Bilişsel Psikoloji

-----ÖZET: “Antidepresanların bilinçsizce, gereksizce, kontrolsüzce ve/veya endikasyon haricinde kullan(dır)ılışı” olarak tanımlanabilecek olan “antidepresan kullanım bozukluğu (AKB)”, bugüne dek gerek genel medyada, gerek literatürde ruh sağlığı profesyonellerince, gerekse resmî teftiş ve tespitlerde çok kez dile getirilmiş, dikkat çekilmiş olan bir meseledir. Antidepresif ilaç kullanım oranlarında kaydedilen ve de ruhsal hastalık prevalanslarındaki ve hasta popülasyonlarındaki artışlar ile açıklanamaz görünen yükselişe dair ampirik veriler, pek çok rapor ve çalışmada ortaya konmuştur. AKB’nin ortaya çıkışı için çeşitli neden ve mekanizmalar tarif edilebilirse de, sağlık çalışanları, bilhassa ruh sağlığı çalışanları, her tür AKB karşısında doğrudan veyahut dolaylı olarak sorumludurlar. Zira mesleklerinin etik yükümlülük ve icapları doğrultusunda, kişileri AKB’den korumak ve kurtarmak için hem yapabilecekleri hem de yapmaları gerekenler vardır. Bu çalışmada, yaygın varlığı daha önceki araştırmalarda ampirik, istatistik vd. verilerle ortaya konmuş olan AKB sorununa karşı, Tom. L. Beauchamp ve James F. Childress tarafından geliştirilmiş olan biyomedikal etik prensiplerinden yine Beauchamp ve Childress’a has normatif metodoloji (ayrıntılandırma) kullanılarak üretilen bir dizi etik önermede bulunulmuştur. Zira benimsenen etik prensipler tababetin nasıl icra edileceğini, tababetin nasıl icra edildiği ise ortaya çıkacak iyi ya da (AKB gibi) kötü pratik sonuçları belirler.

-----ABSTRACT: Antidepressant use disorder (AUD) as the uninformed, undue, uncontrolled and/or off-label use of antidepressants is an issue that has been frequently reported in the literature and mass media by diverse observers, including mental health-care professionals and official regulatory bodies. There have been many studies presenting sets of empirical data showing the increased rates of antidepressive drug use that appear to be unexplainable by a parallel increase in mental illness rates and patient populations. Although various mechanisms and causes could be suggested for AUD, health-care professionals, particularly mental health-care professionals, may be held directly or indirectly liable for all observed patterns of AUD, as they have both the potential and the duty to protect and rescue individuals from AUD, in accordance with the ethical obligations and requirements of their profession. In an effort against the problem of AUD, the prevalent presence of which has previously been shown based on empirical, statistical and other data, this study formulates a number of ethical propositions as derived from the principles of biomedical ethics developed by Tom. L. Beauchamp and James F. Childress, by using the normative method of specification, also articulated by Beauchamp and Childress. The ethical principles adopted outline how doctoring ought to be performed, and how doctoring is performed determines the positive or negative outcomes, such as AUD.

Özet Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin maruz kaldıkları negatif duygusal uyaranın farklı modalitelerinin, çalışma belleği üzerindeki ketleyici etkisini saptamaktır. Negatif duyguların insanların bilişsel becerilerine olan etkisini belirleyebilmek amacıyla araştırmaya, maruz kalınan negatif duygusal uyaran ve modalitelerinin duygulanımı olumsuz yönde etkileyerek, kişilerin çalışma belleği performanslarında belli düzeylerde ketleme yaratacağı hipotezi ile yola çıkılmıştır. İstanbul Üniversitesi’nin çeşitli fakültelerinde okumakta olan 9 kadın ve 9 erkek olmak üzere toplam 18 üniversite öğrencisi çalışmaya dâhil edilmiştir. Ancak Beck Depresyon Ölçeği`nde 17 ve üstü puan alan ve Katılımcı Bilgi Formu`nda bulunan bilişsel becerileri etkileyen bazı faktörleri elemek amacıyla sorulan dışlama kriteri sorularına (sigara-alkol-madde kullanımı, nörolojik rahatsızlığın olması durumu, görme bozukluğunun olması durumu, psikiyatrik ilaç kullanımı, dikkat eksikliği tanısı olma durumu ve katılımcının kendisinin veya bir yakınının ciddi nitelikte deprem yaşantısının olması) olumlu yanıt veren katılımcılar araştırmaya dâhil edilmemiştir. Deneysel türde, tek faktörlü ve gruplar arası yapılan araştırma uyaranın veriliş tarzına göre 3 katılımcı grubundan oluşmaktadır. 17 Ağustos 1999 deprem sonrası görüntülerinden kesilip kolaj haline getirilen negatif duygusal içerikli uyaranın birinci gruba sadece sesi dinletilmiş, ikinci gruba sadece görüntüsü izletilmiş, üçüncü gruba da hem sesi hem görüntüsü şeklinde verilmiştir. Her grupta 3’ü kadın 3’ü erkek olmak üzere toplam 6 katılımcı bulunmaktadır. Çalışmada Katılımcı Bilgi Formu, Sayı Dizisi Testi`nin düz ve ters versiyonu, Harf-Sayı Dizisi Testi ve muadili, Mekansal Uzam Testi`nin düz ve ters versiyonu, Beck Depresyon Ölçeği, Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri, Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği(PNDÖ) kullanılmıştır. Ayrıca uygulama öncesinde katılımcılara kısaca araştırma hakkında bilgi verilmiş ve araştırmaya gönüllü olarak katıldıklarını kabul ettiklerine dair onam alınmıştır. Anahtar kelimeler: Çalışma belleği, duygu değişimleme, negatif duygusal uyaran. The aim of this study is to investigate the inhibition effect of negative emotional stimulus of different modalities on working memory performance of university students. The main hypothesis of this study is that, experiencing negative emotional stimulus and modalities will have an negative influence on peoples affect so that will inhibit their working memory performance at certain levels. Studying at Istanbul University's Faculty of Letters, Political Science and Law Faculty, totally 36 university students (18 female and 18 male) attached to the analyze. As exclusion criteria has used participant's Beck's Depression Inventory scores and questions of Participant Information Form ( using cigarette - alcohol - drugs, having a neurological disease, using of psychiatric medication, being diagnosed with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD), vision problems ( Hypermetropic ) and having an earthquake experience). In this study is used between-groups design based on independent variables where is composing 3 groups. Each group contains 12 participants which of them are 6 woman and 6 man. In this study were used Participant Information Form, Digit Span Test, Letter-Number Sequencing Test, Corsi Block Test, Beck Depression Inventory, Empathy Quotient, A State- Trait Anxiety Inventory Form(STAI Form TX-I), Positive and Negative Affect Schedule, Consent Form. In Consent Form it has been given a brief information about study and consent was taken each of the participants that they voluntarily entered to the research. Key word: Working memory, negative emotional stimulus, affect.

Gülün Tam Ortası, 1950’lerde Batı’da “Bilişm Devrimi” olarak adlandırılan entelektüel bir hareketin kuramsal zemininden hareketle, aynı zaman diliminde Türk şiirinde öne çıkan bir yönelişi, İkinci Yeni’yi irdeleme çabası taşıyan değerlendirmeler içeriyor. İkinci Yeni, Türk şiirinde yeni bir gerçeklik anlayışının kendisini hissettirdiği, sıradışı bağdaştırmalarla yeni imgesel tasarımların üretildiği, reel olanın irreel olanla yan yana geldiği bir arayışın şiiridir. Şiirimizin böylesine dikkat çekici bir döneminin, bilişsellik kuramlarından hareketle incelenmesi büyük önem taşımaktadır.

Özet: Bu araştırmanın amacı John Briere tarafından geliştirilmiş Cognitive Distortion Scale (CDS)-Bilişsel Çarpıtma Ölçeği'ni Turkçe’ye uyarlamak ve ölçeğin geçerlik ve guvenirlik analizlerini yapmaktır. Ölçeğin dilsel eşdeğerlik, geçerlik, guvenirlik ve madde analizi çalışmaları her bölüm için ayrı olmak uzere toplam 309 universite öğrencisinden elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin kriter geçerliliğine ilişkin bulgular, CDS ölçeği, Beck Depresyon ve Otomatik Duşunceler Ölçekleri ile karşılaştırılarak elde edilmiştir. Bilişsel Çarpıtma Ölçeğinin dilsel eşdeğerliği için İngilizce ve Turkçe formlarının iki hafta ara ile uygulanması sonucunda aralarındaki ilişki katsayısı 0,73 olarak bulunmuştur. Yapılan istatistiksel analizde Kaiser-Meyer-
Olkin değeri 0,923 bulunmuş, Bartlett test sonucunda ise p < 0,001 duzeyinde anlamlı sonuç elde edilmiştir. Ölçeğin alt boyutlarının cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0,913 ile 0,783 arasında değişmektedir. Faktör analizi sonuçları tum alt boyutlar arasında p < ,001 duzeyinde anlamlı ilişkiler göstermiştir. Bu değerler 0,675
ile 0,435 arasında değişim göstermektedir. Elde edilen bu sonuçlar, testin orjinalindeki kuramsal temelin,Turkiye’deki araştırma ile desteklendiğini ortaya koymaktadır. Kriter geçerliliğine ilişkin analizlere göre Otomatik Düşünceler Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği ile CDS’nin tum alt boyutları arasında istatistiksel açıdan p<.001 düzeyinde anlamlı sonuç elde edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlar CDS’nin ölçüt geçerliğini ispat
etmektedir. CDS Bilişsel Çarpıtma Ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının sonuçları, ölçeğin, bireylerin sağlıklı olmayan duşunce biçimlerini ölçmede, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Ayrıca araştırmanın çalışma grubu olan universite öğrencilerinin cinsiyet, anne- baba eğitim seviyesi ile sosyo ekonomik seviye açısından bilişsel çarpıtma ölçeği alt oyutlarında farklılık gösterdiği bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: bilişsel çarpıtma ölçeği, bilişsel çarpıtma, geçerlik, guvenirlik
Cognitive Distortion Scale Turkish Form: Reliability and Validity Study
Abstract: The aim of the study is to adapt the Cognitive Distortion Scale developed by John Briere into Turkish and to analyze the validity and reliability of the scale. The linguistic equivalence, validity, reliability and item analysis of the scale were performed with data obtained from a total of 309 university students for each session.The results regarding the criterion validity of the scale were obtained by comparing with the CDS scale, Beck Depression Inventory and Automatic Thoughts Questionnaire. For the linguistic equivalence of the Cognitive Distortion Scale, the correlation coefficient between the Turkish and the English forms was found as 0.73 after applying them in two weeks intervals. In the statistical analysis, the Kaiser-Meyer-Olkin value was found as
0.923 and the Bartlett test results were found to be significant at the level of p<0.001. The Cronbach’s alpha internal consistency coefficient of the subdimensions of the scale varied between 0.913 and 0.783. The results of the factor analysis showed significant correlations among all the sub-dimensions at p <0.001 level. The values varied between 0.675 and 0.435. The results revealed that the theoretical basis in the original test was supported by the research in Turkey. According to the analysis regarding the criterion validity, a statistically significant result was found among all the sub-dimensions of the CDS, and Automatic Thoughts Questionnaire and Beck Depression Inventory at the level of p<0.001. These results prove the criterion validity of CDS. The results of the CDS Cognitive Distortion Scale validity and reliability studies highlighted that the scale can be used as a valid and reliable measurement tool in order to measure individuals' unhealthy thinking styles. In addition, the university students forming the study group differed in the sub-dimensions of cognitive distortion scale in terms
of gender, parental education level and socio-economic status.
Keywords: cognitive distortion scale, cognitive distortion, validity, reliability

Arka Kapak yazısı

Kentsel mekandan elde ettiğimiz bilginin bilişsel boyutları, mekanla olan ilişkimizin zeminini kurarken, kişisel birikimlerimiz ve özelliklerimiz ile birlikte, mekanın olanakları bu çift yönlü ilişkiyi etkiler. Bu kitap, mekânsal okunabilirlik kavramını bir yandan bilişsel bir terim olarak öneriyor, diğer yandan terimin mekandan kaynaklı biçimsel ve dizimsel; ve kullanıcıdan kaynaklı öznel etkilerine kavramsal ve deneysel çerçevede odaklanıyor.
Kentleri yaşanabilir, anlaşılabilir ve algılanabilir mekanlar olarak düşünürken çevresel psikolojiye başvurmak isteyenler için Emine Köseoğlu bu kitapta, mekânsal okunabilirlik kavramını Kevin Lynch’in tanımı üzerinden esneterek çözümlüyor ve sentetik bir üçlü bakış açısı ile yeniden sunuyor: biçimsel, dizimsel ve öznel okunabilirlik.
Mimarlık, bilişsel psikoloji, çevre psikolojisi ve coğrafya araştırmacılarının ve mekan-zihin ilişkisini merak eden okurun ilgisine…

Hemen şimdi hayali bir bilim insanı yaratın zihninizde. Hayal edin… Saçları… Kıyafetleri… Cinsiyeti… Bir görüntü yakaladınız mı? Şimdi gelin zihninizde canlandırdığınız kişinin özelliklerine bir bakalım: Beyaz saçlı? Erkek? Üzerinde bir lab önlüğü var? Saçları dağınık? Tamam hepsini tutturamamış olabiliriz belki ama tahminlerimizden en az birisi muhtemelen sizin hayali bilim insanınızın da özellikleriyle uyum gösteriyor. Aslında bu durum pek de şaşırtıcı değildir, ancak bu dış görünüş ve cinsiyet algısı belki başka bir yazımızın konusu olabilir. Burada asıl merak ettiğimiz, zihninizdeki bu bilim insanının ne yaptığıdır? Zihninizdeki bilim insanının son derece karışık bir masanın önünde olabildiğince sıkı çalışan birisi olduğu tahmininde bulunmak nispeten güvenli bir tahmindir. Çünkü pek çok insanın zihnindeki bilim insanı prototipi; genellikle yalnız, laboratuvarından çıkmayan, izole bir ortamda çalışmalar yürüten bir kişi gibi özelliklere sahiptir. Son derece tehlikeli olabilen bu eksik kavrayışa ileride değineceğiz. Fakat ilk olarak bilim insanı kavramının neden tek başına çalışmalar yürüten, yalnız, izole bir arketipi canlandırdığını tartışalım. Devamını okumak için: https://bilimfili.com/bilim-insaninin-yalniz-deha-oldugu-yanilgisi-ve-bu-alginin-muhtemel-zararlari/