Anna S Knocińska

Wydział Studiów Edukacyjnych: Zakład Historii WychowaniaTematem pracy są przemiany instytucjonalnych form wielkopolskiego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego. Zakres chronologiczny obejmuje lata 1945 – 2008, jednak tradycje zinstytucjonalizowanego poradnictwa w Polsce sięgają początków ubiegłego stulecia, dlatego oczywiste są odwołania do wydarzeń wcześniejszych. Dysertacja składa się z siedmiu rozdziałów o układzie chronologicznym. Ich cezury wyznaczają daty wydarzeń społeczno-politycznych lub innych istotnych dla organizacji instytucji poradni. Ogólnym celem podjętych badań była rekonstrukcja wielkopolskiego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego w omawianym okresie, a przygotowana na ten temat praca ma stanowić próbę wypełnienia luki w aktualnym stanie badań.The dissertation discusses forms of institutional transformations of psychological-pedagogical counseling in Greater Poland Voivodship. The chronological scope covers the period of 1945-2008, however, institutionaliz...

The main aim of the dissertation is to present the institutionalized traditions of psychological and pedagogical counseling in Great Poland before 1945. It brings closer the socio-political situation as well as the conditions resulting from the development of the social sciences that influenced the beginning of the first counseling institutions in Great Poland and in the whole country. It also shows the individual counseling posts that started functioning in Poznan in 1945. The outbreak of the World War II interrupted the development of psychological and pedagogical counseling in Great Poland.

The oldest institution of psychological and pedagogical counselling in Poznań has been operating for almost sixty years. We are referring to the Psychological and Pedagogical Clinic for Children and Young People with Special Educational Needs, currently located on Ulica 28 Czerwca, 1956, no. 296/298. It’s origins date back to 1957, when the efforts of the school authorities and academic circles in Poznań created the Psychological Clinic in Poznań. Since it started operating to the present day almost everything has changed. The institution has been subject over the years to numerous reforms, be they administrative, educational, or to the system of providing psychological and educational assistance. The name of the institution has changed four times, the range of tasks has been repeatedly redefined, continually expanding, and the supervising authorities and area of operation have changed. Undeniably, though, it has always played an extremely important role for the children and young p...

The oldest institution of psychological and pedagogical counselling in Poznań has been operating for almost sixty years. We are referring to the Psychological and Pedagogical Clinic for Children and Young People with Special Educational Needs, currently located on Ulica 28 Czerwca, 1956, no. 296/298. It’s origins date back to 1957, when the efforts of the school authorities and academic circles in Poznań created the Psychological Clinic in Poznań. Since it started operating to the present day almost everything has changed. The institution has been subject over the years to numerous reforms, be they administrative, educational, or to the system of providing psychological and educational assistance. The name of the institution has changed four times, the range of tasks has been repeatedly redefined, continually expanding, and the supervising authorities and area of operation have changed. Undeniably, though, it has always played an extremely important role for the children and young p...

The oldest institution of psychological and pedagogical counselling in Poznań has been operating for almost sixty years. We are referring to the Psychological and Pedagogical Clinic for Children and Young People with Special Educational Needs, currently located on Ulica 28 Czerwca, 1956, no. 296/298. It’s origins date back to 1957, when the efforts of the school authorities and academic circles in Poznań created the Psychological Clinic in Poznań. Since it started operating to the present day almost everything has changed. The institution has been subject over the years to numerous reforms, be they administrative, educational, or to the system of providing psychological and educational assistance. The name of the institution has changed four times, the range of tasks has been repeatedly redefined, continually expanding, and the supervising authorities and area of operation have changed. Undeniably, though, it has always played an extremely important role for the children and young p...

The oldest institution of psychological and pedagogical counselling in Poznań has been operating for almost sixty years. We are referring to the Psychological and Pedagogical Clinic for Children and Young People with Special Educational Needs, currently located on Ulica 28 Czerwca, 1956, no. 296/298. It’s origins date back to 1957, when the efforts of the school authorities and academic circles in Poznań created the Psychological Clinic in Poznań. Since it started operating to the present day almost everything has changed. The institution has been subject over the years to numerous reforms, be they administrative, educational, or to the system of providing psychological and educational assistance. The name of the institution has changed four times, the range of tasks has been repeatedly redefined, continually expanding, and the supervising authorities and area of operation have changed. Undeniably, though, it has always played an extremely important role for the children and young p...

The oldest institution of psychological and pedagogical counselling in Poznań has been operating for almost sixty years. We are referring to the Psychological and Pedagogical Clinic for Children and Young People with Special Educational Needs, currently located on Ulica 28 Czerwca, 1956, no. 296/298. It’s origins date back to 1957, when the efforts of the school authorities and academic circles in Poznań created the Psychological Clinic in Poznań. Since it started operating to the present day almost everything has changed. The institution has been subject over the years to numerous reforms, be they administrative, educational, or to the system of providing psychological and educational assistance. The name of the institution has changed four times, the range of tasks has been repeatedly redefined, continually expanding, and the supervising authorities and area of operation have changed. Undeniably, though, it has always played an extremely important role for the children and young p...

The oldest institution of psychological and pedagogical counselling in Poznań has been operating for almost sixty years. We are referring to the Psychological and Pedagogical Clinic for Children and Young People with Special Educational Needs, currently located on Ulica 28 Czerwca, 1956, no. 296/298. It’s origins date back to 1957, when the efforts of the school authorities and academic circles in Poznań created the Psychological Clinic in Poznań. Since it started operating to the present day almost everything has changed. The institution has been subject over the years to numerous reforms, be they administrative, educational, or to the system of providing psychological and educational assistance. The name of the institution has changed four times, the range of tasks has been repeatedly redefined, continually expanding, and the supervising authorities and area of operation have changed. Undeniably, though, it has always played an extremely important role for the children and young p...

Współczesne polskie poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne funkcjonuje w oparciu o sieć poradni psychologiczno-pedagogicznych w ramach systemu pomocy zorganizowanej przez resort oświaty. Zanim jednak instytucje poradni uzyskały obecną formę i przyjęły powyższą nazwę, przez blisko sto lat podlegały przeobrażeniom związanym z przemianami w gospodarce, nauce, kulturze, szkolnictwie czy świadomości ludzi. Kształtowały je warunki społeczne, polityczne, ekonomiczne. Przez minione lata bardzo wiele się zmieniło. Wiedza na temat sposobu organizacji, struktury, zadań, zasad i efektywności działań w poszczególnych poradniach warta jest upowszechnienia. Jej opracowanie i udostępnienie szerszemu gronu ma głęboki sens, ponieważ opis i analiza funkcjonowania instytucji poradni w poszczególnych okresach może dać podstawy do opracowania wniosków i prognoz na przyszłość. Bez wątpienia bowiem "każde zjawisko pedagogiczne doby współczesnej ma swoją tradycję, tło historyczne, czyli antecedencje w przeszłości. Jego zbadanie nie może zaczynać się i kończyć na dniu dzisiejszym, toteż potrzeba ukazania jego źródeł i genezy jest zazwyczaj nieodzowna".

W dobie dyskusji nad nasileniem zjawisk patologicznych wśród dzieci i młodzieży oraz wzrastającego zapotrzebowania na profesjonalną profilaktykę, niezwykle ważne jest rozeznanie w działalności różnych instytucji rządowych, samorządowych i pozarządowych zajmujących się problemami dzieci i młodzieży. Zwłaszcza w kontekście przekonania, że działania profilaktyczne poszczególnych placówek powinny stanowić element szerszych, długofalowych działań profilaktycznych, powinny być ze sobą spójne, zintegrowane, a najlepiej gdyby stanowiły element lokalnej (gminnej, miejskiej) strategii profilaktycznej.  Artykuł przedstawia działalność profilaktyczną prowadzoną przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, które są elementem polskiego systemu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w ramach resortu oświaty. W podsumowaniu wskazano na część problemów, które utrudniają i ograniczają omawianą działalność, a ich rozwiązanie mogłoby wpłynąć na poprawę jakości pracy poszczególnych placówek.

Z wprowadzenia: Współczesne polskie poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne funkcjonuje w oparciu o sieć poradni psychologiczno-pedagogicznych, w ramach systemu pomocy psychologiczno-pedagogicznej zorganizowanej przez resort oświaty. Zanim jednak instytucje poradni uzyskały swój obecny kształt i przyjęły nazwę „psychologiczno-pedagogiczne”, działały jako poradnie wychowawczo-zawodowe, a jeszcze wcześniej jako dwie odrębne formy: poradnie psychologiczno-zawodowe i poradnie społeczno-wychowawcze. Przez minione lata bardzo wiele zmieniło się w poradnictwie psychologiczno-pedagogicznym. Wiedza na temat sposobu organizacji, struktury, zadań, zasad i efektywności działań w poszczególnych poradniach warta jest upowszechnienia. Jej opracowanie i udostępnienie szerszemu gronu ma głęboki sens, ponieważ opis i analiza funkcjonowania instytucji poradni w poszczególnych okresach mogą dać podstawy do opracowania wniosków i prognoz na przyszłość. Jak twierdzi Czesław Majorek: „nie ulega wątpliwości fakt, że każde zjawisko pedagogiczne doby współczesnej ma swoją tradycję, tło historyczne, czyli antecedencje w przeszłości. Jego zbadanie nie może zaczynać się i kończyć na dniu dzisiejszym, toteż potrzeba ukazania jego źródeł i genezy jest zazwyczaj nieodzowna”1. Dlatego podstawowym motywem zainteresowania autorki tematem był brak naukowego opracowania dziejów poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego oraz brak uporządkowania spuścizny poradnictwa społeczno-wychowawczego, zwłaszcza w Wielkopolsce. Ogólnym celem podjętych badań była rekonstrukcja wielkopolskiego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego w omawianym okresie, a przygotowana na ten temat praca ma stanowić próbę wypełnienia luki w aktualnym stanie badań.

Preface: New Contributions to Social Sciences is not an empty slogan. Rapid progress of civilization brings people still new challenges, new opportunities, but also new constraints. All of them modify the community reality societies experience, and these modifications affect all aspects of human activity during each and every of its stages, in all possible social and cultural contexts that a contemporary person can join in order to develop and improve his or her abilities, work, and functioning. Not merely the subject of the research and the context of an individual’s functioning are undergoing a considerable change, though. People themselves, those who aim at following the changes taking place in front of their eyes, obtain and develop new instruments for examining social reality. Technological progress, in turn, has considerably enabled the exchange of ideas and reflections among researchers working beyond one local or cultural realm. Hence, the experience obtained as a result of such exchange can be constantly enriched, and the results help in broader and more thorough understanding of both an individual and a whole society. One of more notable effects of this phenomenon is this publication. Due to the extensiveness of the scope of the issue, the editors and the authors concentrated on recognizing the dilemmas within the realm of the communication an individual may undertake with another individual, with a given group, with an institution, and with his or her environment in general. This communication takes place in the form of numerous advisory, preventive, educational, consultative, cooperative and competitive activities as well as in the situations of crisis and conflict. Further, the communication may exist between persons who are next of kin or close friends as well as between those who are merely distant acquaintances that are depending on one another merely because of the nature of place and time they have met. The issues discussed in the next section center on health problems. The authors discuss the subjects that are currently extremely relevant and include the difficulties connected with the quality of existence of an individual, the meaning of life, the process of aging, illness, disability, and stress. All these experiences are parts of global human experience, and have been discussed for many years by various experts. Due to the fluidity and instability of modern existence in dehumanized and technologically advanced reality they need to be constantly remembered, reflected upon, and revised. Currently detectable care for the social welfare sector, resulting from the aging of societies brings forward the questions about the condition of this sphere of social and public life and the changes that it is undergoing, thus making these queries extremely attractive discussion topics. The authors depict this issue from various perspectives, close to their professional vocations and experience. Numerous comments included here definitely deserve recognition and implementation into practice. Naturally, New Contributions to Social Sciences is not an exhaustive volume on the issue it addresses. Composing such a work is infeasible though. Hence, this collection should be treated as a source of inspiration and a tool for improving the methods employed by the social sciences’ practitioners as well as scholars. Doubtlessly, it is going to be stimulating also to all those interested in self-development, self-education, and general better understanding of social reality they inhabit and the dilemmas they may encounter as contemporary people.

Z wprowadzenia: Tempo rozwoju cywilizacji stawia przed współczesną szkołą nowe wyzwanie, jakim jest przygotowanie do życia. Wymaga to nauczenia, jak efektywnie zdobywać wiedzę i umieć ją wykorzystać. Zwłaszcza w sytuacji, gdy uznaje się, że kreowanie wiedzy jest dynamicznym procesem społecznym, znamionowanym głębokimi interakcjami międzyludzkimi. Szczególna rola spoczywa więc na zachodzącym w szkole procesie wychowania i nauczania, wymagającym wymiany informacji i komunikowania się. Umiejętność komunikowania się jest uznana za ważną kompetencję społeczną, którą można nabywać i udoskonalać. Kwestie komunikacji w różnorodnych relacjach interpersonalnych edukacji szkolnej i pozaszkolnej stały się inspiracją do powstania niniejszej publikacji. (…) Prezentowana publikacja włącza się w nieustanny dyskurs nad istotnymi kwestiami szeroko pojmowanej edukacji, postrzeganymi z perspektywy komunikowania społecznego. Redaktorzy mają nadzieję, że zawarte w niej teksty przyczynią się do zwrócenia uwagi Czytelników na nowe, niepodejmowane dotąd obszary – również interdyscyplinarnych – studiów, analiz, polemik oraz badań. Istnieją bowiem różnorodne, a wciąż niedostatecznie rozpoznane relacje pomiędzy takimi na przykład kategoriami, jak: edukacja (pojmowana najszerzej, według koncepcji tzw. dziesięciościanu Zbigniewa Kwiecińskiego), komunikowanie, perswazja, kultura organizacyjna, zarządzanie wiedzą, stereotyp kulturowy, opinia publiczna, relacje interpersonalne, kompetencje społeczne, kreatywność, myślenie krytyczne, planowanie rozwoju osobistego – by ograniczyć się do najważniejszych.

Z wprowadzenia: Człowiek może prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie dzięki umiejętności nawiązywania i prowadzenia dialogu. Na przestrzeni wieków oraz w czasach najnowszych można obserwować i analizować mnóstwo sytuacji, kiedy to w ramach komunikacji międzyludzkiej dochodziło do sprzeczności interesów czy przekonań. Konflikty są wszechobecne w różnych społeczeństwach, w różnym obszarze działalności ludzkiej, jak również dotyczą osób o różnym wykształceniu i piastujących różne stanowiska, zaś wielu z nas ma problemy z rozwiązaniem sytuacji konfliktowych. Zatem niezwykle przydatna może być wiedza na temat sposobów mediacji oraz negocjacji, które z pewnością mogą ułatwić proces rozwiązywania konfliktu oraz dojścia do porozumienia i uzgodnienia stanowisk w sprawach dla nas istotnych. (…) Interesująco przedstawiono w niniejszym zbiorze rozważania oraz wyniki badań zagadnień leżących na styku różnych dziedzin: andragogiki, psychologii biznesu, zarządzania zasobami ludzkimi, dydaktyki czy szeroko pojętej edukacji. Niniejsza książka stanowi istotny głos w dyskursie na temat konfliktów we współczesnym świecie oraz poszukiwania i stosowania efektywnych metod ich oswajania i pokonywania. Wskazuje pewne działania edukacyjne, umożliwiające funkcjonowanie w wielopłaszczyznowym i wielokulturowym społeczeństwie.

Z wprowadzenia: Nigdy niekończąca się debata nad edukacją skłania do podejmowania coraz to nowych problemów, osadzonych w różnych, a komplementarnych wobec siebie jej aspektach. Na hasło „edukacja” staje nam przed oczami przede wszystkim szkoła, ale także przedszkole, uczelnie wyższe, jak również inne obszary, na przykład edukacja równoległa czy edukacja ustawiczna dorosłych. Edukacja szkolna zaś to przede wszystkim uczniowie i nauczyciele, ale także inne podmioty, jak: rodzice, władze samorządowe czy otoczenie gospodarcze. Najrozmaitsze problemy współczesnej edukacji wymagają współpracy między tymi podmiotami, ta zaś nie jest możliwa bez komunikowania. Prezentowana Czytelnikowi kolejna monografii a z serii Komunikacja Społeczna w Edukacji koncentruje się głównie na wymienionych wyżej aspektach, jak zwykle podkreślając ich wymiar komunikacyjny.

Z wprowadzenia: Tematem książki, którą trzymacie Państwo w ręku, są przemiany instytucjonalnych form wielkopolskiego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego. Pod pojęciem tytułowego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego autorka rozumie działanie podejmowane przez wyspecjalizowane instytucje (poradnie) w ramach resortu oświaty lub na jego rzecz, polegające na udzielaniu porad oraz organizowaniu form pomocy wspierających ich oddziaływanie, a mające na celu poprawę indywidualnej sytuacji jednostki lub usprawnianie funkcjonowania instytucji wychowania w środowisku, szczególnie rodziny, przedszkola i szkoły. Natomiast szczegółowe rozważania terminologiczne przedstawione zostały w dalszej części wprowadzenia. Badaniami objęto teren Wielkopolski, jeden z najstarszych i podstawowych regionów historyczno-etnograficznych Polski, odgrywający znaczącą rolę w procesie tworzenia, rozwoju, a później w odzyskaniu i utrzymaniu państwowości polskiej. Powstanie wielkopolskiego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego i jego przemiany mogą więc być do pewnego stopnia reprezentatywne dla całego obszaru Polski, ale również interesujące ze względu na specyfikę regionu. (…) Zasadnicze ramy chronologiczne pracy obejmują okres od zakończenia II wojny światowej do czasów współczesnych, czyli lata 1945−2009. Tradycje zinstytucjonalizowanego poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego w Polsce sięgają jednak początków ubiegłego stulecia, dlatego oczywiste były odwołania do wydarzeń wcześniejszych, np. rozwoju nauk społecznych, psychologii, pedagogiki, a także powstania pierwszych poradni zawodowych, placówek psychotechnicznych, poradnictwa higieniczno-wychowawczego przed II wojną światową. Natomiast o systemie poradnictwa w ramach resortu oświaty można mówić dopiero w okresie powojennym. Praca składa się z siedmiu rozdziałów o układzie chronologicznym. Ich cezury wyznaczają daty wydarzeń społeczno-politycznych lub istotnych dla organizacji instytucji poradni.

Z recenzji prof. zw. dr. hab. Stefana M. Kwiatkowskiego: „W sytuacji ryzyka, jakie niesie ze sobą gwałtowna zmiana społeczna, przewartościowaniu ulegają dotychczasowe koncepcje rozwoju zawodowego człowieka. Pojawiają się nowe problemy związane z długotrwałym bezrobociem i wykluczeniem społecznym) a także, wynikające z nich, wyzwania dotyczące aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych i niepełnosprawnych. Z zadowoleniem należy więc przyjąć próbę wieloaspektowego opisu aktualnego stanu rynku pracy, z elementami prognostycznymi i przykładami „dobrych praktyk”. Już w tym miejscu chciałbym podkreślić, ze jest to próba ze wszech miar udana - umiejętnie łącząca teorię pedagogiczną z praktyką społeczną. Koncepcja łączenia teorii z praktyką znajduje swoje odzwierciedlenie w strukturze recenzowanej pracy. Wyznaczają ją cztery, wzajemnie uzupełniające się, części: 1. Odkrywanie sensu życia w kontekście aktywności zawodowej człowieka; 2. Wielowymiarowość zagadnienia rozwoju zawodowego człowieka; 3. Późna dorosłość w kontekście rynku pracy; 4. Perspektywy zawodowe osób niepełnosprawnych. (…) Przechodząc do ogólnej oceny przedstawionej do recenzji pracy zbiorowej, chciałbym podkreślić, że poszczególne teksty reprezentują nie tylko wysoki poziom naukowy, ale też tworzą spójną całość. Kolejne rozdziały wprowadzają czytelnika w coraz to bardziej szczegółowe analizy, opisy rozwiązań praktycznych i komentarze do przeprowadzanych badań. W rezultacie mamy do czynienia z pracą zwartą o przemyślanej strukturze, łączącą wątki teoretyczne z dziedziny nauk społecznych z analizą stosowanych rozwiązań praktycznych i wynikami badań."