çocuk Hakları

A Review on 'Child Victims' in News and Digital Media Images and data of child victims are widely reported in the news for the purpose of informing the public. The fact that the child who has been sexually abused or in need of protection is constantly in the public eye violates the right to protection and improvement of child's physical and moral existence. Especially considering the power of the digital media on 'dissemination' and 'storage' of information and news, the issue of the protection of child victims becomes even more significant. Undoubtedly, interactive shares on social networks or direct disclosure of information by search engines are most impactful upon that. Here in this review, current news coverage of child victims and legal issues that may arise from the said coverage have been discussed.

Öz. Yıllar içinde iç göçün metropoller ekseninde artması, göç edenler tarafından belirli sosyal sorunlara yer açmaktadır. Özellikle göç eden çocukların, suça sürüklenmesindeki oranın önemli bir yerde durması çocuğun içerisinde bulunduğu çevreden etkilendiğinin bir göstergesidir. Sosyal uyumsuzluk, toplumsal değişim, olumsuz çevresel faktörler ve sosyal adaletsizlik sorunlarını ele alarak göç ile gelen çocukların karşılaştıkları olumsuzluklar üzerinde durulmuştur. Çalışma kapsamında, en fazla göç alan Antalya, İstanbul, Diyarbakır ve Adana metropollerinde suça sürüklenen çocuklar ile yapılmış araştırmalar ele alınarak, göç ve suç bağlamında bir betimleme yapılmıştır. Bu amaçla bu şehirlerde yapılmış göç ve çocuk suçluluğunu ele alan çalışmaların verileri çeşitli değişkenler bağlamında ele alınmıştır. Çalışma kapsamında ortaya çıkan en önemli veri; göç eden çocukların suça sürüklenme konusunda risk altında olduğu çıkarsamasıdır. Ortaya çıkan bulgular minvalinde ise, sosyal hizmetin bütüncül bakış açısı ile öneriler sunularak, göç sonrası çocukların suça sürüklenme ihtimalini azaltmak, sosyal entegrasyonlarını sağlamak ve var olan hizmet modellerini geliştirmek amacıyla öneriler sunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Göç, suçluluk, sosyal hizmet, suça sürüklenen çocuklar, kriminoloji Abstract. Over the years, the increase of internal migration in the direction of metropolitan areas has given rise to certain social problems by migrants. Especially the rate of migratory children being juvenile delinquency is a important sign that is influenced by the surrounding area of the children. Social dissonance, social change, negative environmental factors and social injustice have been addressed, and the negativities faced by immigrant children have been emphasized. Within the scope of the study, the researches carried out with the children who have been successfully taken in the metropolises of Antalya, Istanbul, Diyarbakır and Adana which have the highest number of immigrants have been taken into consideration and a description has been presented. For this purpose, the data on migration and juvenile delinquency in these cities have been examined in the context of various variables. The most important data emerging from the study is that migrant children are at risk of deviancy and criminality. In the resulting findings, proposals were presented to provide a holistic view of social work, to reduce the likelihood of suicide by children after migration, to provide social integration and to improve existing service models. The most important data emerging from the study are; the high probability of being juvenile delinquency for immigrant children.

Öz Çocukların doğrudan kendilerini ilgilendiren çocuk haklarına dair farkındalık kazanmaları gerekmektedir. Çocuklarda hak farkındalığının sağlanmasında ilk adım, çocuk hakları eğitimidir. Böylece "çocuk hakları kültürü" oluşturmasına yönelik bütünsel bir yaklaşım geliştirilebilir. Toplum bilimleri (Gesellschaftswissenschaften) dersi Almanya'da çocuk hakları eğitiminin verildiği derslerdendir. Toplu öğretim dersi olan toplum bilimleri, ülkemizdeki sosyal bilgiler dersine benzer yaklaşımla oluşturulmuştur ve Almanya'nın Berlin eyaletinde ilköğretimde (Grundschule) blok sınıflar olan 5/6. sınıflarda okutulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, toplum bilimleri dersinde çocuk hakları eğitimine dair temel yaklaşımın özelliklerini ortaya koymaktır. Bu bağlamda çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini Berlin'de toplum bilimleri dersinde okutulan Projekt G ismini taşıyan ders kitabı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı durum çalışmasına uygun olarak doküman incelemesidir. Verilerin analizinde ise betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, toplum bilimleri ders kitabının Çocuk dünyaları-mükemmel dünyalar? konu alanında çocuk hakları eğitimi, tarihsel ve tematik bağlamlarda ele alınmış, eğitim hakkı temel kategoriyi oluşturmuş ve gerek sunuş yoluyla, kaynaklar aracılığıyla, örnek olay aracılığıyla sunulan metinleriyle, gerekse çeşitli ve öğrencilerin fikir inşa etmelerinde yardımcı olacak görselleriyle yapılandırmacı öğrenme yaklaşıma uygun şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca çocuk haklarının ilkesel olarak öğretiminin yanı sıra hak ihlallerine dikkat çekilmiş ve bu bağlamda dezavantajlı çocuklar temelinde bir çerçeve çizilmiştir.

"Çocuklar insanların üçte birini oluşturuyor. Çocukluk

dönemi ise insan hayatının üçte birine denk geliyor. Öyleyse,

Çocuklara yeryüzündeki bütün zenginliklerin üçte

birini vermeliyiz. Bu, bir lütuf değil, onların hakkıdır.”

Korzcak-1941

Yeryüzünün üçte birini veremedik.

Hiç değilse bu çalışma onların olsun…

AMAÇ
Bu çalışmanın amacı KKTC’de okul öncesi ve ilkokullarda görev yapan öğretmenlere yönelik
olarak düzenlenen ‘Çocuk Hakları ve Hak İhlalleri Eğitimi’nin, öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda
değerlendirilmesidir.
GEREÇ VE YÖNTEM
Bu araştırma nitel araştırma türlerinden biri olan eylem araştırması olarak gerçekleştirilen bir
çalışmadır. Çalışma grubu Çocuk Hakları ve İhlallerine ilişkin eğitim talebinde bulunan gönüllü 18 öğretmenden
oluşmaktadır. Veriler bireysel olarak her öğretmen tarafından doldurulan Eğitim Değerlendirme Formu ve odak
grup görüşme tekniği kullanılarak elde edilmiştir ve içerik analizi ile analiz edilmiştir.
BULGULAR
18 öğretmenin 13’ü (%72.2) eğitime katılma amacını Çocuk Hakları ile ilgili bilgi ve farkındalığını
artırmak, 5’i (%27.8) ise çocuklara haklarını öğretmek olarak açıklamaktadır. 15 öğretmen (%83.3) eğitimde
kazandıkları ‘en önemli’ bilgiyi kendi uygulamalarını değerlendirmelerini sağlayan bilgiler olarak tanımlamıştır.
10 öğretmen (%55.5) eğitimde öğrendikleri bilgileri çocuklara aktarmak için kullanmayı amaçladıklarını
belirtmektedir. 9 öğretmen (%50) eğitimden sonra çocuklara bağırmaktan kaçındığını belirtirken, 10 öğretmen
(%55.5) bu konuların hizmet içi eğitim programına alınması için çalışma yapılması gerektiği şeklinde yanıt
vermiştir.
SONUÇ
Eğitime katılan öğretmenlerin eğitim sonucunda, Çocuk Hakları ve Hak İhlalleri ile ilgili bilgi
edinerek bu eğitim aracılığı ile eğitim ortamlarında kendileri tarafından hak ihlali içeren davranışlar ile ilgili
farkındalık geliştirdikleri sonucuna ulaşılmaktadır. Ayrıca öğretmenler okul ortamlarında Çocuk Koruma
Politikaları’nın eksikliğini fark etmişler ve eğitim sürecinde edindikleri bilgileri hakların öznesi konumundaki
çocuklara öğretmeye istekli olduklarını fakat bu konudaki eğitim ihtiyaçlarının devam ettiğini belirtmişlerdir.
Anahtar kelimeler: Çocuk Hakları Eğitimi, Öğretmen Eğitimi, Nitel Araştırma

Bu araştırma, Türkiye Felsefe Kurumu Derneği (TFK) tarafından Avrupa Birliği finansmanı ile gerçekleştirilen “Sosyal Hizmetlerde Yolsuzluk ve Diğer Etik Sorunları Aşmada ve Önlemede Bir Yol Olarak Etik Kapasite Geliştirme Projesi” kapsamında yapılmıştır. Projenin ortağı Sosyal Hizmet Uzmanları Derneğidir (SHUDER). Çocuk İhmali ve İstismarını Önleme Derneği, Hayat Sende Gençlik Akademisi Derneği, Kadın Çalışmaları Derneği, Kuçuradi Felsefe ve İnsan Hakları Vakfı, Maltepe Üniversitesi İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Toplumsal Etik Derneği ve Türkiye Biyoetik Derneği ise projeye iştirakçi olarak katılmıştır. Proje kapsamında “sosyal hizmetler alanında, hizmet alırken ve hizmeti sunarken ortaya çıkan etik sorunların görünür olmasına ve nihaî olarak azalmasına katkı sunmak” amaçlanmaktadır. Bu çerçevede Proje, alan araştırması, sosyal hizmet uzmanlarına yönelik eğitim programı ve sosyal hizmet mesleği etik kodunun yeniden yazılması olarak üç aşamadan oluşmaktadır…

Bu rapor, “Sosyal Hizmetlerde Yanlış Uygulamalar, Etik İhlaller ve Sorunlara İlişkin Bir Araştırma” başlığını taşıyan araştırmanın sonuçlarını içermektedir. Araştırma ekibi, isimleri aşağıda yazılı akademisyen ve sosyal hizmet uzmanlarından oluşmaktadır:
• Prof. Dr. Yüksel Baykara Acar, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü
• Prof. Dr. Hakan Acar, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü
• Doç. Dr. Arzu İçağasıoğlu Çoban, Başkent Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü
• Doç. Dr. Gonca Polat, Ankara Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü
• Yard. Doç. Dr. Neşe Şahin Taşğın, Maltepe Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü, SHUDER İstanbul Şubesi Başkanı
• Yard. Doç. Dr. Hale Meriç Karabekir, Maltepe Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü
• Emrah Kırımsoy, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Doktora Öğrencisi
• Mansur Seyitoğlu, Sosyal Hizmet Uzmanı, İnsan Hakları Bilim Uzmanı, SHUDER İstanbul Şubesi
• Derya Bayrı Mengilli, Felsefeci, Sosyal Hizmet Bilim Uzmanı.

Araştırma, Türkiye’de sosyal hizmetler alanında yolsuzluk, etik ihlâl ve sorunları ele alan, bugüne kadar yapılmış en kapsamlı çalışmadır. Araştırma kapsamında, farklı alanlarda çalışan sosyal hizmet uzmanları, hizmet alanları temsil eden sivil toplum örgütleri ve anahtar kişilerle gerçekleştirilen derinlemesine görüşmelerde, oldukça zengin veri elde edilmiştir. Bu kapsamlı verilerin sistematik hale getirilmesi ve araştırma amaçları çerçevesinde analiz edilmesi oldukça zorlu bir süreç olmuştur. Araştırma verilerinin tamamını rapora aktarmak için azami çaba harcanmıştır. Bu sınırlılık çerçevesinde, elde ettiğimiz veriler, görüşülen kişilerin değerli katkıları, özünü kaybetmeden, bütünlüklü ve mümkün olduğunca kısa bir şekilde aktarılmaya çalışılmıştır. Elimizden geldiğince, hizmet alanlar ve hizmet verenler tarafından “inşa edilen gerçekliği” anlamaya ve anlatmaya çalıştık. Bu konudaki sınırlılığımız, araştırmacıların karşı karşıya kaldıkları temel sınırlılıklardan biri olarak da görülebilir.
Araştırma boyunca “dinleyiciler” olarak bizleri oldukça derinden etkileyen, kimi zaman dehşete kapılmamıza neden olan, öte yandan sosyal hizmet mesleğine ve meslekdaşlarımıza olan inancımızı da perçinleyen pek çok anlatıyla karşılaştık. Araştırmamızda en büyük paya sahip olan katılımcılarımızın her birine, ayırdıkları zaman, paylaştıkları bilgi, deneyim ve sahip oldukları mücadeleci ruh için teşekkür ederiz. Yolsuzluk ve etik ihlâller üzerine konuşmak, etik olanı ve olmayanı tartışmak −belki de günümüzde sosyal hizmetler alanında bir savunma mekanizmasını tetiklediğinden− kolay olmamaktadır. Ancak, başlangıç noktası fark etmek ve tartışmaktır. Bu araştırmanın bu kapsamda sadece ilk adım olduğunu düşünüyor ve bu alandaki sorunların çözümü için bir kıvılcım yaratmasını ümit ediyoruz.

2019 yılının Şubat ve 2020 yılının Nisan ayları arasında gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda hazırlanan;
• Konya İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği Tarihsel Süreci,
• Konya İlinde Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile İlgili Aktörler ve Aktörler Arası İlişki Ağı,
• Konya İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri Geçici Çadır Yerleşim Yerleri Mevcut Durum Haritası ve Raporu,
• Konya İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile Mücadele Uygulama Programı,
bölümlerinden oluşan Konya İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği Mevcut Durum Raporu ve Uygulama Programı’nın nihai hedefi, 2021-2024 yılları arasında belirli sürelerde Eskişehir ilinde konaklayacak olan mevsimlik gezici tarım işçisi haneler ve bu hanelerdeki çocukların iyi olma halini sağlamak için eğitim, sağlık, çocuk koruma hizmetlerinin sunumunu arttırma ve çocukların yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve
risklerin bertaraf edilmesine katkıda bulunmaktır.

Bu çalışma, insan hakları, çocuk hakları ve insan hakları eğitimine ilişkin İngilizce konuşulan akademik dünyada yaygın kabul gören perspektiflerin bir derlemesini yaparak, Türkçe alan yazına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, belli bir argüman etrafında bir tartışma yapmaktan ziyade, bir kavramsal ve teorik netleştirme sunulmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde öncelikle insan hakları kavramının ayırt edici özellikleri tanıtılmakta ve insan haklarına yöneltilen bazı eleştirilere yer verilmektedir. Sonraki bölümde, insan hakları eğitiminin gelişimi, kavramsallaştırılması, sınıflandırılması ve güncel problemleri hakkında bilgiler verildikten sonra çocuk haklarının gelişimi ve Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin eğitimsel doğurguları ele alınmaktadır. Bu bölümde, eğitim kurumlarında çocuk hakları ile ilgili durumu değerlendirmek, varsa ihmal ve ihlalleri tespit etmek amacıyla geliştirilmiş bir kontrol listesi sunulmaktadır. Ayrıca çocuk katılımının niteliğini iyileştirmeyi amaçlayan bir modelin tanıtımı yapılarak, çocuk katılımı ile esasen neyin kastedildiği, nelerin katılım sayılıp nelerin katılım sayılamayacağı netliğe kavuşturulmaktadır. Çalışmanın son bölümünde, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi’nin raporlarına yansıyan Türkiye çocuk hakları sorunları ve Türkiye insan hakları eğitimi reformuna dair bir bilgilendirme yapılmaktadır. Ayrıca, insan hakları eğitiminin sosyal gerçeklik ve sosyal değişimle bağını güçlendirme kaygısı güden dönüştürücü insan hakları eğitimi yaklaşımından hareketle, bazı çözümler önerilmektedir. İnsan hakları eğitimi ve çocuk haklarına ilişkin derlenen perspektifler, Türkçe okuyan araştırmacıların bu konularda yapacakları çalışmaların teorik ve kavramsal çerçevesine katkılar sunabilir.

Abstract
This study aims to contribute to Turkish literature by compiling perspectives about human rights, children’s rights and human rights education that have wide recognition in English-spoken academic world. To this end, conceptual and theoretical clarifications are presented rather than holding a discussion around a particular argument. In the first part, the defining features of human rights are introduced, then some criticisms that are
mounted against human rights are outlined. Next section gives information about the development, conceptualization, classification and current problems of human rights education, then moves to present the historical development of children’s rights and educational implications of the Convention on the Rights of the Child. In this part, a checklist which was developed to evaluate educational conditions regarding children’s rights and identify negligence and violations, if there is any, is presented. By introducing a model which aims to improve the quality of children’s participation, what is exactly meant by children’s participation, what can be considered as participation and what cannot be regarded as such are clarified. The final part informs briefly about Turkey’s human rights education reforms and children’s rights issues by drawing on the reports of the United Nations Committee on the Rights of the Child. In addition, some solutions are suggested by relying on transformative human rights education approach which has a concern to strengthen human rights education’s link to social realities and social transformation. Compiled perspectives about human rights education and children’s rights can contribute to the theoretical and conceptual framework of studies to be conducted by Turkish-reading researchers.
Keywords: children’s rights, Convention on the Rights of the Child, human rights, human rights education, United Nations Committee on the Rights of the Child.

Çocuk dergisi… Belki de hepimizin çocukluğunda gördüğünde ya da haberdar olduğunda sahip olmak istediği yegane üründen biridir. Bu ürünü çocukların sahip olmayı isteme nedenlerinin başında hedef kitlesinin ilgi alanına girmeyi başarması bir diğer ifade ile çocukları cezbetmesi gelir. Acaba çocuk dergilerinde çocuğun ilgi alanına giren şey nedir? İlgi çekici görseller, fantastik kurgular, hayvanlar, bilinmez ülkeler, ilkler, keşifler, icatlar vb. mi? Acaba çocuk dergilerinin savunduğu ilkeler nelerdir? Çocuk dergileri hangi mesajları iletmektedir? Çocuk dergilerinin barındırdığı değerler nedir? Şüphesiz bu ve benzeri sorular çocuk dergileri aracılığı ile inşa edilen çocukluk anlayışlarını belirlemede cevaplanması gereken sorulardır. Çocukluk anlayışı toplumsal değişmeden bağımsız olarak düşünülemez ve çocuk yaşantısı ile çocuktan beklenilenler bu anlayışın bir parçasını oluşturur. Çocuk dergileri sundukları farklı ve zengin içerikleriyle çocukluk anlayışını yansıtan en önemli birincil kaynaklardandır. Dolayısıyla çocuk dergileri aracılığıyla kurgulanan çocukluk algısının tarihsel süreçte geçirdiği aşamalar günümüzdeki uygulamaların değerlendirilmesi açısından önemlidir.

Türk çocuk dergiciliğinin başlangıç dönemi olan Tanzimat Dönemi ile birlikte Avrupa’daki örneklerinden hareketle oluşmaya başlayan çocuklara yönelik süreli yayınların felsefesi, içeriği ve temaları, Mutlakıyet ve Meşrutiyet Döneminde gelişme dönemine girmiş, Cumhuriyet Döneminde devralınan bu miras, içerik yanında teknolojik ilerlemelerin de katkısıyla biçimsel olarak gelişmiştir. Çocuk dergiciliğinin başlangıç döneminden günümüze kadar eğlendirme ve öğretme işlevi bazı çocuk dergilerinde temel kaygı olmuştur. Ancak bu kaygı Cumhuriyetin ilk yıllarından 1950’lere kadar yayın hayatında olan çocuk dergilerinde baskın bir şekilde görülmektedir. Bu bağlamda da Cumhuriyet neslinin yetişmesinde eğlendirmeye yönelik karikatür, çizgi roman, bilmece, bulmaca gibi eğlenceli içerikler yanında genel kültür bilgileri, bilim, edebiyat, kültür ve sanata dair içerikleri barındıran aynı zamanda da okula yardımcı ders materyali olmayı amaçları arasına alan çocuk dergilerini kültür birikimimizin önemli parçası olarak görebiliriz. 

Bu kitap, Cumhuriyet’in ilk yıllarında özellikle de Harf İnkılabından 1950’ye kadar yayımlanan, çocukların belleklerinde yer edinmiş, Cumhuriyet’in ilk uzun süreli çocuk yayınları olmaları dolayısıyla da eğitim ve kültür tarihimizde iz bırakmış çocuk dergilerindeki çocukluğun inşasının izlerini sürmektedir. Tarihsel bilinç dün, bugün ve gelecek bağlamında bir bağ kurmadır ve dolayısıyla geçmişteki çocukluk algısını görmek günümüzdeki çocukluk algısını güçlendirecektir. Kitapta Gürbüz Türk Çocuğu, Çocuk, Çocuk Sesi, Yavrutürk, Çocuk Haftası’nın çocukluğun inşasında bireyin eğitimine ve sosyalleşme, ortak hafıza ile kimlik oluşturmada tarih konularına atfettikleri önem dolayısıyla “çocukluk, eğitim ve tarih” anlayışları irdelenmektedir. Böylece Cumhuriyet’te ilk uzun süreli çocuk dergilerinin savunduğu ilkeler, uygulamaları ve sayfalarında yer verdiği açık ve gizil mesajlar açığa çıkartılmaktadır.

SPORDA ULUSLARARASI ÇOCUK KORUMA PROGRAMLARININ TÜRKİYE EKSENİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ
Modernleşme toplumun her kesimini farklı boyutlarda etkilemektedir. Toplumsal sorunlar çeşitlendikçe, devletler her kesime yönelik farklı sorun alanlarında farklı politikalar üretmek zorunda kalmaktadır. Kadın yoksulluğu, yaşlı bakımı, bağımlı-lık, çocuğun ihmal ve istismarının önlenmesi, devletlerin odaklandığı sosyal politi-ka konularıdır. Özellikle korunmaya muhtaç ya da öncelikli politika üretilmesi ke-simlerin mevcudiyeti, artan küresel gelir eşitsizliği nedeniyle bu kitlelerin çoğal-ması bu politikaları hayati öneme sahip hale getirmiştir. Pek çok açıdan korunmaya muhtaç kitlelerden biri olan çocuklar için de çeşitli sorunların arttığı bir süreç ya-şanmaktadır. Çocukların bakımı, eğitimi, teknoloji ve madde bağımlılığı gibi hu-suslar çocuklara yönelik kamu politikalarının ana konuları arasında yer aldığı söy-lenmektedir. Çocuklara yönelik spor odaklı destekleyici politikalar üretilmesi gibi adımlar gelecek kuşaklar için tartışmasız önem taşıdığı düşünülmektedir. Bu çalış-ma kapsamında çocuklar için son derece önemli olduğu düşünülen sporda çocuk koruma uygulamaları ele alınmıştır. Türkiye'de spor sistemi içerisinde çocuk ko-ruma programlarının boyutları, sorunlu alanlar, mevzuat ve önerilere yer verilmiş ve literatür incelemesine dayalı bir çalışma yapılmıştır.

2019 yılının Şubat ve 2020 yılının Nisan ayları arasında gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda hazırlanan;
• Manisa İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği Tarihsel Süreci,
• Manisa İlinde Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile İlgili Aktörler ve Aktörler Arası İlişki Ağı,
• Manisa İli Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri Geçici Çadır Yerleşim Yerleri Mevcut Durum Haritası ve Raporu,
• Manisa İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği ile Mücadele Uygulama Programı,
bölümlerinden oluşan Manisa İli Mevsimlik Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği Mevcut Durum Raporu ve Uygulama Programı’nın nihai hedefi, 2021-2024 yılları arasında belirli sürelerde Konya ilinde konaklayacak olan mevsimlik gezici tarım işçisi haneler ve bu hanelerdeki çocukların iyi olma halini sağlamak için eğitim, sağlık, çocuk koruma hizmetlerinin sunumunu arttırma ve çocukların yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve
risklerin bertaraf edilmesine katkıda bulunmaktır.

Bu sayıda neden gündemimiz çocuk olmalı diye sorup modern çocukluğun tarihçesine baktık. Aynayı kendimize çevirdiğimizde çocuk ve yetişkin olmak bizce ne demek görmek için çevrim içi anket yaptık. Çocukların muhteşem çizimleri ile “çocuk kimdir” sorusuna öğretmen adaylarının cevaplarını görselleştirdik. Çocuk haklarının gündelik yaşama
yansımalarını ve düş gücüyle birleşen çocuk kitaplarını irdeledik. Herkesin ve hiç kimsenin olmayan çocuk şarkılarının serüvenini dinledik. Küçük Prens ve Peter ile “bir şeyleri hatırlar” gibi olduk. Saha hikâyelerimizi; gördüğümüz, duyduğumuz, tanıdığımız çocuk işçileri ve içlerinden biri olan Tahtacı Fatma’nın Süha Arın’ın vizörüne yansıyan
öyküsünü paylaşmak istedik sizlere.

Yenilenen eğitim-öğretim programları, yöntem ve
tekniklerinde özellikle üstünde durulan hususlardan biri
öğrencilerin öğrenme stili farklılıklarıdır. Her öğrencinin
kendine ait daha iyi öğrendiği bir yöntem bulunmaktadır.
Fakat gerek sınıfların mevcudu gerekse bu öğrenme
stillerinin belirlenmesinde zaman engelinin bulunması,
bireysel öğrenme stillerini yeterince açığa çıkaramamaktadır.
Bu yüzden derslerde çeşitli materyallerin geliştirilmesi ve
kullanılması bu açığı kapatmak için ideal bir yöntemdir.
Hem bilinçli hem de bilinç dışı olarak öğrenciye pek çok
öğrenme imkanı sunmasıyla birlikte iyi birer kültür aktarıcısı
olan çizgi romanlar da kullanılabilecek etkili görsel ve işitsel
materyallerdir. Bu amaçla hazırlanmış olan ‘’Sadece Biriyim’’
adlı dijital çizgi roman çocuk haklarını ele almaktadır. Sosyal
bilgiler dersi 4., 5., ve 6. sınıf Birey ve Toplum, Etkin
Vatandaşlık gibi öğrenme alanları kazanımlarını öğrenciye
aktarabilecek bir materyal geliştirilmeye çalışılmıştır.
Özellikle evrensel bir konu olması ve erken yaşlarda bilinç
oluşturması için ‘’Çocuk Hakları Evrensel
Beyannamesi’nden’’ yararlanılarak çizgi roman materyali
geliştirilmiştir. Geliştirilen bu materyalin hazırlanmasında
Pixton isimli Web 2.0 aracından faydalanılmıştır.
Hazırlanmış olan materyalin Sosyal bilgiler dersi öğretimine
katkıda bulunmasının yanı sıra yetişkinlerde çocuk
haklarına yönelik farkındalık oluşturması ve gelecekteki
benzer çalışmalara da yardımcı olması hedeflenmektedir

Kentsel büyümenin getirdiği bir dizi sorunla hem yerel otoritelerhem
de kentlilerin kendisi baş etmeye çalışırken, bazı
gruplar sorunların odağında ve oldukça dezavantajlı konumda
bulunmaya devametmektedir. Sağlıklı yetişkin kentliler
olarak bizler, bizden farklı vekentsel mekânda bizim karşılaştığımız
sorunlardan daha fazla sorunlaiç içe olan diğerlerini çoğunlukla
fark edememekteyiz. Kaba bir hesapla bakıldığında, aslında kentlerde
sağlıklı ve yetişkin bireylerin oranı, görünmeyen diğerleri denilen
grubu çıkardığımızda %40 gibi bir oranda görünmektedir. Bir başka
deyişle, tasarım alanında çalışanlar, uzmanlarve de yerel otoriteler
nüfusun sadece %40’ını hedef alarak şehri planlamaktadır ve çoğu
zaman bu %40’ı bile yeterince tatmin edecek sonuçlar ortaya çık(a)
mamaktadır.

… “Sosyal Çalışma Görevlileri için Eğitim Kitabı”, adından da anlaşıldığı üzere daha çok sistemde (Çocuk Adalet Sistemi) çalışan sosyal çalışma görevlilerine özgü olarak hazırlanmıştır. 12 Çocuk Adalet Sistemi Sosyal Çalışma Görevlileri için Eğitim Programı Bununla birlikte, yine aynı proje kapsamında hazırlanan ve bu kitapla aynı sistematiğe sahip olan “Hukukçular için Eğitim Kitabı”nda ise sosyal çalışma ile ilgili bölüm sadeleştirilmiş ve sistemin hukuki boyutuyla ilgili daha detaylı bilgilere ve içtihatlara yer verilmiştir. Böylelikle uygulamacıların bir yandan kendi meslek alanları ile ilgili derinlemesine bilgiye ulaşabilecekleri özgün bir esere sahip olmaları, öte yandan ise diğer meslek alanlarına yönelik detaylı bilgi alabilecekleri başka bir kaynağa daha erişimlerinin sağlanması hedeflenmiştir. Kitabın bu alanda çalışan tüm meslek mensuplarına yararlı olmasını ve çocuk adalet sisteminin gelişmesine katkıda bulunmasını dileriz.
Çocuklar için Adalet Projesi
EDİTÖRLER (İsimlerinin baş harfine göre alfabetik olarak sıralanmıştır)
Emrah Kırımsoy, Gündem: Çocuk Derneği
Hakan Acar, Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi, SYO, Sosyal Hizmet Bölümü
Handan Yokuş Sevük, Prof. Dr., Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Hatice Kaynak, Avukat, Ankara Barosu
Murat Aydın, Karşıyaka Hâkimi Şahin Antakyalıoğlu, Avukat, Ankara Barosu
Uğur Özdemir, Dr., Hacettepe Üniversitesi, İİBF, Sosyal Hizmet Bölümü
Yeşim Mutlu, Gündem: Çocuk Derneği
Yüksel Baykara Acar, Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi, SYO, Sosyal Hizmet Bölümü

Göç araştırmalarının en temel ayrımı göçün ulus devlet sınırları dâhilinde olmasına (iç göç) ya da sınırların ötesine geçmesine (dış göç) dayanır. Bu çalışmada Türkiye’ye gelen uluslararası göçe ve bu göçün üzerinde yeni yeni düşünmeye başladığımız bir grup öznesine, göçmen çocuklara odaklanacağız. Çalışmanın amacı, Türkiye’ye uluslararası sınırları aşarak gelen çocukların kimler olduğunu belirlemek, onların buradaki koşullarını ve ihtiyaçlarını anlamak ve bu çocukların çocuk haklarının sağlanması için ne gibi sosyal politika açılımları geliştirilebileceğini ortaya koymaktır.

Çalışma iki odakta yürütülmüştür:
a. Var olan sistemde göçmen çocuklara sunulanların tespiti
b. Göçmen çocukların profili, sorunları ve ihtiyaçlarının tespiti

Alan araştırmasında hem göçmenler hem de uzmanlardan elde edilen bilgiler bir araya getirilerek analiz edilmiş, böylelikle alandaki ihtiyaçlarla sistemdeki boşlukları tespit edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, insan hakları kriterleri temel alınarak, alan araştırması ile tespit edilen ihtiyaçlar doğrultusunda, farklı ülkelerdeki iyi uygulamalar da göz önünde bulundurularak ve alandaki uzman görüşlerinin desteği ile Türkiye özelinde göçmen çocuklara yönelik çocuk dostu sosyal politika ve somut uygulama önerileri geliştirilmiştir. Bu çalışma hem göç politikasının karar vericilerine ve uygulayıcılarına öneriler sunarak yardımcı olma, hem de Türkiye’deki göçmen çocukların yaşam standartlarını iyileştirme çabasıdır.

Adli Görüşme Odaları  ve Çocuk İzlem Merkezleri  onarıcı adalet çerçevesinde var olmuş kurumlardır. Konuya giriş yapmadan önce;
Kırılganlık kavramı ilk olarak BM metinlerinde kendisini göstermiştir. AİHS ve müktesebatında kırılgan grup tanımı mevcut değildir. Sözleşme yapısının durağan değil yaşayan bir yapıda olduğu gözetilerek kararlar ile kırılgan grup kavramının içi doldurulmuştur. AİHM kırılgan grup tanımı yaparken sadece ayrımcılık ve damgalamaya maruz kalma kıstaslarını değil ayrıca hakka erişim için daha farklı haklı muameleye ihtiyacın olmasını da aramaktadır.  Mahkeme bugüne kadar aile içi şiddet mağdurlarını, Romanları, HIV ile yaşayanları, gözaltındaki kişileri kırılgan grup olarak tanımlamıştır. Salt bu gruplara mensubiyet kişiyi kırılgan gruba dâhil etmez.
Suçta siyah sayılar  kavramı , ceza sisteminin somut olarak temas edemediği suçları belirtir. Adli istatistiklere yansıyan suçlar, salt sistemle teması olan suçlar olup toplumdaki gerçek suçluluk ile adli istatistiklere yansıyan suçluluk arasındaki fark, suçta karanlık alan olarak özetlenebilir. Suçlulukla mücadelede suçta karanlık alan bir problemdir; bir olguyla savaşmak için öncelikle o olguyu görebilmek gerekir. Suçta karanlık alanın oluşmasının pek çok sebebi bulunmaktadır. Sebeplerden konumuz dâhilinde olanı, mağdurun ve suçtan zarar görenin etkisidir. İstismar mağduru çocukların aileleri, suçtan zarar gören çocuklarına adli süreç içerisinde aynı olayın defalarca anlattırılması, çocuklarının fail ile aynı ortama getirilmesi gibi ikincil travmaya yol açabilecek sair sebeplerinden dolayı suç olayını adli makamlara bildirmekte çekince duyabilmektedirler. AGO ve ÇİM’ler bu durumun önüne geçmek adına hayata geçirilmiş uygulamalardır. İkincil travmanın olmaması amacıyla oluşturulan bir sisteme ailelerin suçu bildirme ihtimali daha yüksek olacak, bu sayede suçta karanlık alan daralacaktır. Böylece AGO ve ÇİM’ler suçta karanlık alanı daraltıp suçun adli sisteme intikalini sağlayarak suçla mücadeleye yarar sağlayacaklardır.

ÇKK, bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen ya da suç mağduru olan çocukları korunma ihtiyacı olan çocuklar olarak tanımlamıştır. Ceza hukukunda mağdur dendiğinde, kanunda tanımlanan eylem ile korunan hukuki menfaatin sahibi kişi veya kişiler anlaşılmaktadır.

Çocuklar da yetişkinlerin maruz kaldığı suç niteliği taşıyan fiillere maruz kalmakta; bu fiillerden zarar görmektedir. Çocukların mağdur olduğu vakalarda hak sahibi olan çocuklardır. Çocukların bu mağduriyeti, kimi zaman devletin negatif
yükümlülüğünü, kimi zaman pozitif yükümlülüğünü yerine getirmemesi sonucunda oluşmaktadır. Bir başka deyişle devlet, çocukları öldürmemek yükümlülüğünü ihlal ederse veya çocuğun ölmesini engelleyecek tedbirleri almadığı için çocuk yaşamını kaybederse, sorumlu devlettir.
Devlete yüklenen üçüncü yükümlülük ise usul yükümlülüğüdür. Suçun etkili soruşturulması, failin bulunması, cezalandırılması olarak özetlenebilecek bu yükümlülük, çocuklar adına, çocuklar yerine verilen kararlar, yapılan tercihler; soruşturmanın ve
kovuşturmanın yapılmaması, eksik ya da hatalı yapılması; sembolik para cezaları, gerekçesiz indirim nedenlerinin uygulanması; yetişkinlere aynı suç konusu fiil yapıldığında
mağdur olması ancak çocuklar söz konusu olduğunda, istisnai düzenlemeler getirilmesi gibi birçok sorun alanı sebebiyle çocukların yer aldığı dosyalar bakımından cezasızlığa neden olmaktadır.
Bu çalışma, çocukların suçtan mağdur oldukları yargılama süreçlerindeki cezasızlığı görünür kılmayı hedeflemektedir. Cezasızlıkla mücadele cezasızlığın görünür kılınmasıyla
söz konusu olabilir diye düşünerek, çalışmanın cezasızlıkla mücadele eden herkesin çabalarına katkı sunması amaçlanmıştır.

Makale çocuk ve çocukluk kavramlarının tarihsel gelişimini, çocuğun insan haklarının gündeme gelişi üzerinden ele alır; aynı zamanda yetişkinlik ve güç üzerinden çocukların nasıl tanımlandığına, istek, gelecek ve ihtiyaçlarının nasıl belirlendiğine değinir. Okulda, ailede ve araştırmalarda zihinlerimizdeki çocuk kavramını değiştirmek, çocukların sesini duyurmaya yarayacak olanaklar yaratmak ve demokratik, katılımcı eğitim yaklaşımını güçlendirecek önerilere değinir.

İletişim araçlarının etkileri söz konusu olduğunda en çok tartışılan konulardan biri medya içeriğinin çocuklar üzerindeki etkileridir. Çocuğun gerek bedensel gerekse zihinsel bakımdan tam erginliğe ulaşmamış olması nedeniyle etkiye daha açık olduğu ve gelişimine zarar verebilecek etkilerden özel koruma gereksinimi bulunduğu kabul edilmektedir. Çocukların korunması medya bağlamında, çocukların gelişimlerine zarar verebilecek içeriklere maruz kalmaktan korunmaları ve medya içeriklerine konu olan çocukların korunması biçiminde ikili bir yapı göstermektedir. Sözü edilen korunmaların sağlanması bir yandan yasalarla gerçekleştirilmeye çalışılırken diğer yandan da ortaya çıkan sorunlara etik kurallarıyla çözüm aranmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de iletişim mesleklerinde çalışanlar için oluşturulan etik kodların içeriklerinin çocuk hakları açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla çocukların zararlı medya içeriklerinden korunmasına yönelik mesleki kurallar analiz edilerek tartışılmıştır. Böylelikle, iletişim alanında çalışanların işlerini yaparlarken çocuk haklarını ihlal etmemeleri ve hak temelli uygulamaları ilerletebilmelerine yönelik öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Medya Etiği, Çocuk Hakları, Çocukların Korunması.

Akdeniz İletişim, Sayı: 22,  Aralık 2014.

Bireylerin, ailelerin ve toplumların gönülsüz yer değiştirmeleri, insan hayatını dramatik biçimlerde etkiler. Ülkelerinde yaşanan savaş nedeniyle yerinden edilmişliğin, savaşın ve göçün yarattığı pek çok olumsuzluğu yüklenerek göç yollarına düşen Suriyeli vatandaşlar, gerek göç öncesinde gerekse de göç yollarında ve yeni ülkeye kabul süreçlerinde pek çok riske maruz kalabilmektedirler. Bu süreçlerden en fazla zarar gören gruplar arasında ise çocuklar ilk sırada yer almaktadır. Pek çok açıdan risk altında bulunan Suriyeli çocukların kayıp nesillere neden olmaması ancak ihtiyaçlarının karşılanması ile mümkündür. Bu ihtiyaçların en önemlilerinden biri ise çocuğun eğitim hakkı kapsamında eğitim gereksinimidir. Bu çalışma, savaşın ve göçün en travmatik süreçlerine tanıklık etmiş Suriyeli çocukların, Türkiye' deki eğitim süreçlerinin önündeki engelleri görünür kılmayı ve bu sorunlara okul sosyal hizmeti perspektifi ile çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır.

The involuntary relocation of individuals, families and societies, dramatically impacts human life. Syrian citizens who have been displaced due to many disadvantages caused by war, displacement and migration caused by the war in their countries are exposed to many risks both before the migration and during the migration process and in the process of admission to the new country. Among the groups that suffered the most from these processes, children are in the first place. Syrian children, who are at risk in many respects, do not cause lost generations but only by meeting their needs. One of the most important of these needs is the need for education within the child's right to education. This study aims to make visible the obstacles in front of the education processes in Turkey and to propose solutions to these problems with the perspective of school social work, for Syrian children who witnessed the most traumatic processes of war and migration.

İnsan Hakları Ortak Platformu adına KAGED tarafından yürütülen ve Avrupa Birliği Demokrasi ve İnsan Hakları Aracı ve Norveç Büyükelçiliği tarafından desteklenen " Cezasızlıktan Hesap Verebilirliğe: Sivil Toplum Örgütlerinin Izleme ve Müdahale Kapasitelerinin Geliştirilmesi " projesi kapsamında yayınlanmıştır.
Bu çalışmada amaç Türkiye’nin rastgele şehirlerinden belirlenecek 20 dosyanın incelenmesi suretiyle çocukların yaşadıkları hak ihlallerini görünür kılmaktı.

Kreşler okul öncesi çocuklara gündüzleri bakım sağlayan kuruluşlardır. Türkiye’de kadınların işgücüne katılımındaki en katı engellerden birisinin bakım sorumluluğu olduğu birçok çalışmada da ifade edilmektedir. Öte yandan, ana-çocuk sağlığının iyileştirilmesi, akran arkadaşlığı ve sosyalleşmenin desteklenmesi, içinde bulunduğumuz çarpık kentleşme ortamında kaliteli oyun alanlarının yaratılması açılarından kurumsal bakım destekleri çocuk hakları açısından gereklidir. Bu çalışmada öncelikle kreş kurumu ve okul öncesi bakım, refah devleti, sosyal haklar ve insan hakları ekseninde tartışılacak, ardından bu alanda yaşanan güncel değişimler sorgulanacaktır.
Kreş son zamanlarda kamu sektöründe de kentlerdeki kadınların iş gücüne katılımının bir aracı olarak düşünülmekte, kadın emeğinin işgücü piyasasına giriş-çıkışını kontrolmede bir araç olarak yorumlanmaktadır. Ancak, bu yorumun anakım haline gelmesine rağmen, geçtiğimiz yıla kadar kreşler ülkemizde kamu eliyle dağıtılan bir hizmet iken günümüzde durum değişmiştir. Devlet kuruluşlarına bağlı olan kreşler kapatılmış, yüzün üzerinde işçi çalıştıran kurumlardaki kreş açma zorunluluğu ise esnetilmiş ve taşerona bağlanmıştır.  Bu çelişkili değişimin politik arka planı nedir? Sıklıkla gündeme gelen esnek çalışma tartışması, kadın emeği ve kreşlerde yaşanan dönüşüm arasında nasıl bir ilişki vardır? Kamu, kadınların işgücüne katılımını arttırmak hedefini açıkça söylerken çocuk bakımı alanından çekilerek, bu alanı ne oranda büyük şirketlerin hayır projeleri ve özel sektöre bırakmaktadır? Bu durumda bir sosyal hak ve sosyal hizmet alanı olan çocuk bakımı alanında günümüzdeki değişimi nasıl yorumlayabiliriz? Bu çalışma, günümüzde yaşanan yasal ve kurumsal dönüşümün arka planını sorgulamak ve “Devet-piyasa-birey arasında sosyal hakları piyasalaştıran yeni bir sosyal kontrata doğru mu gidiyoruz?” sorusuna ipuçları bulmayı amaçlamaktadır.

Bilgiyi aktarma araçlarından birisi de şüphesiz kitaplardır. Yetişkinlerin olduğu kadar çocukların yaşamında da önemli bir yere sahip olan kitaplarla erken yıllarda tanışmak, erken okuryazarlık becerilerinin kazanılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Dünyada çocuk edebiyatı ile ilgili akla gelen ilk eserler La Fontaine’in masalları, Güliver’in Gezileri, Grimm Kardeşler’in Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Rapunzel, Parmak Çocuk, Bremen Mızıkacıları ve Kırmızı Başlıklı Kız gibi birçok eseri, Oliver Twist, Üç Silahşörler, Lewis Carroll’un kaleme aldığı Alice Harikalar Diyarında, Mark Twain’den Tom Sawyer ve Huckleberry Finn, Jules Verne’den Dünyanın Merkezine Yolculuk, Denizler Altında Yirmi Bin Fersah ve 80 Günde Devr-i Alem olarak sıralanabilir. Bu eserlerin birçoğunun 19. yüzyılda ortaya çıktığı görülmektedir. Batı edebiyatı bu tür eserler üretirken Türk dünyasında da Batılılaşmanın ilk adımları göze çarpmaktadır. Tanzimat Fermanı’nın ilanı ile makale, tiyatro, roman, eleştiri gibi yeni edebiyat türleri geliştirilmiş, Batı edebiyatında var olan eserler Osmanlı Türkçesi’ne çevrilmeye başlanmıştır. Osmanlı Türkçesi’ne çevirisi yapılan eserler arasında çocuklar için yazılmış hikaye kitapları ve masalların yanı sıra, eğitim alanında çığır açan eğitim ve bilim insanlarından Jean Jacque Rousseau’nun çocuk doğası ve çocuğun yetiştirilmesini anlatan Emile adlı eseri, anaokullarının babası sayılan Fredrich Fröbel’in eğitim kitapları ve devamında okul öncesi eğitim ve eğitim materyallerinin geliştirilmesi alanında önemli bir role sahip olan Maria Montessori’nin eserleri yer almaktadır.
Osmanlı’da yenilenme sadece çeviri eserlerle değil, Osmanlı aydınlarınca üretilmiş eserlerle de kendini göstermektedir. Batılılaşmanın da etkisi ile çocuk, çocukluk ve eğitim üzerine daha modern bir anlayış ortaya konmaya başlanmıştır. Dönemin dikkat çeken eserleri arasında Ali Ulvi Elöve ve Ali Ekrem Bolayır tarafından yayınlanan çocuk şiir kitapları, Ahmet Mithat Efendi’nin Anne Babanın Evlat Üzerindeki Hukuk ve Vezaifi, İbrahim Edhem Paşa’nın Terbiye ve Talim-i Âdâp ve Nesâyihü’l-Etfal, devam eden yıllarda Mustafa Rahmi’nin Çocuklar Cenneti ve Vasvi Raşit’in Çocuğun Vaziyet-i Hukukiyesi ile Eğitim Bakanlığı onayı ile basılmış kitaplar yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı çocuk, oyun ve oyuncaklar üzerine yazılmış Osmanlıca kitapların incelenmesi ve o günün koşulları kapsamında değerlendirilmesidir. Çalışma kapsamında incelenen kitaplar amaçlı, benzeşik örnekleme yöntemi ile belirlenmiş; 1880 ve 1928 yılları arasında basılmış çeviri ve özgün olmak üzere toplamda beş kitap incelenmiştir. Çalışmanın materyalini oluşturan kitaplar Çocuklara Hediye (Eğitim Bakanlığı, 1880), Çocuklara İlk Bilgiler (çev. Ali Nazima, 1890), Oyun ve Oyuncaklar (çev. Belkıs Hanım, Sabiha Zekeriya Sertel ve Mehmet Zekeriya Sertel, 1927), Kumlarda Çocuk Oyunları (çev. Ahmet Hilmi Bey, 1928) ve Çocuğun Vaziyet-i Hukukiyesi (Vasvi Raşit, 1928) adlı eserlerdir. Nitel bir yaklaşımla yapılandırılmış olan bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Kitapların Osmanlı Türkçesi’ne hakim bir uzman tarafından çevirisi yapılmış, elde edilen veri içerik analizi ile çözümlenerek kategoriler oluşturulmuştur. Çalışma kapsamında incelenen kitaplar Çocuğa Bakış, Eğitim, Oyun Alanları ve Oyuncaklar olmak üzere toplamda dört kategori altında irdelenmiştir. Osmanlı İmparatorluğu, yaşadığı çöküşün önüne geçebilmek ve değişime ayak uydurabilmek için eğitime daha fazla önem vermesi gerektiğini anlamış bu noktada da ilerici adımlar atma yoluna gitmiştir. Bununla beraber sağlıklı nesiller yetiştirmek adına çocuğun eğitimi, sağlıklı büyümesi ve ihtiyaçları doğrultusunda da çalışmalar yürütülmüştür. İncelenen kitaplar dönemin ilerici kitapları arasında olup, çocuğun eğitimi ve yetiştirilmesi ile ilgili devletin nasıl bir değişim içerisine girdiğini özetler niteliktedir.

ÖZET Yetişkinlerin çocuk işçiliğine yaklaşımı sosyal, politik, ekonomik yönden olsa da, ço-cuklar bu gerçeğe farklı yönden yaklaşabilir ve yetişkinlerin dünyasına düşünmeleri gere-ken bir soru bırakabilirler. Çalışan çocukları anlayan, onların duygu ve düşüncelerini en iyi tahmin eden yine çocuklardır ve çocuk işçiliği ile ilgili düşüncelerini öğrenmek, yetiş-kinlerin bu sorunla ilgili farklı fikirleri ve çözüm önerilerini geliştirebilmesine fırsat ver-mesi bakımından önemlidir. Bu araştırma, erken çocukluk dönemindeki çocukların çalışan çocuklarla ilgili algıla-rını incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu sebeple bu dönemdeki çocuklara; çalışan çocuk-ların farklı alanlarda çalışmasını konu eden 11 adet çocuk fotoğrafları gösterilmiştir. Ço-cukların cevapları incelendiğinde; çocuklar çalışan çocukların fotoğraflarını kendi dene-yimleriyle ve düşünme biçimleriyle değerlendirmişler ve neden çalıştıklarına dair kendi algılarına göre anlamlı cevaplar vermişledir.

David Luban, avukatların ahlaken aktivist olmalarını öngören bir avukatlık pratiğinden bahseder. Müvekkilinin ahlaka veya hukuka uygun olmayan amaçlarını gören avukatın, vekillik ilişkisini bitirmek yerine müvekkilini adalete uygun davranmak konusunda ikna etmesi gerektiğini belirtir. Yani avukatların, müvekkillerine taraf olmaktan önce adaletin tarafında yer alarak davranmaları gerektiğinin altını çizer. Acaba hakimler açısından ahlaki aktivist pratik söz konusu olabilir mi? Avukatlardan farklı olarak taraf değil; tarafsız konumda olmaları gereken hakimler ahlaki aktivist pratik için hangi araçlara sahiptir? Bu makalede Ioanna Kuçuradi, Gülriz Uygur ve Ronald Dworkin’in öngördüğü hakimlik pratiklerinin bir sentezi olarak ahlaki aktivizm teorisinin hakimler açısından mümkün olup olmayacağını Ian McEwan’ın Çocuk Yasası kitabındaki Hakim Fiona örneği üzerinden tartışacağım.

Özet Hızlı bir değişim içerisinde olan dünyada sosyal medya ve kullanım biçimleri değişirken, çocuğun konumu da sürekli olarak değişmektedir. Her bir kuşak, bir diğerinden daha dijital hale gelmeye başlamıştır. İnternetin içine doğan, büyüyen çocuklar ister istemez bu sanal ağın içerisindedir. "Sharenting" kelimesi İngilizce'de share (paylaşmak) ve parenting (ebeveynlik) kelimelerinin birleşiminden türetilmiş, çocuğa dair hikaye ve görselleri sürekli sosyal medyada paylaşan bir ebeveynlik anlayışını ifade eder. Bu çalışmada ebeveynin çocuğunu sosyal medyada görünür hale getirmesi ve sharenting kavramı tartışılacaktır. Her anı sosyal medyada ebeveyn tarafından sergilenen çocuğun mahremiyet hakkının ihlali ile Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi (1989) ve "unutulma hakkı" çerçevesinde çocuğun ihlal edilen hakları üzerine yoğunlaşılmıştır. Abstract In this rapidly changing world while social media and usage patterns change, the child's position is constantly changing as well. The next generation starts to become more digital than the previous one. The children who are born into the Internet and grown up in this environment are inevitably in this virtual network. Sharenting refers to a kind of parenting that is derived from the combination of the words "share" and "parenting" in English, where those types of parents constantly share the stories and the photos of their babies or children on social media. In this study, the concept of parents' overuse of social media to share photos and activities of their children and the concept of sharenting will be

Okul Öncesi Çocuklarda Kent Algısı: Kağıthane İlçesi Örneği

Küreselleşme süreciyle beraber kentlerde meydana gelen dönüşümler kentlerdeki ekonomik, siyasal ve toplumsal dinamikleri harekete geçirmiştir. Bu süreçle birlikte kentler kontrol edilmesi zor mekânlara dönüşmektedir. Yaşadığımız kentteki bu dinamikler geleceğimiz olan çocuklar açısından da zaman-mekân kavramının sorgulanmasına neden oluşmuştur. Kentlerdeki hızlı değişim ve dönüşümler çocukların kentte özgürce yaşayabilmelerini, oynayabilmelerini, çevrelerini iyi bir şekilde algılayabilmelerini ve yaşadıkları kentleri tanıyabilmelerini zorlaştırmaktadır. Bu nedenle de çocuklar yaşadıkları kentlerde sınırlı alanlar içine hapsolmakta ve özgürce yaşayamamaktadır. Yetişkinler gibi belli mekânlarda zaman geçirmekte ve tanımlı programlar ve tanımlı mekânlar arasında kalmaktadırlar. Çocuk Dostu Kent yaklaşımı çerçevesinde çocuk ve kentsel mekân ilişkisini, çocukların oyun alanları üzerinden ele alınmaktadır. Çocukları cesaretlendirmek için fiziksel alan özgür kullanmaları önemlidir. Çocukların kendi kendilerini yönlendirmelerini ve yaşadıkları mekana hakim olmaları için somut terimlerle belirtilmelidir. Oyun alanları da çocukların gelişiminde önemli rol oynamaktadır. Oyun alanı, görünür sınırlarla çevrili boş alan birimlerinden ve karmaşıklığa göre sınıflandırılmış, oyuncakları içeren birimlerden oluşur. Her
çocuk için çeşitlilik, karmaşıklık ve yeterli miktarda etkinlik sağlayan oyun birimleri, çocukların için amaçlarla tutarlı olarak kabul edilmektedir. Oyun alanının iyi düzenlenmesi, çocukların mekân da özgürce hakaret etmesi için gereklidir. Bunun için yaşadığımız kentlerde açık yollar ve yeterli miktarda boş alan gerekmektedir.
Çalışmada örnek alan olarak seçilen anaokulu çağındaki çocukların oyun alanlarına erişimi ele alınarak 6 yaş grubundaki çocukların kente bakış açısı incelenecektir. Çalışmanın son bölümünde ise örnek alan olarak seçilen Kâğıthane ilçesindeki 6 yaş grubundaki 150 çocukla görüşmeler yapılacaktır. Bu çalışmada kentte yaşayan çocuğun dünyasına ‘yer’ var mıdır? soru üzerinden mülakat çalışması yapılacaktır. Aktörlerin oyun alanlarını planlamasına yardımcı olmak için bir vaka çalışması yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Kent, Anaokulu Çağındaki Çocuklar, Çocuk Dostu Kent, Kağıthane

Çocukların kendilerine özgü gelişimsel özellikleri, özel algılayışları ve ihtiyaçları vardır. Bu özellikler ve ihtiyaçlar gözetilmediğinde çocukların kendilerini gerçekleştirebilmelerinin önündeki engeller artarak çocuğun haklarına yönelik tehditler ve tehlikeler oluşur. Dolayısıyla çocukların korunmasından sorumlu mekanizmaların yeterli olmadığı durumlarda; çocukların duygusal, fiziksel ve cinsel yönden örselenmesi hatta yaşamlarının sona ermesi gibi, hiçbir biçimde kabul edilemez sonuçlar ortaya çıkar.
Bilindiği gibi her çocuğun yaşaması, gelişmesi, katılımının sağlanması ve ayrım gözetmeden yüksek yararının gözetilmesi tüm yetişkinlerin temel sorumluluğunun yanı sıra, devletin de temel bir yükümlülüğüdür. Devlet bu yükümlülüğünü, oluşturduğu sistemler, mevzuat, örgütlenme ve insan kaynağı ile yerine getirir. Bu bağlamda çocuk koruma sistemi içerisinde koruyucu ve önleyici mekanizmaların önemi açıktır. Bu mekanizmalar yeterli olmadığında çocukların, çocuk adalet sistemi ile tanışmaları kaçınılmazdır. Çocuklar, çocuk adalet sistemi içerisine suça sürüklenerek, mağdur, tanık veya korunma ihtiyacı içinde olarak girebilirler. Bu çocuklar koruma sisteminin koruyucu ve destekleyici mekanizmalarından tam olarak yararlanamamış olduklarından, onlarla çalışılırken çok daha özel, çok daha onarıcı, çok daha hak temelli bir yaklaşım gerekir. Çünkü çocuğun adalet sistemine girişinden çıkışına kadar özel, onarıcı ve hak temelli yaklaşım, çocuğun insan haklarının korunması için bir ön koşuldur.
Çocuk adalet sistemi çalışanları, istisnalar dışında koruyucu ve önleyici mekanizmalara temas etmemiş veya bu mekanizmalardan yeterli derecede yararlanamamış çocuklarla çalışır. Bu nedenle çocuk adalet sistemi çalışanlarının çalışma odağı sadece “çocuğu” değil, çocuğun içinde bulunduğu koşulların tümünü kapsar. Yani sadece “çocuk hakkında” karar vermek, sadece öneriler geliştirmek ve sadece uygulamalar yapmak yetersiz kalır. Çocuğun ve içinde bulunduğu koşulların bütüncül bir biçimde ele alınması gerekir.
Çocuk Adalet Sistemi Çalışanları için Vaka Temelli Eğitim Kitabı, çocuğa özgü adalet sisteminin gereklilikleri doğrultusunda başta hakim, savcı ve sosyal çalışma görevlileri olmak üzere çocuk adalet sistemi çalışanlarının karar ve uygulamalarına rehberlik yapabilmek amacıyla, Avrupa Birliği’nin mali, UNICEF’in teknik desteği ile Adalet Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Türkiye Adalet Akademisi paydaşlığında yürütülen “Çocuklar için Adalet Projesi” içerisinde tasarlanan, “Çocuk Adalet Sistemi Çalışanları Eğitim Programı”nın bir parçası olarak hazırlanmıştır.
…
Tematik Alan Uzmanları
Emrah KIRIMSOY, Gündem: Çocuk Derneği
Hakan ACAR, Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi, SYO, Sosyal Hizmet Bölümü
Handan YOKUŞ SEVÜK, Prof. Dr., Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Hatice KAYNAK, Avukat, Ankara Barosu
Murat AYDIN, Karşıyaka Hâkimi
Şahin ANTAKYALIOĞLU, Avukat, Ankara Barosu
Uğur ÖZDEMİR, Dr., Hacettepe Üniversitesi, İİBF, Sosyal Hizmet Bölümü
Yeşim MUTLU, Gündem: Çocuk Derneği
Yüksel BAYKARA ACAR, Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi, SYO, Sosyal Hizmet Bölümü

Cinsel İstismar İle Mücadele Başlangıç Kitapçığı; yetişkinlerin çocuk merkezli ve hak temelli bir yaklaşımı benimsemeleri, çocuk haklarını koruma konusundaki sorumluluklarını öğrenmeleri/hatırlamaları, çocukların varoluşlarına ve sınırlarına saygı göstermeleri amacıyla Kırmızıda Dur De! Projesi kapsamında hazırlanmıştır.

Kırmızıda Dur De! Projesi; çocuk haklarının korunmadığı ve çocukların kendilerini iyi, rahat ve güvende hissetmediği durumları (kişisel sınırlarının ihlal edilmesi, söz ve ifade haklarının baskılanması, hayır’larının duyulmaması, istismar ve şiddet biçimlerine maruz bırakılmaları vb.) önlemeye yönelik bir süreç olarak tasarlanmıştır.

Proje kapsamında çekilen eğitici video linklerine ilgili başlığın altında yer verilmiştir.

Bu kitapçığın içeriğinden Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG) sorumludur ve bu
içerik herhangi bir şekilde GlaxoSmithKline(GSK)'nın görüş veya tutumunu
içermez. Bütün hakları saklıdır. Bu yayınla veya çoğaltılmasıyla ilgili tüm
yazışmalar aşağıdaki adresle yapılmalıdır.
İçerik Yazarları: Efsun Sertoğlu, Emrah Kırımsoy, Hatice Kapusuz
Çizim: Aslı Alpar
Proje Koordinasyon Ekibi: Merve Nur Kandemir, Çiğdem Güler
Toplum Gönüllüleri Vakfı
Hasanpaşa Mah. Kurbağalıdere Cad. No:12 Kat:2 34722
Kadıköy/İstanbul,Türkiye
Telefon: +90 212 522 10 30 Fax: +90 212 522 10 32 E-posta: info@tog.org.tr
Facebook/Toplum.Gonulluleri.Vakfi
Twitter/TOGvakfi
Instagram/TOGvakfi
© Şubat 2020 Toplum Gönüllüleri Vakfı Yayınları