dag

Niet te verwarren met: Daag, daag

Universeel taalgebruik

Woordherkomst en -opbouw

• Samenstelling van “g” (gram) met het voorvoegsel “da” (deca-)

Symbool

dag

1. (natuurkunde), (eenheid) het symbool voor decagram, een massa (gewicht) van 10 gram of 0,01 kilogram

Verwante begrippen

eenheden van massa (gewicht)
yg • zg • ag • fg • pg • ng • μg • mg • cg • dg • g • dag • hg • kg • Mg • Gg • Tg • Pg • Eg • Zg • Yg

Nederlands

Dag en nacht op planeet Aarde

Uitspraak

• Geluid:  dag    (hulp, bestand)
• IPA: / dɑx / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /dɑχ/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /dɑx/

Woordafbreking

• dag

Woordherkomst en -opbouw

• [A] In de betekenis van ‘etmaal, tijd dat het licht is’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

afkomstig van: Middelnederlands: dach Oudnederlands: dag Germaans: *dagaz Indo-Europees: *dʰegʰ- (branden)

Verwant in Germaans: West: Engels: day (Angelsaksisch: dæġ), Duits: Tag, (Oudhoogduits: tag), Fries: dei (Oudfries: dei, di) Noord: Zweeds/Deens/Noors: dag, (Oudnoords: dagr), IJslands/Faeröers: dagur Oost: Gotisch: dags

• [B] uitspraakvariant van dagge, zie verder op die pagina

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dag	dagen
verkleinwoord	dagje daagje	dagjes daagjes

Zelfstandig naamwoord

[A] de dag m

1. (astronomie) de aanwezigheid van elektromagnetische straling op de door de zon bestraalde helft van een planeet, en die vooral effecten als opwarming en verlichting veroorzaakt

   • In de zomer is het al vroeg dag. 

2. (tijdrekening), (eenheid) tijd waarin een hemellichaam volledig om zijn eigen as draait (voor de aarde 24 uur)

   • Neem driemaal per dag deze pillen en u bent zo weer op de been. 

   ▸ Ze ging naar de zonsondergang kijken vanuit het water, maar kwam er niet meer uit door de sterke stroming. Haar lichaam werd pas dagen later gevonden.

3. (tijdrekening) tijd tussen zonsop- en zonsondergang

   • Op bepaalde tijdstippen van de dag is de kans op verbranding groter dan op andere. 
   • Als het vandaag dinsdag 26 juli 2016 is, dan is het morgen woensdag 27 juli, overmorgen is het donderdag 28 juli, gisteren was het maandag 25 juli, eergisteren was het zondag 24 juli, terwijl het aanstaande maandag 1 augustus is  en vorige week donderdag was het 21 juli.

Synoniemen

• [1] licht
• [2] etmaal, omloop, zonnedag

Antoniemen

• [1] duisternis, nacht
• [3] avond, nacht

Hyponiemen

• [3] (intensivering) moorddag

   

's anderendaags aankomstdag aardappeldag abcdag abdicatiedag abstinentiedag academiedag accudag achtdaags achturendag actiedag activiteitendag adv-dag afhaaldag afkoeldag afloopdag afrekeningsdag afscheidsdag alledaags alledag allerheiligendag allerkinderendag allerzielendag anciënniteitsdag anderdaags anderendaags aposteldag aprildag arbeidsdag Asdag atv-dag augustusdag baaidag baaldag badkledingdag balansdag bededag bedenkdag bedrijvendag begindag begrotingsdag behandelingsdag besteldag betaaldag beursdag bevrijdingsdag Bevrijdingsdag bezichtigingsdag bezinningsdag bezoekdag bezorgdag bibliotheekdag biddag biechtdag bijltjesdag bloempjesdag bloesjesdag blokdag boeldag boerderijendag boerendag boetedag bollendag bondsdag Bondsdag boomfeestdag Boomfeestdag boomplantdag Boomplantdag bosdag bouwdag brooddag brugdag bruidsdag bruiloftsdag brusjesdag budgetdag buisjesdag buitendag burgerdag burgerijdag businessdag campagnedag carenzdag carnavalsdag carrièredag clubdag collegedag communiedag compensatiedag competitiedag complimentendag conferentiedag congresdag contactdag coupondag cultuurdag cursusdag dagdag dankdag dansdag decemberdag demodag derdendaags dertiendag devotiedag dienstdag dierendag dikketruiendag dingdag dinsdag (2) discussiedag dodendag doedag doemdag doemsdag doendag dokdag donderdag (2) doopdag doorsneedag draaidag driedaags driekoningendag Drievuldigheidsdag droomdag dubbeldaags duikdag eendaags eensdaags eerdaags eerstdaags eetdag emancipatiedag enkeldaags eurodag examendag expiratiedag familiedag fanclubdag fandag februaridag feestdag (2) festivaldag fietsdag fijne dag filmdag finaledag folkdag follow-updag fruitdag gavagedag gebedsdag gebodsdag geboortedag (2) gedachtenisdag gedenkdag gedichtendag gehaktdag gekkendag geldjesdag Geloftedag geluidsdag geluksdag gerechtsdag gerichtsdag getijdendag gezinsdag gezondheidsdag geërfdendag gloriedag Goede Vrijdag goededag goedendag goeiendag golfdag gouwdag groentedag hachjesdag hamsterdag handelsdag handhavingsdag hartjesdag hedendaags heidag heidedag heiligdag heiligedag heiligendag hellingdag Hemelvaartsdag hengeldag herdenkingsdag Herdenkingsdag herfstdag (3) herhalingsdag Hervormingsdag hittedag hofdag hongerdag hoogdag hoogtijdag hoogtijddag Hubertusdag huwelijksdag ijsdag ijsjesdag inactiviteitdag inactiviteitsdag infodag informatiedag inhaaldag inloopdag inschrijvingsdag inspiratiedag instructiedag introductiedag inzameldag jaardag jakobsdag jammerdag januaridag jongerendag jubeldag jubileumdag juffendag julidag junidag juristendag kabbeldag kaderdag kalenderdag (2) kamerdag kampdag kandeeldag kantoordag kapitteldag katholiekendag kennismakingsdag kerkdag kermisdag kerstdag kick-offdag kijkdag kinderdag kinderendag klapdak klaproosdag kliekjesdag klimdag kloosterdag klusdag knuffeldag koersdag Koninginnedag Koningsdag Koninkrijksdag koopdag koopjesdag koordag koortsdag kraamvrouwendag kroningsdag kruisjesdag kwartdaags kwartierdag laaddag landdag lappendag lawaaidag ledendag lentedag (3) lepradag lesdag levensdag leveringsdag liesjesdag lievevrouwedag ligdag lintjesdag loondag loopdag losdag luizendag maandag (2) maansdag maartdag maildag mandag mannendag margedag mariadag marktdag (3) marsdag meeloopdag meerdaags meetdag meidag meidendag mensdag merkeldag Mesdag metterdag middag midzomerdag milieudag Moederdag molendag Monumentendag moorddag muziekdag naamdag najaarsdag natuurdag nazomerdag negendaags nieuwjaarsdag nieuwsjaarsdag novemberdag octaafdag oefendag oktoberdag onafhankelijkheidsdag Onafhankelijkheidsdag onderdaags onderhandelingsdag ondernemersdag ongeluksdag onheilsdag onnozele-kinderendag onthoudingsdag ontmoetingsdag ontvangdag onweersdag oogstdag oordeelsdag oorlogsdag open dag opendeurdag openingsdag opfrisdag ophaaldag opleidingsdag opnamedag opruimdag opstandingsdag opvangdag oud-leerlingendag oudedag oudejaarsdag ouderdag oudjaarsdag ouwelullendag overdag (1) overdags overkijkdag overlapdag overligdag paaltjesdag paardendag paasdag pannenkoekendag papadag paradedag partijdag parttimedag pechdag pendag persdag personeelsdag piekdag pinksterdag planeetdag pluimveedag politiedag pooldag pootjesdag prachtdag praktijkdag premièredag presentatiedag Prinsjesdag procesdag processiedag proefdag projectdag prokkeldag protestantendag protestdag pyjamadag quatertemperdag racedag rakkerdag rampdag rapportdag receptiedag rechtsdag recorddag regeldag regendag (2) regiodag reisdag (2) relatiedag rentedag repetitiedag rescontredag rijdag rijksdag rijkspartijdag rimpeldag roefeldag rokjesdag roosterdag rotdag rouwdag rustdag (2) sabbatdag Sacramentsdag salarisdag schaapscheerdersdag schaardag schaatsdag scheepsdag scheerdag scheppingsdag schooldag (2) schouwdag schrijfdag schrikkeldag (2) schrobdag Secretaressedag selectiedag seminariedag seniorendag septemberdag showdag sinksendag sinterklaasdag skidag slaapdag slachtdag slotdag sluitingsdag smuldag snipperdag spaardag spaghettidag spamdag speeldag speldag speldjesdag spijbeldag sponsordag sportdag stagedag stakingsdag stamdag startdag startersdag statuutdag stemdag sterfdag sterredag sterrendag (2) stichtingsdag Stille Zaterdag stopdag stranddag studentendag studiedag superdag talentendag taxatiedag te kort dag teambuildingdag teambuildingsdag teerdag teldag termijndag terugkomdag testdag themadag thuisdag tiendaags tienurendag toernooidag toogdag toondag topdag tornooidag trainingdag trainingsdag traktementsdag trefdag trein-tram-busdag trekdag trekkingsdag triomfdag trouwdag truiendag tuindag tussendag twaalfdaags tweedaags uitgaansdag uitgangsdag uitkeringsdag uitzenddag uitzwaaidag vaardag vacatiedag Vaderdag vakantiedag Valentijnsdag valutadag vandaag vastdag vastenavonddag vastendag veertiendaags veertigdaags veggiedag veildag veilingdag velddag verantwoordingsdag verbodsdag vergaderdag verhoordag verhuisdag verjaardag verkiezingsdag verkoopdag verletdag verliesdag verlofdag verlootdag verlovingsdag verpleegdag verrassingsdag verschijndag verschijningsdag vertoondag vertrekdag vervaldag vervolgdag verwendag verzenderkensdag verzenderkesdag Verzenderkesdag verzoendag Verzoendag verzuimdag veteranendag Veteranendag videodag vierdaags vierdag vierdendaags vigiliedag vijfdaags vijfdendaags visdag visitatiedag vlaggetjesdag vleesdag vliegdag vliegtuigspotterdag vlootdag VN-dag voedseldag voetbaldag volgdag voor-den-dag voorbereidingsdag voorjaarsdag voorkeursdag voorleesdag voorlichtingsdag vormingsdag vorstdag vragendag vreugdedag vriendendag vriendinnendag vrijdag (2) vrije dag vrijedag vrijgezellendag vrijwilligersdag vrouwendag (2) vuilnismannendag waardag wachtdag wandeldag Wapenstilstandsdag warmetruiendag wasdag waterdag wedstrijddag weekdaags weekdag (2) weekeindedag weekenddag (2) weerdag welkomstdag Wereldarmoededag werelddag werkdag (2) werkendag werkloosheidsdag wijdingsdag winkeldag winterdag (3) wisseldag woensdag (2) wuifdag zaterdag (2) zeedag zeevrije dag zegedag zeildag zesdaags zevendaags ziekdag ziekendag ziektedag zitdag zittingsdag zomerdag (3) zondag (2) zonnedag zussendag zwartdag zwemdag

Afgeleide begrippen

   

daags daagsanker daagstouw dag des Heren dag des oordeels Dag des Oordeels dag in dag uit Dag van de Arbeid dag-en-nachtbemiddelaar dag-en-nachtevening dag-en-nachtritme dag-en-nachtslot dag-nachtritme dagaanbieding dagaanbod dagactiviteit dagafdekking dagafschrift dagafsluiting dagafstand dagamplitude dagarbeid dagarrangement dagathenea dagatheneum dagattractie dagbaken dagbalans dagbasis dagbedrag dagbehandeling dagbesteding dagbetrekking dagbeugel dagbeurt dagbeweging dagbewustzijn dagblad (2) dagblind dagbloem dagboeg dagboei dagboek (2) dagboekanier dagboog dagboot dagbouw dagbroer dagbudget dagburgemeester dagcafé dagcentrum dagchirurgie dagcijfer dagcirkel dagcrème dagcursus dagcurve dagdag dagdagelijks dagdeel dagdetentie dagdief dagdienst dagdienstbode dagdier dagdieven dagdosering dagdosis dagdromen (1) dagdromer dagdroom dage dagelijks (2) dagenlang dageraad dagetappe dagexcursie dagforfait daggast daggebed daggekko daggekko's daggeld daggeldlening daggemiddeld daggemiddelde daggesternte daggetij daggetijde daggids daggrafiek daggymnasia daggymnasium daghandel daghandelaar daghandelen dagheilige daghit daghospitaal daghulp daghuur dagijzer dagindeling daginvulling dagjager dagkaart dagkaas dagkalender dagkamer dagkant dagkapel dagkilometer dagklapper dagklassement dagkleding dagkliniek dagkoekoeksbloem dagkoers dagkrant dagleerling daglelie daglelies daglengte (3) dagleven daglicentie daglicht (1) daglichtfilm (1) daglijst dagloon (2) dagloonster dagloterij daglycea daglyceum dagmaat dagmarkt dagmars Dagmars dagmat dagmeisje dagmenu dagmerk dagmigratie dagmis dagmoeder dagmorgen dagnaam dagnummer dagofficie dagomwenteling dagomzet dagonderwijs dagontvangst dagoog dagopbrengst dagopener dagopening dagopleiding dagopname dagopvang dagorde dagorder dagoverwinning dagparkeerder dagparkeren dagpas dagpatroon dagpauw dagpauwoog dagperiode dagplanning dagploeg dagportier dagprestatie dagprijs dagproductie dagprogramma dagprogrammering dagrand dagrantsoen dagrapport dagrecord dagrecreant dagrecreatie dagregen dagregister dagreiger dagreis dagrekenaar dagrente dagretour dagrijlicht dagrit dagritme dagronde dagrooster dagsafari dagschaar dagscheer dagschema dagscholier dagschommeling dagschone dagschool dagschoot dagschot dagschotel (2) dagschreef dagschuw dagsein dagsituatie dagslaper dagsleeploon dagslot dagsluiter dagsluiting dagsoep dagstaat dagstalling dagstand dagstempel dagstempelen dagstrand dagstrip dagstructuur dagstudent dagstuk dagsucces dagtaak dagtafel dagtank dagtarief dagtekenen dagtekst dagtelevisie dagteller dagtemperatuur dagtenue dagtherapie dagticket dagtijd dagtocht dagtoerisme dagtoerist dagtoon dagtoorts dagtotaal dagtrip dagtyperen daguil daguitstap daguur dagvaarden dagvaart dagvenster dagverblijf dagverbruik dagverdeling dagvergoeding dagverhaal dagverlichting dagverloop dagverpleging dagvers dagverslag dagverzorging dagvlak dagvlieg dagvlinder dagvlinders dagvloed dagvlucht dagvogel dagvoorraad dagvoorzitter dagvorstin dagvracht dagvullend dagvulling dagwaak dagwaarde dagwacht dagwand dagwandeling dagwerk dagwerker dagwerkster dagwijdte dagwijzer dagwind dagwinde dagwinkel dagwinnaar dagwinst dagwissel dagworden dagzaak dagzaal dagzege dagzegel dagzeiler dagziekenhuis dagziende dagzij dagzijde dagzintuig dagzoom dagzorg dagzuster eendagsbestuur eendagsbloem eendagschirurg eendagscongres eendagsgroei eendagskuiken eendagstocht eendagstoerisme eendagstoerist eendagsvlieg eendagsvlinder eendagswedstrijd eerstedagenvelop gestreepte daggekko halvedagopvang kortedagplant Lacepedes daggekko oudedagspensioen oudedagsreserve oudedagsvoorziening oudedagvoorziening standing daggekko vijfdagenweek zevendagenkenteken

Opmerkingen

• daags (genitief van dag):
  • [1] des daags
  • [2] tweemaal daags, 's anderendaags
• dage (datief van dag):
  • [2] heden ten dage

Verwante begrippen

• [1] zonlicht, zonnestraal, zonnestraling, zonnewarmte
• [2] datum, kalender, middag, noen, middernacht
• [3] aurora, avond, dageraad, middag, morgen, morgenstond, nacht, namiddag, noen, voormiddag, zomertijd, zonsondergang, zonsopgang

eenheden van tijd in het Nederlands (nld)
yoctoseconde • zeptoseconde • attoseconde • femtoseconde • picoseconde • nanoseconde • microseconde • milliseconde • centiseconde • deciseconde • seconde • decaseconde • hectoseconde • kiloseconde • megaseconde • gigaseconde • teraseconde • petaseconde • exaseconde • zettaseconde • yottaseconde
seconde • minuut • kwartier • uur • dag / etmaal / nychthemeron • week • decade • maand / maanmaand • kwartaal / trimester / jaargetijde / seizoen • tertaal • semester • jaar / annum • lustrum • decennium • generatie • eeuw / hectoannum • millennium / kiloannum • mega-annum • giga-annum

dag	maandag maandags 's maandags	dinsdag dinsdags 's dinsdags	woensdag woensdags 's woensdags	donderdag donderdags 's donderdags	vrijdag vrijdags 's vrijdags	zaterdag zaterdags 's zaterdags	zondag zondags 's zondags
ochtend morgen 's ochtends 's morgens	maandagochtend maandagmorgen maandagsochtends maandagsmorgens	dinsdagochtend dinsdagmorgen dinsdagsochtends dinsdagsmorgens	woensdagochtend woensdagmorgen woensdagsochtends woensdagsmorgens	donderdagochtend donderdagmorgen donderdagsochtends donderdagsmorgens	vrijdagochtend vrijdagmorgen vrijdagsochtends vrijdagsmorgens	zaterdagochtend zaterdagmorgen zaterdagsochtends zaterdagsmorgens	zondagochtend zondagmorgen zondagsochtends zondagsmorgens
middag voormiddag namiddag 's middags	maandagmiddag maandagvoormiddag maandagnamiddag maandagsmiddags	dinsdagmiddag dinsdagvoormiddag dinsdagnamiddag dinsdagsmiddags	woensdagmiddag woensdagvoormiddag woensdagnamiddag woensdagsmiddags	donderdagmiddag donderdagvoormiddag donderdagnamiddag donderdagsmiddags	vrijdagmiddag vrijdagvoormiddag vrijdagnamiddag vrijdagsmiddags	zaterdagmiddag zaterdagvoormiddag zaterdagnamiddag zaterdagsmiddags	zondagmiddag zondagvoormiddag zondagnamiddag zondagsmiddags
avond 's avonds	maandagavond maandagsavonds	dinsdagavond dinsdagsavonds	woensdagavond woensdagsavonds	donderdagavond donderdagsavonds	vrijdagavond vrijdagsavonds	zaterdagavond zaterdagsavonds	zondagavond zondagsavonds
nacht 's nachts	maandagnacht maandagsnachts	dinsdagnacht dinsdagsnachts	woensdagnacht woensdagsnachts	donderdagnacht donderdagsnachts	vrijdagnacht vrijdagsnachts	zaterdagnacht zaterdagsnachts	zondagnacht zondagsnachts

Meroniemen

• uur, kwartier, minuut, seconde

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] fijne dag
• [3]: Op de dag

overdag

• [1]: Het is kort dag

Er is haast bij

• [1]: Aan de dag brengen

Bekendmaken

• [1]: Goed voor de dag komen

Een goede indruk maken

• [1]: Voor de dag komen

Opduiken

• [1]: Pluk de dag

Profiteer van gunstige uren/tijden

• [2]: Vandaag de dag

Tegenwoordig, in de huidige tijd

• [2]: De oude dag

De tijd dat men op hoge leeftijd is

• [2]: Heden ten dage

Tegenwoordig, in de huidige tijd

• [2]: Betere dagen gekend hebben

In een slechtere staat dan voorheen zijn

• [2]: Dag en nacht

Onafgebroken, voortdurend

• [2]: Dag in, dag uit

Onafgebroken, voortdurend

• [2]: Elke dag maar weer

Elke dag hetzelfde

• [2]: Een dezer dagen

Tegenwoordig, gisteren of morgen

• [2]: Om de andere dag

Telkens twee dagen later, met tussenpozen van steeds twee dagen

• [2]: Voor dag en dauw

Zeer vroeg in de morgen

• [2]: Met drie dagen verlengd

Drie (kalender-)dagen erbij

• [2]: Juliaanse dag

In de astronomie gebruikte doortellende dagnummmering (nieuwe dag begint op de middag)

• [3]: De langste dag

De dag met de meeste uren licht (zonnewende 21 juni )

• [3]: Het aanbreken van de dag

Het opkomen van de zon, het licht worden

• [3]: Het krieken van de dag

Het opkomen van de zon, het licht worden

• [3]: Op klaarlichte dag

Overdag wanneer het licht is

• [1]: Van de ene op de andere dag

Heel plotseling

• Aken en Keulen zijn niet op één dag gebouwd.

Voor een uitgebreide klus heb je meer tijd nodig

• Als Pasen en Pinksteren op één dag vallen

Gezegd over iets waarvan vaststaat dat het nooit zal gebeuren

• Een gat in de dag slapen

Erg lang uitslapen

• Elke dag een draadje is een hemdsmouw in een jaar.

Als je iedere dag een beetje doet, komt een groot en zwaar karwei uiteindelijk toch af

• Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad.

Men moet zich niet onnodig zorgen maken over de toekomst

• Men moet de dag niet prijzen voor het avond is.

Pas als al het nodige gedaan is, kun je zeggen of het goed ging

• Sinds jaar en dag (zijn)

Al heel lang

• Voor dag en dauw (zijn)

Heel vroeg

• Werken zolang het dag is

Werken zo lang iemand kan

Opmerkingen

• Alleen de tijdsaanduidingen op -r blijven na een bepaald telwoord in het enkelvoud: drie uur, drie jaar; maar: drie dagen, drie weken, drie maanden.

Vertalingen

    1. tijd waarin een hemellichaam volledig om zijn as draait   

Afrikaans: dag (af) Albanees: ditë (sq) Atayal: qlian (sq) Bretons: deiz (br), devezh (br) Cebuano: adlaw Chamorro: dia (ch) Chuukees: ráán Duits: Tag (de) m Egyptisch: rˁ m Engels: day (en) Esperanto: tago (eo) Fijiaans: siga (fj) Fins: päivä (fi) Frans: jour (fr), journée (fr) Fries: dei (fy) g Gotisch: 𐌳𐌰𐌲𐍃 (got) (dags) Oudgrieks: ημέρα (hemera) v Grieks: μέρα (el) (mera) v Hawaïaans: lā Hongaars: nap (hu) Ido: dio (io) Indonesisch: hari (id) Italiaans: giorno (it) m, giornata (it) v Javaans: dina (jv) Koerdisch: roj (ku) v Latijn: dies (la) Lets: diena (lv) Litouws: dienà (lt) Maori: ao (mr), raa (mr) Marshallees: raan Middelnederduits: dach, dag

Nauruaans: ibum (na) Niueaans: aho Nedersaksisch: Dach (nds), dag (nds), Dag (nds), Dāg (nds), Dagg (nds) Noors: dag (no) m, døgn (no) o Nynorsk: dag (nn) m, døgn (nn) o Oekraïens: день (uk) Oppersorbisch: dźeń (hsb) Oudnederlands: dag Oudsaksisch: dag (osx) Palauaans: sils Perzisch: روز (fa) Pohnpeiaans: rahn Pools: dzień (pl) m Roemeens: zi (ro) v Samoaans: aso (sm) Sloveens: dan (sl) m Spaans: día (es) m Servisch: dan (sr) Rarotongaans: ao Tagalog: áraw (tl) Taroko: kushun Tokelauaans: aso Tuvaluaans: ao, aho Tsjechisch: den (cs) monbezield Oedmoerts: нунал Vietnamees: ngày (vi) Waals: djoû (wa) West-Vlaams: dag (vls) Yapees: raraan Zeeuws: dag (zea) Zweeds: dag (sv) g

    2. tijd tussen zonsop- en zonsondergang   

Afrikaans: dag (af) Duits: Tag (de) m Engels: day (en) Koerdisch: roj (ku) v Italiaans: giorno (it) m, giornata (it) v Nedersaksisch: dag (nds)

Noors: dag (no) m Nynorsk: dag (nn) m Pools: dzień (pl) m Roemeens: zi (ro) v Tsjechisch: den (cs) monbezield Zweeds: dag (sv) g

Tussenwerpsel

[A] dag

1. ontmoetingsgroet

   • Dag. Ik ben Jan. 

2. afscheidsgroet

   • Ik moet gaan. Dag. 

Synoniemen

• [1]: hoi, hallo
• [2]: doei

Verwante begrippen

• [1]: goedendag

Uitdrukkingen en gezegden

• zeg maar dag met je handje

vergeet het maar

Vertalingen

    1. ontmoetingsgroet   

Afrikaans: dag (af) Duits: Tag (de) Engels: hi (en) Frans: salut (fr) Hongaars: szia (hu), sziasztok (hu)

Italiaans: ciao (it) Pools: cześć (pl), hej (pl) Roemeens: salut (ro) Spaans: hola (es) Zweeds: hej (sv)

    2. afscheidsgroet   

Afrikaans: dag (af) Duits: tschüss (de) Engels: bye (en) Frans: salut (fr) Hongaars: szia (hu), sziasztok (hu)

Italiaans: ciao (it) Pools: cześć (pl), pa (pl) Roemeens: pa (ro) Spaans: adiós (es) Zweeds: hej då (sv) Waals: disca (wa)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dag	daggen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

[B] de dag v / m

1. touw
2. dolk, voegijzer

Synoniemen

• [2]  dagge zn  (uitspraakvariant)

Werkwoord

vervoeging van
daggen

[B] dag

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van daggen
   

   • Ik dag. 

2. gebiedende wijs van daggen
   

   • Dag! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van daggen
   

   • Dag je? 

Gangbaarheid

• Het woord dag staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dag" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dag	dae

Woordafbreking

• dag

Zelfstandig naamwoord

dag

1. (tijdrekening), (eenheid) dag (24 uur)
2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)

Tussenwerpsel

dag

1. dag (ontmoetingsgroet)
2. dag (afscheidsgroet)

Angelsaksisch

Uitspraak

• IPA: /dɑːɡ/, /dɑːɣ/

Woordafbreking

• dag

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *daigaz

Zelfstandig naamwoord

dag

1. deeg

Schrijfwijzen

daag dāg dah

dāh doh dōh

Deens

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / ˈdæˀ /

Woordafbreking

• dag

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoordse woord dagr

Naar frequentie	127

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	dag	dagen	dage	dagene
genitief	dags	dagens	dages	dagenes

Zelfstandig naamwoord

dag, g

1. (tijdrekening), (eenheid) dag (24 uur)
2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

• dag in:
  Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
  Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Gotisch

Zelfstandig naamwoord

dag

1. accusatief van dags

Schrijfwijzen

• 𐌳𐌰𐌲

IJslands

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• dag

Naar frequentie	145

Zelfstandig naamwoord

dag

1. accusatief onbepaald mannelijk enkelvoud van dagur

Middelnederduits

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudsaksische dag

Zelfstandig naamwoord

dag

1. (tijdrekening)(eenheid) dag

Schrijfwijzen

• dach

Nedersaksisch

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dag	dagen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

dag

1. (tijdrekening)(eenheid) dag

Schrijfwijzen

• Dach
• Dag
• Dāg
• Dagg

Afgeleide begrippen

• festivaldag

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / dɑːg /

Woordafbreking

• dag

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoordse zelfstandige naamwoord dagr

Naar frequentie	125

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	dag	dagen	dager	dagene
genitief	dags	dagens	dagers	dagenes

Zelfstandig naamwoord

dag, m

1. (tijdrekening), (eenheid) dag (24 uur)

   «Året har 365 dager.»

   Het jaar heeft 365 dagen.

2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)

   «Det er en fin dag.»

   Het is een mooie dag.

Hyperoniemen

• [1]: måned
• [1]: år

Afgeleide begrippen

[2]: aksjonsdag [2]: aktivitetsdag [2]: ankomstdag

[2]: annendag [2]: ansettelsesdag

[2]: arbeidsdag [2]: vinterdag

Verwante begrippen

[1]: mandag [1]: tirsdag [1]: onsdag

[1]: torsdag [1]: fredag [1]: lørdag

[1]: søndag [1]: døgn

Uitdrukkingen en gezegden

• [2]: dag og natt

dag en nacht

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / dɑːg /

Woordafbreking

• dag

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoordse zelfstandige naamwoord dagr

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	dag	dagen	dagar	dagane
genitief	dags	dagens	dagars	daganes

Zelfstandig naamwoord

dag, m

1. (tijdrekening), (eenheid) dag (24 uur)
2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)

   «Hektisk dag på glattisen: - Eg har ikkje hatt tid til å ete i heile dag!»

   Een jachtige dag met ijzel: - Ik heb de hele dag geen tijd gehad om te eten!

Hyperoniemen

• [1]: månad
• [1]: år

Afgeleide begrippen

• [2]: arbeidsdag
• [2]: vinterdag

Verwante begrippen

[1]: måndag [1]: tysdag [1]: onsdag

[1]: torsdag [1]: fredag [1]: laurdag

[1]: sundag [1]: døgn

Uitdrukkingen en gezegden

• [2]: dag og natt

dag en nacht

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Oudnederlands

	enkelvoud	meervoud
nominatief	dag	daga
genitief	dages	dago
datief	dage	dagon
accusatief	dag	daga

Zelfstandig naamwoord

dag m

1. (tijdrekening), (eenheid) dag

   «Tradun mi fiunda mine allan dag.»

   Mijn vijanden vertrapten mij alle dagen.

Overerving en ontlening

• Limburgs: daag
• Nederlands: dag

Zelfstandig naamwoord

dag

1. accusatief mannelijk meervoud van dag

Oudsaksisch

Uitspraak

• IPA: /daɣ/

Woordafbreking

• dag

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *dagaz

Zelfstandig naamwoord

dag

1. (tijdrekening)(eenheid) dag

Sallands

Zelfstandig naamwoord

dag

1. (tijdrekening)(eenheid) dag

Turkmeens

Zelfstandig naamwoord

dag

1. berg

Veluws

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dag	dagen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

dag

1. (tijdrekening)(eenheid) dag

West-Vlaams

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dag	doagn
verkleinwoord

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelnederlandse dach

Zelfstandig naamwoord

dag

1. (tijdrekening)(eenheid) dag

Zeeuws

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dag	daegen / daogen
verkleinwoord

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelnederlandse dach

Zelfstandig naamwoord

dag

1. (tijdrekening)(eenheid) dag

Zweeds

Uitspraak

• Geluid:  dag    (hulp, bestand)
• IPA: / da:g /

Woordafbreking

• dag

dags	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	dag	dagen	dagar	dagarna
genitief	dags	dagens	dagars	dagarnas

Zelfstandig naamwoord

dag, g

1. (tijdrekening), (eenheid) dag
2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.