Müzik Ve İLetişim

Yüzyıllar boyunca gündelik hayatımızın bir parçası olan müzik, 21.yy`da yeni bir boyut daha kazanarak İşitsel bir temele dayalı ya da işitsel özellikleri destekleyen medya unsurlarının vazgeçilmezi haline gelmiştir. Günümüzde müzik öğesi, bir medya uygulamasında en az görüntü ve diğer unsurlar kadar etkilidir. Bu etki bazı noktalarda medya organlarının başarısında son derece belirleyici rol oynayacak düzeydedir. Bu anlamda müzik, geçmişte olduğu gibi, gelecekte de toplum üzerinde son derece etkili ve belirleyici bir faktör olma özelliğini ortaya koymuş ve en tepelerdeki yerini çoktan almıştır… Bu kitabın oluşumunda emeği geçenlere ve bu konuya ilgi duyarak bu kitabı edinen tüm okuyuculara en derin Saygılarımla… Ünal İMİK

ÖNSÖZ
Türk toplumunda "müzisyenlik" kavramına bakış
açısının çok yönlü olarak sorgulandığı bu araştırmada genel olarak, ülkemizde müzisyenlik mesleğine sosyal, kültürel, ekonomik, psikolojik vb. hususlarda nasıl bir anlam yüklendiği problemi üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Araştırmada, tecrübi bir bakış açısıyla ele alınan müzisyenlik konusuna yönelik çeşitli içsel yaklaşımların yanı sıra, konuya yönelik yapılan kaynak taraması ve anket sonuçları doğrultusunda ulaşılan nitel ve nicel bilgilere/bulgulara da yer verilmiştir. Müzisyenlerin toplum tarafından farklı sosyo-kültürel konumlara yerleştirilmesinde önemli olduğu düşünülen eğitim, gelir seviyesi ve yaşam biçimi gibi belirleyici faktörlerin meydana getirdiği olumlu ve olumsuz etkilerin de
analiz edildiği araştırma, müzisyenlik mesleğine yönelik
toplumda var olan çeşitli düşünceleri ortaya koyması
bakımından önemli görülmektedir.

Bu kitabın oluşumunda birlikte hareket ettiğimiz
Sinan HAŞHAŞ kardeşim başta olma üzere katkıda bulunan tüm dostlara ve zaman ayırıp okumak inceliğini gösteren tüm okuyucularımıza en derin sevgi, saygı ve şükranlarımla ...
Doç. Dr. Ünal İMİK

Geçmişten günümüze var olan her insan topluluğunun kendilerine ait bir müziği bulunmaktadır. Bu düşünceden yola çıkarak, müzik kültüründen kast ettiğimiz şey ise kısaca; bir insan grubunun müzik ile olan ilişkisidir. Bu ilişkiye bakarak, o insan topluluğunun düşünme biçimini ve inançlarını açığa çıkarılabilecektir. Bu bağlamda ise belki de müzik kültürünün temelinin Yunan mitolojisine dayandığını söylemek hatalı olmayacaktır. Müziğin Batı kültüründeki algılanışını Yunan mitolojisi o denli belirlemiştir ki Avrupa,  bugünkü müzik  sözcüğünün  etimolojik  kökenini  bile  aslında bu  mitolojiye  borçludur. Dolayısıyla Yunan mitolojisi, müziğin Avrupa kültürü içindeki algılanışı hakkında çok önemli ipuçları vermektedir. Yunan  mitolojisi,  Avrupa,  Anadolu  ve  kısmen  de  Orta  Doğu  topluluklarının  kolektif  belleğidir. Yunan mitolojisinin kültürel  kökenleri  ağırlıklı  olarak  Avrupa’ya  ait  olduğundan,    müziğin  Yunan  mitolojisi  içindeki  algılanış  biçimine  büyüteç  tutmak,  aynı  zamanda  müziğin  Avrupa  kültürü  içindeki  algılanış  biçimine  büyüteç  tutmak  anlamına gelmektedir.

Developments in the world of technology have deeply affected the music industry throughout history. The start of sound recording has accelerated the circulation of music and paved the way for the distribution of the music as a product and therefore, for its marketing. Every added new technology has replaced the previous one and played an important role in the marketing of the music industry. Cassette shops, where records and cassette were sold in the past, have turned into music markets in time. With the developments in digital media, there have been radical changes in the physical distribution of music. Digital technology has created a serious transformation in the music industry. In this study, it is examined how the marketing mix used in traditional music marketing has been transformed by the influence of digital technologies, which are becoming widespread in the millennium and which are currently capturing almost all industries. In this context, firstly, a conceptual research is conducted about marketing mix. In the second part of the study, the findings of researches about the use of marketing mix in music marketing are evaluated and the new roles of the components of the changing marketing mix in the digital-based music industry are discussed. At the end of the study, it is emphasized that together with digitalization, important changes have been experienced in product - price - promotion and place which are among the marketing mix elements used in marketing of music industry and it is determined that the difference in the distribution channels in digital music marketing has led to the emergence
of a totally new industry.

Matbaanın icadı ve ardından iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ile beraber yazılı basın ve medya endüstrisi de çeşitlenmeye başlamıştır. Farklı temalarda ortaya çıkan eleştirel gazetecilik siyaset, spor gibi
temaların yanında müzik temasında da görülmüş ve müzik eleştirmenliği kavramı doğmuştur. Müzik dergileri özel bir okuyucu kitlesine hitap eden tematik dergiler kategorisinde yer almaktadır. Müzik basının gelişmesi
dünyada 18. Yüzyılda ortaya çıkan müzik eleştirmenliği olgusunun gelişmesi ile başlamıştır. 21 yüzyılda yaşanan endüstri devrimi ve beraberinde yaygınlaşan liberal ekonomi, popüler kültürün gelişmesine katkıda bulunmuş ve basının tüm kollarında olduğu gibi müzik basınında da kendisini hissettirmiştir. Müzik eleştirisi ile
başlayan müzik basını hayat seyri boyunca popüler kültürün gelişmesi ile beraber değişik evrelerden geçmiştir.
Bu çalışmada Türkiye’de 1960lı ve 1970li yıllarda yayınlanan aylık müzikoloji dergisi “Musiki Mecmuası” örneğinde Türkiye’de müzik basının yaşadığı gelişimi ile ilgili bir durum tespiti yapılmıştır. Bu kapsamda “Musiki Mecmuası” adlı derginin 1969 – 1970 ve 1971 yıllarında yayınlanan birer sayısı ile ilgili içerik analizi
yapılmış ve bu müzik dergisi üzerinden dönemin müzik basını ile ilgili tespitlerde bulunulmuştur. Çalışmada derginin içeriği ile ilgili yapılan kapsamlı içerik analizinde dönemin popüler kültürü ve bunun basına yansımaları ile ilgili betimsel analiz yapılmıştır. 1948 yılından yayınlanmaya başlayan ve Türkiye’nin en uzun soluklu müzik dergilerinden biri olan “Musiki Mecmuası” ile ilgili yapılan bu nitel araştırmada dönemin müzik basınının yanı sıra dergiciliğin müzik endüstrisi ile etkileşimi ve bugünkü yeri incelenmiştir

Türkiye'de 1961-1980 arasındaki seçimlerde propaganda aracı olarak plakların kullanılmaya başlaması. Bu konuda Cumhuriyet Halk Partisi, Adalet Partisi, Milli Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi gibi partilerin yayınladıkları propaganda plakları. Ayrıca seçim konulu mizah plakları...

Özet "Kütahya'nın kışları sert geçerdi çocukluğumda. Bu bol karlı kış günlerinde okuldan çıkar çıkmaz Hatuniye'nin bayırında kızak kaymak en büyük zevkimizdi. Bizler için tarif edilmez bir eğlence olan bu kayma keyfi, mahallenin büyükleri için ise bayırı çıkmayı ve yürümeyi daha da zorlaştıran bir çileye dönüşüyordu. Aramızda adı konulmamış bir mücadele vardı. Tüm mahalle-özellikle mahallenin yaşlıları-çocuklara karşıydı. Bir tek "O" hariç. Sadece başındaki kasketi, elindeki sazıyla değil; biz çocuklara olan davranışlarıyla, sözleriyle de diğerlerinden farklı olan Hisarlı Ahmet. Babamın ifadesiyle: Herhangi bir adam değil, sanatçı Hisarlı Ahmet." Bu çalışmada, ilk çocukluk döneminde Hisarlı Ahmet ile aynı mahallede yaşamış olan bir çocuğun gözünden bireysel ve toplumsal rol model olarak sanatçı kimliği ve kişiliği ele alınacaktır. Sanatçının karakteri yaşamının ve sanatının şeklini belirlemektedir. Sanatçı yaşama kök salmış, temsil ettiği sanatının, sanatçı kişiliğinin gölgesi üzerimize düşmüş, bizi etkilemiş ve içimize sinmiştir. Bir sanatçı varlığı ve davranışlarıyla toplumdan doğar ve topluma rol model olur. O halde, sanat ve sanatçıyla yaşamı paylaşmanın; bireysel, kültürel ve toplumsal gelişimde önemi ve etkisi açıktır. Toplumun sanatı ve sanatçıyı içine sindirmesi ve sanatçının toplum ve toplumu oluşturan bireylere rol model olmadaki önemi noktasında farkındalık oluşturulması gerekmektedir.

Müzik, insanoğlunun varlığı ile birlikte var olduğu düşünülen insan hayatının en vazgeçilmez unsurlarından biridir. Müzik sanatı bu süreçte sadece duygu ve hislerimize tercüman olmakla kalmayıp, hayatımızın hemen her alanına tesir edebilecek kadar etkili bir yapıya bürünmüştür. “Müzik” kavramı sadece bir eğlence aracı ya da keyifli bir boş zaman faaliyeti olarak tanımlanamaz. Müzik, günümüz dünyasında sadece bir kültür ve sanat öğesi olmanın yanı sıra önemli bir endüstri ürünü haline dönüşmüştür. Özellikle görsel unsurların bu alandaki önemini arttırması ve dijital müzik sektörünün gelişmesi müzik endüstrisinin yeniden şekillenmesine de sebep olmuştur. Müzik aynı zamanda dini ritüellerimizde ve duygusal yaşantımızda da oldukça önemli bir yere sahiptir. Araştırma durum tespiti yapmaya yönelik, betimsel bir yaklaşım sergilemektedir. Araştırma sürecinde öncelikle konuya yönelik literatür taranmış, ardında alan uzmanlarından görüşler alınmış daha sonra ise elde edilen bulgulardan yola çıkarak konuya yönelik çeşitli yorumlar yapılmıştır. Daha sonra ise, bulgu ve yorumlar ışığında çeşitli sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırma; kullanılan yöntem ve tekniklerin doğru ve ulaşılan veri kaynaklarının yeterli olduğu varsayımlarından hareketle sürdürülmüştür. Araştırma sonuçlarından bazıları sıralanacak olursa; müzik kavramının hayatımızda oldukça önemli bir yere sahip olduğu, kültürel ve sanatsal manada oldukça önemli bir aktarım aracı olduğu, duygusal ve psikolojik yaşantımızda oldukça etkili olduğu, dini törenlerimizde geçmişten günümüze önemli rol oynadığı ve günümüzde oldukça önemli ve potansiyeli yüksek bir endüstriyel ürün haline dönüştüğü ilk aklımıza gelenlerden bazıları olacaktır.

Özet
Hacı Bektaş Veli, gibi Anadolu düşünürlerimize ait insancıl söylemler, tüm Anadolu’yu
derinden etkilediği gibi, halkın duygu ve düşüncelerinin bir yansıması olan halk türkülerimizde
de kendini göstermiştir. Bu sebepledir ki, Anadolu Türkülerinin birçoğu, her
dinlediğimizde bizi sıcak bir dostluk ve kardeşlik havasına bürümektedir. Bu araştırma; Anadolu
düşünürlerine ait insancıl düşünce ve hoşgörünün, halk türkülerimizdeki yansımasını
ve dinleyicilerin konu ile ilgili düşüncelerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu sebeple,
tesadüfî örneklem belirleme yöntemiyle seçilen farklı yaş, cins ve sosyo-kültürel tabakalardaki
700 örnekleme anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS analiz programı yardımı
ile basit frekans değerlerine göre analiz edilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda, Anadolu
düşünürlerine ait insancıl yaklaşımın türkülerimize büyük oranda yansıdığı, insancıl
düşüncenin ürünü olan sanat eserlerinin insanları olumlu yönde değiştirebileceği, toplumsal
hoşgörünün sağlanmasında insancıl düşünce yaklaşımı ile meydana getirilmiş müzik eserlerinin
etkili olabileceği gibi sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Hacı Bektaş Veli, türkülerimizde hoşgörü, toplumsal bakış

Abstract
Humanistic discourses belonging to Anatolian philosophers such as Hacı Bektash Veli both
influenced the whole Anatolia deeply and also showed itself in folk songs as a reflection of
emotion and thoughts of society. Therefore, most of the Anatolian Folk Songs cover us with
warm friendship and brotherhood mood each time we listen to them. This study attempts
to put forward the reflection of humanistic thought and indulgence belonging to Anatolian
philosophers on our folk songs and thoughts of listeners about the issues. For this aim, the
survey form was applied on 700 samples at different age, gender and socio-cultural level that
were chosen with random sampling method. Data obtained were analyzed according to simple
frequency values with the help of SPSS analysis program. As a result of this evaluation, it was concluded that humanistic approach belonging to Anatolian philosophers has been
reflected on our folk song greatly, works of art which are products of humanistic thought can
change people positively, musical works composed through approach of humanistic thought
can be effective in enabling social indulgence.

Keywords: Haci Bektash Veli, indulgence in our folk songs, social perspective

Değişim isteyen sosyal hareketler tarih boyunca zaman zaman şarkılara müracaat etmişler ve böylece hareket mensupları arasında düşünce birliğinin ötesinde duygusal birliktelik de yaratmaya çalışmışlardır. Yazıda protesto müziği denilen genre’ın diğer hareketler dışarıda bırakılarak sadece savaş karşıtı eylemlerdeki rolü üzerinde durulmuştur. İzci şarkıları her ülkenin kendi dilinde izcilere öğretilirken yıllık jamboree’lerde bir araya gelen izciler melodisi ortak olan şarkıları kendi dillerinde söylerken duygusal bir birliktelik hissedebilmektedirler. Küreselleşen dünyada İngilizce’nin de yaygınlaşmasıyla birlikte değişik ülkelerin farklı sivil toplum kuruluşlarının ortak şarkılar vasıtasıyla küresel sivil toplumu meydana getirebilmeleri ihtimali olduğu vurgulanmıştır.

Sinema Tarihi başyapıt diye tabir ettiğimiz filmlerin tarihidir aslında. Sinemanın içerdiği anlatım tekniklerinden biri ya da birkaçı üzerine yenilikler getirmiş, mevcut teknikleri geliştirmiş,  geliştirmese de kullanımları üzerine farklı bakış açıları ya da uygulamaları oluşturabilmiş, tüm bunlara ek olarak, sinemanın daha önce ilgilenmediği ya da keşfetmediği konuları, karakterleri odak almış ve bunlar üzerine kayda değer şeyler söyleyebilmiş filmler başyapıttır.
Bir başyapıt da kolay ortaya çıkmıyor. Pek çok faktörün bir araya gelmesi lazım. İşte böyle başyapıt payesini alır bir film. Sinemayı oluşturan dört temel unsurun, yani mizansen, sinematografi, kurgu ve sesin hepsinin birden iyi olması gerekiyor. Müzikte burada ses başlığı altında karşımıza çıkan en önemli unsurdur. Çoğu filmin duygusu, anlatımı ve mesajları müziğiyle işliyor yüreğimize.
Bir kaç başyapıt üzerinden sinemada müziğin önemini inceleyelim.

Bu çalışmada Türk müziği medyadaki görünürlüğü üzerine bir
betimsel araştırma yapılmıştır. Daha çok popüler müzik yayını yapmayı
tercih eden radyo kanalları ve tematik müzik televizyon kanalları başta
olmak üzere, Türkiye’de medya Türk müziğine hangi oranda yer
veriyor? Türk müziğinin işitsel ve görsel medyadaki yeri nedir? gibi iki
temel soruya yanıt arayan çalışmada 2019 yılının yaz dönemini
kapsayan Haziran – Temmuz ve Ağustos aylarında ulusal lisansta yayın
yapan radyo ve tematik müzik televizyon kanallarında Türk müziğinin
hangi oranda yayınlandığı, hangi Türk müziği sanatçıları ve eserlerine
yer verildiği ve Türk müziğinin batı kaynaklı pop müziğinin karşısında
medyada konumuna yönelik bir araştırma yapılmıştır. Araştırmanın ilk
bölümünde Türk müziği temalı yayınlar incelenmiş, bu müzik türüne
yer veren program ve radyo & televizyon kanalları incelenmiştir. İkinci
bölümünde ise 01 Haziran - 31 Ağustos 2019 tarihlerinde ulusal radyo
kanallarında ve müzik televizyonlarında yayınlanan Türk müziği
eserleri üzerine istatistiki bir analiz yapılmıştır. Kaynak olarak radyo ve
televizyon kanallarında yayınlanan müzik eserlerinin resmi kaydını
yapan ve Radyo Televizyon Takip Sistemi (RTV) adlı sistem üzerinden
elde edilen ikincil veriler kullanılmıştır. Bu verilerin analizi sonucunda
Türkiye’de işitsel ve görsel medyada Türk müziğinin yerine konusunda
bir tespitte bulunulmuş ve özellikle Türk müziğinin geniş kitlelere
ulaşması konusunda önemli bir misyona sahip olan medyaya düşen
görev bilincinin harekete geçirilmesinde STK’lara düşen görevler
üzerinde tespit ve önerilerde bulunulmuştur.

"Etkinlik nedir?" sorusuna verilecek en uygun yanıt; "sanırım ‘hedef kitle’ olarak bilinen ama günümüzde 'hedef birey' olarak tanımlanması daha doğru olan kişileri biraraya getirmekte giderek daha sık tercih edilen, en güvenilir ve en işe yarayan yöntemdir" olsa gerek...

Kültürel dünyada metalaşan her şey gibi müzikte, bir meta halini almaktadır. Bu sebepledir ki bu çalışmada, küresel dünyada yok olmak üzere olan kültürel zenginliklerin, bir müzikal belgesel aracılığıyla tekrar buluşturulmasını, “kültürel hegemonya” üzerinden bir değerlendirilmesi yapılmıştır.