Çalışma Sosyolojisi

Özet: HIV/AIDS bir sağlık sorunu olmanın ötesinde, kalkınma, toplumsal cinsiyet ve insan hakları alanlarının önemli bir kesişim noktası olarak kabul edilmekte; HIV/AIDS’e insan hakları temelli bir yaklaşım, epideminin yayılımını engelleyebilecek en önemli amaç olarak değerlendirilmektedir. Türkiye’de HIV ile yaşayan bireylerin istihdamını düzenleyen bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Sağlık durumlarından ziyade ayrımcı uygulamalar sebebiyle, HIV ile yaşayan bireylerin emek piyasasında yer alabilmeleri büyük ölçüde engellenmektedir. Bu çalışmada HIV ile yaşayanların iş yaşamında karşılaştıkları hak ihlalleri, HIV ile yaşayan 24 birey ve 32 uzman ile yapılan niteliksel görüşmelere ve siviltoplum alanındaki gözlemlere dayanılarak tartışılmıştır. Çalışma hakkının engellendiği başlıca durumlar, işveren tarafından gerek doğrudan, gerekse başka sebepler öne sürülerek iş akdinin feshedilmesi ve işe alımlarda HIV testinin ön koşul olarak sunulmasıdır. Ayrıca işyerlerinde bireylerin mahremiyetlerinin ihlal edilmesi, ayrımcı davranışlara maruz bırakılması ve HIV statüsünü gizlemek zorunda kalanların yaşadıkları psikolojik sorunlar ortaya konmuştur. Bu durum yalnızca ‘insan onuruna yaraşır iş’ ilkesiyle uyuşmayan bir çalışma ortamı yaratmakla kalmayıp, bireylerin tedavilerine devam edememelerine sebep olmaktadır. Mevcut etkin tedavi yöntemleri sayesinde HIV ile yaşayanların yaşam kaliteleri önemli ölçüde yükselmiş olmasana karşın, çalışma hakkı ihlalleri, gelir ve sosyal statü kaybına sebep olarak, tedavinin iyileştirici potansiyelini engellemekte; bireyleri test ve tedaviden kaçınmaya yönelterek de HIV yayılımının devam etmesine katkıda bulunmaktadır.

Abstract: HIV/AIDS is recognised as a crosscutting development, gender and human rights issue. A human rights based approach to HIV/AIDS is considered to be the most effective way of preventing the epidemic. In Turkey, there is no particular legislative framework regulating the employment of people living with HIV (PLHIV). PLHIV’s employment opportunities are largely hindered, due to discriminatory practices. Violations of PLHIV’s right to work are discussed in this study, based on qualitative interviews with 24 PLHIV and 32 experts, and on observations made in the field of civil society. The main ways in which PLHIV’s access to employment is prevented are cancelation of contract by the employer, either directly on the basis of HIV status or indirectly, and the unlawful requirement of an HIV test for job applications. The study also demonstrated the violations of privacy and discriminatory attitudes at the workplaces and the psychological problems faced by those concealing their HIV status. Those situations not only create a working environment that does not fulfil the principle of a ‘decent work’; but also cause disruption in treatment, hamper the restorative potential of treatment and contribute to the spread of the epidemic by preventing people from getting tested and seeking treatment.

Çalışma meselesi, sosyal bilimlerin birçok alanının bir kesişme noktasını oluşturmaktadır. İktisattan, işletme yönetimine, kamu yönetiminden siyaset bilimine, insan kaynakları yönetiminden sosyal politikaya ve psikolojiye ve elbette sosyolojiye kadar birçok alan şu ya da bu şekilde, merkezi veya tali bir mesele olarak çalışma temasını içerir. Ancak öte yandan ironik bir biçimde hem sosyal bilimler içinde hem de yaşamın içinde bu denli merkezi bir tema olan çalışma genellikle kendi başına detaylı bir biçimde incelenen ve ilgi toplayan bir alan olamamıştır. Dolayısıyla bu konuyu çalışmak isteyenler için de derli toplu bir okuma metnine erişmek oldukça zordur. Bu zorluk özellikle Türkçe okuyucu için çok daha barizdir.

Çalışma sosyolojisi alanında Türkçede temel okuma metinlerinin sayısı neredeyse yok denecek kadar azdır. Bundan dolayı bu alanın hem öğrencileri hem de öğreticilerinin karşı karşıya bulundukları temel meselelerin başında derli toplu bir okuma metninin eksikliğidir. Bu kitap, bu alandaki eksikliği girmeye yönelik çabanın bir parçası olarak kabul edilebilir. Tim Strangleman ve Tracey Warren'in kitapları hem çok zengin bir referans tabanı sunmakta, hem bu literatürün genellikle ihmal ettiği örneğin ev işleri ve işsizlik gibi bazı konuları içermekte hem de başka bir çalışma sosyolojisi kitabında bulunması çok zor olan çalışmanın temsilleri gibi konuları içermesi ile son derece zengin bir muhteva sunmaktadır. Öte yandan kitap, bütün bölümleri aynı sistematik mantık örüntüsü ile sunarak okuyucuya konuları takip etmede kolaylık sağlamaktadır. Kitap bu özellikleriyle çalışma sosyolojisi okumak isteyen lisans ve lisansüstü düzeyindeki öğrenciler için yeni ufuklar vadediyor.

Bu çalışmada; İzmir’de farklı semtlerde konumlanmış alışveriş merkezlerinde (AVM’lerde) çalışan satış görevlilerinin çalışma koşulları ve bu bireylerin çalışma deneyimleri mercek altına alınmaktadır. ‘AVM çalışanlarının çalışma koşulları nasıl bir görünüm arz etmektedir?’ ve ‘Çalışanlar bu çalışma koşullarını nasıl algılamakta ve deneyimlemektedirler?’ soruları araştırmanın ana problemlerini oluşturmaktadır. Bu problemlerin cevap bulması, son on senede oldukça popüler yaşam alanları hâline gelen—alışveriş, yemek, eğlence, spor, eğitim, hobi ve iş olanakları sunan—alışveriş merkezlerinin çalışanlar üzerindeki etkilerini ortaya koymak açısından önemlidir.

Bu çalışmada, karma araştırma metodolojisinden yararlanılmıştır. Nicel teknik olarak ölçek içeren anket, nitel araştırma tekniği olarak yüz yüze derinlemesine görüşmeler uygulanmıştır. Örnekleme yöntemleri ise küme örnekleme ve kartopu örneklemedir. Saha araştırması sekiz AVM’de gerçekleştirilmiş, nihai anket yedi AVM’de 389 satış görevlisi tarafından doldurulmuştur. Derinlemesine görüşmeler ise 35 satış görevlisi ile gerçekleştirilmiştir.

Neoliberal ekonomik politikaların sistematik hale getirdiği örgütsüzlük, esnekleşme, güvencesizlik ve kuralsızlık gibi çalışma koşullarının ücret, çalışma saatleri, sosyal güvence ve diğer haklar açısından çalışanların aleyhine işlediği, bu çalışmadaki bulgular ile desteklenmektedir. Araştırma bulgularına göre, AVM satış görevlileri açısından çalışma hayatlarına ilişkin en önemli olumsuzluğun esnek çalışma saatleri olduğu ortaya çıkmıştır. Bunun yanında fiziksel/ergonomik zorluklar, ücret yetersizliği ve duygusal emek çalışanlar için önemli görülen diğer olumsuzluklardır.

Özellikle duygusal emek olgusunun çalışanların iş tatminine ve satış görevliliği mesleğine ilişkin hissedilen sosyal statüye olumsuz şekilde etki ettiği anlaşılmaktadır. Estetik emek olgusu beklentilerin tersine çalışanların büyük bir çoğunluğu tarafından olumsuz olarak değerlendirilmemektedir. Çalışanın işindeki memnuniyeti ise yaş, çalışılan sektör ve gelir değişkenleri tarafından farklı oranlarda etkileniyor görünmektedir. Ayrıca, kadın ve erkek çalışanlar arasında gelir seviyesi ve yöneticilik pozisyonlarına yükselme fırsatları açısından belirgin bir fark bulgulanmış, AVM’lerde cinsiyetçi çalışma ilişkilerinin güçlü olduğu tespit edilmiştir. Genel olarak satış görevlilerinin tüketim toplumunun tüketim dinamiklerine ayak uydurdukları anlaşılmaktadır.

1950’lerden sonra krizlerin eşlik ettiği yeni süreçlerin ve arayışların oluşturmaya başladığı yeni toplumsal süreçler analiz edilmiş ve farklı şekillerde adlandırılmaya başlanmıştır. İmalat sanayinde yaşanan düşüş ve buna karşılık istihdam azalmasına, profesyonel ve yönetsel işlerin artması eşlik etmiştir. Bu durum yeni iş sektörleri doğurduğu gibi, işin niteliğinde ve yapılışında da değişiklikler yaratmıştır. Bu benzeri süreçleri araştırmaya yönelik ortaya konulan çalışmaları gerçekleştiren araştırmacılar literatürde, sanayi sonrası toplum kuramcıları olarak bilinmektedir. Bilgi Toplumu, Ağ Toplumu, Bilgi Tabanlı Ekonomi vb. gibi bütüncül tanımlamaların eşlik ettiği çalışmalar da sanayi sonrası toplum kuramcılarından atıfla çalışmalarını yetkinleştirilmiştir.

Güncel literatürde sanayi sonrası toplum teorileri toplumsal olanda meydana gelen değişimleri yanıltıcı bir şekilde ele aldığını noktasında çeşitli eleştirilere maruz kalmıştır. Ancak getirilen eleştirilere rağmen sanayi sonrası toplum teorileri hala etkisini korumayı sürdürmektedir (Vogt, 2015, s. 2). Bu çalışma mevcut literatürü yok saymadan sanayi sonrası toplum teorilerinde özel olarak çalışma, bilgi ve iletişim olgusunu nasıl ele alındığını problem edinmektedir. Bu bağlamda ilk olarak sanayi sonrası toplumun kendisi mevcut literatüre atıfla açıklanacak, ardından sanayi sonrası toplum kuramcılarında çalışma ve iletişim olgusu kuramcılar tarafından nasıl ele alındığı tek tek irdelenecektir. Şüphesiz sanayi sonrası tezlere yönelik uluslararası literatür içerisinde oldukça fazla eleştirel çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmada eleştirilerin ötesinde sanayi sonrası toplum kuramcılarının çalışmalarında çalışma, bilgi ve iletişim olgularına betimsel bir yöntemle odaklanılmıştır.

Although men have served as nurses in traditional society, as a modern profession, nursing is a female concentrated profession. While being established as a modern profession, nursing was identified with femininity and this paved the way to the perception of nursing as a women’s job. Men’s entry to nursing has increased after 1970. In Turkey men are legally allowed to work as nurses since 2007. Drawing upon the data of a quantitative research with a sample of 707, conducted in Eskişehir in 2015, this study aims to describe the opinions and attitudes of society towards male nurses, to describe the distribution of these as to socio-economic and demographic factors and to soci- ologically examine the reasons of people who refuse to receive care from a male nurse.

Türkiye’de tarımda kapitalizmin gelişmeye başladığı 19. yüzyıldan bu yana pazara yönelik tarım yapılan bölgelerde görülen ucuz işgücü hareketliliği son yıllarda çok daha yaygın ve kitlesel hale geliyor. Tarımda sermayenin etkinliğini arttırdığı, ucuz işgücü çalıştırma politikalarının yaygınlaştığı bu süreçte tarım işçilerinin maruz kaldığı trafik kazalarına bağlı ölüm ve yaralanmalarda gözle görülür artışlar yaşandığını görüyoruz. Buna karşın yaşanan kazalar basında ve yetkililerin söylem- lerinde çoğunlukla şoför hatası, olumsuz yol ve hava koşulları, patlayan lastik vs. gibi teknik nedenlere indirgenerek, sıradan kazalar olarak ele alınmaktadır. Oysa sermayenin tarımda artan etkinliği sürecinde yaygınlaşan güvencesiz çalışma koşul- ları risk ve belirsizliklerin artışında en önemli etkenler haline gelmektedir. Çalışmada esas olarak kazalara yol açan çeşitli zorunluluklar, riskler ve ihmallerin arkasında hangi ekonomik, politik, toplumsal süreçlerin, aktörlerin yer aldığı sorularına cevap aranmıştır. Sakarya’da fındık hasadı yapılan bölgelerde tarım işçileri, dayıbaşılar, yetkililer ve işveren toprak sahiple- riyle yapılan görüşmeler, ilgili gazete haberleri ve istatistiki verilerden hareketle trafik kazalarına yol açan risklerin oluşum süreçleri ele alınmıştır.

The change and growth in the world economy in the last century is the most important aspect of globalization. In the 1970s, after the 1970s, instability, a decline in the growth rate, increased unemployment and increased poverty along with machinery. The activities of nation states in the economy have decreased, on the contrary the efficiency of international companies in the economy has increased. After the 1970s, the movement of capital into the global economy has also increased. The main actors of the new system are international companies and international organizations based on foreign capital.
Labor laws that issued to protect workers who selling of labor against capital, it provides the only livelihood, it is going against the workers and the walls of the workers destroyed by the owners of global recently. Our topic is only examining of termination status termination result about. In this context, the article will first be started with the definition of the employment contract. The basis of the labor contract defined in the Labor Law No. 4857 is the Law of Obligations. On this basis, full-time work, part-time work, on-call work, home work or remote work will be addressed individually, depending on whether they are flexible within the framework of a fixed-term employment contract or an indefinite-term employment contract. In addition, the relationship between these types of work and the social security system will be discussed. By drawing a general framework in the conclusion section, the article will be completed.

Sunum makale olarak şu kitapta yer almıştır: Işıklı, Ebru, 90 Sonrası “Yaptığın İşi Sev” İdeolojisi Nasıl Norm Oldu? 2019 Emek Tarihi Konferansları IV, Türkiye'nin Yakın Tarihinde Emek, Toplum ve Siyaset: 1980 – 2002, 2020, TÜSTAV, İstanbul, ISBN978-605-4513-65-9.

Bu sunumda özellikle beyaz yakalılar için 90'lı yıllarda işin yoğunlaşmasına eşlik eden ideolojik söylemin nasıl kurulduğunu tartışacağım. İşletme ve insan yönetimi sektörünün söyleminde kariyerini erken yaşlarda davranışsal eğilimlerini göz önünde bulundurarak kuran birey için zorla işe gitmediği bir hayat, bireysel özelliklerini törpülemek zorunda kalmayacağı "kendi olma" hali ve sevdikleri işi yaptıkları için hayatı boyunca çalışmama vaadi vardır. Bu söylemde iş artık bireysel arzuların, kişinin manevi gelişimin konusudur ve sermaye görünmezdir. Kendiliğe yönelik ilgi, çalışanlara duygusal tatmin ve mutluluk vaat etmektedir. İşverenler işte ve iş dışındaki, iş için gerçekleşen emeği bu şekilde görünmez kılmaktadırlar. Emeğin yoğunlaştırılması onun görünmez kılınmasıyla, "doğallaştırılmasıyla" el ele gerçekleşmektedir.

Bu makale, gittikçe daha çok uygulama alanı bulan, Toplam Kalite Yönetimi sisteminin çalışanlara olan etkilerini sosyolojik açıdan tartışmayı amaçlamaktadır. Dünya sosyo-ekonomik sistemi kapitalist mantık çerçevesinde şekillenmektedir. Söz konusu mantık, kontrol edilemeyen küreselleşme, post-modernizm etkileriyle birlikte insanla ilgili çalışma hayatı, çevre gibi sorunlara duyarsızca yaklaşmaktadır. Toplam Kalite Yönetimi de kapitalist üretim sistemi temelinde gelişim göstermektedir. Bu durum, Toplam Kalite Yönetimi uygulanan işyerlerinde çalışanların iş ortamlarındaki yabancılaştırılmasına da etki etmektedir.
Teorik açıdan incelendiğinde, Toplam Kalite Yönetimini savunanların, işten elde edilen doyum, işsizlik gibi sorunlar başta olmak üzere hemen her konuda bu sistemi çözüm olarak ileri sürdükleri anlaşılmaktadır. Burada, ilgili iddiaların analizi için, çalışanlar açısından değerlendirilmek üzere, sanayi devrimi sonrası gelişmeler, fordist üretim sistemi, post-fordist üretim sistemi, esnek üretim sistemi, Toplam Kalite Yönetimi, Yabancılaşma konuları teorik çerçevesiyle tartışılmakta; daha önce doktora tezimizde yapmış olduğumuz alan araştırması da kullanılarak yorumlanmaktadır.

ÖZ Bu makale, çalışmanın zaman disiplini yoluyla bireye ait bir aktivite olmaktan çıkıp, " topluma faydalı " bir eylem haline nasıl dönüştürüldüğünü değerlendirmektedir. Aslında bireylerin çalışma ve çalışma dışı zaman algısında, günümüze gelene kadar sürekli değişiklikler yaşanmıştır. Bu doğrultuda, çalışma ve çalışma dışı zaman şeklinde iki farklı zaman diliminin çok da farkında olunmadığı toplum yapısından, bu iki farklı zamanın birbirinden kesin çizgilerle ayrıldığı günümüzdeki toplum yapısına geçilmiştir. Bu anlam değişikliğinde etkili olan faktörlerin başında, bireye dayatılan sıkı zaman disiplini gelmektedir. Sonuç olarak çalışma, sınırlarını ve yapılma anını doğa koşullarındaki zorlamaların haricinde bireyin kendisinin belirlediği özgür ve içsel bir alan olmaktan çıkmış ve bireyin pasifleştirildiği, sisteme ait ve dışsal bir alan haline dönüşmüştür. Hatta günümüz koşullarında sadece çalışma alanı değil, çalışma dışında kalan boş zaman aktiviteleri de zaman disiplini yoluyla sistem tarafından belirlenir hale gelmiştir.

Drawing on the data of a qualitative field research with a sample of 42 nurses, this study aims to put forward the masculinization strategies of male nurses in Turkey and to sociologically examine the transformative effects of these strategies on nursing occupation. From a critical phenomenological frame, the findings show that the masculinization strategies of male nurses are re-defining the occupation in a masculine discourse, concentrating at physical areas that doesn’t require emotional labor, focusing on career rather than occupation and making masculine objections to physicians’ authority. Widely supported by women participants, these strategies don’t seem to transform the nursing occupation, but construct a new masculine version of nursing in which men are more favored. Men’s entry to nursing occupation is an opportunity for providing gender equity and should not reproduce and reinforce patriarchal values in work life. Otherwise a gendered division of labor in nursing occupation would cause men to concentrate on advantaged areas and occupations, to widely exclude women from these area and positions and deepen work related gender inequalities.

A Case Study on Perception of Poverty among the Working Poor in the Service Sector.
Abstract:
There have been ongoing debates in the literature on the poverty of the working poor and their survival strategies to make ends meet. Based on fieldwork conducted on daily paid house cleaners, baby sitters, apartment door keepers and taxi drivers, this study looks at the ways in which the working poor develop maximizing income and minimizing expenses strategies for their own survival. Furthermore, this study also explores availability of social ties and networks conceptualized as social capital and their roles for the working poor to cope with the deprivations of poverty.

Öz:

Çalışan yoksulların düşük ücret ve yetersiz iş güvencesi nedeniyle sosyal ve ekonomik açıdan ne tür geçim stratejileri geliştirdikleri, yoksulluk literatürde sıkça tartışılmaktadır. Bu çalışma uygulamalı bir araştırmanın verilerinden yola çıkarak gündelikçileri, bakıcıları, apartman kapıcılarını ve ücretli taksi şoförlerini ele almakta ve bu bağlamda çalışan yoksulların kente tutunabilmek için ne tür gelir arttırıcı ve gider azaltıcı stratejiler geliştirdiklerini irdelemektedir. Ayrıca bu çalışmada çalışan yoksulların kente tutunmalarında önemli bir rol oynayan sosyal ilişki ağlarının etkisi ve gücü sosyal sermaye kavramı bağlamında çözümlenmektedir.

Abstract:

Total Quality Management (TQM) practices are widely being implemented in the developed and developing countries since 1980’s. TQM has hard and soft elements, which include in turn, technique processes aimed at increasing the quality of the products, and various processes aimed at increasing the worker quality, improving organizational culture and democratizing the work environment. It is frequently emphasized that management has a central role in the implementation of both hard and soft elements of TQM. In order to implement soft elements as successful as the hard elements, management is committed to provide employee involvement and to create a work environment in which workers could work creatively. Drawing upon the data of the fieldwork conducted in Eskişehir, the aim of this study is to examine whether the so-called us/them distinction between the managers and workers is eliminated, whether a work environment is created in which workers could work with more involvement and more creatively through the abolishment of the “fear” and tension in the organization and to put forward to what extent TQM contributes to the democratizing of industrial relations.

Öz:
Toplam Kalite Yönetimi (TKY), son yirmi yıldır hem dünyada hem de Türkiye’de giderek yaygınlaşan bir yönetim tarzıdır. TKY, içinde hem ürün kalitesini artırmaya yönelik teknik süreçlerden oluşan katı öğeleri, hem de çalışma ortamını demokratikleştirmeye, örgüt kültürünü geliştirmeye ve işçi kalitesini artırmaya yönelik çeşitli süreçlerden oluşan esnek öğeleri barındırmaktadır. Gerek katı, gerek esnek öğeler söz konusu olsun, yönetimin TKY uygulamalarında merkezi bir role sahip olduğu sıklıkla belirtilmektedir. Esnek öğelerin de katı öğeler kadar başarıyla uygulanması için yönetim, TKY’ye çalışan katılımı sağlama ve çalışanların özgür ve yaratıcı bir şekilde çalışabilecekleri bir çalışma ortamı yaratma görevini üstlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, yönetim ve çalışanlar arasında olduğu varsayılan biz/onlar ayrımının TKY uygulamalarının gerektirdiği şekilde ortadan kalkıp kalmadığının, örgütte “korku” ve gerilimi ortadan kaldıracak ve çalışanların daha yaratıcı ve katılımcı bir şekilde çalışabilecekleri bir çalışma ortamı yaratılıp yaratılmadığının Eskişehir’de yapılan alan araştırmasının verileri üzerinden incelenmesi ve TKY’nin endüstri ilişkilerinin demokratikleşmesine ne derece katkıda bulunduğunun ortaya konmasıdır.

ÖZ Gülümsemek gibi iç kaynaklı davranışların çalışma hayatına girmesiyle birlikte çalışanların duygularının ticari nitelik kazandığı görülmektedir. Duygu işi, çalışanların kendi duygularını organizasyonun amaçlarıyla uyumlu hale getirmesini talep etmektedir. Hizmet sektörünün rekabetçi politikaları çalışanların duygularını da müşteri memnuniyeti aracı haline dönüştürmektedir. Duygusal emeğin yoğun olduğu havacılık sektörü alanında çalışan kabin memurlarına eğitimlerde müşterilere karşı güler yüzlü ve sabırlı olmaları telkin edilmektedir. Bu amaç çerçevesinde kabin memurlarının duygusal emek davranışları ve yabancılaşmanın boyutları arasında nasıl bir ilişki vardır soruna cevap aranmıştır. Kabin memurları için iş gereği haline dönüşen duygusal gösterim kuralları ve önceki çalışmalardan yola çıkılarak kabin memurları örneklem olarak seçilmiştir. Araştırmada duygusal çelişki, duygusal çaba ve samimi davranış yabancılaşmanın güçsüzlük, anlamsızlık, kuralsızlık, soyutlanma ve kendine yabancılaşma boyutlarıyla ilişkilendirilmiştir. Araştırmanın duygusal emeği ve yabancılaşmayı boyutlar halinde incelemesi çalışmaya özgünlük katmaktadır. Elde edilen veriler içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Kuramsal çerçeveden ve saha araştırmasından elde edilen verilerle temalar oluşturularak bulgular kısmı yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda kabin memurlarının yoğun olarak işte duygularını bastırdıkları, duygusal çelişkinin fazla olduğu, duygusal çelişkinin ve çabanın yabancılaşmanın anlamsızlık, güçsüzlük ve soyutlanma boyutlarıyla pozitif yönde ilişkili olduğu, samimi davranışın performansla ilişkisi, kabin memurlarının yoğun olarak soyutlanma yaşadığı, duyguların bastırılmasının duygusal yabancılaşmaya neden olduğu ortaya çıkmıştır. ABSTRACT It seems that emotions of the workers gain a commercial quality with internal behaviors as similing entering working life such. The element of emotion requests that the workers must adapt their own feelings to the aim of organization. Competitive politics off service sector have been turning the feelings of workers into pleasure of costumers. In the education of cabin attendants working on the field of aviation sector which emotional labour is very condense, are told to be patient and have have smiling face against the customers. Research question: How is correlation between emotional labor's behaviors and alienation's dimensions. Cabin attendants have been chosen as an example beceuse of emotional display rules changing into necessity of work for cabin attendants and previous searching. In the research the emotional discrepancy (surface acting), emotional effort (deep acting) and genuine emotion are connected with dimensions of alienation (powerlessness, meaninglessness, normlessness, isolation and self-estrangement). Gained datas have been assessed with content analysis. Finding parts are commented with the themes consisted of the datas from institutional circumference and field explorations. As a result of research the following things have been understood that: cabin attendant press their feelings condensly, here is positive relationship emotional labour and emotional effort with powerlessness, meaninglessness, isolation; here is positive relationship genuine emotion and performance; cabin attendants have experience isolation so often; keeping the feelings under press causes alienation emotionally.

Özet: İnsanlık tarihi kadar eski bir meslek olan hamallığın teknolojik ilerlemelere karşın varlığını koruduğu bilinmektedir. Geçmişte olduğu gibi zamanın koşullarına uygun değişikliklere uğramış hamallığın, kentleşme ve kentleşmenin doğurduğu göç ile kırsal kesimden gelen vasıfsız işçiler ve göçmenler tarafından öncelikle tercih edildiği görülmektedir. Öte taraftan hamallık mesleğinin sosyal prestij açısından çekici olmaması ve çalışma yaşamının " en alttakileri " olarak düşünülmeleri, toplumsal işleyişin ve işbölümünün belirli bir parçasını oluşturan bu kesimin yeterince fark edilmemesine neden olabilmektedir. Çalışma genel anlamda devletin kontrol ettiği, formel ekonominin dışında kalan işgücünün kendi hesabına faaliyetlerini ve istatistiklere yansımayan ya da tam olarak hesaplanamayan istihdamın görünümü irdelemektedir. Hamalın kim olduğu, hamallığın tercih edilme nedeni veya hamallığı üreten sosyo-ekonomik koşullar sosyolojik bir perspektifle ele alınmaktadır. Hamallığın bir meslek olarak hangi anlam ve anlamlara karşılık geldiği, hamal olarak çalışan işgücünün sosyo-ekonomik durumu, teknolojik ilerlemeler karşısında yaşadıkları sorunları Isparta örneklemi üzerinden ev taşıma ve yük boşaltma işlerinde çalışan hamallarla gerçekleştirilen alan çalışmasının sonuçlarına göre değerlendirilmektedir. Abstract: It is known that portage, an occupation as old as human history, remains to be a traditional profession despite technological developments. It is observed that today this occupation has undergone changes in accordance with the conditions of the time, and has become an occupation preferred by unqualified workers and immigrants who migrate to big cities from rural areas as a consequence of urbanization. On the other hand, since portage is unattractive in terms of social prestige and porters are considered to be at the " very bottom " in the hierarchal chain of work life; this community of workers, which constitute a certain part of social mechanism and division of labour, are not recognized enough in the social order. On the overall, this study aims to discuss the activities of the labour force outside the formal economy controlled by the government, and introduce an overview of the employment that is not reflected or completely taken into account in the statistics. The identity of porters, the reasons of why

Bu çalışmada kurumsal sosyal sorumlulukla ilgili  faktörlerin toplumsal bir bağlamının olduğu gerekçesiyle KSS faaliyetlerinin sosyolojik yönlerine dikkat çekmek amaçlanmaktadır. Ayrıca güncel veya yakın tarihli KSS faaliyeti , KSS raporu örnekleri ve çeşitli kurumlarca yapılmış araştırma verileri üzerinden işletme literatürü ve sosyolojik bir bakış açısını birleştirerek disiplinler arası bir sentez sunmak araştırmanın temelini oluşturmaktadır. Sentez özelliği içeren bu araştırma hem işletme hem de sosyoloji literatürüne güncel bir katkı sağlamasından dolayı literatür için önem taşımaktadır.

The process of increasing informalisation of the labour market is creating a gap betweentrade unions and a growing number of workers who have no forms of collectiverepresentation at their places of work. This has been labelled the Representational Gap. Inpart this gap is the result of a trend towards the decentralization of production and theaccompanying outsourcing of workers to a third party. In other cases it has arisen from thetrend towards casualisation, part-time and temporary employment relationships. It issometimes a result of retrenchment of workers in the face of international competition andthe drive to cut labour costs. The result of these processes is a growing number of workersengaging in survival type activities in micro and small enterprises (MSEs). In particularworkers in these workplaces have no form of collective representation. This project wasinitiated by the International Labour Organisation and is designed to identify obstaclesand opportunities for closing this representational gap.The first phase of the study was conducted by Edlira Xhafa and involved an examination of the interdependent relationship in MSEs between labour and social protection legislationand organizational and representational strength (Xhafa, 2007). It did so by analyzing caseswhere, on the one hand, new legal regulations opened up better possibilities fororganizing MSEs and where, on the other hand, organizing activities/strategies led tochanges in legislation or law enforcement.The second phase of the study was conducted by the alumni of the masters programme of the Global Labour University (GLU) in Germany under the direction of Professor EdwardWebster from the Society, Work and Development Institute at the University of theWitwatersrand in Johannesburg. It consists of eleven country studies aimed at elaboratingthe dynamics between labour and social protection, and the ability of unions to organizeand represent workers in MSEs. The countries are: Albania, Barbados, Brazil, Colombia,India, Japan, Korea, Nigeria, Philippines, Turkey and the Ukraine.The report is divided into two parts. The first part covers the major trends in the MSE’s inthe eleven countries, the regulatory framework identified in these countries and theresponses of the state, employers and trade unions to compliance with that regulatoryframework. The data for this component of our report was derived from in-depthinterviews by the researchers with the key actors in government, employers associationsand trade unions in the eleven countries.The second part of the report is a presentation of the findings of the implementation of asemi-structured questionnaire amongst workers in a purposive sample of MSEs in theeleven countries. Our results reveal that unionization has a direct impact on the level of security in the workplace in the MSE sector with the exception of safety at work. Onepossible explanation for this is that there are a large number of exemptions given in labourregulations on health and safety issues, regardless of whether there is a trade unionpresent or not. Clearly it is a real dilemma for workers who are willing to take risks in returnfor danger pay. The study concludes with a number of recommendations on how toovercome the representation gap. This included the use of mapping – both vertical andhorizontal - as an organizational tool. This has led to a third phase of the study to begin inOctober 2008

Neoliberal dönemde Fordist-Keynesçi uzlaşmanın yerinde yerler esse de büyük tekeller, uluslararası firmalara parça başı veya fason üretim yapan işletmeler, metal, otomotiv, elektronik gibi yüksek katma değerli belli sektörler ve belli ölçüde kamu sektöründe çalışan bir ayrıcalıklı işçi tabakası sayesinde belli bir bürokrasiyi ve onun etrafındaki kadroları besleyen ve onlara bir konfor alanı olarak “büyük” sendikalar ve onların milyonlarca üyeli konfederasyonları varlığını sürdürüyor. Fakat geçmişki birikim modelinden farklı olarak, iç pazarın ve ücretlerin baskı altında olduğu neoliberal modelde sendikaların hareket alanı da dar. Bu nedenle örgütlüğü sağlaması çok zor. Bunu başardığındaysa işyerindeki varlığını sürdürmek için patronla sosyal diyaloğu iyi tutmak, patron-devlet ittifakıyla çatışmanın risklerinden kaçınmak, işverenlerin işçilerin çoğunluğunun tepkisini çekmeyecek haksızlıklarına göz yummak, zamanla varlığını sürdürmenin en kolay yolunun kendisine hayat hakkı veren (sosyal) demokrat işverenle arasını iyi tutmak olduğu noktasına varmak. Buna neoliberal çağın korporatist sendikacılığı diyebiliriz. Kendileri halen sınıf ve kitle sendikacılığı yapıyoruz deseler de bunun en ileri biçimini tanımlayacak sıfat ancak sosyal liberalizm olabilir.

ÖZ
Bu çalışma, çeşitli mesleklere mensup bireylerin, meslekleri gereği oluşturdukları ilişkilerin yaşam tarzlarına etkisini sorgulamak amacındadır. Bu doğrultuda ilk olarak; çeşitli meslek gruplarının temsilcisi olan bireylerin yetiştikleri sosyal çevrenin özellikleri ve bu çevrenin meslek seçimleri üzerindeki etkisi betimlenmiştir. İkinci olarak, icra edilen mesleğin gerektirdiği davranış, ilişki ve etkileşimler yoluyla meslek kategorisinin üyelerine özgü bir yaşam tarzının varlığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Son olarak da meslek üyelerinin yaşam tarzı ile toplumsal çevreleri ve meslekleriyle ilişkili seçilmiş değişkenler arasındaki bir etkileşimin olası varlığı analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın alan verileri Isparta il merkezinde çeşitli meslek grupları içinde yer alan bireyler üzerinden, %95 güven düzeyinde belirlenmiş 384 kişilik örnekleme yönelik olarak; yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış sorulardan oluşturulan bir soru formuyla yüz yüze görüşmeler (mülakat)
yapılarak toplanmıştır. Konuyla ilgili literatürde yer alan bilgiler ışığında bu veriler çeşitli istatistiki kategoriler halinde sınıflandırılmış ve anlamlılık testi (X2) uygulanarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Modernleşmenin en önemli genel sonuçlarından biri toplumları oluşturan grupların çeşitli değişkenler açısından farklılaşmasıdır. Kısaca çokkültürlülük olarak da ifade edilen bu farklılaşmalardan biri de
mesleki gruplaşmalardır. Çalışma, mesleki tercihler yoluyla farklılaşan toplumsal grupların, kendine özgü bir yaşam tarzı oluşturup oluşturmadığını ortaya koymak açısından önemli görülmektedir. Araştırmada elde edilen bulgular sonucunda özellikle geleneksel metotlarla öğrenilen meslekler ile eğitim yoluyla kazanılan profesyonel mesleklere mensup grupların yaşam tarzları bakımından farklılaştıkları tespit edilmiştir. Geleneksel mesleklerin mensupları kendilerinden önceki kuşağa göre daha az düzeyde yaşam tarzı farklılaşmalarına sahip iken profesyonel meslek mensupları, sosyal kökenleri açısından bağlı oldukları önceki kuşaklara göre çok daha fazla farklılaşmaktadırlar. Profesyonel meslek mensupları geleneksel mesleklerin mensuplarına göre toplumsal saygınlık, serbest zaman değerlendirme, aile yapıları, tüketim eğilimleri ve toplumsal çevrelerini değerlendirme biçimleri açısından farklılaşmanın yanı sıra kendi kategorisindeki mesleki çeşitlilik bağlamında da özgün yaşam tarzları oluşturmaktadırlar.
ABSTRACT
The aim of this study is to inquire how the relationships created by individuals from various professions for the purpose of performing the profession affect their lifestyles. In this direction, firstly, the characteristics of the social environment in which the individuals, who are the representatives of various occupations, have grown up and the effect of this environment on the choice of occupation have been tried to be described. Secondly, it was tried to be determined the existence of a lifestyle specific to the members of the occupational category through the behaviors, relationships and interactions required by the profession. Finally, the possible existence of an interaction between the lifestyle of occupational members and selected variables related to their social environment and occupations was tried to be analyzed. The field data of the study was gathered interviewing face to face, via a question form which consisted of structured and semistructured questions intending for a sample of 384 people determined at 95% confidence level over individuals in various occupational groups in the city center of Isparta. These data were categorized into various statistical categories in the light of the information in the related literature and were tried to be analyzed applying the significance test (X2). One of the most significant general results of modernization is the differentiation of the groups that constitute societies regarding various variables. One of these differentiations, also referred to as multiculturalism, is occupational
groupings. This study is considered significant in terms of revealing whether social groups that differ through professional preferences form a unique lifestyle or not. As a result of the findings obtained in the study, it was detected that the occupations learned by traditional methods and the groups of professional occupations acquired through education differ in terms of their lifestyles. While members of traditional professions have less lifestyle differentiation compared to the previous
generation, professional occupational groups differ much more than previous generations to which they are connected in terms of their social origins. Professional occupation groups create distinctive lifestyles in the context of professional diversity in their own category, as well as differentiation in terms of social prestige, leisure time activities, family structures, consumption tendencies and approaches of evaluating their social environment, according to the members of the traditional profession.

Batı modernliği üç asra yakın tarihsel sürecinde bilimsel/teknik bilgi, sermaye ve siyasal yönetimin  birbirlerinden  ayrımlanabilen dönüştürme kapasitelerini bir potada eriterek sanayi kapitalizmini inşa etmeyi başarmıştı. Bu büyük dönüşüm, sadece Ada ve Kıta Avrupası’nda değil, tüm dünyada tarihsel boyutlu ve makro düzeyli değişimler gerçekleştirdi. Sanayi kapitalizminin dönüşüm gücü, merkez ülkelerde (özellikle İngiltere ve Fransa ) uzun erimde, geniş kitlelere avantajlar sağladığı gibi, özellikle sosyal hizmetler alanında gerçekleştirilen olumlu girişimlerle gündelik yaşantıyı da pozitif yönde etkiledi. Refah devleti, ulus-devlet nosyonuyla, geniş toplumsal kesimlere “ yurttaşlığı“  yeni bir modern aidiyet türü ve seküler bağlılık aktı olarak sundu. Devasa üretim bantlarında  proleter statüsü kazanan kitleler, sağlık hizmetlerinden yararlanmaya, küçük ölçekli tüketim süreçlerine katılmaya ve mülkiyet edinme girişimlerinde bulunmaya başlayarak,  gündelik pratiklerde standartlarını yükseltmeye yönelik eğilimler sergilediler. Ancak 20. yüzyıl,  refah devleti efsanesinin çöküşe geçtiği bir dönem olarak öne çıktı. Özellikle 1970 sonrası dönem, Batı kapitalizminin göreceli daralma sürecinin başlangıcı ve üretim toplumundan tüketim toplumuna geçişin kritik dönemeci olarak genel kabul gördü. Bu makale, Batı kapitalizmi içerisinde post-fordist dönem olarak tanımlanan 1970 sonrası süreçte, esnek üretim modellerinin çalışma etiğinde yarattığı yıkıcı etkileri  ve yeni bir eğreti sınıf olarak betimlenen “ prekarya “ gerçekliğini, klasik ve çağdaş toplum bilimcilerinin kuramları ve kavramsal çerçeveleri bağlamında  tartışmayı amaç edinmektedir.

Bu çalışmada; İzmir'de farklı semtlerde konumlanmış alışveriş merkezlerinde çalışan satış görevlilerinin çalışma deneyimlerinin önemli bir bölümünü oluşturan duygusal emek olgusu tüm öğeleriyle ve ilişkili kavramlarla birlikte mercek altına alınmaktadır. Son on senede oldukça popüler yaşam alanları hâline gelen-alışveriş, yemek, eğlence, spor, eğitim, hobi ve iş olanakları sunan-alışveriş merkezlerinin çalışanlar üzerindeki etkilerinin ortaya konulması birçok disiplin açısından önem taşımaktadır. Karma araştırma yönteminden yararlanılan bu çalışmada, İzmir'de sekiz AVM'de çalışan satış görevlileri üzerinde anketler uygulanmış ve bu çalışanlar ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. İki AVM'de gerçekleştirilen pilot araştırma sonrasında araştırmanın nihai ayağında yedi AVM'de 389 adet geçerli anket elde edilmiş ve toplam 35 adet derinlemesine görüşme başarılmıştır. Araştırma bulgularına göre, AVM satış görevlilerinin çalışma hayatlarında deneyimledikleri önde gelen problemlerden birinin duygusal emek olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca, olumsuz şekilde algılanan duygusal emeğin çalışanların iş tatminine ve satış görevliliği mesleğine ilişkin hissedilen sosyal statüye olumsuz yönde etki ettiği anlaşılmaktadır. Bunun yanında, samimi rol davranışının çalışanları alanyazında hiç karşılaşılmayan bir biçimde etkileyebildiği görülmektedir.

In this study; emotional labor of sales employees who work at different shopping malls across Izmir, as an imperative aspect of their job, is examined with its all components and related concepts. It is meaningful to look into this area across various academic disciplines as it will let researchers and readers understand the details of the working system at shopping malls, which have become popular centers in the last decade, providing their users with numerous activities such as shopping, food, entertainment, sports, education, hobbies and jobs. In the research stage of this study, the researcher utilized a mixed methodology including questionnaires and in-depth interviews at eight shopping malls. After the pilot study was conducted at 2 shopping malls, 389 valid questionnaires were collected in the final phase of the research and 35 in-depth interviews were done. The research findings show that one of the leading work problems experienced by sales employees is emotional labor. Besides, emotional labor has appeared as a critical factor that degrades job satisfaction and perception of social status related to occupation. Additionally, genuine role play could influence sales employees differently than what is already known in the emotional labor literature.

Tıbbi ve Toplumsal Açıdan Pandemi Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 9 Ekim 2021

Başlarken, sunumun başlığında geçen "toplumsal konum" ifadesi üzerinde durmak gerektiğini düşünüyorum. Toplumsal konum derken ne kastediyoruz? Elbette fiziki bir konum, bir mekan değil. Burada zamandan kazanmak adına, Emile Durkheim'ı takiben, bireyin üstünde zorlayıcı bir gücü olan her olguya toplumsal diyebiliriz. Bireyin algı, yorum ve eylem şemalarını biçimlendiren, harici kuvvetler. Bu kısa ve açıklayıcı tanım, hekimliğin toplumsal konumu derken tek tek her hekimin bireysel ilgi, donanım, arzu, çıkar ve ilişkilerinin ötesine geçip, hekimleri hem kendi içinde farklılaşan gruplar olarak hem de diğer meslek gruplarıyla farklılaşan bir grup olarak düşünmeyi teklif eder. Bir mesleğin toplumsal konumunu incelemek o halde, farklılaşmanın dinamikleri olarak mesleğin çalışma şartları, gelir skalası, demografik dağılımı, iş yeri örgütlenmesi, özerklik, mesleki tekelin ve otoritenin inşası, kamusal nüfuz ve imajı gibi bakımlardan nasıl yapılandığını açığa çıkarmayı gerektirir. Bunların hepsi birbiriyle ilişkili olmakla birlikte, zaman kısıtlaması nedeniyle, mesleğin çalışma şartlarını, kamusal imajını ve demografik yapısını konu edineceğim.

Bu çalışmada küreselleşme süreci ile birlikte kültürel değişim programlarında meydana gelen dönüşümde küresel üretim ilişkileri sisteminin etkisini analiz etmek amaçlanmıştır. Küreselleşme ile birlikte dünya ölçeğinde kültürel bütünleşme vurgusu artmış, kültürel değişim programları bu alanda kullanılabilecek önemli araçlar arasında yer almıştır. Çalışma içinde incelenen ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından yürütülen “Çalış ve Gez” (Work and Travel - WAT) programı da bu alandaki önemli örneklerden birisini oluşturmaktadır. “Çalış ve Gez” programı ile sezonluk işçilik arasında güçlü bir ilişki olduğu gözlemlenmekte, kültürel değişim bu alandaki üretim ilişkilerini perdeleyen bir özelliğe sahip olmaktadır. Çalışmada “Çalış ve Gez” programında daha önce katılımcı olarak yer almış kişiler ve bu program çerçevesinde faaliyet gösteren danışmanlık firmaları ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte program kapsamındaki istihdam yapısı ve katılımcıların çalışma koşulları incelenmiştir. Yapılan görüşmeler neticesinde programın, işverenler tarafından küresel ölçekte ucuz, esnek ve dönemsel emek gücü temin etmenin bir aracı haline geldiği görülmektedir. Ayrıca programların çeşitli organizasyonlar tarafından sadece kar amaçlı kullanıldığı vurgulanmış, kültürel değişim amacının sınırlı bir şekilde gerçekleştiği ifade edilmiştir. İstihdam süreçlerinin baskın olduğu ve denetimin yetersiz olduğu işleyiş içindeyse, katılımcıların çeşitli sömürü mekanizmalarına maruz kalmaları kaçınılmaz olmaktadır.

Öz: Suriye'deki iç savaş nedeniyle son beş yılda ülke nüfusunun yarıdan fazlası yerinden olmuştur. Bu yer değiştirmelerin büyük bir kısmı ise başta Türkiye olmak üzere, ülke dışına olmuştur. Göç İdaresi'nin en son verilerine göre Türkiye'de geçici koruma altında bulunan Suriyelilerin sayısı üç milyona (2.748.367) yakındır. Bu denli kısa bir sürede bir ülke içine dâhil olan bu denli büyük bir nüfus neresinden bakılırsa bakılsın beraberinde sorunlar da doğurmaya adaydır. Nitekim bu büyük nüfus hareketi ile ilgili son iki yılda birçok bilimsel araştırma yapılmış ve bahsedilen bu sorunlar ele alınmıştır. Bu çalışma ise ev sahibi ülkedekilerin, Türkiye'ye gelmiş olan Suriyelilere yönelik yaklaşımlarını " günah keçisi " kavramı etrafında ele alma niyetindedir. Çalışma bu kavramın kökenini açıklamakla başlamakta, daha sonra başkalarını suçlama eğiliminin modernliğin ideoloji içindeki yerine odaklanmakta ve nihayet bu çerçevede Türkiye'deki Suriyelileri ele almaktadır. Çalışmanın temel iddiası, gündelik söylemde mevcut bulunan Suriyelileri suçlama eğiliminin somut gerekçelerinin bulunmadığına yöneliktir. Anahtar kelimeler: Türkiye'deki Suriyeliler, günah keçisi, modernlik Syrians as " The Scapegoats " And " The Usual Suspects " Abstract: More than half of Syrian population has been displaced for the last five years due to the civil war. The large part of the displaced population has moved to out of Syria, especially to Turkey. According to the latest figures of Migration Management (an institution affiliated to Republic of Turkey Ministry of Interior) the number of Syrian under the temporary protection is about three millions (2.748.367). Of course such a huge population added to a * Geliş Tarihi 04.01.2016 1 Bu metin 10-11 Aralık 2015 tarihlerinde Pamukkale Üniversitesi'nde düzenlenen VII. Sosyal İnsan Hakları Uluslararası Sempozyumu'nda " Modernlik ve Yabancılar: Bir 'Günah Keçisi' Kategorisi Olarak Emek Piyasasındaki Suriyeli Göçmenler Örneği " başlığı ile sunulan bildirinin gözden geçirilmiş halidir. Not: Çalışma ve Toplum Dergisi'nin iki hakemine, çok önemli düzeltmeler yapmamı sağladıkları için çok teşekkür ediyorum.