- Cold War, Oral history, Postcolonial Theory, European History, Autobiography and life writing studies, Memoir and Autobiography, and 27 moreBiography and Life-Writing, Biography, Gender Studies, Women and Gender Studies, Gender and Sexuality, Cultural Studies, Marxism, Marxist theory, Marxist and Feminist Theory, Feminist Literary Theory and Gender Studies, Feminist Theory, Feminism, Generations, Generational Studies, History of Communism, Communism (Revolutions), Communism, Memory Studies, Women's Literature, Women's History, Women's Studies, Women's movement, Women's writing, Communism and national question, Post-Communist Studies, Popular Culture, and Cultural Historyedit
- I am an Associate Professor of Literary Studies at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Scienc... moreI am an Associate Professor of Literary Studies at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences. I am the author of "Architektki PRL-u. Komunistki, literatura i emancypacja kobiet powojennej Polsce" [Female architects of the Polish People's Republic. Communist women, literature and women's emancipation in postwar Poland] (Wyd. IBL PAN, 2022) and "Akuszerki transformacji. Kobiety, literatura i władza w Polsce po 1989 roku" [Midwives of the transformation. Women, literature and power in post-1989 Poland] (Wyd. IBL PAN, 2012). My research interests include: communism studies; gender studies; generational studies; critical analysis of media discourse and popular culture; women’s literature and feminist discourse in (post-)socialist Central and Eastern Europe.edit
This article examines the history of knowledge production about the former Eastern Bloc in the American and Polish academic contexts. It explores how debates about authority and authenticity are embedded in the deeper histories of area... more
This article examines the history of knowledge production about the former Eastern Bloc in the American and Polish academic contexts. It explores how debates about authority and authenticity are embedded in the deeper histories of area studies and in long-standing conflicts dating from the earliest years of the field of Slavic and East European Studies. The discussion about authority and authenticity within feminist circles mirrors larger conflicts between proponents of the totalitarian thesis and the so-called revisionists. The conflicts between these two schools precipitated a continuing epistemic crisis that also infects the academic cultures of Eastern Europe and is exacerbated by the neoliberalization of academic knowledge production. The epistemic cultures perpetuating Cold War stereotypes may lead to self-censorship or dissuade young researchers from studying the gendered aspects of lived experience in the communist era.
Research Interests: Area Studies, Gender Studies, Feminist Theory, Women's History, Cold War, and 10 moreAnticommunism (History), Socialist Feminism, Cold War history, Central and Eastern Europe, Knowledge Production, History of Communism, Cold War Studies, Revisionist History, Politics of knowledge production, and State Socialism
Artykuł omawia miejsce Polski Ludowej – jako okresu historycznego/przedmiotu badań, ale też „wytwórcy” źródeł/materiału do badań oraz opracowań naukowych – we współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski. Zwraca uwagę, że... more
Artykuł omawia miejsce Polski Ludowej – jako okresu historycznego/przedmiotu badań, ale też „wytwórcy” źródeł/materiału do badań oraz opracowań naukowych – we współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski. Zwraca uwagę, że autorzy i autorki prac naukowych i popularyzatorskich korzystają z tych materiałów wybiórczo, co nie znaczy bez określonego zamysłu. Podejmuje próbę prześledzenia współczesnych strategii „radzenia sobie” z głosami klas ludowych – podmiotu historii ludowych – w PRL-u. W drugiej części sięga po powojenne pamiętniki konkursowe kobiet i proponuje ich lekturę wykraczającą poza horyzont skrępowanych nieufnością odczytań tekstów powstałych w PRL-owskiej rzeczywistości. Dostrzega w nich nie tyle kronikę przemian społecznych i obyczajowych, ile narzędzie kształtowania się podmiotowości i wyrażania sprawczości przez piszących, rodzaj „działania słowami”. Wskazuje tym samym na niewykorzystany potencjał tego źródła wytworzonego przez klasy ludowe po wojnie.
Research Interests:
Artykuł stanowi wstęp do numeru tematycznego pt. "Pamiętniki konkursowe - źródło powojennych historii ludowych". "Kultura i Społeczeństwo" nr 2/2022, pod gościnną redakcją i koncepcją Agnieszki Mrozik i Magdy Szcześniak.
Research Interests:
The article examines how representations of late socialism, seen through the eyes of adolescent girls, function in ‘quasi-autobiographical novels’ by Izabela Filipiak ("Absolutna amnezja" [Absolutne Amnesia], 1995) and Joanna Bator... more
The article examines how representations of late socialism, seen through the eyes of adolescent girls, function in ‘quasi-autobiographical novels’ by Izabela Filipiak ("Absolutna amnezja" [Absolutne Amnesia], 1995) and Joanna Bator ("Piaskowa Góra" [The Sandy Hill], 2008). The authors, born in the 1960s and self-identified feminists, became voices of the women’s movement in post-1989 Poland. From their novels, the picture of late socialism emerges as either nightmarish (Filipiak) or grotesque (Bator). Examining family relations, but also intimate relations (understood as political), the author argues that the novels’ focus on gender/sexual differences is consistent with the dominant message of the women’s movement in Poland, which after 1989 lost sight of class differences, contributing to their naturalization and taming. Through the aforementioned examples, the author demonstrates that late socialism is an essential component of the founding story of contemporary feminism in Poland, and that the topos of the conflict between mothers and daughters is a useful tool of its anti-communist identity politics. Discussing the issue of the literary genre, the article proves that the choice of a quasi-autobiographical novel, based on the Bildungsroman scheme, harmonizes with the biographical, artistic and political settlements of the ‘breakthrough generation’ with late socialism and transformation.
Research Interests: Contemporary Polish Literature, Feminism, Post-Socialist Societies, Post-Socialism, Autobiographical Self-Representation, and 8 moreWomen's Writing (Literature), Autobiographical Memory, Life Writing (Literature), Autofiction, Central and Eastern Europe, Feminist Writing, Autobiography and life writing studies, and Autofictional/autobiographical Writing
Since the fall of communism in 1989 and 1990/91 literature has dealt with this epochal societal change, trying to come to terms with the past and assessing its influence on the present. In the last years the focus has turned towards the... more
Since the fall of communism in 1989 and 1990/91 literature has dealt with this epochal societal change, trying to come to terms with the past and assessing its influence on the present. In the last years the focus has turned towards the era of late socialism, that is the 1970s and 1980s. Many writers who attempt to present and reevaluate these decades and their ongoing influence on biographies and societies today grew up or came of age in this era. Our main contention is that different forms of life-writing, especially autofictions and autobiographical novels, have become the dominant narrative device for addressing and narrating the socialist past. Accordingly, the contributions to this cluster explore the era of late socialism, examining its different and often contested meanings not only from the perspective of the past but also from the perspective of today. Thus, we explore the role of autobiographical writing in commemorating the past as well as in demonstrating the demise of socialism, as represented in contemporary literatures in Czech, Polish, Romanian, and Russian.
Research Interests: Literary Theory, Memory Studies, Post-Socialist Societies, Memoir and Autobiography, Post-Socialism, and 7 moreAutobiographical Self-Representation, Autobiographical Memory, Life Writing (Literature), Autofiction, Central and Eastern Europe, Autobiography and life writing studies, and Autofictional/autobiographical Writing
Anti-communism is as old as communism, maybe even older. In the Communist Manifesto Marx writes about the “spectre of communism”, which “haunts Europe” and against which “all powers of old Europe” have united: “Pope and Tsar, Metternich... more
Anti-communism is as old as communism, maybe even older. In the Communist Manifesto Marx writes about the “spectre of communism”, which “haunts Europe” and against which “all powers of old Europe” have united: “Pope and Tsar, Metternich and Guizot, French Radicals and German police-spies”. The communist party had not yet been created, the program had not crystallised yet, there were not yet people who would have identified themselves with the ideas of communism. Nevertheless, representatives of the old feudal and the new capitalist worlds had already protested against them. And they opposed them fiercely, using all available tools, both legal (prison sentences, fines) and extra-legal (assaults on members of left-wing organisations, destruction and arson of their premises, social ostracism).
Research Interests:
I am examining recent works published on the Polish market aimed at popularizing historical knowledge, both nonfictional and fictional literature. I show that they devote an inordinate amount of space to communist women. The function of... more
I am examining recent works published on the Polish market aimed at popularizing historical knowledge, both nonfictional and fictional literature. I show that they devote an inordinate amount of space to communist women. The function of the images of communist women of Stalinist times, as presented in the publications being discussed here, does not merely boil down to providing a historical reckoning with the emancipation policies of the People’s Poland project. These women are also – and perhaps primarily – a useful tool in contemporary debates on women’s rights. In their role as the anti-model of the emancipation policy, female communist dignitaries serve as a cautionary tale against the excessive liberation of women.
Research Interests:
The article sketches “a personal genealogy” of Wanda Wasilewska (1905–1964): a writer, a devoted communist, and head of Związek Patriotów Polskich (Union of Polish Patriots) in the USSR during World War II. Referring to Michel Foucault’s... more
The article sketches “a personal genealogy” of Wanda Wasilewska (1905–1964): a writer, a devoted communist, and head of Związek Patriotów Polskich (Union of Polish Patriots) in the USSR during World War II. Referring to Michel Foucault’s lectures on “revolution which becomes an existential project,” the author frames Wasilewska neither as a communist icon nor as a symbol of national betrayal, but instead as a living human being, a social actor, a person strongly embedded in the historical and geopolitical context of her era. The author reconstructs the process of shaping the communist identity in prewar Poland, points to the moments of transgressing subsequent boundaries—gender, national, and class—and uncovers a gradual exploring of the limits of the communist transgression by the protagonist.
Research Interests:
The article is an attempt at sketching a personal genealogy of Wanda Wasilewska. Referring to Michel Foucaults lectures on revolution which becomes an existential project, the author frames Wasilewska neither as an icon, a monument... more
The article is an attempt at sketching a personal genealogy of Wanda Wasilewska. Referring to Michel Foucaults lectures on revolution which becomes an existential project, the author frames Wasilewska neither as an icon, a monument of the Communist coup nor as a symbol of national betrayal, but instead as a living human being, an actress of social life, located in and determined by historical and cultural contexts. The author reconstructs the process of shaping the Communist identity, pointing to the moments of transgressing subsequent boundaries: gender, national and social.
Research Interests:
W trakcie rozmowy o „pokoleniu” jako kategorii analitycznej używanej we współczesnej humanistyce autorki zastanawiają się nad definicjami oraz znaczeniami „pokolenia” w obszarze studiów nad pamięcią, przemianami postaw społecznych,... more
W trakcie rozmowy o „pokoleniu” jako kategorii analitycznej używanej we współczesnej humanistyce autorki zastanawiają się nad definicjami oraz znaczeniami „pokolenia” w obszarze studiów nad pamięcią, przemianami postaw społecznych, polityką historyczną. Rozważają, jak kategoria ta funkcjonuje w dyskursie publicznym w Polsce po 1989 roku, a także jaką rolę pełnią dziś (auto)deklaracje pokoleniowe. Kluczowe jest dla nich pytanie o pożytki z posługiwania się kategorią „pokolenia” w badaniach nad komunizmem i PRL-em. Rozmowa jest okazją do zapoznania się z najnowszymi ujęciami teoretycznymi, a także z pracami operującymi kategorią „pokolenia” w szczegółowych analizach na gruncie polskim i zagranicznym.
Research Interests:
Celem artykułu jest analiza strategii konstruowania pamięci rodzinnej o komunizmie we współczesnych polskich tekstach (auto)biograficznych. Autorka odwołuje się do prac Haralda Welzera oraz Aleidy i Jana Assmannów, by zapytać, jak... more
Celem artykułu jest analiza strategii konstruowania pamięci rodzinnej o komunizmie we współczesnych polskich tekstach (auto)biograficznych. Autorka odwołuje się do prac Haralda Welzera oraz Aleidy i Jana Assmannów, by zapytać, jak prywatna pamięć o zaangażowaniu w komunizm funkcjonuje w przestrzeni publicznej w Polsce: do jakiego stopnia pamięć nieoficjalna jest uzgadniana z pamięcią oficjalną, a w którym miejscu nie przystaje do niej, wymyka się jej. Kluczowe jest także pytanie, czy i w jaki sposób pamięć o zaangażowaniu w komunizm własnym lub krewnych podlega transformacjom w procesie wędrówki między- i transgeneracyjnej i co to znaczy dla pamięci jednostek, rodzin i całej zbiorowości.
Research Interests: Cultural History, Polish History, History and Memory, Autobiography, Communism, and 10 moreMemory Studies, Memoir and Autobiography, Family history, Post-Communism, History of Communism, Generations, History of Communism; Soviet; Post-Soviet; Russia; Eastern Europe, Generational Memory, Autobiography and life writing studies, and Communism and national question
Tekst jest nie tyle próbą „wydobycia z milczenia” polskich komunistek okresu stalinowskiego, ile zrekonstruowania współczesnych opowieści o nich: odsłonięcia najpopularniejszych tropów i figur narracyjnych, ujawnienia najbardziej... more
Tekst jest nie tyle próbą „wydobycia z milczenia” polskich komunistek okresu stalinowskiego, ile zrekonstruowania współczesnych opowieści o nich: odsłonięcia najpopularniejszych tropów i figur narracyjnych, ujawnienia najbardziej rozpowszechnionych konwencji mówienia o nich. Jak radzą sobie dziś z działaczkami komunistycznymi badacze i badaczki, artyści i artystki, popularyzatorzy i popularyzatorki wiedzy o historii Polski? Jakie miejsce wyznaczają im w swoich projektach historiograficznych? Lub inaczej: do czego służą komunistki we współczesnym dyskursie publicznym w Polsce, w którym historia Polski Ludowej jest wciąż kluczowym zakładnikiem gier symbolicznych i realnych o prawomocność i władzę?
Research Interests:
Autorka analizuje powstające w rożnych okresach historycznych biografie Wandy Wasilewskiej. Usiłuje odtworzyć mechanizmy konstruowania figury komunistki w polskim dyskursie publicznym, zbadać, jak funkcjonowała ona w społecznym odbiorze,... more
Autorka analizuje powstające w rożnych okresach historycznych biografie Wandy Wasilewskiej. Usiłuje odtworzyć mechanizmy konstruowania figury komunistki w polskim dyskursie publicznym, zbadać, jak funkcjonowała ona w społecznym odbiorze, a także ustalić, jak zmieniało się jej znaczenie w procesie przemian historycznych i kulturowych. Autorka pokazuje, że tworzenie spójnej biografii jednostki – szczególnie jednostki ważnej w historii danej zbiorowości – dokonuje się w odpowiedzi na tożsamościowe poszukiwania wspólnoty: służy wytworzeniu zbiorowej biografii jako koherentnej całości. Zwraca uwagę, że pisanie biografii Wasilewskiej jako komunistki było i wciąż jest swoistym „wytwarzaniem komunizmu” w Polsce. Komunizm zaś w szerokim planie jest ważnym – jeśli nie najważniejszym w ostatnich dziesięcioleciach – komponentem polskiej zbiorowej tożsamości.
Research Interests:
Artykuł stanowi próbę zarysowania „osobistej genealogii” Wandy Wasilewskiej. Powołując się na wykłady Michela Foucaulta poświęcone „rewolucji, która staje się projektem egzystencjalnym”, autorka próbuje spojrzeć na Wasilewską nie jako na... more
Artykuł stanowi próbę zarysowania „osobistej genealogii” Wandy Wasilewskiej. Powołując się na wykłady Michela Foucaulta poświęcone „rewolucji, która staje się projektem egzystencjalnym”, autorka próbuje spojrzeć na Wasilewską nie jako na ikonę, pomnik komunistycznego przewrotu, ani też symbol narodowej zdrady, ale „żywego człowieka”, aktorkę życia społecznego, mocno osadzoną w kontekście historycznym i kulturowym i przez ów kontekst zdefiniowaną. Sięgając do pism Wasilewskiej – literatury, publicystyki, dokumentów osobistych – rekonstruuje proces kształtowania się tożsamości komunistki, wskazuje momenty przekraczania przez nią kolejnych granic: płciowych, narodowych, warstw społecznych, a także odsłania stopniowe doświadczanie przez nią granic komunistycznej transgresji. Autorka korzysta z zaproponowanej przez Toril Moi metody badawczej („osobista genealogia”), rozważając jej przydatność we współczesnych studiach nad komunizmem.
Research Interests:
The article is devoted to a selection of women's (auto)biographies published in Poland after 2000. The author concentrates on two problems: firstly she proves that female (auto)biography can be included in the identity politics which in... more
The article is devoted to a selection of women's (auto)biographies published in Poland after 2000. The author concentrates on two problems: firstly she proves that female (auto)biography can be included in the identity politics which in Poland is a part of transformation discourse and a reaction towards it. Women assume here the role of the chroniclers of family/national community, but are also the reproducers and guards of the social order. The narrators often disregard the "female experience of history:" womanhood is here transparent and its traces need to be searched in the gaps of the narrative. Secondly, the author shows that women's (auto)biographies are not only a response to identity/memory politics but also a pertinent element of the process of producing the past subordinated to the stakes of contemporaneity. The author also points to recent trends in feminist studies in women's (auto)biographies.
Research Interests:
The paper aims at indicating opportunities and threats faced by gender studies in Poland. The author presents institutional problems (i.e. organizational, financial), which limit dynamic development of the discipline and its impact on the... more
The paper aims at indicating opportunities and threats faced by gender studies in Poland. The author presents institutional problems (i.e. organizational, financial), which limit dynamic development of the discipline and its impact on the society. She also discusses tensions between an academic affiliation of gender studies and its political aspirations rooted in the tradition of feminist movement. Finally, the author describes recent methodological debates on gender discourse—its theoretical inspirations and practical use.
Research Interests:
Tekst analizuje sytuację młodych kobiet w nauce (głównie w humanistyce). W oparciu o dane statystyczne autorka pokazuje, że kobieca ścieżka kariery naukowej rozwija się często wolniej niż męska. Przyczyn takiego stanu rzeczy upatruje w... more
Tekst analizuje sytuację młodych kobiet w nauce (głównie w humanistyce). W oparciu o dane statystyczne autorka pokazuje, że kobieca ścieżka kariery naukowej rozwija się często wolniej niż męska. Przyczyn takiego stanu rzeczy upatruje w określonych wzorcach socjalizacji i komunikacji, kształtowanych pod wpływem wyobrażeń o tradycyjnych rolach płciowych i relacjach między płciami w społeczeństwie, a także w braku rozwiązań systemowych ułatwiających kobietom realizację w sferze prywatnej i publicznej. Z tekstu wyłania się obraz uniwersytetu jako przestrzeni, w której reprodukowane są patriarchalne relacje władzy, a także obraz naukowczyni jako współczesnej „Siłaczki” uginającej się pod ciężarem wyboru: rodzina czy kariera. Autorka upatruje rozwiązania trudnej sytuacji kobiet w nauce w reformie akademii w duchu etycznych i politycznych założeń przyświecających powstaniu gender studies.
Research Interests:
While in her early writing Manuela Gretkowska played with the categories of gender, sexuality and nation, deconstructed them successfully, using the literary strategies and figures such as parody, camp, grotesque, in her recent novels she... more
While in her early writing Manuela Gretkowska played with the categories of gender, sexuality and nation, deconstructed them successfully, using the literary strategies and figures such as parody, camp, grotesque, in her recent novels she faces the problem of female experience in Poland (or the experience of Polish women) along with the one of description of such, implying the notion of political involvement of the writer. Works such as "A Pole" (2001), "A European" (2004) and "A Citizen" (2008) grasp not only personal experience of a female author (pregnancy, literary work, decision to settle down in Poland), but the political situation of Poland having the direct impact on the life of Polish women (EU accession, anti-abortion wars, the position and influence of the Catholic Church, political activity of the Women’s Party established by Gretkowska). Without feminist labelling Gretkowska in fact demonstrates and achieves what may be considered the core of feminist rhetorical policy (personal is political, feminist moment of truth, consciousness rising and speak out), though creating and sustaining the tension between the female experience (Polish Mother, domestic martyr) and feminist activity (warrior, political advocate). Interestingly, her recent works are written in a form of diary, which shortens the distance between the author’s personal “message” and perception of readers, who are allowed to find the “truth” about themselves (their own lives) in the act of identification with the author’s experience. According to Adriana Cavarero ("Relating Narratives: Storytelling and Selfhood", 2000), one’s basic drive is for listening to the story of one’s own life narrated by the other. In the act of storytelling selfhood is established and recognized in the public sphere. As for Hannah Arendt, to whose works Cavarero refers, private life is meaningless for others; it is deprived of memory, language, history. Reading Gretkowska’s novels, Polish women are encouraged to build their political subjectivity, recognize their individual and collective needs and desires, learn how to fight for their rights. Openly a(nti)political in her early works, Gretkowska has recently become politically involved in the public and literary activity. The aim of the paper is to grasp this change not only in textual but in rhetorical aspect of her fiction as well, accompanied by the change(?) in women’s reflection on their situation in Poland after 1989.
Research Interests:
The article discusses the desire for a mother and melancholic self-destruction of the female characters in the "Passing" by Nella Larsen. It cites the theories of Sigmund Freud on the loss of an object, Julia Kristeva's description of a... more
The article discusses the desire for a mother and melancholic self-destruction of the female characters in the "Passing" by Nella Larsen. It cites the theories of Sigmund Freud on the loss of an object, Julia Kristeva's description of a melancholic and Judith Butler's definition of realistic diagnosis. The author claims that under the surface of clearly expressed racial tensions in the "Passing," the two protagonists have a problem of gender identity and sexual desire. The author demonstrates why the protagonists are looking the mother, their object of desire.
Research Interests:
W tekście omówione zostały prace z serii "Ekonomia literatury", wydane w 2017 roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, a także monografia Pawła Tomczoka "Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej... more
W tekście omówione zostały prace z serii "Ekonomia literatury", wydane w 2017 roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, a także monografia Pawła Tomczoka "Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej XIX wieku", opublikowana nakładem tego wydawnictwa w 2018 roku. Autorka przygląda się ich miejscu na mapie nowszych propozycji interpretacyjnych i metodologicznych oraz podejmuje próbę zdefiniowania ich roli w „odzyskiwaniu” marksizmu jako płodnego i twórczego kierunku w polskich badaniach literatury, kultury i społeczeństwa.
The paper discusses four collective books from the series “Ekonomia Literatury” (Economy of Literature): "Ekonomiczne teorie literatury" (Economic Literary Theories); "Ekonomie w literaturze i kulturze" (Economies in Literature and Culture); "Literackie ekonomie" (Literary Economies); "Ekonomia w badaniach literackich. Zagadnienia teoretyczne" (Economy in Literary Studies: Theoretical Problems) published in 2017 by „Ulucz” and Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego (The University of Silesia Press), as well as Paweł Tomczok’s monograph "Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku" (Literary Capitalism: The Images of Economic Abstracts in the Polish Literature of the Second Half of the 19th Century) issued by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego in 2018. The reviewer looks at the place of the publications on the map of the new interpretive and methodological proposals and makes an attempt to define their role in “regaining” Marxism as a fruitful and creative trend in the Polish research in literature, culture and society.
The paper discusses four collective books from the series “Ekonomia Literatury” (Economy of Literature): "Ekonomiczne teorie literatury" (Economic Literary Theories); "Ekonomie w literaturze i kulturze" (Economies in Literature and Culture); "Literackie ekonomie" (Literary Economies); "Ekonomia w badaniach literackich. Zagadnienia teoretyczne" (Economy in Literary Studies: Theoretical Problems) published in 2017 by „Ulucz” and Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego (The University of Silesia Press), as well as Paweł Tomczok’s monograph "Literacki kapitalizm. Obrazy abstrakcji ekonomicznych w literaturze polskiej drugiej połowy XIX wieku" (Literary Capitalism: The Images of Economic Abstracts in the Polish Literature of the Second Half of the 19th Century) issued by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego in 2018. The reviewer looks at the place of the publications on the map of the new interpretive and methodological proposals and makes an attempt to define their role in “regaining” Marxism as a fruitful and creative trend in the Polish research in literature, culture and society.
Research Interests:
The article reviews Wang Zheng's "Finding Women in the State: A Socialist Feminist Revolution in the People’s Republic of China, 1949–1964", Berkeley: University of California Press, 2016, 380 pp.
Research Interests:
Recenzja: "Pokolenia albo porządkowanie historii", przeł. Izabela Drozdowska-Broering i Jerzy Kałążny, wstęp i opracowanie Hubert Orłowski, redakcja Robert Traba i Holger Thünemann, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2015.
Research Interests:
Recenzja książki Małgorzaty Fidelis "Women, Communism and Industrialization in Postwar Poland", Cambridge University Press 2010.
Research Interests:
Recenzja książki "Solistki. Antologia poezji kobiet (1989–2009)", pod red. Marii Cyranowicz, Joanny Mueller, Justyny Radczyńskiej, Staromiejski Dom Kultury 2009.
Research Interests:
The objective of this article is to revise the dominating narration of communism as male generational history. With the aid of memoirs of Polish female communists, many of whom started their political activity before World War II and... more
The objective of this article is to revise the dominating narration of communism as male generational history. With the aid of memoirs of Polish female communists, many of whom started their political activity before World War II and belonged to the power-wielding elites of Stalinist Poland, the author not only shows that they formed an integral part of the generation which had planned a revolution and which ultimately took over power, but also that in the construction of their generational narratives they did not diminish the influence that other women – grandmothers, mothers, sisters, colleagues – had on their consciousness. These texts were imbued with a matrilineal perspective of the history of communism: the authors emphasized that other women strongly motivated them to become involved in politics. However, the autobiographies of Polish communists, published mostly in the 1960s, revealed something more: as an attempt of establishing new models of emancipation and of transmitting them to younger generations of women, these texts were to rekindle the memory of women as the active agent of that part of Polish history which the contemporary Polish feminists do not want to remember.
Research Interests: Women's Studies, Women's History, History and Memory, Autobiography, Communism, and 8 moreMemory Studies, Memoir and Autobiography, Women and Gender Studies, History of Communism, Generations, Biography and Life-Writing, History of Communism; Soviet; Post-Soviet; Russia; Eastern Europe, and history of Poland
The article analyzes the mechanisms of constructing the history of the Left in the memoirs of Polish communist women in the 1960s. The author examines the contents overtly expressed by life writers, as well as those passed over in silence... more
The article analyzes the mechanisms of constructing the history of the Left in the memoirs of Polish communist women in the 1960s. The author examines the contents overtly expressed by life writers, as well as those passed over in silence or hinted at indirectly, in Aesopian language. She notes that most of the memoirs ended abruptly with the description of the outbreak of the Second World War, or its end in 1945, which means that the entire postwar period, when the new, socialist order was established, was left out. The author argues that in the post-Stalinist period the remembrance of Stalinism was uncomfortable not only because of the reminiscence of violence used by the authorities of that time, but also because of the reminiscence of values and attitudes they sought to bring to life: internationalist, egalitarian (including the field of gender policy), materialistic. In the post-1956 period, marked by the slogan of ‘building the Polish road to socialism’ and by the return to the traditional gender roles, memoirs of female communists, ex-dignitaries of the communist Party, ‘smuggled’ the contents admittedly inconsistent with the Party line, but still present on the horizon of memory of ‘old communists,’ being part of their pre-war ethos. The author considers the memoirs of female communists as a sort of palimpsest, in which under a layer of meanings compatible with the official discourse (on gender) there lurked deeply hidden contents which contested the official discourse.
Research Interests:
Książka poświęcona jest polskim lewicowym intelektualistkom, polityczkom i działaczkom, które po drugiej wojnie światowej współtworzyły projekt socjalistycznej modernizacji kraju i emancypacji kobiet. Jednocześnie dotyczy ona nieobecności... more
Książka poświęcona jest polskim lewicowym intelektualistkom, polityczkom i działaczkom, które po drugiej wojnie światowej współtworzyły projekt socjalistycznej modernizacji kraju i emancypacji kobiet. Jednocześnie dotyczy ona nieobecności komunistek – lub ich specyficznej obecności – w historii kobiet i ruchu kobiecego w Polsce. To książka zarazem historyczna – wzbogacająca wiedzę o rzeczywistości PRL i jej współtwórczyniach, jak i teoretyczna – badająca dyskursy historyczne – i w pewnym sensie interwencyjna, proponująca ich zmianę.
Bohaterki tej książki działały na przecięciu polityki, kultury i oświaty oraz praw kobiet. Były to pisarki (Janina Broniewska, Zofia Bystrzycka, Elżbieta Jackiewiczowa, Wanda Wasilewska, Wanda Żółkiewska), redaktorki czasopism (Halina Koszutska, Anna Lanota), scenarzystki (Wilhelmina Skulska), urzędniczki oświatowe (Zofia Dembińska, Żanna Kormanowa, Eugenia Krassowska), aktywne na „odcinku kobiecym” (Edwarda Orłowska, Irena Sztachelska), w tym na forum międzynarodowym (Fryderyka Kalinowska).
Bohaterki tej książki działały na przecięciu polityki, kultury i oświaty oraz praw kobiet. Były to pisarki (Janina Broniewska, Zofia Bystrzycka, Elżbieta Jackiewiczowa, Wanda Wasilewska, Wanda Żółkiewska), redaktorki czasopism (Halina Koszutska, Anna Lanota), scenarzystki (Wilhelmina Skulska), urzędniczki oświatowe (Zofia Dembińska, Żanna Kormanowa, Eugenia Krassowska), aktywne na „odcinku kobiecym” (Edwarda Orłowska, Irena Sztachelska), w tym na forum międzynarodowym (Fryderyka Kalinowska).
Research Interests: Women's History, Polish History, Cultural Cold War, Women's Literature, Modernization, and 11 morePolish Literature, Emancipation, Socialist Feminism, Socialist Realism, History of Communism, Biography and Life-Writing, Women's Movements, Biographies, Autobiographies and Life Histories, Women`s History and Gender History, History of European Socialism and Communism, and History of Polish People's Republic (PRL)
Książka poświęcona jest procesom przemian tożsamości kobiet w Polsce po 1989 roku, zarejestrowanym we współczesnych tekstach kultury: w literaturze pięknej, (auto)biografistyce, kulturze popularnej, publicystyce. Moment przecięcia ról... more
Książka poświęcona jest procesom przemian tożsamości kobiet w Polsce po 1989 roku, zarejestrowanym we współczesnych tekstach kultury: w literaturze pięknej, (auto)biografistyce, kulturze popularnej, publicystyce. Moment przecięcia ról genderowych i narodowych jest tu kluczowy: pytaniu o rolę kobiet w warunkach polskiej demokracji po 1989 roku towarzyszy pytanie o to, czym różni się ona od roli wyznaczanej Polkom w poprzednich okresach historycznych, oraz o działania, które one same podejmują w celu wypracowania całkiem nowych ról – tych na miarę sytuacji, w której znajduje się dziś Polska. Analizy tożsamości kobiet usytuowane są na szerszym tle przemian, którym podlega całe polskie społeczeństwo, rzucone po 1989 roku na głębokie wody wolnego rynku, globalnej polityki, a zarazem uwikłane w wewnętrzne spory wokół historii, pamięci, tradycji. Autorka korzysta z narzędzi krytyki feministycznej do analizy tekstów literackich autorstwa kobiet, ale też do analizy samego dyskursu feministycznego w Polsce po 1989 roku. Śledząc mechanizmy konstruowania społecznych ról kobiet, tropi uwikłanie owych ról w relacje władzy, od której nie jest wolny także feminizm.
Research Interests: Women's Studies, Women's History, Popular Culture, Women's Literature, Autobiography, and 14 moreFeminism, Memory Studies, Neoliberalism, Sociology of Literature, Feminist activism, Popular Literature, Feminist Literary Theory and Gender Studies, Post-Communism, Backlash, Women and Gender Studies, Biography and Life-Writing, Women's life writing, Autobiography and life writing studies, and Postsocialist transformations
Communism in twentieth-century Europe is predominantly narrated as a totalitarian movement and/or regime. This book aims to go beyond this narrative and provide an alternative framework to describe the communist past. This reframing is... more
Communism in twentieth-century Europe is predominantly narrated as a totalitarian movement and/or regime. This book aims to go beyond this narrative and provide an alternative framework to describe the communist past. This reframing is possible thanks to the concepts of generation and gender, which are used in the book as analytical categories in an intersectional overlap. The publication covers twentieth-century Poland, Czechoslovakia/Czech Republic, the Soviet Union/Russia, former Yugoslavia, Turkish communities in West Germany, Italy, and Cuba (as a comparative point of reference). It provides a theoretical frame and overview chapters on several important gender and generation narratives about communism, anticommunism, and postcommunism. Its starting point is the belief that although methodological reflection on communism, as well as on generations and gender, is conducted extensively in contemporary research, the overlapping of these three terms is still rare. The main focus in the first part is on methodological issues. The second part features studies which depict the possibility of generational-gender interpretations of history. The third part is informed by biographical perspectives. The last part shows how the problem of generations and gender is staged via the medium of literature and how it can be narrated.
More information: https://www.routledge.com/Gender-Generations-and-Communism-in-Central-and-Eastern-Europe-and-Beyond/Artwinska-Mrozik/p/book/9780367423230
More information: https://www.routledge.com/Gender-Generations-and-Communism-in-Central-and-Eastern-Europe-and-Beyond/Artwinska-Mrozik/p/book/9780367423230
Research Interests: Eastern European Studies, Gender Studies, Women's Studies, Women's History, Communism (Revolutions), and 13 moreCommunism, Memory Studies, Cultural Memory, Socialism, Central and Eastern Europe, Women and Gender Studies, History of Communism, Generations, History of Communism; Soviet; Post-Soviet; Russia; Eastern Europe, Generational Studies, Generational Memory, History of Eastern Europe, and Communism and Women
Praca zbiorowa "Komunizm. Idee i praktyki w Polsce 1944–1989" wnosi nowe i ważne przemyślenia na temat doświadczeń i rozumienia komunizmu w Polsce. Książka pomyślana jest w dużym stopniu jako polemika z dominującymi narracjami... more
Praca zbiorowa "Komunizm. Idee i praktyki w Polsce 1944–1989" wnosi nowe i ważne przemyślenia na temat doświadczeń i rozumienia komunizmu w Polsce. Książka pomyślana jest w dużym stopniu jako polemika z dominującymi narracjami historycznymi i popularnymi, w których komunizm jawi się w kategoriach obcości: jako aberracja czy „czarna dziura” w historii Polski. Autorzy konsekwentnie i przekonująco dokonują dekonstrukcji tego typu narracji. W zamian proponują obraz komunizmu, który nie daje się łatwo podporządkować ustalonym kalkom, narodowo-centrycznym stereotypom czy też teoriom totalitarnym. Podejście autorów do komunizmu jako wielowymiarowego „projektu rewolucyjnego” stanowi nową i potrzebną perspektywę w obecnym stanie badań nad historią powojennej Polski. Ponadto książka wzbogaca interdyscyplinarny wymiar badań nad komunizmem poprzez stosowanie metod badawczych i koncepcji z zakresu studiów literackich i filmowych.
Z recenzji wydawniczej prof. Małgorzaty Fidelis
Opiniowany zbiór studiów (może raczej: wieloautorska monografia) sprawia świetne wrażenie; będzie to − po opublikowaniu − jedna z najważniejszych książek o ujmowanej w różnych aspektach rzeczywistości społeczno-kulturalnej PRL-u.
Z recenzji wydawniczej prof. Jerzego Smulskiego
Z recenzji wydawniczej prof. Małgorzaty Fidelis
Opiniowany zbiór studiów (może raczej: wieloautorska monografia) sprawia świetne wrażenie; będzie to − po opublikowaniu − jedna z najważniejszych książek o ujmowanej w różnych aspektach rzeczywistości społeczno-kulturalnej PRL-u.
Z recenzji wydawniczej prof. Jerzego Smulskiego
Research Interests: Discourse Analysis, Cultural Studies, Gender Studies, Women's Studies, Women's History, and 10 moreHistory and Memory, Women's Literature, Communism, Memory Studies, Cultural Memory, Women's Empowerment, Women and Gender Studies, History of Communism, History of Communism; Soviet; Post-Soviet; Russia; Eastern Europe, and history of Poland
Every political movement creates its own historical memory. The communist movement, though originally oriented towards the future, was no exception: The theory of human history constitutes a substantial part of Karl Marx’s and Friedrich... more
Every political movement creates its own historical memory. The communist movement, though originally oriented towards the future, was no exception: The theory of human history constitutes a substantial part of Karl Marx’s and Friedrich Engels’s writings, and the movement inspired by them very soon developed its own strong historical identity, combining the Marxist theory of history with the movement’s victorious milestones such as the October Revolution and later the Great Patriotic War, which served as communist legitimization myths throughout almost the entire twentieth century. During the Stalinist period, however, the movement´s history became strongly reinterpreted to suit Joseph Stalin’s political goals. After 1956, this reinterpretation lost most of its legitimating power and instead began to be a burden. The (unwanted) memory of Stalinism and subsequent examples of violence (the Gulag, Katyń, the 1956 Budapest uprising and the 1968 Prague Spring) contributed to the crisis of Eastern European state socialism in the late 1980s and led to attempts at reformulating or even rejecting communist self-identity. This book’s first section analyzes the post-1989 memory of communism and state socialism and the self-identity of the Eastern and Western European left. The second section examines the state-socialist and post-socialist memorial landscapes in the former German Democratic Republic, Czechoslovakia/Czech Republic, Poland, Lithuania, Ukraine and Russia. The final section concentrates on the narratives the movement established, when in power, about its own past, with the examples of the Soviet Union, Poland, Romania and Czechoslovakia.
Research Interests: Eastern European Studies, History and Memory, Communism, Memory Studies, Social and Collective Memory, and 9 morePost-Communism, Central and Eastern Europe, History of Communism, History of Communism; Soviet; Post-Soviet; Russia; Eastern Europe, Post-Communist Studies, Communist Parties, History of European Socialism and Communism, Communism and national question, and Left Wing Parties
Research Interests:
4 lata pracy, 100 badaczek i badaczy, blisko 200 haseł. "Encyklopedia gender. Płeć w kulturze" to przystępnie napisane i obszerne kompendium wiedzy o jednej z prężniej rozwijających się subdyscyplin współczesnej humanistyki. W blisko... more
4 lata pracy, 100 badaczek i badaczy, blisko 200 haseł.
"Encyklopedia gender. Płeć w kulturze" to przystępnie napisane i obszerne kompendium wiedzy o jednej z prężniej rozwijających się subdyscyplin współczesnej humanistyki. W blisko 200 hasłach podsumowuje stan badań gender studies na Zachodzie i w Polsce; wyczerpująco i merytorycznie wprowadza w historię studiów feministycznych i queer.
Tematyka płci kulturowej dotąd przedstawiana była głównie w mediach stereotypowo i niemerytorycznie, często pełniąc rolę politycznego straszaka w debacie publicznej, lub ograniczana do hermetycznej akademickiej dyskusji. "Encyklopedia gender" przystępnym językiem opowiada o humanistyce, nie rezygnując z naukowego warsztatu. Polscy czytelnicy nie mieli do tej pory dostępu do tak przekrojowej publikacji na ten temat.
Osoby naukowo zajmujące się zagadnieniem płci kulturowej i studenci, skazani dotąd na żmudne poszukiwania wśród antologii i tekstów źródłowych, znajdą w "Encyklopedii gender" przekrojowe opracowanie zagadnień współczesnej humanistyki (m.in. z dziedziny nauk społecznych, o sztuce, a także antropologii, filozofii i teorii literatury).
Czytelników początkujących wprowadzą w tematykę płci kulturowej najwybitniejsze polskie badaczki i badacze związani z Instytutem Badań Literackich PAN. Odnajdą oni w "Encyklopedii gender" wprowadzenie do trudnych niekiedy pojęć i często mylonych kwestii.
Publikacja ta zadowoli jednych i drugich – może być zarówno początkiem przygody z tą fascynującą dyscypliną, fachowym kompendium wiedzy, jak i przydatnym podręcznym słownikiem najważniejszej terminologii. A dzięki bogatej bibliografii "Encyklopedia gender" zachęca do dalszych poszukiwań. Książka ta z powodzeniem wypełnia lukę na polskim rynku wydawniczym, gromadzi i porządkuje osiągnięcia humanistyki ostatniego półwiecza.
"Encyklopedia gender. Płeć w kulturze" to przystępnie napisane i obszerne kompendium wiedzy o jednej z prężniej rozwijających się subdyscyplin współczesnej humanistyki. W blisko 200 hasłach podsumowuje stan badań gender studies na Zachodzie i w Polsce; wyczerpująco i merytorycznie wprowadza w historię studiów feministycznych i queer.
Tematyka płci kulturowej dotąd przedstawiana była głównie w mediach stereotypowo i niemerytorycznie, często pełniąc rolę politycznego straszaka w debacie publicznej, lub ograniczana do hermetycznej akademickiej dyskusji. "Encyklopedia gender" przystępnym językiem opowiada o humanistyce, nie rezygnując z naukowego warsztatu. Polscy czytelnicy nie mieli do tej pory dostępu do tak przekrojowej publikacji na ten temat.
Osoby naukowo zajmujące się zagadnieniem płci kulturowej i studenci, skazani dotąd na żmudne poszukiwania wśród antologii i tekstów źródłowych, znajdą w "Encyklopedii gender" przekrojowe opracowanie zagadnień współczesnej humanistyki (m.in. z dziedziny nauk społecznych, o sztuce, a także antropologii, filozofii i teorii literatury).
Czytelników początkujących wprowadzą w tematykę płci kulturowej najwybitniejsze polskie badaczki i badacze związani z Instytutem Badań Literackich PAN. Odnajdą oni w "Encyklopedii gender" wprowadzenie do trudnych niekiedy pojęć i często mylonych kwestii.
Publikacja ta zadowoli jednych i drugich – może być zarówno początkiem przygody z tą fascynującą dyscypliną, fachowym kompendium wiedzy, jak i przydatnym podręcznym słownikiem najważniejszej terminologii. A dzięki bogatej bibliografii "Encyklopedia gender" zachęca do dalszych poszukiwań. Książka ta z powodzeniem wypełnia lukę na polskim rynku wydawniczym, gromadzi i porządkuje osiągnięcia humanistyki ostatniego półwiecza.
Research Interests:
Głównym celem tej książki jest analiza współczesnych obrazów komunizmu i PRL-u oraz szeroko pojętej pragmatyki i skomplikowanej semantyki tych terminów w dziełach literackich, filmowych, tekstach publicystycznych, eseistycznych,... more
Głównym celem tej książki jest analiza współczesnych obrazów komunizmu i PRL-u oraz szeroko pojętej pragmatyki i skomplikowanej semantyki tych terminów w dziełach literackich, filmowych, tekstach publicystycznych, eseistycznych, biograficznych i naukowych oraz w artefaktach powstałych po 1989 roku. Komunizm, a właściwie jego współczesne tekstualizacje, jest więc traktowany jako praktyka kulturowa, której wymiar dyskursywny zdaje się nierozerwalnie związany ze społecznym.
Research Interests:
We would like to kindly invite you to submit your proposals for The International Marxist Feminist Conference: "Body, Work and Care in Contemporary Digital Capitalism". In will be held in Warsaw (Poland), on 16-18 November 2023.
Research Interests: Feminist Sociology, Feminist Economics, Feminist Theory, Marxist Economics, Gender Equality, and 15 moreMarxist theory, Rosa Luxemburg, Marxist Feminism, Marxist political economy, Feminist Literary Theory and Gender Studies, Marxist and Materialist Feminism, Anti-Fascism, Women and Gender Studies, Marxist Literary Theory, Health and Social Care, Marxist Literary Criticism, TEORIA MARXISTA, Post Modern Marxist Critiiques of Capitalism, Anti Capitalist Social Movements, and Digital Capitalism
Research Interests:
The conference 'Biographies and Politics: The Involvement of Jews and People of Jewish Origin in Leftist Movements in 19th and 20th Century Poland' aims to determine the actual Jewish engagement in leftist movements in Poland in the 19th... more
The conference 'Biographies and Politics: The Involvement of Jews and People of Jewish Origin in Leftist Movements in 19th and 20th Century Poland' aims to determine the actual Jewish engagement in leftist movements in Poland in the 19th and 20th centuries from the point of view of their individual ideological choices.
Personal histories, family fortunes, and forming political identities will be analyzed using a biographical method. Thus, they will help answer the question of what drove Polish Jews to join leftist organizations.
Personal histories, family fortunes, and forming political identities will be analyzed using a biographical method. Thus, they will help answer the question of what drove Polish Jews to join leftist organizations.
Research Interests: Eastern European Studies, Gender Studies, Jewish Studies, Polish History, Labour history, and 12 moreEastern European history, Jewish History, Communism, Biography, Migration Studies, Biographical Methods, Socialism, Zionism, Central and Eastern Europe, Jewish heritage, Polish-Jewish / German-Jewish Relations, klezmer revival, Jewish heritage tourism, Holocaust commemoration, antisemitism, social identity, oral history, History of Communism, and HIstory of Zionism and Jewish Nationalism
In our age of human rights, 'reconciliation' has been an aspiration of virtually all post-conflict societies or states that 'transitioned' from colonial, dictatorial or authoritarian regimes. 'Dialogue'-between (former) victims and... more
In our age of human rights, 'reconciliation' has been an aspiration of virtually all post-conflict societies or states that 'transitioned' from colonial, dictatorial or authoritarian regimes. 'Dialogue'-between (former) victims and perpetrators, (former) colonizers and the colonized, 'winners' and 'losers' of regime change-is typically posited as a principal means to achieve this goal. However, when practiced in projects based on standardized practices of 'dealing with the past' meant to stimulate interaction between representatives of conflicting sides (even with allowance for the variety of models of reconciliation-see Gabowitsch 2017), such approaches often fail to create social cohesion. Instead of producing tolerance, forgiveness and/or understanding, they frequently result in growing resentment and lack of sensitivity regarding the impact of the past on the present as well as in nationalist and other exclusionary practices (David 2020; Gensburger and Lefranc 2020; Mink 2008). Furthermore, reconciliation efforts, especially when facilitated by tokenistic dialogue, tend to erase the past of emancipatory struggles that do not fit into new ideologies of nation-building (Grunebaum 2011; Kirn 2022; Litvinenko and Zavadski 2020; Malinova 2021). They can also involve de-politicization of public life by suggesting that a contentious past can be transcended or overcome simply by declaring a new beginning (Khlevnyuk 2021) or drawing a 'thick line' between the past and the present, to quote the Polish Prime Minister Tadeusz Mazowiecki's (1989) parliamentary address, in which he rhetorically separated the transitional coalition government from the legacies of the Communist Party that had ruled Poland after the Second World War. Such politics of separation in the name of 'reconciling' different social and political groups to shape a new nation often lead to the marginalization and silencing of voices and experiences that envisioned other post-conflict, postcolonial or post-socialist futures, which can fuel memorybased societal tensions and ultimately result in polarization. While abuses involved in the process of reconciliation (and dialogue as its key mechanism) are hard to disregard, the potential for mutual understanding and solidarity that the idea of the dialogic carries is undeniable (Assmann 2015). In this issue, we propose to reflect on dialogic remembering beyond facile moralization and political instrumentalization, highlighting and theorizing practices that allow for sharing varying memories, voicing difference and dissent, relating to stories of others, and potentially creating new narratives that interlink divergent visions of the past.