Türkiye Rusya Ilişkileri

Abstract: The Lausanne Treaty does not resemble peace treaties that were imposed by the victorious countries upon the defeated ones of the war after the First World War. As a matter of fact, after the First World War, the collapse of the existing solidarity with the Soviet Union, which was also the ally of the Entente States, and the victories of the popular struggle which started under the leadership of Atatürk in the field of the National Struggle gained success in Turkish foreign policy. This study aims to identify the killing way of the Russian ambassador that wasn’t to be included in the Lausanne meetings, and how the straits question which was discussed and considered as an international political issue in the Lausanne Conference talks, became a matter of debate between Britain, Soviet Russia and Turkey within the scope of three different opinions. Within the scope of this aim, the course of proceeding has been conveyed through parliamentary discourses on the issue taken from TGNA Minute Bulletins and British House of Commons Minutes, news in the national press by document scanning and information obtained from the main works in the body of literature related to the subject. It is understood in conclusion that although Soviet Russia, which defended the closure of the Straits, argued that this would serve Turkish interests, Turkey the defending of the opening of the Straits and standing close to Allied opinion, accepted the free passage of warships through the Straits in exchange for the non-arbitration of the straits and the provision of certain guarantees. The study has an originality that differs from its peers in the body of literatureby explaining how the British and Turkish parliament and the national press act on a special issue of the Lausanne Conference.
Keywords: Lausanne Conference, Straits, Black Sea, Lord Curzon, Chicherin, İnönü.

Rusya Federasyonu, 21. yüzyılın başında “Putin Doktrini” olarak ifade edilen strateji ile tanışmıştır. Buna göre Batı artık Rusya’nın güvenilir bir ortağı değildir. Post-Sovyet ülkelerin egemenliği Rusya’nın koruması altındadır. Rus Dünyası ve Rus Ortodoksluğu güçlü hâle gelmiştir.
Günümüzde “Rusya’nın Yolu” tabiri tüm dünyada hemen hemen kabul edilebilir seviyeye gelmiştir. Bu nedenle de Rusya, “ortak aklın yolu” felsefesini kabul etmeyen veya etmek istemeyen bir toplum ve devlet olarak tanınmaya başladı. Hem iç politikada hem de dış politikada Rusya’ya ’özel’ bu duruma karşı çıkabilen etkin bir güç henüz bulunmuyor. Rus şair ve diplomat Fyodor İvanoviç Tyutçev, meşhur dört mısralık bir şiirinde şöyle der:
Rusya akılla kavranmaz
Genel kabul görmüş bir arşınla ölçülmez
Onun kendine özgü bir hâli, gelişimi vardır
Rusya’ya sadece inanılır, itaat edilir.
Bu mısralar, Rusya’yı tanımlayan en yaygın ifadelerdir. Tyutçev’e göre Rusya’yı anlamak istiyorsak “ona inanmak” gereklidir. Rusların tarihten itibaren kendilerine biçtikleri “kurtarıcı” rolünü anlamak için tarihini, dış politikasını, uygulanan güvenlik doktrinlerini bilmek gerekmektedir.
Bu kitabı okuduğunuzda eminim bu soruların bazılarına cevap bulabilirsiniz. Kitapta, Putin Döneminde Rusya’nın değişimi ve dönüşümü ile bu politikaların genel sebepleri anlatılmıştır. Bu kitaba ek olarak “Rusya&Türkiye Avrasya Paktı Mümkün mü?” adlı kitabımızı da okumanızı tavsiye ederim.
Bu kitabın, genel okuyucu dışında özellikle “Güvenlik Çalışmaları” “Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler” ve “Tarih” alanında çalışan uzman, diplomat ve öğrenciler için de faydalı bir eser olacağına inanıyorum.
İyi okumalar dilerim.

Rusya-Türkiye ilişkileri 2000 yılında Putin’in iktidara gelmesi,
2002 yılında da Erdoğan’ın seçimi kazanmasıyla bir anda farklı bir
boyuta evrildi. Bu süreçte iki ülke ilişkileri daha çok ekonomik temelli
olarak ilerledi. 2011 yılında Suriye’de iç savaşın başlaması sonrasında
Türkiye-Rusya arasında bölgesel anlamda bir rekabet alanı oluştu. Bu
rekabetin oluşmasında Türkiye-ABD koalisyonunun Suriye’de birlikte
hareket ederek muhalifleri desteklemeleri bir etkendi. 2014 yılındaki
Rusya-Ukrayna krizi, Kırım Tatarları dolayısıyla Türkiye-Rusya’nın
rekabet alanlarını yeniden çeşitlendirdi. Ardından 2015 yılında Rusya’nın
Suriye’ye müdahale kararı alması ve Türkiye sınırında harekâtı
yoğunlaştırmasıyla 24 Kasım 2015 uçak krizi ortaya çıktı. Bu kriz
Rusya-Türkiye arasında 15 yıldır oluşan ekonomik ve siyasi birikimi
de geriye götüren bir durumdu. Rusya-Türkiye arasındaki kriz sürecinde
ABD ve AB ülkelerinin Türkiye’yi yalnız bırakarak Suriye’de
kendi politikalarını Türkiye’siz uygulama girişimleri dengeyi farklı bir
boyuta getirdi. Çünkü Rusya-Türkiye arasında kriz olmasına rağmen
hem Rusya hem de Türkiye, Batı açısından hedef ülke olmuştu. Rusya
ve Türkiye arasındaki krizin iki ülkeye de yıkıcı zararlar vereceği
anlaşılmasından sonra Putin ve Erdoğan arasında normalleşmeye dair
önemli girişimler gerçekleşti. Putin-Erdoğan inisiyatifiyle ilerleyen bu
girişimler sonucunda iki ülke arasında yeniden barış sağladı. Fakat bu barış 15 yıldır ilmek ilmek işlenen ilişkilerin eski seviyesine dönmesine
henüz imkân sağlamadı.
Batı’nın Rusya-Türkiye ablukasına karşı kazan-kazan politikası
çerçevesinde Suriye başta olmak üzere Avrasya coğrafyasında işbirliğine
yoğunlaşan iki ülke, ABD’nin politikalarının Orta Doğu’da başarısızlığında
etkili oldular. ABD’nin Irak’tan Akdeniz’e ulaştırmayı
çalıştığı terör koridoru Rusya-Türkiye işbirliğiyle akamete uğratıldı.
İki ülke ayrıca ABD’den bağımsız Suriye’de siyasi barışı sağlamak
amacıyla Astana Görüşmeleri ve Soçi Görüşmeleri adıyla bir dizi
toplantılar organize ettiler. Böylece Suriye muhalefetini kendi etrafında
toplayan Türkiye ile Esed üzerinde tam etkinlik kuran Rusya, bölgedeki
inisiyatifi ele geçirdi. Suriye’de PYD-PKK üzerinde etkinlik
kuran ABD ise Akdeniz’e açılan koridoru kuramasa da Ürdün sınırına
kadar olan bölgede yeni bir koridor oluşturdu. ABD’nin PYD-PKK
üzerinde kurduğu etkinlik ise Rusya açısından bir tehdit olarak görüldü.
Bu tehdit algısını da Türkiye’nin Afrin’de düzenlediği Zeytin Dalı
operasyonuna destek vererek bertaraf etmeye çalıştı. Suriye’de Türkiye-
Rusya işbirliği ABD’nin sadece Suriye politikasını değil aynı zamanda
İran, Karadeniz ve Kafkasya politikasını da olumsuz etkileyebilecek
bir sürecin başlangıcıdır. Yeni dönemde ABD’nin Türkiye’yi
Rusya’dan ayırmak için uygulamaya koyacağı uzlaşı veya sert politikaların
tezahürünü göreceğiz.
Bu kitabımızda 2016-2017 döneminde Rusya-Türkiye merkezli
oluşan uluslararası gündeme dair yazdığımız analizler bir araya toplanmıştır.
Bu analizler ile sıcağı sıcağına değerlendirilen olayların
zamanla gerçekleşme veya sonuçlarını görme bakımından önem taşıdığı,
bu nedenle toplu biçimde yayınlanmasının bu alanlarda çalışanlar
başta olmak üzere tarihe not düşülmesi açısından değer taşıdığı düşüncesindeyiz.
Umarım okuyucularımıza faydalı olacaktır.

Türkiye Tedbirini Aldı, Bu Kez Şakası Yok:

Türkiye Kürtlerin Hamisi Olmalı

Rusya’nın Kudüs Politikası Bağımsız mı?

Rusya’nın Kudüs Politikası

Sömürülen Ülkelerin Umudu Türkiye

Kafkasya-2016: Üçüncü Dünya Savaşı'na Hazırlık mı?

Karadeniz'de Stratejik Dengeler Değişiyor

Tataristan Modeli Sona mı Eriyor?

Türklerin Barbar Olmadığını Tüm Dünyaya Halil İnalcık Anlattı

Milli Demokratlar Oyunu Bozacak mı?

Historic high in Turkish-Russian relations

Russia's Iran Policy and its Impact on Relations with Turkey

Russia-Turkey-Iran Brokered Agreement on Syria Brings US' Ploys to Naught

Putin: Russland bereit, S-400-Raketenabwehrsysteme an Türkei zu liefern

Professor Salih Yilmaz: "Moskau setzte zwischen den Regionalmächten eine Einigung durch"

Западу трудно найти альтернативу военно-воздушной базе «Инджирлик»

США шантажируют Турцию, вооружая сирийских курдов, считает политолог

Турция поссорилась со второй половиной

Встреча Путина и Эрдогана в Москве позволит продвинуться в решении ряда важных вопросов

Стратегические балансы в Черном море меняются

Это изменение не режима, а системы

Реакция на убийство посла: Турция и Россия находятся под прицелом Запада

Возможен ли тюрко-славянский союз в Евразии?

Турция готова закрыть политическую дверь в Европу

Россия в Сирии: взгляд из Турции

Что можно ожидать от соглашения "Турецкий поток"

Силы в Иране могут быть причастны к убийству  российского посла

Стравить сторонников светского образа жизни с исламистами не получилось

Гюлен атакует Эрдогана?

Почему в Турции была попытка переворота?

Турецкий политолог считает, что отношения с Узбекистаном станут лучше

Знали ли в России о готовящемся перевороте в Турции?

Çernobil kazası, etkilediği bölge ve neden olduğu çevresel zararlar açısından nükleer enerjinin kullanımı tarihindeki en büyük ve yıkıcı kaza olarak ifade edilmektedir. Çernobil kazasından dolayı yüzlerde kilometre uzaklıkta bulunan atmosferde radyasyon miktarı artmış ve nükleer enerji santrali etrafında olan kişilerde çok ciddi sağlık sorunları görülmüştür. Öyle ki, uluslararası kamuoyu Çernobil kazasıyla sarsılmış, birkaç yıl içinde nükleer karşıtı hareketler kuvvetlenmiş, dünyanın her yerinde bu kazaya karşı siyasal bir güç boy göstermiş ve devletler enerji programlarını artık ona göre ayarlamaya başlamıştır.
Çernobil kazasının öğrenilmesi neticesinde yakın bölgelerde bulunan ülkelerin birbirlerinden farklı felaketi yönetme biçimleri söz konusu olmuştur. Konumuz itibarıyla en çok etkilenen ülkelerden biri konumunda olan Türkiye Cumhuriyeti ile sorunun kaynağı SSCB arasındaki ilişkilere çevre - dış politika boyutuyla bakıldığında Çernobil aslında önemli bir krizdir. Bu kriz yönetim sürecinde iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin nasıl bir seyir izlediğini gösterme amacını taşıyan çalışmamız, yaşanan nükleer enerji felaketinin çevresel etkisinin belirlenen amaç doğrultusunda etkisinin olup olmadığını Türkiye ile Rusya ilişkileri açısından analiz etmeye çalışmıştır. Çevresel güvenlikte yaşanan tehdit algıları dış politikaya da yansımıştır.

Türkiye ile Rusya arasındaki ikili ilişkiler, ekonomik ve ticari
ilişkilerin şekillendirici etkisine rağmen, siyasi ilişkilerde bir
türlü yerine oturtulamayan dengeler nedeniyle neredeyse
son 30 yılın tamamında sürekli istikrarsızlığın hâkim olduğu
bir seyir izledi. İkili siyasi ilişkiler, küresel ve bölgesel gelişmelerin
kaçınılmaz baskısı ile iki tarafın gelişmeler karşısında
zaman zaman temelden farklılaşan beklenti ve çıkarlarının
doğrudan etkileri altında şekilleniyor. Her iki ülkede de siyasal
hayatın neredeyse her veçhesini kontrol altında tutan
güçlü liderlerin kişisel beklenti ve ilişkilerinin gölgesi de belirleyici
bir faktör olarak öne çıkıyor. Bu durum, jeopolitik ve
tarihsel rekabetin mirası olarak iki tarafta güçlü şekilde hissedilen
karşılıklı güvensizliğin etkisiyle, tarafların bölgesel ve
küresel meselelere yönelik kalıcı bir ortak bakış açısı geliştirmelerini
de engelliyor.

ÖZ
Türk-Rus İlişkileri tarihsel açıdan iki devlet için önem arz ettiği gibi, bulundukları bölgelerin kaderini belirlemede de etkili olmuştur. Bununla birlikte iki ülke arasındaki ilişkiler tarihin genel akışında rekabetçi bir seyir izlemektedir. İlişkilerin bu hareket zemininde gerçekleşmesi, sık sık krizlerin yaşanmasına sebep olmuştur. Bu çalışma öncelikle Türk-Rus İlişkilerinin tarihsel perspektiften incelemesi yapılmış ve bugünkü ilişkilere ışık tutulmuştur. Ayrıca NATO ittifakının etkisinden bahsedilmiş, bunun ilişkilere olan etkisi bağımsız bir değişken olarak incelenmiştir. Özellikle 2004 sonrasında iki önemli siyasi figür olan Vladimir Putin ve Recep Tayyip Erdoğan'ın inisiyatifinde gelişen ilişkiler ve uçak krizini de kapsayan dönem ele alınmıştır. Yakın dönemde krizlerin yaşanmasına sebep olan Kırım ve Suriye konuları çalışmaya dâhil edilmiştir. Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti'nin yaşadığı Uçak Krizinin ilişkilerin geleceğini nasıl etkileyeceği konusunda, yapılan basın taramasından hareketle öngörüde bulunulacaktır.
ABSTRACT
Historically, the relations between Turkey and Russia are important for both of these countries in the way it determines the fate of the region. In addition to this, the relationship takes a competitive course in the historical context. Since the relationship occurred at this competitive ground, it caused many crises. This research focuses on the relations between Turkey and Russia through historical perspective in order to shed light on the current relations. On the other side, we had considered the NATO alliance and its impact on these relations as one independent variable in order to make probable explanation. Especially, after 2003 where two important political figures, Erdogan and Putin took initiative in the course of the relations and the tension caused by the fighter jet crisis. Crimea and the Syrian issues will be included in the study as another cause of the recent growing crisis. We expect to make a prediction about the future of the relationship between the Republic of Turkey and the Russian Federation depending on the local press analysis on the matter of fighter jet shot down.

İstanbul'un fethiyle birlikte Karadeniz'e hakim olanTürkler, 16. yüzyıldan itibaren devletlerinin bekasını sıcak denizlere açılmakta gören Rusların bunun için de en kısa yol olan Karadeniz'e yönelmesiyle birlikte, bu ülkeyle Karadeniz'in hakimiyeti için mücadele etmeye başlamışlardır. Birinci Dünya Savaşı'na kadar devam eden söz konusu mücadele iki savaş arası dönemde durulsa da, özellikle İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru yeniden alevlenmiştir. Ancak İkinci Dünya Savaşı'nın nihayete ermesinden kısa bir süre sonra dünyanın doğu ve batı bloku olarak ikiye bölünmesiyle adeta iki kutup arasında sınır haline gelen Karadeniz'deki mücadele 1936 tarihli Montrö'nün kurduğu düzenin sağladığı istikrarla durulmuş ve Karadeniz Soğuk Savaş süresince görece sakin bir dönem geçirmiştir. 1990'lı yılların başında SSCB'nin çöküşünü takiben kısa süreliğine de olsa Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında bir rekabet ve mücadele ortamı yaşansa da, bu rekabet Karadeniz'e yansımamış-tır. 90'lı yılların ikinci yarısından itibaren Türkiye ile Rusya Federasyonu'nun yakınlaşması, yıllarca iki ülke arasında rekabete neden olan Karadeniz'in bu sefer, 2000'li yılların başından itibaren, bir işbirliği sahasına dö-nüşmesini sağlamıştır. Bu çerçevede Karadeniz'de Montrö ile kurulan düzenin bozulmasını istemeyen Türki-ye'nin bölgesel güvenliğin bölge devletlerinin iştirak ettiği örgütler eliyle sağlanması politikası çerçevesinde hayata geçirdiği örgütlerin tamamına Rusya Federasyonu da katılım göstermiştir. Ancak Ağustos 2008'de Rusya Federasyonu ile Gürcistan arasında patlak veren savaşı takiben 2014 yılında Kırım dolayısıyla Rusya Federasyo-nu ile Ukrayna arasında yaşanan mücadele, Karadeniz'in sularının yeniden ısınmasına sebebiyet vermiştir. Ta-rihsel süreçte Türk-Rus ilişkilerinin daima merkezinde yer alan Karadeniz, bir yandan rekabet bir yandan da işbirliği kaynağı olarak, iki ülkenin ilişkilerini yakından etkilemiştir. ABSTRACT The Turks, who dominated the Black Sea with the conquest of Istanbul, started to fight for the dominance over the Black Sea with Russians, who saw their country's survival in standing off the warm seas, so directed to Black Sea because of seen it as a shortest route,since the 16th century. The struggle, which lasted until the First World War, flared again towards the end of the Second World War, even though it stalled between the two wars.But the struggle in the Black Sea, which become a border line between two blocks following to shortly after the end of World War II, was settled due to stability, provided by Montreux Convention, and the Black Sea has been passed a relatively quiet period during the Cold War. Even after a collapse of the USSR at the beginning of the 1990s, a short period of competition and struggle has been experienced between Turkey and the Rus-sian Federation, but this competition has not been reflected to Black Sea. The rapprochement between Turkey and the Russian Federation since the second half of the 90s has enabled the Black Sea, which has been a source of competition for years, to turn into a field of cooperation since the beginning of the 2000s.In this context, Rus-sia Federation has participated in all of the organizations, realized in the motto of providing the regional security with the hands of region's states by Turkey, who does not want to deteriorate the order established with Mont-reux in the Black Sea.However, following the outbreak of wars between the Russian Federation and Georgia in August 2008 and the Russian Federation and Ukraine in 2014 has caused the warm up of Black Sea's waters, again. In the historical process, the Black Sea, which is always at the center of Turkish-Russian relations, has been closely influencing the relations of the two countries both as a source of cooperation and a competition.

“ABD’ye karşı Asya ittifakı” kulaklara gerçekten de çok hoş geliyordu. Türkiye, Rusya ve Çin ile birleşse ABD alt edilebilirdi. Ancak unutulan, daha doğrusu Perinçek ve avanesi tarafından bilinçli bir şekilde unutturulan mesele, Rusya’nın da en az ABD kadar emperyalist emeller peşinde koşuyor olmasıydı. Yani, aslında yapılan Türkiye’yi bir emperyalistin uşaklığından diğerinin uşaklığına getirmekten başka bir şey değildi. Değişen sadece efendi olacaktı. Kısacası Avrasyacılık, Türkiye’de yükselen Amerikan karşıtlığının Rusya yanlılığına dönüşmesi için üretilmiş bir uşaklık doktrinidir.

XV. yüzyıla başladığı kabul edilen Türk-Rus ilişkileri bazı kısa süreli konjonktürel ittifaklar ve işbirliği dönemleri dışında yüzyıllar boyunca rekabete dayalı gelişti. İki taraf arasında ilk önemli yakınlaşma Kurtuluş Savaşı dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarında yeni Sovyet Rusya ve Türkiye hükümetleri arasında gerçekleşti. Fakat bu dönem de göreceli olarak uzun sürmedi ve iki taraf Soğuk Savaş yıllarında iki ayrı blokta yer alarak birbirini tehdit olarak değerlendirdi.İlişkilerde ikinci yakınlaşma dönemi 1990’lı yılların ikinci yarısından itibaren başladı. 2000’li yıllarda ise ilişkiler, tarihte görüşmemiş bir seviyede ivme kazandı. XXI. yüzyılın başından itibaren Batı ve Rusya arasındaki rekabet eski Sovyetler Birliği ülkeleri üzerinde yeniden alevlendi. Bunun aksine aynı dönemde Türk-Rus ilişkilerinde rekabetin yerini işbirliği almaya başladı. 2000’li yılların ilk 10 yılında Batı ile Rusya ilişkilerinin gölgesinde ortaya çıkan birçok bölgesel gelişme ve kriz karşısında Türkiye ve Rusya farklı bakış açılarına sahip olmalarına rağmen ivme kazanan ilişkileri daha da geliştirme doğrultusunda kararlı duruş sergiledi. Öyle ki 2010 yılında kurulan Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) ile iki ülke arasındaki ilişkiler kurumsal kimlik kazandı. Üst Düzey İşbirliği Konseyi, 2010-2019 yılları arası dönemde sekiz kez toplandı. Türkiye’nin Rus savaş uçağını düşürmesi neticesinde Türk-Rus ilişkilerinin krize girdiği Kasım 2015-Haziran 2016 arası dönem hariç iki ülkenin bölgesel gelişmeler karşısında yaşadığı anlaşmazlıklara ve küçük çaplı krizlere rağmen Konsey, faaliyetlerini aralıksız sürdürmeyi başardı. Türk-Rus ilişkilerindeki söz konusu kriz döneminde ise ÜDİK’in faaliyetleri askıya alındı. Fakat Haziran 2016’dan itibaren ilişkilerde başlayan normalleşme süreci erken tamamlandı ve bazı hususlar hariç ilişkiler kısa sürede kriz öncesi seviyeye döndü. Bunda ÜDİK önemli rol oynadı. Bu çalışmada kronolojik olarak Türkiye-Rusya arasındaki ilişkilerde yaşanan gelişmeler ışığında ÜDİK toplantıları ele alınmaktadır.

Turkish-Russian relations, whose origins date back to the 15th century, developed through competition except for some short-term cyclical alliances and periods of cooperation. The first major rapprochement between the two sides took place during the War of Independence and the early years of the republic. However, this period did not last relatively long, and the two sides perceive each other as a threat by taking part in separate blocks in the Cold War. The second period of rapprochement in relations began in the second half of the 1990s. In the 2000s, gained momentum at an unprecedented level.
Since the beginning of the 21st century, the rivalry between the West and Russia has flared up again over the former Soviet Union countries. On the contrary, in the same period, cooperation has started to take the place of competition in Turkish-Russian relations. In the first 10 years of the 2000s, Turkey and Russia, despite having different perspectives, showed a resolute stance to strengthen the relations that gained momentum in the regional crises resulting from the relations between the West and Russia. Thus, the relations between the two countries gained institutional identity with the High-Level Cooperation Council (HLCC) established in 2010. The High-Level Cooperation Council held eight meetings between 2010-2019. Despite the disagreements and minor crises experienced by the two countries due to regional development, The High-Level Cooperation Council was able to continue its activities without interruption, except for the period between December 2015-June 2016 in which Turkish-Russian relations deteriorated as a result of the fighter jet crisis. In the period of the fighter jet crisis in Turkish-Russian relations, activities of the Council were suspended. However, the normalization process that started in June 2016 was completed early and relations returned to the pre-crisis level in a short time except for some issues. The Council played an important role in this. In this study, the meetings of the High-Level Cooperation Council have been discussed in light of developments in the relations between Turkey and Russia.

Güney Kafkasya’daki Türk-Rus rekabetinin evveliyatını 15.yy’ın başlarından, çatışma durumunun zirveye ulaştığı 19.yy’ın birinci dönemine kadar götürebiliriz. Rusya’nın yayılmacılık stratejisi dahilinde, Güney Kafkasya’da Osmanlı İmparatorluğu ve İran’dan sonra üçüncü bir güç olarak etkinlik göstermesi ve Sovyetler Birliği döneminde de çeşitli politikaları neticesinde çatışma alanları ortaya çıkmıştır. Bölgedeki en önemli çatışma alanı ise Karabağ olmuştur. Karabağ sorunu tarihten günümüze bir ontolojik bakış açısıyla Türk-Rus güvenlik ikileminin başlıca unsurlarından biri olmuştur. Bu çalışmanın amacı, son dönemde gerçekleşen Azerbaycan-Ermenistan savaşının durdurulması ve Güney Kafkasya’daki yeni düzenin Türkiye ve Rusya tarafından nasıl yeniden sağlandığı açıklamaktır. Çalışmanın ana hipotezi ise; tarih boyunca özellikle bölge üzerinde güvenlik ikilemi yaşayan Türkiye ve Rusya’nın ulusal çıkarlarını gözeterek akıllı uyum ve esnek rekabete yöneldikleri üzerinedir.

Tarih boyunca Türkiye-Rusya ilişkileri stabil olmayan; dönemin şartlarına, ortaya çıkarmış olduğu kriz ve fırsatlara göre değişen, dalgalı bir seyirde sürmüştür. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş tarihi olan 1923'ten itibaren de bu durum devam etmiş ve günümüzde de yaşanan gelişmelere göre kimi zaman dostluğun, ikili ilişkilerin güçlendiği dönemler olmuş kimi zaman da iki ülkeyi karşı karşıya getiren ve ikili ilişkilerin zayıfladığı kriz dönemleri yaşanmıştır. Bu kriz dönemlerinden ve belki de en ciddi olanlarından biri 2015 yılında vuku bulmuştur. Süreç Suriye’deki rejim operasyonlarına destek veren bir Rus uçağının ısrarla sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle Türk uçakları tarafından düşürülmesi hadisesiyle başlamıştır. Bu olay, öncesinde oldukça olumlu seyreden iki ülke arasındaki ilişkilerin ciddi ölçüde bozulmasına neden olmuştur.

Çok eski tarihlere dayanan Türk-Rus ilişkileri özellikle son yıllarda küresel boyutta
önem arz etmektedir. İki ülkenin sahip olduğu potansiyel göz önüne alındığında bölge
ülkelerinin kaderlerini tayin ederken dünya kamuoyunu da etkisi altına almaktadır. İki ülke
liderinin günümüzde dahil iktidarı ellerinde bulundurmaları siyasal konjonktüre büyük ölçüde etki ettiklerinin bir göstergesidir. Bu bağlamda iki ülkenin karşılıklı çıkarlar doğrultusunda geliştirdikleri ilişkiler her iki liderin de hemen hemen aynı dönem ve siyasal ortamda iktidar sahibi olmaları önemli faktördür.

ÖZET
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Türk-Sovyet ilişkilerinde yeni bir dönem başlamıştır. Türkiye ve Rusya, ortak düşmanları olan emperyalist devletlere karşı yürüttükleri mücadele nedeniyle dostça bir ilişki içerisine girmişlerdir. Fakat görünürde olan bu dostluğun arkasında karşılıklı çıkarlar söz konusuydu. Türkiye için bu durum, dış politikada yardımlaşma, iç politikada Sovyetlerin her türlü ideolojik girişimlerini engelleme esasına dayanmaktadır.
İngiltere ve Fransa’nın o dönemde yürüttükleri politika her iki devletin de ilişkilerini devam ettirmesini zorunlu kılmıştır. Ancak Türkiye ve Rusya arasında hiçbir zaman tam bir güven ortamı oluşturulamamıştır. Rusya’nın Anadolu’ya Bolşevik rejimini yayma çabaları ve Ermenilere verdiği destek Ankara Hükümetini rahatsız etmişti.
Türkiye ile Sovyet Rusya arasında 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması neticesinde doğu sınırlarının güvenliğini sağlayan Türkiye, bütün gayretlerini Batı Cephesi’ne yönlendirme imkânına kavuşarak ordusunun durumunu kuvvetlendirmiş ve Yunanistan’ı yenilgiye uğratmayı başarmıştır.
Lozan’da görüşmelerin tamamına katılmayı başaramayan Sovyet Rusya Boğazlar konusu görüşülürken Türkiye ile fikir ayrılığı yaşasa da İtilaf Devletlerine karşı Türkiye’yi destekleyici bir tavır sergilemiştir. Türkiye ise mecburen İngiltere’nin Boğazlar konusundaki tekliflerini kabul etmek durumunda kalmıştır.
Anahtar Kelimeler: Bolşevikler, Türk-Rus, Türkiye Komünist Partisi.
Jel Kodları: Y70, Y80, Y20.

NATIONAL STRUGGLE PERIOD TURKEY-RUSSIA RELATIONS

ABSTRACT
A new era in Turkish-Soviet relations began after The First World War. Turkey and Russia entered into a friendly relationship because of the struggle against to the imperialist states with their common enemy, but mutual interests were hidden behind this apparent friendship. In this case for Turkey, cooperation in foreign policy, in the domestic policy is based on blocking any kind of ideological initiative of the Soviet Union.
The policy that England and France carried out in that time obliged both states to maintain their relations. However, a securete environment never could be created between Turkey and Russia. Russia's efforts to spread the Bolshevik regime to Anatolia and its support for Armenians have disturbed the Ankara government.
The sequel of The Moscow Treaty which was signed between Turkey and Soviet Russia in 16 March 1921, Turkey provided the security of the eastern boundary strenghtened the situation of the army by gaining the opportunity to direct all efforts to the west front, and she achieved to defeat The Greece.
Soviet Russia, which failed to participate in all of the talks in Lausanne, supported to Turkey against to Entente States, despite the separation of ideas with Turkey, while discussing The Straits subject. Turkey was obliged to accept U.K.’s bids about The Straits.
Key Words: The Bolsheviks, Turkish-Russian, Communist Party Of Turkey.
JEL Codes: Y70, Y80, Y20.

Tarihi İpek Yolu güzergâhının geçtiği Orta Asya geçmişte güçlü Türk devletlerine ev sahipliği yapmış, 19.yüzyılda başlayan Rus egemenliği Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında dağılması ile son bulmuştur. Çalışmada, bağımsızlığını kazanan Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nin ve Orta Asya’nın Türkiye-Rusya ilişkilerindeki öneminin ve etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Konunun önemi, Orta Asya bölgesinin enerji kaynakları ve kuşak yol girişimi başta olmak üzere jeopolitik değeri ile Türkiye-Rusya ilişkilerinin Orta Asya’dan tamamen bağımsız düşünülememesinden kaynaklanmaktadır. Çalışmada, Soğuk Savaş sonrası Batı tarafından Orta Asya coğrafyasına yönlendirilen Türkiye, Rusya’nın “yakın çevre” doktrini ve enerji politikası kapsamında bir rakip olarak görülmüş, ikili ilişkiler rekabet ve iş birliği çerçevesinde gelişmiştir bulgusuna ulaşılmıştır.

Önsöz Arap Baharı dalgasıyla ortaya çıkmış olan Suriye krizi 2011 yılından itibaren devam etmektedir. Krizin çok boyutlu olması nedeniyle önerilen ve uygulanmış olan çözüm yolları pek fazla başarılı sonuç ortaya koymamıştır. Orantılı olarak etkili olduklarını da inkar etmek mümkün değildir. Suriye sorunu halk uyanışı durumundan çıkarak artık mezhep, etnik ve dış güçlerinin çıkarları üzere devam ediyor. Dolayısıyla Suriye'deki krizi milli uyanış ve hareket olarak görmektense, güçlerin politik denge sağlama uğruna ortaya çıkardıkları savaş arenası olarak değerlendirmek daha mantıklı görülmektedir. Bugün çeşitli terör örgütleri ile birlikte bölgedeki ülkelerin temsilci faktörleri de sahada savaşıyor. Ayrıca, super güç devletleri de aynı şekilde kendi menfaatlerini sağlamak için krize çözüm getirmek yerine tutuşan ateşi daha da alevlendiriyorlar. Çok aktörlü Suriye krizini ancak bölgesel ve uluslararsı güç sahiplerinin aktifliği, BM'nin ciddi çözüm arayışı, barışı tercih eden ülkelerin ortaya koyacakları rol haritası çözebilecektir. Bu bağlamda " Astana Görüşmeleri " bütün öne sürülmüş çözüm planlarından daha etkin olduğu tespit edilmiştir. Nitekim " Astana Görüşmeleri " süreci başladığından beri 3 önemli ülke; Rusya, Türkiye ve İran kriz çözümü üzere gerekli adımları atarak Suriye'deki problemin çözümündeki alt yapıyı hazırlayıp BM ile mutabakat sağlayarak krizi son aşamalarına kadar getirmiştir. Gelinen noktaya bakıldığında çok ümit vericidir. Ayrıca küresel sorunların çözümünde savaşlar ve silahlar değil siyasi diyalog ve görüşmelerin etkin olduğu belirlenmiştir. Suriye krizi sadece Suriye'yi değil, bölgesel ve küresel ölçekte diğer ülkeleri de etkilemiştir. Söz konusu kriz, Türkiye, İran ve Rusya'yı doğrudan ve ya dolayılı olarak etkilemiştir. Bu nedenle Suriye krizinin çözümü de ancak bu 3 ülke tarafından öne sürülmüştür. Türkiye öncülüğünde " güvenli bölge oluşturma tezi " üzerine Rusya tarafından " çatımasızlık 4 bölge " planı İran tarafından da destek bulmuştur. 3'lü ülke arasında bazı konularda anlaşmazlıkların olmasına rağmen Astana Görüşmeleri 7. turunu tamamlamış ve çözüme doğru ilerlemektedir. Konu başlığı ile ilgili sürecin değerlendirilmesi yaplımıştır, Astana süreci hangi nedenlerden dolayı İran, Türkiye ve Rusya tarafından desteklendiğini ve ne gibi sonuçlar doğurduğunu bu makalede ele alacağız.

Sanayi devrimiyle birlikte yoğun bir şekilde kullanılmaya başlayan enerji, modern toplumların en önemli yaşam kaynaklarından biri haline gelmiştir. Kömürle başlayan enerji diplomasisinin serüveni petrol, doğalgaz, nükleer, yenilenebilir kaynaklarla birlikte devam etmektedir. Toplumların değişen enerji ihtiyaçları diğer toplumlarla olan ilişkileri belirlemeye ve dolayısıyla kültürel diplomasinin gelişmesine yol açmıştır.
Nitekim yabancı ülkelere giderek eğitim-öğretim görme faaliyeti; insanlar, toplumlar ve ülkeler arasındaki ilişkilerin dini, ekonomik, siyasi ya da kültürel boyutlarını yüzyıllardır derinden etkilemektedir.
Bu çalışmada Rusya ile Türkiye arasında enerji politikalarında değişen dengelerin kültürel diplomasiye yansımaları ele alınacaktır. Özellikle Türkiye’nin nükleer teknolojiye erişimi için ilk adım niteliğinde olan Akkuyu nükleer santrali projesi ile Rusya’dan enerji alanında teknoloji transferinin yanında nükleer alanda eğitim için gönderilen Türk öğrenciler ile nükleer tesisin inşası için Türkiye’ye gelen Rus personelin toplumsal etkileşimleri değerlendirilecektir.

Türkiye-Rusya Federasyonu tarihten gelen köklü bir geçmişe sahip iki komşu ülkedir. Soğuk Savaş'ın da bitmesiyle ortaya çıkan "yeni dünya düzeni"nde jeopolitik gerçekler çerçevesinde, bugüne kadar süre gelmiş inişli çıkışlı ilişkilerinde iki ülke arasında işbirliğini geliştirme yönünde olumlu adımlar atmışlardır. Tüm anlaşmazlık konularına rağmen, tarihsel arka planı da çok iyi analiz ederek, bu ilişkilerin sürdürülmesi iki ülkenin de çıkarlarına uygun gözükmektedir. Bu çalışmada, ilişkilerin tarihsel süreci kısaca özetlenerek jeopolitiğin soğuk savaş sonrasındaki iki ülkenin işbirliğine ve anlaşmazlık konularına etkisi incelenmiş ve sonuçta bir değerlendirme yapılmıştır.

Rusya, III.Ivan’ın son Bizans Prensesi olarak bilinen Sofya Palaiologina ile 1472’de evlenmesinden beri, Bizans yani Doğu Roma İmparatoluğu’nun devamı iddiasında bulunarak kendine III.Roma yakıştırması yapmıştır. Ortodoks Hristiyanlığın devamını ve koruyuculuğunu üstlenen güçlü bir devlet statüsü içinde olma gayesi gütmüştür. Rusya tarihinin en önemli isimlerinden biri olan Büyük Petro da bu devlet anlayışını bilen ve göz ardı etmeyen bir isimdi. Osmanlı’nın 1683’teki II.Viyana Kuşatması’nın başarısız olmasının ardından Venedik, Lehistan, Avusturya ve Rusya’dan oluşan Kutsal İttifak, Doğu Avrupa’daki “Yenilmez Türk” imajının ortadan kalkmasını sağlamıştı. Uzun yıllar süren savaşların ardından 1699’da Karlofça Antlaşması imzalanmış ve Osmanlı’nın Avrupa’daki ilerleyişi tamamıyla durdurulmuştu. Osmanlı’nın kırılan gücü sonrasında bölgedeki bazı Hristiyan topluluklar Osmanlı’ya karşı büyük devletlerin hamiliğini aramaktaydı. Günümüzdeki Romanya ve Moldova topraklarının olduğu yerde bulunan ve Osmanlı İmparatorluğu’na tabii olan Eflak ve Bogdan Prenslikleri bu toplulukların önde gelen unsurları idi. Bu iki prenslik Osmanlı’ya dış ilişkilerinde bağımlı olmak birlikte, her yıl ödedikleri vergiler karşılığında genelde iç işlerinde Osmanlı tarafından serbest bırakılmışlardı. Ancak 17.yy’ın sonına doğru Eflak ve Bogdan’ın Osmanlı’nın ve Padişahın baskısının arttığına yönelik iddiaları ve şikayetleri bulunmaktaydı. Bu şikayetlerin Rusya’ya ilk iletildiği zaman 1704 yılına denk gelir. Rusya’da o sıralarda Büyük Petro, Narva Hezimeti sonrasında İsveç’in olası Rusya istilası için hazırlanıyordu. Çar, Bogdan Prensi(Voyvoda) Dimitri Kantemir ile Eflak Prensi(Voyvoda) Konstantin Brankovo’nun temsilcilerini çok dikkate almadı. Kapıda İsveç’in olası istila girişimi varken Petro, Osmanlı ile 1700’de imzalanan ve otuz yıl geçerliliği bulunan barış antlaşmasını bozmanın intihar etmekle eş değer olduğunu biliyordu.

Bu çalışmanın amacı Türk-Rus ilişkilerini tarihsel bir analize tabi tutmaktır. Çalışmada aktör düzeyinde analiz yapılmıştır ve analiz birimi devlettir. İlişkiler Türk ve Rus devletlerinin çıkarları, kapasiteleri ve güvenlik algılamaları dikkate alınarak “güç” unsuru temelinde incelenmiştir. Rusların Avrasya’da güçlenmeleri ve Osmanlı İmparatorluğu ile ilk temaslarından itibaren Türk-Rus ilişkileri dönemlere ayırmak suretiyle incelenmiş ve bu dönemler, “jeopolitik rekabet”, “kaçınılmaz karşıtlık” ve “konjontürel yakınlaşma” gibi kavramsal başlıklar altında tanımlanmış ve açıklanmıştır. Sonuç bölümünde ise tarihsel süreçten elde edilen argümanlar üzerinden Türk-Rus ilişkilerinin bugünkü durumuna ve geleceğine yönelik tespit ve öngörülere yer verilmiştir.

http://enerjiuzmani.blogspot.com.tr/

“Energy Cooperation in the History of Turkish-Russian Relations” başlıklı araştırma raporunda, Türkiye-Rusya ilişkisinin tarihçesinde enerji işbirlikleri analiz ediliyor. Çalışmada söz konusu ilişki; Sovyet yılları, 1992-2001 yılları arası, 2002-2009 yılları arası, 2010-2015 yılları arası olmak üzere dört dönemde inceleniyor. Uluslararası anlaşmalar, toplantılar ve yayımlanmış mektupların incelendiği çalışmada özetle aşağıdaki bulgular yer alıyor:

Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı’nın merak uyandıran bir dönemini kapsayan 1941-1943 Alman-Sovyet Savaşı (Stalingrad) kapsamında Türk-Sovyet ilişkileri hakkında bilgiler verilmektedir. Değişen dünya şartlarına paralel olarak 1936 yılında imzalanan Montreux Boğazlar Rejimi ile sarsıntı geçiren iki ülke ilişkileri İkinci Dünya Savaşı döneminde de bir belirsizlik ve güvensizlik içerisinde devam etmiştir. Nitekim savaş döneminde Sovyetler, Türkiye ile ilgili taleplerini fırsat buldukça dile getirmekten çekinmemiştir. Aslında Boğazlar sadece Sovyetler tarafından değil Almanlar tarafından da bir propaganda aracı olarak kullanılmıştır. Güç dengesinin değişmesine bağlı olarak özellikle Boğazlar her iki ülkenin çıkarlarına alet edilmiştir. Mevcut Sovyet çekincesini uyandırarak Türkiye’nin Sovyetlere kuşkuyla bakmasını isteyen bir Almanya’nın yanı sıra; Almanların Balkanlarda tahşidat yaptığı söylemleriyle Türkiye’yi kendi safında savaşa dâhil ederek yükünü hafifletmek isteyen bir Rusya karşımıza çıkmaktadır. Çalışmaya, Milli Kütüphane Süreli Yayınlar Şubesi’nden doküman incelemesi metoduyla dönemin ulusal basınında yer alan haberlerle, başyazarların değerlendirmeleri ve tetkik eserler esas teşkil etmiştir. Sonuçta anlaşılmaktadır ki, Stalingrad Savaşı sürecinde Almanların güçlü olduğu dönem üzerinde Alman baskısını hisseden Türkiye; Almanların gerileme göstermesinin ardından bu kez Müttefik baskısını hissedecektir. Ancak bitaraf politikasını sürdürmeye çalışan Türkiye bu politikayı uygularken çoğu zaman İngiltere’ye yakın olmasına karşın Sovyet çekincesini her zaman ön planda tutmuş ve Almanya’ya karşı da net bir tavır almaktan kaçınmıştır.
Anahtar Kelimeler İkinci Dünya Savaşı, Türkiye-Sovyet Rusya İlişkileri, Stalingrad Savaşı
Transnational Lives: Social Security of Turkish Citizens Living in The Netherlands This study elaborates the relationship between transnational lives of migrants and social security. In this regard, the social security scheme of the Netherlands and transnational lives of first-generation Turkish immigrants in the Netherlands will be discussed by employing legal and policy documents and case law of Dutch courts and European Court of Justice. The first part of the article points out the conceptual and theoretical background by highlighting the relationship between transnationalism, return migration and social security. Second part analyses the migration between Turkey and the Netherlands and Turks in the Netherlands. Third, the shift in the Dutch social security scheme and its impact on the transnational lives of Turkish immigrants are elaborated. The last part discusses the restrictive regulations on the export of social benefits and rights of Turkish citizens for pursuing their transnational lives by highlighting the case law. The article finds out that despite of the support of the Netherlands for the return of the unemployed first-generation Turkish immigrant, the restrictions on the transfer of the social benefits makes return less attractive. This could be interpreted as the outcome of conflicting nature of the migration and social security policy perspectives.
Keywords Transnationalism, Turkish immigrants, return migration, social security, Netherlands.

"İlginç bir şekilde Türk ve Rus devlet başkanları savaş ve barış konuları arasında manevra yaptıklarında benzeşiyorlar. Bu nedenle, onlar için mücadele etmek hem kolay hem de zor. Zor çünkü, askeri kızışma kontrol edilemez bir hale gelebilir. Kolay çünkü, taraflar birbirlerinin tavırlarını anlıyorlar."

Geçmişten günümüze kadar olan süreç içerisinde Türkiye ve Rusya arasındaki olumlu ve olumsuz yönde cereyan eden ilişkiler tüm dünya tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebepten dolayı hem içinde bulundukları coğrafyaya hem de etrafını çevreleyen devletler üzerinde iz bırakabilmiş bu iki ülke sahip oldukları devlet yapısı sebebiyle sürekli olarak uluslararası ilişkilerin vazgeçilemez birer unsuru olmuşlardır.  Söz konusu bu iki ülkenin özellikle son 20 yılda geçmiş yıllara nazaran ve düzenli olarak ivme kazanan bir yapı oluşturması göz ardı edilemez. Bu gelişmelerin yaşanmasında Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından yeni kurulan bir devlet olan Rusya’nın başında bulunan Vladimir Putin ve yenidünya sisteminde kendine yer arayan Türkiye’nin yönetimini üstlenen Recep Tayyip Erdoğan’ın aynı dönemler içerisinde iktidarı ele geçirmeleri dolayısıyla dış politikanın şekillenmesinde en büyük etmen olan bu iki lider uluslararası arena uzun sürece adlarından bahsettirmeyi başaracaklardır. 
Daha uzun yıllar iki ülkenin dış politikasına yön verecek olan bu iki liderin izledikleri yol haritası kendilerinden sonra gelecek olan liderlere de örnek teşkil edecektir.

Şenocak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın son Ukrayna ziyaretinin öncesi ve sonrasında yaşananları sizler için değerlendirdi. İşte Şenocak’ın değerlendirmesi:
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin 8’inci toplantısına katılmak üzere gittiği Ukrayna’da yaptığı açıklamalarla, Türkiye’nin dış siyasetinde bir eksen kayması yaşandığını gösteriyor.
Karadeniz, geleceğin en önemli enerji kaynaklarından, dünya hidrojen rezervlerinin %80’nini barındırdığı için çok büyük stratejik öneme sahip bir bölgedir. ABD’nin ve Batılı ülkelerin bölgedeki çıkarları, yalnızca Rusya ve Türkiye’nin bölgedeki gücünü azaltmak değil ayrıca bölgedeki doğal kaynaklar üzerinde hakimiyet sağlamaktır. Türkiye son yıllarda Rusya ile geliştirdiği stratejik ortaklıkla bölgenin ekonomik istikrarına ve kalkınmasına önemli katkılar sağladı. Türk Akımı gibi önemli projelerin hayata geçirmesi bunun en somut göstergesidir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kırım’ın statüsü ve Kırım Tatarları ile ilgili duruma dair yaptığı açıklamalar Moskova’ya bir mesaj vermek içinse; bu açıklama ne Türkiye’nin ne de Kırım Tatarlarının çıkarlarına yönelik bir açıklamadır. Bu açıklamalar sadece bölgedeki hassas dengeleri alevlendirerek; Akdeniz’de olduğu gibi Karadeniz’i kaosa sürükler. Bu durum Türkiye’nin lehine de olmaz. Türkiye Kırım konusundaki tavrını ambargo uygulayarak zaten ortaya koyuyor. Son yıllarda Rusya ile Türkiye arasındaki ticaret hacminin %15.7 artarak 25.561 Milyar ABD Dolarına ulaştığı bir dönemde, diplomatik söylemden ziyade böylesi provokatif açıklamalar, Türkiye ve Rusya’nın stratejik ortaklığını ciddi şekilde zedeleyebilir.
Bunun beraberinde Türkiye’nin Ukrayna ile dış ticareti: Toplam hacmin yalnızca %1.05’ine denk geliyor. Üstelik resmi verilere göre, 2019’da 4.1 Milyar ABD Doları olan ticaret hacmindeki dengeler Türkiye aleyhinedir. Böylesi bir ortamda Türkiye’nin Kırım konusunda Rusya’ya karşı tavır sergileyip, Ukrayna ordusunun ihtiyaçları ve silah alımı için 200 milyon TL finansal yardım teklifi Türkiye’ye ne tür getirisi olacak bunu irdelemek gerekiyor?
İki ülke arasındaki ürün alımı ve satımı dışında savunma sanayinde ortak tasarım ve üretim gibi işbirliği hedeflediklerini açıkladılar.  2019 yılında, Türk Baykar Savunma ile Ukrayna Hükümeti ve Ukrayna Hava Kuvvetleri arasında 6 adet Bayraktar TB2 SİHA için 50 Milyon ABD Dolarının üzerinde bir anlaşma imzalandı. Ukrayna’ya yapılacak silah alımı yardımı ve iki ülke arasında savunma sanayindeki ortaklıkta bu anlaşmanın rolünün etkili olduğu muhtemeldir.
Kanal İstanbul projesiyle Montrö Anlaşmasının garanti altına aldığı boğazların ve Karadeniz’in güvenliğinin tehdit riski oluşturduğu ve ABD’nin Karadeniz’de ve Kerç boğazında Ukrayna’yı kullanarak müdahil olma ve Rusya ile gerilimi artırmak istediği bir dönemde, Türkiye daha sorumlu ve ılımlı diplomatik hamleler ve açıklamalar yapmalıdır. Rusya’nın istikrasızlığı Türkiye’yi istikrarsızlaştırır. Türkiye’nin istikrarsızlığı da Rusya’yı istikrarsızlaştırır. Her iki taraf bunun bilincine varmalıdır.
Akdeniz’de yaşanan kanlı çatışmalar ve ülkelerin yaşadığı kaos göz önünde tutularak Karadeniz’in güvenliğinin, özellikle de Türkiye için öneminin bilincine varılmalıdır. Karadeniz’e ABD gibi dış devletlerin müdahil olmalarını sağlayacak girişimlerin önüne geçilmelidir ve bunun yolunu açacak her türlü girişim durdurulmalıdır. Karadeniz’in güvenliği konusunda Türkiye ve Rusya’nın sorumluluğu çok büyüktür ve bölgede oluşabilecek sorunlar büyümeden iki ülkenin öncülüğünde çözümlenmelidir. Karadeniz’de ABD gibi dış güçlerin bulunması öncelikle Türkiye için büyük tehdit unsurudur.
Türkiye, Kırım’da yaşayan yurttaşları ile ilgili endişeleri varsa bunu Rusya ile müzakere ederek ve tüm tarafları bir araya getirerek yapmalıdır. Ayrıca bölgenin istikrarı için Rusya ile işbirliğini geliştirmelidir.



http://www.ajanskirim.com/2020/02/05/senocak-turkiyenin-istikrarsiz-diplomasisi-karadenizi-stratejik-batakliga-surukleyebilir/

Türkiye-Rusya-ABD ilişkilerinde yaptırım krizi
07.03.2019 15:30 Uzman görüşü A- A A+
Prof Dr Naciye Selin Şenocak: "Tam bağımsız ulusal bütünlüğü koruyan bir Türkiye için ABD’ye taviz verilmemesi gerekir"

ABD Suriye'den sözde çekilme kararı almasına rağmen operatif birlikleri ve taşeronu olarak hizmet eden terör örgütleriyle Suriye'yi PKK/YPG/PYD üzerinden dizayn etmeye çalışarak bunu da yine kendi kurduğu terör örgütü İŞİD’le mücadele kılıfı altında, petrol zengini olan bölgeyi İsrail’in güvenliğini sağlayarak ve bağımsız Kürdistan Devleti kurarak hakimiyetini kurmak istemektedir yani BOP stratejisi uygulamaya konulmuştur. ABD bölgeyi çok tehlikeli bir savaşa ve kaosun içine sürüklemektedir terör örgütlerinin silah ve mühimmatlarının finansal ve fiziksel desteğini sağlamaları için Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliklerini görevlendirmiş durumdadır bu da Türkiye ve İran’ı doğrudan tehdit eden ve bu ülkelerle karşı karşıya getirecek olan tehlikeli bir süreçtir.
ABD’nin tehdit şantajlarına rağmen bölgede bu tehlikeli stratejik hamleler karşısında mücadele veren Türkiye, Rusya ve İran gibi bölgesel güçlerle bölgenin istikrarı için stratejik işbirliği yapmaktan başka seçeneği kalmamıştır. 17-25 Aralık Operasyonları, FETÖ Darbe girişimi, Halkbank ve Rahip Brunson davalarıyla ilişkilerin yeterince gerildiği bir ortamda, ABD’nin Türkiye’nin Milli güvenliğini tehdit eden terör örgütlerine binlerce tır askeri mühimmat ve silah temin etmesi, teröristleri bizzat eğitmesi bunun beraberinde Türkiye’nin de Rusya’dan Hava Savunma Sistemi S-400’leri satın alması, ABD-Türkiye ilişkilerini hem diplomatik hem ticari anlamda büyük bir krizin içine sürükledi en son ABD’nin ticari şantaj aracı olarak Türkiye ürünlerine ekstra vergi uygulama kararı bu krizi daha da derinleştirmektedir .
Türkiye’nin Rusya’dan S-400’leri satın alması ABD’yi rahatsız etmesinin iki önemli nedeni birincisi ekonomik nedenlerden, 2,5 milyar dolar değerindeki bir anlaşmayı rakipleri Rusya’ya kaptırmış olması NATO ülkesi Türkiye’nin bu kararı potansiyel pazar olarak gördükleri diğer ülkelerin tercihlerini etkileyebileceğidir. İkincisi S-400 füze Hava Savunma Sistemi NATO hava savunma sistemine entegre edilmeyerek ve ayrı bir birim olarak NATO’nun üslerine yakın yerlerde konumlanması, Rusya’dan askeri yetkililerin eğitim amaçlı Türkiye’de bulunacak olması ve bu durumun NATO’nun istihbaratı açısından güvenlik zafiyeti oluşturacak olmasıdır.
ABD ticari yaptırımların dışında Başkan Trump’un öngördüğü yaptırımlar olarak 2019 bütçesiyle ilgili kanun tasarısına göre ABD Savunma Bakanlığı, en geç 1 Kasım 2019'a kadar Türkiye'nin Rusya'dan alacağı S-400 füze sistemine yönelik bir ek rapor hazırlayıp Kongre'ye sunacak. Bu tarihe kadar Türkiye'ye F-35'lerin teslimatı yapılmayacak bu da Türkiye’nin parasını ödediği, üretimine katkı sağladığı uçakları alamayacak demektir. 16 Şubat 2019 tarihinde ABD Başkan Yardımcısı Pence’in, Münih Güvenlik Konferansı'nda, Türkiye’yi dolaylı olarak S-400’ler konusunda tehdit ederek silah ambargosu uygulayacaklarının altını çizmiştir. Bu yaptırımlar Patriot, F-35 ve Türkiye'nin halihazırda kullandığı F-16 uçaklarını da kapsamaktadır. Artık Soğuk Savaş bitmiştir Türkiye ve Rusya arasındaki ortaklık kapsamında siyasi, askeri ve ekonomik olarak geleceğe yönelik olumlu adımlar atılmaktadır.
Buna karşı ABD Türkiye’ye bir yaptırım uygularsa bu durumda Amerikan savunma sanayisi ve Amerikan şirketleri kaybeder. Avrupa ülkeleri dahi her türlü tehdide rağmen artık ABD’nin savunma sanayi konusunda hegemonyasından kurtularak rekabet edecek Avrupa Ordusu ve Avrupa Sanayi’ni kurmak için ciddi adımlar atmaktadır. Türkiye’nin S-400 Hava Savunma Sisteminden vazgeçmesi söz konusu olamaz. Türkiye en büyük ihaneti kendi müttefiki olarak gördüğü NATO ülkelerinden görmüştür. Türkiye’yi Suriye bataklığına sürükleyerek sınırlarının güvenliğini tehdit altına sokan ABD’dir.
2003 yılından beri Türkiye sadece yurtiçinde terör örgütleri tarafından aldatılmamıştır dış politikada da kendi müttefikleri tarafından aldatılarak bizzat çatışmaların ve kaosun içine sürüklenmiştir bu da Türkiye’nin iç politikasını ve istikrarını doğrudan hedef almaktadır. Türkiye Suriye politikasında stratejik bir hata yapmıştır bölgesel istikrarın temini ve olası bir terör devletinin kurulmasını önlemek için Rusya ile stratejik işbirliğini güçlendirmesi gerekliliktir. Rusya’nın bölgede şartlarının başında Esad yönetiminin devam etmesi ve Suriye’nin bütünlüğünün Esad yönetimine devredilmesidir. Türkiye’nin ve bölgenin bekası için bu konuda tavizler vermesi söz konusu olabilir. Türkiye’nin her türlü tehdit, diplomatik ve ekonomik yaptırım karşısında gerekli tedbirleri alarak taviz vermemesi gerekir. Tam bağımsız bir Türkiye için bu bir gerekliliktir.

Статья представляет собой анализ реакции черкесов Турции на убийство в Анкаре российского посла Андрея Карлова 19 декабря 2016 г. Рассматривается позиция ведущих организаций и оппозиционных групп черкесской общины, приводятся мнения, распространяемые черкесскими СМИ Турции. В ходе исследования выделяются ключевые факторы, влияющие на оценку черкесами произошедшего, в том числе их политическая, идеологическая и религиозная ориентация. Разбору подвергаются версии об участии в подготовке убийства исламистских группировок, движения турецкого проповедника Фетхуллаха Гюлена, США, Израиля, элитарных групп российской оппозиции. Предлагаемые черкесами версии даются в широком контексте войны в Сирии, общественно-политической ситуации в Турции и турецких дискуссий о причинах всплеска террористической активности в стране в последние годы.

The present paper offers an analysis of the Turkish Circassians’ reaction to the assassination of the Russian Ambassador in Ankara on December 19th, 2016. It is focused on the key factors, which influence on the views of the Turkish Circassians. That includes primarily their political, ideological and religious identities. Due to the identity paradigm chosen they prefer to link the assassination to the activities of the following groups: Islamic extremists, the Gulen movement, the secret services of USA and Israel, the members of Moscow opposition elite. Differences in these versions are investigated in a broad context of social and political situation in Turkey, Turkish discussions on the nature of terrorism, Russian and Turkish military involvement in Syria.

XXI yüzyılın başlarından itibaren Türkiye-Rusya ilişkilerinde kayda değer ısınma yaşanmıştır. Ticaret, turizm, enerji alanlarında mevcut potansiyel ikili ilişkilerin geliştirilmesi için kullanılmaya başlanılmış ve bu vesileyle de her iki devletin kazanç sağlaması için çaba sarf edilmişdir. Fakat "Soğuk Savaş" döneminden miras kalan dinamikler ve Türkiye-Rusya ilişkilerinde yüzyıllardır önemini kaybetmeyen jeopolitik çıkarlar doğrultusunda her iki ülke hem bölgesel hem de küresel olarak farklı politikalar izlemektetirler. Türkiyenin NATO ittifakına üye olması ve aynı zamanda Karadeniz, Ortadoğu ve Güney Kafkasya'da her iki ülkenin jeopolitik çıkarlarının çatışması, ikili ilişkilerin gelişmesinde önemli engeller yaratmaktatır. Suriye'de yaşanan iç savaş ve Ukrayna'da Kırım krizi Türkiye ve Rusya ilişkilerinin hala kırılgan durumda olduğunu ortaya çıkardı. Rusya'nın her iki devlete askeri müdahelelerde bulunması Türkiye'nin bölgeseler çıkarlarını tehdit etmekle kalmamış sınır ihlali gibi olayların yaşanmasına neden olmuştur. Krizli dönem pek uzun sürmese de onarılması oldukça maliyetli olan hasarlar meydana getirmiştir. Buna rağmen her iki tarafın da gösterdiği gayretler sonucunda taraflar arasında buzlar erimiş, iki taraflı ilişkiler bütün alanlarda yeniden onarılmışdır. Anahtar kelimeler: Türkiye-Rusya, Ortaklık, İkili ilişkiler, Jeopolitik çıkarlar ABSTRACT From the beginning of the twenty-first century, it is observed the noteworthy warming in the Turkish-Russian relations. In the fields of trade, tourism and energy, it is started to utilize of current potential for development of bilateral relations and on this occasion it's been made some efforts in order to reap a benefit for both countries. Nevertheless, the dynamics inherited from "Cold War" period and geopolitical interests in the Turkish-Russian relations that haven't lost importance for centuries are very crucial factors in this line that both countries follow different politics regionally and globally as well. The membership of Turkey in the alliance of NATO and therewithal clash of geopolitical interests of both countries in Black Sea, Middle East and South Caucasus have created inevitable obstacles against developing of bilateral relations. Civil War in Syria and Crimea crisis in Ukraine uncovered fragile bonds of Turkish-Russian relations. Russian military intervention in both states not only threatened regional interests of Turkey but also it caused violation in the border of Turkey. Although this crisis period didn't last much longer but it has caused quite costly damages. Nevertheless, as a result of both sides' efforts cold relations started to warm and again bilateral relations have been repaired in the all field that they have collaborated before crisis.

Abstract: The Lausanne Treaty does not resemble peace treaties that were imposed by the victorious countries upon the defeated ones of the war after the First World War. As a matter of fact, after the First World War, the collapse of the existing solidarity with the Soviet Union, which was also the ally of the Entente States, and the victories of the popular struggle which started under the leadership of Atatürk in the field of the National Struggle gained success in Turkish foreign policy. This study aims to identify the killing way of the Russian ambassador that wasn’t to be included in the Lausanne meetings, and how the straits question which was discussed and considered as an international political issue in the Lausanne Conference talks, became a matter of debate between Britain, Soviet Russia and Turkey within the scope of three different opinions. Within the scope of this aim, the course of proceeding has been conveyed through parliamentary discourses on the issue taken from ...

Başlangıcı 15. yüzyılın ikinci yarısına tarihlendirilen Türk-Rus ilişkileri yüzyıllar boyunca bölgesel rekabet ve buna bağlı olarak düşmanlık çerçevesinde gelişme göstermiştir. İki taraf arasında kısa süreli de olsa ilk kapsamlı dostluk ve işbirliğine dayalı ilişkiler Sovyetler Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti arasında yaşanmıştır. Soğuk Savaş sonrası dönemde, bilhassa 2000'li yıllardan itibaren ilişkilerde rekabetten işbirliğine geçiş yönünde ciddi adımlar atılmaya başlanmıştır. Fakat 24 Kasım 2015'te Türkiye'nin Rusya'ya ait bir savaş uçağını düşürmesi ilişkilerin seyrini değiştirmiş ve iki ülke arasında kuvvetlenmeye başlayan güven ortamını yıkmıştır. Kriz döneminde Rusya tarafının eylem ve söylemlerinde gösterdiği Türkiye aleyhtarlığı ise basın yayın organlarında yürütülen kara propaganda sayesinde Rus kamuoyunda derin izler bırakmıştır. 27 Haziran 2016'da Ankara'dan gelen taziye mektubu sonrası Türk ve Rus hükümetleri tarafından ilişkilerin hızla düzeltilmesi yönünde irade sergilenmesine rağmen Rus basınındaki Türkiye algısı temkinli ve şüpheci olarak kalmıştır. 15 Temmuz 2016 tarihinde yaşanan darbe girişimi karşısında Rus Hükümeti açıkça Türkiye'deki meşru iktidarın yanında tavır sergilerken, Rus yayın organları ve Rus uzmanların yaklaşımları farklılıklar göstermiştir.

Her geçen gün değişen kullanım alışkanlıkları ve ihtiyaçlarımızı yönlendiren gelişmeler bizlere enerji kaynaklarının önemini vazgeçilmez kılarken, sanılanın aksine petrolden fazla doğal gaz bizler için olmazsa olmaz hale gelmektedir. Endüstriyel alanın dışında evsel kullanımlarda sağlamış olduğu yararlar söz konusu vazgeçilmezliğin bizler için en temel dayanağı olmaktadır. Fakat bilindiği üzere her vazgeçilmez olan kolay ulaşılabilir olmamakla birlikte, bir takım olumsuz etkilere de neden olamaz olarak görülmemektedir. Söz konusu bu durumlar tamamen doğal gazın niteliklerinden kaynaklanmaktadır. Doğal gazın tüm dünya coğrafyasına eşit olarak dağılmamasına –kaynaklardan yoksun coğrafyaların var oluşuna-doğru orantılı olarak küresel doğal gaz tüketimindeki artış, doğal gazın taşınmasındaki problemler dolayısıyla sağlıklı olarak boru hatları vasıtasıyla taşınması gerekliliği, depolanma sorunu dolayısıyla da enerji akışının kaynaktan sağlanması, mevsimsel şartlara göre akışın dengesizleşmesi gibi durumların neden olabileceği sorunlar bu bağlamda ön plana çıkmaktadır. Doğal gazın sahip olduğu niteliklerinin dışında kaynağa sahip olan tedarikçi olarak adlandırabileceğimiz ekonomilerin davranışları, önemli ölçüde kaynağa ulaşılmasının önünde engel olabilmekteyken ayrıca önemli güvenlik sorunları gibi olumsuzluklara da ortam hazırlayabilmektedir. Bu noktada enerji güvenliği 2 sorunu ortaya çıkmakta ve enerji akışındaki yaşanan –yaşanabilecek-sıkıntılar önemli ölçüde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Tedarikçi ekonomilerin davranışlarının doğal gaz akışını etkilediğinin en önemli örneği şüphesiz Rusya Federasyonu'dur. Enerji kaynaklarına dayalı bir dış politika izleyen ve " Enerji Süper Gücü " olmayı hedefleyen Putin Rusya'sı geçmişte enerji kaynaklarını diplomatik yaptırım aracı bir silah olarak kullanması ve günümüzde de söz konusu silahını tehdit unsuru olarak küresel güvenliği olumsuz etkileyebilecek potansiyelde davranış sergilemesi, nitelemenin yersiz olmadığını göstermektedir. Ukrayna ve Estonya'da meydana gelen Rusya Federasyonu karşıtı eylemler sonrasında çeşitli nedenlerle Rus doğal gazın yaşanan kesintiler önemli bir güvenlik sorunu olarak karşımıza çıkmasının yanı sıra Putin tarafının da enerji 1 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Öğretim Görevlisi, acerkan@mehmetakif.edu.tr. 2 Genel olarak enerji arz güvenliği temelinde tanımlanan ve temel olarak aktörlerin enerji sorunlarında güvenliği nasıl sağlayabilecekleri konusuna dikkat çeken enerji güvenliği kavramı, enerji kaynaklarının ve enerji arzının çeşitliliği temelinde, çevresel etkileri de göz önünde bulundurarak enerji arzının uygun fiyatlarla kesintisiz olarak sağlanması olarak tanımlanmaktadır.