Inanç Turizmi

Turizm faaliyetleri gün geçtikçe daha fazla çesitlenmekte ve her geçen gün daha fazla insan
bu faaliyetlerin içerisinde yer almaktadır. Özellikle Batı Avrupa ülkeleri, Kuzey Amerika ve
Japonya gibi ülkeler basta olmak üzere, pek çok ülkede, insanların ekonomik gelir düzeylerinin
yükselmesi, ulasım imkanlarının ve bos zamanların artması, bu sektörün gelisiminin baslıca
sebepleri olarak görülmektedir. Bu gelisime paralel olarak turizm faaliyetine katılan insan
profilleri ve beklentileri de çesitlenmektedir. Turizm faaliyetine katılan farklı yas ve kültüre sahip
insanların beklentileri, turizm sektöründe bulunanları yeni arayıslara yöneltmekte, bunun sonucu
olarak alternatif turizm faaliyetleri önem kazanmaktadır. Bu baglamda, özellikle inançlarının
geçmisine uzanmak, dinlerinin önemli merkezlerini ziyaret etmek, inançlarının zorunlu gördügü
ziyaretleri yaparak “hacı” olmak isteyen ve bu sekilde manevi tatmin, iç huzuru arayan insanların
beklentilerine inanç turizmi kapsamında kılavuzluk yapılmaktadır. Hrıstiyanlık inancı açısından
önem tasıyan Isparta’nın Yalvaç ilçesi, son yıllarda inanç turizmi kavramı ile birlikte anılmaya
baslamıstır. Yalvaç, inanç turizmi açısından önemli bir merkezdir. Ancak sehrin bu potansiyelinin
iyi degerlendirilmesi, turizm alt yapısının olusmasına ve tanıtım faaliyetlerine baglıdır.
Anahtar Kelimeler: Alternatif turizm, nanç turizmi, turizm potansiyeli, Yalvaç.

Özet Bu çalışmanın amacı, Şanlıurfa İlinin mevcut " Kültür ve İnanç Turizmi Potansiyeli " ni belirlemek ve buna ilişkin mevcut paydaşların yapabileceklerini sıralamaktır. Şanlıurfa ilinin kültür ve inanç potansiyeli incelendiği zaman, tarih boyunca ilkel dinlerin ve üç ilahi dine mensup kişilerin yaşadıkları; antik şehir kalıntıları, tapınak, kilise, manastır, cami, mescit, türbe, medrese dergâh, mağara, kale ve sur, ören yerleri, tarihi sokaklar, çarşılar, kutsal göl ve kuyu, han, hamam, ev gibi mekânların günümüzde mevcut olduğu görülmektedir. Konuya ilişkin olarak 2012 yılında kültür ve inanç turizmi açısından değeri olan yerler, doğal ve kültürel miras kaynakları incelenmiş olup elde edilen bilgi ve verilere göre sonuç ve öneriler geliştirilmiştir. Abstract The purpose of this study is determined "Cultural and Religious Tourism Potential" the province of Şanlıurfa and about this; the resposibilities of stakeholders is sorted. When we examine the potential of cultural and religious province of Sanliurfa, throughout the history of the primitive religions, and the three divine persons to their religion, the sacred lakes and wells, inns, baths, home-like spaces that are available today can be seen. In relation to issues; Values for cultural and religious tourism in 2012, natural and cultural heritage resources were studied and the results and recommendations were developed based on information and obtained data Anahtar Kelimeler: Şanlıurfa, kültür turizmi, inanç turizmi

Gerek antik çağ medeniyetlerinin Anadolu'da gelişmesi gerekse Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde havarilerin ve Hz. İsa’ya inananların Anadolu’yu güvenli topraklar olarak görmesi; yeniçağda ise Yahudilerin bulundukları yerlerde karşılaştıkları baskıcı/yok edici yaklaşımlardan kaçarak Anadolu topraklarına sığınmış olmaları ve yine Türklerin kendi dinlerine ait eserleri yapmaları, üzerinde yaşadığımız bu toprakların farklı bölgelerinde kiliselerin, sinagogların ve camilerin inşa edilmesine neden olmuştur. Anadolu toprakları, sadece somut kültürel mirasın izlerini taşımakla kalmamış, efsanelere ve fenomenlere de ev sahipliği yapmıştır. Dahası birçok önemli din lideri, eren, aziz ve havarilerin de yolu bu topraklardan geçmiştir. Bu bağlamda Anadolu coğrafyası özellikle semavi dinler açısından önem kazanmıştır. Bu topraklarda yer alan kutsal mekânlar, hac merkezleri ve önemli şahsiyetlere ait izler, turistleri bu topraklara çekerken Anadolu da inanç turizmi açısından vazgeçilmez bir destinasyon hâline gelmiştir.
Anadolu’nun inanç değerleri belki bir kitaba sığmayacak kadar zengin olmakla birlikte Anadolu topraklarında öne çıkan dini yapıları, dini fenomenler ve efsaneleri, önemli kişilerin izleri ve dini mekânları bir araya getirme düşüncesiyle ortaya çıkan bu kitap, okurlarını ve araştırmacıları adı geçen mekanlara tanıklık etmek ve kişilerin izlerini takip etmek için arayışla ve aşkla yollara düşürecek bir eser olmuştur.

Bu çalışmanın amacı, Şanlıurfa İlinin mevcut “Kültür ve İnanç Turizmi Potansiyeli”ni belirlemek ve buna ilişkin mevcut paydaşların yapabileceklerini sıralamaktır. Şanlıurfa ilinin kültür ve inanç potansiyeli incelendiği zaman, tarih boyunca ilkel dinlerin ve üç ilahi dine mensup kişilerin yaşadıkları; antik şehir kalıntıları, tapınak, kilise, manastır, cami, mescit, türbe, medrese dergâh, mağara, kale ve sur, ören yerleri, tarihi sokaklar, çarşılar, kutsal göl ve kuyu, han, hamam, ev gibi mekânların günümüzde mevcut olduğu görülmektedir. Konuya ilişkin olarak 2012 yılında kültür ve inanç turizmi açısından değeri olan yerler, doğal ve kültürel miras kaynakları incelenmiş olup elde edilen bilgi ve verilere göre sonuç ve öneriler geliştirilmiştir.

İnanç turizmi kapsamında önemli bir yere sahip olan Türkiye her yıl yerli ve yabancı turistler tarafından ziyaret edilen çok sayıda önemli eser ve kutsal mekâna sahiptir. Bu araştırmada Hristiyan turistlerin hac güzergâhlarının belirlenmesi ve bu güzergâhların turizm ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme formu ve literatür taramasından yararlanılmıştır. Veriler nitel araştırma analiz programı olan MAXQDA ile analiz edilmiştir. Araştırmada yirmi güzergâh belirlenerek on sekizinden veri toplanmıştır. Katılımcılara belirlenen güzergâha gelen turistlerin nelere dikkat ettiği, yanlarında kimleri getirdiği, ibadetlerinin ne şekilde olduğu, ortalama ziyaret süreleri, övgü ve şikâyet dereceleri gibi sorular yöneltilerek sözel veriler toplanmıştır. Rakamsal veriler ise her müze ve ören yerinin bağlı olduğu müze müdürlüklerinden elde edilmiştir. Ziyaretçilerin hac mekânlarında en çok temizliğe önem verdiği, en çok hac amacı ile ziyaret edilen mekânın Meryem Ana Evi olduğu, en çok mum yakma ve şarap-ekmek ritüeli ile ibadet edildiği, ibadete en çok önem veren ziyaretçilerin ziyaretlerine bir din görevlisi ile geldikleri elde edilen bulgulardan bazılarıdır.

Gerek antik çağ medeniyetlerinin Anadolu'da gelişmesi gerekse Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde havarilerin ve Hz. İsa’ya inananların Anadolu’yu güvenli topraklar olarak görmesi; yeniçağda ise Yahudilerin bulundukları yerlerde karşılaştıkları baskıcı/yok edici yaklaşımlardan kaçarak Anadolu topraklarına sığınmış olmaları ve yine Türklerin kendi dinlerine ait eserleri yapmaları, üzerinde yaşadığımız bu toprakların farklı bölgelerinde kiliselerin, sinagogların ve camilerin inşa edilmesine neden olmuştur. Anadolu toprakları, sadece somut kültürel mirasın izlerini taşımakla kalmamış, efsanelere ve fenomenlere de ev sahipliği yapmıştır. Dahası birçok önemli din lideri, eren, aziz ve havarilerin de yolu bu topraklardan geçmiştir. Bu bağlamda Anadolu coğrafyası özellikle semavi dinler açısından önem kazanmıştır. Bu topraklarda yer alan kutsal mekânlar, hac merkezleri ve önemli şahsiyetlere ait izler, turistleri bu topraklara çekerken Anadolu da inanç turizmi açısından vazgeçilmez bir destinasyon hâline gelmiştir.
Anadolu’nun inanç değerleri belki bir kitaba sığmayacak kadar zengin olmakla birlikte Anadolu topraklarında öne çıkan dini yapıları, dini fenomenler ve efsaneleri, önemli kişilerin izleri ve dini mekânları bir araya getirme düşüncesiyle ortaya çıkan bu kitap, okurlarını ve araştırmacıları adı geçen mekanlara tanıklık etmek ve kişilerin izlerini takip etmek için arayışla ve aşkla yollara düşürecek bir eser olmuştur.

Amacı: Hristiyanlık dininin teolojik olarak kurulmasında ve yayılmasında en önemli karakterlerden biri olan Aziz Paulus'un Tarsus inanç turizmine etkisini incelemek çalışmanın temel amacıdır. Bu çalışmanın bir diğer amacı ise Tarsus'ta inanç turizmini diğer turizm çeşitlerinden ayıran farklılıkları ortaya çıkarmaktır. Araştırma Yöntemi: Çalışma durum analizidir. Nitel desenlidir. Çalışmada Tarsus'taki tüm turizm paydaşlarına yarı yapılandırılmış görüşme formu ile mülakat yapılmıştır. Bulgular: Aziz Paulus'un Tarsus'ta doğması, Hristiyanlığı yayma fikrini Tarsus'ta vermesi Tarsus'u Hristiyanlar için kutsal kılmıştır. Tarsus'ta yaşadığına inanılan evi ve kendisine adanan kilisesi Hristiyanların hac güzergâhı üzerinde olması bakımından da Türkiye'nin ve Tarsus'un inanç turizmine katkı sağlamaktadır. Mersin'in bir ilçesi olan Tarsus daha çok Mersin'in etkisi altında kalmıştır. Mersin doğal ve tarihi güzelliklerinin yanı sıra sadece adını deniz-kum-güneş adı altında deniz turizmiyle duyurmuştur. Bu sebeple Tarsus, Mersin ve çevresi inanç turizmi kapsamında yeterince değerlendirilememiştir. Görüşmelerin sonucunda yetersiz tanıtım faaliyetleri ve konaklama imkanları ön plana çıkan etmenlerdir. Sonuç ve Öneriler: Aziz Paulus'un doğumunun ikibininci yılında yapılan etkinlikler haricinde Tarsus'un ve Aziz Paulus'un inanç turizmi kapsamında tanıtımı yetersiz kaldığından Tarsus'ta inanç turizmi yeterince gelişmemiştir. Etkinliklerin çoğaltılarak farkındalığın sürdürülebilirliğinin sağlanması gerekmektedir. Turist rehberlerinin farkındalıklarının arttırılması için uzmanlık eğitim programlarında Aziz Paulus konusu da işlenmelidir. Araştırmanın sınırları: Araştırma bölgede çalışılan tüm turist rehberlerine ulaşılarak yapılmak istenmiş, ancak yeterli katılım sağlanmamıştır.

ÖZ Araştırmamızda turizm, turizm çeşitleri, dünyada turizm ve Türkiye'de turizm inanç turizmi kapsamında ele alınmıştır. Aksaray ilinin, inanç turizmi kapsamında destinasyonu incelenmiştir. Ülkemiz gerek coğrafi açıdan gerekse kültürel açıdan görkemli bir geçmişe sahiptir, inanca verdiği değer, saygı ve hoşgörüyle her daim dünyaya örnek bir ülke olmuştur. Geçmişimizden gelen köklü birikimimiz, coğrafyamızın jeopolitik önemi bizi her daim turizm potansiyeli açısından olumlu olarak etkilemiştir. İnanç turizmi açısından ülkemiz çok büyük öneme sahiptir. Araştırmamızda ele aldığımız Aksaray ilini inanç turizmi çerçevesinde incelediğimiz zaman, inanç turizmi açısından oldukça zengin bir geçmişe sahip olduğunu görmekteyiz. Araştırmamızda amaç; Aksaray ilinin inanç turizmi kapsamında sahip olduğu değerleri tanıtmak ve Türkiye turizmine dâhil etmektir. Yaptığımız araştırmada nitel araştırma yöntemleri arasında yer alan doküman incelemesi yöntemi kullanılmış ve araştırmaya konu olacak yerlere gidilerek bilgiler elde edilmiştir. Sonuç olarak; yaptığımız araştırmalar neticesinde şehrin inanç turizmi kapsamında olan değerleri adeta şehir ile simge haline gelmiştir. Geçmiş yıllardan bu yana âlimler ve Salihler yurdu olarak bilinen, iyi insanların yaşadığı bu şehre; Şehr-i Süleha yani iyilerin yurdu denilmektedir. Dolayısıyla; Aksaray ili âlimler, Salihler şehridir bu topraklarda Somuncu Baba, Yunus Emre, Taptuk Emre gibi büyük âlim, bilgin insanlar yaşamıştır. Bunların Aksaray şehrine kattığı ve sirayet ettiği atmosfer şehre girdiğimizde hissedilmektedir. ABSTRACT In our study, tourism, tourism types, are dealt with in the world of tourism and tourism, faith tourism in Turkey. The destination of Aksaray province within the scope of faith tourism was examined. Our country has a magnificent history, both geographically and culturally, and has always been an exemplary country to the world with the value, respect and tolerance it places on faith. Our deep-rooted knowledge from our past and the geopolitical importance of our geography have always positively affected us in terms of tourism potential. Our country is of great importance in terms of religious tourism. When we examine the province of Aksaray in our study within the framework of faith tourism, we see that it has a very rich history in terms of faith tourism. The purpose of our research; Aksaray to promote the values that have the scope of religious tourism of the province and Turkey to include tourism. In the research we conducted, document analysis method, which is among the qualitative research methods, was used and information was obtained by visiting the places that will be subject to the research. As a result; As a result of our research, the values of the city,

Ayasofya inşa edildiği günden bugüne tüm dünya için büyük önem taşıyan ve kutsal kabul edilen yapılardan biridir. Günümüzde İstanbul sınırları içinde bulunan yapı, yerli ve yabancı turistler için oldukça ilgi çekici olmuştur. Hristiyanlar için dini bir öneme sahip olan Ayasofya, İstanbul’un inanç turizm gelirine büyük katkılar sağlamıştır. Ayasofya var olduğu günden bugüne yangın, deprem, yıkılma gibi birçok tahribata maruz kalmış, üç kez inşa edilmiş ve kilise, müze, cami gibi birçok kez işlev değişikliğine uğramıştır. 10 Temmuz 2020 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile statüsü değiştirilerek müzeden camiye çevrilmiş ve ibadete açılmıştır. Tüm dünya için sembolik bir öneme sahip olan Ayasofya’nın camiye çevrilmesi dünyada geniş yankı uyandırmış ve tepkilere sebep olmuştur. Müze işleviyle kullanıldığı dönemde T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletme Merkezi Müdürlüğü tarafından yayınlanan istatiki verilere göre kentin turizm gelirine büyük katkılar sağladığı görülmüştür. Bu çalışmada tarihi kültürel miras yapısı olan Ayasofya’nın doğru işlev verilerek kamuya açılmasının inanç turizm açısından etkilerini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu kapsamda farklı dönemlerde farklı işlevler ile kente dahil edilen Ayasofya’nın tarihsel süreç içerisindeki değişimi incelenmiştir. Sonuç olarak Ayasofya’nın müze işleviyle faaliyetlerine devam etmesinin hem ülkeler arası ilişkilerin korunması, hem farklı kültür ve inanç yapısına sahip toplulukların kaynaşması, hem de inanç turizmi ile ülke kalkınmasına ciddi katkılar sağlaması nedeniyle daha doğru bir yaklaşım olduğu ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler: Ayasofya, Kültür, Din, İnanç Turizmi, İstanbul

İ
slam ve turizm arasında olumlu bir ilişki bulunmaktadır.
İslam, Müslümanları seyahat etmeye teşvik eden bir barış dinidir ve bu koşullar İslami turizm kavramının gelişmesi için çok önemlidir. Bugün dünyada 1.6 milyarın üzerinde bir Müslüman nüfus bulunmaktadır ve
slam
ülkelerinin ekonomik göstergeleri her geçen yükselmektedir.
Tüm bu koşullar, Müslümanların turizme katılımını desteklemektedir. Bugün Malezya,
İ
ran, Suudi Arabistan gibi çeşitli ülkeler,
İslami turizm pazarından önemli oranda
faydalanmaktadırlar. Bir
İslam ülkesi olarak Türkiye, İ
slami turizm konusunda yetersiz bir altyapıya
sahiptir. Ancak Türkiye’nin İ
slami turizmden yüksek seviyede istifade edebilmesi için önemli
avantajları bulunmaktadır.
Bu araştırmanın amacı:
İslam ve turizm arasındaki ilişkiyi belirlemek, mütedeyyin turist
profili hakkında bilgi sunmak, İ
slami turizm isletmelerinin yapısal özelliklerini belirtmek ve
İslami
turizmin hem dünyadaki hem Türkiye’deki durumunu incelemektir.

Bu bölümde inanç turizmi kavramı, inanç turu rehberliği ve Türkiye’nin inanç turizmi potansiyeli üzerinde durulmuştur. Ayrıca Anadolu inanç turlarından örnekler verilip turların içeriği, süresi, ziyaretçilerin profili ve bazı anlatım konularına değinilmiştir. Bilinen en eski kült yapılar topluluğunun bulunduğu Göbeklitepe’den bu yana inanç sistemlerinin beşiği ve geçiş güzergâhı olarak dünyadaki en önemli bölge konumunda olan Anadolu özelinde konular ele alınmaya çalışılmıştır. Anadolu; Musevilik, Hristiyanlık ve İslamiyet inançları bakımından oldukça zengin bir mirasa ev sahipliği yapmaktadır. Ancak bu bölümde daha çok dış turizme yönelik olarak Hristiyanlık inanç merkezlerine yapılan turlara odaklanılmıştır. Ayrıca belirtmek gerekir ki konu şüphesiz çok daha geniş bir okumayı gerektirmektedir, bu nedenle buradaki bilgiler bir giriş niteliğinde değerlendirilmelidir.

Bu çalışma, yerel mekânın turistikleştirilmesi kapsamında çok kültürlülük kurgusunu, Mardin’in Savur ilçesine bağlı Kıllıt (Dereiçi) köyü örneğinde, coğrafyanın ve kentin Neo-Marksist analizi ve bu kapsamda, David Harvey'in ekonomik sistem ile mekân arasındaki yapısal ilişkisellik çerçevesinde mekânın yerleşim alanından sermaye birikim aracına dönüşümüne, böylece mekânın statüsünün de fiziksel kullanım değerinden ticarî değişim değerine kapitalist evrimine odaklanan metodolojik paradigmasının teorik ışığında tartışmak amacıyla hazırlanmıştır.

Hz. Mevlana'nın deyişi gibi " Gel, gel, ne olursan ol yine gel " , binlerce yıldır insanlar ilahi güce yakın olma arzusu ile kutsal sitelere seyahat etmektedir. Günümüzde İnanç turizmi yapılan destinasyonlar dünyanın en çok ziyaret edilen yerleri arasındadır. Birbirinden farklı inancı olan insanlar ya da hiç dini inancı olmayanlar bile tüm dünyada kutsal yerleri ziyaret etmektedir. Bu bağlamda çalışma inanç turizmine değinmekte, yerel halkın inanç turizmi algısı üzerinde durmakta ve bir durum çalışması olarak inanç turizminin Konya ilinin kalkınması üzerindeki etkilerini gözler önüne sermektedir. Çalışmada, nitel verilerle yerel halkın inanç turizmi algısı saptanmaya çalışılmış ve çalışmada temel olarak yapılandırılmamış görüşme formatı uygulanmıştır. İnanç turizminin Konya ekonomisi ve gelir üzerindeki etkileri, kültürel yapı ve değerlerin korunması, yeni iş alanları yaratmaya inanç turizminin etkisi, kadın istihdamı ve kadınlara yönelik yeni iş alanları, çevrenin korunması, eğitim düzeyi, okullaşma ve yabancı dil eğitimi alanlarında tespitler yapılarak Konya'daki inanç turizminin önemi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. İnanç turizmi yerel yöneticiler, akademisyenler ve yerel halktan katılımcılar tarafından kenti şekillendiren ve kalkınmasına büyük oranda katkı sağlayan bir alan olarak görülmektedir. Çalışmadan elde edilen önemli bir sonuç da turistik potansiyelin karşılanması amacıyla kentte yapılaşmanın artması kaygı uyandırmaktadır. Bu bağlamda inanç turizmi alanında yapılacak çalışmalar bu alana olan ilgiyi ve inanç turizmi destinasyonlarının aslına uygun olarak korunması alışkanlığını arttıracaktır.

Özet
Kültür ve inanç turizmi, turizm aktivitelerinin ilk başladığı tarihlerden günümüze dek, ön planda yer alan turizm çeşitleridir. Kültür ve inanç turizmi kapsamında hazırlanan bu çalışma, Türkiye sınırları içerisinde Bitlis ilinin Ahlat ilçesinde yer alan Selçuklu Mezarlığı'nın turizm potansiyelini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için 2012-2015 yılları arasında kültür ve inanç turizmi açısından Selçuklu Mezarlığında alan araştırması ve gözlemler yapılmıştır. Alan araştırması kapsamında mezarlıkta incelemeler yapılmış. Toplanan bilgiler SWOT/GZFT analiz yöntemine göre değerlendirilmiştir. Bu çalışma neticesinde Selçuklu Mezarlığının kültür ve inanç turizmi açısından önemli bir turizm potansiyeline sahip olduğu belirlenmiştir. Ancak tanıtım ve turizm aktiviteleri konusunda eksiklikler olduğu görülmüştür. Mezarlığın sahip olduğu turizm potansiyelinin gerekli ölçüde değerlendirilmediği sonucuna varılmıştır. Değerlendirmeler ışığında sonuç kısmında yapılabilirlik açısından uygun öneriler sunulmuştur. Abstract
Cultural and Religious Tourism are important types of tourism since the start of the tourism industry and till now. This study was done in the scope of Cultural and Religious Tourism, and taken place in Ahlat district of Bitlis province in the Republic of Turkey which aims to evaluate the potential of tourism in the Seljuk Cemetery. To reach this goal in terms of cultural and religious tourism, research and observations have been made between 2012-2015 for the Seljuk Cemetery. Within the scope of the field research, investigations were carried out there.

Turizm kavramı tüm dünyada yeme-içme, konaklama, kültürel etkinlikleri gerçekleştirmede ve hatta günümüzde sağlık sektöründe dahi var olan bir konum elde etmeye başlamıştır. Bu gelişmelere istinaden ülkeler turizm etkinlik ve yatırımlarına daha fazla kaynak ayırmaya ve dünyadaki diğer ülkelerden, turizm etkinlikleri başlığı altında sahip oldukları zengin doğa kaynaklarını, kültürel miraslarını ve kendilerini turizm sektöründe öne çıkarabilecek olan diğer kaynaklarını kullanma yoluna gitmeye başlamışlardır. Sinop ili, hem doğası hem de sahip olduğu kültürel mirası ile turizm sektöründe yerli turistlerin yıllar içerisinde daha da dikkatini çekmeyi başarmaktadır. Mavi Okyanus Stratejileri, örgütlerin sürdürülebilir rekabet avantajları yaratarak pazarda rakipsiz bir alan oluşturmaları amacı ile yürütülen stratejilerdir. Yabancı turist ve buna bağlı olarak döviz akışını Sinop iline çekebilecek etkinliklerden biri olan “İnanç Turizmi”ni Sinop İlinin, sahip olduğu kültürel miraslar ve tarihsel süreçte il merkez ve çevresinde yaşamış olan yerleşik halkın dini vecibelerini yerine getirebilmeleri için kurmuş oldukları kiliselerin özelinde bir tanıtım ve etkinlik takvimi ile yerine getirebilme önerisini Mavi Okyanus Stratejisi Yaklaşımı açısından oluşturmak bu çalışmanın amacıdır. Araştırma Literatür Taraması yöntemi ile yapılmış, keşifsel bir çalışmadır.
Anahtar Kelimeler: Turizm, İnanç Turizmi, Mavi Okyanus, Sinop, Kilise

İnsan uygarlığının temelleri olarak kabul edilen İlkçağ uygarlıklarından Hint, Çin ve Mısır uygarlıklarının, yaşadıkları coğrafyadaki görece tekil egemenliklerinin sürekliliğine karşın, Antik Grek, Roma, Mezopotamya ve Türk-İslâm uygarlıkları, egemenlik kurdukları coğrafyanın örtüşmesi nedeniyle, özellikle Anadolu yarımadasında kendi aralarında geçişkenlik ve aynı anda görünürlük gösterirler. İlkçağdaki Pers-Grek savaşları boyunca gelişen ve devamında Büyük İskender’in Asya seferi ile inşa etmeye çalıştığı İmparatorluk sınırları içinde Helenistik kültürle Asyatik kültürün etkileşimiyle başlayıp Ortaçağ’da Haçlı Seferleri, Moğol istilası ve Türk-İslâm kültürünün fetihçi geleneği sürecinde Avrupa ile Asya arasında süreklileşen medeniyetler arası ilişki, Antik Anadolu medeniyetlerinin kadîm mirası ile birleşince, Anadolu’nun uygarlık aidiyeti bakımından çeşitlilik göstermesi sonucunu doğurmuştur. Ulus devletin yüz yılı aşan tekil kimlik ve kültür inşası politikalarının çoğunlukla yok edici boyuta varan aşındırıcı etkilerine rağmen, Anadolu coğrafyasının bütününde, bu çeşitli-çok kültürlü tarihsel birikimin izleri görülmekte, hatta yer yer canlılığını korumaktadır.  Günümüzde, Anadolu’nun tümüne yayılan bu kültürel çeşitliliğin güncel görünürlüğünde, Antakya ile birlikte, Mardin ve Diyarbakır illeri de öne çıkmaktadır. Bu iller, kentsel tarihleri itibarıyla sahip oldukları kültürel çeşitliliğin canlılığını koruyor olması bakımından, Küreselleşme sürecinde yükselen, kültürel farklılıkların çatışmaya ve giderek savaşlara konu oluşu sürecinde,  bir arada barış içinde yaşanabilirliğin örneklerini barındırmakta ve bu özellikleri ile dikkat çekmektedirler.  Bu çalışma, özellikle Avrupa ve Ortadoğu uygarlıklarını meydana getiren kültürel birikime dair coğrafî paylaşımın, halklar arasında bir kültürel iletişim kaynağına dönüşme potansiyeli ile, kendiliğinden bir turizm kaynağını da üretmekte oluşundan hareketle, bu kaynağın etkili bir ekonomik faktör olarak değerlendirilebilirliğini konu edinmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kültür Turizmi, Medeniyetler arası Diyalog, Çok Kültürlülük, Mardin, Diyarbakır.

Şırnak ili, Müslüman’ıyla, Süryani’siyle, Yezidi’siyle, farklı ırk ve dinlerden oluşan önemli bir kültür mozaiğine sahiptir. Bu sebeple Şırnak ili merkez ve ilçelerinde birçok tarihi cami, kilise, medrese ve türbe mevcuttur. Ayrıca Kur’an-ı Kerim’in Hûd suresinin 44.ayeti Tufan-Nuh Gemisinin Şırnak ilinde bulunan Cudi Dağı’nda durduğunu yazmaktadır. Bu sebeple Şırnak ili hem yerli hem yabancı turiste hitap edebilecek bir inanç turizmi potansiyeline sahiptir.

Bu çalışmadaki amaç, güvenlik, alt yapı ve üst yapı ve tanıtım sorunları gibi nedenlerle girilmeye değer görülmemiş, niş bir pazar niteliği taşıyan Şırnak ilinin inanç turizmi potansiyelini değerlendirmek, turizmin gelişimini engelleyen sorunları ortaya koyup bu sorunlara çözüm önerileri geliştirmektir. Bu amaçla literatür taraması ve gözlem tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda Şırnak ilinin inanç turizmi açısından önemli çekiciliklere sahip olduğu ancak yeterince değerlendirilmediği ortaya çıkmıştır.

Öz Turistik ürün ve hizmetlerin kullanımında bireylerin istek ve ihtiyaçlarına yön veren en önemli kıstasların başında kültürel değerler, alışkanlıklar ve dini inanç ve yaşayış gelmektedir. Bu durum ise turizm sektöründe ürün ve hizmet talebinde bulunan bireylerin satın alma sürecini ve davranışını etkiletmektedir. Son yıllarda oluşan ekonomik ve sosyal gelişmeler ile birlikte, Müslümanların nüfus artışı, küreselleşen dünyada artan iş yoğunluğu, stres ve diğer sebeplerden dolayı turizm faaliyetinin artık bir ihtiyaç haline gelmesi ayrıca dini hassasiyeti olan bireylerin bu hassasiyetlerine dönük istek ve ihtiyaç taleplerinin artması neticesinde bu noktada ülkemizde ve dünyada "helal turizm" kavramı hızla gelişen bir turizm türü haline gelmiştir. Bu çalışma, son yıllarda gerek ülkemizde gerekse dünyada dini hassasiyeti olan bireyler tarafından sıkça tercih edilen helal turizm kavramını kavramsal olarak değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır.

“Yedi Uyurlar” adıyla bilinen, yedi genç (Yemliha, Mekselina, Mislina, Mernuş, Debernuş, Şazenuş, Kefeştatayuş) ve bir köpeğin (Kıtmir) 309 yıl boyunca uyuduklarına inanılan mağaranın bulunduğu yer olan Eshab-ı Kehf, Afşin’in kuzeybatısında ve merkezine 5 km uzaklıktadır.
Tarihsel gerçekliği bilinen ve Kuran-ı Kerim’de de bahsi geçen bu olayın geçtiği mekânın asıl yerinin neresi olduğu ile ilgili birçok görüş ortaya atılmıştır. Bu görüşler içerisinde bugün en kuvvetli ve genel kabul gören görüş, söz konusu mağaranın Afşin’deki Eshab-ı Kehf’te olduğu fikridir.
Afşin’de doğup büyümüş birisi olarak biz, bu bildirimizde “Hangi Eshab-ı Kehf gerçek Eshab-ı Kehf?” sorusunun cevabını vermekten ziyade, yöre halkının Eshab-ı Kehf’e yüklediği kültürel anlamları irdelemeye çalışacağız. Afşin insanının külliyeyi ziyareti öncesinde, sırasında ve sonrasında oluşan inançlar, pratikler ve uygulamalar, sebep-sonuç ilişkisi içerisinde ve sosyal bağlam göz ardı edilmeksizin değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Sonuç olarak ise, uygulamalı halkbilimi çalışmaları çerçevesinde Afşin’in Eshab-ı Kehf’ten her alanda daha fazla faydalanması için bazı öneriler sunulacaktır.

BÖLÜM 3: MERSİN İLİNİN ARKEOLOJİ VE İNANÇ TURİZMİ
3.1. Giriş …………………………………………………..………………………. ......47
3.2. Mersin İlinin Tarihi ve Arkeolojik Kaynakları ………………. 49
3.3. Mersin İlinin İnanç Turizmi Kaynakları ……………………….. 64
3.4. Bulgular ve Değerlendirme ………………………………………… ...69
3.5. Sonuç ve Öneriler ……………………………………………………........ 71
3.1. Giriş
Günümüzde turizmde, makro ölçekli ulusal tanıtımlar önemini
korumakla birlikte, mikro ölçekli destinasyon tanıtımları önem
kazanmaya başlamıştır. Destinasyon önemli bir başkent, büyük bir il,
Tarsus, Mut gibi bir ilçe ya da Kızkalesi gibi küçük bir belde ya da
Dağpazarı gibi bir köy olabilmektedir. Mersin ili Türkiye genelinde
narenciye ve sebze üretimi ile tarım, liman ve lojistik faaliyetleri ile
sanayi ve ticaret kenti olarak tanınmaktadır. Günümüzde kentin
turizm hareketliliği ise; komşu kent sakinlerinin Mersin kıyılarındaki yazlıklarını sayfiye yeri olarak kullanmaları, eş-dost, akraba ziyareti ve
Suriyeli mültecilerin sahillerdeki yazlıkları kiralamaları ile sınırlı
kalmıştır. Mersin ili ve ilçeleri Doğu Akdeniz Bölgesinin çok değerli
tarihi, kültürel ve inanç turizmi potansiyeline sahiptir. Ancak bu
potansiyelin yeterince tanıtılamadığı ve turizm potansiyelinden
yeterince yararlanılamadığı söylenebilir.
Bu nedenle çalışmanın amacı; Mersin ilinin sahip olduğu tarihi,
kültürel ve inanç turizmi zenginliklerinin Türkiye turizmdeki yeri ve
önemini, yeni kazılar ve bulgular dikkate alınarak değerlendirilmesi
olarak belirlenmiştir. Bu amaçla; Mersin ili ve ilçelerinde yer alan ve
farklı temalarla yenilenen kapalı alan müzeleri ile açık hava müzesi
niteliğindeki antik kent, anıtlar, antik yol, köprüler, su kemerleri,
tarihi geçitler viyadükler ve kaya mezarları gibi arkeolojik eserler;
kutsal alanlar; kilise, manastır, mağara, kuyu ve inanç rotası gibi inanç
turizmi kaynaklarının güncel durumları, T.C. Kültür ve Turizm
Bakanlığı’na bağlı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü-
DÖSİMM verileri dikkate alınarak değerlendirmiş ve turizmdeki
önemleri sorgulanmıştır.