Sanal

Son yıllarda yeni bir sosyal alan haline gelen internet, birey ve sosyal organizasyonlara zaman ve mekândan bağımsız bir iletişim ortamı sunmaya başlamıştır. Bu durum birey ve sosyal organizasyonların internet ortamında örgütlenmesine yol açmış ve sanal cemaat yapısını ortaya çıkarmıştır. Bu bağlamda makalede, sanal cemaatlerin anlaşılması amacıyla öncelikle geleneksel cemaat kavramı üzerinde durulacaktır. Buna bağlı olarak da insanların ortak değer ve düşüncelerini paylaşmalarına imkân sağlamaları noktasında sanal cemaatler ele alınacaktır. Bu yeni toplulukların ortaya çıkışıyla birlikte geleneksel cemaat yapılarının nasıl ve hangi koşullarda sanal ortama transfer oldukları da ele alınacaktır. Buradan hareketle sanal cemaatlerin geleneksel cemaatlerden farklılıkları ve benzerlikleri ortaya konmaya çalışılacaktır.

Türkiye ve dünyada teknoloji alanındaki gelişmeler hızla ilerlemektedir. Yaşamımızın hemen her alanında bu teknolojiler önemli birer ihtiyaç olarak kullanılmaktadır. Her gün milyonlarca insan bilgi edinmek, sohbet etmek, maddi kazanç sağlamak, karşı cinsle ilişki başlatmak, oyun ve kumar oynamak gibi çeşitli sebeplerle internet teknolojisini kullanmaktadır. İnternet teknolojisi ihtiyaçları karşılayabileceği gibi patolojik kullanımla birlikte bağımlılığa da neden olabilmektedir.
      Global Web Index verileri ile hazırlanan rapora göre dünya genelinde 3,419 milyar insan internete bağlanıyor, 2,307 milyar kullanıcı aktif olarak sosyal medyada yer alıyor.  Türkiye’de ise 79.14 milyonluk nüfusun 46.3 milyonu internete bağlanmaktadır. İnternet kullanıcılarının 42 milyonu aktif olarak sosyal medyayı kullanmaktadır. Kullanıcıların 36 milyonu ise sosyal medyaya mobil cihazlardan ulaşmaktadır. Türkiye’deki internet kullanıcılarının %77’si her gün çevrimiçi olmakta, %16’sı ise haftada en az bir defa internete bağlanmaktadır (www.wearesocial.com)
      ABD’de yapılmış olan bir çalışmada haftalık bir saatini çevrimiçi geçiren kullanıcılarda depresyon ortalama %1, yalnızlık hissi %4, sosyal ilişki ve çevre kaybı %2.7 oranında artmaktadır (Kraut, 2004; Akt.,Tiyrek-Şişman, 2014).
      Bu çalışma bir derlemedir ve öncelikle bağımlılığın tanımı yapılmış, bağımlılık çeşitlerine değinilmiş sonrasında da teknoloji bağımlılığının üzerinde durulmuştur. İnternet bağımlılığının tanımı yapılmış, bağımlılık tanı ölçütleri ele alınmıştır. Daha sonra sosyal medya, sanal oyunlar, internet üzerinden oynanan bahisler ve pornografik içerikler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkiler incelenmiş; internet bağımlılığı ile ilgili ulusal ve uluslararası araştırmalar örneklendirilmiştir. Son olarak İnternet bağımlılığının nedenleri, olumsuz etkileri, tedavi yöntemleri irdelendikten sonra konu ile ilgili sonuç ve öneriler sıralanarak çalışma sonlandırılmıştır.

Bu çalışmanın araştırma konusu, dijital imge ve onun matematiksel soyutlamaya dayanan doğasının, temsil kavramı ile ilişkisidir.
İmgelerin sayısal olarak inşa edilebilmesi, imge kavramının tanımının, imge ile temsil arasında kurulmuş bağların ve bu temsiller üzerinden inşa edilmiş olan ‘gerçeklik’ modelinin yeniden ele alınmasını gerektirir.
Çalışma, imgeyi üç ana düzeyde işlemektedir. Bunlardan ilki imgenin dijitalliğine dairdir. Bu bağlamda, araştırmada öncelikle dijital olmanın ne olduğu, hem teknik hem de düşünsel açıdan incelenmektedir. Ardından, sayısallaştırma konusu ve sayısallaştırmanın özellikle fotoğraf ve gerçeklik ile olan ilişkisine, göstergebilimsel açıdan yaklaşılmaktadır.
Araştırmanın bir sonraki aşamasında, dijital arayüzün insan etkileşimi ile ilişkisi, sanallık, mekân, beden ve algı konuları, kültürel kıyaslamalar yapılarak incelenmektedir.
Son bölümünde ise imgenin, ağ ile olan ilişkisi ve imgenin metinselliği ele alınmaktadır.

ANAHTAR KELİMELER: Dijital, İmge, Fotoğraf, Temsil, Arayüz, Sanal, Gerçeklik, Hipermetin, Yeni Medya

Özet:
Alman felsefeci, sosyolog ve siyaset bilimci Jürgen Habermas’ın
1962 tarihli “Kamusallığın Yapısal Dönüşümü” adlı kitabında kamusal
alanı, “özel şahısların, kendilerini ilgilendiren ortak bir mesele
etrafında akıl yürüttükleri, rasyonel bir tartışma içine girdikleri ve bu
tartışmanın neticesinde o mesele hakkında ortak kanaati, kamuoyunu
oluşturdukları araç, süreç ve mekanların tanımladığı hayat alanı”
olarak tanımlar. (wikipedia,org, t.y.)
Habermas’ın bu tanımlaması, çoğu insanın kullandığı, içinde
gezdiği, konuştuğu bir mecra olan interneti de kapsamaktadır.
Dolayısıyla ‘yeni kamusal alan’ olarak tanımlanabilecek internette
doğal olarak sanat da bulunmakta, web dünyasının ve yazılımların
el verdiği ölçüde kendine yer açmaya çalışmaktadır.

YAPAY ZEKÂ İLE BİRLİKTE VARLIĞIN SANAL VARLIĞA DÖNÜŞMESİ: İBN ARABİ ÖRNEĞİ

John McCarthy’nin isim babası olduğu yapay zekâ, bugüne kadar çok ilerleme kaydetti. Teknoloji ve mühendislik temelli bu gelişim insanlıkla ilgili tüm alanları etkiledi. Farklı değişkenleri aynı anda değerlendirme ve karar verebilme, insan gibi tahminde bulunabilme, çok karmaşık sorunları kısa zamanda çözebilme, farklı koşullara uyum saylayabilme, insan deneyimlerine çabuk uyum sağlayabilme gibi özellikleriyle, bilginin hızlı işlenmesi ve yönetimi gibi, insanın bilişsel seviyesine yaklaşan yapay zekâ insan gibi düşünen, karar veren makinaların icadıyla insanın görevlerini de üstlenmeye başlamıştır.
Gerçekte var olmayan ya da gerçekliğin karşıtı olarak kullanılan sanal kavramı, insanın hayal, vehim, rüya alemi veya soyut dünyasının karşılığı olarak kullanılagelmiştir. Kavramın teknoloji ve yapay zekâ ile birleşmesiyle sanal gerçeklik ve sanal varlık anlayışı ortaya çıkmıştır. Gerçeklik algısı, arttırılmış sanal gerçeklik algısı ile değişerek gerçek var olanın yerini sanal var olan almaya; ontolojik temelli varlık anlayışı, epistemolojik temelli sanal varlık anlayışına dönüşmeye başlamıştır.
Varlığın mahiyetinin öznel, nesnel, mekânsal ve zamansal algısının bilişsel düzeydeki somuttan soyuta değişimi, varlık tanımını değiştirmeye aday görünmektedir. Bu dönüşüm malumun ilanı mıdır, yoksa bir değişim midir? İbn Arabi, varlığın tanımlamasını ontolojik olarak ele alırken alemin sanal varlığından bahsetmektedir. İbn Arabi’nin sisteminde özne, nesne, mekân ve zaman bir bütün halinde aslında sanal olan varlığın, yanılsama ile gerçek olarak algılanmasından ibarettir.
Alanyazın taramasından elde edilen bulguların dokümanter analizine dayanan tebliğde, sırasıyla şunlar vurgulanacaktır: Normalde, insan varlığı gerçeklik olarak özne, nesne, zaman ve mekân mahiyetiyle somut olarak algılamaktadır. Bu algının, yapay zekâ ve teknoloji desteğiyle soyut ve sanal algıya dönüşümü, varlığın sanal varlığa dönüşümünü başlatmıştır. Böylece insanlık, gelecekte bu sanal varlık üzerinden varlığı anlamlandırmaya başladığında kutsalların da sanallaşacağı İbn Arabi sistemi üzerinden ifade edilmeye çalışılacaktır.

Artificial intelligence, named after John McCarthy, has made a lot of progress so far. This development, based on technology and engineering, has affected all areas of humanity. Features such as evaluating different variables at the same time and making decisions, making predictions like humans, solving very complex problems in a short time, adapting to different conditions, adapting to human experiences; artificial intelligence, which approaches the cognitive level of human beings, such as rapid processing and management of information, has begun to undertake human duties with the invention of machines that think and make decisions like humans.
The concept of virtual, which is used as non-existent in reality or the opposite of reality, has been used as the counterpart of human imagination, delusion, dream world or abstract world. With the combination of the concept with technology and artificial intelligence, the concepts of virtual reality and virtual existence have emerged. The perception of reality changes with the perception of augmented virtual reality to replace the real existent with the virtual existent; the ontologically-based understanding of existence has begun to transform into an epistemological-based virtual entity.
The change of subjective, objective, spatial and temporal perception of the nature of existence from concrete to abstract at the cognitive level seems to be a candidate to change the definition of existence. Is this transformation an announcement of the known or is it a change? Ibn Arabi talks about the virtual existence of the world while considering the definition of existence ontologically. In Ibn Arabi's system, the subject, object, space and time, as a whole, consist of perceiving the virtual entity as real through illusion.
In the paper, based on the documentary analysis of the findings obtained from the literature review, the following will be emphasized, respectively: Normally, human beings perceive the reality concretely in terms of subject, object, time and space. The transformation of this perception into abstract and virtual perception with the support of artificial intelligence and technology has initiated the transformation of existence into virtual existence. Thus, when humanity begins to make sense of existence through this virtual entity in the future, it will be tried to be expressed through the Ibn Arabi system that the sacred will also become virtual.

Öz Erich Fromm, " Sevginin ve Şiddetin Kaynağı " isimli kitabında (1990:14), " Hitler, milyonlarca Yahudi'yi tek başına mı yok etti? Stalin siyasal düşmanlarını kendi başına mı ortadan kaldırdı? Bu kişiler yalnız değildiler; kendileri için öldüren binlerce yardımcıları vardı. " ifadesini kullanır. Şiddetin 'insanın olduğu' her yerde mi yoksa 'hayatın olduğu' her yerde mi var olduğu ise farklı tartışmalara açık bir konudur. Hayatta kalma güdüsü ve şiddet arasındaki ince çizginin sınırları günümüzün sanal dünyasında şüphesiz ki yeniden çizilmektedir. Şiddet içeren oyunlarda, en temel insani güdülerden biri olan 'hayatta kalma' arzusu zirveye çıkmaktadır. İşte böylesi anlarda, bireyin tüm yaşamsal duyguları zirveye ulaşmışken, sunulan ürün yerleştirmeler ve verilecek olası subliminal mesajlar da hiç şüphesiz gündelik hayatın monotonluğunda bireyin karşısına çıkartılanlara kıyasla daha etkili olmaktadır. Bu durumda, ilerleyen teknolojiyle gerçek hayatlara adeta rakip olan sanal dünyada şiddet, oyun formatında mı pazarlanmaktadır? Egemenliği elinde tutan bilgisayar oyunlarında şiddetin dozajının artırılmış olması, bir pazarlama tekniği olarak kullanılmaktadır denilebilir mi? Bu çalışmanın amacı, yeni medya platformlarında şahit olunan sanal şiddetin 'gerçek' hayatta nasıl yankı bulduğunu ve şiddetin sanal yaşamda bilgisayar oyunları aracılığıyla nasıl pazarlandığını incelemektir. Bilgisayar oyunları ile şiddet ilişkisi, örnek olay incelemeleri (oyun temelli karşılaştırmalar), niteliksel içerik analiz ve betimleme yöntemleriyle mercek altına yatırılacak; Mine Craft, Grand Theft Auto ve SIMS gibi bazı oyunlarda kurulan 'sanal yaşamlarda' gözlemlenen şiddet unsurları incelenecektir. Örnek olay incelemesine tabii tutulan oyunlar, PC Gamer ve PC WORLD gibi dünyaca ünlü sektörel dergilerin '2015 Yılının En İyi Bilgisayar Oyunları' listesine giren bilgisayar oyunları arasından seçilmiştir. Çalışmanın kısıtları arasında, konuyla ilgili fazla Türkçe kaynak bulunmaması ve bazı oyunların yurt dışı sitelerinde yeralan anketlerin Türkiye'de yayınlanmamış olması verilebilir. Abstract In his book titled The Source of Love and Violence (1990:14) Erich Fromm makes a very profound statement saying: "Did Hitler destroy millions of Jews alone? Was Stalin eliminating his political enemies on his own? These people were not alone; thousands of people had helped them to kill and destroy ". The question "Is violence present wherever the people are, or is it present wherever life is?" is an open discussion candidate for a much philosophical subject. There is no doubt that the boundaries of the thin line between survival instincts and violence are redrawn in today's virtual world. Survival, which can be stated as one of the most basic human instincts, tend to reach its peak in violent games. At such moments, all the vital emotions of the individual reaches their peak, and the product placements, together with the application of subliminal messages in advertisements and marketing campaigns, will undoubtedly have an increased effect on the human, who tries to escape the monotonous routine of everyday life. In this case, can it be said that the virtual worlds, created as a result of advanced technologies, almost becomes a rival to the 'real' life, and this " simulacra " can be presented in a game format in some cases? Can the increased dosage of violence in Computer Games be used as a marketing technique in the 'New World' that hosts virtual lives? The aim of this study is to analyze how virtual violence can be observed through new media platforms, and how this is marketed in real life through computer games. In the means of this paper, the relationship between computer games and violence will be analyzed through case studies (game-based comparisons), qualitative content analysis and descriptive methods. Violence presented in the virtual lives created in games such as Mine Craft, Grand Theft Auto, and SIMS will be observed. Games which were chosen as subjects of case studies are gathered from the world-famous magazines such as PC Gamer and PC World magazines' '2015 list of the best computer games of the year" lists. Among the limitations of the study, the small number of published materials in Turkish and limited number of Turkish surveys can be given. GİRİŞ Erich Fromm'a göre (1990:20-21), şiddetin en normal ve hastalıksız biçimi oyunda ortaya çıkar. Bu tür şiddet, yıkıcılık ya da nefretten doğmayan, yıkım amacı gütmeyen hüner gösterilerinde kendisini bulur. Oyunda şiddetin çeşitli türleri, ilkel kabilelerin savaş oyunlarından, Zen budistlerinin kılıç oyunlarına dek pek çok örnekte görülebilir. Bu oyunların hiçbirinde amaç öldürmek değil, beceri göstermektir. Öyleyse, tarih içerisinde oyunun amacı insanın gelişimini sağlamak olduğu halde sanal dünyadaki muadili 'bilgisayar oyunlarında' durum neden ve nasıl farklı bir boyut kazanmıştır? • Yrd.Doç.Dr.,Beykent Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya Departmanı.

Akışkan modern zamanların dinamikleri; tüketimden kültüre, ilişkilerden
eğitime, iş hayatından aileye dek birçok farklı alanda değişime yol açsa da, bu dönemdeki kazanımların çoğu kalıcı değildir. Bu olgu, “değişmeyen tek şeyin değişim, kesin olan şeyin ise belirsizlik
olduğunun kanıtıdır.” (Bauman, 2018) İnternet teknolojisi günümüzde
insan ilişkilerini ve arkadaşlık anlayışımızı değiştirdiği gibi, aşk olgusunu da dönüştürmeye başlamıştır.

Darwin’in ifadesiyle varlık nedenimiz olan duygular, bireylerin biliş, davranış ve eylem ilişkisinin yanı sıra, karar verme ve öğrenme süreçleri, davranış ve tepkilerini doğru olana ayarlamalarında katalizör rolü üstlenmektedir. Duygular iletişimin her boyutunda –kişisel, kişilerarası, teknolojik ve hiper kişisel iletişim aktif rol oynayan ve süreci dramatik biçimde etkileyen bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.
Son yıllarda bilgisayar ve bilgi iletişim teknolojilerinde yaşa-nan gelişmelerle birlikte internet, gündelik yaşamın vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiştir. İnternetin yazı, ses, video, resim, vb. her türlü içeriği paylaşma olanağı sunması, onu tüm zamanların en büyük iletişim teknolojisi ve küresel bir iletişim aracı haline getirmiştir. Bu çerçevede ağ toplumu, bilgisayar tabanlı metinlerde gelişen iletişim ağları tarafından karekterize edilmiştir. Dijital çağda iletişim teknolojilerinin süregelen değişimi, tüm sosyal ağ alanlarına iletişim medyasının erişimini arttırmıştır (Castells, 2007, s. 239). Sosyal hayatın her bir alanına nüfuz eden yapısıyla internet sanal ağlarıyla, aynı zamanda alter¬natif bir yaşam alanı haline gelmiştir. Avatarlar ile temsil edilen kimlikler, bu ağlarda oluşan sosyal ekolojinin birer parçası olmuştur. Bu nedenle yenidünya düzeninde sanal ortama taşınan ilişki ağları içinde duyguları pozitif ve negatif yeni ifade biçimleri üzerinden incelemek yeni ve değerli bir alandır. Dolayısıyla bu çalışma, sa-nal ortamda bir araya gelen bireyler ve topluluklarda duygunun paylaşım süreçleri ve bilgisayar destekli iletişimin sunduğu yeni duygu ifade biçimlerini, okuyucunun dikkatine sunma amacını taşımaktadır. İncelenen sembolik duygu ifadelerinde ise Paul Ekman’ın (1992; 1999) çalışmalarında ortaya koyduğu 6 temel duygu ifadesi (korku, mutluluk, öfke, küçümseme, tiksinme, üzüntü) temel alınmıştır. Sanal topluluklarda yer alan bireylerin kullandıkları sembolik duygu biçimlerinin (emojiler, emotikonlar, gülen yüzler vb.), duygu ifadesi, duygunun paylaşımı, karar mekanizmaları ve davranışları nasıl etkilediği konusunda daha çok bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada duygu kavramı ve fonksiyonlarına kısaca değinilmesinin ardın-dan, sanal ortamda bireylerin duyguları, kullanılan sembolik duygu ifade biçimleri ve sanal grup ve topluluklarda duyguların ifade biçimleri ele alınmıştır. Son bölümde ise kurumlardaki ekiplerin sanal örgütlenmeleri olarak sanal takımlar da sanal ortamdaki duygu etkileşimleri açısından incelenmiştir.

ÖZ Bu çalışmanın amacı iki yönlüdür. Birinci gaye, eğitim alanında sıklıkla görülen felsefe eksikliği sorununu veya uygulamaların var olan eğitim felsefesi ve teorik prensiplerle çatışması problemini irdelemektir. İkinci amaç, eğitim teknolojileri alanındaki gelişmeleri gözler önüne sermek ve FATİH projesi ile bağlantılı olarak tutarsızlıkları tartışmaktır. Bu iki amacı gerçekleştirirken Uludağ Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenen ve başarıyla uygulanmış olan 3 boyutlu Second Life platformu üzerinde İngilizce eğitimi projesini anlatmak ve geleceğe ışık tutabilecek bazı bulgu ve fikirleri paylaşmak hedeflenmektedir. Sonuç olarak, bu çalışma hem eğitim uygulamaları hem de eğitim teknolojilerinin gelişimleri için yön gösterici, yenilikçi ve ilerici bir niteliğe sahiptir; küreselleşmenin getirdiği mobil yaşam, hayat boyu öğrenme, uzaktan öğrenme, bilişim ve iletişim teknolojileri alanındaki gelişmelerin eğitim alanına nasıl entegre edilmesi gerektiği ile ilgili felsefi ve teorik alt yapı niteliğinde temel prensipleri ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler: 3 boyutlu, dijital, İngilizce eğitimi, sanal ortam, Second Life

ENGLISH LANGUAGE EDUCATION IN A 3D DIGITAL ENVIRONMENT ABSTRACT The purpose of the present study is twofold. First, it is aimed to discuss the lack of philosophy in education, and the inconsistencies and incompatibilities between the educational applications and the philosophies or theories that underlie them. Second, it is aimed to state the improvements in the field of educational technologies, and to determine the critical points with regard to the FATİH project. Additionally, it is aimed to introduce the project, namely English language education in a 3D digital environment that has been carried out by the help of Second Life platform and successfully concluded at Uludağ University. The discussions and conclusions of the present study are intended to illuminate the innovative and progressive attempts in education, which will be the inevitable conclusion of the mobile, distance, and lifelong learning principles of education that are accelerated by the globalization. The present  study clarifies the links between philosophy in education and the theoretical  framework of the practical applications that should be woven together with the information and communication technologies.
Keywords: 3D, digital, English language, education, virtual environment, Second Life

Roma İmparatorluğu'nda görev yapan özel bir memur türünün adına Censor denilmekteydi. Bu memur grubu, günümüz dünyasında fişleme olarak tarif edilebilecek aktivitelerinin yanı sıra, özel önem taşıyan haberlerin yayılmasını engellemek, gerektiğinden şantaj yapmak ya da hiç olmadı bilgi kirliliğine yol açacak bilgilerle, bilginin kendisini kirleterek işlemez hâle getirerek sansür kelimesinin de doğmasına neden olmuştu. Roma'dan günümüze siyasal iktidarın olduğu her yerde sansür de oldu. Konuma ve koşullara bağlı olarak, dozajı değişmekle birlikte, fakat istisnasız her yerde sansür var olmuştur; kâh basılı bir günlük gazeteye yönelik, kâh sakıncalı bulunan bir kitaba, sinema filmine, tiyatro oyununa ya da basit bir bildiriye yönelik… Elbette internet dünyası da bu durumdan nasiplenmiştir. Hele ki söz konusu Türkiye ise.

Cumhurbaşkanlığı seçimiyle başlayan süreç, yaşanan siyasi gerilimler, kamplaşmalar, geniş katılımlı mitingler, e-muhtıralarla birlikte hızla tırmandı ve çözüm erken seçimde bulundu. Erken seçimin özellikle laiklik/anti-laiklik karşıtlığı üzerinden türeyen gerilimlere ilaç olup olmayacağını öngörebilmek, ülkenin her an yeni bir gelişmeyle "çalkalandığı" bu günlerde oldukça zor gözüküyor.

Dünyanın birçok yerinde faaliyet gösteren internet
gazeteciliğinin genelde “haber eleştirisi” ya da “haber
gözlemciliği” ilkesine göre işlev görmesinden de
hareketle diyebiliriz ki, bağımsız haber siteleri, yalnızca
egemen medyanın sunduğu hakikat tanımlamalarını
eleştirel açıdan yeniden gözden
geçirmekle yetinmezler, aynı zamanda önemli bazı
demokratik ve alternatif açılımlar da sunarlar. Başta
internet olmak üzere, sanal ortamda yayın yapan
eleştirel haber siteleri, zaman ve mekân
farklılıklarını ortadan kaldırarak sağladıkları geniş
çaplı iletişimsel bütünleşmeyle, hızlı küresel içerik
akışlarının neden olduğu “yersiz yurtsuzlaştırmaya”
karşı da farklı kimliklere yeni aidiyet biçimleri kazandırmaktadırlar.
Bu konuda Arjun Appadurai tarafından
geliştirilmiş olan “mediascape” kavramı, söz
konusu küresel hareketlilik karşısında kültürel kimliklere
ve kimlik siyaseti temelli aidiyetlere ilişkin operasyonel
bir niteliği açığa vurmaktadır. Diasporik ve
yersiz yurtsuzlaşmış yığınların hızla çoğalması ve düşünsel
göçebelik deneyimini analiz eden Appadurai,
aşırı akışkan küresel enformasyon hareketliliğiyle
elektronik medyaların eşzamanlı gelişiminin ulusal
politika ve kültürlerin belirlenmiş sınırlarını zorlayan
yeni sanal aidiyet biçimleri yaratımını mümkün kıldığını
belirtmektedir. Bu çalışmada, bu saptamaların
ışığı altında cisimleşen kimi sorunları da unutmadan,
genel olarak, internet konusu, özgür bilgilenme ve
demokratik tartışmaya yaptığı ciddi katkılardan dolayı,
pandoranın kutusunun esinlediği bir iyimserlikle
değerlendirilmeye çalışılmaktadır. Bu bağlamda, demokratik
tartışma kültürünün gelişmesi, çokkültürlülük,
bilgiye erişim hakkı, siyasal kimlik ve aidiyet
kavramlarındaki değişim ve dönüşümler, temsilde
adalet, eşit söz hakkı, v.b. konular, son yıllarda sanal
ortamda filizlenmeye başlayan yeni bazı habercilik
biçimleri ve düşünce-tartışma platformları olan
“blog” gazeteciliği (diğer bir deyişle, “sanal ortam
günlükleri”) ile wiki’ler ve “açık yayıncılık” türleri üzerinden
tartışmaya açılmaktadır.

İçinde bulunduğumuz ileri teknoloji çağında dijitalleşme pek çok endüstride olduğu gibi, gıda sektöründe de kullanılmaya başlanmıştır. Yiyecek ve içecek işkollarında yenilikçi uygulamaların öneminin irdelendiği bu çalışmada, ilgili yazında var olan güncel çalışmalar araştırma konusu olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda çoğunlukla Web of Science, Science Direct, Scopus ve TR Dizin indekslerinde taranan dergilerde yayınlanan çalışmalar incelenmiştir. Araştırmada, teknoloji alanındaki hızlı değişimlerin hakkaniyetle yansıtılabilmesi amacıyla söz konusu indekslerde 2020-2021 yıllarında yayınlanan eserler seçilmiştir. İncelenen eserlerin ana temaları nesnelerin interneti, akıllı aplikasyonlar, restoranlarda kullanılan robotik sistemler, sanal restoranlar ve son olarak üç boyutlu gıda yazıcıları üzerine odaklanmakta olup, dijital gastronomi kavramıyla ilişkileri ortaya konmuştur. Birçok alanda kullanılmaya başlayan üç boyutlu gıda yazıcıları, alışılagelmiş servis uygulamalarını değiştiren robotik sistemler araştırma kapsamında incelenmiştir. Araştırma sonuçları yeme ve içme işletmelerinde en çok rastlanan dijital gastronomi uygulamalarının üç boyutlu gıda yazıcıları, akıllı telefon uygulamaları, dijital servis robotları ve internet tabanlı çeşitli mutfak ürünleri olduğunu ortaya koymuştur.

Adına “siber âlem” ve “dijital dünya” denilen devasa bir panaptikonda kendisinin gözetlenip gözetlenmediğinden emin olamayan insanoğlu, artık kendisi hakkında verilerin toplanıp toplanmadığından emin olamayan ve bu verilerin toplanmasıyla kendisi hakkında ne yapılacağını bilmeyen dijital mahkûmlar veya köleler hâline gelmiştir

Can we open up different definitions of commons? Are there different ways of understanding and discussing commons through artistic and (h)acktivist practices? What can we learn from the various uses of free software's, copy-left movements, peer-2-peer and do-it-yourself systems, the logic of open source, and creative commons? With the aim of conceptualizing a contemporaneous version of commons, paratactic commons, the paper will focus on two best practices such as ‘The Hurricane Hackers’ of MIT Media Lab’ and ‘Mapping The Commons of Istanbul and Athens’ project of Pablo de Soto and Daphne Dragona. By making the hidden
data sensible and recognizable, while these specific practices of paratactic commons work within the spatial and temporal units of cities, they also operate and create the media cities.

Today the urban citizen is a passport number, a social security number, a color in the market research segment or a vote. The de-sire for political and economic mobility in the cities seems to be based on the intense labor of data for the sake of capital flow.The labor of data is amalgamated from scattered centers of generalization, categorization, calculation and identification where these can range from individuals to state and commercial institutions, corporations,research laboratories and modern art museums. These are also the translators of data to be processed. They distinguish the useful, the irrelevant and the redundant to be processed and transmitted as a functional basis for reasoning. The translators should be considered both as a mechanism and a method that produces factual information.And, they scrutinize data to control and/or elude governance in the urban context. But there seem to be more than this. Translation involves the power to control the production of data and accordingly translators adopt this power to decide whether which elements should be included or excluded.Therefore data incorporates a two-fold process that consists of exclusion: 1 (the irrelevant which cannot be considered as a fact to be processed to form data 2) the quality of data which can be considered as irrelevant to be excluded.