Tiyatro

Maske, tiyatro sanatının başlangıcından bugüne en vazgeçilmez araçlarından biri, ilkel topluluklardan modern toplumlara çeşitli işlevler yüklenmiş büyülü ve gizemli bir obje, biri gülen biri ağlayan ikizleriyle oyunculuk sanatının evrensel sembolü, arkaik ritüellerden son moda performans sanatlarına, antik tiyatrodan öncü tiyatro uygulamalarına, her dönem sahne sanatlarının baş tacı ettiği bir aksesuar... Kimi zaman yazarın sözünü dolaysız ileten bir kapı, kimi zaman duyguyu gizleyen bir kalkan, kimi zaman sözden de fazlasını üreten bir anlam adası, kimi zaman tüm insanlığa tutulan bir ayna... Tüm zamanlarda, tüm topraklarda, tüm toplumlarda, tüm geleneklerde varlık bulan, yaşamı anlamlandıran, ölümsüz bir masal kahramanı...

Maske sadece tiyatro sanatının kökenlerinde, hatta temel kaynağında yer alan bir öğe değil elbette. Edebiyattan plastik sanatlara, fotoğraftan sinemaya tüm sanatların ve felsefeden psikolojiye, antropolojiden sosyolojiye, sanat tarihinden arkeolojiye tüm sosyal bilimlerin tartıştığı, kavramlaştırdığı ya da kendi kavramlaştırmaları için yararlandığı veya farklı biçimlerde kullandığı çok tanımlı, çok anlamlı, çok disiplinli, zengin bir dünya...
(Tanıtım Bülteninden)

http://issuu.com/habituskitap/docs/maskeissuu/1?e=2400159/11468802


İçindekiler

Sunuş  8

Dünden Bugüne Yolculuk

Dikmen Gürün 11

Maskenin Etimolojisi   

Maskeyle Varolmak

Oğuz Arıcı …………………………………………………………………………….. 17

Persona: Maskeden Karaktere

Bedia Demiriş ………………………………………………………………………. 24

Mask ve İlişkisellik, Ses Maskı ya da Oyuncu Maskı Olarak Kukla

Beliz Güçbilmez ……………………………………………………………………. 31

Oyuncu ve Maske         

Antik Yunan Tragedya Maskeleri Üzerine Bir Değerlendirme

Zühre İndirkaş………………………………………………………………………. 39

Commedia dell’Arte Geleneğinde Kılık Değiştirme Motifi ve Maskenin Dramatik İşlevi

Neslihan Ekmekçioğlu ………………………………………………………….. 54

Geleneksel Temsil ve İletişim Bağlamında Ortaoyunu ve Commedia Dell’Arte

Şirin Yılmaz Özkarslı …………………………………………………………….. 62

Commedia dell’Arte ve Jingju Maskelerinin Karşılaştırılması: Represence ve Represent

Duygu Çelik……………………………………………………………………………72

Copeau’dan Terzopoulos’a Oyuncu ve Maske

Kerem Karaboğa ………………………………………………………………….. 82

Edebiyat ve Maske       

Maske, Ne Nerede?

Burç İdem Dinçel …………………………………………………………………… 95

Giritli Yazar Nikos Kazancakis’in Yapıtlarında Maskenin Önemi

Esin Ozansoy ………………………………………………………………………… 108

Esrarlı Dört Köşe: Necip Fazıl’ın Tiyatro Anlayışı

Aslıhan Haznedaroğlu …………………………………………………………… 123

Dıranas’ın Gölgeler’inde Toplumsal Maskeler

Nilgün Firidinoğlu……………………………………………………………………137

Türk Tiyatrosunda İdeolojik Maske

Yavuz Pekman………………………………………………………………………. 146

Kültürel Kimlik ve Maske       

Yıkıcı Oyuncunun Maskesi

Stephen Wilmer…………………………………………………………………… 154

Gizli Olanın Görünürlüğü: Protestolarda Guy Fawkes Maskesi

Stefan Donath……………………………………………………………………… 164

Kültürel Gözlükler Aracılığıyla Uluslararası Performansları İzlerken Beklenti Maskesinin Deneyimi Nasıl Şekillendirdiğine Bakmak

Melanie Dreyer-Lude …………………………………………………………… 176

Toplumsal Baskı ve Kimlik Maskeleri

Hasibe Kalkan Kocabay ……………………………………………………….. 185

Beliz Güçbilmez’in Doyçland Adlı Oyunu Üzerine

Erol İpekli …………………………………………………………………………… 193

Toplumsal Cinsiyet ve Maske

Çağdaş Amerikan Siyahi Kadın Tiyatrosunda Halk Ozanı Maskesinin Yeniden Yazımı

İnci Bilgin Tekin…………………………………………………………………….. 198

Bulutların Üzerinde: Cinsel Kimliği ve Toplumsal Cinsiyeti Gizleyen Maskeler

Arpine Mızıkyan Akfıçıcı………………………………………………………. 204

Modern Maskesinin Altındaki Muhafazakarlık: Oyun Metinlerimizde Toplumsal Cinsiyet Kalıpyargıları Nasıl Üretiliyor?

Özlem Belkis ……………………………………………………………………….. 214

Ataerkil Söylemlerin Maskesini Düşüren Feminist Oyunlarımız ve İstanbul’da Feminist Tiyatrolar

Fakiye Özsoysal……………………………………………………………………..232

Ana Konuşmacı

Heiner Goebbels ……………………………………………………………………242

Ek: Çeviri Metinler

The Mask of The Subversive Performer

Stephen Wilmer…………………………………………………………………… 253

Viewing Through Cultural Glasses: How The Mask of Expectation Shapes Experience When Viewing International Performance

Melanie Dreyer-Lude……………………………………………………………… 261

The Dramatic Function of The Mask and The Disguise Motive in The Tradition of Commedia dell’Arte

Neslihan Ekmekçioğlu …………………………………………………………. 269

Key Speaker

Heiner Goebbels ………………………………………………………………….. 277

The Visibility Of The Hidden: The Guy Fawkes Mask in Times of Protest

Stefan Donath ………………………………………………………………………. 281

Rewriting The Minstrel Mask in Contemporary Black American Female Theatre

İnci Bilgin Tekin……………………………………………………………………. 292

What and Where The Mask is at

Burç İdem Dinçel …………………………………………………………………. 297

Cloud Nine: Masks to Veil Sexual and Gender Identities

Arpine Mızıkyan Akfıçıcı……………………………………………………….. 308

Bu tezde, tiyatro tarihini derinden etkilemiş bir oyun, “Godot’yu Beklerken”, zaman kullanımı ve taşıdığı zamansal nitelikler açısından ele alınacak ve bir modelleme olarak, Şahika Tekand’ın “Godot’yu Beklerken” sahnelemesi incelenecektir. Samuel Beckett’in dünyada en çok sahnelenen ve üzerine en fazla akademik çalışmanın yapıldığı metni “Godot’yu Beklerken”, tiyatroda zamana dair çalışmak adına çok fazla olanak sunan bir metindir. Beckett’in ‘trajik dünya’nın ‘çıkışsız mekanizması’nı nasıl zaman üzerinden şekillendirdiği değerlendirilecek ve kaosun biçimini arayan yazarın tiyatroda erken dönem işlerinden biri olan “Godot’yu Beklerken”de, kaosun zamanını yaratmaya dair attığı başarılı adım tartışılacaktır. “Godot’yu Beklerken”deki zamansal mekanizmayı, Şahika Tekand’ın sahne araçlarını kullanarak yeniden üretimi değerlendirilerek bir sahneleme incelemesi yapılacaktır. Bu incelemedeki zamansal unsurların sahnelemede nasıl bir yapı oluşturduğu tartışılarak, yönetmenler için sahne mekanizmasında zamansal olanaklardan nasıl yararlanacaklarına dair ipuçları sunulacaktır.

Anahtar Sözcükler: Tiyatroda zamansallık, Godot’yu Beklerken, Samuel Beckett, Şahika Tekand, sahneleme, yönetmenlik, absürd tiyatro, tarihsel avantgarde, oyun, zaman.

Bu çalışma, kültürlerarası tiyatronun disiplinlerarası bir anlayış ile nasıl ele alındığı üzerine güncel bir model olan Co.LAB4’u merkezine alır. Bu model Tiyatro4’ün güncel kültür hareketi perspektifiyle tasarlanmış bir araştırma projesidir. Co.LAB4 modeli, kültür ve sanat alanında ortak işbirlikleri gerçekleştirme perspektifiyle tasarlanan ve ilk araştırma örneği olan Postdramatik Atölye ile araştırmalarına başlamıştır. Atölyede Hollanda’dan Theater Rast, Türkiye’den Tiyatrohane, Tiyatro Salt, Tiyatro Terminal, Tiyatro4 gruplarının katılımı ile birlikte postdramatik yöntemler araştırılmış ve sonuçları Belçikalı yazar Paul Pourveur’ın Arındırma metni üzerinden seyirci ile paylaşılmıştır. Bu çalışmada, Co.LAB4 modelinin kuramsal temelleri, çağdaş tiyatronun ritüellere dönüşten kültürlerarasılığa varan süreci içinde değerlendirilmiştir. Çalışmanın temeli olan tiyatroda kültürlerarası bir çalışma modeli sorusuna, Patrice Pavis’in Kum Saati özelinde cevap aranıp Co.LAB4’un kültürlerarası izleği analiz edilerek çalışma sonuçlandırılmıştır.

Yeni söz: Türkiye’de laboratuvar tiyatrosu yaklaşımının 30 yıllık bir geçmişi olsa da görünür hale gelmesi son yıllara tekabül etmektedir. Bu bağlamda Tiyatro4’ün son 7 yıldır üzerinde çalıştığı ve 2018 yazında ilk atölyesine başladığı Co.LAB4 örneği kültürlerarası tiyatroda yeni bir araştırma modeli olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar kelimeler: Kültürlerarası Tiyatro, Tiyatro4, Co.LAB4, Pavis’in Kum Saati, Paul Pourveur


This study focus to Co.LAB4 in which an actual model on how intercultural theater is handled with an interdisciplinary approach. This model is a research project designed with the perspective of actual culture movement of Tiyatro4. Co.LAB4 has began its research with the Postdramatic Workshop, which was designed with the perspective of carrying out joint collaborations in the field of culture and art. With the participation of groups from Netherlands Theater Rast, from Turkey Tiyatrohane, Tiyatro Salt, Tiyatro Terminal and Tiyatro4 researched methods postdramatik in the workshop. And the results were shared with the audience through the Belgian writer Paul Pourveur's Bodypeeling text. In this study, the theoretical basics of Co.LAB4 model have been evaluated in the process from rituals to interculturalism of contemporary theater. To the question of an intercultural study model in the theater, which is the basis of the study, was searched an answer based on Patrice Pavis's Hourglass and the study was completed by analyzing the intercultural theme of Co.LAB4.

New suggestion: Theater laboratory approach in Turkey is a 30-year history even though its visibility has increased in recent years. In this context, the example of Co.LAB4, which Theater4 has been working on for the last 7 years and started its first workshop in the summer of 2018, emerges as a new research model in the intercultural theater.

Keywords: Intercultural Theater, Tiyatro4, Co.LAB4, Pavis’s Hourglass, Paul Pourveur

Türk edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan Reşat Nuri Güntekin (1889-1956), edebiyat tarihlerinde ve genel okur nezdinde daha çok romancı yönüyle tanınsa da tiyatro ile sıkı bir münasebet içinde olmuştur. Türk tiyatrosunun gelişmesinde çok önemli katkıları olan Güntekin; telif tiyatro eserleri yazmış, tercüme adapteler yapmış ve bunların sahnelenmesinde etkin rol almıştır. Tiyatroya dair faaliyetlerinde metin yazarlığı ve çevirmenliğin yanı sıra tiyatro eleştirisiyle de yakından ilgilenmiş, yazarlık yaşamı boyunca çok farklı süreli yayınlarda tiyatroya dair onlarca eleştiri metni kaleme almıştır. Öyle ki Reşat Nuri Güntekin, matbuat âlemine tiyatro eleştirisi metinleri yazarak adım atmıştır, diğer edebî türlerle ilgili kalem çalışmaları daha sonra başlamıştır. Yazar sağlığında söz konusu metinlerini kitap bütünlüğünde yayımlamamıştır ancak vefatının ardından geçen zaman içinde bu metinler üzerine çeşitli akademik çalışmalar yapılmış, bir de doğrudan doğruya bu eleştiri metinlerini bir araya getiren kitap yayımlanmıştır. Bu makalede Reşat Nuri Güntekin’in kaleminden çıkan ve dokuzu bugüne kadar hiçbir akademik çalışmada tam metin olarak yayımlanmayan, on tiyatro eleştirisi makalesi yayımlanmıştır. Çalışmada metin neşri yapılmadan önce Reşat Nuri’nin matbuata girişine, tiyatroyla olan ilgisine değinilmiş daha sonra söz konusu makaleleri incelenmiştir. İncelemenin ardından makaleler Arap harfli hâllerinden Latin esaslı Türk alfabesine dönüştürülmüştür, metin tamirine ihtiyaç olan durumlarda, belirtilerek müdahalede bulunulmuştur. Makalelerde geçen terimler, kavramlar, tarihî şahıslar-mekânlar ve atıfların daha iyi anlaşılması için gerekli açıklamalar dipnotlarla verilmiş, ayrıca bugün için anlaşılamayacağı düşünülen kelimelerin anlamları metin üzerinde köşeli ayraç içinde eğik yazıyla verilmiştir.

Recaîzade Mahmut Ekrem’in “Bütün Eserleri”nin dördüncü cildi, onun
piyeslerini içeriyor. Edebî hayatında şiirin ardından en çok eser verdiği tür
tiyatro olan Recaîzade Ekrem’in dört piyesi vardır. Bunlar Afife Anjelik (1870),
Atala (1873), Vuslat (1874) ve Çok Bilen Çok Yanılır (1916) adlarını taşıyor.
Afife Anjelik’in yayım tarihi, Recaîzade Ekrem’in edebî faaliyete tiyatro ile başladığını göstermektedir. Dolayısıyla, kronolojik bakımdan şiirden daha önce olsa da, onun kurmaca külliyatındaki niceliksel öncelik şiire aittir. Üstelik, o, birkaç yıl içinde yazıp yayımladığı oyunlarının ardından yönünü şiire çevirecek ve o türdeki eserleriyle ün kazanacaktır. Hazırladığımız külliyatın düzenlemesini yaparken tiyatroyu bu gerekçeyle dördüncü cilde bırakmayı tercih ettik.
Külliyatın bu cildinde, ilk kez Latin harfleriyle buluşan bir eser de bulunuyor. “Havada Çarpışan Sesler yahut Sahnesiz Bir Temaşa” başlıklı metin, oldukça kısa hacmine rağmen yazarın beşinci bir piyesi olarak değerlendirilebilir. Şimdiye kadar Recaîzade Ekrem’den söz eden hiçbir çalışmada adı geçmemiş olan piyes, Donanma dergisinin Haziran 1910 tarihli dördüncü sayısında yayımlanmıştır. Yazar, bu minik oyununu, 1910 yılında Osmanlı ordusunun deniz kuvvetlerini güçlendirmek amacıyla açılan maddi yardım kampanyasında toplanan miktarın beklenenin çok altında kalması üzerine kaleme alır. Özellikle varlıklı insanların kampanyaya yeterince katkıda bulunmadığı kanısında olan Recaîzade Ekrem, piyesini bu düşünce üzerine kurar. Vatan sevgisi, lüzumu halinde, sahip olunan bütün kişisel maddi imkânları tereddüt etmeksizin feda etmeyi bile gerektirmektedir. Oyun, bu temel yönüyle sosyoekonomik değerlendirmelere de açıktır.
İzleyen ciltte Üstad’ın hikâyeleri ve romanı; altıncı ciltte çevirileri, makaleleri ve mektupları yer alacak. Külliyatın son cildi, Talim-i Edebiyat’ı barındıracak.

ÖZET Film, bahçede bankta oturmakta olan genç bir adam Francis'in (Friedrich Feher), yanında oturana bir öykü anlatacağını söylemesi ile başlar. Genç adam küçük bir kasabada yaşamakta, yakın arkadaşı Alan'la (Hans Heinrich von Twardowski) birlikte Jane'in (Lil Dagover) sevgisini kazanmaya çalışmaktadır. Bir gün kasabada bir panayır kurulur ve Caligari (Werner Krauss) adında bir adam gösteriler yapmaya başlar. Caligari, Cesare'yi (Conrad Veidt) uyutmakta ve onun seyircilerin sorularını yanıtlamasını sağlamaktadır. Caligari belediyeye gittiğinde bir memur ona kötü davranır ve aynı günde bu memur ölü olarak bulunur. Sonraki gün aynı gösteriyi izleyenler arasında yukarıda sözünü ettiğimiz iki arkadaş da yer alır. Alan Cesare'a daha ne kadar yaşayacağı sorusunu sorar, aldığı yanıt ise "şafağa kadar"dır. Ertesi gün Francis arkadaşının öldürüldüğü haberini alır. Cinayet sahnesi perdeye, duvara düşen gölgeler aracılığı ile yansıtılırken izleyici katilin kim olduğunu tanımlayamaz. Caligari'den kuşkulanan Francis, Jane'in babasını araştırma yapmaya ikna ederek Caligari'nin karavanına götürür. Bu sırada polis, katilin yakalandığı haberini verir ancak olayların faili yakalanan genç adam değildir. Francis yeniden Caligari'yi izlemeye başlar ve bir gece pencereden içeriye baktığında onu, yani bir sandığın içinde yatmakta olan Cesare'ı görür. Ancak o sırada gerçek Cesare elinde bıçağıyla Jane'in odasına girmiştir. Kızın güzelliğinden etkilenen Cesare, Jane'i öldüremez, kızın bayılmasından yararlanarak kızı kaçırır. Ev halkının da Cesare'ın peşine düşmesiyle birlikte bir kovalamaca başlar. Sonunda Cesare yorgunluktan bitkin bir şekilde yere yıkılıp ölür ve Jane kurtulur. Francis ve kovalamacaya katılanlar yeniden Caligari'nin karavanına gittiklerinde yerde yatanın bir kukla olduğunu anlarlar, bu arada Caligari kaçmayı başarır. Caligari'nin peşine yeniden düşen Francis bir akıl hastanesine ulaşır. Buradaki görevlilere Caligari hakkındaki düşüncelerini açıklar, gece de gizlice odasındaki belgeleri inceler. Hastane yöneticisinin notları, onun hastalarını hipnotize ettiğini de ortaya koyduğundan, Caligari yakalanarak üzerine bir deli gömleği giydirilir ve odaya kapatılır. Burada, filmin başındaki mekâna dönülür, kamera bahçedeki insanları teker teker gösterir. Jane ve Cesare akıl hastası, Caligari ise başhekimdir. Onu gören genç adam üzerine saldırır fakat yakalanır ve beyaz bir gömlek giydirilerek aynı odaya kapatılır. O da bir hastadır. Doktor gözlüğünü takarak kameraya doğru bakar, sanki Caligari olmuş gibi yüzünde aynı sinsi ifade vardır. Film içerik özellikleriyle incelendiğinde; dönemin ruh hali, kostüm, oyunculuk, ışık, renk, makyaj, kamera açısı, yüksek kontrastlı gölgeler ve aynalar ön plana çıkmaktadır. Sahneler genellikle stüdyoda çekilmiştir. Dış çekimler yok denecek kadar azdır. Dr. Caligari'nin Muayenehanesi, kara filmin de başlangıcı sayılmaktadır. Dışavurumcu Alman filmlerinin en temel özelliği-sinema araştırmacılarının dediği gibi-Alman halkının bastırılmış duygularıdır. Filmler, dünyaya yabancılaşan insanı, çirkinlikleri, kötülükleri, psikolojik yıkımları, otoriteyi ve baskıyı işlemiştir. Dışavurumcu Alman sineması, psikolojik yıkımın etkisi ile ne yapacaklarını bilmeyen halkın dışa vurduğu duygularının perdeye yansımasıdır. Filmlerde az sayıda karakterle kadercilik, içe kapalılık ve karamsarlık başarıyla anlatılmıştır. Büyük alanlara rağmen detayları minimize etmek, obje hatlarını keskin bir şekilde göstermek, gölgelerden yararlanmak, filmin Dışavurumculuğa yaklaştığı noktalardır. Öte yandan Caligari bir bakıma zalimliğin ve endişenin, düşün ve gerçeğin karışımı, akıma ait bir ruh halini temsil etmektedir.

Öz İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci, Türk tiyatrosunun ilk emektarlarından biri olarak anılır. On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında, değişen Osmanlı kültür ve sosyal hayatının tanığı ve gözlemcisi olarak öne çıkardığı tipleri, sosyal olayları devrin ve kullandığı türün imkânları doğrultusunda zaman zaman gelenekle ilişkilendirerek zaman zaman çeviri ve adaptasyonla zaman zaman da modern tiyatro teknikleriyle kaleme alır. Kadın ve kadının dünyası, kadın erkek ilişkileri, değişen sosyal hayatta kadının kendisine yeni rol arayışları onun eserlerinde yadsınamayacak bir yere sahiptir. Sekizincinin sosyal meselelere dair fikirlerini tiyatro metinlerinde, dergiler için kaleme aldığı yazılarda olduğu gibi hikâyelerinde de görmek mümkündür. Bu çalışmada İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci'nin Latin harflerinin kabulünden önce yayımlanmış dokuz hikâyesi tespit edilerek Latin harflerine aktarımı yapılmış, daha önce Mehmet Rebii Baraz tarafından Latin harflerine aktarılan sekiz hikâyesiyle birlikte kadın teması esas alınarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Türk edebiyatında kadının yerine dikkat çekilmiş, yazarın kısa biyografisi verildikten sonra öncelikli olarak hikâyelerde kadın erkek ilişkileri ve davranış şekilleri alt başlıklar etrafında tasnif edilmiştir. Sonrasında hikâye metinlerinin yayınlanmamış olması sebebiyle hikâyeler kendi içinde özetlenerek değerlendirilmiş, öne çıkan başlıklar çerçevesinde kadın, kadının annelik vasfı ve sosyal rollerinin değişen hayata uyum sürecinde ortaya çıkardığı sorunlar tespit edilerek bunların işlenişi karşılaştırmalar yapılarak değerlendirilmiştir. •

Bu çalışma, Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Konservatuvarı Yayımlarının 1946 yılında Nureddin Sevin tarafından çevrilmiş orijinal metnin özetini içermektedir. Dönem itibariyle kullanılan eski Türkçe kelimeler yeniden düzenlenmiş ve cümleler daha anlaşılır hale getirilmeye çalışılmıştır.

Öz: Türk edebiyatında daha çok şair ve düşünür kimliğiyle tanınan Sezai Karakoç şiirlerinin ve düşünce yazılarının yanı sıra hikâye ve piyesler de yazmıştır. Hem şair ve düşünür kimliğinin ön planda olması hem de hikâye ve piyeslerinin diğer eserlerine göre sayıca azlığı Karakoç’un edebî eserleri üzerine yapılan çalışmaların şiirleri üzerine yoğunlaşmasına sebep olmuştur. Bu makalemizde Sezai Karakoç’un yayımladığı beş piyesi inceleyerek onun tiyatro yazarlığı yönü üzerine yapılan çalışmalara katkı sağlamayı amaçlamaktayız.
Sezai Karakoç, makalemizde üzerinde duracağımız bu beş piyesini kaleme alırken taklit
etme amacı gütmemiş olsa da özel bir hayranlık ve sevgi hissettiği Necip Fazıl Kısakürek’in piyeslerinden etkilenmiştir. Bunda Kısakürek ve Karakoç’un muhafazakâr dünya görüşünü benimsemeleri ile sanata bakış açılarındaki benzerlikler de etkili olmuştur. Karakoç’un piyesleri ile Kısakürek’in piyeslerini bu bağlamda mukayese ederek Karakoç’un piyeslerini yazarken hangi noktalarda Necip Fazıl’dan etkilendiğini somut olarak göstermeye çalışacağız.

Çeviren: Murat Erşen

ARKA KAPAK

Senin bedenine âşığım, Yahya! Bedenin tırpancıların hiç biçmediği bir zambak tarlası kadar beyaz. Bedenin Judaea’nın dağlarında yatan ve vadilere dökülen karlar gibi beyaz. Arap Kraliçesi’nin bahçesindeki güller bile senin bedenin kadar beyaz değildir. Ne Arap Kraliçesi’nin bahçesinin gülleri ne de Arap Kraliçesi’nin baharat bahçesi; ne yaprakların üstünde parlayan gün ışığının ayakları ne de denizin gönlünde yatan ayın yüreği; dünyada senin bedenin kadar beyaz başka hiçbir şey yoktur. Bedenine dokunmama izin ver.”

Oscar Wilde’ın Fransızca yazdığı tek eseri olan Salomé’nin hikâyesinin ana kaynağı elbette İncil’dir. Sonra, Flaubert’in Hérodias’ı, Heine’nin Atta Troll adlı şiiri, Mallarmé’nin Hérodiade’ı ve Huysmans’ın A rebours’unda büyüleyici şekilde tasvir ettiği Gustave Moreau’nun L’Apparition adlı tablosu... Kutsal Kitap içinde anlatılan bir ‘femme fatale’in, ölüm fermanları verdirtecek kadar baştan çıkarıcı, ölüm fermanları isteyecek kadar ihtiraslı bir Doğu prensesinin tehlikeli, günahkâr ve dramatik öyküsüne Wilde’ın kayıtsız kalması imkânsızdır.

Salome, modern tiyatro tekniğinde bir ‘devrim’ yaratmış ve Ionesco, Beckett, Pinter gibi ustaları etkilemiştir. Ayrıca 1905’te Richard Strauss bu metni kendi Salomé operasında kullanmıştır



Sayfa Sayısı: 84

Baskı Yılı: 2014


Dili: Türkçe
Yayınevi: İmge Kitabevi
ISBN: 9789755334585

Bernard-Marie Koltès, çağdaş bir klasik olarak kabul edilen yapıtlarıyla dünyada oyunları en çok sahnelenen ve oyunları birçok dile çevrilen Fransız tiyatro yazarlarındandır.
Bernard Marie Koltes, sanat yaşamına çok genç başladı ve Avrupa'da ünlü yönetmenler tarafından sahnelenen birçok oyun yazdı.

Oyunlarından biri olan "Ormanlardan Hemen Önceki Gece" nin dramaturgi raporu.

Anadolu Üniversitesi  Tiyatro Ana Bilim Dalı Sanatta Yeterlilik Programı Oyunculuk Tarihi dersi için  2018 yılında hazırlanan bu makale Türkiye'de Alternatif Tiyatro Hareketi'nin bir incelemesi olup, son yıllarda büyük bir artış gösteren toplulukların ve tiyatromuzdaki zenginleşmenin hız kesmeden artış gösterebilmesi için öneriler sunar. Alternatif Tiyatro kavramını, dünyadaki ve Türkiye'deki örneklere dayanarak inceler, kavram kargaşalarına değinir ve bu dalda çalışan üç önemli isim Yiğit Sertdemir, Mirza Metin, Cem Uslu ile söyleşilerle, alternatif tiyatronun dünü, bugünü ve yarınına ayna tutar.

Ana dili eğitimi, dil becerilerinin (dinleme, konuşma, okuma ve yazma) eşgüdümüyle gerçekleşmektedir. Eğitim ve öğretim sırasında her dil becerisi, kendi içinde bağımsız olmakla beraber uygulamada bütüncül bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Bu bütüncül yaklaşımı sürekli kılmak ve geliştirmek için farklı kaynaklar kullanılabilmektedir. Bunlardan biri de tiyatro metinleridir. Tiyatro metinleri ve bunun yanında yaratıcı drama yöntemi, dil becerilerinin gelişim sürecinde öğrencilerin ilgilerini çeken ve onları aktif kılan unsurlar olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, dil becerilerinin geliştirilmesinde tiyatro metinlerinin önemine vurgu yapmak amacıyla iki tiyatro metni Türkçe Dersi 2018 Öğretim Programı kazanımları ekseninde ilişkilendirilmiştir. Ayrıca Türkçe ders kitaplarında kullanılan tiyatro metinleri belirlenerek bunların kullanım durumları ile ilgili birtakım yorumlarda bulunulmuştur. Doküman incelemesine dayalı olarak yapılan çalışmada, dil becerilerinin geliştirilmesinde tiyatro türünün önemine ilişkin görüşler ifade edilmiştir.

Eugeno Ionesco tarafından, 1962 yılında yazılan İki Kişilik Hırgür metni, yazarın Kel Şarkıcı, Ders, Sandalyeler, Görev Kurbanları, Önder, Gelinlik Kız, Jacques ya da Boyun Eğme, Yeni Kiracı, Tablo, Gelecek Yumurtalardadır, Alma Doğaçlaması ya da Çobanın Bukalemunu, Dörtlü Oyun ile birlikte ilk dönem oyunlarından biri olarak kabul edilir. Diğer bütün ilk dönem oyunları gibi tek perdelik bir oyun olan İki Kişilik Hırgür'de de birbirinden kopukmuş izlenimi veren replikler vardır, özetlenebilecek bir hikaye yoktur, durumlar ön plandadır, oyun kişileri karakter derinliğine sahip değildir, kuklalara benzerler, ciddi konular trajikomik tonda işlenmiştir, dil oyunları vardır, grotesk tavırlar son derece çarpıcıdır.

Sahne tasarımında gerçekçi anlayış, seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratma hedefi doğrultusunda, sahnede gerçek yaşamı olduğu gibi göstermek gerektiğini ileri sürer ve sahne tasarımındaki tüm unsurlarda gerçeğe benzerliği gözetir. Sahne tasarımında karşı gerçekçi anlayış ise, gerçek yaşamın olduğu gibi yansıtılmasının olanaksız olduğunu; ayrıca sahne üzerindeki unsurlarda gerçeğe benzerliğin seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratmaya hizmet etmeyeceğini; aksine, gerçeklik yanılsamasını tahrip edeceğini savunur. Bu bağlamda, karşı gerçekçi sahne tasarımı, gerçekliğin benzerinin yaratılması yerine, gerçekliğin stilize edilmesi gerektiğini; stilize edilen gerçekliğin, taklit edilen gerçekliğe kıyasla, seyirci üzerinde çok daha güçlü bir gerçeklik yanılsaması yaratılmasını sağlayacağını iddia eder. Bu çalışmada, gerçekçi ve karşı gerçekçi sahne tasarımı anlayışlarının, seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratılmasına hizmet etme bağlamında karşılaştırılması amaçlanmış; bu doğrultuda, birbirine karşıt bu iki anlayış, sahne tasarımında başvurdukları yöntemler ve bu yöntemlerin seyirci üzerinde yarattığı etkiler açısından karşılaştırmalı bir biçimde analiz edilmiş; yapılan analiz sonucunda elde edilen bulguların ışığında, gerçekçi ve karşı gerçekçi sahne tasarımı anlayışlarının, seyirci üzerinde gerçeklik yanılsaması yaratma bağlamında işlevsellikleri değerlendirilmiştir.

This article is going to include the theatrical examination of Richard Schechner's Dionysus in 69. Therefore, the article is going to address the sociocultural process in the formation of Dionysus in 69, discussions of 'nudity' in the conceptual sense, and the theatricality of 'nudity' in Dionysus in 69.