Mevlana Celalettin-i Rumi

Sizlere "yemek yeme yahut su içme ile şiir veya ilham arasında bir ilişki var mıdır?" diye sorulsa ne cevap verirsiniz? Yani şiir yazma ile açlık-tokluk arasında nasıl bir münasebetten bahsedilebilir? Hz. Mevlana "“Dün biraz bir şey yemiştim, onun için layıkıyla anlatamıyorum. Yoksa bunu tamamıyla anlatır, yuları anlayışının eline teslim ederdim.” diyor (Mesnevi 3. Cilt, 204. sayfa). demek ki bir ilişki var. Sadece bu değil tabii ki, mesela" Lokmadan kesişmeden Lokman olamazsın!" diyor yahut "Topraktan beslenmeye devam ettikçe göklerden beslenemezsin!" bütün bunlar Mevlana ve yeme içme bahsini derinden ve başka bir gözle incelememizi gerektiriyor. Yazı, bu yolda atılmış küçük bir adım.

Mevlana, İbn-i Arabi, ve Hallac-ı Mansur tarihteki çok önemli tasavvuf alimlerindendir. Ülkemiz açısından ise Mevlana'nın önemi daha büyüktür. Ancak bu tasavvuf alimlerini "sapkın" düşünceli olarak niteleyen bazı çalışmalar da yapılmaktadır. Çalışmamızda bu düşünceye sahip bir araştırmacının makalesi alıntılanmış, böyle bir düşüncenin karşısında esas ana dil metinlere inilerek tartışma konusu metinlerin anlamlarının ne olduğu ve yazar tarafından ilk anda mı yoksa sonradan başkaları tarafından mı yazıldığı açıklığa kavuşturulmalıdır. Bunun önemi, Müslümanların kafalarındaki soru işaretlerini ortadan kaldırması adına çok mühimdir.

Adnan Oktar (Harun Yahya)

The name Mevleviyya brings to many people's minds an order that was established in Anatolia, flourished under the leadership of Mawlana Jalal ad-Din Rumi and has influenced millions of people worldwide. Most people are of the opinion that Mevleviyya preaches love, humanity and brotherhood. Their knowledge about the order is only limited to Sheb-i Arus [Wedding Night] ceremonies. However, a closer examination through a discerning eye reveals a different situation.

Mawlana Rumi's books are widely known as Islamic works, but many people are not aware of the fact that these books include immoral parts, which contradict the Qur'an and might lead to serious societal moral degeneration. Here, it should be mentioned that these chapters, which are in contradiction with the Qur'an as we will discuss in detail in the following chapters, might have been added later to Rumi's books, written by someone else, and Rumi might have been completely unaware of all these statements. However, in the end, the books printed, published, distributed and quoted under the name of Rumi includes chapters depicting a philosophy and a lifestyle that is in complete contradiction with the Qur'an.

In fact, it is these parts of Rumi's works in contradiction with the Qur'an that lie at the root of advocacy of Rumi's philosophy by many people who are openly against Islam, who do not believe in God and recognize the prophethood of God's Messenger Muhammad (pbuh). These people are vehemently against Islam, yet they unwisely praise Rumi, adopt what is told in the books that are considered to be Rumi's and propagandize it.

Rumism bears in its essence unethical beliefs that are in complete contradiction with the Qur'an such as Darwinism that rejects God's creation, homosexuality that is decreed in the Qur'an as "an abomination" and rendered unlawful by God, insulting women and regarding them as inferior, disparaging the Turkish Nation by adopting a racist approach, and deeming the unlawful act of drinking wine lawful. Rumi's philosophy is exploited specifically and deliberately by certain circles to create a Muslim conception bereft of Islam and the Qur'an, and it should not be confused with Anatolian Mevleviyya.

Observing the common characteristics of the people who try to replace Islam with Rumism, one will see that the majority of them advocate homosexuality, carry out evolutionist propaganda despite the sheer lack of scientific evidence and hold a view of life that does not befit the Qur'anic moral values. And oblivious to these facts, many people unwittingly contribute to the insidious philosophy that is Rumi's philosophy when they relate and spread quotes -probably in good faith- from the books of Rumi.

Undoubtedly, a person's beliefs and way of life concern no one but the individual himself. In respect to God's commandment in the Qur'an that says, "There is no compulsion where the religion is concerned" [2:256], everyone is free in their choice of belief. However, it is within the right and responsibility of every Muslim to warn and inform other Muslims about Rumi's philosophy.

For centuries, this philosophy has been being consolidated and used calculatedly and deliberately to weaken, influence and manipulate Muslims. In such a critical situation that directly concerns the entire Islamic world, Muslims are naturally obliged to be sensitive, exercise caution against evil and enjoin good.

The following pages feature a collection of the said chapters found in the works attributed to Rumi, especially the Masnavi, which are mostly unknown to the public. These chapters in question also exist in the centuries-old Persian editions of the aforementioned books, as well as the editions printed, published and preserved in the libraries by the Turkish Presidency of Religious Affairs, the Ministry of National Education, the Ministry of Culture and various other Turkish governmental institutions and also in the worldwide recognized English versions of Rumi's books.

It should be reminded here again that not every person who believes in Mevleviyya and abides by the teachings of Mawlana Jalal ad-Din Rumi is a follower of Rumism. Philosophy of Rumi is a completely different system of belief that is in contradiction with the Qur'an and Islam. And the mainstay of Rumi's philosophy is the immoral parts that were probably added later to the books written by Rumi.

Therefore, it is significant that these parts of Rumi's books are made known to the public, as they may have been specifically placed in the books to the advantage of the opponents of Islam. It will then be possible to exclude these degenerate parts from the books and tenets of Rumi, thus purify the Mevleviya. What is even more important is that opponents of Islam will lose one of the crucial weapons they utilize against Muslims to be able to bring down Islam from within and maintain their grip over the Islamic geography.

Accomplishing this will thwart a historical conspiracy that has been set against Muslims, removing a major obstacle before the world reign of the Qur'anic moral values.

6. ciltlik, 25.668 beyit ve ayrıntılı dizinden oluşan bu çeviri, Hazret-i Mevlana’nın torunlarından, Mevlana Dergahı son Postnişini ve eski Milletvekili Veled Çelebi İZBUDAK (1867 – 1953 ) özgün el yazmalarından çevirdi ve Abdülbaki Gölpınarlı yayıma hazırladı.

6. ciltlik, 25.668 beyit ve ayrıntılı dizinden oluşan bu çeviri, Hazret-i Mevlana’nın torunlarından, Mevlana Dergahı son Postnişini ve eski Milletvekili Veled Çelebi İZBUDAK (1867 – 1953 ) özgün el yazmalarından çevirdi ve Abdülbaki Gölpınarlı yayıma hazırladı.

Aşk ve güzellik tecelli teorisinin esas kavramı ve onu idrak etmenin anahtarıdır. Tasavvufun temeli ise, evrende tek bir varlığın bulunduğu, o tek varlığın dışındaki diğer varlıkların ise, onun yeryüzündeki yansıması olduğu görüşüne dayanır. Tecelli teorisinden etkilenen Mevlana’nın düşüncesinde aşk, ney ve gül sembolleri anahtar kavramlardır.Hz. Mevlana’nın şaheseri olan Mesnevi, neyin hikâyesi ile başlar, bir nevi insanın ruhunu temsil eden neyin sesi pinahni bir gamın yankısıdır, neyin nevası oldukça hüzünlüdür, ayrılıklardan şikâyetçi olup maşuka olan derin ihtirası şerh etmektedir. Bundan dolayı neyin şikâyeti ruhumuzun kederli sedasıdır.

This article concerns the historical genesis of Rumi's works, prose and poetry.  Using the primary biographical evidence from the poems and discourses, this article analyzes them in the light of the hagiographical tradition, using the hagiographies quite cautiously to tease out further information.  Contrary to the view that the poetry of Mawlana Rumi emerged from a trance or other orphic means, this article shows that Rumi was a careful reader of the literary tradition and responded to it, as we might expect a modern reader or critic to do.  While it may be ultimately impossible to date many of the poems, based on internal evidence and histroical allusions, we can glean some information by attentively readng about the relative dating of many poems.
Publisher's website: http://www.worldwisdom.com/public/products/978-1-936597-42-0_The_Philosophy_of_Ecstasy-Rumi_and_the_Sufi_Tradition.aspx?ID=275

Tarihin kaynakları olarak seyahatname ve tasvirlerin Batılılara ait olanları, belli ilkeler çerçevesinde yararlanıldığında, Mevlevîlik tarihine katkı sağlamaktadırlar. /As sources of history, Westerner travelogues and illustrations, when utilized within certain principles, contribute to the history of Mevleviism.

6. ciltlik, 25.668 beyit ve ayrıntılı dizinden oluşan bu çeviri, Hazret-i Mevlana’nın torunlarından, Mevlana Dergahı son Postnişini ve eski Milletvekili Veled Çelebi İZBUDAK (1867 – 1953 ) özgün el yazmalarından çevirdi ve Abdülbaki Gölpınarlı yayıma hazırladı.

Mesnevi, Tasavvuf için büyük önem arz eden edebi eserlerin belki de başında gelmektedir. Yüzyıllardır bu esere dünyaca duyulan ilginin son derece yüksek olduğu bilinmektedir. İlginin bu denli yüksek olması iki temel sebebe bağlanabilir. Bunlardan ilki eserin içerdiği mesajlar olmakla beraber, bunlardan ikincisi eserin bu mesajları iletişindeki pedagojik başarıdır. Eserin okuyucuyla arasında son derece sağlıklı bir iletişim kurabilmesi Mevlana’nın insan doğasını ve nasıl iletişim kurulabileceğini ne kadar iyi kavradığını göstermektedir.
Mesnevi’ de insanı eğitmek için anlatılan metotlar kadar, iyi bir eğitimin, öğretmenin ve öğrencinin de sahip olması gereken özelliklere dair mesajlar sürekli olarak verilmektedir. Bu metotların ve mesajların modern psikoloji ve pedagoji bilimlerince de bugün kabul edilen çeşitli doğrularla çok sayıda kesişim içermesi Mevlana’nın insan doğasını ne kadar iyi kavradığını ve eserinin evrenselliğini göstermektedir.
Mesnevi’de mükemmel bir anlatım, kıvrak bir zekâ, sağlam bir inanç, sıcak bir sevgi vardır. Uzun yüzyıllar çeşitli kurumlarda binlerce kişiye sevgi yolunu, inanç yolunu, doğru yolu göstermiştir.

Metin sadeleştirilmeden çeviriyazı olarak hazırlanmış ve hafifletilmiş bir transkripsiyon uygulanmıştır. Uzun heceler her seferinde gösterilmiş, ayn harfleri ise mana karışmasına yol açmadığı sürece hazfedilmiştir. Kitabın orijinal sayfa numaraları
köşeli parantez içinde gösterilmiştir. Metin içinde müellifin düştüğü dipnotların sonuna "Mlf." kısaltması konularak, bizim düştüğümüz dipnotlardan ayırt edilmesi sağlanmıştır. Tasavvuf erbabı için kullanılan Arapça dua cümleleri ve kalıp ifadeler olduğu gibi korunmuştur. Arapça terkipler genellikle İslam Ansiklopedisi'nde esas alınan biçimde yazılmış; Celaleddin, Abdülhamid gibi isimlerde ve Resuluilah gibi günümüz Türkçesinde de kullanılanlarında transkripsiyon işaretleri
kullanılmamıştır.

Özet Mevlânâ Celaleddin-i Rumî, bir takım siyasi ve toplumsal sebeplerle ayrıldığı Harezm, Belh ve Horasan'dan sonra kaderin kendisine çizdiği rotayla nihayet o gün için adeta bir sulh adacığı olan Anadolu'yu mesken tutmuştur. Devir itibarıyla Moğol tehdidi önüne kattığı toplulukları o zamanki Orta Asya ve İran coğrafyasından sürüyordu. Neredeyse bütün bu toplulukların sığındığı Anadolu gelenlere ana gibi kucağını açmıştır. Elbette gelen topluluklar kendi dil ve kültür varlıklarıyla geliyordu ve Anadolu kültürel olarak yeniden harmanlanıyordu. Göçenler sadece insanlar değil aynı zamanda dil ve kültürdü. Anadolu adeta bir kültürler mozaiği halini alıyordu. İşte böyle kültür taşıyıcıları arasında entelektüel bir yapıya sahip olan Mevlânâ ve ailesi de coğrafyamıza farklı renkler ve anlayışlar getirmiştir. Daha sonra Mevlevilik olarak adlandırılacak bu düşünce ve fikir yapısı temelinde Harezm, Belh ve Horasan kültürünü barındırmaktadır. Selçuklu kültürünü besleyen bu göçler, zihni ve entelektüel zenginleşmeyi de beraberinde getirmiştir. Biz bu çalışmamızda hissi bir tarih ve kültür belgesi olarak adlandırdığımız Hz. Mevlânâ'ya ait Mesnevî-i Şerif adlı hacimli eserde, yazıldığı devre yani XIII. asra ait bazı adet ve gelenekleri şahitleriyle birlikte inceleyeceğiz. Abstract Mawlana Jalaluddin Rumi, who had to leave Khwarezm, Balkh and Khorasan due to various political and social reasons took shelter in erstwhile island of peace – Anatolia. The  Mevlana Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi.

Lutfî M u h a m m e d E fe n d in in " H ily e-i H azre t-i M evlânâ"sı Z e h ra GÖRE* ÖZ Hilye, Hz. P ey g am b erin v asıfların ı ihtiva e d e n e s e r ya da lev h aları ifa d e e tm e k için k u llan ılan b ir ıstıla h tır. B a ş ta T irm izî'nin Ş em âil'i o lm ak üzere d iğ er bazı şe m â ille r, h ily en in Türk e d e b iy a tın d a da d in î nitelikli b ir tür o la ra k d o ğ m a s ın a kaynaklık e tm iştir. Hz. P ey g a m b erin v asfın d a o la n b u e s e r le r z a m an la d iğ er p ey g am b erler, d ört h alife, d in ve tarik at büyükleri için de y azılm ıştır. A dına hilye y azılan ş a h siy e tle rd e n biri de Hz. M ev lâ n â'dır. M evlevi şâ irle r tarafın d an k a le m e a lın a n b u eserler, g e n e l o la ra k H ilye-i M ev lân â ad ı a ltın d a g ö sterilm ek ted ir. M a n isa M ev-le v ih a n e si şey h le rin d en L u tfî M u h am m ed E fen d i, M ev lân â'nın hilye-sini yazan şâirlerd en d ir. H ilye-i H azret-i M ev lâ n â ad lı m e sn e v is in d e şâir, M e v lâ n â 'nın fizikî ve ah la k î v asıfların ı a n latır, o n a öv gü lerd e bu lu n u r. B u ç a lışm a d a , hily en in ö zellik lerin e k ısa ca d eğ in ilecek , L utfî M u h a m m ed E fen d i ve o n u n e se ri H ily e-i H azret-i M ev lâ n â sö z k on u su e d i lecek tir. A n a h ta r K elim eler: D in î ed eb iy a t, tasavvuf, m evlevilik, hilye, M evlân â, L utfî M u h a m m ed E fen d i, H ilye-i M evlân â. ABSTRACT Lutfi Muhammed Efendi's "Hilye-i Hazret-i Mevlâna" Hilye is a te rm u sed to d e n o te w orks o r fram ed in s crip tio n s co n ta in in g a ttr ib u te s o f p ro p h e ts. T irm izi's Ş em â il, o r ou tw ard a p p e a ra n c e s , o n to p of all a n d s o m e o th e r şem â ils e n su re d e m e rg e n c e of hilye a s a relig io u s g en re in Turkish litera tu re. W ritten in itially to d e sc rib e th e a ttr ib u te s of P ro p h e t M u h am m ad only, th e s e w orks la te r c a m e to b e w ritten for o t her p ro p h e ts, th e fo u r ca lip h s and o th e r im p o rta n t m en o f relig io n and re lig io u s o rd ers. O n e o f th e p e r s o n s in w h o se n a m e a hilye w as w ritten w as R um i. W ritten by p o e ts o f th e M evlevi ord er, t h e s e w orks a re o fte n referred to a s H ilye-i M ev lân a (R u m i). Lutfi M u h am m ed E fen d i, w ho is a sh eik h a t M a n isa M evlevi lod g e, is o n e o f th e p o e ts w ho w rote

Kur’an’da dünyanın imtihan, ahiretin ise ceza ve mükâfat yurdu olduğu, bu anlamda insanın başıboş bırakılmadığı, Allah’a kulluk etmek üzere yaratıldığı ve bu konuda hesaba çekileceği bildirilmektedir Ayrıca imtihanın bir gereği olarak insanların çeşitli musibetlerle deneneceğine de dikkat çekilmekte, bunlarla nasıl baş edileceği de ayrıntılı olarak açıklanmaktadır (Enbiyâ 21/16; Zâriyât 51/56-58; Mülk 67/2; Zilzâl 99/7-8). Bu çerçevede Kur’an’da insanlar musibetlerin görünen ve görünmeyen manaları üzerinde düşünmeye teşvik edilmekte, bunlardan bir kısmının imtihan, bir kısmın ibret almaya yönelik olduğu belirtilerek, insanın iç dünyasında nasıl anlamlandıracağına dair yol gösterilmektedir. Öte yandan birçok ayette peygamberlerin bile çeşitli musibetlerle denendiğine dikkat çekilmekte, bunlara karşı sabredip Allah’a sığınmaları emredilmekte, bunu yerine getirenlerin kazançlı olacağı ifade edilmektedir (Âl-i İmrân 3/159; Nahl 16/99; Yûsuf 12/18; Sâd 38/41-44; Zümer 39/10). Kur’an’da sabrın emredilmesi insanlar için birçok faydası olduğunu göstermektedir. Nitekim günlük yaşantımıza baktığımızda da özellikle zor zamanlarda sabrın ahlâkî faziletlere kaynaklık etmesi, düşünce, çalışma ve sosyal hayatta önemli bir yere sahip olması bakımından insan üzerinde dünyevî ve uhrevî birçok fayda sağladığına müşahede etmekteyiz.
İslam düşüncesinde seçkin bir konuma sahip olan Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî (ö. 672/1273) de Kur’an’ın bu bakış açısından hareket ederek, bu duruma dikkat çekmekte, insanların özellikle çaresiz ve aciz kaldığı zor durumlarla başa çıkmada sabrın manevî destek sağlaması bakımından insan psikolojisi üzerindeki etkisi üzerinde durmaktadır. Bu çerçevede musibetlerle başa çıkmada sabrın önemine ve insan üzerindeki olumlu etkilerine değinmektedir. Bu teorik zeminden hareketle bu çalışmada Mevlânâ düşüncesinde sabrın önemi ve hikmetleri üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda sabrın hangi anlamlara geldiği, bireysel ve toplumsal olarak ne gibi işlevlere sahip olduğu, sabır üzerinden insanlara ne tür mesajlar verildiği tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu sayede araştırmamızın, günümüzde tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını yüzünden çaresizlik, acizlik, korku ve endişe vb. psikolojik travmaların yaşandığı bu zor zamanlarda bizlere moral ve motivasyon anlamında manevî destek sağlayacağını ümit ediyoruz.
In the Qurʾān, it is reported that the world is a test and the hereafter is a home of punishment and reward, in this sense, man is not left adrift, he is created to worship Allah and will be taken into account in this regard (al-Anbiyyāʾ21/16; al-Dhāriyāt 51/56-58; al-Mulk 67/2). In this context, in the Qurʾān, people are encouraged to think about the visible and invisible meanings of calamities, some of them are meant to be a test, some of them are meant to be an example, and some of them are shown the way of how to make sense of man's inner World. On the other hand, many verses note that even prophets are tried with various calamities, they are commanded to be patient against them and seek refuge in Allah, and it is stated that those who do so will be profitable (Āl-‘Imrān 3/159; al-Nahl 16/99; Yūsuf 12/18; Sād 38/41-44; al-Zumar 39/10). The commandment of patience in the Qurʾān shows that there are many benefits for people. As a matter of fact, when we look at our daily life, we see that patience provides many earthly and otherworldly benefits to man, especially in difficult times, in terms of being the source of moral virtues, having an important place in thought, work and social life. Mawlānā Jalāl al-Dīn Rūmī (d. 672/1273) also acts from this point of view of the Qurʾān, drawing attention to this situation, focusing on the impact of patience on human psychology in terms of providing spiritual support in dealing with difficult situations in which people are especially helpless and incapable. Based on this theoretical background, this study will focus on the importance and wisdom of patience in Mawlānā thinking. In this context, it will be tried to determine what meaning patience has, what functions it has individually and socially, what messages are given to people through patience.

Öz Mevlana'nın öğretisi özünde insan-ı kâmile ulaşmayı hedeflemektedir. Mevlana'nın hayatı çocukluğundan başlayarak iyi tetkik edilirse eserlerine yansıttığı yüksek fikirlerin nüvesini, hayat hikâyesinde görebiliriz. Ortaya koyduğu eserleri bugün pek çok dilde beğeniyle okunmaktadır. Her şeyden önce onun eserlerinde ortaya koyduğu şarap, cezbe, ruhen özgürleşmek ve mutluluk meselelerine yaklaşımları kendisinden önce yaşamış İslam mütefekkirlerin yaklaşımları ile farklılık arz eder. Mevlana'nın kullandığı temalar klasik dini kitaplardan da farklıdır. O, eserlerinde ele aldığı konularda katılık ve taassuba düşmemiştir. Onun hoşgörü odaklı anlayışı onu her dönemde ilgi odağı haline getirmiştir. Bu farklı yorumları içinde barındıran üslubu sebebiyle Mevlana çoğunluk tarafından kabul görmüştür. Çünkü onun şiirlerinde geçen bütün mısraları herkes kendi anlayışına göre yorumlayabilmektedir. Günümüze kadar Mevlana hakkında yapılan sayısız ilmi çalışma onun yüksek dehasının yansıması olan eserlerinin anlaşılması için gösterilen muazzam çabanın bir işaretidir. Mevlana'nın dile getirdiği hususlar genel anlamda İslam toplumunda olumlu yankı bulmuştur. Abstract Rumi's teachings in essence aims to achieve perfect human being (insanı kâmil). Rumi's life starting from his childhood, if well examined, the core of his high ideas that reflect his works, can bee seen in his life story. The corpus created by him has been translated into innumerable languages and received enormous interest from all over the globe. First of all, his approaches to the various questions such as wine, mystical ecstasy, spiritual freedom and happiness are quite different from those of his former Islamic scholars. And the themes he referred to differ from the classics of theology. He avoided any kind of fanaticism and narrowmindedness. His toleranceoriented vision puts him in the spot in all ages because of his approach that welcomes different interpretations, in this sense Rumi is accepted by the majority. In other words, his verses are open to various interpretations depending on the worldview of the reader. Infinite number of works on Rumi is a sign of the big efforts to make sense of his corpus that is a reflection of his genius. The ideas expressed by him are generally gained a positive echo in the Islamic world.

Reflections on the Year of Rumi (for the 800th anniversary of the birth of Rumi in 2007).  A Dutch version of Rumi: The Icon and the Man
Also published in Tree voor tree naar Gods troon: Essays over Het leven en werk van Mowlana Jalal al-Din Rumi, ed. Asghar Seyed-Gohrab (Leidschendam: Uitgeverij Quist, 2010), 63-81
Publisher website: https://www.quist.nl/uitgeverij/nl/perzische-taal-en-cultuur/20-tree-voor-tree-naar-gods-troon-9789077983621

Türkler, tarihin en eski topluluklarından biridir. Tarih boyunca Türkler Orta
Asya’dan Anadolu’ya, Çin’den Hindistan’a, İran’dan Balkanlara ve Avrupa içlerine kadar geniş bir coğrafyada, farklı dini, etnik ve kültürel kimliklerle karşılaşmışlar, zengin bir kültür ve medeniyet ortaya koymuşlardır. Türklerin insanlık medeniyetine sağladığı en önemli katkılardan biri müsamaha ve diğer din ve kültürlere saygı olmuştur. Türk gelenekleri ve karakteri ile din anlayış ve yorumları bu müsamahanın temelleri arasında
yer almıştır. Bu iki temel husus, güçlü aile yapısına ve insan sevgisine sahip Türk milletine özgü evrensel müsamahayı beslemiştir. Şüphesiz Türklerin gerek İslam öncesi dönemde gerekse İslam’ı kabul etmelerinden sonra farklı din mensupları ile karşılaşması ve onlarla bir arada yaşama tecrübesi bu müsamaha anlayışının gelişmesine katkı sağlamıştır. Orta
Asya Türk toplulukları arasında İslam, müsamahaya dayalı İslami yorum ve anlayışın temsilcileri aracılığıyla geniş bir yaygınlık kazanmıştır. Bu süreçte hem tasavvufi hem de İslam’ın Hanefi-Maturidi yorumunun etkisi büyük olmuştur. İslam’ın kabulüyle bu dinin değerleri, Türklerin kendilerine özgü yorum ve anlayışla birleşmiş, müsamaha ve birlikte yaşamın temelleri pekiştirilmiştir. Bu bağlamda tarihi süreçte Türkler ne bir soykırım yapmışlar ne de haksız yere insanlara zarar vermişlerdir. Her zaman zayıfın, çaresizin, zulme uğrayanın yanında olmuşlar, insana insan olduğu için değer vermişlerdir. Büyük Türk mütefekkiri Mevlana “İncinsen de incitme” diyerek veciz bir şekilde müsamahalı tutumun ne olduğunu belirtmiştir. Türkler hem kendi dinlerine hem de başka dinlere ve din mensuplarına saygı göstermiştir. İslam’ın kabulünden sonra da büyük devletler kuran Türkler, tarihin her döneminde müsamahayı, hoşgörüyü, adaleti ve insan haklarına saygıyı yönetimin esası olarak benimsemiştir. İslam’ın temel felsefesi ve kaynakları onlara bu konuda bir hedef göstermiş, korkutma ve zorlama yerine sevdirmeyi, gönüllere girmeyi esas alarak birlikte yaşamın temellerine bağlı kalmaya gayret etmişlerdir. Yönetimi altında farklı din mensupları bulunan Türk devletlerindeki bu unsurlar uyum ve ahenk içinde yaşamıştır. Bu uyum ve ahenk Türklerin, insanların temel hak ve hukukuna saygılı olmalarıyla ve onların müsamahalı tutumlarıyla açıklanmıştır.

Abstract
Turks are one of the oldest communities in history. Throughout history, Turks have come across different religious, ethnic and cultural identities from a wide variety of countries, from Central Asia to Anatolia, from China to India, from Iran to the Balkans and to european interior, put forth a rich culture and civilization. One of the most important contributions of Turks to human civilization has been tolerance and respect for other religions and cultures.Turkish tradition and character with their religious understanding and comments have taken place among the foundations of this tolerance. These two basic points have fed the universal tolerance which is special to the Turkish nation which has a strong family structure and human love. Undoubtedly, both in the preIslamic period and after they accepted Islam, Turks’ encountering with different religious groups and the experience of living with them have contributed to this understanding of tolerance. Among Middle-Asian Turk communities Islam gained a wide prevalence via representatives of Islamic interpretation and understanding based on indulgence. In this process, the influence of both Sufism and the interpretation of Islam by Hanafi-Maturidi was great. With the acceptance of Islam, the values of this religion are combined with the specific interpretation and understanding of the Turks and the foundations of tolerance and coexistence have been reinforced. In this context, in the historical process, the Turks did not make a genocide, nor did they harm people unjustly. They were always with weak, helpless and the oppressed ones, and gave value to people because they were human. Mevlana, the great Turkish thinker, pointed out what tolerance was by saying “dont hurt even you get hurt”. The Turks respected both their religion and other  religions and members of them. The Turks who founded great states after accepting Islam too, adopted and performed tolerance, indulgence, justice and respect to human rights as the principle of the ruling in evert period of history. The fundamental sources and philosophy of Islam have shown a target to them, they tried to adhere the principles of the coexistence by grounding on ingratiating and capturing the hearts, instead of forcing and frightening. These elements in Turkish states which have different religious communities under their rule lived in harmony and compatibility. This harmony and compatibility is explained by the Turkish people’s respect for the basic rights and law of the people and their tolerant attitudes.

Öz Türk tasavvuf geleneğinin en önemli isimlerinden biri olan Mevlânâ Celaleddin-i Rûmî; düşünceleri, eserleri ve hakkında yapılan çalışmalar dolayısıyla tarihin her döneminde ilgi çeken bir fenomen olmuştur. Diğer taraftan günümüzde Mevlânâ üzerine yapılan çalışmalar onun dini, tasavvufi, felsefi, edebi yönüne yoğunlaşsa da bir kahraman olarak romanlarda yer alması, ona karşı okurların ilgisini yükseltmiştir. Mevlânâ üzerine gelişen bu popüler yönelimin farkında olan yazarlar da Mevlânâ'yı anlatan romanlar üretmiştir. Ancak sanatçılar, romanlarda Mevlânâ'nın eserlerinden yaptıkları alıntıları kendine has üsluplarıyla yorumlamıştır. Mevlânâ üzerine kalem oynatanların yaşadığı dönem ile düşünce yapısı, çalışmaların içeriğini ve yapısını şekillendirmiştir. Genelde bugünün güncel meselelerinden hareket ederek Mevlânâ'nın bu sorunlara nasıl bir çözüm yolu önerdiği üzerinde yoğunlaşan yazarlar bu yolla Mevlânâ'nın mistik gücünden istifade etmişlerdir. Buradan hareketle Me...

Öz Türk tasavvuf geleneğinin en önemli isimlerinden biri olan Mevlânâ Celaleddin-i Rûmî; düşünceleri, eserleri ve hakkında yapılan çalışmalar dolayısıyla tarihin her döneminde ilgi çeken bir fenomen olmuştur. Diğer taraftan günümüzde Mevlânâ üzerine yapılan çalışmalar onun dini, tasavvufi, felsefi, edebi yönüne yoğunlaşsa da bir kahraman olarak romanlarda yer alması, ona karşı okurların ilgisini yükseltmiştir. Mevlânâ üzerine gelişen bu popüler yönelimin farkında olan yazarlar da Mevlânâ'yı anlatan romanlar üretmiştir. Ancak sanatçılar, romanlarda Mevlânâ'nın eserlerinden yaptıkları alıntıları kendine has üsluplarıyla yorumlamıştır. Mevlânâ üzerine kalem oynatanların yaşadığı dönem ile düşünce yapısı, çalışmaların içeriğini ve yapısını şekillendirmiştir. Genelde bugünün güncel meselelerinden hareket ederek Mevlânâ'nın bu sorunlara nasıl bir çözüm yolu önerdiği üzerinde yoğunlaşan yazarlar bu yolla Mevlânâ'nın mistik gücünden istifade etmişlerdir. Buradan hareketle Mevlânâ, eserlerde kimi zaman toplumun ihtiyaçları doğrultusunda güncellenirken kimi zaman da yeni bir anlatıyla tüketime alet edilmiştir. Neticede Mevlânâ'nın toplumdaki mistik karşılığı ve güncellenen anlatısı, kitap satışlarını etkilemesi denkleminde anlamlandırılmıştır. Bu çalışmada kitap sektöründe ciddi derecede satış rakamları elde eden Ahmet Ümit'in Bab-ı Esrar, Elif Şafak'ın Aşk, Sinan Yağmur'un Aşkın Gözyaşları romanında Mevlânâ'nın postmodern bir tüketim unsuru olarak kullanılması ele alınmıştır. Makale, tarihsel ve mistik roman karakterlerine olan ilgi nedeniyle Mevlânâ'nın postmodern bir söylemle tüketim merkezli ele alınışının analizini amaçlamaktadır. Abstract Mawlana Jalaluddin-i Rûmi, one of the leading names of Turkish Sufi tradition, has always been an attractive phenomenon thanks to his thoughts, works and studies about him throughout history. On the other hand, while studies about Mawlana are concentrated on

Özellikle anne babaların ve eğitimcilerin bocaladığı, bilinen, eskilerden
devralınan klasik yöntemlerin yetersiz kaldığı, Batı’ya ait yöntemlerin
denendiği ve kültürümüzle uyumsuz olduğu görüldüğü bu dönem için bir yol
gösterici niteliktedir, Mesnevi’den Pedagojik Telkinler kitabı. Bu açıdan
bakıldığında iyimser bir bakış açısıyla çok etki yaratabilecek dinamik bir eser
olduğu söylenebilir.
Tüm zamanlar için ve her dönemde yaşayan insanlar için çok değerli
mesajlar, tavsiyeler, değerler barındırmakta, eğitimde tatlı dil, sevdirerek
öğretme, gönle hitap etme, kişiye dıştan değil içten disiplin kazandırma,
yaparak öğrenme-öğretme, sabır gibi. Bu nedenle 13. yüzyılda yazılmasına
rağmen hala dünya üzerinde gün geçtikçe artan sayıda insan tarafından okunan
sadece tasavvufi değeri olduğu düşünülen Mesnevi’nin, yazar tarafından
pedagojik yönünün ele alınması ve bu açıdan yorumlanması çok önemlidir.
Mesnevi eğer sadeleştirerek günümüz genç ve yetişkinlerinin
anlayabileceği kelimelerle tekrar yazılırsa daha çok kişiye ulaşacak ve daha
çok insan faydalanabilecektir. Yazar da birinci bölümde kullandığı gibi
anlaşılır kelimeler kullanırsa okuyucu kendisi de okurken anlayacak ve sadece
yazarın vurguladığı noktaları değil belki de yazarın gözünden kaçan farklı bir
şeyler de kendisi yakalayabilecektir. Çünkü yazar sadece eğitim açısından
özellikle Mesnevi’yi incelemiş diğer disiplinler içinde başka akademisyenler
araştırma yaparak böylesine büyük bir hazineden okuyucuya yeni ve faydalı
bilgiler ortaya çıkacaktır.