Сэтинньи 28: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Интерактивная навигация по истории

← Иннинээҕи уларытыыга

Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ

КөрөнБиики тиэкис

Утумнаах

Билиҥҥи торум манна: 22:47, 27 Сэтинньи 2022

Сэтинньи 28 диэн Григориан халандаарыгар сыл 332-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 333-c күнэ). Сыл бүтүө 33 күн баар.

Бэлиэ күннэр

Албания Албания — Тутулуга суох буолуу күнэ^[1] (1912); сороҕор Былаах күнэ дииллэр^[1]. 1912 сыллаахха Туурсуйаттан тутулуга суох буолууну бэлиэтииллэр. 1443 сыллаахха Скандербег бастакы былааҕы көтөхпүт. 1998 сыллаахха саҥа конституция ылыныллыбыт
Бурунди Бурунди — Өрөспүүбүлүкэ күнэ
Илин Тимор Илин Тимор — Тутулуга суох буолуу күнэ (1975)
Ираан Ираан — Байыаннай байҕал флотун күнэ
Мауритания Мауритания — Тутулуга суох буолуу күнэ (Францияттан, 1960)^[2].
Панаама Панаама — Тутулуга суох буолуу күнэ (Испанияттан, 1821)^[3]
Румыния Румыния — Буковина күнэ. 1918 сыллаахха бу күн Буковина олохтоохторун сийиэһэ Румынияҕа холбоһор туһунан быһаарбыт
Удмуртия Удмуртия — Аан дойдуга Удмурт тылын күнэ. 2018 сыллаахтан бэлиэтэнэр.
Улуу Британия Улуу Британия, Бедфодшир графство — Бедфордшир күнэ. Джон Буньян төрөөбүт күнүгэр бэлиэтэнэр
Чад Чад — Өрөспүүбүлүкэ күнэ
Япония Япония — Хоонко. Буддизм Япониятааҕы салаата Дзёдо Синсю (шин буддизм) бу күн бэйэтин олохтооччутун Синран Шонины ахтар

Түбэлтэлэр

1365 — Москуба Кириэмилин иһигэр Чудов манастыыр төрүттэммит, Москуба саамай кырдьаҕас манастыыра.
1627 — Речь Посполита флота Олива аттыгар саамай бөдөҥ уонна тиһэх кыайыытын ситиспит. Швеция флагман хараабылын былдьаабыт, өссө биир хараабылы тимирдибит.
1893 — Саҥа Зеландияҕа аан дойдуга бастакыннан дьахталлар бүтүн дойдутааҕы быыбарга кыттыбыттар.
1908 — Арассыыйаҕа Амур өрүһүнээҕи флотилия тэриллибит.
1917 — Эстония провинциятын мунньаҕа Эстония сувереннай дойду буоларын биллэрбит.
1925 — Турцияҕа "Бэргэһэ сокуона" олоххо киирбит, уруккулуу тюрбан уонна феска кэтиитэ бобуллубут, бары арҕааҥҥылыы сэлээппэ кэтиэхтээх буолбуттар. Ататүрк реформаларыттан "бэргэһэ сокуона" саамай улахан утарсыыны көрсүбүт. Дойдуну биир гына тюрбаннары уонна фескалары бобуу утары бырачыастар ааспыттар. Ону хам баттаары оннооҕор биир куораты крейсертэн ытыалаабыттар. Сокуон 2014 сыллаахха биирдэ көтүрүллүбүтэ.
1943 — Аан дойду иккис сэриитин кэмигэр Сталинградтааҕы кыргыһыы түмүгэ биллибитин кэннэ Тегераннааҕы конференция саҕаламмыт. ССРС басхана Иосиф Сталин, АХШ бэрэсидьиэнэ Франклин Делано Рузвельт уонна Улуу Британия премьер-миниистирэ Уинстон Черчилль Ираан киин куоратыгар Тегераҥҥа бастакытын көрсүбүттэр уонна сэрии стратегиятын туһунан сүбэлэспиттэр.
1946 — Саха АССР Миниистирдэрин Сэбиэтэ "Ньурбаҕа нефтебаза тэрийэр туһунан" уураах ылыммыт.
1958 — Чад, Конго уонна Габон Франция импиэрийэтин иһинэн автономнай өрөспүүбүлүкэ буолбуттар.
1990 — Британия премьер-миниистирэ Маргарет Тэтчер Консерватордар партияларын салайан бүппүт, онон премьер дуоһунаһыттан уурайбыт. Икки дуоһунаһыгар иккиэннэригэр кинини Джон Мейджор солбуйбут.
1991 — Соҕуруу Осетия Грузияттан тутулуга суох буолбутун туһунан биллэрбит.
2001 — Дьокуускайга быыбар айдаана. Бэрэсидьиэҥҥэ турбут хандьыдааттарга үлэлиир Москубаттан сылдьар пиарщиктары борукуратуура доппуруостуур.
2006 — Арассыыйа бэрэсидьиэнэ Владимир Путин Вячеслав Штырову салгыы иккис болдьоҕор өрөспүүбүлүкэ бэрэсидьиэнинэн аныырга Ил Түмэҥҥэ этии киллэрбит.
2017 — Дьокуускайга ГРЭС-2 бастакы уочарата үлэҕэ киирбит.

Төрөөбүттэр

1820 — Фридрих Энгельс — ньиэмэс бөлүһүөгэ, коммунизм идеологиятын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ.
1914 — Марк Слепцов (16.06.1989 өлб.) — Саха АССР норуодунай артыыһа (1955), РСФСР норуодунай артыыһа (1972).
1915 — Анна Егорова — саха биллиилээх ырыаһыта, саха оператын бастакы үөрэхтээх режиссера, Саха АССР норуодунай артыыһа (1957), РСФСР норуодунай артыыһа (1958), Таатта улууһун Ытык олохтооҕо.
1951 — Андрей Борисов — ил уонна култуура диэйэтэлэ, режиссер. 1990-2014 сылларга Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын уонна айылгы сайдыытын миниистирэ, 1990-2010 сылларга П. A. Ойуунскай аатынан Академическай Саха тыйаатырын уус-уран салайааччыта, Олоҥхо тыйаатырын төрүттээччитэ, 1988-1991 сылларга ССРС Үрдүкү Сэбиэтин дьокутаата. Российскай Федерация норуодунай артыыһа, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ (2011).

Өлбүттэр

1694 — Матсуо Басө — Дьоппуон Эдо периодын бастыҥ биллиилээх бэйиэтэ, кылгас уонна ырылхай хайку ууhа.
1954 — Энрико Ферми — бастакы атомнай реакторга үлэлээбит уонна квантовай физикаҕа улахан сайдыыны оҥорбут Италия физигэ. Нобель бириэмийэтин лауреата.

↑ ^1,0 ^1,1 Албания // Энциклопедия Кольера. — Открытое общество. — 2000.
↑ Поспелов Е. М. Мавритания // Географические названия мира : Топонимический словарь : Ок. 5000 единиц / Отв. ред. P. A. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — ISBN 5-93259-014-9, 5-271-00446-5, 5-17-001389-2
↑ День независимости Панамы — 28 ноября. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010

[al-1] 1,0 ^1,1 Албания // Энциклопедия Кольера. — Открытое общество. — 2000.

[2] Поспелов Е. М. Мавритания // Географические названия мира : Топонимический словарь : Ок. 5000 единиц / Отв. ред. P. A. Агеева. — 2-е изд., стереотип. — М.: Русские словари, Астрель, АСТ, 2002. — ISBN 5-93259-014-9, 5-271-00446-5, 5-17-001389-2

[3] День независимости Панамы — 28 ноября. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010

[1]

[2]

[3]

@@ 1 устуруока: / 1 устуруока: @@
-'''Сэтинньи 28''' диэн [[Грегориан халандаара|Грегориан халандаарыгар]] сыл 332-с күнэ ([[ордук хонуктаах сыл|ордук хонуктаах сылга]] 333-c күнэ). Сыл бүтүө 33 күн баар.
+'''Сэтинньи 28''' диэн [[Григориан халандаара|Григориан халандаарыгар]] сыл 332-с күнэ ([[ордук хонуктаах сыл]]га 333-c күнэ). Сыл бүтүө 33 күн баар.
+== Бэлиэ күннэр ==
+<!-- * {{Флагификация|Арассыыйа}} — Ийэ күнэ (2020, сэтинньи бүтэһик баскыһыанньатыгар бэлиэтэнэр)-->
+* {{Флагификация|Албания}} — [[Тутулуга суох буолуу күнэ]]<ref name="al">{{книга|заглавие=Энциклопедия Кольера. — Открытое общество|часть=Албания|год=2000|автор=|язык=ru}}</ref> ([[1912]]); сороҕор [[Былаах күнэ (Албания)|Былаах күнэ]] дииллэр<ref name="al" />. 1912 сыллаахха Туурсуйаттан тутулуга суох буолууну бэлиэтииллэр. 1443 сыллаахха Скандербег бастакы былааҕы көтөхпүт. 1998 сыллаахха саҥа конституция ылыныллыбыт
+* {{Флагификация|Бурунди}} — Өрөспүүбүлүкэ күнэ
+* {{Флагификация|Восточный Тимор}} — [[Тутулуга суох буолуу күнэ]] ([[1975]])
+* {{Флагификация|Иран}} — Байыаннай байҕал флотун күнэ
+* {{Флагификация|Мавритания}} — [[Тутулуга суох буолуу күнэ]] (Францияттан, [[1960]])<ref>{{Книга|заглавие=Географические названия мира : Топонимический словарь : Ок. 5000 единиц|часть=Мавритания|автор=Поспелов Е. М.|ответственный=Отв. ред. P. A. Агеева|издание=2-е изд., стереотип|место=М.|издательство=Русские словари, Астрель, АСТ|год=2002|isbn=5-93259-014-9, 5-271-00446-5, 5-17-001389-2}}</ref>.
+* {{Флагификация|Панама}} — [[Тутулуга суох буолуу күнэ]] (Испанияттан, [[1821]])<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/2482/ День независимости Панамы — 28 ноября. История и особенности праздника в проекте Календарь Праздников 2010]</ref>
+* {{Флагификация|Румыния}} — Буковина күнэ. 1918 сыллаахха бу күн Буковина олохтоохторун сийиэһэ Румынияҕа холбоһор туһунан быһаарбыт
+* {{Флагификация|Удмуртия}} — Аан дойдуга [[Удмурт тылын күнэ]]. 2018 сыллаахтан бэлиэтэнэр.
+* {{Флагификация|Улуу Британия}}, Бедфодшир графство — Бедфордшир күнэ. Джон Буньян төрөөбүт күнүгэр бэлиэтэнэр
+* {{Флагификация|Чад}} — Өрөспүүбүлүкэ күнэ
+* {{Флагификация|Япония}} — Хоонко. Буддизм Япониятааҕы салаата [[Дзёдо Синсю]] (шин буддизм) бу күн бэйэтин олохтооччутун Синран Шонины ахтар
 == Түбэлтэлэр ==
+* [[1365]] — Москуба Кириэмилин иһигэр Чудов манастыыр төрүттэммит, Москуба саамай кырдьаҕас манастыыра.
+* [[1627]] — [[Речь Посполита]] флота Олива аттыгар саамай бөдөҥ уонна тиһэх кыайыытын ситиспит. [[Швеция]] флагман хараабылын былдьаабыт, өссө биир хараабылы тимирдибит.
+* [[1893]] — [[Саҥа Зеландия]]ҕа аан дойдуга бастакыннан дьахталлар бүтүн дойдутааҕы быыбарга кыттыбыттар.
+* [[1908]] — [[Арассыыйа]]ҕа [[Амур]] өрүһүнээҕи флотилия тэриллибит.
+* [[1917]] — Эстония провинциятын мунньаҕа [[Эстония]] сувереннай дойду буоларын биллэрбит.
+* [[1925]] — [[Турция]]ҕа "Бэргэһэ сокуона" олоххо киирбит, уруккулуу ''тюрбан'' уонна ''феска'' кэтиитэ бобуллубут, бары арҕааҥҥылыы сэлээппэ кэтиэхтээх буолбуттар. [[Ататүрк]] реформаларыттан "бэргэһэ сокуона" саамай улахан утарсыыны көрсүбүт. Дойдуну биир гына тюрбаннары уонна фескалары бобуу утары бырачыастар ааспыттар. Ону хам баттаары оннооҕор биир куораты крейсертэн ытыалаабыттар. Сокуон 2014 сыллаахха биирдэ көтүрүллүбүтэ.
+* [[1943]] — [[Аан дойду иккис сэриитэ|Аан дойду иккис сэриитин]] кэмигэр [[Сталинградтааҕы кыргыһыы]] түмүгэ биллибитин кэннэ ''Тегераннааҕы конференция'' саҕаламмыт. [[ССРС]] басхана [[Иосиф Сталин]], [[АХШ]] бэрэсидьиэнэ [[Рузвельт, Франклин Делано|Франклин Делано Рузвельт]] уонна [[Улуу Британия]] премьер-миниистирэ [[Уинстон Черчилль]] [[Ираан]] киин куоратыгар [[Тегеран|Тегераҥҥа]] бастакытын көрсүбүттэр уонна сэрии стратегиятын туһунан сүбэлэспиттэр.
+* [[1946]] — [[Саха АССР]] Миниистирдэрин Сэбиэтэ "[[Ньурба|Ньурбаҕа]] нефтебаза тэрийэр туһунан" уураах ылыммыт.
+* [[1958 сыл|1958]] — [[Чад]], [[Конго Өрөспүүбүлүкэтэ|Конго]] уонна [[Габон]] Франция импиэрийэтин иһинэн автономнай өрөспүүбүлүкэ буолбуттар.
+* [[1990]] — Британия премьер-миниистирэ [[Тэтчер Маргарет|Маргарет Тэтчер]] Консерватордар партияларын салайан бүппүт, онон премьер дуоһунаһыттан уурайбыт. Икки дуоһунаһыгар иккиэннэригэр кинини Джон Мейджор солбуйбут.
+* [[1991]] — [[Соҕуруу Осетия]] Грузияттан тутулуга суох буолбутун туһунан биллэрбит.
+* [[2001]] — [[Дьокуускай]]га быыбар айдаана. Бэрэсидьиэҥҥэ турбут хандьыдааттарга үлэлиир [[Москуба]]ттан сылдьар пиарщиктары борукуратуура доппуруостуур.
+* [[2006]] — [[Арассыыйа]] бэрэсидьиэнэ [[Владимир Путин]] [[Вячеслав Штыров]]у салгыы иккис болдьоҕор өрөспүүбүлүкэ бэрэсидьиэнинэн аныырга [[Ил Түмэн|Ил Түмэҥҥэ]] этии киллэрбит.
+* [[2017]] — Дьокуускайга [[Дьокуускайдааҕы ГРЭС-2|ГРЭС-2]] бастакы уочарата үлэҕэ киирбит.
 == Төрөөбүттэр ==
+* [[1820]] — [[Фридрих Энгельс]] — [[ньиэмэстэр|ньиэмэс]] бөлүһүөгэ, [[коммунизм]] идеологиятын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ.
-* [[1915]] — [[Егорова Анна Ивановна]], саха ырыаһыта, саха оператын бастакы үөрэхтээх режиссера.
+* [[1914]] — [[Слепцов Марк Дмитриевич|Марк Слепцов]] (16.06.1989 өлб.) — [[Саха АССР]] норуодунай артыыһа (1955), [[РСФСР]] норуодунай артыыһа (1972).
-* [[1951]] — [[Борисов Андрей Саввич]], ил уонна култуура диэйэтэлэ, режиссер.
+* [[1915]] — [[Егорова Анна Ивановна|Анна Егорова]] — саха биллиилээх ырыаһыта, саха оператын бастакы үөрэхтээх режиссера, Саха АССР норуодунай артыыһа (1957), РСФСР норуодунай артыыһа (1958), [[Таатта улууһа|Таатта улууһун]] Ытык олохтооҕо.
+* [[1951]] — [[Борисов Андрей Саввич|Андрей Борисов]] — ил уонна култуура диэйэтэлэ, режиссер. 1990-2014 сылларга Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын уонна айылгы сайдыытын миниистирэ, 1990-2010 сылларга [[П.А. Ойуунускай аатынан Академическай Саха тыйаатыра|П. A. Ойуунскай аатынан Академическай Саха тыйаатырын]] уус-уран салайааччыта, [[Олоҥхо тыйаатыра|Олоҥхо тыйаатырын]] төрүттээччитэ, 1988-1991 сылларга [[ССРС]] Үрдүкү Сэбиэтин дьокутаата. Российскай Федерация норуодунай артыыһа, [[Саха Өрөспүүбүлүкэтин ытык киһитэ]] (2011).
 == Өлбүттэр ==
+* [[1694]] — [[Матсуо Басө]] — [[Дьоппуон]] [[эдо периода|Эдо периодын]] бастыҥ биллиилээх бэйиэтэ, кылгас уонна ырылхай [[хайку]] ууhа.
+* [[1954]] — [[Энрико Ферми]] — бастакы атомнай реакторга үлэлээбит уонна квантовай физикаҕа улахан сайдыыны оҥорбут [[Италия]] [[Физик|физигэ]]. [[Нобель бириэмийэтэ|Нобель бириэмийэтин]] лауреата.
-== Бырааhынньыктар ==
 {{ыйдар}}
-[[Категория:Сэтинньи]]
+[[Категория:Сэтинньи 28]]
-[[af:28 November]]
-[[an:28 de noviembre]]
-[[ar:ملحق:28 نوفمبر]]
-[[arz:28 نوفمبر]]
-[[ast:28 de payares]]
-[[az:28 noyabr]]
-[[ba:28 Ноябрь (Ҡырпағай)]]
-[[bat-smg:Lapkristė 28]]
-[[bcl:Nobyembre 28]]
-[[be:28 лістапада]]
-[[be-x-old:28 лістапада]]
-[[bg:28 ноември]]
-[[bjn:28 Nupimbir]]
-[[bn:নভেম্বর ২৮]]
-[[bpy:নভেম্বর ২৮]]
-[[br:28 Du]]
-[[bs:28. novembar]]
-[[ca:28 de novembre]]
-[[ceb:Nobiyembre 28]]
-[[ckb:٢٨ی تشرینی دووەم]]
-[[co:28 nuvembri]]
-[[cs:28. listopad]]
-[[csb:28 lëstopadnika]]
-[[cv:Чӳк, 28]]
-[[cy:28 Tachwedd]]
-[[da:28. november]]
-[[de:28. November]]
-[[el:28 Νοεμβρίου]]
-[[en:November 28]]
-[[eo:28-a de novembro]]
-[[es:28 de noviembre]]
-[[et:28. november]]
-[[eu:Azaroaren 28]]
-[[fa:۲۸ نوامبر]]
-[[fi:28. marraskuuta]]
-[[fiu-vro:28. märtekuu päiv]]
-[[fo:28. november]]
-[[fr:28 novembre]]
-[[frp:28 novembro]]
-[[fur:28 di Novembar]]
-[[fy:28 novimber]]
-[[ga:28 Samhain]]
-[[gan:11月28號]]
-[[gd:28 an t-Samhain]]
-[[gl:28 de novembro]]
-[[gu:નવેમ્બર ૨૮]]
-[[gv:28 Mee Houney]]
-[[he:28 בנובמבר]]
-[[hi:२८ नवम्बर]]
-[[hif:28 November]]
-[[hr:28. studenog]]
-[[ht:28 novanm]]
-[[hu:November 28.]]
-[[hy:Նոյեմբերի 28]]
-[[ia:28 de novembre]]
-[[id:28 November]]
-[[io:28 di novembro]]
-[[is:28. nóvember]]
-[[it:28 novembre]]
-[[ja:11月28日]]
-[[jv:28 November]]
-[[ka:28 ნოემბერი]]
-[[kab:28 wember]]
-[[kk:Қарашаның 28]]
-[[kl:Novemberi 28]]
-[[kn:ನವೆಂಬರ್ ೨೮]]
-[[ko:11월 28일]]
-[[krc:28 ноябрь]]
-[[ksh:28. Novemmber]]
-[[ku:28'ê sermawezê]]
-[[la:28 Novembris]]
-[[lb:28. November]]
-[[li:28 november]]
-[[lmo:28 11]]
-[[lt:Lapkričio 28]]
-[[lv:28. novembris]]
-[[mhr:28 Кылме]]
-[[mk:28 ноември]]
-[[ml:നവംബർ 28]]
-[[mr:नोव्हेंबर २८]]
-[[ms:28 November]]
-[[myv:Сундерьковонь 28 чи]]
-[[nah:Tlamahtlāccēti 28]]
-[[nap:28 'e nuvembre]]
-[[nds:28. November]]
-[[nds-nl:28 november]]
-[[nl:28 november]]
-[[nn:28. november]]
-[[no:28. november]]
-[[nov:28 de novembre]]
-[[nrm:28 Novembre]]
-[[oc:28 de novembre]]
-[[os:28 ноябры]]
-[[pa:੨੮ ਨਵੰਬਰ]]
-[[pag:November 28]]
-[[pam:Nobiembri 28]]
-[[pl:28 listopada]]
-[[pt:28 de novembro]]
-[[qu:28 ñiqin ayamarq'a killapi]]
-[[ro:28 noiembrie]]
-[[ru:28 ноября]]
-[[rue:28. новембер]]
-[[scn:28 di nuvèmmiru]]
-[[sco:28 November]]
-[[se:Skábmamánu 28.]]
-[[sh:28.11.]]
-[[simple:November 28]]
-[[sk:28. november]]
-[[sl:28. november]]
-[[sq:28 Nëntor]]
-[[sr:28. новембар]]
-[[su:28 Nopémber]]
-[[sv:28 november]]
-[[sw:28 Novemba]]
-[[ta:நவம்பர் 28]]
-[[te:నవంబర్ 28]]
-[[tg:28 ноябр]]
-[[th:28 พฤศจิกายน]]
-[[tk:28 noýabr]]
-[[tl:Nobyembre 28]]
-[[tr:28 Kasım]]
-[[tt:28 ноябрь]]
-[[uk:28 листопада]]
-[[ur:28 نومبر]]
-[[uz:28-noyabr]]
-[[vec:28 de novenbre]]
-[[vi:28 tháng 11]]
-[[vls:28 november]]
-[[vo:Novul 28]]
-[[wa:28 di nôvimbe]]
-[[war:Nobyembre 28]]
-[[xal:Үкр сарин 28]]
-[[yi:28סטן נאוועמבער]]
-[[yo:28 November]]
-[[zh:11月28日]]
-[[zh-min-nan:11 goe̍h 28 ji̍t]]
-[[zh-yue:11月28號]]