Araştırma Yöntemleri

Bu çalışmada yeni medya ortamlarındaki araştırma yolculuğum, neden yöntem ve etik konusu araştırmalarda önemli, özellikle sosyal medya ortamlarında bu konu tartışılmaktadır. Bu çalışma 3 Mayıs 2016 tarihinde İst.Ünv. Edeb.Fak. Sosyoloji Bölümü daveti üzerine Araştırma Deneyimleri seminerleri kapsamında sunulmuştur.

Gelişen imalat teknolojilerinin yeni bir kolu olan eklemeli imalat kendi içinde birçok farklı üretim alternatifine sahiptir. Çalışmada eklemeli imalat yöntemlerin üretim teknikleri, malzeme alternatifleri ve daha iyi sonuçlar alabilmek adına hesaplamalı analizler yapılmaktadır. Geniş malzeme yelpazesine sahip eklemeli imalat teknolojisi ürün kalitesine adına yapılabilen birçok araştırmaya çalışma içerisinde sonuçları ile mevcuttur. Yüzey ve yapı karakterlerini iyileştirmek adına yapılabilecek farklı üretim kombinasyonları çalışma içinde detaylı bir şekilde incelenmektedir. Muazzam geometri toleransıyla yeni dünyada çok fazla tercih edilmeye başlanan eklemeli imalat teknolojileri büyük bir ivmeyle geliştirilmektedir. Özellikle metal tozları ile üretilen ürünlerin makine teknolojilerinde büyük talep içerisinde bulunmaktadır. Ürün kalitesini artırmak adına topoloji, yapı statiği ve termal analizler büyük imalat yüklerini daha optimize etmek için yapılmaktadır. Çalışmada tasarlanan fan kanatların SLM metoduyla üretilmesi adına tasarımı ve üretim maliyetlerini düşürmek için yapı ve topoloji analizleri yapılmıştır.  .

English!

Additive manufacturing, which is a new branch of developing manufacturing technologies, has many different production alternatives in itself.  In the study, production techniques of additive manufacturing methods, material alternatives and computational analyzes are carried out in order to get better results.  Additive manufacturing technology with a wide range of materials is available with the results of many studies that can be made on behalf of product quality.  The different production combinations that can be made to improve the surface and structure characters are examined in detail in the study.  Additive manufacturing technologies, which are very much preferred in the new world with their enormous geometry tolerance, are being developed with great acceleration.  Especially, products produced with metal powders are in great demand in the machine technologies.  Topology, structural statics and thermal analyzes are performed to further optimize large manufacturing loads in order to increase product quality.  In order to produce the designed fan blades with the SLM method, structure and topology analyzes have been made in order to reduce the design and production costs.  .

İçerik çözümlemesi kayıtlı metinlerin analizine yönelik bir yöntemdir ve mesajın kapsadığı, taşıdığı ve ilettiği enformasyonuna odaklanır. Daha geniş anlatımla, içerik çözümlemesi insan etkileşimlerinin, gazete içeriklerinin, televizyon programlarının, roman ve filmlerdeki karakterlerin betimlemesine, politik konuşmalarda ve haberlerde kullanılan kelimelerin incelenmesine ve daha birçok konuda kayıtlı metinlerin araştırılmasına yarayan, uygulama alanı oldukça geniş bir yöntemdir.

Makalede, Karşılaştırmalı Yöntem üzerine birçok konu ele alınmış olup, ağır bir anlatım yerine daha örneğe dayalı ve anlaşılır bir anlatım türü benimsenmiştir. Siyaset bilimine yeni başlayan birinin bile okuyunca anlayabileceği tarzda yazılan makale Karşılaştırmalı Yöntemi pek çok yönden ele almıştır.

Bu ödev çalışmasında bilimsel araştırmanın ortaya çıkış tarihçesi, temel yöntemleri ve sürecine yer verilmeye çalışılmıştır. Bilimsel araştırma sürecinin insanlığın varoluşundan günümüze kadar devam ettiği göz önünde bulundurularak, başlangıçta “bilim nedir?” sorusundan yola çıkılmıştır. Ardından bilimsel araştırmanın tarihsel sürecine değinilerek, bilimsel araştırmada kullanılan yöntemler açıklanmaya çalışılmıştır.

ÖZ Yirmi birinci yüzyılda pek çok ülkede ve özellikle de Avrupa'da görsel-işitsel çeviri alanıyla ilgili yazılan kitapların, makalelerin ve farklı dillerde yapılan araştırmaların sayısı oldukça artmıştır. 1930lu yıllardan itibaren üzerinde çalışmalar yürütülen bu alan, ancak 1990lı yıllardan sonra alan uzmanları tarafından çeviribilimin bir alt alanı olarak kabul edilmiştir; dolayısıyla diğer çeviribilim alt alanlarına kıyasla yeni bir alan olsa da araştırmacıların ilgisini çeken bir alan haline gelmiştir. Çalışmanın, birinci bölümünde uzmanlık alanının kısa tarihçesine değinilmiştir. İkinci bölümde alandaki çalışmaların artışının nedenleri üzerine odaklanılmış ve bu nedenler sonuçlarıyla birlikte değerlendirilmiştir. Görsel-İşitsel çeviriyle iletilen ürünlerin sayılarındaki artış tarihi bir süreçte anlatılmış ve devamında görsel-İşitsel çeviri çalışmalarının bu bağlamda öneminin artışının nedenleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde ise, Türkiye'de görsel-işitsel çeviri alanında ve/ya alt alanlarında verilen üniversite düzeyinde eğitime sayılarla değinilmiştir. Ülkemizdeki görsel-işitsel çeviri araştırmaları da sayılarla ve içerik olarak ele alınmıştır. Türkiye'de görsel-işitsel çeviri çalışmalarının günümüzdeki durumunun bir özeti sunulmuştur. Dördüncü bölümde alandaki ileri gelen yabancı araştırmacıların çalışmalarından örneklerle Türkiye'de nispeten az çalışılan konular listelenmiş ve bu konuların önemi açıklanmıştır. Sonuç bölümünde görsel-işitsel çeviri konusunda çalışma yapılabilecek alanlara öneriler getirilmiş ve alandaki çalışmaların gerekliliği Türkiye'deki görsel-işitsel çeviri üretimi bağlamında değerlendirilmiştir. Güncel görsel-işitsel çeviri çalışmalarının dünyadan öne çıkan örneklerinin yoğun olarak verildiği çalışmada, özellikle genç

Kitap, yazarın 5 yıllık müfettişlik ve rapor yazma deneyiminin ardından, üniversitelerin farklı bölümlerinde tez-proje danışmanlığında elde ettiği bilgi ve tecrübelerinden oluşmaktadır. Kitapta teorik bilgiye öz olarak yer verilirken, konuların anlaşılması için bol uygulama ve örneklere yer verilmiştir. Tez hazırlayan öğrencilerin en fazla hata yapıp uyarıldıkları konulara öncelik verilerek, tez-proje aşamasına geçen öğrencinin yöntem bilgisi yönünden daha hazır hale getirilmesi amaçlanmıştır.

Tez-proje yazımında yapılan yanlışlara ilişkin verilen 53 örnek metin, yazarın tez-proje danışmanlığını yürüttüğü öğrencilerinin çalışmalarını hazırlarken yaptıkları hatalardır. Araştırma yöntemleri derslerinde daha çok pratik yapılabilmesi amacıyla, kitapta okuyucunun doldurması için bırakılmış 80'den fazla tablo ya da uygulama kutucuğu bulunmaktadır. Ayrıca kitabın son kısmında, tez-proje öğrencilerinin hazırladıkları çalışmaları teslim etmeden önce teste tabi tutabilecekleri, 28 maddeden oluşan kontrol tablosu (check-list) bulunmaktadır.

Saha çalışmaları ile ilgili olarak; 64 soru içeren iki anketin soru metinlerinin oluşturulması aşamaları ve yapılan yanlışlar açıklamalı olarak gösterilmiş, düzeltme yolları anlatılmıştır. Görüşmeye dayalı formla veri toplamak için ayrı bir örnek uygulamaya da yer verilmiştir.

Konu Başlıkları
Araştırma Konusunun Tespiti
Kaynak Tarama
Kaynakları Okuma Süreci ve Okuma Stratejileri
Yazmaya Geçiş
Yazı Türleri – Yazım Pratikleri
Tez – Proje – Araştırma Raporları İçin Süreçler
Dipnot ve Alıntılar, Dipnot – Kaynakça – Sayfa Yapısı vb. Ayarlar
Sayımlı Yüzdesel Kanaat Ölçüm
Başlıklarla İlgili Genel Kurallar
Yazım Yanlışları–Örnek ve Alıştırmalar
Yazım Süreci–Kurgu–Paragraflar ve İçerik Hakkında
Dikkat Edilmeyen Hususlar
Giriş Kısmının Yazılması
Araştırmanın Sonu
Çalışmanın Boyutları
Biçim Kriterleri (Şekil Şartlarının) Önemi
Değerlendirme, Sunum
Çalışmanın Teslimi, Saha Çalışmaları
Tez–Proje Kontrol Tablosu

Bu metin, doktora tez izleme toplantılarının daha verimli gerçekleştirilebilmesi için yapılmış küçük teklif ve tavsiyelerden oluşmaktadır. 1 sayfaya sığması için oldukça kısa tutulan dokümanda, müstakil bir konu olan danışman-tez öğrencisi ilişkilerinden ziyade tez izleme jürisi/toplantısı üzerine odaklanılmıştır. Arzu edenler, üzerinde diledikleri değişlikliği yaparak kendi veya kurum adlarıyla birlikte doktora öğrencileri ile paylaşabilirler.

Gördüğü ilgi sonucunda kısa sürede çok satan kitaplar arasına giren kitap, genişletilmiş ve güncellenmiş 2. baskısında "Akademik Okuma-Yazma Pratikleri" ve "Araştırma Yöntemleri"ne odaklanmış, uzunluğu eğitime uygun tasarlanmış 22 bölümden oluşmaktadır. Ayrıca, çok ihtiyaç duyulan ancak az bilinen önemli word özelliklerine, temel istatistik bilgisine ve sık kullanılan SPSS uygulamalarına da yer verilmiştir. İhtiyaç duyanlar için daha fazla SPSS bilgisi ve diğer bazı bilgiler, kitaba ilişkin web sayfasında sunulmuştur.

Kitapta konuların anlaşılması için çok sayıda uygulama ve örnek bulunmaktadır. Öğrencilerin uyarıldığı ve hata yaptığı konulara öncelik verilmiştir. Kitapta;
• Tez-proje yazımında yapılan yaygın yanlışlara ilişkin 60'dan fazla örnek metin,
• Pratiğe dönük, okuyucunun doldurması için hazırlanmış 75'den fazla tablo ya da uygulama kutucuğu,
• Tez-proje vb.nin teslim edilmeden önce test edilebileceği, 28 madde-den oluşan kontrol tablosu (check-list),
• 64 soru içeren iki anketin soru metinlerinin tasarlanmasına ilişkin uygulama,
• Görüşmeye dayalı formla veri toplanmasına ilişkin ayrı bir örnek uygulamaya yer verilmiştir.


Konu Başlıkları
Araştırma Konusunun Tespiti
Kaynak Arama ve Literatür Taraması
Kaynakları Okuma Süreci–Akademik Okuma
Pratik Bilgisayar Becerileri–Önemli Word Uygulamaları
Bölümler–Alıntılar–Dipnot–Kaynakça
Yazma Sanatı–Yazı Türleri–Üç Adımlı Yazım Süreci
Başlıklandırma–Cümle–Paragraf Temelli Yazım ve Anlatım Kurgusu
Araştırma Önerisi–Saha Çalışmaları–Araştırma Süreçleri
Araştırma Stratejisinin Seçilmesi–Veri Türleri–Örneklem
Ölçekler–Ölçek Geliştirme Çalışmaları
Temel İstatistik–Hipotez Testleri–SPSS Uygulamaları
Sonuçların Yazılması–Çalışmanın Kontrol Tablosu

Eserde nicel ve nitel araştırma yöntemleriyle ilgili kavramlara geçmeden önce bu yöntemlerin bilimdeki yeri ve uygulanış teknikleri, araştırmaların neden yapılması gerektiği ve ortaya çıkan bulguların geçerliğiyle ilgili çok önemli ve ayrıntılı detaylar sunulmaktadır.

Sinema çerçevesinde gerçekleştirilen çalışmalarda göstergebilimsel, içerik ve söylem çözümlemeleri ile bir kavram ya da kuram çerçevesinde yorumlamaya dair inceleme metotları kullanılmaktadır. Bu çalışmanın öznesini oluşturan eleştirel söylem çözümlemesi ise, film çalışmalarında çok fazla tercih edilmemektedir. Yöntemin; haber incelemelerine özel olarak algılanması, filmlere uyarlanmasının biraz karmaşık olması ve filmlerin yazılı bir metin olarak görülmemesi bu durumun nedenlerini oluşturmaktadır.

Oysa eleştirel söylem çözümlemesi, filmlerdeki sözcüklerin, cümlelerin, diyalogların ve karakterlerin sunumunun toplumsal sorunlar bağlamında kod açıma uğratılmasında oldukça etkili bir veri toplama aracıdır. Sinemanın hem görünen hem de alt zemininde görünmeyen bir metne sahip olduğu, ideolojik bir çerçevede oluşturulduğu ve söylemsel temelinin bu bağlamda kurulduğu unutulmamalıdır. Bu noktada da eleştirel söylem çözümlemesi, anlatının derinlikli yönlerinin ortaya çıkarılması, verilerin sistemsel bir biçimde toplanmasını ve değerlendirilmesini mümkün kılan temalarıyla nitelikli bir potansiyel oluşturmaktadır.

Buradan hareketle film incelemelerinde; eleştirel söylem çözümlemesinin kullanılmasına katkı sunmayı amaç edinen bu çalışmada, öncelikle dil ve söylem olgularının ideolojik bağlamla ilişkisi anlatılacak ve ardından da bir araştırma yöntemi olarak eleştirel söylem çözümlemesi ortaya koyulacaktır. Tüm bunlara ek olarak yöntemin nasıl uygulanacağı da örnek bir çalışma ile netleştirilecektir.

Araştırma yöntemleri tartışılırken yapılan niteliksel ve niceliksel yöntem ayrımı kadar dikkat çeken başka bir ayrım amaç ilimlerle (teorik, kavramsal, kaynaklara dair), araç ilimleri (burada teknoloji) arasındaki farklılaştırmadır. İlk grup araştırmanın merkezi olarak kabul edilirken, araçlara dair yani veriye ulaşma, veriyi toplama, veriyi analiz ve sonuçları ya da anlatıyı daha iyi ortaya koymaya yarayan grafik, harita programları gibi araçlar araştırma sürecinin etken değil edilgen safhaları olarak görülür. Başka bir ifadeyle, alışılagelmiş yazılı-görsel kaynaklar ve literatür, araştırmanın esası:  teknolojik imkanlar ise sadece birer araçtır, yani araştırmanın özüne bir katkıda bulunmaz diye düşünülür. Oysa araştırma yöntemlerindeki nitel ve nicel şeklindeki mutlak ayrım nasıl zamanla muğlaklaşıp artık birlikte kullanılmaya başlandı ise, araştırma süreçlerinde fazlaca araçsallaştırılan teknolojik kullanımlar da artık araştırmanın esas yöntemi olarak görülmeyi haketmektedir...

Thomas Kuhn'un "Bilimsel Devrimlerin Yapısı" isimli eseri bilim tarihi çalışmalarında yeni bir perspektifin başlangıcı olmuştur. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü'nde yapılan bu sunumda Kuhn'un eseri ve temel kavramları ele alınmıştır.
Faydalı olması dileğiyle...

Tarih hakkında bilgi edinilmesini sağlayan malzemeler kaynaklardır. Ancak her bilgi sağlayan malzeme kaynak özelliği göstermez. Bir malzemenin kaynak olarak adlandırılması için şu özelliklere sahip olması gerekir; 1) Kendi devrinde ortaya getirilmiş olması 2) Devrine yakın bir dönemde ve devrinin kaynaklarından istifade edilerek ortaya çıkarılmış olması gerekmektedir. Birinci kısımda belirtilen özelliğe sahip kaynaklara ana kaynaklar denir ve araştırmalarda önemli bir yer tutar. Bir olayın anlatımında kişinin bizzat kendi ele aldığı, anlattığı, ortaya koyduğu eserlerdir. Yazıt, abide, kitabe, devlet arşivleri gibi eserler buna örnektir. İkinci kısımda açıklanan özelliklerdeki kaynaklara birinci elden kaynaklar denir. Ana kaynak bulunmadığı durumlarda önem arz ederler. Ana kaynak ve birinci elden kaynağın da bulunmadığı durumlarda birinci elden kaynak kullanılarak ortaya konulan kaynaklar, ikinci elden kaynaklar olarak adlandırılır. Bu gibi durumlarda sözü edilen kaynaklar önem kazanır

Çalışma, sosyal bilimlerde veri yorumlama tekniği olarak kullanılan ve bazen birbiriyle karıştırılan içerik analizi ve söylem analizi karşılaştırılmasını amaçlamaktadır. Sosyal bilimlerde yöntem tartışmaları sonucu oluşmuş iki temel eğilim, kendi ontolojik tabanı üzerinde temellenirken; epistemolojik ve metodolojik farklarının gelişmesi de sürpriz olmamaktadır. Bu ayrımlardan doğan bir metodolojik çerçeveye sahip olan içerik ve söylem analizinin karşılaştırılması, sosyal bilimlerde yöntem tartışmalarına küçük de olsa önemli bir katkı sağlayacaktır.

Bu araştırmada Ebü'l-Fidâ ı̇mâdüddîn ı̇smâil b. Ömer ı̇bn Kesîr'in Tefsîru'l-Kur'âni'l Azîm isminde eserine zeyl olarak kaleme aldığı Fedâilü'l-Kur'ân (Kur'ân'ın faziletleri) isiminde eserinin yöntemi ve analizi. İbn Kesîr, bu çalışmada Kur'an'ın faydaları, Kur'an tarihi ve Kur'an hakkında genel bilgiler üzerinde durmuştur. İbn Kesîr, tefsîr, hadîs, fıkıh, ricâl ve ı̇slâm târihi ilimlerinin önde gelen müelliflerinden birisidir. Özellikle hadîs ilminde hafızlık mertebesine ulaşmış değerli muhaddislerden olan ı̇bn Kesîr'in hayatından bahseden kaynaklar, onun ilmini, zekâsını, idrak kâbiliyetini, ı̇slâm ilimlerindeki vukûfiyetini takdir etmekle beraber, hadîs, ricâl ve tefsîr ilmindeki maharetine dikkat çeker.

2019 yılı toplumsal cinsiyet araştırmaları konulu yüksek lisans dersinde işlediğimiz okumaların listesidir. Bu okumalar, toplumsal cinsiyet alanında yapılan nitel araştırmalar ve metodolojik tartışmalar çeçervesinde seçilmiştir. Toplumsal cinsiyet alanında nitel araştırma yapmak isteyen yüksek lisans ve doktora öğrencileri için yol gösterici nitleikte olan bu metinler birbiriyle diyalog halinde olan metinlerdir, birlikte okunması konuyla ilgili verimli bir tartışma yürütülmesine katkı sağlayacaktır.

ÖZET
Yeni medya, hem iletişim disiplininde hem de disiplinlerarası çalışma alanlarında sıklıkla karşımıza çıkan bir anahtar kelime olma özelliğini korumaktadır. Yeni medya alanında yapılan akademik çalışmalara bakıldığındaysa, araştırılan aracın özne ya da nesne konumunda olduğu araştırma sorularına cevap aranırken halen geleneksel araştırma yöntemleri ve araçlarının ağırlığı dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, dünyadaki yeni medya araştırma yöntemlerindeki yaklaşımlar, Türkiye'deki iletişim çalışmalarında yeni yöntem arayışları ve uygulama örneklerine değinilmiş, Türkiye'de 2013-2018 yılları arasında "yeni medya" konulu lisansüstü tezlerinin araştırma yöntemleri doküman inceleme ve meta analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Dünyadaki yeni medya araştırmalarında kullanılan yöntemlerin, Türkiye'deki öğretim üyeleri tarafından yürütülen çalışmalarda da kullanıldığı ve başarılı örneklere imza atıldığı görülmüştür. Ancak, bu yenilikçi yaklaşımların lisansüstü tezler seviyesinde sıklıkla karşılığının olmadığı, daha çok geleneksel araştırma yöntemleri ve araçları kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırma yöntemleri derslerinin yeni medya araştırma yöntemlerini kapsayacak şekilde genişletilmesi, yeni araçların kullanımı ve erişiminde lisansüstü öğrencilerin gerekli eğitimlerden geçirilmesi ve teşvik edilmesi, yeni yöntem ve araçların kısıtlılıkları, etik sorunları, fırsat ve riskleri konusunda bilgilendirilmeleri önerilmekte, böylece yeni yöntem ve araçların lisansüstü tezlerdeki uygulamalarının artacağına inanılmaktadır.

Sosyal bilimlerde varlığı anlama ve anlamlandırma çabaları, bilgiye ulaşmada çeşitli teknik ve yöntemleri ortaya çıkarmıştır. Yöntemlerin farklılıkları, olay ve olguların kavranabilirliği açısından epistemolojik bir çoğulculuk oluşturur. Her bilgi, varlığı ve insanı anlamak içindir. Sosyal bilimler, tarihsel süreçte birçok araştırma yöntemi belirlemişken 19. yüzyılın son çeyreğinde Wilhelm Dilthey’nin geliştirdiği hermenuetik yöntem pozitivizme bir eleştiri mahiyetinde ortaya çıkmıştır. Orta çağdan beri benimsenen bir yöntem olan yorumsama kuramı, aydınlanma devriyle beraber bireyciliğin odağına bilimsel metodolojiyi koymuştur. Deneyselcilikle aklın belirleyici kıstas sayılması usulünü yorumbilim, insanın deneyim ve tarihsel sürecinin ortaya konulması şekline dönüştürmüştür. Çalışmamızda sosyal bilimlerde yöntem araştırmalarının pozitivizm ve hermenuetik ile ilerletilmesindeki nedenler irdelenmiştir. Bu nedenlerin insanı anlama ve anlamlandırma ekseninde yorumsamacı yönteme nasıl başvurduğunu Dilthey üzerinden örneklendirmek amaçlanmaktadır.

Erduyan, I. (2015). Etnografi [Etnography]. In Y. Bayyurt & N. Seggie. (Eds.) Nitel
Araştırma: Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımlar [Qualitative Research: Methods, Techniques, Analyses, and Approaches] (pp. 82-104). Istanbul: Anı Yayıncılık.

Eğitim bilimleri alanında doktora tezleri, durum veya problemleri sistematik bir yaklaşımla ele almakta ve eğitim bilimleri alanının akademik saygınlığı üzerindeki etkisi ve eğitime yön vermesi açısından değer taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, 2016-2018 yılları arasında Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi'nde eğitim bilimleri alanında yapılmış, tam metnine ulaşılabilen, Türkçe veya İngilizce dilinde yazılmış toplam 1043 doktora tezini tematik ve yöntemsel açıdan inceleyerek, var olan güncel durumu ortaya koymaktır. Araştırma tarama modelinde olup, doküman analizi tekniği kullanılarak içerik analizi yapılmıştır. Tezler, yayın sınıflama formu aracılığı ile incelenmiştir. Araştırmanın güvenilirliği için Miles ve Huberman'ın önerdiği formül kullanılmış ve güvenirlik %91,42 olarak hesaplanmıştır. Araştırma bulguları tezlerin tamamlandığı üniversiteler, yıl, yöntemler, nicel yöntem türleri, nitel yöntem türleri, örneklem, veri toplama araçları, veri toplama araçlarının özgünlüğü, veri analiz teknikleri ve kullanılan anahtar kelimeleri kapsamaktadır. Elde edilen bulgular alanyazın kapsamında tartışılmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın eğitim bilimleri alanındaki doktora çalışmalarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.