Bu makalemde, toplumun ve toplumu oluşturan biz bireylerin adalet talebini, bu reform "arzının" karşılayıp karşılamayacağını analiz etmeye çalışacağım. Bu yargı reformu paketinin de diğerleri gibi son derece iyi niyetlerle kaleme alındığından, gerçekten kanayan yaralara derman olmak amacıyla çıkarılmaya çalışıldığından en küçük bir şüphem dahi bulunmamakta. Ancak yine de bir eleştiri yazısı yazmaktan kendimi alamadım.

Toplumsal hayatta çok hızlı bir şekilde yer eden elektronik belgelerin hukuki niteliği uzun zamandır kanun koyucu, yargı içtihatları ve doktrin tarafından ele alınmış ve alınmaktadır. Nitekim mevzuatımızda çeşitli kanunlarda elektronik belgelerin hukuki durumu ve niteliği düzenlenmiştir. Ancak elektronik belgelerin sahtecilik suçlarının konusu olup olmayacağı konusunda açık bir hüküm yoktur. TCK m. 204-212 hükümlerinde düzenlenen belge kavramının elektronik belgeleri de kapsayacağı yönünde mevzuatta açık bir hüküm yer almamakta, ancak bu yoruma engel teşkil edecek bir hüküm de bulunmamaktadır. Gerek belge kavramının sözel (gramatikal yorumu), gerek kanun koyucunun hazırlık çalışmalarındaki iradesi elektronik belgelerin de belgede sahtecilik suçları bağlamında belge olarak kabulünün mümkün olduğunu göstermektedir. Hukuk sistemimizdeki diğer kanunlarda elektronik belgeyle ilgili düzenlemeler, mantık kuralları ve sosyolojik gerçekler ise elektronik belgelerin sahtecilik suçlarının konusu olabilmesini kaçınılmaz bir biçimde zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, yazılılık, içerik ve düzenleyeni belli olma unsurlarını taşıyan bir elektronik belge, belgede sahtecilik suçlarına konu olabilir.

Uzun bir süreden beri meclis açıldığı zaman ceza sürelerinden indirim yapılmasını öngören bir kanun teklifinin, başka bir ifadeyle bir “af” teklifinin meclise sunulacağı konuşulmaktaydı. Nitekim teklifi sunacak olan parti konumundaki MHP başkan yardımcıları ve sözcüleri de bu yönde açıklamalar yapmaktaydı. Söz konusu teklif, yedi maddelik bir içerik ve “Bazı Suçlarla İlgili Ceza Sürelerinden Şartlı İndirim İle Tutuklu ve Hükümlülerin Salıverilmesine Dair Kanun Teklifi” ismiyle beklenildiği gibi MHP tarafından 24 Eylül 2018 tarihinde TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Teklif, sunulmasından önce de tam olarak nasıl bir içeriğe sahip olacağı ve hangi suçları kapsamına alacağı gibi birçok konuda ceza hukukçuları arasında büyük bir endişeyle beklenmekle beraber, sunulduktan sonra daha da büyük bir endişe yaratmış ve özellikle kapsam ve içeriğine ilişkin ciddi eleştirilerle karşılaşmıştır.
Mevcut toplumsal ihtiyaçlar bu şekilde bir düzenlemeye gidilmesini gerektirmekte midir? Teklifin sunulması toplumsal ihtiyaçlara mı yoksa siyasi sebeplere mi dayanmaktadır, amacı nedir? Esas olarak ceza sürelerinde indirim yapılmasını öngören Teklif, af niteliğinde kabul edilebilir mi? Hangi suçlar kapsam altına dahil edilmiştir, bunun için herhangi somut bir kriter belirlenmiş midir? Teklifin yasalaşması için hangi şartların gerçekleşmesi gerekir? Yasalaşması ihtimalinde nasıl sonuçlar doğacaktır? Konunun Anayasa Mahkemesi’ne anayasaya aykırılık iddiasıyla taşınması mümkün müdür? Mahkeme, söz konusu düzenlemeyi iptal edebilir mi?
Görüldüğü gibi birçok noktada ciddi sorular ortaya çıkmaktadır. Bu yazımda özellikle belirtilen hususları göz önünde bulundurarak Teklif’in ceza ve ceza muhakemesi hukuku normlarıyla olan ilişkisi ile bu normlara uygunluğuna ilişkin tespit ve açıklamalarda bulunarak hukuka uygunluk değerlendirmesinde bulunacağım.

Kitabın 7. baskısı dokuz ayda tükendi. Açıkçası bu kadar kısa süre içinde tükeneceğini beklemiyordum. Bu esnada diğer kitap ve makale çalışmalarıma ağırlık verdiğim için hemen güncellenmiş bir baskı hazırlayamadım. Ancak kitap artık bir çok fakültede ders kitabı olarak okutulduğu, uygulamacı ve akademisyen meslektaşlarımdan da talep olduğu için çalışma arkadaşlarımın da yardımıyla kitabı kısıtlı bir zamanda mümkün olduğu kadarıyla güncellemeye çalıştık.
Kitabın bu baskısında 25.07.2018 tarihli ve 7145 sayılı Kanunun 16. maddesiyle CMK’nın 134. maddesinde yapılan değişiklikler ilgili bölüme aktarılmıştır. Benzer şekilde 17.10.2019 tarihli ve 7188 sayılı Kanunun 36. maddesiyle 5651 sayılı Kanun’da yapılan değişiklikler de bu baskıya işlenmiştir. Ayrıca diğer kanun ve yönetmeliklerdeki değişikliklerin tümü güncellenmeye çalışılmıştır.
Bununla birlikte, suç genel teorisine ilişkin bazı konularda görüş değişikliklerimiz olmuş ve bu görüşlerimiz kitabın ilgili kısımlarına güncellenerek yansıtılmıştır.
Bunların yanı sıra bu kitabın kapsamı içinde yer alan “özellikle yeni tarihli” AİHM, AYM, Yargıtay ve BAM kararları kitabın ilgili bölümlerine işlenmiştir. Ayrıca erişebildiğimiz yeni tarihli Türkçe, İngilizce ve Almanca kaynaklar da mümkün olduğunda değerlendirilmiş ve atıf yapılmak suretiyle kaynakçaya eklenmiştir.
Bu baskının zenginleşmesi için değerli görüşlerini, güncel kararları ve eserlerini paylaşan değerli arkadaşlarım Ankara BAM 8. CD. Başkanı Sayın Adem Galip Dinçtürk, Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Sayın Ahmet Gül, Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Sayın Dr. Sacit Yılmaz ve Ankara Cumhuriyet Savcısı Sayın Mahmut Kaan Yüksel beyefedilere içten teşekkür ederim.
Ayrıca kitabın tamamının okuyup hataları düzelten, kararları ve güncel kaynakları işleyen çalışkan, akıllık ve yetenekli asistanım Sayın Merve Bakdur’a da emekleri için çok teşekkür ederim.
Bu vesileyle bir kez daha her zamanki titiz ve kusursuz çalışmaları için tüm Seçkin Yayıncılık ailesine teşekkürlerimi sunarım.
Çalışmamın başta hukukçular ve hukuk öğrencileri olmak üzere tüm meslektaşlarıma ve ilgilenenlere faydalı olmasını ve ülkemiz bilişim hukuku edebiyatına katkı sağlamasını dilerim.

Kinship, as aggravated sexual offences, is regulated in the Turkish Penal Code (TPC) under Art. 102/3(b)-(c), 103/3(c)-(d), 104/2-3 and 105/2(a)-(b).
These special provisions of kinship should be evaluated under civil and criminal law, because these provisions, such as “step-in-law, foster-in-law relationships” refer to the Turkish Civil Code (TCC). Within the scope of civil law, the regulations of kinship are mainly concerned with marriage and inheritance law. Kinship might be seen in marriage and engagement law as marriage impediments and in inheritance law as the rules of establishment and continuity of these relations. And these regulations are predominantly based on moral and eugenic considerations. Kinship by blood or marriage up to third degree, adoption, stepson relationship, and marriage impediments are regulated in TPC as aggravated crimes against sexual autonomy. However, the detailed evaluation of these regulations in comparison with the civil law regulations leads to the problems and
contradictions that we have identified in this work. They were caused by the
absence of kinship between spouses, the continuation and the expansion of kinship and marriage impediments after the expiration of marriage, the scope of marriage impediments, the obligation of life partners to care and to supervise, and the adoption. These problems were examined with case studies throughout the study. In the conclusion, I propose various amendments. First, I recommend abolishing the TPC Art. 102 / 3 (b). This regulation is not compatible with the legal interest of sexual autonomy and is not appropriate for the protection of victim. Considering judges are not allowed to examine whether the perpetrator and/or the victim knew each other and whether this relationship had a real effect on sexual assault. Second, in terms of TPC Art. 103/3 (c), aggravating terms as "Against a person who has a relationship by blood or marriage up to third
degree, or step-father, step-mother, step-sibling or adopter" should be abolished from the article and replaced by “by the person permanently or temporary living together”. With this regulation, punishment of a life partner for sexual abuse would be in accordance with the principle of legality. And sexual abuse between the siblings, who are not legally stepsiblings according to civil law but living together because of the relation of their ascendants, now would be aggravated sexual abuse. Third, the expression "by the guardian, educator, caregiver, foster family or persons who provide health services or have protection, care or supervision obligations" in the clause of Article 103/3 (d) of the TPC, should be replaced by "The person who has actual or moral dominance over the victim by the responsibility, temporarily or permanently, for the protection, care or supervision of the victim, or by undertaking one of these duties”. With this proposal, the problems that I have stated, would be eliminated and the determination
would be made over the damage that the victim may suffer through the victim perpetrator proximity. Fourth, Art. 104/2-3 of the TPC should be rearranged according to Art. 103/3(c)–(d). This proposal aims to prevent unjust punishments arising from the differences of marriage impediments and kinships under Art. 102, 103 of TPC.

Bu mevzuat derlemesinin hazırlanmasındaki amaç, öğrencilerin güncel mevzuat ihtiyacının karşılanmasıdır.
Hem hukukçu olmanın getirdiği basılı kitap severlik, hem ilgili tüm mevzuata derli toplu bir bütün halinde ulaşma kolaylığı, hem de mevzuata not almak suretiyle öğretim ve öğrenim faaliyetine doğrudan katkı sağlaması amacıyla kitap hazırlanmıştır.
Kanun ve yönetmelik metinleri ve güncellemeleri için Mevzuat Bilgi Sistemi ve Adalet Bakanlığı'nın kaynakları esas alınmıştır. Kitapta, 1 Eylül 2018 itibariyle tüm güncellemeler işlenmiş olup; 25.07.2018 tarihli ve 7145 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ve ekler de yer almaktadır. Konu Başlıkları
Türk Ceza Kanunu
Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun
Ceza Muhakemesi Kanunu
Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun
Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun
Kabahatler Kanunu
Çocuk Koruma Kanunu
Terörle Mücadele Kanunu
Ateşli Silahlar ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun
Polis Vazife ve Salȃhiyet Kanunu
Adlî Sicil Kanunu
Basın Kanunu

Makalede, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 97. ve 98. maddelerinde düzenlenmiş bulunan suç tipleri ele alınmıştır.

TCK m. 97’de yer alan “terk suçu” bakımından, suçun kanuni tanımından yer alan, “yaş”, “hastalık”, “kendini idare edemeyecek durum” gibi kavramların anlamı açıklanmış, suçun maddi unsurunu teşkil eden “kendi haline terk” kavramı irdelenmiş, suçun manevi unsurunun kapsamı incelenmiş, içtima başlığı altında, ise benzer suç tipleriyle benzerlik ve farklıklar ortaya konulmuştur.

TCK m. 98’de düzenlenen “yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi” suçu bakımından da, failin ve mağdurun statüsü, “yardım etmeme”nin anlamı, tehlikenin ve yardım yükümlülüğünün kapsamı incelenmiş; içtima başlığı altında, bu suç tipi ile yaralama ve öldürme suçları arasındaki ilişki ele alınmıştır. 

The crimes laid down in Articles 97 and 98 of the Turkish Penal Code (Law no. 5237) have been analyzed in the article.

With regard to the crime of abandonment laid down in Art. 97 TPC, the meaning of terms in the statutory definition of the crimes such as “age”, “illness”, “situation in which he can not care for himself” have been explained, the concept “abandon by himself” which constitutes the material element of the crime and the scope of the moral element have been analyzed, under the heading “aggregation”, similarities and differences with similar crimes have been exposed.

With regard to the crime of “Failure in the Duty of Assistance or Notification”, the status of the perpetrator and the victim, the meaning of “failure to assist”, the scope of the danger and duty of assistance required have been studied, and under the heading “aggregation”, the relationship between this crime and the crimes of homicide and wounding has been analyzed.

Hepimiz günlük hayatımızda trafikte araç sürmekle beraber kimi zaman trafikten bunalıyor, kimi zaman ise sürücülerin hatalı ve tehlikeli bir takım eylemlerinden dolayı trafikten çekiniyoruz. Türk Ceza Kanunu m. 179/3 " Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişinin " cezalandırılacağını düzenlenmiştir. Bu sebeple üzerinde duracağımız husus bu kısım ile sınırlıdır. Öncelikle burada korunan hukuksal yarar trafik güvenliği ve dolayısıyla kamu güvenliği olmakla birlikte bu fıkra kapsamında gerçekleşen davranış sebebiyle somut bir tehlikenin doğup doğmadığına bakılmamaktadır ve dolayısıyla bu suç soyut tehlike suçudur. 1 Bir başka ifade ile maddenin düzenleniş şekline bakacak olursak alkol ya da uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek durumda olunması yeterli olup bu sebeple trafikte meydana gelecek tehlikelerin önlenmek istendiği görülmektedir. Bu suç tipi açısından suçun faili ancak alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde bulunan kişi ya da kişiler olacağından bu suç özgü suçtur. Suçun mağduru ise herkes olabilir. Üzerine durulması gereken önemli bir durum madde de belirtilen alkol veya uyuşturucu kullanmanın tek başına suçun oluşması için yeterli olmadığıdır. Bunun için failin emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyeceğinin somut olayda saptanması gerekmektedir. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 22.05.2007, 2-103/111 sayılı kararında " Görüldüğü gibi, dosya kapsamından sanığın alkollü olarak araç kullandığı sabit ise de emniyetli bir şekilde araç kullanamayacağına ilişkin herhangi bir bilgi veya belge 1 R. Murat ÖNOK, Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu (TCK m. 179), TBB Dergisi, 2015 (121), s. 161-162.

Üniversitelerde idari personel ve akademik personele dönük soruşturma ve incelemelerde uygulanması gereken kurallar, yazışma örnekleri ve soruşturmalarda dikkat edilmesi gereken ilkeler tecrübeli üniversite hukuk müşavirinin kaleminden kısa ve anlaşılır şekilde anlatılmaktadır. Sadece hukukçu olmayanlar için değil hukukçular için de yol gösterici bir eser.