Soğuk Savaş

Kitle iletişim araçlarının algılama sürecine etki etmesi neticesinde, gerçeklik algısının değişebildiği görülmektedir. Dolayısıyla, bu araçlarda yer alan haberlerin başlıca kaynağı olma gücünü elinde bulunduran iktidarlar, propaganda ve algı yönetimi çalışmalarıyla mesajlarını hedef kitleye iletebilmekte, amaca yönelik olarak hedef kitlenin algısını da etkileyebilmektedirler. Bu çalışma ile amaç, Soğuk Savaş döneminde haberin nasıl propaganda ve algı yönetimi aracı olarak kullanıldığını ortaya koymaktır. Çalışmada, Norman Fairclough’un eleştirel söylem çözümlemesi yönteminden yararlanılarak, The New York Times ve The Washington Post gazetelerinin Soğuk Savaş döneminde yayımlamış oldukları antikomünist haberler analiz edilmiştir. Bu analizler ışığında, Soğuk Savaş döneminde, anti-komünist bir algı oluşturma amacıyla haberde ve haber içeriğinde propaganda unsurunun yaygın olarak kullanılmış olduğu tespit edilmiştir. İncelenen haberlerden yola çıkarak, gerçek Soğuk Savaş amaçları açığa...

Soğuk savaş, 1945 ile 1991 arasında Amerika Birleşik Devletleriyle, Sovyetler Birliği arasındaki ekonomik ve politik rekabeti işaret eden bir kavramdır. Bu çatışma, iki ülkenin birbiri ile rekabet eden politik ve ekonomik çekişmesini içeren geniş kapsamlı bir savaş anlamına gelmekteydi. Bahsi geçen çatışmalar Sovyetler Birliği’nin komünist sistemi ile bu sisteme bağlı müttefikleri ve Amerika Birleşik Devletlerinin demokratik kapitalizmini savunan müttefiklerinin birbiri ile birçok kez karşı karşıya gelmelerine neden olmuştur. Bu yıllar, yoğun siyasi ve ekonomik rekabetin yanı sıra iki ülke arasındaki diplomatik ve askeri restleşmelere de sahipti. Bu askeri restleşmeler ise Sovyetler Birliği ve Amerika’nın askeri harcamalarında dramatik artışlara neden olmuştur. Ayrıca bu yüksek gerilimler neticesinde, Latin Amerika, Afrika ve Asya'da vekalet savaşları meydana gelmiş ve milyonlarca can kaybına sebebiyet vermiştir. Dolayısıyla her iki ülke birbiri ile çatışmasa dahi ''vekalet savaşları'' aracılığıyla birbirine üstünlük kurmaya çalışmıştır. Bu cihetle; 1991 senesine kadar olan bu süreçte iki süper gücün birbiri ile çatışmaması ve vekalet savaşları üzerinden karşı tarafa üstünlük kurmaya çalışmasından dolayı ''soğuk savaş'' terimi ortaya çıkmıştır.

Özet
Soğuk Savaş sonrası güvenlik alanı, birey güvenliğinin öne çıkması, ulus devletin zayıflaması ve askerî güvenliğin görece öneminin azalması itibarıyla köklü değişimlere uğramış olsa da bugün dünya çapında konuşulan konulara bakıldığında Realizm ve Neorealizmin öne sürdüğü fikirsel çerçevenin hâlâ devam ettiği çeşitli verilerle birlikte görülmektedir. Bu makale Realizm ve Neorealizm çerçevesinde mevcut güvenlik ortamını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Terör ve sınır sorunları gibi problemlerden dolayı askerî seçeneklerin hâlâ güçlü bir koz olması, uluslararası ilişkiler teorileri bakımından değerlendirilecektir. Mevcut uluslararası ilişkiler ve uluslararası güvenlik ortamı analiz edilerek devletlerin hâlâ güçlü bir konumda yer aldıklarına dikkat çekilmiştir. Özellikle son yıllarda iç savaşların uluslararası gündemde daha fazla yer edinmesi ve insanları etkilemeye başlamasıyla birlikte askerî seçenekler ön plana çıkmaya başlamış, istikrarsız bölgelerde güçlü devletler çıkar yarışına girmişlerdir. Karşılıklı bağımlılığın gittikçe artmasının yanı sıra yeni ittifak yapılarının ve blokların oluştuğu, Suriye İç Savaşı gibi güncel konular izlendiğinde görülmektedir. İç savaşlar ve istikrarsızlıklar Realizm ve Neorealizmin tezlerini doğrulayabilecek özellikler taşımaktadır.
Abstract
Even though the security area has undergone radical changes after the Cold War due to the prominence of individual security, the weakening of the nation-state and the relative importance of military security, ,as worldwide issues are taken into consideration, that the realistic and neo-philosophical intellectual framework is still supported by various data. This article aims to analyze the existing security environment in the framework of realism and neorealism. The military options will still be a strong trump card for problems such as terrorism and border issues and will be evaluated in terms of international relations theories. It is emphasized that the states are still in a strong position through analyzing the current international relations and international security environment. Especially in the recent years since the civil wars are becoming topical issues and have begun to affect people, military options have started to come into prominence and powerful states have competed for their self interest in volatile region In addition to the increasing interdependence, it is seen that new alliance structures and blocks are formed as current issues like the Syrian Civil War are observed. Civil war and instability have features that can confirm the hypothesis of realism and neorealism.

2013 Şubat’ında Ukrayna’da bir iç sorun olarak başlayan gelişmeler, kısa sürede Rusya-Ukrayna krizine dönüşmüş, ardından ise uluslararası bir sorun haline gelmiştir. Rusya, Yakın Çevre’si olarak değerlendirdiği Ukrayna’nın Batı’ya yaklaşma gayretlerinden kaygı duymaktadır. Ancak ABD’nin bölge ve Ukrayna politikalarının bu kaygıyı desteklediğini söylemek güçtür. Rusya’nın bağımsızlığının ilk yıllarında Batı ile uyumlu politika izleme gayreti, Vladimir Putin’le birlikte terk edilmiş ve Batı dünyası ile “soğuk barış” olarak adlandırılan bir politika izlenmeye başlanmıştır. Bu politikada Ukrayna büyük bir önem kazanmıştır. Rusya’nın dış politikasında geliştirilen askeri ve siyasi doktrinlerin önemli yönlendirici etkisi olmuş, ilişkiler bu doktrinler çerçevesinde yürütülmüştür. Uygulanan politikaların temel motivasyonu, Rusya’nın dünyada ve özellikle Batı karşısında Sovyetler’in siyasi mirasçısı olarak kabul görmesi ve buna uygun olan yeri almasıdır. Rus dış politikasının ABDUkrayna İlişkileri üzerindeki yönlendirici etkisinin izahı çalışmamın ana temasını teşkil etmektedir.

Soğuk Savaş ve Türkiye’nin Batı’ya Yönelişi, Sovyetler Birliği ile büyük kapitalist devletler arasında yaşanan Soğuk Savaş’ı mercek altına alan, Türkiye’nin bu dönemde Batı ittifakına katılımının ardında yatan dinamikleri çözümleyen değerli bir araştırma.

Tolgahan Akdan, Soğuk Savaş üzerine geleneksel, revizyonist, post-revizyonist ve ra­dikal yaklaşımları etraflıca ele aldıktan sonra, yakın tarihle ilgilenen herkes için merak konusu olan soruları masaya yatırıyor: Türk-Sovyet iliş­kilerinde yaşanan gerginlik, hangi tarafın eylemlerinin sonu­cu gelişti? Resmî söylemin ileri sürdüğü gibi, Sovyetler Birliği’nin Türkiye’nin egemenlik haklarına aykırı talepleri mi bu gerginliğe yol aç­mıştı? Türkiye’nin Batı ittifakına eklemlenişi, kendi egemen­lik haklarını ve toprak bütünlüğünü güvence altına alma arayışının bir neticesi midir? Ya da Boğazlar üzerinden yaşanan gerginlik, Türkiye’yi Batı’ya yakınlaştırmak için Türk yö­netici elitlerinin kotardığı bir komplo mudur? Türkiye’nin Batı ittifakına katılımının, Sovyetler Birliği ile yaşanan gerginli­ğin ötesinde başka politik ve ekonomik nedenleri mi vardı?

Akdan’ın çalışmasını cazip ve önemli kılan, tek yanlı Soğuk Savaş literatürü üzerinden Türk dış politikasını açıklama girişimlerini eleştirel bir süzgeçten geçirmekle yetinmeyip konuya dair özgün tezler geliştirmiş olması… Kitapta Soğuk Savaş’ın, kapitalizmi ve sosyalizmi temsil eden güçler tarafından icra edilen sistemler arası bir mücadele olduğuna işaret ediliyor. Türkiye’nin Batı ittifakına eklemlenişi ise, bu sistemik mücadelenin yarattığı jeopolitik zorluklar ile içeride güçlenen egemen sınıfların Batı kapitalizmi ile bütünleşme eğilimi üzerinden değerlendiriliyor.

The main topic of this study is related Turkey's foreign policy towards the Balkans after the Second Word War. The aim of this study is to demonstrate the basic principles of Turkish foreign policy towards the Balkans and to make a general assessment of the national interests in Turkish foreign policy and security

This study was carried out to investigate the geostrategic / geopolitical significance of the Black Sea after the Cold War era and the power conflicts that emerged in the new period.
The geostrategic definition of the Black Sea region, basin and sea, and theses for comparison with the pre-Cold War and post-Cold War periods were discussed in the light of recent developments, taking into account the power theories of Spykmann, Mackinder and Mahan.
The longest coast as the country with Turkey after the Cold War in the new geopolitical conditions increasing role in the Black Sea, and these roles with NATO, the EU, the Russian Federation (RF) and Turkey among emerging new balance of power in the resulting struggle of regional actors and especially Turkey and the opportunities and threats it has created in terms of RF.
The EU's increasing energy needs and a large portion of this energy Caspian and Black Sea running discussed the dependence by the fact that it has supplied the watershed, the new geopolitics of the post-Cold War on the Black Sea in the final analysis, when Eurasia and evaluated with the current development of events in the Middle East Turkey and RF 's progress in the way of becoming a dominant actor in the region revealed the thesis.
Keywords: Post Cold War Period, Black Sea Basin, RF, NATO,

Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası siyasette tek süper güç olarak kaldığı Soğuk Savaş sonrası dönemde askeri müdahale imkânlarını nasıl kullanacağı, söz konusu dönemin başlangıcından itibaren akademik açıdan ilgi uyandıran bir araştırma konusu haline gelmiştir. Bu doğrultuda; Soğuk Savaş sonrası dönemde gerçekleşen Amerikan askeri müdahalelerinin karar alma süreçlerini incelemeyi amaçlayan bu çalışmada; 1991 Irak, 1995 Bosna ve 2001 Afganistan müdahaleleri karşılaştırmaya tabi tutulmaktadır. Söz konusu örnek olaylar, ABD’nin Soğuk Savaş sonrasında Başkanlık görevini yürüten ilk üç liderinin kararlarıyla yaklaşık on yıllık zaman diliminde üç farklı bölgeye yönelik gerçekleştirilen askeri müdahaleleri temsil etmektedir. Böylece, Amerikan dış politikasında karar alıcı konumunda bulunanların askeri müdahale kararlarını nasıl, hangi koşullarda ve hangi faktörlerin etkisi altında aldıkları ortaya çıkarılmış olacaktır. Kuramsal olarak Graham Allison’un dış politikada karar alma sürecine ilişkin ortaya koyduğu üç modele dayanan bu çalışma, ABD’nin üç askeri müdahalesinin yanı sıra söz konusu üç modeli de karşılaştırma olanağı sunmaktadır. Bu çerçevede, Soğuk Savaş sonrası Amerikan dış politikasında rasyonel aktör modelinin bürokratik siyaset ve örgütsel süreç modellerine kıyasla örnek askeri müdahale kararlarına dair açıklayıcı gücünün daha yüksek olduğu savunulmaktadır.

ÖZ Küresel ısınma sonucunda Kuzey kutbu buzullarının erimesi Arktik Okyanusu'na kıyısı olan ülkeler için eşi görülmemiş fırsatlar yaratacaktır. Yakın gelecekte keşfedilmeyi bekleyen Arktika'nın doğal kaynaklarını kendi çıkarları için kullanma stratejisi tüm Arktik ülkelerinin en öncelikli hedefi haline gelmiştir. Rusya haricinde her biri NATO üyesi olan Arktik ülkeleri çok-taraflı bir yönetişim stratejisi benimserken, NATO'nun doğuya genişlemesi ve özellikle Kırım'ın ilhakının ardından maruz kaldığı ABD ve AB yaptırımları karşısında Rusya'nın bu bölgedeki nüfuzunu askeri araçlarla artırması, yeni bir Soğuk Savaş tartışmasını da başlatmıştır. ABSTRACT The primary effect of the global warming will create unprecedented opportunities for the Arctic States. But as the ice melts in the Arctic Ocean, the Arctic States' main priority in its foreign policy is to exploit the potential natural resources discovered in the near future. Since the Arctic States are NATO members, they have opted for multilateral governance, while Russia reinforces its military presence in the region. Russia's actions in the Artic region are all in response to the NATO's Eastwards enlargement, plus the US and EU's sanctions adopted in the aftermath of the annexation of Crimea. Thus, the consequences have generated a crucial debate on the possibility of a new Cold War in the Arctic region.

In this study, the evolution of the NATO-EU relationship from the Cold War years to present day is examined and this relationship is comprehensively analysed politically, economically and militarily. This analysis consists fundamentally of major problems like the Libya crisis, which enhanced tensions among the EU, NATO, the USA and Turkey. Furthermore, the question of EU’s autonomy from NATO, NATO allies military spendings, NATO’s “Smart Defence” initiative and Turkey’s role in the NATO-EU strategic partnership are examined. The study begins with a historical overview that brings attention to new opportunities and risks in transatlantic relations in the next part. In the last analysis,
emphasis is given to targets which the EU want to reach in world politics in the future including Europe’s military reform, the limits of NATO-EU relations and the search for a new balance of power in the Euro-Atlantic security chain. The article concludes that searching for a balance between “NATO’s primacy against the EU” and “EU autonomy” in the Euro-Atlantic partnership continue and the Cyprus issue is not the only obstacle which limits NATO-EU relations.
Keywords:
USA, France, NATO, Military Intervention, EU, Turkey

II. Dünya Savaşı'nın ardından yaşanan siyasi ve ideolojik zemin kaymaları savaş sonunda yeni bir dünya düzeninin oluşmasına neden olmuştur. Tarihe "Soğuk Savaş" olarak geçen bu süreçte dramatik bir şekilde değişen dünya, yüzyılın ilk yarısı biterken Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) tarafından kontrol edilen "iki kutuplu" güç dengesiyle yeniden inşa edilmiştir Dünya değişirken Türkiye de dönüşüm içerisindeydi. Çok partili hayata geçerek önemli bir eşiği atlayan Türkiye'de 1950'de iktidara gelen Demokrat Parti (DP), birçok alanda olduğu gibi dış politikada da farklı bir çizgi benimsemiştir. Batı çizgisindeki dış politika kimliği, DP döneminde ABD ekseninde somutlaşmıştır. ABD'nin Ortadoğu'ya ilgisini arttırdığı bu dönemde Türkiye'ye özel önem atfetmesi Türk dış politikasının bu çizgisini daha da görünür kılmıştır. Truman Doktrini ve Marshall Planı ile başlayan, Eisenhower Doktrini ile doruğa ulaşan ABD eksenli dış politika, dönemin ruhu içerisinde olağan görünse de ilerleyen süreçte Türkiye'yi ekonomi ve güvenlik sarmalında bir girdaba sürüklemiştir. Çalışmada, Ortadoğu'nun kaderini değiştiren Eisenhower Doktrini çerçevesinde DP dış politikası uluslararası ilişkiler teorileri ve tarih pratikleri ile disiplinler arası bir yaklaşımla ele alınacaktır.

In the 7th century, when Islam emerged, the Arabian peninsula was under the influence of the Sassanid empire, one of the two great world powers, culturally as well as economically/politically. Like the Sasanian/Zoroastrian belief system, the Arabs of the Ignorance period had a dualist cosmology in essence. In the world of the Arabs of Ignorance, who think of man as a being between "good" and "evil" forces, it is believed that evil forces such as "jinn and devils" can have an effect on people, as well as Allah. In the period of ignorance, which is generally accepted to be understood through "idol worship", idols actually function as a form for the embodiment of these metaphysical powers. Therefore, idols themselves are not gods; Just like the manifestation of the human spirit in the body, they are worshiped because they enable metaphysical entities to "take on flesh and bones", that is, to occupy a place in the visible realm. However, in accordance with the dualist belief, the polytheists place idols around the Kaaba in the center of the city so that the angels can be incarnated, they also place idols in the wild and desolate places and build temples and altars for demonic forces. According to Ibn al-Kalbī, for example, the idol of al-ʻUzzā is a female devil and its altar is located in the Batn al-Nahle valley, 45 km northeast of Mecca. As a result, the main characteristic feature of the cosmology of the Age of Ignorance is the belief that evil metaphysical beings can affect human life as well as benevolent forces. What happens to human beings caught between these two metaphysical powers is also explained by the concept of "Dahr", which means time, which occurs as a result of the synthesis of the conflict between the two. Islam flatly denies the ability of a power other than Allah to have such an effect on existence in the universe. Polytheism, which Islam qualifies and condemns as "shirk", is essentially this dualism. In the Qurʾān, this is emphasized as " Take not (for worship) two gods: for He is just One Allah." (an-Naḥl, 16/51.). By making only the will of Allah valid in the universe, Islam also unifies the order in the physical world and the mind. Thus, an important step has been taken towards rational thinking in the universe where the rule of a single mind is valid. Even in the Qurʾān, it is emphasized that the Prophet was a "human" like other people, did not have any supernatural abilities, and did not know the "unseen", that is, events beyond what time or material means allowed. As a matter of fact, since the Prophet did not have any superhuman claims, the polytheists accuse him of "ordinariness" and claim that what he tells is only the "word of man". However, Islam does not stay here either, it declares the end of prophethood with Muhammad. According to this, it will not be possible for Allah to address another person after Muhammad as the carrier of a divine message that must be socially obeyed. From now on, human beings will walk the rest of the way on their own in a world where a single rational, consistent mind is valid. Of course, in this journey, the light of the Qur'an, the last revelation, and all the acquis of humanity up to that time will be benefited, but the guidance of a living prophet will no longer be in question. This situation, which is described as the "sealing of the prophethood" in the classical literature, represents a new stage for human beings in terms of the history of thought. However, all this rationalization fails when the parties to the conflict in the history of Islam after the death of the Prophet tend to justify their political positions with occultist arguments. Especially in the Umayyad period, political legitimacy is based on metaphysical claims rather than being taken from the society itself. According to classical sources, the expression "the shadow of God on earth" is used for the first time for Muʿāwiya. With the same method, it is possible to provide theological explanations for tragic events such as the events in Karbala. This situation leads to the reproduction of the dialectical relationship between good and evil forces, which were known in the Ignorance period and revealed the concept of Dahr, this time by attributing "evil" (shar) to Allah. Objections to all these interpretations also form the basis of the first debates about the essence of God in Islamic thought.

C.P.Snow 1959 yılında Rede Konferansları bünyesinde “İki Kültür” başlıklı bir sunuş yaptı. Bu sunuşta edebi entelektüellerle bilim insanları - kastedilen doğa bilimcilerdir- arasındaki ayrımı anlatmak amacıyla “iki kültür” kavramını bilim dünyasında tartışmaya açıldı. C.P.Snow sunuşunda beşeri bilimler/sosyal bilimler ve doğa bilimleri alanlarında çalışan araştırmacıların çalışma biçimi ve konularının ortaklaşması/ayrılması meselesini geniş bir çerçevede ele aldı. “İki Kültür” kitabının IV. bölümü “zenginler ve yoksullar” başlığını taşıyor. Bu
çalışmada iki kültür çalışmasında ele alındığı şekliyle 1950’li yılların sonunda dünya üzerinde zenginler ve yoksullar bölünmesine, bunun nedenlerine ve ortadan kaldırma amacıyla yapılması gerekenlere ilişkin C.P.Snow’un değerlendirmeleri eleştirel bir gözle ele alınıyor. Aynı zamanda bu konuya ilişkin 19.yüzyıldan günümüze uzanan bir tarihsel çerçevede zenginlik ve yoksulluk meselesinin nasıl ele alındığı, bu konuya ilişkin ne tür kavramsal çerçeveler ve çözüm yolları üretildiği inceleniyor.

ÖZET: İki  darbe  arası  (19601980)  dönem  Türkiye’nin  siyasi,  ekonomik  ve sosyal  alanlarda  olduğu  kadar  dış  politika  alanında  da önemli  dönüşümler geçirdiği  krizlerle  dolu  bir  dönemdir.  Dış  politika  alanında  Türkiye’nin  en önemli  gündem  maddesi  Kıbrıs  sorunu  olsa  da  Ortadoğu  ve  özellikle  Arap ülkeleriyle  ilişkilerde  de  önemli  gelişmeler  yaşanmıştır.  Literatürde  ise  bu döneme  ait  ça,  CTAD,  Yıl lışmalar  genellikle  yaşanan  gelişmelerin  dökümünden  veya hükümetlerin  uyguladıkları  politikaların  analizinden  oluşmaktadır.  Bu çalışmanın  amacı  ise;  post revizyonist  yaklaşım  çerçevesinde  Türkiye’nin sözü  edilen  dönemde  uyguladığı  Ortadoğu  politikasının  mu halefetteki yansımalarını  incelemektir.  Bu  tarz  bir  inceleme;  hem  iç  politikada  yaşanan gelişmelerin  krizlerle  dolu  yirmi  yıllık  süreçte  dış  politikayı  nasıl şekillendirdiğini  hem  de  dış  politikanın  muhalefet  özelinde  iç  politika aktörlerindeki  yansımaları nı  anlamak  açısından  gereklidir.  Bunun  sebebi  iki darbe  arası dönemin  yaşanan  siyasi  istikrarsızlık  sebebiyle  iktidar muhalefet döngüsünün  en  hızlı  yaşandığı  dönem  olması  ve  partilerin  muhalefetteki söylemleri ile iktidardaki pratikleri arasında bir kıyaslama fırsatı sunmasıdır. Çalışmada kullanılacak birincil kaynaklar bütçe görüşmelerine ait olan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tutanakları olacaktır. İlk olarak, Türkiye’nin Ortadoğu politikasını şekillendiren iç ve dış dinamikler incelenecek, sonrasında Türkiye’nin Ortadoğu politikasının muhalefetteki yansımaları; Ortadoğu ülkeleriyle siyasi ilişkiler ve ekonomik ilişkiler ana başlıkları altında irdelenecektir. Bu çalışmadan elde edilen en temel sonuç Türkiye’de derin bir siyasi kutuplaşma ve bölünme yaşanan bu süreçte Ortadoğu politikaları konusunda iktidar ve muhalefetin ortak bir paydada buluştuğu ve iç politikada meydana gelen kavga ve çekişmelerin Türkiye’nin Ortadoğu politikasına aynı şekilde yansımadığıdır.
ABSTRACT: The inter-coup period between 1960 and 1980 is a period full of crises when Turkey witnessed important transformations in political, economic and social areas as well as foreign policy area. Although the Cyprus problem was Turkey’s most important agenda in foreign policy area, significant developments occurred also in the Middle East policy, particularly in relations with Arab countries. In the literature on this subject, studies belonging to this period consists generally of the breakdown of developments experienced or the analysis of policies applied by the governments. The aim of this study, however, is to analyze the reflections of Turkey’s Middle East policy on the opposition in the said period. Such an analysis is necessary to understand how developments experienced in domestic policy shaped foreign policy in the process of twenty yearsfull of crises and the reflections of foreign policy on domestic political actors with respect to opposition. The reason for this is that the inter-coup period was the period whereby the most speedy government-opposition cycle was experienced due to political instability and that it gives an opportunity to compare between the discourses of the parties in the opposition and their practices in the government. The primary resources to be used in the study will be the records of the Turkish Grand National Assembly (TGNA) belonging to budget discussions. First, the domestic and foreign dynamics shaping Turkey’s Middle East policy will be analyzed. Then, the reflections of Turkey’s Middle East policy on the opposition will be studied under two main topics: political relations and economic relations with the Middle East countries. The most fundamental results obtained from this study are that the government and the opposition met on common ground with respect to the Middle East policies in this process where a profound political polarization and division were experienced in Turkey and that the struggles and conflicts occurred in domestic policy was not reflected in the samre way to Turkey’s Middle East policy.

Yugoslavya Federal Sistemi'nin bozulmaya yüz tutmuş yapısı içerisinde ayrılık sinyalleri veren devletler arasında yer alan Bosna-Hersek 'in bağımsızlık ilanı ve bu ilan karşısındaki Sırp tutumu, 2. Dünya Savaşı sonrası Avrupa'da en kapsamlı ve bir o kadar da yıkıcı bölgesel bir savaşın çıkmasına neden olmuştur. Savaş, iki kutuplu dünyadan galip çıkan ABD ve Soğuk Savaş sürecinde ekonomik ve kısmen de olsa siyasi birliktelik hedeflerine ulaşan AB ülkelerinin kimlik oluşturma çabaları arasında bölgesel bir hegemonya mücadelesine, yenilenen Rusya ve Asya blokunun dâhil olmasıyla bölgesel olmaktan çıkıp küresel bir mücadele haline dönüşmüştür. Bosna-Hersek halkının hayatta kalma ve varlık mücadelesinin bu küresel hedeflerle karşılaşması, bağımsızlık mücadelesini karmaşık bir hâle sokmuştur. Böyle bir ortamda entelektüel, bilge kişiliğiyle savaşın strateji ve yöntemleri üzerinde ciddi etkiler yaratan Aliya İzzetbegoviç'in incelenmesi ve savaş sürecindeki rolü, çalışmamızın temel amacıdır.

Dünya, “küçük bir köy” halini alırken, pek çok siyasi olaylar yaşanmıştır. Yakın tarihte
bunların en önemli dönem hiç kuşkusuz “Soğuk Savaş” dönemidir. Çalışmamızda Soğuk Savaş öncesinde ve sonrasında küresel sistemde meydana gelen değişiklikler irdelenecektir.

II. Dünya savaşı sonrasında dünya daha önce göremediği bir döneme ve yeni bir düzene evirildi. Daha önce tek kutuplu ve bir tek devlet orijinli dünya artık iki kutuplu ve çekişme dolu bir döneme girmişti.Bu kutuplar ABD başat gücü ile batı bloğu ülkeleri ve SSCB başat gücü ile doğu bloğu ülkeleri idi.Birde bağlantısızlar hareketi var idi.II. Dünya savaşı sonrası oluşan taraflar birbirleriyle aktif bir çatışmaya girişmeden mücadele içinde oldukları için daha sonraları bu döneme "Soğuk Savaş" ismi verildi.Bu dönemde bloklar oluştu ve ülkeler taraflarını seçiyorlardı. Türkiye bu ortamda ABD ve NATO eksenli olarak batı bloğunda yerini aldı.
SSCB ile sınırı olan Türkiye istemeden de olsa bu dönemin ana aktörleri içerisinde yer almaktaydı.Tarafların başat güçleri diğer ülkeleri de yanlarına alarak destekleri büyütmek ve rakiplerine daha az bir alana sıkıştırmak istiyorlardı.Bu nedenle Ortadoğu'da yeni bağımsızlığı alan ülkelere ilişkiler kurarak onları askeri ve siyasal olarak destekleyerek kendi yanlarına çekiyorlardı.Zaten 1950'li dönemler Ortadoğu'da büyük sorunların olduğu tarihlerdi. Süveyş bunalımı, Suriye krizi, Irak darbesi, Ürdün ve Lübnan’daki olaylar bölgedeki sorunlara örneklerdir.Bu çalışmada Soğuk Savaşı en belirgin örneklerinden olan 1957 Türkiye-Suriye krizini işleyeceğiz.Bunu muhatap ülkelerin Suriye politikaları ve sonrasında Suriye'nin durumunu ve Türkiye-Suriye gerginliğini açıklayarak anlatmaya çalışacağız.Çalışmanın ana kaynağı Dr. Zafer YILDIRIM “1957 TÜRKİYE-SURİYE KRİZİ.” Yüksek lisans tezinin incelenmesi ve bu çalışma çerçevesinde yorumlanmasıdır.

Sovyetler Birliğinin dağılması sonrasında oluşan bağımsızlık dalgasıyla beraber Orta Asya Cumhuriyetlerinin bağımsız bölgesel ulus devletlere dönüşmesi, hem RF için hem de Orta Asya  Cumhuriyetleri için bir dizi temel kavramsal değerler ortaya çıkarken, diğer taraftan da bu hızlı dönüşüm süreci birçok çatışma noktasını da beraberinde getirerek, bağımsız bırakılan bu yeni devletleri somut olarak, sosyo-kültürel, siyasal ve ekonomik sorunlarla karşı karşıya bırakmıştır. Bu makale, Orta Asya Cumhuriyetlerinin yaşamış olduğu hızlı dönüşümün sosyo-kültürel boyutları değerlendirilerek, gelecekte Orta Doğu bölgesiyle benzer kaderi paylaşmaması için alınması gereken tedbirler üzerine bir düşünsel çıkarımla sonlandırılmıştır.

ÖZETOlimpiyatların organize edilmeye başladığı günden itibaren karşılaşmış olduğu sorunlar, oyunlara başta siyasi ve iktisadi olmak üzere farklı boyutlar kazandırmıştır. Olimpiyat organizasyonunun dünya kamuoyu üzerinde sahip olduğu büyük etki, onu sportif ve barışçıl gelişmelerden öte, siyasi ve iktisadi meselelerin içerisine sürüklemiştir. Olimpiyatlar; modern dünyada ulus-devlet modelinden sonra ulusal bağımsızlığın, ekonomik gücün ve siyasi ideolojilerin önemli meşruiyet kanallarından birisi haline dönüşmüştür. Siyasallaşan olimpiyatlar, özellikle Soğuk Savaş döneminde oyunların süper güçler tarafından siyasal propaganda aracı olarak kullanılmasına sebep olmuştur. Erken Soğuk Savaş döneminde olimpiyat stratejilerini tamamiyle değiştiren ABD ve SSCB için oyunlar, sportif yarışmalardan öte siyasi bir rekabet alanı haline dönüşmüştür. Bu çalışma Soğuk Savaş dönemi ile olimpiyatları ilişkilendirerek süper güçlerin oyunları niçin siyasal propaganda aracı olarak kullandıklarını açıkla...

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye, egemenlik haklarını sürdürmek ve toprak bütünlüğünü devam ettirmek hususunda Sovyetler Birliği’nin tehdidi altında kalmış ve bunun neticesinde aradığı güvenlik şemsiyesini Truman Doktrini, Marshall Yardımı ve nihayet NATO üyeliğiyle Batı blokunun bir üyesi hâline gelerek temin etmeye çalışmıştır. Bu süreç, Türkiye’yi askerî, ekonomik ve siyasî bakımdan bağlayıcı, köklü değişikliklere sevk ettiği gibi sosyal ve kültürel yönden de derinden etkilemiştir. Soğuk Savaş’ın meydana getirdiği kutuplaşma, Türkiye’deki sosyal hayatı Amerikan hayat tarzına yaklaştırırken dinî ve millî motiflerle de komünizm karşıtı bir zihin dünyasının kurulmasına zemin hazırlamıştır. Bu çerçevede Türkiye’nin 1950’li ve 60’lı yıllarına “komünizmle mücadele” teması damgasını vurmuştur denebilir. Pek çok faaliyet söz konusu olduğu gibi muhtelif yayınlar da olmuştur. Bu çalışmada, bu durumun taşradaki tezahürleri olan Mustafa Asım Kirazlı’nın “Kominizme Karşı Uyanık Olalım”, Orhan Özgedik’in “Komünizmle Mücadele ve Yolları”, Hüseyin Küçükkalay’ın “İslâm ve Kızıl Rüzgâr”, Ali Alaboğa’nın “Tehlikeli İki İzm Sosyalizm ve Komünizm” ve Selahaddin Aydın Alp’in “Komunizm ve Rusya” kitapları değerlendirilmiştir. Çalışmayla, taşradaki komünizm aleyhtarlığını örnek metinler ve şehirler üzerinden betimleyici ve eleştirel bir şekilde ele almak amaçlanmaktadır.

28 Mart 1928 Varşova/Polonya doğan ve 2017 hayata gözlerini yuman Zbigniew Kazimierz Brzezinski yaşamının sadece 6 yılı Beyaz Saray’da güvenlik bürokrasisinde, geri kalanı üniversitelerde geçen bir akademisyendir. Buna rağmen dünyayı değiştirmeyi, Amerikan politikasını şekillendirmeyi amaçlayan Brzezinski akademik dünyada çalışmaktan öte bildiklerini politikaya yansıtarak ABD’nin geleceğinde söz sahibi olmak istemiştir.
Bu yola çıktığında 1950’li yıllardaki yüksek lisans ve doktorası esnasında Sovyetler Birliği üzerine çalışan Brzezinski sonraki yıllarda da çalışmalarına bu yönde devam etmiştir. Bu dönem itibarıyla Brzezinski ilk etapta SSCB’yi tanımak ve tanıtmak üzere Carl Friedrich ile birlikte totaliterlik teorisini geliştirmiş ve bu çalışmasıyla SSCB’nin iç ve dış dinamikleri ile hassas ve güçlü taraflarını tespit etmiştir. 1960’lı yıllarda barışçıl katılım (peaceful engagement) stratejisi üzerinde çalışmıştır. 1970’li yıllara gelindiğinde ise dünyanın bir teknolojik devrim geçirdiği tespitinde bulunan Brzezinski ABD ile diğer devletler arasında makasın açıldığına dikkat çekmiştir. Ayrıca Brzezinski yine aynı yıllarda kuzey-güney ilişkilerinde yaşanan problemleri aşmak üzere ABD, Japonya ve Avrupa’nın ortak çalışmasını önermiştir.
Fikirlerine destek bulmak için ise 1960 yılında Harvard’dan Columbia Üniversitesine geçtikten sonra New York’ta etkili kurum, kuruluş ve kişilerle temasla medyanın da sayesinde tanınırlığı artmıştır. Ayrıca Brzezinski bu yıllardan itibaren demokrat başkan adaylarının seçim kampanyalarında görev almıştır. 1973 yılında David Rockefeller ile birlikte Üçlü Komisyonu kurmuş ve burada Georgia Senatörü Jimmy Carter ile ilişkisini geliştirmiştir. Carter başkan seçildikten sonra da başkanın Milli Güvenlik Danışmanı olarak görev yapmıştır.
Brzezinski’nin çalışmaları ve düşünceleri incelendiğinde temel amacının Amerikan üstünlüğünün sağlanması olduğu görülecektir. Bu hususa ilişkin görüşlerini ise iki safhada açıklamıştır. Soğuk Savaş dönemi ve Soğuk Savaş sonrası dönem. Soğuk Savaş döneminde ABD üstünlüğünün sağlanması amacıyla Sovyetlerin dağılmasını sağlayacak politikalara destek vermiştir. SSCB’nin yıkılması üzerine ise Amerikan üstünlüğünün nasıl sürdürebileceği üzerine görüşlerini açıklamıştır. Bu kapsamda ABD’nin dünyada liderlik rolünü üstlenmesi gerektiğini ifade eden Brzezinski, bu rolün, tek taraflı politikalar izlemeksizin, müttefik ve diğer dost devletlerle ittifaklar gerçekleştirilmesi yoluyla icrasını savunmuştur.

ÖZET:1973  seçimlerinden  12  Eylül  darbesine  kadar  geçen  süreç  Ortanın  Solu  sloganıyla  seçimlerden  birinci  parti  olarak çıkan  ancak  tek  başına  hükümet  kurabilecek  meclis  çoğunluğuna  sahip  olmayan  Ecevit’in  Cumhuriyet  Halk  Partisi (CHP)  ile  Demirel’in  Adalet  Partisi  (AP)  arasında  kıyasıya  bir  mücadele  ve  birbirini  yıpratma  çabasıyla  geçmiştir.  Bu  süreçte  hükümet  ardarda  iki  lider  arasında  el  değiştirmiş  ve  ortaya  çıkan  siyasal  istikrarsızlık  Türkiye’nin özellikle  ekonomik  ve  sosyal  alanlarda  tıkanmasına  ve  12  Eylül  darbesine  giden  yolun  açılmasına  neden  olmuştur.  Türk-Amerikan  ilişkileri  kapsamında  literatürde  bu  dönemde  yaşanan  haşhaş  ve  Kıbrıs  sorunlarıyla  ilgili  pek çok  çalışma  olmasına  rağmen  Türkiye’de  1974-1980  yılları  arasında  yaşanan  iç  gelişmeler  ve  Amerika  Birleşik Devletleri’nin  (ABD)  bu  gelişmelere  bakışı  hakkında  bir  çalışma  yapılmamış  olması  bu  çalışmanın  odak  noktasını oluşturmaktadır.  Bahsedilen  süreçte  ABD’nin  Türkiye’deki  iç  gelişmeler  hakkındaki  tutumu,  Ecevit  ve  Demirel hükümetleri  dönemi  olarak  iki  ayrı  bölümde,  birincil  ve  ikincil  kaynaklar  ışığında  incelenmiştir.  Bu  çalışmada  elde edilen  en  önemli  bulgulardan  ilki  ABD’nin  Ecevit  ve  Demirel’i  oldukça  rasyonel  bir  şekilde  değerlendirdiği  ve  her  iki liderin  politikalarına  karşı  kendi  çıkarları  doğrultusunda  pozisyon  aldığıdır.  Çalışmada  elde  edilen  bir  diğer  bulgu ise  ABD’nin  özellikle  1979  yılında  İran’da  meydana  gelen  Humeyni  devriminden  sonra  İran’la  ilişkilerinin  bozulmasıyla  aynı  durumun  Türkiye’de  de  meydana  gelebileceği  konusunda  endişelerinin  artmış  olduğu  ve  politikacılardan  ümidini  kesen  ABD’nin  askeri  müdahale  beklentisinin  raporlarda  daha  fazla  yer  işgal  ettiğidir.  Bu  bağlamda ABD’nin  Türk  ordusunun  üst  düzey  komuta  kademesini  daha  yakından  takip  etmesi  ve  bu  komutanlarla  ilişkilerini çeşitli kanallardan geliştirmeye çalışması da oldukça dikkat çekici  bir noktadır.

Günümüzde, uluslararası siyasal sistemin projeksiyona yansıyan görüntüsünde Çin’in yükselişi, küresel düzenin yeniden tanımlanması tartışmalarına yol açmıştır. Çin’in 1970’lerde başlayan yükselişinin 21.yy’ın başında Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)’ne girmesiyle (2001) hız kazanması, yüzyılın ilk çeyreğine girerken gelecek vadeden Made in China 2025 ile Kuşak ve Yol (2013) gibi projelerle uluslararası ekonomide parlamasıyla birlikte tüm dünyanın kayıtsız kalamayacağı bir meydan okumadan söz edilmeye başlanmıştır. Bu gelişmelerin ışığında, 2018 Mart ayında ABD’nin kızıl ejderhaya karşı ticaret savaşlarını ilan etmesiyle bu tartışma alevlenmiş ve Soğuk Savaş retorikleri ortaya çıkmıştır. Batı’yı Çin konusunda endişelendiren konular; Çin’in Afrika, Latin Amerika ve Asya’da etkinliğini artırması, yarı-açık ekonomik sistemiyle yabancı şirketlerin alanını daraltması, ordusunun Güney Çin Denizi’nde gücünü artırması, insan hakları ve hukukun üstünlüğü gibi Batı’nın temsilcisi olduğu üst-anlatıların altını oyması ve DTÖ kapsamında teknoloji transferini ihlal eden yöntemler kullanmasıdır. Ancak uluslararası sistemde yaşanan sancının doğrudan Soğuk Savaş olarak okunması mümkün değildir. Devletlerin potansiyel güçleri ve birbirlerine karşı konumlanmaları sistemi belirlemekte olup, bunun izahını literatürden faydalanarak yapmak daha aydınlatıcı ve gerçekçi olacaktır. Bu bağlamda ilk etapta daha önce uluslararası siyasal sistemde tecrübe edilen sistemlerin özelliklerine yer verilerek gelişmelerin mukayeseleri için bir arka plan oluşturulacaktır. Akabinde ise günümüzde politikacılar, akademisyenler ve basın cemiyetinde yoğun bir şekilde tartışılan Soğuk Savaş analojisi, güncel doneler ışığında çift okuma yöntemi ile değerlendirmeye alınarak yapı-söküm  gerçekleştirilecektir.

Türkiye Cumhuriyeti’nin yaklaşık bir asırlık tarihinde, ikili ilişkilerin fazlasıyla inişli çıkışlı olduğu komşularının başında şüphesiz Suriye gelmektedir. Türkiye ve Suriye arasındaki 911 kilometrelik kara sınırı, iki ülke için de “en uzun kara sınırı” özelliğini taşımaktadır. “Sınır”, Türkiye-Suriye ilişkilerinde hem siyasi, ekonomik, güvenlik konularında hem de toplumsal belleklerindeki olumlu-olumsuz birçok gelişmenin öznesidir. Gerek birbirleriyle akrabalık ilişkileri olan iki ülke vatandaşlarını ayırması, gerek Türkiye’nin 1939’da İskenderun Sancağı’nı (Hatay) ilhakı, gerekse Soğuk Savaş döneminde taraflardan birinin ABD, diğerinin Sovyetler Birliği’yle kapsamlı ilişkiler geliştirmesinin sonucunda yaşanan gelişmeler…
Türkiye’nin ABD öncülüğündeki kapitalist bloğun siyasi, ekonomik ve askeri aygıtlarıyla bütünleşme girişimi Cumhuriyet Halk Partisi yönetiminin çabalarıyla başlamış, Demokrat Parti döneminde (1950-1960) ise bütünleşme sağlanmıştır.
1946’da Fransa’nın son birliklerinin ülkeyi terk etmesiyle bağımsızlığını kazanan Suriye ise 1949’a kadar Ulusal Hükümet tarafından yönetilmiştir. Bu tarihten 1954’e kadar askeri darbeler dönemi yaşanan Suriye’de, milliyetçi ve sosyalist unsurların iktidara gelmesinin ardından 1955’ten itibaren Sovyetler ile güçlü askeri ve ekonomik ilişkiler geliştirilmeye başlanmıştır.
Bu çalışmada, 1957’nin yaz aylarını kasıp kavuran Suriye merkezli siyasi gelişmeler ve Demokrat Parti hükümeti eliyle Türkiye’nin bu ülkeye yönelik askeri müdahale girişimi etraflıca ele alınmaktadır. Ayrıca, dönemin ağır siyasi ve ekonomik atmosferinde gerek iktidara gerekse muhalefete yakın yayın organlarında olsun, Türk basınının Suriye krizi yazınındaki “öteki” algısının izleri sürülmektedir. Bu çerçevede; dönemin yayın organlarındaki haberler, köşe yazıları ve karikatürler şarkiyatçı söylem çözümlemesi bağlamında incelenmektedir. Demokrat Parti’nin 1957 krizi sırasındaki tutumu nedeniyle, Türkiye ile Arap dünyası arasındaki mesafe iyice açılmıştır. Türk basını da bu kriz sürecindeki yayınlarıyla, Araplara ilişkin “öteki” algısının toplumda daha fazla pekişmesine yol açmıştır.

Öz Balkanlaşma kavramı literatürde bir ülke ya da bölgedeki istikrarsızlaşma ve/veya parçalanma süreçlerini ifade etmek için kullanılmaktadır. Sömürgecilik döneminin başlangıcından günümüze kadar uzanan süre zarfında, Afrika söz konusu süreçlerden en fazla muzdarip olan kıta durumundadır. Berlin Batı Afrika Konferansı'nın düzenlenmesi ve Soğuk Savaş rekabetinin kıtaya uzanması gibi gelişmeler Afrika'nın istikrarsızlaşmasını hızlandırmış, diğer bir ifadeyle bu kıtanın Balkanlaşmasına yol açmıştır. Bahsi geçen dönemlerde Angola'da yaşananlar kıtanın Balkanlaşmasının en önemli örneklerindendir. Bu nedenle, bu çalışmada, Afrika'nın Balkanlaşmasına yol açan faktörler Angola örneği üzerinden incelenecek, kıtanın Balkanlaşmasında küresel aktörlerin tarihi rolü ortaya konulacaktır. Çalışmada, bu kapsamda, neden-sonuç ilişkisine dayanan bir yöntem benimsenmiş, çeşitli bilimsel veriler, kitaplar, makaleler, internet kaynakları, resmî belge ve raporlardan yararlanılmıştır. Abstract The concept of Balkanization is used in the literature to express destabilization and/or fragmentation processes in a country or region. During the period from the beginning of the colonial period to the present day, Africa is the continent that suffers the most from these processes. Developments such as organizing the Berlin West Africa Conference and extending the Cold War competition to the continent have accelerated the instability of Africa, in other words, this has led to the Balkanization of the continent. What happened in Angola in the mentioned periods is one of the most important examples of the continent's Balkanization. Therefore, in this study, the factors leading to the Balkanization of Africa will be examined through Angola example, and the historical role of global actors in the continent's Balkanization process will be revealed. In the study, in this regard, a method based on the cause-effect relationship was adopted; and various scientific data, books, articles, internet resources, and official documents and reports were used.

Sosyal, siyasal ve ekonomik olaylara ilişkin yaptıkları oyun kuramsal analizler vasıtasıyla, çatışma ve işbirliğine yönelik anlayışa sağladıkları katkı sebebiyle 2005 yılında Robert J. Aumann ile ekonomi dalında Nobel ödülüne layık görülen Thomas Crombie Schelling, yaşamı boyunca birçok farklı konuda çalışmalar yapmış bir ekonomisttir. 1951'de Harvard Üniversitesi'nde ekonomi doktorasını tamamladığı dönemde dünya, Soğuk Savaş'ın etkisi altında ve nükleer savaş tehdidi ile karşı karşıyaydı. Bu sebeple Schelling, nükleer silahlanma ve caydırıcılık gibi konularla ilgilenmeye başladı. Nükleer caydırıcılık ve pazarlık stratejileriyle ilgili düşüncelerini oyun kuramsal uygulamalar ile ortaya koydu. Yapmış olduğu uygulamaların oyun kuramı hakkında bilgisi olmayan insanların dahi anlayacağı şekilde olması ve matematik yüklü olmaması çalışmalarının geniş kitlelere ulaşmasını sağlamaktaydı. Bu çalışmada Thomas C. Schelling'in çalışmaları ve ortaya koyduğu farklı stratejik yaklaşımlar incelenecektir. Türkçe literatürde Thomas C. Schelling ve çalışmalarına ilişkin herhangi bir eser bulunmaması sebebiyle bu çalışmanın bundan sonra Türkçe literatürde Schelling'le ilgili yapılacak çalışmalar için bir başlangıç niteliği taşıması amaçlanmaktadır. Abstract Thomas Crombie Schelling, who won the Nobel Economy Prize with Robert J. Aumann in 2005 for contributing the understanding of conflict and cooperation through game theoretical analysis on social, political and economic issues, is an economist who has studied on different subjects throughout his life. When he completed his Phd in Harvard University in 1951, the world was under the influence of Cold War and facing the threat of nuclear war. For that reason, Schelling started to deal with the subjects like nuclear armament and deterrence. He introduced his thoughts about nuclear deterrence and bargaining strategies by game theoretical applications. The fact that his applications were comprehensible even to those who did not have knowledge about game theory and they were not mathematically loaded, made them reachable to large masses. In this study, Thomas C. Schelling's studies and his distinctive strategic approaches will be examined. Since there is no work about Thomas C. Schelling and his studies in Turkish literature, it is aimed that this study will be a preliminary to the studies going to be made about Schelling in Turkish language in the future.

Yugoslavya Federal Sistemi’nin bozulmaya yuz tutmus yapisi icerisinde ayrilik  sinyalleri veren devletler arasinda yer alan Bosna-Hersek ‘in bagimsizlik  ilani ve bu ilan karsisindaki Sirp tutumu, 2. Dunya Savasi sonrasi Avrupa’da en  kapsamli ve bir o kadar da yikici bolgesel bir savasin cikmasina neden olmustur. Savas, iki kutuplu dunyadan galip cikan ABD ve Soguk Savas surecinde  ekonomik ve kismen de olsa siyasi birliktelik hedeflerine ulasan AB ulkelerinin  kimlik olusturma cabalari arasinda bolgesel bir hegemonya mucadelesine, yenilenen  Rusya ve Asya blokunun dâhil olmasiyla bolgesel olmaktan cikip kuresel  bir mucadele haline donusmustur. Bosna-Hersek halkinin hayatta kalma ve varlik  mucadelesinin bu kuresel hedeflerle karsilasmasi, bagimsizlik mucadelesini karmasik  bir hâle sokmustur. Boyle bir ortamda entelektuel, bilge kisiligiyle savasin  strateji ve yontemleri uzerinde ciddi etkiler yaratan Aliya Izzetbegovic’in incelenmesi ve savas surecindeki rolu, calismamizin teme...

Mart ayında ABD'de bir gazeteye açıklama yapan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Selman'ın "Soğuk Savaş sırasında Amerika'nın talebiyle komünizme karşı Vehhabiliği yaymaya başladık" sözü tartışmaya neden oldu. Suudi devletinin resmi mezhebi olan ve milyonlarca insanın yaşadığı Vehhabilik nasıl oldu da ABD'nin buyruğuyla milyar dolarlar harcanarak dünyaya yayıldı? Selefilik ile Vehhabiliğin birbiriyle ilişkisi ve DEAŞ gibi terörist grupları doğuran temel motivasyon nedir? Selef'in kelime anlamı "önceki nesil, öncüller" demektir. Selefiyye (selefilik), bu dönemde yaşamış kişilere verilen isimdir. İslam tarihinde ilk dönemlerde yaşamış Tâbiûn, mezhep imamları, büyük müctehidler ve hadisçiler selefiyye olarak kabul edilir. Vehhabilik ise geçmişi Selefilik'e dayanmakla birlikte tam olarak 18. yüzyılda Muhammed bin Abdülvehhâb tarafından Suudi Arabistan'da ortaya çıkan dini-siyasi bir mezheptir. Vehhabiler, İslam'ı arındırmaya çalıştıklarını iddia ettikleri için kendilerini " Selefi " olarak adlandırıyor. Sözlük anlamından hareketle Selefi, ilk yüzyılda Müslümanlara atıfta bulunan "öncüller" anlamına gelir. Ancak, Vehhabileri izleyen insanların uygulama ve inançlarının öncül Müslümanlarla ilgisi yoktur. Vehhabilik, ilk olarak 1744'te Suud kabilesinin lideriyle bir antlaşma yapmış olan Muhammed bin Abdülvehhâb'ın öğretilerine atıfta bulunur. Bu antlaşma, daha sonraki Suudi-Vehhabi yönetimi

Soğuk Savaş, iki taraf arasındaki ilişkilerde blokların ve üyelerin davranışlarına yönelik her iki tarafça da kabullenilmemiş, kurallardan uzak ve ilişkilerde bütünüyle zorla üstünlük kurma mücadelesinin benimsendiği bir dönem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu dönemde her iki güç tarafından diplomatik yöntemler bir kenara bırakılmış ve anlaşma kurallarının görmezden gelindiği bir ortam meydana gelmiştir. İkinci Dünya Savaşının yıkıcı etkisi sonucunda hem Avrupa hem de Avrupa diplomasisi derin bir çöküntü yaşamıştır. Bu siyasi güçsüzlük ABD ve SSCB’nin Avrupa ve beraberinde dünyanın kaderine yön verecek bir kutuplaşmaya zemin hazırlamıştır. Bu dönemde bu iki uluslararası aktör ülke siyasetlerine ve pakt anlayışlarına şekil vermiş, artan bir ivmeyle güç mücadelesini sürdürmüşlerdir. Bu atmosferde ulus-devlet ve pakt anlaşmaları çerçevesinde dünyanın her bölgesinde yaşayan bir standart kutuplaşmış dünya düzeni bulunmaktaydı. 1989’da Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla birlikte meydana gelen siyasi, ekonomik ve askeri olaylarda Varşova Paktı dağılmış ve birçok yeni devlet oluşmuştur. 1990 yılıyla birlikte başta teknolojik atılımlarla beraber
“küresellik” düşüncesiyle Yeni Dünya Düzeni oluşmaya
başlamıştır. Çalışmanın amacı Yeni Dünya Düzeni olarak
adlandırılan bu dönemde ortaya çıkan tehdit algılamalarını
ortaya çıkarmak ve Türk Kamu Yönetimi açısından bir
değerlendirme yapmaktır. Türkiye’nin tehditlere karşı
izleyebileceği siyasi, sosyal ve ekonomik politikaları kamusal
ve siyasal anlamda değerlendirmek Türk kamusal düzeninin
geleceğine yön verebilmesi açısından önemli bir yer
tutmaktadır.