Sibirya

Özet Sibirya, tarihte kadim dönemlerden beri üzerinde birçok halk, boy, soy, kavim ve
kabilenin yaşadığı ve çok defalar hâkimiyet mücadelelerine sahne olmuş bir coğrafyadır.
Bu hâkimiyet mücadelelerinin en önemlileri hiç şüphesiz Ruslar ile bu bölgede yaşayan
yerli ve konar göçer halklar arasında yaşanmıştır. Bu halklar arasında soy olarak Türk
olan birçok halk ve akraba toplulukta ta bulunmaktadır. Tatarlar ve Moğollar kadim
dönemlerden Rus hâkimiyetine kadarki geçen sürede bu bölgenin önemli unsurlarından
olmakla birlikte Kırgızlar, Başkurtlar, Samoyedler, Yakutlar, Tunguslar, Kalmıklar,
Ostyaklar, Permiyaklar, Vogullar, Hakaslar, Yakutlar ve Tuvalar gibi halklar bu
coğrafyada yaşamışlardır. Bu itibarla Sibirya hem Türk tarihi açısından hem de Rus
tarihi açısından büyük öneme sahip bir bölgedir. Sibirya’ya açılan topraklar üzerinde
hüküm sürmekte olan Altın Orda Devleti’nin yıkılma sürecine girmesi Moskova
Knyezliği’nın elini güçlendirmiş ve Altın Orda Devleti’nin yıkılma sürecinde Kırım
Hanlığı, Kazan Hanlığı, Astrahan Hanlığı, Nogay Hanlığı, Sibirya Hanlığı adı altında
hanlıklar ortaya çıkmış ve bu hanlıklar Moskova Knezliği tarafından ele geçirilmiştir.
Böylece Sibirya’da Rus hâkimiyetinin başlaması ile beraber Sibirya halkları da boş
durmamışlar ve Rusya’nın bu topraklardaki egemenlik hareketlerine karşı koymak için
baskınlar, savaşlar ve birçok mücadeleler ortaya koymuşlardır. Fakat Sibirya toprakları
nihayetinde Ruslar’ın hâkimiyeti altına girmiştir. Bu çalışmada Altın Orda’nın dağılması
sonrasında ortaya çıkan hanlıkların ve sonrasında Sibirya’nın Ruslar tarafından ele
geçirilme süreciyle ilgili bilgiler verilerek bu sürece bir nebze olsun ışık tutulmaya
çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Sibirya, Sibirya Tarihi, Türk Tarihi, Rus Tarihi, Altın Orda,
Moskova Knezliği

A Review On The Outonomic Republic And Yakut Turks Of Yakutistan (Saha)

There are 21 autonomous republics within the borders of the Russian Federation. There are extreme differences among these autonomous republics, as they are close to each other. Yakutistan is the largest republic in terms of the area within the Russian Federation. Kilometer is the lowest in terms of population density falling to square kilometers. Again, it is the world’s largest Turkish state in terms of space. Yakutistan has rich underground resources and extensive forests. However, there is not enough human potential to handle, use, protect and evaluate these resources. The demographic crisis is
therefore one of the biggest problems In this study, general information about the Republic of Yakutia is given. Not enough work has been done about the Yakut region until sunny. Information about Yakutia was compiled and presented to readers. The next researcher will also provide a great resource. At the end of this article, the economic structure and demographic structure of Yakutistan was briefly mentioned.

Cultural products can have many connotations as they emerge as a result of knowledge, experience and social orientations based on many years. In particular, products related to concepts that have a profound effect on every moment of human life, such as music, have impressive content in this context. Although the human voice is the first and matchless, the aims such as transforming the transfer of emotions and expressions into music through a concrete object and producing different timbres have led to the production of thousands of music instruments. The Siberian Turks, who regarded themselves as a part of nature and as a "sub" individual, also produced many music instruments in accordance with their worldview.  Music instruments belonging to Central Turkestan and Siberian Turks carry intense cultural meanings. They have connotations far beyond being just musical instruments and are therefore highly respected. The mythical narratives that developed depending on Shamanism were integrated with the idea of being a “magical communication tool” loaded on music; it enabled the formation of instruments that are both physically remarkable and spiritually elevated.
In this study, which has a descriptive character and is based on field research and literature review, the connotations attributed to the instruments and the relations between the signs in the Siberian Turks have been examined. At the same time, the study has been processed by considering "mythicmusicology" , which we claim to have the competence to be a sub-discipline.

Dosya Ön Söz içermektedir.

  Vladimir Korolenko Ukrayna'nın Jitomir kentinde dünyaya geldi. Annesi Polonyalıdır. Bu sebeple Rus edebiyatçıları arasında etkin bir yere sahip olmasına rağmen, aslında üç ülke: Rusya, Ukrayna ve Polonya yazarlığı ve yaratıcılığını benimsemektedir. Gerçek şudur ki XIX. yüzyılda Rus İmparatorluğu'nda okur yazar olan herkes Korolenko'yu bilmekte ve çok değer vermekteydi. Maksim Gorki ve Anton Çehov ile dostluğu bu Rus yazarların anılarına da yansıdı.
  Yaratıcılığının en önemli yönü tüm eserlerini kişisel deneyimlerle aktarması ve toplumda meydana gelen süreçleri irdelemesidir. Korolenko'nun edebî mirası, insanoğlunun karşılaştığı kötülüklere rağmen hep aydınlık bir iyiliğe doğru usanmaz bir sevdayı yansıtır. Zaten yazar kendi hayat duruşu ile de bu tutumunu ispatlamıştır. Rus İmparatorluğu'nun çöküşü ve Bolşevik Rusya'nın kuruluşu yıllarında yazar kimsesizler yurdu, muhtaç olanlar için aş evleri ve evsizler için barınak sağlama konusunda çok etkin faaliyetlerde bulundu, tüm varlığını son  kuruşuna kadar insanlara sundu. Korolenko'nun eserleri Sovyet döneminde de zorunlu ortaokul ders müfredatında yer almıştır. Başka bir deyişle, Rus edebiyatına değer veren herkes bu yazarın eserlerini okumalıdır.
  Korolenko, Rus edebiyatındaki Sibirya konusunu geniş bir şekilde ele alarak “Sibirya Öyküleri” dizisi adıyla yayımlamıştı. Yakutistan’ın sert ama büyüleyici doğası içinde insanların kendilerine yer edinmesi ve umut ışığının sönmemesi gerektiğini ustaca yansıtıyordu. Yüz yıl önce yazılan bu öyküler hâlen güncelliğini korumaktadır.
Korolenko, öykülerinde gerçekliği romantik duygularla perçinleştiriyor. Haksızlığa uğrayan halkları savunan yazar Gorki tarafından da desteklenmiştir.

Türü : Hikayaler
Çeviri : Şefika Hüseyin
Ön Söz: Şefika Hüseyin
Düzenleme : Yurtseven Şen
Yayınevi : ZENGİN YAYINCILIK

Batı Sibirya'nın Rus devletinin bir parçası olmasından itibaren merkez tarafından bölgede inşa edilen mekânsal yapılanma ile Hantıların geleneksel mekân anlayışları arasında bir çatışma yaşanmaktadır. Bu çatışma sonucunda yaşam alanlarını kaybeden yerli gruplar aynı zamanda kimliklerini ve varlıklarını da kaybetme noktasına gelirlerken geleneksel yaşam tarzlarının, inançlarının ve kültürlerinin şekillendiği bu mekânların yıkımı karşısında bir karşı koyma mekanizması olarak kimliklerini yeniden ürettikleri de görülmektedir. ANAHTAR SÖZCÜKLER Sibirya, Hantılar, Rusya, Etnik kimlik, Modernizasyon ve Çevre kirliliği.

Finlandiyalı dil bilimci Gustav John Ramstedt özellikle dil bilim çevrelerinde
en belirgin tanımıyla Altayistiğin kurucusu, Altay dillerinin karşılaştırmalı gramerinin
yazarı ve Altay dilleri üzerine sözlük ve dil bilgisi kitaplarına imza atmış bir
bilim adamı olarak çok iyi bilinmesine rağmen onun seyyah yönü gölgede kalmıştır.
Gustav John Ramstedt, Fince Seitsemän retkeä itään “Doğuya Yedi Seyahat”
[Porvoo- Helsinki: Werner Söderström Osakeyhtıö. 1944, 244 sayfa, ilave olarak
da fotoğraf ve haritalar; ikinci baskısı 1953’te, üçüncü baskısı da 1961’de] adlı eserinde
1898-1912 yılları arasında “doğuya” yapmış olduğu yedi araştırma gezisinin
anılarını kaleme almıştır. Bu eser 1961 yılında İsveççe Sju resor i östern 1898-1912,
1978 yılında da İngilizce Seven Journeys Eastward adıyla basılmıştır. Ramstedt’in
bahsi geçen eserinden onun bilimsel çalışmalarını sadece teorik çerçevede yapmadığını
aynı zamanda araştırma gezileri vasıtasıyla uygulamalı olarak da sahada ziyaret
ettiği halkların dillerini ve kültürünü incelediğini, gözlemlediğini ve kaydettiğini
öğrenmekteyiz. Bu sebeple bu kitap, Türklük bilimi için de önemli eserler
arasındadır. Gustav John Ramstedt, inceleme gezilerinde yeni keşiflerde bulunmuş,
dil ve folklor malzemeleri toplamış ve seyahatleriyle ilgili derin gözlemlerini 52 fotoğrafla
eserinde tanıklamıştır. Bilhassa fotoğraflar o dönemin gündelik yaşamına,
giyim-kuşamına, ulaşım araçlarına, barınma ve mimari özelliklerine dair bize son
derece ilgi çekici bilgiler vermektedir.
Gustav John Ramstedt’in inceleme gezilerinin coğrafyası şu şekildedir:
1. 1898’de Çeremis ve daha sonra Sibirya bölgesine doğru seyahat [Kazan,
Sibirya’ya doğru, sınır].
2. 1898’de Moğolistan’a seyahat [Urga’ya doğru, Urga’da, 1899 yazı, 1900
ikinci kış, geniş stepler, çekişmenin (/çatışmanın) sesleri, Troitskosavsk’ta, Finlandiya’ya
geri dönüş].
3. Kalmuk sahasına doğru seyahat.
4. 1903’te Büyük Moğolların izleri üzerinde.
5. 1905’te Doğu Türkistan’a seyahat.
6. 1909’da Moğolistan’a seyahat.
7. 1912’de Moğolistan’a seyahat.
Bu bildirinin amacı, on dört yıllık (1898-1912) bir süre içerisinde farklı yerlere
olduğu gibi aynı yerlere de birden fazla inceleme gezisinde bulunan Gustav John
Ramstedt’in gerçekte kim olduğu, daha sonra ise bir seyyah olarak karakterini ortaya
koymak; ikinci olarak da Ramstedt’in doğuya yaptığı yedi seyahatini “din” ve
“dil” başlıkları adı altında irdelemektir.

Öz Rusya'nın cihanşümul bir imparatorluğa dönüşmesinde farklı kökenlerden gelen ve Rusya'nın çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren nüfuzlu ailelerin büyük etkisi olmuştur. Bu ailelerin en önde gelenlerinden birisi de Tatar soylu Stroganov ailesidir. Stroganovlar, Rusya'nın ticari ve içtimai hayatında büyük rol oynamasının yanı sıra özellikle kuzeydeki Türk varlığını etkileyen faaliyetlerin başrolünde bulundular. 16. asrın ortalarından itibaren IV. İvan' dan Kama ve Çusovaya bölgesindeki topraklar üzerinde imtiyazlar alarak birçok ticari faaliyette boy gösterdiler. Ayrıca Batı Sibirya' daki ilk kale/şehirleri inşa edip Rus yayılmacılığının başlamasında âdeta koçbaşı oldular. Bu kolonizasyon faaliyetiyle Batı Sibirya'nın Rus işgaline uğramasına uygun zemini hazırladılar. Volga Atamanlarından olan Yermak Timofeyev'i ve diğer Kozakları kendilerine karşı tehlike arz etmeye başlayan Sibir Hanlığı üzerine gönderdiler. Hanlığın başkenti Sibir, ateşli silahlara sahip olan Kozakların işgaline uğradı. Stroganovlar böylelikle Sibirya'nın zengin topraklarını Ruslara açtı ve bölgenin Ruslaştırılma sürecini başlattı. Bu çalışma, Tatar soylu bir ailenin ekonomik faaliyet vasıtasıyla eski Türk yurdu Batı Sibirya coğrafyasını Çarlık Rusya'sı toprağına dönüştürme sürecine dönemin Rus kaynakları ışığında odaklanmaktadır.

This study analyzes economic dimension behind Russian spatial designs towards Qazaq (Kazakh) lands throughout history. During the intensification of Russian colonization policy towards Siberia in the 19th century, arable Qazaq steppes were considered as a part of Siberia. Qazaq nomads’ lands were defined as “excessive lands” and became a subject of Russian colonization. After the Bolshevik revolution, although the centralSoviet government had to accept the reality of Qazaqstan and designated borders between Russian and Qazaq republics in accordance with demographic situation and economic needs, later an attempt was initiated to change borders in accordance with agricultural policies. Even if the borders were not changed formally, border regions of Qazaqstan were Russianized demographically and socio-culturally. After the independence of Qazaqstan, Russian spatial designs continued with the rise of Eurasianist discourse based on economic necessities.

Avlanma, Altay Türklerinin hayatında en eski dönemlerden beri önemli geçim
kaynakları arasında yer almıştır. Altay Türklerinin doğadaki her unsuru canlı birer
varlık olarak tasavvur etmeleri ve hayvanların, bulundukları dağa, taygaya, ormana
ait olduklarını düşünmeleri, avcılıkla ilgili türlü pratiklerin oluşmasına yol açmıştır.
Ava çıkmanın bir ritüel olarak gerçekleştirildiği Altay Türklerinde bu pratikler, ava
çıkmadan önce başlamakta, avlanma esnasında ve sonrasında da devam etmektedir.
Bunlardan bir kısmı, avcının yerine getirmesi gereken pratiklerken, bir kısmı da sakınması gereken davranışlar, yani yasaklardır. Avcı, ancak tüm bu pratikleri yerine
getirdiği takdirde başarılı bir şekilde avlanabilmektedir. Makalemizde avcılıkla ilgili
tüm bu pratikler, “Ava Çıkmadan Önce Uygulanan Pratikler”, “Avlanma Esnasında
Uygulanan Pratikler” ve “Avdan Sonra Uygulanan Pratikler” olarak üç başlık altında
incelenecek, ardından avlanmanın efsanelerde nasıl yer aldığı hususuna değinilecektir.
Anahtar kelimeler: Altay, avcılık, efsane, iye, ritüel, inanış.

Abstract:
Hunting has been an important source of livelihood since the earliest times in the
life of Altai Turks. Every element of the nature of Altai Turks to conception of the kinds
entities and they think that animals belong to the mountains, taiga and forests and
they have led to the evolution of the kinds of hunting practices. Hunting is performed
as a ritual of the Altai Turks these practices starts before the hunt and continue during
and after hunting. Some of these are the practices wich the hunter must perform others are the behaviors that must be avoided that is forbidden. The hunter can only successfully hunt if he does fulfill all these practices. In our article about all these hunting practices “Practices Applied Before the Hunting”, “Practices Applied During the
Hunting”, “Practices Performed After the Hunting” will be examined under three
headings then the hunting legend.
Keywords: Altai, hunting, legend, protective spirit, ritual, belief.

15 Temmuz 2019’da N.F. Katanov Hakas Devlet Üniversitesi Hakas Filolojisi Bölümü öğretim üyelerinden ünlü Türkolog Prof. Dr. Venedikt Grigoryeviç Karpov 93 yaşında vefat etti. V.G. Karpov, fiil ile ilgili gramer kategorileri, sözcük türleri gibi konular başta olmak üzere Hakas Türkçesinin grameri, söz varlığı, dil ve toplum ilişkisini konu alan çalışmaları ile tanınıyordu.

Рассматривается трансфер образа «воображаемой Палестины» в сибирский регион в конце XIX - начале XX в. В основе статьи лежат материалы и тексты, опубликованные в центральных изданиях Императорского православного палестинского общества (ИППО) и местных сибирских епархиальных ведомостях. Ключевой проблемой исследования является анализ построения образа (понятие, означающее репрезентацию, отражение, представление) Палестины в Российской империи. Ставится цель выявить механизмы трансляции и инструменты трансфера образа не столько на «общеимперском уровне», сколько на региональном. Методологической основой статьи служит концепция «воображаемой территории». Палестина в данном подходе предстает не только как историко-географическая и политико-административная реальность, но и как сложная ментальная конструкция, с трудно определимыми и динамичными границами. Делается вывод о том, что несмотря на региональную специфику сибирского региона, ИППО использовало стандартные инструменты трансфера образов в Сибирь (палестинские чтения, статьи в прессе, рассказы паломников, научные издания и литературные произведения), как и во всей Российской империи. Однако для Зауралья этот трансфер была более важен, чем для центральных губерний. Перенос образа проходил не только во временных измерениях: «настоящем», «прошедшем» и будущем Палестины. «Прошлая» Палестина представала в образе библейской Святой земли, «настоящая» - в качестве арены борьбы за преобладание на Святых местах, «будущая» виделась в возвращении к истокам Святой земли, происходило преломление образов библейской Палестины в соответствии с географическими и новыми политическими данными.

ÖZ Değişmekte olan yeni dünya düzeni içerisinde kendisine yeni jeopolitik avantajlar aramak-ta olan Rusya için Asya-Pasifik piyasalarına açılmak çok önemli avantajlar sunmaktadır. Enerji aktörü olarak Rusya'nın kendisine yeni piyasalar yaratabilmek adına Çin'e önerdiği Doğu Sibirya – Pasifik Okyanusu arasında projelendirilmiş olan petrol boru hattıyla hem Sibirya ve Uzakdoğu bölgelerini kalkındırmayı, hem de Batılı ülkelere olan ticari bağımlılığını çeşitlendirmeyi hedeflemektedir. Rusya'nın bu yeni " Doğu rotası " dünyadaki enerji yollarının değişmesine öncülük edebilir ve aynı zamanda Ukrayna krizi sebebiyle yaşadığı izolasyonu aşmasına yardımcı olabilir. ABSTRACT Russia has many advantages in engaging with the Asian-Pacific markets since it benefits from its own geopolitical opportunities in a changing world order. As a big energy producer and exporter, Russia has engaged in a new oil pipeline project with China between Eastern Siberia and the Pacific Ocean and continues to develop its Siberian and Far Eastern projects to reduce its exportation dependency of Western countries. This new " Eastern vector " project had the possibility to change energy networks in world politics and help Russia to break its isolation imposed by the Western countries because of the Ukrainian crisis.

Rusya ve Çin, günümüz uluslararası sisteminde yer alan en güçlü aktörlerdendir. Pekin ve Moskova'nın Soğuk Savaş sonrasında geliştirdiği yakın işbirliği, hem bulundukları bölge hem de dünya dengelerini etkileyecek ölçüde bir öneme sahiptir. Bu iki aktörün Sibirya ve Uzakdoğu bölgeleriyle ilgili politikaları ise tartışılmaktadır ve dönem dönem iki ülke arasında rekabete sebep olmaktadır. Genel anlamda Çin-Rusya ilişkileri işbirliği ve dayanışmayı yansıtır gözükmektedir, ancak Sibirya iki güç arasında ayrışmayı ve rekabeti ifade eder. Dolayısıyla Çin'in genel Rusya politikası için net analizler yapmak kolayken, Sibirya ve Uzakdoğu bölgelerine yönelik değerlendirme yapabilmek daha zordur. Bununla birlikte Sibirya ve Uzakdoğu zengin doğal kaynakları ve lojistik avantajları ile hem bölge hem de dünya ekonomisine katkı sağlayacak düzeydedir. Bu bağlamda da Rusya ve Çin'in bölgeler üzerindeki stratejileri ve rekabet çıktıları git gide önem kazanmaktadır.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra yeni kurulan Türk
cumhuriyetlerinde aradıklarını bulamayan bazı kişiler geçim sıkıntısı”,
“geçmişe özlem” vb. sebeplerle farklı ülkelere (Rusya Federasyonu, Türkiye,
Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri…) göç etmek zorunda
kalmışlardır.
Doğup büyüdüğü ülkesi Kırgızistan’dan Kırgızların tarihine ve geçmişine
duyduğu özlem yüzünden ayrılmak zorunda kalanlardan biri de şair Amirbek
Turatoviç MURATOV’dur. MURATOV, Sibirya Bölgesi’nde Yenisey
Irmağı kıyılarında bulunan Krasnoyarsk’a yerleşmiştir.
Bu makalede son yıllarda Türk cumhuriyetlerinden Sibirya bölgesine
yapılan göçler, Amirbek Turatoviç MURATOV’un öz geçmişi ve onun
Yenisey Irmağı üzerine yazmış olduğu bazı şiirler dikkatlere sunulmaktadır.

The article examines the experience of interfaith interaction between Jews and the surrounding non-Jewish population in Western Siberia in the 19th and early 20th centuries. The author analyzes various types of interaction between Jews and Siberians (peasants, Orthodox clergy, philistines, etc.), concentrating on conflict situations. One of the important and obvious factors of a comparatively low level of interfaith conflicts with the participation of Jews was the scarcity of the Jewish population in the Siberian region, as well as a significant degree of their acculturation, such as proficiency in Russian, behavioral attitudes, and appearance. However, as the experience of interaction between Jews and the surrounding population in other regions of the Russian Empire shows, these factors were not decisive. Specificity of interethnic interaction in Siberia was largely determined by a special attitude of Siberians towards religion as to an ethical code (the case of the denunciation of the petty bourgeois Drozdov, Tomsk, 1874), while the area of interconfessional conflicts was probably not a priority for the Siberian church hierarchs (the case on the insult of the Orthodox priest by the Jewish "merchant sons" Preysman and Haimovich). The author states that social and economic conflicts involving Jews in Siberia did not lead to the activation of religious sentiments typical for the European regions. It means that neither the blood libel, nor other religious accusations, nor the folklore narratives about Jews were popular in Siberia. A significant part of Siberian Jews appeared there as the result of the "forced integration" (this term is introduced by the author for the first time for the research use) into the imperial society and was represented by exiles, agricultural settlers, and soldiers. Siberian Jews fit into the social matrix, assimilating special value and behavioral attitudes, corporate ethics, etc. The analysis of the sources showed that, given the weak relevance of interconfessional conflicts, the main stereotypes of the perception of Jews as an ethnic and confessional minority were built on the socio-economic characteristics of the activities of some representatives of the Jewish diaspora in Siberia. For a Siberian, the negative image of a Jew was not related to his religious and cultural differences from non-Jews, but to specific illegal activities: smuggling, counterfeiting, cheating, pimping, operations with stolen gold, etc. These stereotypes were actualized in conflict situations between Siberians and Jews.

Makalede, çağdaş Sibirya Türk dillerinde rastlanan eski Türk, Uygur ve Kırgız dillerinin izleri ele alınmaktadır. Eski Türk dilleri ve çağdaşYakut, Tofa, Şor, Hakas, Teleüt ve Altay dillerinde paralel olarak kullanılan edat (teg, -ča/ -čä, birlä-bilävb.), fiil (-gu,-gusiyoq, -gu gerek, -gıdeg vb.), sıfat-fiil ve zarf-fiil (-gan, turgan, -atan; -çatxan, xalax vb.) morfolojik biçimleri incelenmektedir.

Резюмe

Следы древнетюркского, уйгурского и киргизского языков в современных сибирских тюркских языках

В статье рассматриваются следы древнетюркского, уйгурского и киргизского языков в современных сибирских тюркских языках.  Исследуются послелoжные (teg, -ča/ -čä, birlä–bilä и т.д.), глагольные (-gu,-gusiyoq, -gu gerek, -gıdeg и т.д.), причастные и деепричастные (-gan, turgan, -atan; -çatxan, xalax и т.д.). морфологические формы, параллельно использующиеся  в древнетюркских и современных якутском, тофаларском, шорском, хакасском, телеутском и алтайском языках.

The article is devoted to the creation, evolution and transformation of semiotic-spatial constructs on the example of metaphors about Kainsk: “Siberian Jerusalem” and “The Second Jerusalem”. When and how have appeared these metaphors about Kainsk? What is the role of science and the media? How does toponymy denote the trajectory of the development of the city history? When is the question about searching a new semiotic-spatial city idea actualized? This is the main aim of our researching. Siberian researchers (G.A. Nozdrin, M.V. Shilovsiky, Yu.V. Goncharov) used the semiotic-spatial metaphors about Kainsk in their works in 1900-2000, they named Kainsk (it is Kuibyshev today) “Siberian Jerusalem”. But we see the different metaphor about Kuibyshev (“The Second Jerusalem”) in official documents and the media in 2010. We can say about different associative bases of these metaphorconstructs: Kainsk as the city for Jews and Kainsk as the city that is important place of many religious objects. The values contained in the symbol “Jerusalem” are displayed, which determine the plans for the metaphors content: “Siberian Jerusalem” means “Jewish”, “The Second Jerusalem” means “interfaith”. We continue to research the Jews as one of the main origins of Palestinian toponymy. The method of realizing of Palestinian place names in the region is illustrated. As an argument we can read about Vilnius as “Lithuanian Jerusalem” in works by Yu. Schyauchyunayte-Verbitsken. Our attention is accented to the importance of citing scientific works that can create, disseminate and improve of toponymy meanings that can be contributing to a certain trajectory of the historical development of the city. The article analyzes the text of the newspaper “Evening Novosibirsk” (“Vecherniy Novosibirsk”) about Kainsk that is headlined “Siberian Jerusalem”. This text began to use and to boost this metaphor-construct that was created in scientific discourse. Why do this quoted texts contain metaphors about Kainsk as “Siberian Jerusalem” but at the same time there are no such metaphors in the original texts? There is the significance of the mass-media and scientific discourse in the implementation of semiotic-spatial constructs which forms a cultural and spatial phenomenon. Also, the metaphor “Siberian Jerusalem” continues to live in fiction literature. We see that the question about searching a new semiotic-spatial idea is actualized. At the same time the metaphor “The Second Jerusalem” does not become in demand in scientific sphere. The article mentions that the metaphor about Kainsk “Siberian Jerusalem” introduces to creating “Siberian Jerusalems” in Yeniseisk, in Barguzin (“Transbaikalian Jerusalems”), in Albazino, in Blagoveshchensk, in Birobidzhan (“Far East Jerusalems”).

1893 yılında ABD'de gerçekleştirilen Chicago Uluslararası Fuarını ziyaret ederek gördüklerinden bir hayli etkilenen V.G. Korolenko "Dilsiz" hikâyesini yazar ve "Russkoye Bogatstvo" dergisinde yayımlatır.
Büyük ilgi gören hikâye 1902'de kitap hâlinde basılınca geniş kitlelere ulaşır.
Korolenko, Dilsiz'i yazma amacını şöyle açıklıyor: "Bu hikâyeyi Amerika seyahatimden dönünce yazdım. Amerika ile tanışmam kısa ve yetersiz oldu. Bu sebepten dolayı başkarakterin bir hemşerim olmasını uygun gördüm. Bu kitapta amacım Amerika'yı tanıtmak değildir, aksine Rusya'dan gelen sıradan bir insana Amerika'nın nasıl göründüğünü anlatmaktır." 9 Haziran 1909